zeggen
WIJ:
Goed
idee,
I
b
at
Adolf...
„En dan
I
ff
i
15
Erbij
ZATERDAG 4 NOVEMBER 1972
Geluk
Contactman
Paspoort
Lef
(Van onze medewerker in
Washington, mr. Henk Leffelaar)
Hf
I
I
WASHINGTON Ook achtei -
HOWARD HUGHES
Clifford Irving en zijn vrouw Edith.
De Irving-Hughes-affaire
als schelmenroman
Gek is ook dat Irving, die volhoudt.
NINA VAN PALLANDT
Inderdaad, daar ia het biljet, dat hij
I
Irving heeft er na zijn veroordeling
in juni en voordat zijn gevangenisstraf
van 2*/s jaar in september inging een
boek over geschreven, ,,What Really
Happened” (wat er werkelijk gebeurde)
en het is een merkwaardig document.
De drie journalisten weten te vertel
len dat Irving al een maand eerder,
tijdens een maaltijd met familieleden
in New York, had losgelaten dat hij
bezig was aan een project dat ander
half miljoen gulden zou kunnen ople
veren, en dat het mensen betrof, die
voot niets stonden als ze er achter
kwamen. Het belang van deze maand
verschil is dat er in november 1970 in
de uitgeverswereld van New York ge
ruchten circuleerden, dat er een ma
nuscript op de markt was over Howard
Hughes, geschreven door Noah Dietrich
die jarenlang de juridische zaken van
de miljonair behartigde.
Edith Irving werd
in New York voor
haar aandeel in de
affaire veroordeeld
tot twee maanden.
Deze foto werd in
juni genomen, toen
zij voor het laatst
boodschappen deed
alvorens zich te
melden bij de
gevangenis voor het
uitzitten van haar
straf. Later zou zij
nog in Zwitserland
moeten terechtstaan
Haar echtgenoot
kreeg tweeëneenhalf
jaar. Hij ging pas
eind augustus de
gevangenis in, zode
een van de ouders
steeds bij de twee
jonge kinderen
kon zijn.
Lef: wanneer er bij de uitgevers twij
fels beginnen te rijzen, biedt Irving
aan zich te onderwerpen aan een leu
gentest. Geluk: de test wordt af geno
men, maar de expert beslist dat hij
onvoldoende tijd heeft gehad en maakt
geen rapport op.
Na de ineenstorting van hun kaar
tenhuis, dat Irving tot het laatste toe
nog overeind probeerde te houden door
in eerste instantie voor de rechtbank
een volledige valse verklaring onder
ede af te leggen en nadat de zingende
barones meer om publiciteit bleek te
geven dan om Clifford Irving, probeert
Irving via zijn advocaat justitiële koe
handel te drijven door een volledige
schuldbekentenis aan te bieden in ruil
voor een seponering van de rechtszaak,
die de Zwitserse regering tegen zijn
vrouw wenst in te stellen. De Zwitsers,
niet gewend aan het Amerikaanse juri
dische gesjacher, weigeren en Edith
Irving zal binnenkort in Zwitserland
terechtstaan.
„Ja”, zegt Susskind, „en dan zeggen
wij: Goed idee, Adolf
Irving heeft het lef haar te vragen
of zij een exemplaar van dat tijd
schrift heeft om de handschriften te
vergelijken, maar daar wordt in de
opwinding van het gesprek niet verder
op ingegaan. Wanneer Irving diezelfde
middag in een tweedehands boekwin
kel het desbetreffende exemplaar van
„Life” koopt, verbleekt hij. Zijn eigen
imitatie lijkt nergens op. In zijn hotel
kamer gaat hij koortsachtig aan het
schrijven.
dat het hem niet te doen was om het
geld, maar om het literaire avontuur,
nog voordat hij één letter over Howard
Hughes heeft geschreven, aan het werk
gaat om een paspoort van zijn vrouw
Edith te vervalsen. Hij doet dat door
het veranderen van het paspoortnum
mer, het maken van een nieuwe pas-
poortfoto van Edith getooid met een
zwarte pruik, het met een scheermesje
wegkrabben van haar handtekening, en
het plaatsen van een nieuwe signatuur:
Helga R. Hughes. Het paspoort had
Edith - alias Helga - nodig om op naam
van Howard R. Hughes uitgeschreven
cheque* te innen bij de Zwitserse bank,
waar ze naar toe gestuurd zouden wor
den.
S
Irving presenteert de oplichtings-affai-
re als een schelmenroman waarin hij
zelf de hoofdrol speelt als olijke be
drieger die het minder om de leugen te
doen was, dan om het spel. Hij gaat
zover, dat hij bereid is zijn bedrog te
Irvings „autobiografie” bestond voor
een belangrijk deel uit gegevens, die
uit dat manuscript afkomstig waren,
en dat hij ter inzage kreeg van Stanley
Meyer, een aan lager wal geraakte
derderangs Hollywood producer, met
wie Irving in zijn Califomische jaren
bevriend was.
Vervolgen* gaat Irving zich oefenen
in het nabootsen van Hughes’ hand
schrift, waarbij hij als enige model de
enkele regels heeft, die „Newsweek”
reproduceerde. Gewapend met een al
dus gefingeerde brief aan hem van
Howard Hughes gaat hij naar New
York om de belangstelling die zijn
uitgever (McGraw-Hill) al heeft ge
toond, aan te wakkeren. Hij laat daar
de brief zien en een redactrice van de
uitgeverij herinnert zich dat in het
tijdschrift „Life” de volledige repro-
duktle heeft gestaan van een lange
brief van de geheimzinnige Howard
Hughe*.
De vraag die niet, en nooit meer,
beantwoord zal worden, is dus: is Clif
ford Irving misschien op het idee van
een „authentieke” Hughes-autobiografie
gekomen nadat hij inzage had gehad
van het Dietrich-manuscript, en heeft
Stanley Meyer er daarom voor gezorgd
dat dit manuscript niet uitgegeven zou
worden door het aan de advocaat van
Hughes ter hand te stellen? Wie zal
het weten, maar in het licht van
Irvings doorwrocht bedrog is geen ver
onderstelling te gek.
zien als een welverdiende belachelijk-
making van het conservatieve uitge-
versestablishment en hij weet zelfs een
toon van verontwaardiging op te klop
pen voor vrienden die, na maandenlang
door hem bedrogen te zijn, er de
voorkeur aan gaven niets meer met
hem te maken te hebben.
Meyer stuurde het manuscript echter
niet alleen naar een vertegenwoordiger
van schrijvers in New York, maar hij
nam ook de moeite om van iedere
aflevering een kopie te maken en dit
te overhandigen aan een advocaat van
Howard Hughes, van wie verwacht kon
worden dat hij alles in het werk zou
stellen om de publikatie ervan te voor
komen.
Geluk: wanneer een redacteur van
Life, die de identiteit probeert vast te
stellen van een van de mannen uit de
Hughes-organisatie die volgens Irving
als tussenpersoon optrad in hun -con
tacten, denkt te weten wie het is en
Irving gevraagd wordt waar hij deze
man ontmoette, noemt Irving een wil
lekeurige straathoek in Los Angeles. De
Life-directeur is overtuigd, want de
man in kwestie blijkt een kantoor op
dat punt te hebben gehad.
Lef: wanneer Nina en hij in Mexico
uit het vliegtuig stappen, wordt hij
(Nina verdwijnt schielijk) gefotogra
feerd door een commerciële kiekjes-
man van wie hij de kleurenfoto koopt.
Irving vertelt bijvoorbeeld dat hij het
idee voor de Hughes-autobiografie
kreeg in december 1970, toen hij in het
weekblad „Newsweek” een artikel over
de miljonair had gelezen, waarbij en
kele regels van diens handschrift wa
ren gereproduceerd.
Later laat hij deze foto aan de uitge
vers zien en vertelt, dat Howarc
Hughes voor deze eerste „ontmoeting” ir
Mexico de voorzorgsmaatregelen had ge
nomen een fotograaf naar het vlieg
veld te sturen om er zeker van te zijn
dat Irving alleen kwam en niet in
gezelschap van journalisten.
Deze Meyer had Noah Dietrich zijn
diensten aangeboden als contactman
voor het vinden van een uitgever.
Het hoogtepunt van deze twaalf
maanden is ongetwijfeld da bijeen
komst van boekverkopers geweest,
waar Irving en zijn assistent Susskind
de schrijvers van het meest sensatione
le boek-van-de-eeuw. (De uitgever
door de uitgever werden gefêteerd als
verwachtte er een inkomen van van
bijna tien miljoen gulden), en waar zij
beiden een toespraakje hielden.
Geluk: het bekendste bureau van
handschrift-experts in New York be
studeert de vervalste Hughes-brieven
en besluit dat het vrijwel uitgesloten is
dat ze niet authentiek zijn. (De experts
dienen later haastig een tegenoverge
steld rapport in).
Er is bovendien reden om te geloven
dat Irvings boek minder dan de waar
heid vertelt. Kort voordat zijn versie
op de markt kwam, verscheen „Hoax”
(oplichting), dat het gezamenlijke
speurwerk is van drie Britse journalis
ten verbonden aan de „Sunday Times”.
Na afloop van het slopende proces in
New York, vraagt Irving aan zijn
vriend Susskind of hij, gegeven de
uitkomst van de affaire, het weer zou
doen. „Het was een interessante erva
ring”, zegt Susskind. „Ik had een gek
idee vanmorgen”, zegt Irvins. „Wan
neer we uit de gevangenis komen,
laten we dan naar Argentië gaan, een
reis naar de pampa’s, de oerwouden.
Daar ontmoeten we dan een oude man
met een wit snorretje, waar we een
borrel mee drinken. En die man zegt
dan: Ach, ben jij de man die de
autobiografie van Howard Hughes
heeft geschreven? Het wordt tijd, mein
Lieber, dat ik ook miin levensverhaal
vertel”.
Lef, dat is het woord voor Irvings
verdere stappen. En geluk. Staaltjes
van lef: hij heeft zijn redactrice ver
teld, dat Hughes hem een vliegbiljet
naar Mexico zou sturen en hij nodigt
haar uit met hem mee te gaan om te
kijken of het op het kantoor van de
luchtvaartmaatschappij is aangekomen
zelf enkele uren tevoren had besteld.
Hij vertelt haar dan niet dat hij naar
Mexico gaat in gezelschap van Nina
van Pallandt, de zingende barones, die
zijn leven veraangenaamt op Ibiza,
waar de Irvings wonen.
af bekeken is de Clifford Irving-
affaire nog steeds zó bizar, dat de
vraag minder is hoe doorgewinter
de uitgevers en experts zich in de
luren konden laten leggen door
een tweederangs-schrjjver, maar
vooral hoe Irving en zijn mede-
complotteur Richard Susskind ooit
hebben kunnen geloven dat hun
plan zou kunnen slagen. Dat plan
was om een van a tot z gefanta
seerde autobiografie van de excen
trieke super-miljonair Howard
Hughes als authentiek te verkopen
aan een gerenommeerde uitgeverij
en er enkele miljoenen guldens
mee te verdienen.
W
jb -
i..
ll'l.l iwlüa-
