Progressieve drie tijdens algemene
beschouwingen
Vrede sluiten in
ruzie Eindhovense
hartchirurgie
Franco knevelt de universiteiten
VOOR EEN DEEL DOORGAAN”
„BTW-VERHOGING MAG MAAR
Grote dingen, weinig hoop
Bezwaren tegen
Maasvlakteplan
SCHOOLVOORBEELD VAN MIDDENSTANDER
Aktiecomité
wil boycot
Rijnmond
achtergrond
Rapport dr. Veldkamp:
Brief van Brandt
voor Brezjnev
7.SS""
3
NIEUWE START
WOENSDAG 11 OKTOBER
1972
Ml
Straffe maatregelen
Afgetreden
I
1111
De beschouwingen duren voort.
A
in ons
’VVWWWVWWVWW^WVVVVVVVVVVVVVV1AAAA«VVVVVVVWVVVVVVVVVVVVIAAAAAMAAA«VVVVVVVVVVVWVVVVVVVW«
van
t-
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De drie progressieve partijen, PvdA, D’66 en PPR vinden
dat de verhoging van de BTW, die in de rijksbegroting voor 1973 is aange-
kondigd, slechts voor een deel mag doorgaan. De verhoging van het lage
BTW-tarief van vier naar vijf percent moet volgens hen vervallen. De ver
hoging van het hoge tarief, dat van 14 tot 16 percent zou moeten stijgen,
moet volgens de progressieven uitkomen op 15 percent. Dat hebben zij gis
teren verklaard tijdens de algemene politieke beschouwingen in de Tweede
Kamer.
is
le
de
ze
gelost, tenzij dr. Van
heengaan.
Het voorstel van de progressieven ver
oorzaakte een gat van 700 miljoen gulden
in de begroting. Om dat gat te dekken
willen de progressieven onder meer ko-
Bahr heeft Brezjnev een persoonlijke
brief van bondskanselier Brandt overhan
digd. Daarop heeft hij nog geen antwoord
ontvangen.
eigen risico wel overeenkomt met wat
daar in het regeerakkoord over wordt
gezegd.
grote
De
het
Ambassade. De Argentijnse regering heeft
besloten in Peking een ambassade en
een consulaat te vestigen.
!e-
;s-
an
te
en
m.
ep
de
:in
an
de
en
rr-
ng
11
in
1.
in
a-
in
i-
t-
te
en.
wt
in
;er
•er
le
ep
an
de
tie
de lijsttrekker van de D.M.P. geen toe
stemming de koffer te openen. Daarin
zaten 15 telramen, bestemd voor de
ministers achter de regeringstafel. „De
regering moet mijn cijfers toch kunnen
controleren", aldus De Jong, die nader
hand met zijn telramen achter de groe
ne gordijnen verdween.
MADRID (Reuter) De Spaanse regering stelt alles in het werk om de sterk
groeiende onrust onder de studenten aan de universiteiten de kop in te drukken.
Ze heeft van de afgelopen vakantieperiode gebruik gemaakt om een nieuw systeem
op te stellen, dat haar uiteindelijk bijna volledige zeggenschap geeft over de uni
versiteiten. Aan het begin van het academische jaar dreigen nu echter grote pro
blemen: veel academici ambiëren niet langer de functie van hoogleraar in weerwil
van het feit, dat het aanbod van studenten opnieuw is toegenomen. Op grond van
het nieuwe systeem moeten kandidaten voor een functie van hoogleraar kunnen
aantonen, dat zij, afgezien van de normale academische bevoegdheden, een aan
vaardbaar politiek getuigschrift bezitten. Tevens zijn er in de maand juli twee
decreten uitgekomen, die de hoogleraren bijna ondergeschikt aan de minister van
Onderwijs hebben gemaakt.
Ook is een diepgaande discussie gevoerd
over bilaterale kwesties zoals handel,
luchtvaart en de hereniging van gezinnen.
De speciale adviseur van kanselier Willy
Brandt en de Russische partijleider heb
ben hun voldoening uitgesproken over de
ontwikkeling van de betrekkingen tussen
de twee landen.
Er staan grote dingen te gebeuren In de
politiek, zowel binnens- als buitenslands.
Grote dingen zijn niet altijd bemoedigen
de of aangename dingen - met name de
zaken die in politiek Nederland op stapel
staan beloven zó weinig goeds, dat het
bijna onmogelijk is er met enig vertrou
wen naar uit te zien.
EINDHOVEN. Sluit een godsvrede,
begraaf de strijdbijl en ga, in het licht
van de noodsituatie in de hartchirurgie,
weer aan het werk. Hier komt het advies
op neer dat dr. Veldkamp heeft uitge
bracht aan bestuur en directie van het
Eindhovens Binnenziekenhuis. Door het
conflict over de plaats van de hartchirur
gie in dit ziekenhuis is er sinds 1 juli
vrijwel geen patiënt meer aan het hart
geopereerd. Daarvoor verrichtte hartchi
rurg dr. P. J. van der Schaar vier open
hartoperaties per week.
ROTTERDAM Het Centraal Aktie
comité Rijnmond (CAR) is van plan bin
nenkort alle bewoners van het Rijn
mondgebied op te roepen hun klachten
over milieuoverlast niet meer door te
geven aan de Centrale Meld- en Regelka-
mer van het openbaar lichaam. Het aktie
comité wil deze boycotaktie omdat, zo
wordt in een verklaring gezegd, tijdens de
recente smogperiode opnieuw is aange
toond dat Rijnmond niet preventief op
treedt om smogvorming te voorkomen.
dat het pad van de zelfstandige
land niet over rozen gaat.
Grote diefstal, gepleegd door de staat,
die dief en heler tegelijk is, zo noemde
De Jong de omstandigheid dat de infla
tie voor de zelfstandige op geen enkele
wijze wordt gecorrigeerd.
Kamervoorzitter mr. Van Thiel gaf
Enerzijds is dat wel verklaarbaar, om
dat vooral de vaderlandse economie zich
in een situatie bevindt waarvoor de beste
specialisten geen medicijn meer hebben.
Plotseling lijkt alles uit de hand te zijn
gelopen: de staatsuitgaven, de prijzen, de
veiligheid, de Nederlandse positie op de
wereldmarkten, de sociale voorzieningen,
de werkgelegenheid, de „invoer” van bui
tenlandse werknemers, de verkeerssituatie,
de milieubeheersing. Er is weinig sprake
meer van beheersing, op welk gebied ook.
De praktijk van het regeringsbeleid zoals
dat door het kabinet Biesheuvel is ge
voerd heeft geleid tot de conclusie dat de
woekerende inflatie niet op die manier
kon worden beteugeld. Dat is ook de
reden geweest dat de coalitie schipbreuk
heeft geleden. Welke schone schijn de nog
zittende ministers en partijleiders ook
proberen op te houden bij interviews en
andere gelegenheden waarin zij hun me
ning kunnen spuien, er moet een algeme
ne overtuiging leven in alle politieke
kringen dat iedere politieke groepering
van welke kleur ook zich diep zal moeten
bezinnen op een radicaal andere aanpak,
wil men de huidige chaos enigszins ont
warren en komen tot krachtige maatrege
len tot sanering van de Nederlandse huis-
houding.Men zou mogen verwachten dat
l/WVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVV^nZVVVVVVVVVVXA/VVVVVVVfVVVVX/VVWVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVWVVVVVWVVVVVVVVVV
IVVVV»/VVVVWVV»/VVVVVVVVWWVVVVVVVVVVVWVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVWVVVVVVVVVWVVW%AAA/VVVV
Was het aftreden van de academi
sche leiding in Madrid een logisch
bijverschijnsel van de nieuwe regerings-
politiek; het besluit aan de universi-
ARP-leider Aantjes waarschuwde het
bedrijfsleven niet op de stoel van het
parlement te gaan zitten. Hij wilde, even
als zijn andere christelijke collega’s niet
aangeven welke veranderingen het kabi
net moet aanbrengen in de begroting om
het sociaal contract dichterbij te brengen-
„Het parlement noet ook niet op de stoel
van de vakbeweging gaan zitten”, lichtte
hij toe.
Ook de andere politieke partijen hebben
in de Tweede Kamer nog eens verklaard
dat zij grote waarde hechten aan een
goed overleg tussen regering en bedrijfsle
ven. De KVP’er Andriessen vroeg het
kabinet een aantal wijzigingen in de be
groting aan te brengen om het klimaat te
verbeteren. Hij wenste onder meer snel
lere herstructurering van het wetenschap
pelijk onderwijs, meer geld voor het
jeugd- en jongerenwerk, geen beperking
van de groei van het aantal bejaarden
helpsters, verkleining van de leerllngen-
schaal bij het kleuteronderwijs en waar
mogelijk te komen tot een uitbreiding van
het aantal verplichte dagen vorming voor
werkende jongeren. Deze laatste wens
werd ook geuit door de PvdA’er Den Uyl,
die namens de progressieven daarover een
motie indiende.
De KVP kan zich wel verenigen met
het in de begroting voorgestelde eigen
risico voor ziekenfondsverzekerden, een
grote grief van de progressieve drie en
PSP en CPN. CHU-leider Tilanus had ook
zijn bedenkingen tegen dit voorstel. Hij
verklaarde dat door de invoering van een
eigen risico nauwelijks een kostenverla
ging bij de gezondsheidszorg zal optreden.
Volgens hem is het lichtvaardig voor
schrijven van recepten door artsen een
sterke kostenverhogende factor. Aantjes
(ARP) vroeg zich af of het voorgestelde
MOSKOU (Reuter) De Westduitse
speciale afgezant Egon Bahr is gisteren
naar Bonn teruggekeerd na een gesprek
van meer dan vier uur met de Russische
partijleider Brezjnev in Moskou. Gespro
ken werd over zaken betreffende de Eu
ropese veiligheidsconferentie en de weder
zijdse en evenwichtige troepenverminde
ring in Europa, zo vertelde Bahr aan
verslaggevers op het vliegveld Vnoekovo.
Onze medewerker in Barcelona te
kent hierbij aan: gisterochtend kondig
de de academische leiding van de uni-
versiteit van Valencia, dat wil zeggen
de rector, vice-rectoren, dekens van
faculteiten en verdere hoogleraren in
leidende functies, hun besluit aan om
en bloc af te treden. Ongeveer een
maand geleden had zich een soortgelijk
massaal aftreden voorgedaan aan de
•iniversiteit van Madrid.
DEN HAAG. —Bij Gedeputeerde Sta
ten van Zuid-Holland zijn zeventien be
zwaren ineediend tegen het door de ge
meenteraad van Rotterdam vastgestelde
b“=ternmin<Tsnlan ..Maasvlakte”.
De aangevoerde bezwaren zijn o.m. dat
de vestiging van de bedrijven op de Maas
vlakte de bestaande geluidshinder en in
het Riinmondgebied de bestaande vervui
ling aldaar zal doen toenemen; dat de
flora en fauna van de gebieden rondom
de Maasvlakte zal worden bedreigd door
de verontreinigende werking van de in
dustrieën en dat de vestiging van bedrij-
‘ven op de Maasvlakte de precaire situatie
on de arbeidsmarkt zal doen verslechte
ren.
De nrovinciale planologische commissie
van Zuid-Holland acht deze bezwaren
grotendeels gegrond.
Ook het afgelopen weekeinde is weer
gebleken dat alarmfase drie pas wordt
ingesteld als de mensen gaan klagen. Hoe
meer klachten hoe eerder het alarm. Vol
gens het CAR is het al meermalen ge
beurd dat in de dunbevolkte gebieden van
Voorne en Putten een smogsituatie heer
ste, maar dat Rijnmond dat ontkende
omdat er weinig klachten binnenkwamen.
Bij Rijnmond vindt men de verwijten
van het centraal aktiecomité Rijnmond
onjuist en een boycot-oproep zeer onver
standig. Als de bewoners hun klachten
niet meer zouden doorgeven dan zou bij
de industrie de mening kunnen postvatten
dat er geen milieubeschermende maatre
gelen meer nodig zijn, aldus Rijnmond.
De verwarring op het gebied van de
verhouding tussen de partijen en de pro
grammering van het toekomstige beleid
dat door één of ander kabinet zal moeten
worden gevoerd, is in Nederland nog zel
den zo groot geweest. De gedragingen van
de partijcongressen der laatste weken
hebben de kiezer voor de verbijsterende
vraag gesteld of er eigenlijk nog wel
duidelijke, strakke lijnen zijn te onder
scheiden waarop men zijn politieke keuze
kan afstemmen. Overal kronkelt en zigzagt
het „politieke principe” als een stuurloos
schip in een klippendelta, terwijl de man
nen en vrouwen op de brug de indruk
maken dat zij weinig vertrouwd zijn met
het gevaarlijke vaarwater.
VVD-fractieleider Wiegel wenste het
kabinet bij de onderhandeiingen over het
sociaal contract wijsheid en kracht. Tij
dens de onderhandeiingen moet volgens
hem de basis voor een gezonde nieuwe
start worden gelegd. Hij liet er geen
misverstand over bestaan dat de Loon- en
prijsmaatregel er moet komen, omdat an
ders de begroting voor 1973 een groot
tekort gaat vertonen. Ook DS’70’er Berger
vroeg om een doortastend inkomens- en
prijsbeleid. Het achterwege-laten van de
verhoging van het lage BTW-tarief van
vier naar vijf percent spreekt DS*70 wel
aan.
een matiging kan worden afgedwongen
van de zelfstandigen en de hogere inko
mensgroepen. Deze partijen waren ook
van mening dat de hogere inkomens
zwaarder belast zullen moeten worden,
zodat de inkomensverschillen langzaam
kleiner worden.
Dr. Veldkamp vindt dat dr. Van der
Schaar uitlatingen over zijn assistent dr.
Y. Mashour moet terugnemen. Er moeten
volgens dr. Veldkamp werkafspraken
worden gemaakt in afwachting van werk
zaamheden van een begeleidingscommis
sie, bestaande uit functionarissen uit het
ziekenhuis en buitenstaanders. Dr. Veld
kamp is bereid zelf in deze commissie
zitting te nemen, eventueel, zo beveelt hij
aan, moet ook een agogisch begeleidings
team worden ingesteld.
Eindhoven moet, zo meent dr. Veld
kamp, een centrumfunctie als hartchirur-
gisch centrum gaan uitoefenen. In dit
verband v erwees dr. Veldkamp naar de
cijfers uit het rapport van de Gezond
heidsraad dat vorige week is gepubliceerd
en d at een uitbreiding van het aantal
open hartoperaties per jaar met 1200 aan
beveelt. Dit houdt in dat het aantal open
hartoperaties in Nederland meer dan ver
dubbeld moet worden.
Bestuur en directie van het Binnenzie
kenhuis hebben besloten dat zij in het
overleg met alle betrokken specialisten
achter de conclusies van dr. Veldkamp
zullen staan. Geneesheer-directeur dr. W.
Van der Sande kon nog niet zeggen wan
neer de open hartchirurgie weer kan be
ginnen, maar hij zei vurig te hopen dat
het nog deze maand zal gebeuren.
De details van de godsvrede, zoals door
dr. Veldkamp voorgesteld, zullen echter
nog geregeld moeten worden met de be
trokkenen. Bestuur en directie wilden zich
daarom nog nergens op vastleggen.
De heer H. S. Fivet, voorzitter van de
Hartpatiëntenvereniging, verklaarde ver
heugd te zijn met de conclusies en aanbe
velingen van het rapport-Veldkamp. Hij
meent dat de open hartchirurgie onmid
dellijk weer moet beginnen met inschake
ling van hartchirurg dr. Van der Schaar.
Met de cijfers op het bord wilde hij
de regering, tijdens de algemene poli
tieke beschouwingen, ervan overtuigen
op een uitholling van de weinige auto
nomie, welke de Spaanse colleges tot
dusver genoten.
Een aanwijzing van het regerings-
plan om af te rekenen met weerbar
stige studenten werd gegeven toen de
scheidende rector van Madrids Com-
plutense-universiteit die vorig jaar
70.000 studenten telde werd vervan
gen door Munoz Alonso. Munoz, een
vooraanstaand funktionaris in de
Spaanse pers ten tijde van de periode
van strenge censuur in de jaren vijftig,
wordt in universitaire kringen a lom
beschouwd als een havik.
Zijn voorganger, Jose Botella Llusia.
was voor de inwerkingtreding van de
algemene onderwijswet van 1969 ook
door de regereing benoemd. Hoewel
voor zijn heengaan geen reden is gege
ven. bestaat de indruk, dat hij in de
ogen van de regering niet doeltreffend
genoeg is gebleken bij het bestrijden
van de onrust op de campus van zijn
universiteit.,
De regering heeft bovendien aan de
Complutense-universiteit een discipli
naire raad van drie professoren irrge-
steld met de bevoegdheid strenge straf
fen op te leggen aan rebellerende stu
denten. De straffen zullen variëren van
het intrekken van beurzen tot het
omniddellijk uitsluiten van de univer
siteit.
Eerder dit jaar boycotte de gehele
medische faculteit, met 4000 studenten,
de colleges uit protest tegen veran
deringen in het studieprogramma. De
studenten werden gestraft met schor
singen, die leidden tot landelijke stu
dentenstakingen om meer inspraak te
verkrijgen. De meeste universiteiten
werden daarop gesloten en het afleg
gen van examens liep uit op een chaos.
in zo’n toestand de verantwoordelijke par
tijen zich niet in de eerste plaats aan
eigen prestiges en dogma’s zouden vast
klemmen maar zouden zoeken naar die
kernen in het politieke patroon waarop
een vruchtbare samenwerking mogelijk
zou zijn.
Het gaat er in deze situatie duidelijk
om, de beste mensen op de moeilijkste
posten te krijgen. De politieke achter
grond van „de beste mensen” speelt na
tuurlijk een grote rol en de vraag of zij
kunnen worden aangetrokken hangt van
de kandidatenlijsten en de verkiezingsuit
slag af, maar de noodtoestand van het
moment roept toch de vraag op of nog
langer zo strikt moet worden vastgehou
den aan het uitgangspunt dat alleen voor
aanstaande partijfiguren in een kabinet
mogen worden opgenomen. Een verstandi
ge regeringsformateur zou ook buiten de
partijen moeten zoeken naar de mensen
die voldoende talent en ervaring hebben
om een departement te leiden en met
gezag te kunnen meespreken aan de kabi-
nets tafel.
De armoede van de politieke partijen
aan werkelijke figuren van formaat is in
de afgelopen jaren zeer duidelijk aan de
dag getreden. Populaire lijsttrekkers zijn
in de praktijk als ministers sterk tekort
geschoten. Er is blijkbaar ook niet vol
doende advies ingewonnen bij deskundi
gen uit bedrijfsleven, wetenschap en
maatschappelijke praktijken buiten de ei
gen coalitiepartij genoten, anders zouden
er niet zoveel ongelukkige besluiten en
falende maatregelen kunnen zijn geno
men. Het is onzin om dat allemaal aan
een politiek principe of een partijlijn te
wijten, eerder moet men veronderstellen
dat de beperktheid van de politieke gezel
schappen eenvoudig te weinig genie heeft
opgeleverd. Dit overdenkend zal menig
kiezer in november in wanhoop thuisblij
ven.
Een groot ding in de buitenlandse poli
tiek hangt in de lucht: vrede in Vietnam.
Merkwaardig genoeg tekent zich in het
beleid van Nixon eveneens een beperkt
heid af, die deze vrede voortdurend ver
der weg schuift. Met een paar goede niet-
politieke adviezen zou de heer Nixon zijn
voordeel kunnen doen, het woord van
Napoleon gedachtig: „Het vraagt groter
genie een vrede te winnen dan een oor
log.”
men tot verhoging van de vermogensbe
lasting, verhoging van de successierechten,
verschuiving van een aantal produkten
van het lage naar het hoge BTW-tarief,
terwijl door lenen op de kapitaalmarkt
ook nog geld gevonden zou kunnen wor
den. Het klimaat voor het afsluiten van
het sociaal contract zou daardoor verbe
terd worden, menen zij.
teit van Valencia is het eerste openlij
ke teken dat die politiek een flinke
tegenstand heeft opgeroepen. De rege
ring weet maar al te goed dat de
meerderheid van de professoren en
studenten dit protest steunen en begon
met de toepassing van het geijkte ver
deel en heers.
Op de plaats waar de studenten last
kunnen veroorzaken door hun grote
aantallen (de centrale universiteiten
van Madrid en Barcelona) werd de
opening van het studiejaar voorlopig
uitgesteld tot halverwege oktober,
wanneer men klaar denkt te zijn met
de protesten van de professoren. De
studentenrellen, die zelfs een kind voor
dit najaar kan voorspellen, worden dus
enkele weken verschoven, hoewel de
politie al geheel voorbereid is. Zelfs de
rechtvaardiging voor een harde onder
drukking van elke protestbeweging is
al geleverd: het gerucht is rondge
strooid dat honderden militante stu
denten in het buitenland (o.a. Neder
land) wapens hebben geko-ht om tegen
de arme politie-agenten te gebruiken.
De grootscheepse en idealistische on
derwijshervorming die nog maar drie
jaar geleden in Madrid werd aange-
kondigd op hoopgevende en moder
ne wijze werd aangepakt, is nu vastge
lopen in een financieel, maar bovenal
politiek drijfzand. Voor dit najaar staat
er in plaats van vernieuwing een her
haling van de a) bekende taferelen aan
de Spaanse universiteiten op het pro
gramma: de kringloop van protest, on
derdrukking, meer geweld, sluiting van
faculteiten en van alles behalve
hoger onderwijs.
Dr. Veldkamp schrijft dat het bestuur
het Binnenziekenhuis de keus zal
moeten maken of men het door de Ge
zondheidsraad aanbevolen hartchirurgisch
centrum wil hebben. Bij afwijzing bestaat
de mogelijkheid dat de minister van
Volksgezondheid en Milieuhygiëne op
grond van de Wet Ziekenhuisvoorzienin
gen de cardiochirurgie in Eindhoven on
mogelijk zal maken.
Dr. Veldkamp verklaarde gisteren op
een persconferentie in het ziekenhuis dat
hij aanvankelijk twijfelde aan de moge
lijkheid dat het conflict kon worden op-
der Schaar zou
Met schoolbord en een
koffer beklom de Middenstander
Jong (eenmansfractie) gisteren l
spreekgestoelte in de Tweede Kamer.
Het onmiddellijke resultaat van dit
regeringsingrijpen was, dat vele hoog
leraren die in het verleden studenten
protesten actief of passief steunden,
hun ontslag indienden. Een even groot
aantal gaf te kennen naar ander werk
te zullen omzien eenvoudig uit afkeer
van het nieuwe beleid. Terwijl de au
toriteiten het onderwijzend potentieel
zien slinken, kunnen ze dit jaar reke
nen op een massale inschrijving van
studenten bijna 20 percent meer
dan in 1971.
De regering stelt, dat de maatregelen
noodzakelijk zijn om te waarborgen
dat de sfudenten hun studies in de
kortst mogelijke tijd kunnen voltooier
zonder daarbij door een ondermijnende
minderheid te worden lastiggevallen
„Het nieuwe beleid is vooral een po
ging academisch discipline op te leg
gen. aldus Luis Saurez, de nieuwbe
noemde directeur-generaal voor het
universiteitswezen, Critici blijven daar
entegen van mening dat het neerkomt
Zowel Wiegel als de confessionele frac
tieleiders zijn van mening dat het Kabi-
net-Biesheuvel al gebrobeerd heeft op een
aantal manieren tegemoet te komen aan
de wensen van de vakbeweging. Zij
noemden daarvan als voorbeelden: de op
trekking van de belastingvrije voet, de
werkgelegenheidsprogramma’s, de kinder
bijslag voor werkende jongeren die een
dag vorming genieten en het plan te
komen tot goedkopere woningen.
De progressieve drie en ook PSP en
CPN waren van mening dat het sociaal
contract pas dichterbij kan komen als er
p
r
1
1
i.
