GEVARIEERDE KUNST IN HAARLEMSE VISHAL
Spaanse clown mag
kritiek hebben
foto 6^^
Twee leden Trio
Hellenique
Van Otterloo
verongelukt
FILMEN BIJ KUNSTLICHT:
2
1
foto
film
bij afscheid
geridderd
>e
mer
Voelt u zich mat, moe en lamlendig?
Els Joglars houdt traditie levend
Annemarie Oster en
John Vis gewond bij
verkeersongeluk
PRACHTIGE
RESULTATEN
13
Fantastische realisten
Textiele kunst
m
irt
STAPELSTEIGERS
Hoe belichten we?
roek
n
van Jan van der Veer.
r Courci
n
Meer dan eén lamp
jkse Co®
Onder redactie van J. P. Bos
jk
te zien
kunstaankopen, hetgeen een
foto
advies
centrum
)de
ideal
5 Dagblac
rescue cocup
rt
IN HET EERSTE artikel on
der deze titel, in ons blad van
woensdag 3 januari, hebben we
aandacht besteed aan de halo
geenlamp, die gezien de enorme
lichtopbrengst, spontaan de naam
filmzon heeft gekregen. In het
hieronder volgende artikel komt
de overspanningslamp bij het
filmen ter sprake, al of niet in
combinatie met een halogeen
lamp. Bovendien geven we en
kele adviezen ten aanzien van de
belichting.
Dichter bij de natuur
t
st: Velum»
hting
jenweg 1
Denk om de snoeren!
het jammer, dat sommigen werk inzonden, dat kort geleden reeds
was, bijvoorbeeld tijdens de expositie van 1
deel van de verrassing wegneemt.
HAARLEM De vereniging van beeldende kunstenaars „Kunst zij ons
doel” exposeert in de Vishal op de Grote markt. Het is de jaarlijkse
wapenschouw”, die nu tot 28 januari duurt. Is zo’n KZOD-expositie wel
eens rommelig door te veel deelnemers en te weinig selectiviteit, dit jaar
is dat anders. Heel wat deelnemers komen er goed voor de dag. Wel is
-ARI
Realisme in soorten bij KZOD
ir bfl:
ADVERTENTIE
rstraat M
HEIN STEEHOUWER
106
ruimten,
tstraat 141
tweg 580
I
1
ADVERTENTIE
82
at 93
it
leverwfjkM
Wanneer men de filmzon naar het
plafond richt, doet het reflecterende
licht het onderwerp vaak voordeliger
uitkomen dan bij een frontale ver
lichting.
ïkerlaan
loot
a 23
adel WupjKj
atweg 2
i
jwegrachtl
Minister Engels had nog gememoreerd
hoe Van Otterloo als cellist in Utrecht is
begonnen en hoe hij bii toeval (door
ziekte van Willem Mengelberg toen zijn
eigen suite voor orkest zou worden uit
gevoerd) zijn loopbaan als dirigent was
begonnen.
Het concert zal woensdagavond door
de AVRO op Hilversum 2 worden uitge
zonden.
liw
„De berusting van de wijze” van Leo
Aarts.
Hanna Meijer-de Heer is er met twee
wandtapijten, waarvan vooral de „Vo-
gelboom”, naar een sprookje van Tolkien
treft door opzet en uitvoering in bor
duurwerk, zij het dat het totaalbeeld
wat illustratief is gebleven.
-J$ 3 A 6 uur bij typen met een hoge
overspanning.
Het stuk, dat Els Joglars brengt heet
„Cruel Ubris”. En wreed is het wel,
maar een stuk is het eigenlijk niet. Het
is een verzameling schetsen waarin het
volk (de gewone man, de student, de
arbeider, de soldaat) het voortdurend
aflegt tegen de autoriteit. Af en toe
bezwijkt ook de autoriteit (een hele
kliek gezagsdragers wurgt zichzelf tij
dens een receptie), maar komt toch weer
tot leven. De scènes worden bijeenge
houden door een under-underdog (een
werkster in de karikaturale gedaante
van een zwarte slavin) en de absurde
herhaling van een enkel element.
Hoewel de schetsen wat aan de uitge
sponnen kant zijn, valt er veel te la
chen. Er is een prachtig clownsnummer
Tot slot: leg de snoeren zó, dat
niemand erover kan vallen. Gebruik
als verlengsnoeren nooit gewoon ka
bel, zoals voor een schemerlampje,
maar neem stevig rubberkabel. Zorg
voor een extra lichtzekering in huis.
U kunt op een normale lichtzekering
van 6 Ampère maximaal (6 x 220
Volt H) 1320 Watt aan lampen ge
bruiken. Wilt u meer lampen nemen,
van in totaal bijvoorbeeld (3 x 500
Watt H) 1500 Watt, dan dient u die
over twee groepen te verdelen of een
zwaardere stop te laten monteren (als
dat tenminste is toegestaan). Veel
succes
iderstrut ld
en
lam
traat 28
ins
sstraat 70
traat 14
na
gel 89 C
leeater
straat 25
onk
1
el Schol
ilein 4
el Batavo
-selaan 185
stede-Aentó
rgracht 52
lage Bookikii
eeg 15
barst
iderstraat»
•artels
4
iekh»n4»l
•ef 14
nstraat 87
:er
rt 148
r
55
Iter
•aat 21
Verhuur
Montage
Demontage
Vraag onze
conc. offerte
WETERINGS
let 42
Dagblad
i tstraat SS
Dagblad
in
Dagblad
190, SchilM
el Vernotii
aalwweg 51
v d. Sta
rs
iplein 88
el Broeit
aalsestraat*
tstraat 70
V. en D,
nel
.riemt
eln
l
it 40
Timmer
•kt 17
akman
traat 8
.gazijn TMm
utstraat 121
len
tweg 108
van Wem
nstraat 43
ran Ommen
12
Leeuwerll
23
beeld 500 Watt, combineert u dat
licht dan eens met bijvoorbeeld een
overspanningslamp van eveneens 500
Watt. Richt de halogeenlamp tegen
het witte plafond en de overspan
ningslamp op het onderwerp. De ha
logeenlamp zal dan als algemene ver
lichting de hele kamer in een diffuus
licht zetten en daardoor de slagscha
duwen, die bij alleen rechtstreekse
verlichting optreden, verzachten.
Het kenmerkende van Els Joglars is
dat er geen kritisch woord aan te pas
komt. De spelers spreken wel, maar dan
een waanzinnige brabbeltaal die ter il
lustratie dient van hun mime- en
clownswerk. Wie zich erover verbaast dat
dit zo maar in het censuurgrage Spanje
kan, leest in het programmablad dat de
groep zich beroept op de lange theater
traditie van de volkeren rond de middel
landse zee (de blijspelen van Aristopha
nes en de commedia dell’arte). Was het
werk niet zo „diep geworteld”, dan liep
het het risico dat het „geen gunstig
klimaat voor een verdere ontwikkeling
zou kunnen vinden”.
Een belichtingstip: houd een krant
op de belangrijkste plaats van het
beeld en meet daarop. Houd de meter
dan op ongeveer 15 cm afstand van
die krant. De uitslag die u op deze
manier krijgt is zeer betrouwbaar,
ook bij kleurenfilm. Smalfilm is na
melijk „omkeer”-materiaal, dat altijd
belicht moet worden op de gemiddeld
helderste delen van het onderwerp.
Een goed gemiddelde is een krant!
Wanneer u een wand in de huiska
mer hebt met een sterke tint, bij
voorbeeld lichtblauw of rose, kunt u
uw lamp(en) beter niet te veel op die
wand richten. Het teruggekaatste
licht zal namelijk een deel van die
kleur aannemen en dat veroorzaakt
een weem in uw kleurenfilm.
Het is moeilijk te zeggen, welke
soort verlichting voor u de beste is.
Voor mensen, die simpelweg huiselij
ke films willen maken, is een film
lamp „op het toestel” vaak voldoende.
De halogeenlamp is dan ideaal, zeker
op afstanden tot 2 a 3 meter. Wilt u
echter overzichten filmen, bijvoor
beeld van de familie aan de feestdis,
dan kunt u meer licht nodig hebben.
Daarom hier enkele tips ter verkrij
ging van een zekere lichtspreiding:
DEN HAAG. Met een fraaie vertol
king van Bruckners Zevende Symfonie
heeft een volle concertzaal van het
Haagse Congresgebouw dinsdagavond af
scheid genomen van Willem van Otter
loo, die bijna 24 jaar het Residentie
orkest heeft geleid. In de aanwezigheid
van de koningin, premier Biesheuvel,
kamervoorzitter Vondeling, staatssecre
taris Vonhoff en vele figuren uit de
Nederlandse muziekwereld, reikte minis
ter Engels van CRM de dirigent, die zijn
vaste verbintenis met het Residentie
orkest beëindigd heeft, de versierselen
uit behorend bij de onderscheiding van
Ridder in de Orde van de Nederlandse
Leeuw.
Ook de voorzitter van de stichting
Residentie-Orkest, de heer Brouwer, en
de voorzitter van de vereniging van
orkestleden, JoUe de Wit, voerden het
woord en droegen geschenken aan.
Kleine typen halogeenlampen zijn
echter soms beter geschikt als recht
streekse lichtbron. In dat geval richt
u de overspanningslamp naar het
(witte) plafond en neemt u de kleine
halogeenlamp als lamp op of naast de
camera. Plaats de lampen altijd zo
hoog mogelijk; slagschaduwen tegen
de wanden laten zo storend zien, dat
u met extra licht hebt gewerkt! Het
gaat erom, dat de verlichting natuur
lijk aandoet. Laat daarom de normale
huiskamerverlichting branden. Op de
belichting heeft dit geen nadelige in
vloed.
DEN HAAG. Het Griekse Trio Hel
lenique, dat van 13 januari tot 31 maart
in ons land zou optreden, heeft dinsdag
morgen op de weg Athene-Thessaloniki
een auto-ongeluk gehad, waarbij één spe
ler en een begeleider om het leven zijn
gekomen. Het zijn Thomas Glentis en de
begeleider Nakos Rossis. Basil Nikolaides
en mevrouw Ioanna Nikolaides werden
ernstig gewond.
Een andere speler, Denis Kavalieratos,
overleefde het ongeluk. Hij zat in een
andere auto.
In verband met dit ongeluk kunnen de
voorstellingen niet doorgaan.
>onjéitrait|
ld
Ironjéitmi;
atrixplelo II
amp
weg 113
:veld
at 52
s de Deo.
STAPELSTEIGERBOUW U II
JAN HARINGSTRAAT 60 HAARLEM
Tel. 0 23 - 25 34 56 b.g.g. 33 88 01
Overspanningslampen zijn foto- en
filmlampen, die door het overspan-
ningseffect twee maal zoveel licht
afgeven als normale gloeilampen. In
verband hiermee is hun levensduur
veel korter, namelijk:
-&■ circa 100 uur bij typen met een
matige overspanning,
Met dergelijke effecten bewijst Els
Joglars dat de eeuwenoude volkse to
neeltradities in zijn Jianden nog spring
levend zijn en van belang voor een
kritische bewustwording onder het pu
bliek, waarvoor het bestemd is. Men
besluit Cruel Ubris met een wel aardige
parodie op de Griekse klassieke tragedie.
Het verband met de andere zaken is me
ontgaan. Wellicht heeft men ook be
proefde theatergangers willen plezieren.
JAC HEIJER
In een geheel geïmproviseerde rede
voering voerde de scheidende dirigent
een warm pleidooi voor een eigen con
certzaal voor het orkest, dat nu als het
ware tussen de congressen door van
de Prins Willem-Alexanderzaal van het
Congresgebouw gebruik kan maken. On
dersteund door warm applaus verklaar
de hij zich tegenstander van het vormen
van een „Pool” van Rotterdamse en
Haagse orkesten tot een groter geheel,
een gedachte die hij „een poel van
ellende” noemde.
matig aangeduide figuren in olieverf,
wel vlot, maar qua kleur niet zo interes
sant.
Weer veel meer met de kleur doet
Kees Lans het in realisme in een kubis
tische trant, om vanuit de iets gedefor
meerde vorm tot kleurcomposities te
geraken. Henk Ames doet iets dergelijks
in een gouache, maar minder geslaagd.
Leon Spierenburg komt hier heel onze
ker voor de dag. Hij heeft zijn stijl nog
niet gevonden.
De lino-sneden van Jan van Geem
treffen steeds sterker, nu niet alleen
door de soepele en toch rake lijn, maar
ook door uitstekend getroffen heldere
kleur tegen een donker fond. Een deco
ratief realisme, waarbij de mogelijkhe
den van de lino-techniek goed zijn uit
gebuit.
op het leger. Bijtender zijn de meer
wrede scènes: het doodmartelen van een
student (of arbeider), die het gewaagd
heeft zich te laten zien in de groep hoge
pieten. Zijn lot wordt in een scène later
als een televisieverhaal misbruikt om
een zeeppoeder aan te prijzen. Zijn lijk
valt gedurende het hele verdere stuk op
ongeregelde tijden uit de coulissen, tot
ongenoegen van de bonzen.
Gruwelijk is de scène waarin een
elegante omroeper een zangeres wil aan
kondigen, maar die telkens een mis
maakte of krankzinnige voor de micro
foon ziet verschijnen. Als de zangeres
tenslotte toch komt blijken haar handen
geboeid te zijn. Ze mag zich pas vrij
bewegen als ze zich conformeert en een
masker draagt als de andere autoritei
ten.
sleutel” in de camera (of zet een
speciaal knopje „kunstlicht”) ter ver
wijdering van een filter, zodat de
film nu geschikt is voor kunstlicht.
Filmt u met dubbel 8-film, dan moet
u speciale kunstlichtfilms gebruiken.
U kunt dat type later ook buiten
gebruiken, als u een zogenaamd A-
filter op de lens van uw dubbel
camera plaatst.
Het beeld van de realisten heeft zich
niet gewijzigd. Van Roelof Klein (wiens
werk we ook bij De Groep kort geleden
bespraken) nu drie zwart-wit portretten.
Ze zijn goed van psyche, vlot en raak
getroffen. In haar tamelijk forse aqua-
rel-techniek is Miek Otto verder gegaan
in haar landschappen, goed van toon,
maar met weinig vernieuwingsdrang.
Han van der Holst penseelt zijn land
schappelijke aquarellen wat fijner van
toets en lichter van kleur, maar weinig
opvallend. Jan Loots aquarelleert hier in
een aanduidende stijl en wat vlak.
De moderne automatische camera
is heel goed in staat, zelfstandig de
belichting te regelen. Hebt u een
camera zonder ingebouwde meter, be
licht dan met gebruikmaking van een
goede belichtingsmeter.
De brandduur van laatstgenoemde
overspanningslampen lijkt gering,
maar dat valt in de praktijk best
mee. Elk los filmpje duurt immers
circa drie- en-een-halve minuut? Bij
voorzichtig gebruik kunt u er dus
zeker wel 40 films mee opnemen.
De minister werd gevolgd door de
flsagse burgemeester Marijnen, die Van
Otterloo vooral huldigde als bouwer van
reputatie die het orkest sinds 1949
heeft verworven. Hij bood hem de zilve
ren legpenning van de gemeente en een
door Dirk Bus vervaardigd borstbeeld
tan.
Van Piet Kloes hangt er een grote
olieverf, een boomgaard, die uitdrukt
wat ze wezen wil, ogentroost voor im
pressionistisch kijken. Hij exposeert ook
een groot zelfportret in wat ruige toets,
evenals overigens Leo de Winter dat
doet, ook in diens bloemstuk, een land-
schap en een werf. Typisch „Nederlands”
realisme, waarbij het onderwerp dienst
baar is gemaakt aan een koloristisch
palet, wat je noemt „lekker” geschilderd.
Josef Santen zegt het met drie schets-
AMSTERDAM. Eenvoudige, maar
venijnige humor is het kenmerk van het
visuele theaterwerk van Els Joglars, de
groep toneelspelers uit Barcelona, die
iets van hun zegenrijke werk In het
Mickerytheater (de akoestiek is verbe
terd) komt laten zien. Het voornaamste
doelwit van hun spot zijn cultuur- en
gezagsdragers: politie, leger, geestelijk
heid en andere autoriteiten. Het kost je
als Nederlander al weinig moeite zekere
facetten van het Spaanse regime te her
kennen.
HOOFDDORP. Bij een verkeerson
geluk vannacht op de nieuwe Schiphol-
weg nabij de brug over de Ringvaart
zijn Annemarie Oster en haar echtgenoot
John Vis, directeur van CBS gewond
geraakt en in het Elisabeth Gasthuis
ziekenhuis in Haarlem opgenomen.
De wagen kwam door nog onverklaar
bare oorzaak in de middenberm terecht,
waardoor de bestuurder de macht over
het stuur kwijt raakte. De auto slipte en
schoof van de weg af en kwam juist
voor een lager gelegen sloot tot stil
stand. John Vis werd door de voorruit
geslingerd en liep een gecompliceerde
beenbreuk op. Annemarie Oster is met
rugklachten in het ziekenhuis opgeno
men.
•uwstraat
veg
el SchelliM»
-laan 31
Anda
niwstraat W
Courant
•uwstraat W
;huls
laan
Anneke Brinkhorst „googelt” op een
weer wat andere manier met perspec
tieven. Ze maakt collages, opgeplakte
knipsels, die schijnwerelden suggereren.
Het zijn abstracte gebogen
waarbinnen zich suggesties afspelen.
Over Harry Balm heb ik kortgeleden
uitvoerig geschreven, hij is er nu weer
met werk in fantastische zin, dat kenne
lijk teruggaat op de Duitse romantiek
van de vorige eeuw.
Ook Minne de Vries toont zich hier
visionair in „Ruimtevrouw”, een heel
suggestief grafiekje en met „Fase 4”, in
dezelfde geest. Zijn aquarel ernaast doet
afbreuk aan die instelling.
Als typische magisch-realist komt Jan
van der Veer steeds beter tot zijn recht
met grote olieverven, die hier voor een
deel al eerder waren te zien. In somber-
suggestieve kleuren schildert hij touw
werk, oude takken, boomschors en aan
gespoelde vruchten, die hij alle boven
hun „gewone” betekenis uitheft. Dat is
knap, evenals zijn zelfportret, waarin
helaas de schedel, in zijn hand een
larmoyant-symbolische trek is.
Chris Tonbreker gaat in zijn surrealis
me iets verder dan de bovengenoemden
in het afwijken van de realiteit. Het is
jammer, dat hij nog niet tot een eenslui
dende stijl is gekomen, waaraan je hem
kunt herkennen, ondanks het feit, dat
hij wel het een en ander te zeggen
heeft. Het is voornamelijk angst, die hij
tot uitdrukking brengt in zijn „Blazende
man” en ander werk. Het boeit wel.
Een steeds weerkerend element is hier
het surreële werk van Willie van Haard,
deze keer kleuretsen. Fantasieën over de
beelden op het Paaseiland en primitieve
maskers zijn bij hem het uitgangspunt
tot een geheel eigen wijze van uitdruk
ken.
Een nieuw gezicht is Leo Aarts met
boeiend werk. Hij is autodidact, nog
maar kort bezig en volkomen geobse-
lisme. Zijn techniek vindt hij zelf uit.
deerd door een .eigen stijl binnen surrea-
Hij is zowel naïef als fantastisch en gaat
zoekende zijn weg. Dat brengt natuur
lijk vallen en opstaan met zich mee.
Binnen zijn eigen mogelijkheden echter
is een paneeltje als „Berusting der wij
zen” een bijzonder goed - en zelfs knap
- tot expressie gebrachte idee. Hij is een
oorspronkelijk talent, maar hij moet
durven afzien van al te gezochte effec
ten. Kijken wat er uit groeit.
„Hout en touw”
Het aantal deelnemers, dat geen ge
noegen meer neemt met het naturalis
tisch weergeven van de ons omringende
realiteit, die we „dagelijks” plegen te
noemen, blijkt hier te zijn toegenomen.
Laten we voor het gemak de in de
Vishal exposerende schilders, die de rea
liteit via de zeef van hun persoonlijke
commentaar of ontvankelijkheid, maar
fantastische realisten noemen.
Onder hen valt dan Wim de Bie op
met knappe tekeningen, waarover ik al
eens eerder schreef, waarin hij zich heel
knap toont in het compositair verenigen
van in feite onverenigbare perspectieven
tot een beeldvorm waarin je gelooft als
je ervoor staat, ondanks het feit dat de
realiteit een absurd poëtisch geweld
wordt aangedaan.
Wanneer u de beschikking heeft
over een halogeenlamp van bijvoor-
Als u op super-8 of single-8 werkt,
zult u meestal beginnen met de lamp-
op-de-camera. Maar bent u wat
gevorderd, dan kunt u de lamp eens
op een andere plaats in de kamer
zetten. Zet in dat geval even „de
Toos de Reede-van Seryrum zoekt het
in kosmische bewegingen, uiteraard in
golvende en cirkelvormige lijnen, ont
staan door applicatie met kleurige vitra
ges, waarin ook vogelvormen zijn opge
nomen via borduursteken.
Van Joke Klaas-Minkels is er een
groot opgezet masker in een los geweven
stijl, waarin wollen lussen de kleurige
structuur bepalen.
Bij de plastiekjes valt Greet Last weer
op door geestige bronsj es met een geci
seleerde huid, surrealistische mens- en
dierverbeeldingen, met veel zin voor hu
mor uitgevoerd. Eenvoudiger doet Hanne
Meijer-de Heer het met knusse diertjes
in aardewerk, waarbij haar uiltje op
valt door een goede vorm.
Van Han Faken zijn er weer de
metalen dunne draadfiguurtjes, bijna
eerder sieraad dan plastiek. B. W.
Smeenk exposeert met enige strak ge
houden blanke sieraden en Henk Ames
valt op met goede potterie, vazen met
extra tuiten en openingen, strak van lijn
en met mooie glazuren.
ADVERTENTIE
Neem bij de eerste
iI griepverschijnselen Chefarine 4.
Chefarine 4 bevat één pijnstillend,
feOhAU) één koortswerend.één opwekkend
en één maagbeschermend middel.
Samen helpen zij snel. Zéér sneL
Bij pijn en griep.
