bewapening
en
Allende één
g
Mevr. Renger
presidente
Bondsdag
Hartpatiënten op bres
voor zuidelijk centrum
Referendum
Ierse grondwet
over
uur bij
Brezjnev
Ont>
Minister De Koster: „Vooral Nederland wil haast maken”
o
r
Twee milj
oen
voor
panelen
van Britten af
612e
Rechter in proces-
Mahler belaagd
„Bulldozer” Amin wil
„Minister Stuyt is in gebreke gebleven”
I
3
1972
7
DECEMBER
DONDERDAG
„Publieke opinie”
Begroting
WEU
Staatsloterij
Verziekt
Geen speciale positie
6 december 1972
Tweede klasse
Noord-Ierland. Er zijn 1.783.000 mensen kiesgerechtigd en er wordt
gestemd over het al dan niet goedkeuren van twee veranderingen in
DUBLIN (AP) Vandaag wordt er in de Ierse republiek een
volksstemming gehouden waarvan het resultaat de positie van pre
mier Jack Lynch kan versterken. Deze streeft naar een vreedzame
beëindiging van de scheiding tussen zijn republiek en het Britse
F dS*
1
opinie
nummer:
nummer:
(Van onze medewerker in Bonn)
nummer:
nummer:
067127
067127
026424
(Van onze medewerker in Den Haag)
026424
il bij
de grondwet, die dateert van 1937.
en verrichte
NAVO praat over vermindering
van troepen in Europa
i
Een extra prijs van 100.000,is gevallen
in de serie F op het nummer:
en een troostprijs van 2.000.op nummer:
van elk van de andere series.
nhuis
aerste
mgen
n een
irzaal,
echt-
voor-
ment,
parle-
wijze
mrant
erden
lendt
hoge
is hij
1 pre-
deze
t van
MOSKOU (AP). De Chileense pre
sident Salvador Allende is zijn officiële
bezoek aan de Sovjet-Unie gisteren, be
gonnen met een bespreking van ruim
een uur met de Russische partijleider
Leonid Brezjnev en enkele andere hoge
Russische functionarissen.
f
f
f
Lynch wil duidelijk maken, dat de
Kerk geen speciale positie heeft inge
nomen ,of dit zal doen, apart van het
feit, dat 90 percent van de Zuid-Ieren
009130
099034
045569
050050
055022
027024
038171*
1
36
55
698
270
074
767
9050
ceerd
m de
:rkal-
uit
jlitie,
mi-
tfaat-
rerlo-
77.000
t aan
n ge-
week
door-
wa
sland
1 was
art-
ilaagd
tis.
linie,
'hite-
litie-
>elast
mis-
otes-
ings-
n de
in.
rand,
gezo.
i een
le en
n een
Nieuwe Zwitserse president. De Zwitser
se nationale vergadering de twee
kamers van het parlement heeft
gisteren de minister van Transport
Roger Bonvirr benoemd tot president
van het land voor het jaar 1973.
Attentie: op een met een gemerkt nummer is tevens een van
de lagere prijzen gevallen.
DEN HAAG. De Nederlandse Hart
patiënten Vereniging blijft vechten voor
het spoedig totstandkomen van een car
diologisch operatiecentrum voor zuide
lijk Nederland. Zij vindt dat minister
Stuyt op dit punt nog steeds in gebreke
is gebleven. Voor het centrum, dat niet
in Eindhoven mag komen, wil de NHV
graag een beroep doen op de hartchi
rurg dr. P. v.d. Schaar.
De tactische kernwapens moeten bui
ten beschouwing worden gelaten bij de
bilaterale onderhandelingen over beper
king van de strategische bewapening.
zou eerder aan de beurt komen, als een
soort voorschot op de vestiging van de
achtste medische faculteit.
Bij deze gelegenheid wees de minister
het alternatief dat de vereniging bood
om in bijvoorbeeld het St.Jans Gasthuis
in Weert een centrum voor Zuid-Neder-
land te vestigen van dehand. Dat zou te
lang duren en biedt niet voldoende ga
ranties voor kwaliteit, meende hij. Nu
heeft de minister echter laten merken
dat hij dit alles wel heeft gezegd, maar
het niet zo heeft bedoeld. Hij zou be
doeld hebben hiernaar te streven. Deze
houding neem de NHV de bewindsman
bepaald niet in dank af.
Zij vindt dat het op die manier nog
wel zeer vele jaren kan duren voordat
de opzet van het rapport-Nieveen (regio
nale spreiding van het aantal centra en
opvoering van de operatiecapaciteit) is
verwezenlijkt. Daarom houdt zij vast
aan de plannen om of in Weert dan wel
in Breda (de Klokkenberg) een hartchi-
rurgisch centrum te vestigen .Beslist niet
in Eindhoven, waar door ruzie tussen de
specialisten de sfeer verziekt is. De hart
patiënten willen nu op korte termijn
een definitieve uitspraak van de minis
ters hebben.
De SPD heeft voor die post de 53-
jarige Annemarie Renger aangewezen,
een pittige afgevaardigde die op de rech
tervleugel van de partij thuishoort en
eens secretaresse was van SPD-leider
Kurt Schumacher.
Mevrouw Renger zei gisteren na haar
officiële benoeming door het partijbe
stuur: „Ik hoop dat dit de opvatting
bevestigt, dat vrouwen in deze staat ook
zichtbaar gelijkgerechtigd moeten zijn.”
Ensslin, dochter van een evangelische
geestelijke, probeerde een van de officie
ren van Justitie een klap te geven en
gaf de rechter ten antwoord: „Hou je
muil”.
Prijzen van
f
f
f
f
f
f
f
f
een „centrum van zonde van de hele
slechte wereld.”
De leider der organisatie, de Du-
blinse boekhouder Desmond Broadbe-
ry, zegt, dat een verandering van het
artikel in de grondwet „de sluizen zal
openen voor echtscheiding, abortus
voorbehoedsmiddelen, pornografie, er
euthanasie,” welke zaken in Ierland
streng taboe zijn.
Volgens Lynch is de „speciale posi
tie” van de Kerk, door degenen die
tegen de Ierse eenheid zijn gekant,
als propagandawagen gebruikt Tot
deze tegenstanders behoort onder
meer het overgrote deel v„n de pro
testantse meerderheid van de 1 mil
joen inwoners van Noord-Ierland.
KAMPALA. (AP) In een toespraak
tot officieren van het leger heeft presi
dent Amin van Oeganda gisteren gezegd,
dat hij de Britse imperialisten, die de
economie van het land „ieegmelken’
kwijt wil.
Het land, aldus zijn zeggen, had nog
vele problemen en een ervan werd door
die imperialisten gevormd.
Op de laatste bijeenkomst van de
NAVO-raad die hij bijwoonde, heeft de
Het heeft de woede van de vereniging
gewekt dat dr. v.d.Schaar nu geheel van
zijn werkzaamheden in het Binnenzie-
kenhuis in Eindhoven is buitengesloten.
De NHV is bijzonder gebelgd over het
feit dat van de zijde van de minister
van Volksgezondheid de aanvankelijk
gedane toezeggingen nu weer in het
vage zijn getrokken. Dr. Stuyt zegde het
NHV—bestuur op 23 november toe dat
het aantal hartoperaties in 1973 van 1100
op ongeveer 2.000 zal worden gebracht.
In Eindhoven zal voorlopig geen hart-
chirurgisch centrum komen. Maastricht
way, had drie jaar geleden al gezegd
dat „als de clausule over de speciale
positie mocht verdwijnen, ik er geen
traan om zal laten.”
Hier en daar hebben priesters de
mensen opgewekt „ja” en elders zoals
in bepaalde delen van Dublin, om
„nee” te stemmen.
De organisatie, die zich tot nu toe
het sterkst heeft uitgesproken tegen
de verandering van de clausule om
trent de kerk, noemt zich „verdedigt
44.” Zij ziet het amandement als een
complot om Ierland een „eiland van
heiligen en geleerden” te maken tot
BERLIJN. (DPA) Het proces in
West-Berlijn tegen de 36-jarige jurist en
oprichter van de links-extremistische
Baader-Meinhofgroep Horst Mahler, is
gisteren tijdelijk voor het publiek geslo
ten door het optreden van het lid van de
Baader-Meinhofgroep Gudrun Ensslin.
rooms-katholiek zijn en de Kerk, als
elke organisatie, het recht heeft haar
stem te verheffen.
In Ierland kent men geen opinieon
derzoeken en het is moeilijk te voor
spellen wat het resultaat van het
referendum zal zijn. Waarnemers ge
loven echter, dat de twee voorstellen
door een, alhoewel niet grote, meer
derheid bevestigend zal worden be
antwoord.
In Noor.i-lerland vinden velen de
volksstemming eigenlijk een hoop
drukte om niets. De protestanten
daar willen, en dat is overduidelijk,
blijven leven in een stukje Ierland,
dat niet tot de republiek behoort, of
die grondwet nu wordt veranderd of
niet.
Daarom hopen zij op een winst van
de nee-stemmers in het zuiden omdat
daarmee de Ieren uitdrukking zouden
geven aan hun overtuiging de af
scheiding eigenlijk wel best te vin
den.
De Verenigde Staten, Canada, Groot-
Brittannië, West-Duitsland en de drie
Beneluxlanden dat wil zeggen landen
die i n het gebied waar de uitdunning
plaats moeten hebben, troepen hebben
hebben de Sovjet-Unie, Oost-Duits-
land, Polen, Hongarije en Tsjecho-Slo-
wakije uitgenodigd eind januari bespre
kingen te beginnen. Hoewel deze uitno
diging nog niet formeel is aanvaard, zijn
wel aanwijzingen ontvangen dat de be
sprekingen hoogstwaarschijnlijk op de
voorgestelde datum in Genève zullen
beginnen
In Nederland zal de defensiebegroting
stijgen van 4.952 miljoen gulden dit jaar
tot 5.187 miljoen in 1973, of met onge
veer 4,9 percent.
De 5.25 miljard gulden waarmee de
defensiebegrotingen van de tien Europe
se NAVO-landen zal worden verhoogd is
ongeveer vijf percent van de 115.5 mil
jard gulden die de Europese leden van
het Noordatlantisch bondgenootschap
naar schatting dit jaar voor militaire
zaken zullen uitgeven.
„De 5.250.000.000 gulden waarmee de
defensiebegrotingen van tien Europese
NAVO-landen zullen stijgen „vormen
geen extra defensie-inspanning”. De ver
hoging heeft voor Nederland geen enke
le speciale betekenis, is niets extra’s”,
aldus de woordvoerder van het Neder
landse ministerie van Defensie.
Feit is, dat sedert juli jongstleden
geen hartoperaties meer zijn verricht in
het gehele zuiden, waar nu honderden
mensen op wachtlijsten staan en toch al
een groot gebrek is aan specialisten, met
name ook cardiologen. In geheel Zeeland
is niet één cardioloog. Na de zomerva
kantie kwam het conflict rondom dr.
V.d.Schaar naar buiten. Zijn contract
met het Binnenziekenhuis loopt per 1
januari af. Sedert 1968 was dr.
V.d.Schaai in Eindhoven werkzaam, hij
bouwde een centrum op
meer dan 300 operaties.
Op de veiling van Sotheby’s in Londen
zijn gisteren twee kleine panelen van de
15de eeuwse Italiaanse meester Fra An
gelico verkocht voor het recordbedrag
van 230.000 pond) 1,84 miljoen gulden).
Zij werden te koop aangeboden door een
Amerikaans echtpaar uit Bel Air in
California. Koper was de Londense
agent T. Rogers and Co. Op de veiling
werd ook een hoge prijs betaald voor
een riviergezicht van Salomon van
Ruysdael. Dit doek werd geko'eht door
de Londense kunsthandelaar, E. Speel
man voor ruim 700.000 gulden.
BRUSSEL (Reuter, AP en ANP) De minister van Defensie, De Kos
ter, is van mening dat Nederland meer haast wil maken met wederzijdse
en evenwichtige troepenvermindering in Centraal-Europa dan sommige
BONN. De tweede man van de
Bondsrepubliek wordt een vrouw. Voor
die verrassing zorgen de sociaaldemo
craten. Zij hebben na het verkiezings-
succes van 19 november de grootste
fractie gekregen in de Bondsdag, de
Westduitse Tweede Kamer. Daardoor
ontstond de kans om het laatste officiële
ambt aan de CDU te ontfutselen, het
voorzitterschap van de Bondsdag.
De assemblee van de Westeuropese
Unie (WEU) heeft gisteren in Parijs een
resolutie aangenomen waarin wordt
aanbevolen de defensie-inspanning in
Europa te verbeteren. Vooral de zuide
lijke flank (Spanje) zou moeten worden
versterkt.
korte afstand vervalt irr een boomerang-
tactiek, die geen rekening houdt met de
uiterste kwetsbaarheid van de eigen vei
ligheid. Is de nucleaire raket niet een
wapen dat alleen bijvoorbeeld in de
Sahara enig nut zou kunnen hebben?
Oók een lekenvraag, die door militairen
waarschijnlijk met een troostend glim
lachje zal worden afgedaan.
De indruk bestaat echter, dat bij de
aankoop van moderne wapens niet in de
eerste plaats de veiligheid des lands maar
de relaties met de leveringslenden van
belang worden geacht. Juist daarom is
enige controle op wat ministers van
Defensie in NAVO-kringen krijgen voor
geschoteld en accepteren wel dringend
noodzakelijk te achten. Onze parlemen
taire vertegenwoordiging heeft er de laat
ste jaren werk van gemaakt om door de
inschakeling van eigen deskundigen op
het gebied van de defensie wat dieper
door te dringen in de problematiek van
de besteding der defensiegelden. Mis
schien is er enig heil te verwachten van
deze parlementaire informatie en con
trole, zodat de Europese landen bij een
werkelijk conflict niet weer opnieuw
blijken te beschikken over een aantal
onbruikbare en ondoelmatige soorten
van bewapening, terwijl andere soorten
die zo goed te pas zouden zijn gekomen,
afwezig zijn. Dat is namelijk in 1940 zo
duidelijk aan de dag getreden, toen Ne
derland in de eerste plaats behoefte
bleek te hebben aan een sterke luchtaf
weer. Die luchtafweer was er helemaal
niet of nauwelijks. Wel waren er goed
uitgeruste artillerieregimenten met mo
dern geschut, pantservoertuigen en goed
bewapende infanterie, waarmee tegen de
binentrekkende Duitse colonnes en de
binnenvliegende Duitse parachutisten
troepen weinig kon worden ondernomen.
Als men in de NAVO wenst vol te
houden dat de Europese defensie moet
zijn gebaseerd op de mogelijkheid van
een werkelijke Russische aanvalsoorlog,
moet men ook de defensie op die reële
basis grondvesten. Een moderne aanvals
oorlog zal voornamelijk in en via de
lucht worden gevoerd. Wat dat voor een
dichtbevolkt gebied als de Lage Landen
aan de Noordzee betekent, behoeft nau
welijks betoog. Maar in de NAVO hoort
njen zelden of nooit een woord over de
vraag wat eigenlijk van de veiligheid
der bevolking in het Westen zal over
blijven, indien hun gebied inderdaad
slagveld wordt. Het is niet te hopen dat
de strategen van de NAVO hun verdedi-
gingstactiek baseren op de veronderstel
ling dat een Derde Wereldoorlog moet
worden uitgevochten met nucleaire wa
pens, luchtbombardementen en raketten
op Westeuropees grondgebied. Want in
dat geval zal er van de miljoenen in het
Westen, die nu de miljarden per jaar
opbrengen om moderne wapens aan te
kopen, niemand meer over zijn om te
constateren hoe goed die wapens wel
zijn.
De vraag hoe men bij een afrremende
politieke spanning in Europa op de
snelst mogelijke manier tot verminde
ring van de zwaardrukkende lasten der
bewapening kan komen, wordt door Eu
ropese politici bijna dagelijks met be
zorgde gezichten bestudeerd. Diezelfde
politici, of althans hun collega’s van de
departementen van Defensie, zijn tijdens
de NAVO-conferentie te Brussel zonder
enig bezwaar akkoord gegaan met een
verhoging van de defensiekosten voor
Europa met maar liefst 4% miljard
gulden.
De Europese defensiekosten komen nu
per jaar op rond 70 miljard, zeer tot
genoegen van de Amerikaanse bondge
noot die tot deze verhoging heeft aange
spoord. Het motto van de Sovjetrussi-
sche bedreiging doet nog steeds onver
minderd opgeld, tenminste als het op
verhoging van de defensiebegrotingen
aankomt. Zodra echter de werkelijke
Europese veiligheid in het geding komt,
die niet in de eerste plaats afhankelijk
is van een miljard meer of minder maar
van de vraag of het geld ook zo efficiënt
mogelijk wordt besteed aan de coördina
tie van de Europese verdediging, blijkt
die Sovjetrussische bedreiging niet sterk
genoeg te spreken om de Europese lan
den tot enige gelijkschakeling van hun
defensies te doen besluiten. Binnen de
NAVO zijn de nationale defensies nog
steeds brokstukken van een legpuzzel
die niet aan elkaar passen. Het wordt
duidelijk dat niet een goed sluitende
Europese defensie maar een zo hoog
mogelijke defensiebegroting het Europe
se prestige in de ogen van de machtige
Amerikaanse bondgenoot moet vergro
ten.
Het is een merkwaardige situatie dat
de ministers van Defensie der verschil
lende Europese NAVO-landen zonder
meer kunnen beloven dat hun land nog
zwaarder zal worden belast met defen
siekosten, terwijl in het land zelf de
kritiek op de overheidsuitgaven zo sterk
is dat er nauwelijks enige ruimte voor
een minister overblijft om iets extra’s te
vragen. Het is eveneens merkwaardig
dat een minister van Defensie als De
Koster, die zelfs démissionair is, zijn fiat
kan geven aan een project van geza
menlijke inkoop van Amerikaanse
«toomwapenen, namelijk de nieuwe
„Lance” raketten voor de korte afstand.
Als die aankoop doorgaat, zal Nederland
de beschikking krijgen over nucleaire
raketten die kunnen worden aangewend
voor de bestrijding van troepenconcen
traties en militaire installaties op korte
afstand. De strategen zullen wel kunnen
beoordelen of dit de soort wapen is die
in Nederland bij een eventueel conflict
de veiligheid des lands het best kan
dienen. Een leek is geneigd te veronder
stellen dat een land als Nederland met
zijn dichtbevolkte centra en zijn even
eens dichtbevolkte ommelanden door ge
bruik van nucleaire raketten voor de
15.zijn gevallen op nummers eindigende op:
50.zijn gevallen op nummers eindigende op:
50.zijn gevallen op nummers eindigende op:
100.zijn gevallen op nummers eindigende op:
100.zijn gevallen op nummers eindigende op:
200.zijn gevallen op nummers eindigende op:
400.zijn gevallen op nummers eindigende op:
1.000.zijn gevallen op nummers eindigende op:
Een prijs van
2.000.is gevallen op het
2.000.is gevallen op het nummer:
2.000.is gevallen op het
2.000.is gevallen op het nummer:
2.000.is gevallen op het
De prijs van
5.000.is gevallen op het nummer:
50.000.is gevallen op het
Een extra prijs van ƒ100.000.is gevallen
in de serie V op het nummer:
en een troostprijs van f 2.000.op nummer:
van elk van de andere series.
dat zij er rekening mee moeten houden
dat de Verenigde Staten niet tot in
lengte van dagen 300.000 militairen in
West-Europa zullen houden.
„De Amerikaanse publieke
heeft er, terecht, geen begrip voor dat
de Amerikaanse troepen vrijwel geheel
uit Zuid-Vietnam kunnen worden terug
getrokken, maar dat West-Europa, dat
aanzienlijk welvarender is geworden
sinds de NAVO werd opgericht, niet
voor zijn eigen defensie kan zorgen”,
aldus Laird.
De 14 NAVO-landen zullen in 1972
aan de defensie 114.556.000.000 dollar
uitgeven.
Van dit bedrag nemen de VS 70 per
cent voor hun rekening. De andere
bondgenoten, Frankrijk en Portugal in
begrepen (deze twee landen behoren niet
tot de zogenaamde Europagroep) de rest.
Ten eerste wil de regering voorstel
len de stemgerechtigde leeftijd te
verlagen van 21 tot 18 jaar, zoals in
de meeste Europese landen al het
geval is.
Ten tweede, en dat is meer omstre
den, is de verwijdering van twee
paragrafen van artikel 44 van de
grondwet aan de orde, waarbij de
Katholieke kerk in de zaken van de
republiek een „speciale positie” i-
toegekend.
De kerk heeft zich ten aanzien van
de volksstemming officieel neutraal
gehouden, maar de r.k. primaat van
heel Ierland, William kardinaal Com-
Amerikaanse minister van Defensie,
Melvin Laird, de Westeuropese landen
nogmaals duidelijk te verstaan gegeven
Van gezaghebbende Chileense zegslieden
werd vernomen dat Allende en Brezjnev
tijdens hun vergadering in de Catherina
zaal van het Kremlin gesproken hebben
over de „uitbreiding van de algemene
samenwerking” tussen Chili en de Sov-
Jet-Unie. Allende heeft vandaag
besprekingen gevoerd over onder meer
economische aangelegenheden, waarna
hij kransen legde bij het graf van de
onbekende soldaat en bij de tombe van
Lenin.
Morgen zal hij een arbeidersbijeen-
komst in een Moskouse fabriek toespre
ken, een receptie voor het corps diplo
matique in Moskou houden en dan naar
Kiev, de hoofdstad van de Oekraïne,
vertrekken. Vanuit Kiev zal Allende za
terdagavond naar Cuba vliegen.
andere landen van het Noordatlantisch bondgenootschap. Hij zei dit na
afloop van een bijeenkomst van het zogenaamde „Defence Planning Com
mittee”, dat wordt gevormd door de ministers van Defensie van veertien
der vijftien NAVO-landen. Frankrijk maakt geen deel uit van het ge
in tegreerde militaire apparaat van de NAVO.
De ministers hebben gisteren voorna
melijk gesproken over de militaire as
pecten van troepenvermindering en de
procedures die bij gesprekken hierover
met de landen van het oostblok moeten
worden gevolgd.
i
i
L W
