Strijd tegen aartsvijand Amerika en
Poging van Traverse tot
vreemde overheersers centraal motief
historisch oordeel
CHINESE FILM RUKT
OP NAAR WESTEN
Britse tv
filmt in
Amsterdam
Weinigzeggend
vrouwencabaret
film
u
L
REGENMANTELS
zeer luxe afwerking.
NATASCHA EMANUELS OVER
VROUWENEMANCIPATIE
Koninklijk paar
Tartuffe”
Opera van Haydn
opnieuw op toneel
zag
„HITLER DANCES” IN MICKERY-THEATER
17
VRIJDAG 6 OKTOBER 1972
Opera-ballet
N eder lands Filmmuseum
Kinderen
N achtvoorstellingen
Oriëntering
Succes met Roussins
„De kleine hut” als
vrije produktie
Bij eeuwfeest van
Banque de Paris
T hema’s
TWEE KARAKTERS
BRIXON WOL
in Amsterdam
Emancipatie
zelf een oordeel te vormen.
de
voor
die
om
Bartson’s
SPECIAALHUIS REGENKLEDING
(Van onze Amsterdamse redactie)
CEES STRAUS
legt er stijl
zuiver scheerwo
Parijs.
KRUISWEG 72 HAARLEM
GEN. CRONJESTRAAT 38-44 HAARLEM TEL 25 46 79
prestaties uit recente jaren vrij on
verwacht en van verschillende kan
ten geschapen is. Bijna gelijkvallend
met de reeks van zeven films uit het
Nieuwe China die The Movies twee
weken geleden startte, is het Neder
lands Filmmuseum woensdag jl. zijn
seizoen (nog steeds in de aula van het
Amsterdams Stedelijk Museum!) be
gonnen met een China-serie die over
vijf vertoningsavonden verdeeld is.
BRIXON
cduvevc HERENKLEDING
Ik hoop dat ik het tenminste zo goed
begrepen heb, want niet overal is „Hitler
Voor deze aflevering, die de titel „Wan
ted” (Gezocht) draagt, zijn voorts onder
anderen gecontracteerd: Conny van Ma
nen, Dolf de Vries en Els Ingeborg Smits.
Voor de entourage zijn hippies en wat
slapers in de slaapboot in de Raamgracht
nodig. Binnenhuisopnamen zullen worden
gemaakt in het politieposthuis aan het
Hoofddorpplein. De Amsterdamse politie
kon niet goedvinden dat de Britse filmers
twee dagen, zoals zij wensten, dag en
nacht in een van de grote Amsterdamse
bureaus zouden filmen.
Verder is alles bij het oude gebleven,
wat betekent dat de Nederlandse film
Het verschil tussen beide reeksen is dat
de films in het Filmmuseum van vóór de
Culturele Revolutie dateren, terwijl The
Movies zich gespecialiseerd had op filmui-
tingen die óf na 1966 (toen de Culturele
Revolutie op gang kwam) gemaakt zijn,
óf die schokkende en ingrijpende omwen
teling overleefd hebben. Merkwaardig in
dit verband zijn de twee films die het
Filmmusem op woensdag, en donderdaga
vond vertoonde en die beide „Het rode
vrouwenleger” heetten, maar waarvan de
eerste uit 1960, dus van vóór de Revolutie
dateerde, terwijl de tweede het jaartal
1970 draagt en geen regisseursnaam
noemt, maar gemaakt door een collectief
filmers van de filmstudio’s in Peking.
Hoewel de films inhoudelijk weinig uiit-
enlopen valt uit het verschil in produk-
tiemethodes de verandering in het denken
sinds de omwenteling in de jaren ’66'69
af te lezen.
„FAMILY LIFE”, de opmerkelijke
familiefilm van Kenneth Loath gaat
behalve overdag en ’s avonds nu ook
in de nachtvoorstellingen van Kriteri-
De zaal lacht dan ook zelden. Nu geeft
dat misschien ook niet zo veel, maar als
ik naga wat Zeg ’t met vrouwen me
werkelijk te vertellen had, dan houd ik
bijzonder weinig over. Het thema van
baas in eigen buik en alle abortusproble
matiek daaromheen is in de loop der
geschiedenis te zeer afgekloven om nog
opnieuw ten tonele te worden gebracht.
Ook de kerk, in dit geval onze nonnetjes,
is een te vaak gebruikt onderwerp.
Het is allemaal te goedhartig, te flauw
en te week om leuk te zijn. Terwijl er
zoveel in kan zitten. Natascha moest eens
naar betere tekstschrijvers zoeken (en
naar een betere choreografe om van de
houterige danspasjes af te komen).
En Brixon
en karakter in.
zin althans dat de mogelijkheid
kennis te nemen van Chinese film-
ER VALT OP het ogenblik een op
merkelijke belangstelling
Chinese film te constateren. In
Dat komt niet, naar ik aanneem, omdat
Natascha Emanuels dat bewust zo wil.
Waarschijnlijk is ze fel bewogen met het
nederige lot van de vrouw, maar de vaak
zeer korte liedjes en sketches van dit
„cabareteske showprogramma” tonen een
merkwaardige dualiteit. In aanvang laten
ze namelijk best een aardige opzet zien
die met enige spitsheid snel tot nadenken
zou stemmen. Zover komt het echter niet.
Tekstschrijfster (onder wie Marijke Phi
lips, Marjolein Heijermans en Marijke
Morley) en artieste vervallen dan al gauw
in een plat en flauw soort grappenmake
rij. Verwacht- vooral geen „doordenker-
tjes”, zoals onze politek getinte cabaretiers
die nog wel eens laten ontstaan. Ook geen
geraffineerde clous, maar een wat smake
loze, vooral flauw spot. Mej Emanuels
mist wat ze bij voetbal noemen een killer,
een afmaker, iemand die uit een prachtige
voorzet een doelpunt kan scoren.
geschiedenis over de motieven en moraal
van de generatie uit de oorlog. Hoe dat
oordeel volgens de Traverse precies luidt,
weet ik niet, maar het kan ook wel zijn
dat de groep de toeschouwer wil dwingen
J. HEIJER
De Nederlandse Operastichting zal deze
uit 1780 daterende opera negen keer uit
voeren.
Barlow is in de nieuwe serie niet meer
de rechercheur aan een bureau in een
stadsdistrict. Hij werkt nu in een groter
verband, dat hem ook naar het buitenland
voert. In Amsterdam komt hij een vermist
14-jarig Brits meisje zoeken. Barlow,
wiens rol (nog steeds) wordt gespeeld door
Stratford Johns, wordt in Amsterdam bij
gestaan door rechercheur Appie Hoorn,
gespeeld door Hans Dagelet.
met de vereiste be-
Wol zorgt
charme en
De voornaam Appie is overgenomen
van de Warmoesstraat-rechercheur Baan-
tjer, bij wie Dagelet zijn licht omtrent de
politie heeft opgestoken. Hoorn is een
verkorting van Bob Hoornstra’s naam, een
van de voorlichtingsfunctionarissen van
de Amsterdamse politie die heeft geholpen
bij het bijschaven van het filmscript.
AMSTERDAM Een deel van de Am
sterdamse binnenstad en een slaapboot in
de Raamgracht vormen voor een belang
rijk deel het decor in een aflevering van
de Britse televisieserie „Barlow at large”.
De serie is de opvolger van de reeks TV-
detectives die onder de titel „Softly, soft
ly” werd gemaakt en ook in Nederland
veel populariteit had.
exclusief merk en onnavolgbaar materiaal.
Twee Grand Seigneurs onder de Jasmakers.
Zij bepalen het gezicht van onze
kollektie: BRIXON WOL.
k Korte coats
wegings vrij heid. Zuiver
voor de natuurlijke
warmtebewaking.
Gisteravond beleefde Amsterdam in
theater Desmet de première van de tweede
uitgave van deze cabaretgroep, nu met de
titel „Zeg ’t met vrouwen" en met Rosita
Bloom. Wendela Vos en Marijke Philips
als aanvulling tot het kwartet.
Dat neemt niet weg, dat de Traverse
zoals gebruikelijk op een heel intelligente,
precieze manier theater maakt, dat altijd
de moeite van het zien waard is. „Hitler
dances” wordt in filmische beelden ver
teld, die de vorm aannemen van een
droom, een soms boze, soms vrolijke
droom. Uit zijn graf, waarop kinderen
oorlogje spelen, staat een Duitse soldaat
op, die één van de kinderen het verhaal
vertelt van de verzetsheldin. Dit verhaal
krijgt men ook weer in korte spelmomen
ten te zien. Verder ziet men nogal uitge
breid een schets van dat ene kind, dat ook
nog door de soldaat gedood wordt. Het
verband met het voorgaande is mij ont
gaan.
AMSTERDAM. Op 13 oktober zal in de
Stadsschouwburg in Amsterdam opnieuw
een reeks voorstellingen beginnen van de
opera La Fedelta Premiata. Deze opera
beleefde tijdens het Holland Festival 1970
zijn wereldpremière en werd toen, net als
nu door de Nederlandse Operastichting
opgevoerd. Onder de solisten bevinden
zich onder meer Ans Philippo, Eugenia
Ratti en Sophia van Santé. De muzikale
leiding heeft Alberto Erede.
AMSTERDAM. Koningin Juliana en
prins Bernhard hebben donderdagavond
ter gelegenheid van het eeuwfeest van de
Banque de Paris en des Pays-Bas in de
stadsschouwburg in Amsterdam een voor
stelling bijgewoond van de Comedie Fran-
Caise.
Voor de aanvang van de voorstelling
overhandigde de algemeen directeur van
de bank, drs. W. Werner, de prins een
cheque ten bedrage van 100.000, bestemd
voor het „World Wild Life Fund”, waar
van de prins president is. Dit bedrag
vormt de netto-aanmuntingswinst van
29.000 gouden dukaten, die de Banque de
Parijs ter gelegenheid van het 100-jarig
bestaan bij de Rijksmunt in Utrecht heeft
laten slaan.
De dukaat is het enige door de Munt
wet van 1948 in ons muntstelsel gehand
haafde goudstuk. Dukaten zijn sedert de
dertiende eeuw in omloop, doch de Neder
landse dukaat werd eerst in 1586 in het
muntstelsel van ons land opgenomen.
De Banque de Paris et des Pays-Bas
kwam honderd jaar geleden tot stand
door een fusie van de Nederlandse Crediet-
en Depositobank, opgericht door dr. Sar-
phati in 1863 en de Banque de Paris in
APELDOORN. Het publiek heeft Bob
de Lange, Hetty Verhoogt en Paul Cam-
mans donderdagavond in de schouwburg
Orpheus in Apeldoorn. een staande ovatie
gebracht voor hun vertolking van „De
kleine hut” van Roussin. Het Franse blij
spel stamt uit 1953 en werd door Bob de
Lange vertaald.
Deze produktie van Bureau Concerto en
NV Nederlands theaterbureau Karei Wun-
nink zal voorlopig alleen in de provincie
worden opgevoerd zo vertelde een tevre
den Bob de Lange na de voorstelling. Pas
in februari gaat men de Randstad opzoe
ken.
De Inbreker van Franz Weisz (City)
evenals in 11 andere steden van osn
land geprolongeerd is en dat ook „De
peetvader” stand gehouden heeft in
TuschinSki en Nöggerath. Filmliefheb
bers worden erop gewezen dat „Jere
miah Johnson” met Robert Redford en
onder regie van Syndey Pollack nog
altijd te zien is in Cineac Damrak, dat
Studio K „Le genou de Claire” van
Eric Rohmer teruggebracht heeft, Po-
lanski’s „Macbeth” in Du Midi is geble
ven en de ongewone tekenfilm „Felix
the cat” zijn vijfde week in het Leid-
seplein Theater is ingegaan. In The
Movies: Bunuel’s „La voie lactée”.
brengen. Deze vorm van filmverspreiding
is uiteraard gehandhaafd en verder ont
wikkeld, maar of de eliminatie door de
Culturele Revolutie van de traditionele,
echter ook technische en artistiek bekwame
filmers de al in 1965 geconstateerde te
ruggang in belangstelling voqr de film bij
de plattelandsbevolking niet zal bevorde
ren, blijft voorlopig een open vraag.
De althans in onze ogen wat naieve
manier waarop in de Chinese film van nu
propaganda wordt gemaakt en herinnerin
gen aan een glorieus revolutie- en oor
logsverleden worden opgehaald, zou mis
schien op den duur kunnen leiden tot
verveling en tot een getemperd verlangen
naar ontspanning en ongeëngageerd amu
sement. In ieder geval is langs verschil
lende wegen een eerste belangstelling in
ons land voor de Chinese film op gang
gebracht. Misschien dat we ook van die
verdere ontwikkelingen op de hoogte zul
len worden gehouden.
DE STRIJD TEGEN de Japanse agressie
is het onderwerp van „De kleine soldaat”
die op donderdag 19 oktober in het Film
museum vertoond wordt, tegelijk met het
sprookje „De wonderbloem”. Beide films
zijn voor kinderen bestemd, „De kleine
soldaat” omdat de held van het verhaal
het jongetje Tsjang Ka-tse is die zich bij
het leger aansluit om de moord op zijn
grootmoeder te wreken en zijn gevangen
oom te bevrijden.
Maar dit soort particuliere drama’s en
ook sprookjes en verhalen uit de feodale
tijd met keizers generaals en andere kleuri
ge figuren zijn door de Culturele Revolu
tie als schadelijk veroordeeld. De fouten
die aan de Chinese filmindustrie, moei
zaam herrezen na 1947, kleefden, zijn
volgens Joris Ivens in het programmablad
van het Ned. Filmmuseum voornamelijk
veroorzaakt door een oriëntatie in eerste
instantie op de Sovjet-Unie, op dat ogen
blik het enige voor de hand liggend mo
del, Het gevolg daarvan waren verstarring
en vasthouden aan verouderde vormen,
zoals aan filmstijlen uit de dertiger jaren
en balletvormen uit de Tsaristische tijd.
Het verschuiven van „heden” en verle
den en van plaats van handeling, gebeurt
erg knap. Er is geen tijd meer en de
ruimte is Europa. En eigenlijk zijn niet
die specifieke verhalen van soldaat en
vrouw aan de orde, maar de Geschiedenis
in het algemeen, het oordeel van de
met BORG gevoerde
In diverse modellen.
on. „WR: Mysteries van het organisme”
is ’s nachts te vinden in het Leidse-
plein Theater, Losey’s „Accident” in
Studio K err „Een haar in mijn soep”
met Peter Sellers en Goldie Hawn in
Cineac. Reg. Breestraat. The Movies
houdt van donderdag tot en met zon
dagnacht een „Erotic Filmfestival”, een
selectie uit het programma van eroti
sche films dat Maurice Girodias (van
de Parijse Olympia Press) op de
Frankfurter Buchmesse liet vertonen.
WAAR BALLET EN film zo nauw
verbonden zijn in de Chinese film werkte
die oriëntering dus. althans in de ogen
AMSTERDAM Hitler danst nog
steeds op het graf van zowel de Duitse
soldaat als van de Engels-Franse verzets
heldin, de twee hoofdfiguren uit het ver
beeldingrijke stuk theater „Hitler dances”,
dat de Traverse Workshop Company uit
Edinburgh deze week in Mickery brengt.
De les die we uit de geschiedenis mogen
trekken, zo lijkt de groep te zeggen, is dat
het er weinig toe deed wat je was, die
onbekende soldaat of die verzetsvrouw.
Beiden hebben zich laten gebruiken in
een weinig fris systeem, de eerste om zijn
jongensheldenverering uit te leven, de
tweede om haar haat te koelen jegens de
moffen, door wie haar man sneuvelde bij
El Alamein.
Natascha Emanuels heeft het op uiterst
goedmoedige wijze gezocht in de emanci
patie van de vrouw. Het vorige program
ma was een eerste stap daartoe, met het
tweede volgt een voortzetting. Het moet
gezegd worden dat zij niet altijd even
goed laat overkomen of er nu een persi
flage achter de „Women’s Lib” steekt of
dat naar engagement met deze feministi
sche beweging moet worden gezocht.
van de Culturele Revolutionairen, dubbel
belemmerend op een eigen ontplooiing.
Het proletariaat moest de macht grijpen
binnen het gebied van kunst en literatuur,
zodat een echte proletarische kunst zou
kunnen ontstaan d ie volledig brak met
alle bourgeois-tradities en elitaire cultuur.
Hoe die veranderde opvattingen zich
verder zullen ontwikkelen valt moeilijk
na te gaan en is uit het thans beschikbare
materiaal niet af te leiden. Er had zich na
de oorlog die in 1949 leidde tot de oprich
ting van de Chinese Volksrepubliek, al
een geweldige ontwikkeling in de filmpro-
duktie afgespeeld die vanuit drie centra,
Tsjangtsjun in het noordoosten, Peking en
Sjanghai, opereerde. Het aantal films was
van zes in 1949 gestegen tot 53 in 1958,
maar de grootste moeilijkheden waren de
vertoningsbeperkingen die zowel door de
diverse taalgebieden als door de uitge
strektheid van het land met zijn boeren
bevolking van ongeveer 600 miljoen, ver
spreid over miljoenen kleine gehuchten,
veroorzaakt werden. Projectieteams pro
beerden buiten de 400 bioscopen in de
grote steden de films met volledige appa
ratuur op het platteland aan de man te
dances” even duidelijk; wat overigens
voor een goed deel te wijten is aan mijn
gebrekkige kennis van een bepaald soort
plat-Engels dat soms gebruikt wordt.
Toch moet ik zeggen dat ik van de
Traverse wel eens duidelijker werk heb
gezien.
vorm van filmverbeelding in China om
er heroïse onderwerpen in te verpakken.
Zoals in „Taking Tiger Mountain” die een
episode uit de Koreaanse oorlog behan
delt.
Een dergelijke confrontatie met de
voormalige aartsvijand Amerika is een
van de thema’s die met grote regelmaat
terugkeren in de Chinese film, evenals het
vooroorlogs verzet tegen de landeigenaren,
aangeduid als de tweede Revolutionaire
Burgeroorlog die van 1927 tot 1937 duurde
en waarvan „Het Rode vrouwenleger” een
typerend voorbeeld is. Het arme boeren
meisje Jsjiong-houa dat als slavin door de
grootgrondbezitter Nan Pa-tien behandeld
wordt, weet zich uit haar gevangenschap
te bevrijden, voegt zich bij het Rode
Vrouwenleger en probeert zich particulier
op haar vroegere heer en meester te
wreken. In de loop van de handeling
wordt haar duidelijk gemaakt dat zij niet
voor zichzelf maar voor de bevrijding van
het gehele proletariaat moet vechten.
GEEN INGRIJPENDE verande
ringen op de Amsterdamse bioscoop
agenda van deze week. Calypso heeft
een nieuwe film geprogrammeerd, Ge
orge Lautner’s misdaadfilm „Wals
voor 13 lijken” („Laisse-aller, c’est
une valse”), de Uitkijk geeft een repri
se van Albert Camus’ meer dan 10 jaar
oude en inmiddels bijna klassiek ge
worden „Orfeu Négro” en Cinérol
heeft zijn tweede Bergman-week inge
zet met „Wilde aardbeien”, waarna
„Het gezicht” en „Het oog van de
duivel” zullen volgen.
Een eerste stimulans tot een belangstel
ling voor de Chinese film is uitgegaan
van de VPRO en met name van Rudolf
Kiers, die tot tweemaal toe China bezocht
en er materiaal en kennis van de huidige
situatie van terugbracht. De VPRO ver
toonde „Taking Tiger Mountain by strate
gy”, een opera-ballet geliefkoosde
AMSTERDAM Het uiterst ge
varieerde assortiment dat zo kenmer
kend is voor de Nederlandse klein
kunstwereld, heeft sommige ca
baretiers er toe gebracht te speciali
seren in hun bezetting en of program
ma. Een sterk sprekend voorbeeld
daarvan is Natascha Emanuels die
vorig jaar in de cabaret- en show
business „officieel” debuteerde met
haar groep „Vrouwen, vrouwen,
vrouwen”.
NOG ALTIJD IN DE, inmiddels
enigszins gerestaureerde aula van het
Stedelijk Museum (het Vondelpark Pa
viljoen blijft voorlopig bezet door de
Gemeente die er de trouwpartijen laat
plaatsvinden) is het Nederlands Film
museum zijn 26ste seizoen met een
Chinees programma begonnen (zie
hierboven). Het zal echter op woensdag
en donderdag aanstaande worden on
derbroken door twee bijzondere voor
stellingen, respectievelijk door een Luis
Bunuel retrospectief, waarin voor één
avond „Un chien Andalou” uit 1929,
„Lage d’or” uit 1930 en „La Hurdes”
uit 1932 zijn opgenomen; en door een
Frans Zwartjes-soirée, waarin de ont
wikkeling van deze ongrijpbare Neder
landse filmer, met meer waardering
buiten de grenzen dan in eigen land, in
acht films wordt belicht.
Begonnen wordt met „Anamnesis”
uit 1969 en via „Toilet” uit 1970 en
„Living” uit 1971 eindigt het program
ma met „Moving stills” uit ’72. De
voorstellingen zullen voortaan om 20.00
uur beginnen en geen pauze meer heb
ben. De bezoekers kunnen voor en na
de vertoningen terecht in het restau
rant van het Stedelijk dat nu ook ’s
avonds laat geopend blijft.
Een andere verandering in de pre
sentatie zal zijn het ontbreken van
voorprogramma’s. De korte film zal
voortaan verzameld in een totaal pro
gramma (zie Zwartjes) aan de orde
komen.
Sociaal realisme in „Combat dans
iune vieille cité” uit 1962 die op
26 oktober in het Nederlands
