OVER MENSEN EN HUN WERK
BIJ HOOGOVENS (10)
Studiemogelijkheden zijn er genoeg bij Hoogovens
HOOGOVENS
Ervaring draagt
ook bij
Cursus voor hen
die met pensioen
gaan
Samenwerken moet
ook geleerd worden
Studiemogelijkheden
zijn er genoeg
Ook beurzen
zijn beschikbaar
Het doel van de
opleiding
-
R
Sï
2. omdat er altijd meer mensen nodig zijn die opengevallen
plaatsen blijvend of tijdelijk moeten innemen;
3. omdat een goede samenwerking niet alleen kennis van de
eigen taak maar ook van andermans taak vraagt.
Waarom moeten we in een bedrijf als Hoogovens opleiden?
1. omdat er in dit grote bedrijf zoveel functies zijn die alleen in
het bedrijf zelf kunnen worden geleerd;
W M
[Leerling aan de draaibank
I Opleidingscentrum
Grote belangstelling voor opleiding
en verdere ontwikkeling
Voor elke functie is vastgelegd wat je
daarvoor moet hebben aan kennis en
ervaring.
De ervaring wordt uitgedrukt in het aan
tal maanden of jaren dat je dat werk
moet hebben gedaan.
De kennis geeft aan wat voor opleiding of
wat voor ontwikkelingspeil iemand moet
hebben.
Dat kan bijvoorbeeld worden uitge
drukt in een diploma dat je moet beha
len. Maar de kennis die iemand voor
Vandaag is het woord aan
de heer A. Stoel,
hoofd van deze afdeling Opleiding.
Kennis en ervaring spelen ook een be
langrijke rol bij de beoordeling of ie
mand geschikt is voor promotie. Daar
om is er meestal studie nodig om voor
uit te komen, om promotie te maken.
Een algemene opleiding volgt iemand
meestal op eigen initiatief. Wij geven
daar graag advies over.
Voor de functiegerichte opleidingen en
de aanvullende cursussen moet men
worden aangewezen door zijn chef. Als
iemand kraandrijver wordt, dan bete
kent het dat hij geschikt is bevonden en
aangewezen om een kraandrijverscursus
te volgen.
Hij kan niet zomaar uit zichzelf naar
een kraandrijverscursus gaan. En om te
worden aangewezen, moet men niet
alleen geschikt zijn, maar er moet na
tuurlijk ook een plaats vrij zijn. Rang-
geerders, om een ander voorbeeld te
noemen uit de vele gevallen waarbij het
zo gaat, worden ook aangewezen voor
opleiding. Alleen maar naar behoefte,
als er plaats is en als de mensen daar
voor geschikt zijn.
Mensen die vooruit willen en er geschikt
voor zijn, worden in de gelegenheid ge
steld verder te komen. Dat is niet alleen
in hun belang, maar ook in het belang
van de onderneming. Wij zoeken hen bij
wyze van spreken. Dat gaat in de eerste
plaats via de jaarlijkse beoordeling. En
verder let men op medewerkers die op
vallen in hun afdeling, die meer kunnen
dan hun functie vraagt. Die komen dan
in de eerste plaats in aanmerking om in
hun eigen afdeling promotie te maken.
Maar op een gegeven moment komt er
ook eens iemand uit, van wie men zegt:
’Die man moet je eens extra in de gaten
houden’. Als die nog wat meer had aan
vooropleiding dan hij nu heeft, zou hij
het veel verder kunnen brengen.
vaak wordt gelijkgesteld met een MTS-
opleiding, is niet een zaak van Hoog
ovens alleen. We werken op onderwijs
gebied nauw samen met andere bedrij
ven in de IJmond.
De mensen die de avondschool volgen,
liggen in leeftijd zo tussen de 23 en de
50 jaar, met een gemiddelde van 30.
Een paar jaar terug hebben we een
cursus gegeven uitsluitend voor vijfti
gers. Voor bankwerkers die iets meer
theorie moesten kennen. Dat waren
mensen die vroeger geen opleiding had
den gehad maar die in de praktijk met
Hoogovens zijn meegegroeid, hulp-
bankw’erkers zijn geworden en later
bankwerkers. Het lag in de lijn dat zij
ook vanwege hun leeftijd promotie
moesten maken, maar dat kon niet als
ze niet eerst een bepaalde vaktest had
den gedaan. De vaktest maakte het
noodzakelijk dat ze nog wat aanvullen
de theorielessen volgden. Het enthou
siasme en het plezier waarmee die
mensen dat gedaan hebben, was voor
ons, onderwijsmensen, gewoon hart
verwarmend. Ook de meeste jongeren
hebben volgens onze ervaring veel be
langstelling om te leren.
Wij hebben in totaal bij de afdeling
Opleidingen 110 leerkrachten. Daar
naast zijn er dan nog de instructeurs op
de werkplek in het bedrijf.
Ook maken we veel gebruik van gast
docenten, meestal specialisten uit het
bedrijf die een bepaald onderdeel be
handelen. Daardoor onderhouden wij
ook het contact met de praktijk en
blijft de opleiding ’bij’.
Soms, zoals bij het taalonderwijs, trek
ken we leraren van buiten aan. De be
langstelling voor taalonderwijs is groot.
Onze fabriek is altijd nogal internatio
naal georiënteerd geweest. Veel instruc
ties in de fabriek staan bijvoorbeeld in
het Engels of Duits.
Hoe dan ook, studiemogelijkheden zijn
er bij ons genoeg voor iemand met aan
leg en plezier in de studie. We hebben
eens een jongen gehad met een LTS-
diploma die binnenkwam als leerling-
procestechniek. Nadat hij op onze be-
drijfsschool voor jongeren zijn diploma
procestechniek had gehaaldging hij
studeren op de avondschool, uitgebreid
technisch avondonderwijs (UTA). Toen
hij ook zijn UTA-diploma haalde, werd
hij op een gegeven moment door zijn
chef aanbevolen om een beurs te krijgen
voor de HTS. Dat lukte. Hij ging op
kosten van het bedrijf 4 jaar naar de
HTS. En hij heeft het weer gehaald.
Met vlag en wimpel moet ik erbij zeg
gen. Op het ogenblik is hij bedrijfsas-
sistent in een van de fabrieken. Zo iets
komt natuurlijk niet dagelijks voor.
Maar de mogelijkheid is er en ieder jaar
zijn er toch wel zo’n 6 a 7 mensen, die
met een beurs van Hoogovens en met
behoud van salaris aan een universiteit
of een HTS gaan studeren.
Tot slot is het aardig te noemen dat we
ook nog een cursus hebben voor mensen
die over ’n paar jaar met pensioen gaan.
Ook daar heeft men veel plezier in. Het
is een poging om medewerkers en hun
vrouw kennis te laten nemen van pro
blemen die samenhangen met de leef
wijze in de jaren dat men gepensioneerd
is.
Het effect is altijd weer opnieuw dat
mensen verbaasd zijn over wat er alle
maal aan vastzit. Want er zijn er nog
altijd veel die de gedachte aan het leven
als gepensioneerde van zich afschuiven.
Zo van: dat zien we dan later wel.
Het is ook belangrijk die andere func
ties te kennen omdat men dan van de
ene functie naar de andere kan over
springen. Om in te vallen, maar ook om
promotie te maken. Het overspringen
van de ene functie naar de andere komt
nogal eens voor in ons bedrijf. Maar
ook als men langer in een zelfde functie
blijft, kan daarin toch zoveel verande
ren dat het nodig wordt om zijn kennis
op te frissen en aan te vullen. Er is nog
een andere reden voor een opleiding die
verder gaat dan de eigen functie. We
staan namelijk aan het begin van een
sociale ontwikkeling waarin mensen
veel meer dan vroeger zelf zullen gaan
bepalen hoe het werk op een afdeling
zal worden verdeeld. Dat leidt dan tot
werkoverleg en vraagt kennis van meer
dan één taak in die afdeling.
Het doel van een opleiding wordt be
paald door de taken die moeten worden
geleerd en uitgevoerd om het produktie-
iroces in de fabriek goed te laten verlo-
en. Dat proces is erop gericht een ver-
oopbaar produkt te maken, dus een
nrodukt van goede kwaliteit dat niet te
duur is.
De opleiding moet er dus voor zorgen
dat de mensen hun taak in dit proces
aankunnen. Net zoals de nodige techni
sche voorzieningen ervoor moeten zor
gen, dat zij die taak onder zo gunstig
mogelijke werkomstandigheden kun
nen uitvoeren.
een bepaalde functie moet hebben, hoeft
niet altijd schoolkennis te zijn. Ook
door ervaring kan men kennis opdoen.
Maar in de meeste gevallen is het echter
zo, dat ervaringskennis moet worden
ondersteund door een theoretische op
leiding. De opleidingen kun je verdelen
in 2 grote groepen:
- Algemene opleidingen gericht op een
bepaald ontwikkelingspeil; zij geven een
algemene kennis waarmee men een be
paalde functie kan leren.
- Opleidingen die helemaal zijn gericht
op één bepaalde functie; zo’n opleiding
laat alles weg wat niet direkt met de
functie te maken heeft en geeft alleen
maar datgene wat voor die functie
nodig is.
Voor iedereen die daar behoefte aan
heeft, bestaat de mogelijkheid aanvul
lend onderwijs te volgen in de vorm van
een algemene opleiding. Dat gebeurt
meestal op de avondschool. De belang
stelling ervoor is heel groot. Onze
avondschool heeft rond 2100 leerlingen.
Dat is bijna 10% van al onze mede
werkers.
Zo’n man komt dan in aanmerking voor
een beurs of voor bepaalde andere stu
diefaciliteiten. Want er zijn ook nog
andere mogelijkheden om iemand te
helpen studeren dan door het toekennen
van een beurs. Bijvoorbeeld door hem
voor een bepaalde studie één of ander
halve dag per week vrij te geven. Dat
wordt dan per geval besproken. In de
eerste plaats met de man zelf. Waarom
wil hij studeren en wat, waar heeft hij
belangstelling voor? Daarna wordt
overwogen welke mogelijkheden er zijn
om dat te bereiken. Aan financiële be
zwaren om te studeren proberen wij zo
veel mogelijk tegemoet te komen. Want
is er eenmaal besloten iemand een be
paalde studie te laten volgen, dan beta
len wij, boven zijn normale salaris, 50%
van zijn studiekosten. Boeken en reis
geld inbegrepen. Wat en waar hij ook
gaat studeren. En wat tenslotte ook be
langrijk is, hij blijft altijd vrij d.w.z. hij
behoeft zich niet te verbinden om na
Er zijn vanzelfsprekend gemakkelijke
en moeilijke functies. De gemakkelijke
functies zijn vrij snel te leren met een
eenvoudige instructie en verder door
het gewoonweg te doen. Moeilijke func
ties vragen vaak een lange leertijd. In
het algemeen is praktijk alléén onvol
doende. Daar moet de nodige verkla
rende theorie in een mondelinge of
schriftelijke instructie aan worden toe
gevoegd. Die instructie is soms vrij kort
maar kan ook een uitgebreide cursus
zijn. Dat hangt af van de kennis die
nodig is om de functie goed uit te oefe
nen. Verder gaat het, zoals gezegd, niet
altijd alleen maar om de kennis van de
eigen functie. Want er wordt in ons be
drijf veel gewerkt in teamverband. En
werken in teamverband maakt het
noodzakelijk om rekening te houden
met de taak van anderen en daarop in
te spelen.
Werken in teamverband en goede sa
menwerking in het algemeen vragen ook
voorbereiding. Ook daarmee moet de
opleiding rekening houden. Men moet
niet alleen leren samenwerken maar
ook willen samen werken met anderen.
Dat is een zaak van zich leren aanpas
sen. Aanpassing speelt overal een rol in
de maatschappij, niet alleen in een
onderneming.
Overal in het land vindt men het streven
naar vorming tot lid van de samenleving.
In de schoolwereld bijvoorbeeld is dat
zeker aan de orde. Daar probeert men
ook meer aandacht te geven aan samen
werking, aan zelfstandig denken, aan
het vormen van een eigen mening. Ook
in een onderneming is het van belang
mensen te leren om in positieve zin kri
tisch te staan tegenover de gang van
zaken. Om mee te helpen aan de op
bouw van samenwerkingspatronen,
waarin men plezierig kan werken. Dat
geldt overal, ook in het persoonlijk le
ven, in het gezin, in de voetbalclub, in
de buurtvereniging of waar dan ook.
Ik wil zeker niet beweren, dat we het
hier al voor elkaar hebben. Ik zeg alleen
maar dat wij bij het personeels- en op
leidingsbeleid een lijn naar grotere zelf
standigheid voor ogen hebben. Dat gaat
niet ineens, het zal geleidelijk verlopen
met vallen en opstaan.
Hoogovens is een industriecomplex, be
staande uit verschillende bedrijven. Men
vindt er hoogovens, staalfabrieken, wal-
serijen, omvangrijke technische diensten,
een grote transportafdeling. Dan nog
allerlei hulpbedrijven en hulpinstallaties,
o.a. voor de fabricage van kooks en
zuurstof, voor het mengen en voorbewer
ken van ijzerertsen, voor energie- en
watervoorziening, te veel om hier op te
noemen. Er werken 23.000 mensen. Het
zal duidelijk zijn dat er een hele staal
kaart van kennis en ervaring nodig is om
zo'n bedrijf goed te laten draaien. En
niet alleen goed, maar waar dat mogelijk
is liefst beter. Dat kan alleen met mede
werkers die voor hun taak zijn berekend en
die ook inzicht hebben in het werk dat
zij doen. Kennis en ervaring komen niet
aanwaaien. Zij vragen voorbereiding en
praktijk. Hoogovens heeft daarom een
speciale afdeling, belast met de organisa
tie en de leiding van een groot aantal
opleidingen en cursussen, overdag en
's avonds.
in onze dienst te blijven.
Veel van onze avondschoolprogram-
ma’s zijn erg gewild, ook buiten ons
eigen bedrijf. UTA bijvoorbeeld, dat
-
r
Cursus motorenkennis opleiding
heftruckbestuurder
