Nieuwe bundel laat springlevend talent zien
VICTOR VAN VRIESLAND
Affaire Ben Barka schuil
HEDEN 80 JAAR OUD
achter goede misdaadfilm
Joden tegen
bekroning
kinderboek
fez
A
PARIJS IN DE BAN VAN
Brechts Bruiloft
Federatie van
kunstenaars met
minimum-eisen
niet in première
EN L’ATTENTAT”
„LE PARRAIN”
regen-overjas
van nattigheid- tot weer en
wind-trotseerders:
119.-/398.-
K>- z
19
VRIJDAG 27 OKTOBER 1972
Voorbeeld
BIJ HAAGSE GOMEDIE
„AU de guerrillero” van
R. Swartenbroeckx
Ontroering
Prolongaties
onde
Filmmuseum
M-L
n44.
DOC
e
ibi-
UTRECHT Vandaag is Victor
E. van Vriesland 80 jaar oud gewor
den en ik geloof, dat hij zichzelf en
zijn publiek geen betere verrassing
had kunnen bezorgen dan zijn
nieuwe, zojuist verschenen .verzame
ling verzen Bijbedoelingen (Querido).
Het is een kleine, maar bijzonder
gave bundel, waarin een aantal ge
dichten staan die tot het beste be
horen uit zijn oeuvre. Toch geloof ik
niet dat wij hem bij deze gelegenheid
alleen moeten eren als de dichter, die
hij is.
V ernieuwing
Antonio das Mortas
Kennemerlaan 38 Umuiden
telefoon: (0255Ö)-13781
PARIJS BLIJKT nog altijd een
gezellige stad met een levendig
straatbeeld, volle caféterrassen,
goed bezochte restaurants en een
opgewekt uitgaansleven. Een stad
natuurlijk ook waarin op filmge
bied het een en ander te beleven
valt. Cinéfielen kunnen er de
nieuwste Truffaut („Une belle fille
comme moi”), de nieuwste Chabrol
(„Docteur Popaul”), de nieuwste
Eric Rohmer („L’amour l’après-
midi”) en de nieuwste Bunuel („Le
charme discret de la bourgeoisie”)
zien, de laatste in niet minder dan
tien theaters. Maar ze kunnen ook
hun klassieken bijhouden in een
Garbo-festival, een Truffaut-festi-
val, een Peter Brook-festival, his
torische terugblikken waaraan ge
wone bioscopen zich met grote
durf en vasthoudendheid blijven
wagen.
Recordprijs tekening
Vincent van Gogh
grote houtstraat 124 haarlem
E
0T",
Scène uit „Antonio das Mortes”.
VICTOR E. VAN VRIESLAND
HANS VAN STRATEN
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
aldus de federatie.
Ook zaterdag en zondag geopend.
kerkplein 16 bloemendaal tel (023)262162
DEN HAAG De Haagse Comedie
heeft besloten de voorstellingen van „Bur-
germansbruiloft” van Bertolt Brecht van
het programma te schrappen. De produk-
tie die geregisseerd werd door Reinier
Heidemann, voldeed naar het oordeel van
de artistieke raad niet aan de gestelde
verwachtingen om het stuk op 2 novem
ber in het HOT in première te brengen.
De Haagse Comedie zal in november de
lopende produkties „Spel der vergissingen”
van Shakespeare en „Palach” van Charles
Marowitz en Alan Burns laten doorlopen.
In december en januari wordt het reper
toire voor het HOT uitgebreid met twee
stukken van Samuel Beckett: de première
van „Eindspel” en de reprise van „Wach
ten op Godot”, beide onder regie van Wim
van Rooij.
De culturele functie van de 'man of
letters is onopvallend, maar essentieel. Hij
is vooral van belang door zijn voorbeeld:
hij bewijst immers dat de literatuur iets
is dat een heel mensenleven inhoud kan
geven. Het is eigenlijk een treurige zaak
dat er in deze tijd, waarin honderden zich
De federatie zal over het minimumpro-
gramma overleggen met andere cultuur-
en welzijnsorganisaties. Vermoedelijk kan
gelijktijdig met deze andere organisaties
het minimumprogramma bekend worden
gemaakt.
Het is opmerkelijk dat een betrekkelijk
statisch dichter als Van Vriesland altijd is
geweest, hier zijn beeld kracht bijzet met
een zo overrompelende beweging (’Tocht
er door hun schimmen’). Dezelfde dyna
miek treft ook elders in deze bundel: In
glijvlucht pijlsnel omlaag suizend Kom
ik terecht in de tuin waar ik droomde’.
De joodse gemeenschap zegt (hoewel ze
zich bewust is van het feit dat in een
democratische samenleving elke vorm van
censuur ongewenst is) te moeten proteste
ren tegen het feit dat een dergelijk boek,
bestemd voor kinderen van 10 tot 15 jaar,
bekroond werd zonder dat aan de verrei
kende gevolgen van zo’n beslissing ge
dacht werd. Ze wijst erop dat versprei
ding van het boek bestaande latente anti-
joodse gevoelens zal doen herleven.
Muiderpoortstation
Tocht er door hun schimmen
Nog een stroom van lang,
Lang vergeten namen,
Lang vergeten ogen?
Zullen wij nog weten
Dat wij ons vergeten
Zijn vergeten?
AMSTERDAM De Nederlandse Fe
deratie van Kunstenaarsverenigingen zal
deze week een minimumprogramma pu
bliceren, waaruit zal blijken wat het gaat
kosten om de meest schrijnende tekorten
op te heffen. Volgens de federatie is in de
Tweede Kame reen meerderheid te vinden
voor aanzienlijke verhoging van de bedra
gen, die op de begroting voor cultuur,
recreatie en maatschappelijk werk staan.
HITCHCOCK’S „FRENZY” heeft in
Alhambra plaats moeten maken voor
„Doe”, een western over het bekende
drietal Doc Holliday, Wyatt Earp en
Katie Elder, de steeds terugkerende
figuren in de legendes over de dappere
en misdadige Amerikaanse pioniers uit
De joodse gemeenschap (het coördina
tiecomité van joodse organisaties, het ge
nootschap „Xnai Brith”, de overkoepelen
de joodse vrouwenorganisaties, de federa
tie van de Belgische joodse jeugd en de
joodse studenten) stelt dat het boek het
heldhaftige leven schildert van een El
Fatah-lid. Het verheerlijkt Arabisch ter
rorisme, maakt een vergelijking tussen de
hulp aan joodse gevangenen in nazikam-
pen en gevangen terroristen en rechtvaar
digt de ontvoering van een Israëlische
minister.
het midden van de vorige eeuw. Het
enige bijzondere aan deze conventione
le, zij het goed gemaakte wildwestfilm
is het feit dat Frank Perry zich dit
maal met het genre bemoeit, terwijl
deze regisseur in vorig werk als „David
and Lisa”, „Last summer” of „Diary of
a mad housewife” ooit nog eens in die
zing heeft gegeven ooit nog eens in die
richting zijn krachten te zullen be
proeven. Perry probeert weliswaar nu
en dan met andere ogen dan zijn
voorgangers het wilde westen te bekij
ken, maar met dergelijke kunstmatige
visies valt hij dan tegelijk door de
mand.
In Rembrandtpleintheater een crimi
nele film van Lee Katzin met Anna
Karina in de vrouwelijke hoofdrol die
de weinig originele titel „The Salzburg
Connection” draagt.
In Royal een opmerkelijke prestatie
van regisseur Richard C. Serafian, ma
ker o.a. wan „Vanishing point”, onder
de titel „Man in the wilderness”, waar
in Richard Harris een gids speelt voor
een gezelschap pelsjagers in het noord
westen van Amerika omstreeks 1800.
Als hij op de terugtocht zwaar gewond
wordt door een agressieve beer laten
zijn mede-reizigers hem achter en
moet Harris, geholpen alleen door een
sterk levensinstinct, trachten de geva
ren van wildernis en Indianen en een
dreigende door door zijn blessures te
overleven. Dat wordt een adembene
mend avontuur met een onverwachte
wending op het einde.
waarin de dichter door een plotselinge
ontroering wordt overvallen, zoals in
’Muiderpoortstation’
verdringen om dichter of schrijver te
worden, vrijwel geen animo bestaat voor
de positie van ’man of letters’. Maar goed,
dat zou een heel andere en misschien wel
grotere inzet vergen.
Natuurlijk is Van Vriesland niet een
zuivere vertegenwoordiger van het type.
Hij is immers ook, en dat eveneens van
zeer jeugdige leeftijd af, dichter. Al op 17-
jarige leeftijd heeft hij met verzen in De
Nieuwe Gids gedebuteerd en hoewel zijn
dichterlijk oeuvre niet groot is, heeft hij
toch zelf altijd zijn dichterschap als het
belangrijkste van zijn werkzaamheden ge
zien.
Bij herlezing maakt zijn eerste bundel
Voorwaardelijk uitzicht (1929), waarin
men de Tachtiger invloeden snel ziet wij
ken voor meer filosofische verzen, de
zwakste indruk. De afstand tussen ge
dachte en poëzie wordt door de eigen
stem van de dichter nog te zelden over
brugd, al is er een uitschieter als ’Reser-
vatio mentalis’.
In Herhalingsoefeningen (1935) lukt het
veel beter en daarin staat een hele reeks
voortreffelijke verzen, zoals ’Klacht van
een ouden dagbladschrijver’, ’Rive Gau
che’ en 'Avondlijk tweegesprek tussen de
dichter en de harmonica’, onvergefelijk
door hun tragische accenten. Hetzelfde
kan worden gezegd van Vooronderzoek
(1946) en Tegengif (1959). Dood, ouderdom
en confrontatie met een halfvergeten,
maar plotseling weer wakker geworden
verleden, dat zijn de thema’s van deze
verzen en wat dat betreft, is de dichter in
Bijbedoelingen zichzelf gebleven.
Chaplin’s „Dictator” is in een zeven
tal 'theaters terug te zien en dan zijn
er een Cinémathèque en La Filmathè-
que die aan de lopende band grote
retrospectieven organiseren. De Ciné
mathèque, het veel besproken instituut
van Henri Langlois, vtfor welks voort
bestaan destijds de studenten de straat
opgingen, is nu wat de voorstellingen
en de permanente tentoonstelling betreft
in een vleugel van het Palais de Chail
lot royaal gehuisvest. Van drie uur
’s middags tot ver na middernacht
worden er in de projectiezaal iedere
dag in continu-vertoning vier tot vijf
steeds wisselende programma’s ge
bracht zonder enige samenhang zodat
men op een dag achter elkaar zowel
Eisenstein’s „Oktober” als Kurosawa’s
„Rashomon”, Visconti’s „Senso” en de
Engelse griezelfilm „The two faces of
dr. Jeckyll” van Terence Fisher kan
zien.
Maar ook voor de actuele buiten
landse film kan men uiteraard in Pa-
Zoiets bewijst dat deze dichter ondanks
zijn hoge leeftijd in staat is tot een
verrassende vernieuwing. Maar er staan
ook andere verzen in deze bundel, kortere,
met een vorm die naar het aforisme neigt
en daarmee blijkt Van Vriesland een
zelfde ontwikkeling te volgen als zijn
generatiegenoten Bloem en A. Roland
Holst. Overigens laat hij zich in ’Afge
grensde dading’ zien van een nog weer
andere, polemische kant, waarin Harry
Mulisch binnenrijmt op ’Ezra Poundfool-
ish’.
DE MEEST OPVALLENDE première
deze week in Amsterdam is ongetwij
feld „Antonio das Mortes’’ in De Uit
kijk, opvallend alleen al omdat de film
drie jaar geleden in Cannes de regie-
prijs kreeg en sindsdien bij de Free
Cinema en ander Cinéclubs al in voor
première is geweest. Nu pas heeft het
werk van Glauber Rocha, voorloper in
de Braziliaanse Cinema Novo die tegen
rupte politieman, een dronken dorps-
kwam, een echte bioscoop gevonden.
Helemaal onbegrijpelijk is dat overi
gens niet, want „Antonio das Mortes”
is een bijzonder gecompliceerd kijkspel
zonder direct verhaal, een soort opera,
maar meestal zonder zang, een bloedig
en chaotisch drama zonder lijn. Het
enige wat ieder beeld duidelijk maakt
is het verlangen van Glauber Rocha
naar het élan van de revolutie, naar de
tijd dat de echte „cangaceiros”, de
Braziliaanse guerilleros, nog korte met
ten met de machthebbers maakten. Het
heimwee naar die voorbije jaren uit
het begin van deze eeuw komt naar
verhaal dat ongeveer in deze tijd speelt
en wordt verbeeld als een allegorisch
spel, soms door Brechtiaanse liederen
begeleid, waarin een grootgrondbezit
ter, zijn overspelige vrouw, een cor
rupte politieman, een dronken dorp
onderwijzer en een fanatieke priester
de dreigende opstand proberen te be
zweren door Antonio das Mortes in
dienst te nemen ter verdediging van
hun belangen.
Of die dreiging reëel is dan wel zich
afspeelt in de fantasie van de moedelo
ze onderdrukten die naar hun volks
helden van vroeger verlangen, is niet
duidelijk. Zoals gezegd, er wordt een
spel opgevoerd, waarbij veel gemoord
wordt, maar als Antonio na afloop
moedeloos een moderne verkeersweg
afloopt met veel vrachtverkeer en een
benzinepomp wil de filmer waarschijn
lijk toch duidelijk maken dat er nu
minder veranderd kan worden op soci
aal gebied dan in de jaren der echte
cangaceiros.
Men moet bij de beeldentaal van
Glauber Rocha wel voortdurend in
veronderstellende zin praten, maar on
danks zijn grotendeels onduidelijke of
niet direct aansprekelijke filmtaal,
blijft men geboeid kijken naar de he
vige taferelen die de filmer ons in
prachtige kleuren en vol opwindende
handeling voorzet: en waarvan alleen
de revolutionaire ondertoon voor ieder
een verstaanbaar is.
De federatie meent, dat haar actie voor
uitstel van behandeling van de CRM-
begroting door dit parlement heeft geleid
tot grotere solidariteit onder de culturele
en welzijnsorganisaties. De actie heeft ook
bijgedragen tot het bewustzijn, dat cul
tuur- en welzijnsbeleid een grote priori
teit verdient binnen het regeringsbeleid,
Al op jeugdige leeftijd, in de derde klas
van het gymnasium, heeft Van Vriesland
gekozen voor een leven dat gewijd zou
zijn aan de letteren. Hij. heeft in deze
keuze volhard ondanks de stormen, die
zijn leven hebben geteisterd.
Een ’man of letters’ of een ’lettré’ (het
is kenmerkend dat er voor deze termen
geen Nederlands equivalent beschikbaar
is) hoeft niet per se een dichter of een
schrijver te zijn hij is allereerst een
contemplatieve figuur, een man die leeft
In een bepaalde sfeer, die zo zijn voorkeur
heeft voor een aantal schrijvers en zich
daar volkomen gelukkig bij voelt of
ongelukkig, maar die in elk geval volledig
aan de literatuur is verkleefd.
De kunstenaarsfederatie heeft de partij
besturen vragen voorgelegd om een grote
re duidelijkheid te krijgen dan uit de
verkiezingsprogramma’s blijkt. Op elf no
vember zal de federatie de antwoorden
analyseren.
(Onder redactie van Charles Boost).
Inlcricur
taigue
ZO APART.....
Kortom, men kan in Bijbedoelingen niet
alleen de kennismaking met Van Vries
land hernieuwen, men kan er ook enkele
boeiende poëtische avonturen met hem
beleven. Hij wordt tachtig, zijn verzen
zijn vol ouderdom en dood, maar zijn
talent is levend als dat van weinig ande
ren.
De 81
voor een
gulden.
Wat Van Vriesland vooral tot zo’n uit
zonderlijke figuur maakt, is niet in de
eerste plaats zijn dichterschap, niet zijn
eruditie, niet zijn verdienste als autoriteit
in het literaire leven, het is vóór alles
het feit dat hij zijn leven lang met zoveel
consequentie een ’man of letters’ is ge
weest, iemand die naar een opmerking
van Evelyn Waugh behoort tot ’een bijna
uitgestorven categorie, zoals de onge
trouwde tante’.
BRUSSEL. De joodse gemeenschap
in België Heeft bij die Belgische minister
voor Nederlandse cultuur Van Mechelen
krachtig geprotesteerd tegen de bekroning
van aen kinderboek. Het gaat hier om het
boek „Ali de guerrillero” van R. S war ten-
broeekx, dat onder auspiciën van het
(katholieke) „Davidsfcnds” verschenen is
bij uitgeverij De Standaard ter gelegen
heid van de 36ste Boekenbeurs van
Vlaanderen.
rijs terecht. In twaalf grote bioscopen
draait „Cabaret” en „Deliverance”
vindt men er op de Champs
Elysées en de grote boulevards en in
twaalf aanzienlijke bioscopen draait
momenteel met groot succes (gezien de
rijen wachtenden buiten Coppola’s „Le
Parrain”, zoals „The Godfather” hier
heet).
Maar deze film krijgt veel concur
rentie van een misdaadfilm van eigen
bodem die voor de Fransen wat gevoe
liger ligt, ,,L’Attentat” van Yves Bois-
set. De naam van de regisseur zal men
zich misschien herinneren van zijn uit
’71 daterende „Un condé” met Michel
Bouquet, een titel die een scheldwoord
voor agent betekent, waarschijnlijk een
van de gronden waarop de film enige
tijd in eigen land verboden was. Een
zelfde lot had ook „1’Attentat” kunnen
treffen, want behalve dat in dit nieuw
ste werk van Boisset de politie er
opnieuw weinig geflatteerd in voor
komt, behandelt de film, zij het Ijchte-
café-bar ■Tl w.pauw
weetarg
De grote prolongaties op de weeka
genda zijn „De peetvader” in Tuschins-
ki, „De inbreker” in City, „Family life”
in Kriterion, „Cabaret” in Calypso en,
„What’s up doc?” in Roxy. In The
Movies een Laurel en Hardy-week, In
Luxor een Western-festival en in Ciné-
tol een voortzetting van de Bergman-
retrospectief met „Het uur van de
wolf”, ,,Schaamte”(„Skammen”) en
„Het ritueel” („Riten”) Nachtvoorstel-
lingen
Ceintuur brengt integraal Bergman’s
„De maagdenbron”, Kriterion vertoont
ook ’s nachts „Family life” en De
Uitkijk laat een vroeger en grappiger
werk zien van regisseur William Fried-
kin, wiens „French connection” nog
vers in ieders geheugen ligt, maar die
eens ook „The night they raided Mins
ky’s,, maakte.
lijk verhuld de voor velen pijnlijke
„affaire Barka” een zaak die men in
Frankrijk na zeven jaar graag dood en
begraven had gehoopt. Even dood en
begraven als Ben Barka zelf.
DE ZAAK BARKA speelt zich af in
1965. Barka had toen zijn vaderland
Marokko onder protest verlaten en
zich in Genève gevestigd, van waaruit
hij koning Hassan en diens vleugel
adjudant generaal Oufkir bleef be
schuldigen van voortzetting van het
regime der vroegere Franse kolonisato
ren. Voor de Marokkaanse monarchie
en voor de regering De Gaulle gaat
Barka een onrustig element en in de
onderlinge politiek vertroebelende agi
tator betekenen, reden voldoende om
de ongewenste vakbondsleider die zich
bovendien als woordvoerder voor de
derde wereld opwierp, uit de weg te
ruimen. Barka wordt uit Genève naar
Parijs gelokt, daar op klaarlichte dag
door de politie gearresteerd en naar
een afgelegen villa getransporteerd
waar hij een ontmoeting heeft met de
gehate generaal Oufkir.
Na gemarteld te zijn wordt Ben
Barka vermoord, zijn lijk wordt in een
houten kist per vliegtuig naar Rabat
gevlogen onder begeleiding van de Ma
rokkaanse minister van Binnenlandse
Zaken. Bijna even erg als deze politie
ke moord is het feit dat de regering De
Gaulle destijds dit schandaal, waarvan
de bijzonderheden toch langzamerhand
zijn uitgelekt, heeft weten te overleven
en dat nu nog, zoals ingewijden weten
te vertellen, hooggeplaatste Fransen
met het bloed van Barka nog aan de
handen, op hun hoge plaatsen de la
kens nog aan het uitdelen zijn.
Afgezien van alle politieke implica
ties en menselijke af keer van dit soort
veemmoorden in een geciviliseerde
westerse natie, levert de affaire Barka
sec het mooist denkbare draaiboek op
voor een spionage- en politiefilm. Jor
ge Semprun die ook bij de politieke film
„Z” als scenarist optrad, heeft dit
draaiboek geschreven en Yves Boisset
heeft er een sterke gangsterfilm van
gemaakt, waarin uiteraard de na
men veranderd en de feiten hier en
daar geromantiseerd zijn.
NIET IEDEREEN is even gelukkig
met deze „transposition romanesque”,
zoals Boisset zijn en Semprun’s be
handeling van de materie omschreven
heeft. Vooral de „Nouvelles Littéraires”
heeft zich scherp uitgelaten over „deze
vermenging van de ernst van de waar
heid met de verleiding van de fictie”.
De filmer heeft zich verdedigd met een
voor Frankrijk weinig vleiend argu
ment dat hij zijn oorspronkelijk plan
om een semi-documentaire film over
Ben Barka te maken spoedig heeft
moeten opgeven op juridische en fi
nanciële gronden.
Als bij „De Peetvader” schijnen ook
in „la douce France” mysterieuze
krachten achter de schermen van een
filmproductie een rol te kunnen mee
spelen. Regisseur Boisset zegt dan dat
hij onder die omstandigheden er de
voorkeur aan gegeven heeft een spec-
tactulaire maar anonieme politiefilm te
maken met en sterke rolbezetting
waarin Jean-Louis Trintignant.
Michèle Piccoli (in de rol van Oufkir),
Gian Maria Volonte (als Ben Barka),
Jean Seberg en Francois Perrier voor
komen.
Hij hoopt dan daarmee toch meer
mensen op de al bekende en indirect te
interpreteren feiten te kunnen drukken
en een herhaling van de moeilijkheden
rond de documentaire „Chagrin et pitié”
te kunnen vermijden. Ogenschijnlijk
krijgt Boisset gelijk. Het loopt storm
en er is veel publiciteit. En het buiten
land, dat de affaire Barka niet of
nauwelijks kent, krijgt straks een
spannende thriller te zien met alle
bekende figuren van de Franse film
die in de loop der jarén de chique
onderwereld hebben vertegenwoordigd,
compleet met donkere zonnebril, zwar
te borsalino en goedzittend streepjes
pak. Voor „Le Parrain” en voor „1’At
tentat” staan de mensen in rijen voor
de tientallen bioscopen die een copie
van een van beide films hebben kun
nen bemachtigen. Aan de misdaad
wordt nog altijd door de film veel geld
verdiend, vooral als je er maar voor
zorgt dat tijdens de productie de mis
dadigers een woordje mee kunnen
spreken opdat ze zich straks niet al te
veel gekrenkt zullen voelen.
NEW YORK (AP). Tekeningen van
Vincent van Gogh en werken van vijf
andere kunstenaars hebben woensdaga
vond op een veiling van Sotheby Parke-
Bernet Galleries recordprijzen opgebracht.
Een tekening van Van Gogh, „Cabanes
a Saintes-Maries”, werd voor 323.000 gul
den verkocht aan een particuliere verza
melaar uit Los Angeles. De hoogste prijs,
die tot dusverre voor een tekening van
Van Gogh werd betaald, bedroeg 250.000
gulden.
Werken van Max Ernst, Ben Nicholson,
Jean Debussy, Nicholas de Stael en Antoi
ne Pevsner brachten eveneens ongekend
hoge prijzen op.
De 81 schilderijen werden verkocht
totaal van bijna 16 miljoen
Wel ontmoet men ook hier weer de
behoefte, filosofie te bedrijven in verzen,
getuige het openingsvers ’Dwalend’, en het
lijkt mij wederom een misverstand. Zo
veel te meer indruk maken de verzen
AANSTAANDE WOENSDAG en
donderdag begint in het Nederlands
Filmmuseum een groot Eisenstein-re-
trospectief dat met kleine onderbrekin
gen de gehele maand november zal
duren. Woensdagavond zullen de films
Staking uit 1924 en „De weiden van
Beschen” uit 1937 worden gedraaid,
voorafgegaan door een vijf min. duren
de journaalopname die werd gemaakt
naar aanleiding van een bezoek van
Eisenstein aan Nederland in 1929. Te
gelijkertijd wordt in het Stedelijk Mu
seum een tentoonstelling geopend die is
gewijd aan het leven en de werken
van de grote Russische regisseur.
Donderdagavond is de meest bekende
film aan de beurt. Dan wordt de uit
1925 daterende film Pantserkruiser Po
temkin getoond.
V. LR
1 i
Ipl-z
ulr.-x
ggSrf--.. „ij»”;,:
-