AMSTERDAM DOOR INTERNATIONALE BENDEN STEEDS CRIMINELER
Tabak dreigt met
sluiting grote
parkeergarage
LAATSTE MEESTERS JAPANSE PRENTKUNST
i
1
I
PI
GEEN VRIJE JACHT
ONGEHUWDE MOEDERS
REMBRANDTGALERIJ
WÉ
k
OS
2
’TV*
x*> I
r
/j Ik®
ROT
„Ik wou dat ik alle benen gebroken had voordat ik hieraan begon
j
l'U'
DONDERDAG
2
NOVEMBER
1972
13
HEROÏNE
o
TE LAKS
-
l
-
KWAAD BLOED
I
J
H
-
Ipoil
BOMBRIEF
HENDRIK TABAK, handelaar in automobielen en verguisd huisjes
melker, zegt knarsetandend: „Ik wou dat ik alle benen gebroken had
voordat ik hieraan was begonnen”. Zijn woede geldt de enorme strop, die
parkeergarage Marnixstraat („luxueus tot en met, de mooiste van Neder
land, meneer”) heet en de tegenwerking, die hij naar zijn mening bij
deze affaire van de gemeente ondervindt. Sinds de geruisloze opening
begin juli is er bijna geen kip gekomen in de duizend parkeerplaatsen
tellende betonkolos op steenworp afstand van het Leidseplein.
SCHIETERIJEN
EEN BAR in Amsterdam. Het is
er aardig druk, meest Italianen. Er
gaat een schok door hun rijen als
vier mannen binnenkomen. De
schrik betreft niet zozeer de twee
Amsterdamse rechercheurs als wel
de commissaris en inspecteur van
de Romeinse politie in hun gezel
schap. In een paar minuten loopt
de bar vrijwel leeg. „Hoop beken
de gezichten”, zegt de Italiaanse
commissaris. „Niet gering wat jul
lie hier op bezoek hebben ge
kregen”.
I
o
-
Mr
ONDER REDACTIE VAN ROLF STALLING/
y I
l-:é
RANCE 1
a:
Jii
I* I
',1V
Politiechef: We gaan
een slechte tijd tegemoet
f
4»
De EEG open grenzen werkt er
aan mee dat Amsterdam een pleister
plaats is voor internationaal vertakte
benden. De stad had graag voor de eer
bedankt. Nieuw zijn nu ook de bom
brieven.
MET DE verliezen wil Hendrik Ta
bak niet doorgaan. „Ik heb het gebouw
*1 te koop aangeboden”. Tegen een
Op het bureau van de hoofdinspec
teur ligt een opengemaakt pakketje. Er
zaten slechts vellen papier in, volge
schreven met vermaningen, dat het
einde van de wereld nabij was en dat
de hele wereld een brok vuiligheid en
laster was. „Dat ga je”, zegt hij, „steeds
meer krijgen. Al dan niet opzettelijk
zo verpakte poststukken, die je niet
meer zomaar durft open te maken.”
't a
Toorenaar: „Zo’n bombrief, daar ben
je kansloos tegen. Zo goed als je eigen
lijk ook kansloos bent tegen de Zwart»
September-beweging. Wat kun je on
dernemen tegen mensen die het niets
kan schelen of ze zelf ook de pijp
uitgaan? Toch zullen we manieren
proberen te vinden om de samenleving
ook tegen dergelijke mensen te be
schermen. We gaan een slechte tijd
tegemoet.”
in de hand, want dit spul is duur: in
Nederland 60 tot 100 gulden per gram
en dan vaak nog van versneden kwali
teit. Het is niet de strijd tegen de
narcoticahandel alleen: verontrustend
zijn bijverschijnselen als overvallen,
diefstallen en afpersingen.
Er zijn geruchten dat bepaalde orga
nisaties van de hoofdstad een stapel-
baar gebruik van wordt gemaakt. De
politie profiteert trouwens ook van on
derlinge broodnijd. Zitten twee hande
laren met flinke partijen drugs dan
betekent dat een dalende prijs op de
verbruikersmarkt. Niet zelden verraadt
de één de ander, waardoor de politie
een grote partij in handen valt en de
concurrent de prijzen weer alleen kan
bepalen. De politie, die gebruikt wordt
om de concurrentie uit te schakelen.
„Tegen een bombrief ben je kansloos”.
plaats voor heroïne aan het maken
zijn. Er zijn ook verhalen dat ontsla
gen CIA-agenten zich met de handel
bezig houden en de Volksrepubliek
China het gif politiek gebruikt om de
jeugd in de rest van de wereld geeste
lijk en lichamelijk te ondermijnen. Te
gen zulk internationaal geweld is het
voor de Amsterdamse politie moeilijk
vechten.
Wel heeft ze tipgevers waar dank-
Het gebeurt op een moment dat de
recherche bezig is met de voorbereidin
gen om een bende Italiaanse en Griek
se bankrovers op te rollen. „We gaan
een slechte tijd tegemoet”. Voorspelling
van hoofdinspecteur Gerard Toorenaar
van de afdeling bijzondere zaken van
de centrale recherche. In Amsterdam
is merkbaar dat de internationale mis
daad er zijn sporen trekt en het is nog
maar de vraag of de politie een pas
send tegengif kan vinden.
De voorproeven heeft men al gehad.
De zwaarste op het Valeriusplein: een
hevig vuurgevecht tussen bankrovers
en politie. De kogels floten door de
straten en het was een toeval dat er
niet meer dan enkele gewonden vielen.
Toorenaar: „Keiharde criminelen wa
ren het. Zo kennen we ze niet in
Nederland. Een van de Italianen wond
er later geen doekjes om toen hij zei
dat hij één van onze mensen zonder
aarzeling zou hebben neergeknald als
zijn machinepistool niet had geweigerd.”
ONLANGS werden in Amsterdam
twee jonge bankrovers tot zes jaar
lagere prijs? „Je gaat handelen, maar
ze schrikken allemaal”. De directeur
van twaalf hoofdstedelijke zaken („het
is goed dat niet iedereen verstandig is,
want anders is er geen stuiver meer te
verdienen”) draait er om heen als hem
wordt gevraagd of hij vindt, dat de
gemeente hem in de wielen rijdt. Heb
ben B. en W. soms geweigerd het
gebouw te openen?
Hij geeft dat pas in derde instantie
toe. „Ze vonden het welletjes, omdat
wethouder Ham destijds al de eerste
paal had geslagen.” Ingewijden in stad
huiszaken weten te vertellen, dat voor
al wethouder Han Lammers van Stads
ontwikkeling niet zo erg te spreken is
over woningmanipulaties van huisbaas
Tabak in het verleden. Tabak hierover:
„Toen de krakers van vijf panden aan
de Nieuwezijds Voorburgwal moesten
voorkomen, heeft dat kwaad bloed ge
zet, ja”.
celstraf veroordeeld. Vier keer hadden
zij een bank overvallen en nooit lieten
ze daarbij iemand in het ongewisse.
Het eerste wat ze deden, was schieten.
Zo ook bij een bankcliënt, die een
asbak gooide om het criminele gezel
schap af te schrikken. Hij was waar
schijnlijk lijk geweest als hij niet zo’n
dikgevulde portefeuille in zijn jas had
gehad.
3» ft
warboel van kleinere zaken zouden
vastraken. Er is een criminele inlich
tingendienst maar de resultaten zijn
betrekkelijk. Toorenaar: „Je wordt
overwoekerd door kleine zaken en een
papierwinkel. Een rechercheur aan een
districtsbureau komt aan nauwelijks
meer toe dan het typen van aangiften
Hij mag al blij zijn dat voor kleine
zaakjes een mini-proces-verbaal vol
doende is. Zo gaat dat in het hele
korps. Je doet het één en er zijn geen
mensen om tegelijkertijd het ander te
kunnen doen. Waarbij je niet mag
vergeten dat een gestolen bromfiets
voor de bestolene een groter misdrijf is
dan wat dan ook. Dat zou ook voor
mij gelden.”
De resultaten zijn er naar. Aan de
districtsbureaus wordt niet meer dan
dertig, veertig percent van de misdrij
ven opgelost. „Dat zal niemand verba
zen als je weet, dat er nog steeds
duizend fietsendiefstallen per maand
zijn. Los die allemaal maar eens op.
Daar heb je de tijd niet eens voor.”
Stichting Leefklimaat heet een nieuwe organisatie, die betere huisvestings-
mogelijkheden wil scheppen voor ongehuwde moeders. Het eerste project is het
uit veertien kamers bestaande pand P. C. Hooftstraat 25, waar reeds twaalf
ongehuwde ouders van 16 tot 24 jaar met kinderen van nul tot drie jaar onder
dak hebben gekregen. Aan dit experiment wordt medewerking verleend door
Jeugd Advies Centrum, Medische Raad 70, Pro Juventute en andere bureaus en
tehuizen voor ongehuwde ouders. De stichting werkt zonder subsidie, maar kon
van start door de steun van een belegger, die zijn naam liever niet in de krant
wil hebben.
De laatste
meesters van de
Japanse
prentkunst zijn
vanaf morgen tot
7 januari te
bewonderen in
het Rijksmuseum,
waar ruim
honderd kleurige
houtsneden
tentoongesteld
zijn. Het zijn
werken van de
kunstenaars
Hokusai,
Hiroshige,
Kunisada en
Kuniyoshi,
waarvan vooral
de serie
„Gezichten op de
berg Fuji” van
de eerste grote
vermaardheid
heeft. De
expositie is een
vervolg op
„Vtamaro en zijn
tijdgenoten”, de in
1967 eveneens
door het
Prentenkabinet
samengestelde
tentoonstelling.
DE WINKELPASSAGE aan het Rembrandtsplein, waarin onroerend goed
en voetbalsupporter Maup Caransa enkele jaren geleden behalve veel geld ook
een brok hoofdstedelyke trots stak, is voorlopig op een flop uitgedraaid.
De Rembrandtgalerij floreert alleen nog by de entree, maar in de passage naar
de Amstel zijn de winkeltjes nagenoeg allemaal verdwenen. Lege etalages gapen
de voorbijganger aan en alleen de kalkletters op de ramen vertellen, dat hier
ooit tegen een aanzienlijke korting poppen en windmolens zijn verkocht. Hoe
komt het dat het publiek is weggebleven? Kenners beweren dat het te maken
heeft met het feit, dat de penoze meer greep op het leven op het plein heeft ge
kregen. De regelmatige aanwezigheid van drughandelaars en schandknaapjes
(bekentenis van een politiecommissaris bjj zijn afscheid) zou 't publiek afschrik
ken. Is dat zo? Een medewerker van Caransa: „De één zegt het, maar een ander
spreekt het tegen”. Zeker is dat de financier nu andere plannen voor de nauwe
passage heeft, maar zolang de onderhandelingen lopen wil men over het ka
rakter daarvan niets zeggen.
ER BESTAAT bij buitenlandse, met name Engelse beleggers grote belangstel
ling voor Amsterdam, maar het is van betekenis dat zij weten, dat de hoofdstad
geen vrij jachtgebied is. Deze boodschap heeft wethouder Han Lammers van
Stadsontwikkeling de Amsterdamse architectenclub meegegeven. De neiging
van ontwikkelaars om in een zwak woongebied als de binnenstad aankopen te
doen, zal worden ontmoedigd. Willen zij evenwel de openvallende gaten met
nieuwe woningen opvullen, dan kunnen zij op het ja van de gemeente rekenen.
Het toekomstige structuurplan moet de stad beschermen tegen onverhoedse po
gingen van handelaars in onroerend goed om eigengereide ontwikkelingen te
forceren en hoe beter de architecten dit weten, hoe beter de stad de beleids
doelstellingen kan uitvoeren. Han Lammers is het met de architecten eens dat
de negentiende-eeuwse wijken als woongebied slecht zijn, maar aan de andere
kant is de herhuisvesting een te groot struikelblok om de slopers maar hun gang
te laten gaan. Lammers verwacht van de buitenlandse investeerders meer
samenspel met de overheid, maar waarom zo vraagt hij zich af zijn zij zo
conservatief in de keuze van hun terreinen?
IN DE SECTOR van inspecteur El-
bersen' doet zich een beangstigende
ontwikkeling voor. In snel tempo is de
heroïne, een zwaar verslavend opium
derivaat, in opmars. „Dodelijk spul.
Het zijn wrakken als je de gebruikers
hier krijgt. Magere skeletten, patiënten,
die niet meer op een stoel kunnen
blijven zitten. Ze vallen er zo af en
hun aantal stijgt de laatste tijd.”
De politie zoekt de meeste leveran
ciers van het dodelijke spul onder de
Chinezen in de binnenstad. Er zou ook
sprake van zijn dat een Maffia-familie,
de Bread for Heads, in ons land is
geweest om tegen dumpprijzen heroïne
te introduceren. Het werkt de misdaad
HET IS een beetje raadselachtige
zaak met de ronde parkeertoren aan de
Singelgracht. In de eerste plaats is hij
als een dief in de nacht in gebruik
genomen om tenslotte niet gebruikt te
worden, in de tweede plaats laat het
op promotion berekende stadsbestuur
het helemaal afweten en in de derde
plaats roept de Federatie van de City
van Amsterdam vorige maand luid
keels dat het nu eindelijk eens tijd
wordt, dat de hoofdstad grote parkeer
garages gaat bouwen.
Het produkt van Tabak heeft iets
weg van een ongewenst kind. Wel een
kostbaar kind, want de garage kostte
6,4 miljoen. Eind september heeft de
nv Europarking (lees Tabak) in een
brief aan B. en W. haar nood geklaagd
en voorts gedreigd de garage te sluiten.
Op deze brief, waarin ook vergunning
voor een was- en doorsmeerinrichting
wordt gevraagd alsmede een parkeer
verbod voor de Nassaukade en omge
ving („daar kunnen 2.000 automobilis
ten vrij parkeren”), is (nog) geen ant
woord gekomen.
Tabak: „Ze zijn bij de gemeente te
laks, meneer. Ze durven niet, omdat ze
bang zijn stemmen te verliezen. Een
tijdje geleden had ik hier een paar
Duitsers, die het idioot vonden dat
zoiets kon. Het is hetzelfde als met het
Vondelpark. In Rotterdam ligt dat an
ders. Daar zeggen ze: waar kan ik u
mee van dienst zijn”.
J
.«mum**"
Om precies te zijn: in de laatste vier
maanden had de garage een „bezetting”
van slechts twee percent, wat dagelijks
op een verlies van 2.000 gulden neer
komt. Dat is deze, vooral in geld den
kende Amsterdammer te gortig gewor
den en hij dreigt nu de parkeergarage
te sluiten.
De 72-jarige Hendrik Tabak praat
niet graag met journalisten, want ze
hebben wel eens minder lollige stukjes
over hem geschreven en zo verschijnt
hij pas ruim een uur na de afgespro
ken tijd in het rommelige kantoortje
achter de Tabak showroom aan d e
Spuistraat. Het aanbieden van veront
schuldigingen hoort kennelijk niet bij
zijn stijl en hij volstaat dan ook met
de wantrouwende vraag of we ons
kunnen legitimeren.
Toorenaar: „Wanneer hadden we
vroeger een bankoverval? Zelden, maar
tegenwoordig zijn ze aan de orde van
de dag. En wanneer had je schieterijen
tegen de politie? Dat kwam haast niet
voor. Bij steeds meer aanhoudingen
stuiten we tegenwoordig op verzet en
steeds vaker vinden we wapens op
arrestanten.”
Amsterdam wil daar iets aan doen
en er is nu een speciale overvallenbri-
gade in de maak. Op die manier moet
worden voorkomen dat rovers een te
grote voorsprong op het recherche-
apparaat nemen als zij hun slag heb
ben geslagen.
DE'LEIDING ervan komt in handen
van hoofdinspecteur Hans Hock, die
met zijn ploeg voor de helingbestrij
ding al veel successen heeft geboekt.
Het aflopen van opkopers dat vari
eert van marktlieden tot sjieke anti
quairs mag dan weinig spectaculair
zijn, het heeft al bijzonder veel gesto
len spullen teruggebracht, vaak met
dief en diefjesmaat erbij. Ook een
moord (op een apothekersbediende)
kon worden opgelost, omdat bij een
opkoper een fototoestel en andere za
ken van het slachtoffer werden terug
gevonden.
Toch zou deze aanpak veel meer
kunnen opleveren, als de speciale bri
gades meer tijd hadden en niet in een
3Ö
Ha»
■■■■-• v'-'
