De dr Jekyll
in
Alice
Cooper
JAZZMAN HAN BENNINK
Maar paar keer in het jaar kan ik zeggen
Schrik van de
Amerikaanse
moeders
Agressie
•zit
nken?
ZATERDAG
25
NOVEMBER
1972
Erbij
Broek aan
20.000 popgroepen
1
Eng doen
FERRY TROMP,
I
vinden,
Ik
ROB HOEKE
i
Heeft je slang een naam?
„Yvonne.”
Toch ben je de „schrik van de Ame
rikaanse moeder-**"
„Ja. Goed hè. Die ouders schijten
bagger. Ze verbieden hun kinderen om
naar mijn concerten te gaan, want ze
zijn als de dood dat hun „all American
boys” ineens make-up gaan dragen.
Bovendien, je moet onze show zien als
een spiegel van onze mismaakte maat
schappij vol sex en geweld. Wij doen
in feite niets anders dan die maat
schappij op het toneel uitbeelden en
het merkwaardige is, dat iedereen zich
dan het lazerus schrikt.”
gesuggereerd dat ik mij tegen mijn
ouders en mijn oer-christelijke opvoe
ding zou afze.tten, maar daar is niets
van waar. Integendeel. Mijn vader is
een geweldige man, zeer humoristisch
en met een goeie kijk op het leven.
Erg veel show, weinig muziek.
„Je zegt het maar. Het is een blijk
baar niet uit te roeien misvatting dat
mensen show maken om hun gebrek
aan muzikale kwaliteit te verbergen.
Wie de apparatuur van Alice Cooper
bekijkt, zal dat graag willen geloven.
Honderdduizenden dollars moeten er in
gestoken zijn om die graad van perfec
tie in kleding, geluid en licht te berei
ken die de groep nu heeft.
„Jaren hebben we geleefd op pinda
kaas; met een oude bus van het ene
trutstadje naar het andere. Nu kost het
ons vierduizend dollar om van de ene
plaats naar de andere te komen,” zegt
Allee dan ook.
Hoe bedoel je?
„Have fun, man. Dat doe ik ook. Ik
weet niet of ik er morgen nog zal ziijn.
Heb je nog iets te zeggen?
„Have a Happy Christmas. It may be
your last.”
Stel je voor dat je in een serieuze bul
sterft. Ik moet er niet aan denken.”
„Verkaringen, verklaringen. Waarom
kunnen jullie nou niet gewoon genie
ten van de show en eens een keertje
niet nadenken. Voor niets is een reden,
weet je dat. Als we met dezelfde
show terugkomen, roep je dat we
stilstaan, op onze reet blijven zitten.
Weet je wat er met jullie aan de hand
is: jullie zijn te kritisch.”
De slang is gebleven.
„Inderdaad. Goed gezien. Weet je dat
slangen ontzettend schone beesten zijn.
Erg geschikt als huisdier. Ze zijn alle
maal doof maar ze hebben een gewel
dig reukvermogen. Als je bang bent,
ruiken ze dat en worden ze zelf onrus
tig. Ik heb een boa constrictor. Die zijn
niet giftig, maar wel enorm sterk. Dat
beest is een en al spier.”
de Han Bennink. Zijn ui terlijk
houdt het midden tussen een pi
anoverhuizer die in zijn vrije
tijd graag worstelt en de stop
perspil van een beroemd rugby-
team. Een en ander deed mij
razendsnel besluiten hem in al
les, maar dan ook alles, gelijk te
geven en klaar voor een over
haaste terugtocht mompelde ik
wat vage verontschuldigingen en
nam me heilig voor nooit meer
te laat te komen.
Gelukkig is de doorsnee musl-
erop uit is om te shockeren. Vorige
week in Amsterdam en Rotterdam
lukte dat overigens niet zo best. Ons
tolerante landje is wel wat gewend op
het gebied van heupdraaiingen en aan
kleding en de steekpartijen met dolken
en sabels op het toneel waren te Floris-
achtig van uitvoering om schrik aan
te jagen.
en een
en ge-
Cooper
De dr. Jekyll in Alice Cooper is een
ietwat vermoeide, maar verder erg
vriendelijke, 24-jarige jongeman met
weinig geschreeuw en redelijk veel
wol, wiens levensfilosofie kernachtig
wordt samengevat in „zoveel mogelijk
plezier hebben”. Om dat te bereiken is
Cooper nu al sinds 1968 bereid zijn
persoonlijkheid a la dr. Jekyll te split
sen en ’s avonds op het toneel te
veranderen in een stuitend geklede en
opgemaakte, nichterige mr. Hyde, die
Met de naam „Alice Cooper” heb ik
hem willen beschermen. Ik was bang
dat hij vanwege mijn levenswijze
moeilijkheden zou krijgen met zijn ge
meente en dat wilde ik niet. Hij heeft
zijn leven, ik het mijne.”
Yvonne en Alice.
„Kusje.”
Je kust Yvonne op het toneel
„Ja. Dat is niet gevaarlijk, want ik
heb geen angst. Ik doe alles. Als ie
mand een koe of een stofzuiger op het
toneel zet, zal ik ze gebruiken.”
Alice Cooper. Kamer 2024 op de twintigste verdieping van het Okura-
hotel in Amsterdam waar de receptioniste geen woord Nederlands
spreekt. En waarom zou ze. Twee dronken Zweden in de lift en een muis
stil Japannertje inclusief camera. Boven veel mensen, veel drank en een
fantastisch uitzicht over Amsterdam door de grote ramen. Alice zit ont
spannen in een grote stoel en leest lachend een Engels popblad waarin
hij staat afgebeeld met een schalks opgewaaide Schotse kilt. Aandenken
aan een volgens Alice zeer succesvol optreden in Glasgow. Op een paar
hardgroene, hooggehakte schoentjes na is hij eigentijds, maar niet op
vallend wild gekleed. De demonische make-up die hem de eretitel
„Schrik van de Amerikaanse moeders” heeft verschaft, ontbreekt.
Met vier schoolmaatjes uit Phoenix
In de Amerikaanse staat Arizona oor
deelde Alice acht jaar geleden dat er
geen beter leven was dan dat van een
rockband. „Eng doen” leek hun ingebo
ren te zijn om het maar eens cru te
stellen, want ze noemden zich al on
middellijk „The Spiders.” In 1966 ver
huisde de groep naar Los Angeles en
veranderde de naam in „Alice Cooper.”
Was daar een reden voor?
„Mijn vader is dominee. Er is vaak
Naar rock luister ik eigenlijk nooit. Dat
speel ik alleen maar.”
Jekyll en Hyde.
„Misschien. Maar vraag in godsnaam
niet waarom.”
De meeste Amerikanen vinden Hol
lands bier erg lekker.
„Ik niet. Ik hou alleen van Ameri
kaans bier. Budweiser. Ik hou alleen
van Amerika. Zo corrupt als de pest,
zo snel dat je een bekeuring krijgt
voor te langzaam rijden, angstaanja
gend eigenlijk, maar je raakt eraan
verslaafd.”
gelijks leven en om daarover te
oordelen vind ik onjuist, want wie
ben ik om dat te kunnen doen. Een
heleboel mensen die pas komen kij
ken, jazzcritici b.v., hebben de groot
ste bek, terwijl ze nog niet eens
weten wat er te halen valt, maar dat
zie je overal en niet alleen in de
muziekwereld. Wat dat betreft is het
echt een grote zeperd en weet ik dat
het hele jazzleven in Nederland wat
mij betreft bij een tiental mensen
ophoudt, ik bedoel mensen die inten
sief met bepaalde dingen bezig zijn.
Wat zie jij in de toekomst met de jazz
gebeuren?
Nou, ik zie het alleen nog maar
slechter gaan, ook vanwege de zeer
slechte stimulans van de regering.
Nu moet ik toegeven dat jazzmuziek
het grote publiek in Holland nooit
heeft kunnen bereiken, met uitzon
dering dan in de jaren ’55-’56 met
Art Blakey toen iedereen The Blues
March floot en toen jazzmuziek nog
een functie had, die nu grotendeels
door pop is overgenomen.
Wat vind je van het tegenwoordige
jazz-publiek?
Het tegenwoordige publiek is zo
kritiekloos als de pest. Misschien
niet bij de pop maar als ik nu b.v.
Paradiso neem dan is het een zaal
Die bescherming gaat nu natuurlijk
niet meer op.
„Nee. Ik mag tenminste aannemen
dat mijn facie ook tot Phoenix Arizona
is doorgedrongen. Maar nu is het niet
meer zo belangrijk. Ik ben nu een ster,
weet je wel, en dan is het blijkbaar
allemaal niet zo erg meer”.
Die show. Vorig jaar was je hier in
slipje en panties met een verpleegster
in een dwangbuis en een elektrische
stoel. Nu heb je toch maar weer een
broek aangetrokken en heeft de stoel
plaatsgemaakt voor de galg. Minder
sex, meer dramatiek, zou ik zeg
gen.
Han Bennink interviewen lijkt
op het eerste gezicht een levens
gevaarlijke onderneming. Onze
afspraak elkaar bij hem thuis te
ontmoeten voor een gezellig en
informatief babbeltje, liep enigs
zins uit de hand daar ik zoals
gebruikelijk te laat kwam en
hem niet meer thuis trof.
Gelukkig was z’n vrouw bereid
me te vertellen dat hij aan het
oefenen was in z’n repeteergele-
genheid, een omgebouwde schuur
ergens midden in eep weiland.
Zit er nu en bepaald muzikaal pa
troon in dat zinvol is, of liever gezegd
muzikaal verantwoord is?
Natuurlijk zit dat erin. Maar wat
is muzikaal verantwoord; het zijn
toch jouw eigen regels die je grenzen
bepalen. Als je daar zelf overheen
gaat, dan is er inderdaad sprake van
bedonderen.
Is hot moeilijk om zonder drugs van
dr. Jekyll in mr. Hyde te kruipen?
„Dat zijn twee vragen. Ik gebruik
inderdaad geen verdovende middelen.
Dat is geen principe-kwestie, maar ik
heb bier, Amerikaans bier; dat is mijn
verslaving”. En hij neemt nog maar
eens een flinke slok in de wetenschap
dat er nog twintig kisten geduldig
staan te wachten op hun beurt. „Wat
die omschakeling betreft: dat is geen
punt. Zo gauw ik op het toneel sta en
die mensen zie, is het gebeurd.”
Muziek.
„Ik ben waarschijnlijk de grootste
fan van Burt Bacharach. De muziek
die die man maakt is ongelooflijk.
Wat een onzin.Jullie snappen niets van
Amerika. Amerika is groots, angstaan
jagend, snel, duizendvoudig en als je er
een tijdje in hebt gezeten kan je niet
zonder. Alleen al in Californië zijn
en meer dan 20.000 popgroepen die
allemaal vinden dat ze geweldige mu
ziek maken en allemaal nog eens met
een eigen vliegtuig op tournee willen.
Daar komen vijf lieve jongetjes uit
Phoenix aanzetten. Wat moeten die
nou? Wij zijn er van uitgegaan dat we
anders moesten zijn. We hoorden veel
goeie muziek maar merkten dat de
mensen zich lang niet altijd echt ver
maakten. Musici zijn teveel musicus en
te weinig artiest. De act die we nu
hebben is natuurlijk niet ineens geko
men, die heeft zich langzaam ontwik
keld."
cus een vriendelijk mens en tot
mijn grote opluchting maakte
Bennink hierop geen uitzonde
ring. De bepaald succesvolle mu
zikale carrière van deze uiterma
te boeiende jazz-musicus vond
haar hoogtepunt in 196» toen
hem de Wessel licken-prijs werd
opgespeld. Destijds nog een
waardevolle beloning voor ta
lentvolle musici, maar sinds kort
een duidelijk In het slop geraak
te traditie, vanwege een hinder
lijk tekort aan kandidaten.
Met dertig man personeel
ontzagwekkende lading licht-
luidsapparatuur raast Allee
momenteel over het continent. „Het
gaat zo snel,” doet Alice vermoeid,” dat
ik soms naar de receptie moet bellen
om te vragen waar ik ben.” Ja, ja. Na
Amerika, zo blijkt uit de gigantische
reclamecampagne met slipjes, T-shirts,,,,
opvulbare plastic potloden van ander
halve meter en pingpongbatjes, moet
ook Europa plat. In de States heeft
Cooper het gemaakt. Eerst met show,
nu ook met muziek. Van zijn „School’s
Out” werden daar 2 miljoen exempla
ren verkocht en ook de nieuwe single
„Elected” loopt als een trein. In Am
sterdam vorige week kwam die muziek
vond ik overigens nauwelijks uit
de verf.
verwrongen warhoofdige manier,
waar Ik zelf ook geen boodschap aan
heb. Maar ik speel zoals ik denk dat
het goed is, en wat anderen daarvan
zeggen is hun probleem. Ik doe dan
ook geen enkele concessie, dat ver
dom ik ten enen male.
De Alex von Schlippenbach Groep,
jou wel bekend, speelt zeer progressie
ve jazz, maar in hoeverre is hierbij
volgens jou sprake van musiceren?
Ja, je vond het niet zo mooi hè?
Maar ik kan je verzekeren, dat er
bij die jongens geen sprake is van
belazeren. Het lukte gewoon niet;
het is een groep die zonder program
ma op stap gaat en muziek maakt
zonder vastomlijnd plan, en dat lukt
of dat lukt niet. Nu zie ik het ook
niet zo duidelijk zitten met die ont
zettend zware Duitse Wagner-shit,
wat in ’64 aan de orde was. Maar
het zijn allemaal zeer competente
jongens.
En wat jij van ze gezien hebt, lukte
toevallig niet. En als je daarbij dan
nog geen materiaal hebt om op terug
te vallen, zoals een twaalfmatig
bluesje ja dan val je echt hard op je
reet, maar dat is nu eenmaal de con
sequentie, die aan dit soort muziek
verbonden is, maar dat heeft niets
met bedonderen te maken. Degene
die zich bedonderd voelt, die noemt
het bedonderen omdat die er niets in
ziet en zich maar wat zit te verve
len.
die zo kritiekloos is, dat het heel
moeilijk is om er te spelen. Er komt
helemaal niets van over. Je bent
uitgenodigd voor mensen en je pro
beert er voor lOO°/o te spelen. Liefst
nog meer, maar als dat dan niet
aanslaat kun je natuurlijk wel een
act bedenken, maar dat vind ik je
zelf compromiteren, en daar houd ik
niet van.
Ik noem juist daarom Paradiso,
omdat dat gewoon een zaal is waar
het geen moer uitmaakt of de Zan
geres zonder naam er speelt of ik.
Hoe vind jij de Zangeres zonder naam?
Die vind ik erg goed net zoals
Johnny Jordaan. Je hebt wel eens
gehoord van Albert Ayler, neem ik
aan, en een combinatie van hem met
de Zangeres zonder naam lijkt mij de
meest ideale, die je je maar kunt
bedenken. Ik vind ze ontzaggelijk
echt en ze hebben allebei dat spiri
tuele. Als ik haar in een interview
op de T.V. zie en ze zit daar te
praten, dan vind ik haar gewoon een
ontstellend toffe tante. Ik kan me
wel voorstellen dat zij in haar senti
ment jouw gevoelens niet raakt,
omdat jij in een heel andere wereld
leeft, maar ik zelf vind haar persoon
lijk erg goed.
Maar waar leg jij je grens nu?
Dat is voor iedereen natuurlijk
verschillend, maar om van de zaak
bedonderen te spreken, is volgens
mij een abstractie die je niet zo kunt
stellen, want als ik muziek maak
dan tracht ik het zo overtuigend
mogelijk te doen; wat andere men
sen daar echter nu voor symbolische
eigenschappen aan vast willen kno
pen, of hoe zij dat willen interprete
ren weet ik niet, dat is persoonlijk.
Sommige mensen bekruipt het ge
voel van agressie of oorlog bij het
horen van mijn muziek, maar dat
ligt aan die mensen zelf. Als ik speel
probeer ik een bepaalde intensiteit te
verkrijgen en mezelf te overtreffen.
Dat is volgens mij ook een goede
instelling om tot optimale prestaties te
komen, maar wat gaat er in jou om
als je mensen ziet of hoort spelen die
met zeer ernstige gezichten de indruk
willen wekken oprecht te musiceren,
maar waar je je als musicus afvraagt
of ze wel weten welk instrument ze
bespelen?
Natuurlijk vallen die voor mij
door de mand. Er is altijd veel kaf
onder het koren, maar dat valt later
wel af. Het is even een modegril en
dan gaat iedereen zich ermee be
moeien, maar de musici waar het
om gaat selecteren zichzelf. De origi
naliteit, daar gaat het om. Nu ben je
natuurlijk nooit helemaal oorspronke
lijk, want dat is niemand, omdat je
altijd wel ergens door beïnvloed
wordt, want je kunt je nooit volledig
losmaken van je opvoeding; alles
heeft met elkaar te maken. Je jeugd,
de dingen die je hebt meegemaakt,
je huwelijk, dat alles heeft ermee te
maken, en dat valt niet meer weg te
cijferen. Ik wil niet zeggen dat mijn
manier van leven goed is, maar ik
'kan gewoon niet anders en ik pro
beer het zo goed mogelijk te doen.
Miskleunen doet iedereen in het da-
„NU IS ER WAT GEBEURD
Ik vroeg hem: Jij zit allang in het
vak, en hebt ongetwijfeld die zonne
brillenperiode meegemaakt. Wat speel
de je in die tijd en hoe reageerde
je op deze rage?
Als het maar Amerikaans was,
dan was het goed, want je besefte in
die tijd niet dat je een bepaalde
muziek zat na te spelen; het was
natuurlijk wel een muziek, waar je
een verwantschap mee had.
Maar het is volgens mij belangrijker
in je muziek een eigen identiteit te
vinden, iets van jezelf, waarin je
kunt denken en waarmee je kunt
leven. Je ziet veel mensen die op een
academie of conservatorium hebben
gezeten en die, wanneer ze eenmaal
afgestudeerd zijn, schijnen te denken
alles te kunnen spelen wat ze maar
willen.
Je bedoelt eigenlijk mensen zonder
eigen stijl?
Ja, precies. Ik vind dat je, tenein
de je eigen ideeën tot uitdrukking te
kunnen brengen, je een bepaalde
techniek nodig hebt, maar waar het
uiteindelijk om gaat is wat je te
vertellen hebt.
Daarom vind ik het spel van een
pianist zoals Thelonious Monk veel
beter dan b.v. het knappe spel van
een Lennie Tristano of een Oscar
Peterson.
Vind je het belangrijk om bij een
optreden contact met het publiek te
voelen?
Ja, ik vind de sfeer natuurlijk wel
erg belangrijk, want je speelt toch
voor een aantal mensen. Nu heb ik
in principe die mensen eigenlijk niet
nodig, want hier in mijn eigen ruim
te kan ik ook spelen.
Ga ik echter optreden, en er staan
er een aantal zijkerds zich een beet
je uit te sloven, dan ga ik over mijn
nek, en dan is de aanloop tot musi
ceren erg moeilijk. De ene zaal ver
schilt soms dag en nacht met de
andere en soms is het verdomd
moeilijk om tot een punt te komen,
waarop je eigenlijk begint te spelen
en je geen clichés meer nodig hebt.
Misschien ligt dat voor jou anders,
maar voor mij is het zo dat er maar
een paar avonden in het jaar zijn,
dat ik echt denk: „ja, nu is er wat
gebeurd”, tenminste zo kritisch wil
ik zijn en blijven.
Je werkt voornamelijk met Mischa
Mengelberg. Hoe bevalt jou die samen
werking?
Ik speel al elf jaar met hem, dat
is niet weg te cijferen. Hij heeft mij
sterk beïnvloed en ik heb erg veel
aan hem te danken. Ik beschouw
mijn samenwerking met hem als een
soort muzikaal huwelijk.
Je staat dus volledig achter de mu
ziek die hij brengt?
Ja, zonder meer. Ik vind hem
ontzaggelijk goed; hij heeft mij mu
zikaal erg veel te vertellen.
Het optreden van jullie beiden in
Amsterdam vond ik anders niet zo
overtuigend, dit althans waar het Mi
scha betrof, die m.i. nogal ongeïnteres
seerd z’n piano bewerkte, maar niette
min de handen van het al dan niet
snobistische publiek op elkaar kreeg.
Voor mij was het op z’n zachtst gezegd
een wat twijfelachtige reactie voor ie
mand die voornamelijk vuisten en elle
bogen gebruikte en daarmee, dacht ik,
de zaak belazerde, hoewel ik hem als
pianist en componist erg hoog acht.
Hoort dit bij jullie muziek, was het om
snobst tevreden te stellen of was hier
sprake van creatieve jazz?
Nou gewoon creatief bezig zijn,
maar een zélfde reactie zal je in b.v.
de popwereld en bij andere artistie
ke manifestaties ook tegen komen.
Maar de pop is algemener en berust
meer op op commercie, terwijl er bij
de jazz meer sprake is van een
beperkt aantal echte liefhebbers en
die zijn soms gegrepen op een totaal
Lang hoefde Ik gelukkig niet te
zoeken, want eenmaal in de
buurt kon ik gewoon op het
geluid afgaan; 't kon eenvoudig
niet missen. Een bescheiden
klopje op de deur sorteeerde
geen enkel effect, want binnen
werd driftig geoefend, doch en
kele a-ritmische schoppen tegen de
deur bleken voldoende de mees
ter van ritme en metriek uit «*n
concentratie te halen. Even later
stond ik dan ook oog in oog met
een boomlange wat nors kijken-
