Centraal akkoord verschillend uitgelegd
Eensgezindheid
over monetaire
hervorming
r
Specerijen
Steun gevraagd voor
ruiken op
wederopbouw Vietnam
de Souks
Eredoctoraat
voor Sicco
Mansholt
Engeland vaart
bedrijven tar
wel bij olie
en gas
Soepele behandeling
van gasgeschil
Bouw krijgt
een somber
jaar
Middengroepen
niet vergeten
Smelterij met
stillegging
bedreigd
„Bredero stuurt werknemers
i
i
met forse kluiten in riet"
n*
1
i'
Texas Instruments
IN EUROPEES PARLEMENT
Na Westduits-Nederlands gesprek
Bouw- en Houtbond NKV
5
op Curasao
weigert CAO
17
WOENSDAG 17 JANUARI
1973
MERCURIUS (NW):
Indruk
AVOB-VOORZITTER
„Geen sprake
Door beslag koper
van”
Geschil cao-gesprek Hoogovens
SICCO MANSHOLT
(Van onze redactie economie)
en
y
UTRECHT Bredero’s Bouwbedrijf in Utrecht heeft volgens de
Bouw- en Houtbond NKV een manier bedacht om onder het mom van in
spraak en medezeggenschap de meer dan 1250 werknemers „met forse
kluiten in het riet te sturen.” Die manier heet de kern, „een zorgvuldig uit
gekozen groepje (150) mensen, die Bredero te vuur en te zwaard moeten
verdedigen als een bedrijf, waar een uitstekend sociaal beleid wordt ge
voerd.”
BRUSSEL. De Vlaamstalige afde
ling van de rooms katholieke universi-
teit van Leuven heeft een ere-doctoraat
toegekend aan de Nederlander dr, Sicco
Mansholt-
Het gas uit de Noordzee voorziet thans
in bijna negentig percent van de Britse
behoeften. Verwacht mag worden dat
nieuwe reserves zullen worden ontdekt
en dat zich steeds meer gelegenheden
voor de Britse industrie zullen voordoen.
De komende jaren zullen zeer opwin
dend zijn, aldus het rapport.
antwoordelijk personeelsbeleid, dat ge
richt is op uitbuiting van de arbeider”,
aldus de NKV-bond.
Euro-gulden notes. De Amsterdam-Rot
terdam Bank is van plan over te gaan
tot de uitgifte van 7,25 percent zeven
jarige euro-gulden notes tot een be
drag van ten hoogste 70 miljoen. De
uitgifte zal geschieden door middel
van onderhandse plaatsing. De koers
van uitgifte is 100 percent en de
inschrijving is vrijdag 19 januari. De
notes luiden aan toonder enw orden
in stukken van f 10.000 uitgegeven.
De vakbondsdelegatie heeft de indruk
dat de opvattingen van de directie van
Hoogovens worden gedeeld door de cen
trale werkgeversverbonden en in elk
geval door de Federatie Metaal en Elec-
trotechnische industrie die zeer nauw is
betrokken bij de komende, maandag be-
Nederhorst. De Nederhorst Betonindu-
striegroep gaat de produktie ter hand
nemen van silicaatprodukten. Naast
binnensteenmuren, zal het bedrijf zich
in het bijzonder toeleggen op de pro
duktie van speciale schoonwerk- en
gevelstenen. De produktiecapaciteit zal
60 100 miljoen stenen per jaar gaan
bedragen.
UTRECHT. De heer A. ’s -Graven
made, bestuurder van de Industriebond-
NVV, heeft „erbarmelijke arbeidsom
standigheden” aangetroffen bij Texas
Instruments, een van de grote werkge
vers op Curacao. Hij verblijft een
maand op Curacao om de vakbeweging
daar bij loononderhandelingen te advise
ren.
Wyers verhoogt dividend. Aandeelhou
ders van J. P. Wyers’ industrie- en
handelsondememing zal worden voor
gesteld het dividend over het boekjaar
1971-1972 vast te stellen op 8 percent.
Over het voorgaande boekjaar keerde
Wyers 7 percent uit.
Sphinx. Het jaar 1972 is voor koninklij
ke Sphinx (aardewerk) bijzonder gun
stig geweest. Na het forse verlies van
f 9,3 miljoen in 1970 de zeer beschei
den winst van drie ton in 1971, kon de
onderneming in het afgelopen jaar
een winst voor belasting van naar
schatting 10 miljoen behalen. Voor
1973 rekent de heer Van Kempen op
een vol bezet jaar. Over een mogelijke
hervatting van de dividendbetaling
wilde hij zich d esgevraagd nog niet
uitlaten. De Sphinx keerde in 1969
voor het laatst dividend uit (8 per
cent).
UTRECHT. De heer S. van Eijke-
lenburg, voorzitter van het Algemeen
Verbond Ondernemingen Bouwnijver
heid (AVOB) en van de werkgeversdele-
gatie bij de laatste cao-onderhandelin-
gen, is niet zo optimistisch over de
positie van de bouwnijverheid dit jaar.
Het aantal werklozen zal volgens hem
nog toenemen.
worden gelegd”. Ze krijgen bijvoorbeeld
een aanzienlijk waardevoller kerstpak
ket dan hun collega’s, extraatjes bij
langdurige ziekte en vorstverlet en een
maal per jaar een etentje (samen met
hun vrouwen) met de directie. De
Bouw- en Houtbond NKV noemt het
instituut kern, zoals het bij Bredero
functioneert, onrechtvaardig- „Het wekt
discriminatie van het personeel onder
ling op en zet de werknemers aan tot
een ongezonde, oneerlijke competitie.
Voor ons is de „kern” van Bredero’s
bouwbedrijf het bewijs van een onver-
oorlogvoeren door de Amerikanen in
Vietnam”.
In het vraaggesprek kondigt hij voorts
de oprichting aan (nog dit jaar) van een
bouwraad, een overkoepelende organisa
tie van werkgevers- en werknemersor
ganisaties in de bouwnijverheid. De
werknemersbonden pleiten al jarenlang
voor zo’n raad.
De produktie van olie uit de Noord-
zeebodem wordt voor 1980 op 75 miljoen
ton geraamd, ongeveer de helft van het
Britse verbruik. De besparing die het
gebruik van Noordzee-olie oplevert zal
in het algemeen van de wereldprijzen
afhangen maar zeker groot zijn en ver
moedelijk in de honderden miljoenen
ponden lopen. De invoer van olie kostte
Engeland in 1971 ongeveer één miljard
pond.
De levering zou overigens pas over
twee jaar moeten beginnen. Uit Duits
land kwamen direct felle protesten te
gen de beslissing van minister Langman
Hij zou dit besluit hebben genomen
omdat de totale voorraad gas kleiner is
dan werd aangenomen en met het oog
op de Nederlandse behoefte. Het voorne
men van de minister blijkt echter niet
zo stringent te zijn bedoeld. Er zal nog
eens nader in ogenschouw worden geno
men hoe groot de behoefte in feite is.
Daarbij wordt rekening gehouden met
het feit dat er meer concessie-aanvragen
zijn en dat dus mag worden verwacht
dat het Nederlandse deel van het conti
nentaal plat in de Noordzee vermoede
lijk nog veel meer gas gaat opleveren in
de komende jaren.
In een vraaggesprek met „Steiger”, het
orgaan van de bouw- en houtbond NKV,
zei de heer Van Eij keienburg dat door
gewijzigde bouwmethoden minder men
sen nodig zijn. In de woningbouwsector
zal dit jaar zeker niet meer dan vorig
jaar worden geproduceerd en in de
grond-, weg en waterbouw wachten heel
wat plannen op goedkeuring door de
overheid. In de utiliteitssector trekt het
werk weer aan.
De continuïteit in de bouw wordt
volgens de heer Van Eij keienburg ern
stig verstoord door allerlei inspraakpro
cedures. Dat werkt niet alleen kosten
verhogend, maar brengt ook de werkge
legenheid in de bouw in gevaar. „In
spraak is een fenomeen, waar we nog
niet helemaal aan gewend zijn en waar
vooral degenen die inspraak leveren nog
niet mee kunnen omgaan”, aldus de heer
Van Eij keienburg. „Men presteert het
vandaag om plannen, die vier, vijf jaar
geleden op de ontwerptafel zijn geko
men nu op het moment van uitvoering,
af te wijzen”.
Werkgeversvoorzitter Van Eijkelen-
burg is voorstander van een een uur-
staking van werkgevers en werknemers
op alle bouwplaatsen, waar in opdracht
van Amerikanen wordt gebouwd. „Uit
protest tegen de barbaarse manier van
DEN HAAG. De gaskwestie Neder
landWest-Duitsland, die eerst veel op
zien baarde, zal naar wordt verwacht
soepel worden behandeld. Dit is besloten
tijdens een gesprek tussen minister
Langman van Economische Zaken
zijn Westduitse collega Friedrichs.
De opzet van „de uitverkoren groep
wordt een zoethoudertje genoemd voor
alle werknemers op grond waarvan de
werkgever mooi weer kan spelen. De
NKV-bond wekt de werknemers bij
Bredero op de kern te laten ontploffen
en een goede ondernemingsraad op po
ten te zetten.
Beide bewindslieden hebben elkaar
maandag in Brussel ontmoet. Het over
leg over de gasleveranties zal nu verder
op ambtelijk niveau worden voortgezet.
Aanvankelijk leken er felle tegenstel
lingen in EEG-verband te kunnen ont
staan toen bleek dat minister Langman
de uitvoering van een exportcontract
met West-Duitsland verbood. Het betreft
de levering van 6,5 miljard kubieke
meter aardgas per jaar uit een veld in
de Noordzee, ongeveer vijftig kilometer
noordwestelijk van Vlieland. De Ameri
kaanse concessiehouder, Placid, had de
overeenkomst gesloten met een Duits
consortium.
De Bouw en Houtbond NKV heeft
ernstig bezwaar tegen „het exclusieve
clubje”. De leden ervan worden soms
voor het lidmaatschap uitgenodigd op
voordracht van de uitvoerder, terwijl in
andere gevallen personeelsleden een
briefje thuis kregen emt de mededeling
dat zij kernlid waren geworden.
In „Steiger”, het orgaan van de Bouw
en Houtbond NKV, verwijt de bond het
bouwbedrijf een „kwalijk personeelsbe
leid”, omdat de wet op de onderne
mingsraden wordt genegeerd en de
kernleden „ruimschoots in de watten
ginnende onderhandelingen over ver
nieuwing van de cao voor de metaalin
dustrie (grootmetaal). Een waarnemer
van de FME heeft in elk geval maandag
aan de zijde van de directie van Hoogo
vens de eerste vergadering met de vak
bonden meegemaakt.
vervat in een resolutie die een Neder
landse christen-democraat aan het par
lement wil voorleggen. Maandag was de
christen-democratische fractie niet aan
de bespreking van dit onderwerp toege
komen en gisteren bepaalden de chris
ten-democratische sprekers zich tot eco
nomische kwesties als inflatie-bestrij-
ding.
De vicevoorzitter van de Europese
Commissie, de Westduitse socialist Wil
helm Haferkamp, sprak in eerste instan
tie met geen woord over Vietnam en
bepaalde zich tot economische proble
men.
HAMBURG. (DPA) De „Norddeut-
sche Affinerie”, één van de grootste
kopersmelterijen in Europa, moet waar
schijnlijk een deel van de produktie stil
leggen als de rechter donderdag de eis
van het Amerikaanse bedrijf Kennecott
tot beslagneming op een lading Chiieens
koper toewijst Een Russische vrachtboot
heeft op 6 januari een lading van 3000
ton gelost in de haven van Hamburg.
Evenals in andere Europese landen
diende Kennecott toen meteen een eis
tot beslaglegging in, om een schadever
goeding voor de genationaliseerde Ken
necott kopermijnen in Chili af te dwin
gen.
De „Norddeutsche Affinerie” is voor
de produktie voor een belangrijk deel
aangewezen op grondstoffen uit Chili.
Als de toevoer van Chiieens koper
wordt af gesneden moet het bedrijf
waarschijnlijk de produktie verminde
ren.
De beambtenbonden wensen, zoals
men weet, een verhoging in percenten.
De onderhandelingsdelegatie van alle
vakbonden heeft daarin aanleiding ge
zien maandag de onderhandelingen te
schorsen voor overleg met de achterban.
De beleidsorganen van de vakbonden
hebben dinsdagmiddag het beleid van de
delegatie goedgekeurd. Zij hebben de
delegatie opgedragen contact te zoeken
met de directie en in die bijeenkomst
(vermoedelijk op 25 januari) te pogen de
directie tot andere gedachten te brengen.
Overleg met de vakcentrales heeft de
vakbondsbestuurders inmiddels gesterkt
in hun overtuiging dat de vakbondsvoor-
stellen voor vernieuwing van de cao-
Hoogovens geheel passen in het centrale
akkoord. De beleidsorganen hebben de
delegatie opgedragen - voor het geval
de directie in haar zienswijze volhardt -
er de aandacht op te vestigen dat de
directie verantwoordelijk is voor de ge
volgen van deze houding. Er moet haar
dan duidelijk worden gemaakt dat zij
met vuur speelt. Mocht de directie van
Hoogovens inderdaad bij haar uitleg van
het centraal akkoord blijven dan moet
de onderhandelingsdelegatie naar de le
denvergaderingen. Keuren die het beleid
goed, dan zullen actiemodellen worden
ontwikkeld die tot resultaat zullen moe
ten leiden.
De vakbondsdelegatie heeft die waar
nemer geen bezwaren horen maken te
gen de uitleg van het centraal akkoord
van de directie.
De vakbondsdelegatie, onder leiding
van de heer J. de Jong, bondsbestuurder
van de Industriebond NVV, vermoedt
dat ook de werkgeversdelegatie bij de
onderhandelingen over de cao-grootme-
taal eenzelfde uitleg aan het centrale
akkoord zal pogen te geven. Dan zullen
de verschillen van inzicht zich daar
maandag openbaren.
VELSEN De onderhande-
lingsdelegatie van de werknemers
organisatie betrokken bij de CAO
Hoogovens heeft gisteren de be
leidsorganen op de hoogte gesteld
van een verschil van interpretatie
van het centraal akkoord bij de
eerste onderhandelingen. Voor het
werknemers voorstel alle werk
nemers bij het concern onder de
werkingssfeer te brengen van de
per 1 januari jl. van kracht te ver
klaren nieuwe eenjarige CAO, heb
ben de werknemers maandag van
de directie gegevens gevraagd over
de totale loonsom. Met die ge
gevens willen de vakbonden een
gemiddelde bepalen dat huns in
ziens bij de uitwerking van de ma
teriële verlangens van belang is.
STRAATSBURG. Socialisten en
communisten hebben gisteren in het Eu
ropese parlement de Europese Commis
sie gevraagd, de ministerraad voor te
stellen dat de Europese Economische
Gemeenschap hulp verleent bij de we
deropbouw van Vietnam.
Nieuwe BNG-lening. Op 26 januari staat
de inschrijving open op een 7,6 pet 25-
jarige obligatielening 1973 per 1984-
1998 groot 100 mln ten laste van de
Bank voor Nederlandsche Gemeenten.
Bij overtekening wordt het recht
voorbehouden het bedrag van de le
ning te verhogen tot het totaal inge
schreven bedrag of minder, evenwel
tot geen hoger bedrag dan 150 mln.
De koers van uitgifte zal uiterlijk op
24 januari voorbeurs worden bekend
gemaakt. Stortingsdatum is 1 maart.
Olie bij Nigeria. De Japanse Nigeria Oil
Company heeft voor de Nigeriaanse
kust olie met een zeer gering zwavel-
gehalte aangeboord. De put bevindt
zich ongeveer 15 kilometer ten zuiden
van Obe in het westen van het land.
De produktiecapaciteit wordt op 3500
barrel (vat van 159 liter) per dag
geraamd.
Porceleyne Fles. Het bestuur van de
koninklijke Delftsch aardewerk fa
briek „De Porceleyne fles” wil een
extra beveiliging tegen een mogelijke
ongewenste overval. In een buitenge
wone vergadering op 1 februari kun
nen aandeelhouders zich uitspreken
over een bestuursvoorstel om uitgifte
van maximaal 0,8 miljoen preferen
te aandelen in principe mogelijk te
maken. Bovendien wil het bestuur
toestemming vragen voor de uitgifte
van een converteerbare obligatielening
die onderhands zal worden geplaatst.
Deze lening kan op ieder gewenst
moment worden geconverteerd in pre
ferente aandelen.
Prinses Beatrix ruikt aan ae ruwe
specerijen die te koop worden aange
boden op de „Souks”, de markt van
plaatselijke produkten, die zij met prins
Claus op de derde dag van hun verblijf
in Tunis bezocht. De wandeling bleek
een groot succes, ook al door het infor
mele karakter ervan. Zoals bekend is,
maakt het prinselijk paar een reis door
Afrika.
Texas Instruments weigerde tot voor
kort met de Curagaose federatie van
werknemers over een CAO te praten,
„omdat de concemleiding nergens in de
wereld met vakbonden spreekt”.
Maandag heeft de heer ’s-Gravenmade
de Amerikaanse onderhandelaars laten
weten, dat in ieder geval in de vestiging
van Texas Instruments in Hengelo de
vakbonden wel bij CAO-onderhandelin-
gen zijn betrokken. Er is thans zelfs
sprake van een geïntegreerde CAO.
In de afgelopen zomer werd bij Texas
Instruments op Curacao enkele weken
gestaakt. Een CAO was daarbij de inzet.
Aan de staking kwam een einde nadat
de Antilliaanse minister van Sociale Za
ken zich bereid had verklaard te bemid
delen.
UTRECHT De Algemene Bond
Mercurius (NVV) kan zich verenigen
met de gedachtengang in het centraal
akkoord, dat de hoogst gesalarieerden
meer bijdragen aan de matiging dan de
lagere inkomensgroepen. „Maar dan
moet men de hoogst gesalarieerden niet
verwarren met de middengroepen”, al
dus de bond. Mercurius vindt, dat ook
de loontrekkers behorend tot de midden
groepen (van plm. 20.000 tot 35.000)
deel moeten hebben aan een reële loons
verbetering.
„Zolang er nog niet de berejdheid
bestaat om te komen tot een werkbare
inkomenspolitiek, die ook de werkne
mers omvat die niet onder een c.a.o.
vallen, en die ook omvat de andere
inkomenstrekkers wier inkomen oncon
troleerbaar is, zelfstandigen, beoefenaren
van vrije beroepen daaronder begrepen,
zijn wij niet bereid die extra matiging te
realiseren via c.a.o.’s, die zich slechts
voor een gering deel uitstrekken over
middengroepers”, aldus Mercurius. Een
in centen voor iedereen gelijke loonsver
hoging betekent een aantasting van het
leefpatroon van de middengroepen.
De ministers van de negen landen
ipraken met elkaar af dat binnenlandse
economische maatregelen en veranderin
gen van pariteiten voor andere landen in
het aanpassingsmechanisme evenveel
aandacht dient te worden gegeven.
Voor de landen van de Gemeenschap zal
echter duidelijk voorrang worden ver
leend aan binnenlandse maatregelen, zo
merkte Emminger op, omdat pariteits-
veranderingen van valuta’s de neiging
hebben het proces van monetaire een
making binnen de Gemeenschap te ver-
itoren.
De directie van Hoogovens heeft
maandag volgens de vakbonden verkl-
kiaard, dat zij *t betrekken van de totale
loonsom in de onderhandelingen strijdig
acht met het centrale akkoord dat op 6
december jl. door de centrale organisa
ties van werkgevers en van werknemers
is ondertekend. De directie heeft ook
meegedeeld dat het werknemersvoorstel
een loonsverhoging in centen uit te ke
ren eveneens in strijd is met het centra
le akkoord.
De voormalige minister, die jarenlang
lid van de Europese Commissie en gedu
rende een aantal maanden voorzitter van
het „dagelijks bestuur” van de EEG was,
is door het bureau van de academische
raad eenparig voor dit ere-doctoraat
voorgedragen. De universiteit wil hem
daarme eren als „een groot Nederlander
die zich verdienstelijk gemaakt heeft
voor de eenmaking van een Europa
waarin de mens voorop staat-”
Het ere-doctoraat wordt toegekend
naar aanleiding van lichtmis, het pa
troonfeest van de rooms-katholieke uni
versiteit van Leuven. Tegelijkertijd met
Mansholt zullen ere-doctor worden de
Franse socioloog professor Aron en de
Amerikaanse kankerspecialist dr. Robert
Hübner.
„Steiger” wilde over deze zaak Brede
ro’s directeur drs. J. de Vries spreken,
maar hij liet weten „dat daar op dit
moment geen sprake van kan zijn” om
dat de kern „gezien de opkomst van de
ondernemingsraad” wordt bestudeerd.
Desgevraagd weigerde een woordvoerder
van de verenigde bedrijven Bredero NV
commentaar op de kritiek van „Steiger”.
De leider van de socialistische fractie,
Francis Vals, is van mening dat Europa
zijn beleid jegen Vietnam moet gaan
bepalen, in het bijzonder wat de weder
opbouw van dit land betreft.
De Italiaanse communiste Leonilde
lotti sprak haar spijt uit, dat het Euro
pese parlement niet zijn stem heeft
verheven tegen de misdadige Ameri
kaanse bombardementen op Noord-Viet-
nam. Zij hoopte dat het parlement zich
zal uitspreken voor hulp bij de weder
opbouw van de door bombardementen
vernietigde steden van Noord-Vietnam.
Deze uitspraak zal mogelijk worden
LUXEMBURG- De ministers van
financiën van de Europese Economische
Gemeenschap zijn het op hun vergade
ring van maandag en dinsdag in Luxem
burg in grote trekken eens geworden
over een aantal elementen van de her
vorming van het monetaire wereldbestel.
Wel moeten zij controversiële zaken als
de toekomstige rol en prijs van het goud
nog aanpakken. Dat heeft de Luxem
burgse premier en minister van Finan
ciën, Pierre Werner, na afloop van de
conferentie meegedeeld.
De besprekingen gingen naar hij zei
vooral over het aanpassingsproces waar
mee in het nieuwe systeem grote over
schotten en tekorten op betalingsbalan
sen moeten worden voorkomen, en over
maatregelen tot beheersing van het in
ternationale verkeer van speculatief ka
pitaal- De vergadering van gisteren had
ten doel het standpunt van de Gemeen
schap te bepalen voor de vergadering
van de „commissie van twintig plaats
vervangers” van volgende week in Pa
rijs. Die conferentie staat op de agenda
voor 23 tot en met 25 januari. De
plaatsvervangers hebben de opdracht de
voorberedingen voor de hervorming van
het monetaire wereldbestel te treffen.
De ministers van de twintig landen, die
in die groep zijn verenigd, vergaderen op
19 en 20 maart in Washington, maar
premier Werner zei dat de ministers van
Financiën van de EEG nog vóór die tijd
informeel met elkaar hopen te overleg
gen in Den Haag-
Otmar Emminger, directeur van de
Westduitse Centrale Bank, deelde na af
loop van de ministersvergadering mee
dat het Amerikaanse standpunt over het
aanpassingsproces niet zo star is als
aanvankelijk werd begrepen.
LONDEN De Britse regering ver
wacht dat haar inkomsten uit de olie en
het aardgas in de bodem van het Britse
deel van de Noordzee omstreeks 1980
tien miljoen pond sterling per jaar zul
len bedragen. In een gisteren verschenen
rapport van het Britse ministerie van
handel en industrie staat dat de op
brengst aan pacht en royalty’s nog gro
ter zal zijn als de olieprijzen volgens
verwachtingen blijven stijgen.
