Breken en bouwen in propvol Mickery Geruzie onder letterkundigen weer bijgelegd Eigen werk is het beste pleidooi voor Proloog IJ Beknopte informatie in Blues Lexicon vige Valentino verheft nachtjapon tot haute couture I “X Helaas niet volledig genoeg Bundel absurde notities van Doorbraak in Ferdinandusse psychiatrie met steun van journalistiek Sluipmoord op de spelling" Smaak UniL Mode jour naai KWEKEN IN ZEEWATER „Ontsl MAANDAG 22 JANUARI 1973 8 i'AND Neutraliteit Daniël de Lange blijft u (Van een medewerkster) ROME Als de Italiaanse modeontwerper Valentino een show geeft, dan is het ook een society-evenement van de aller eerste orde. Hij toonde filmster ren, toneelspeelsters, playboys en oliemagnaten in zijn Romein se boutique zijn nieuwe voor- j aarscollectie onder bloeiende, speciaal uit Libië overgevlogen, seringenbomen. TIEN JAAR LANG heeft de Vlaming Karei Bogaert zich beziggehouden met het opstellen van wat een primeur op zijn ge bied mag heten: een lexicon waarin naast blues ook de gos pel, cajun en boogie woogie wor den belicht. Blues Lexicon, dat bij de Standaard Uitgeverij te Antwerpen verscheen, is een lij vig boekwerkje geworden, zij het op bescheiden maar handig for maat. Bijna 500 bladzijden wor den besteed aan talloze begrip pen en figuren die hier onder de breed gestelde noemer van de blues vallen. Voor zoveel arbeid past Bogaert, zelf bluesmusicus (maar niet opgenomen in zijn boek), een woord van lof. Dit respect voor Vlaamse vlijt wordt echter geheel overschaduwd door een lange reeks van vraag tekens die bij dit lexicon moet worden gezet. - „Dat wordt me te gek" L 7 rwij (Van w JAC HEIJER CEES STRAUS. „Sluip- Avondjapon J. H. JACK J BROKAAR Ij; AMS'! nomen i lever v; Do oper Held op ien ger lieten v ten ter internal van We trouwei Vietnar hoopvol tot een voorkei iprekki koersst de Dov lopen, tn wai van 1( slechts vraagd landse Royal onvera Olie b begoni maar een ve op de f 2 vc Omme 17,5 p omrui f 6 afs Voor eultui teren hoger itel z: overv neker verde discussie, die hij met z’n ideaalbeeld (de democratie in optima forma) ontketent is daartoe de eerste aanzet. (Van onze Amsterdamse redactie) AMSTERDAM. Het geruzie in de Vereniging van Letterkundigen, de VVL, is voorbij. Tijdens een buitengewone le denvergadering werd zaterdag in Am- -sterdam een streep onder het gekijf gezet. Daniël de Lange, die wegens de twist zijn aftreden als voorzitter al had aangekondigd. blijft nu ook het bestuur aanvoeren. Over dit onderwerp is overigens het laatste boek niet geschreven: zo als wij onlangs aankondigden, zal op verzoek van een Amerikaanse uitgeverij prof. dr. P. Korringa. directeur van het RIVO in IJmuiden en buitengewoon hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, ’n boek werk samenstellen, waarin farming in Kustwateren, waar ter wereld ook. onder de loep wordt genomen. Iets anders is dat hij mij niet overtuigt. Wat niet wil zeggen dat de inhoud van zijn boek niet belangwek kend zou zijn ondanks de wat agres sieve titel van het boek. Er hebben ruim 50 auteurs, wat dramaturgen en acteurs aan meegewerkt, die ieder door hun getuigenissen het belang van het boek vergroten. Voor- en •egenstanders mogen dit boek niet nissen; alleen al niet om het voor treffelijke stuk van dr. C. Kruijs- kamp. Beide voorstellingen van „Breken en bouwen” werden afgerond met een dis cussie, die zich vooral toespitste op de werkwijze en huidige moeilijkheden van Proloog, die zich toelegt op de maat schappelijke bewustwording van wer kende jongeren en scholieren met als middel toneel. Zaterdagavond zei een der speelsters van Proloog (ongeveer) „De politieke partijen denken dat zij onze subsidie kunnen bepalen; maar on ze subsidie wordt betaald door de Ne derlandse belastigbetalers, voor wie wij onze voorstellingen maken; ons publiek dus bepaalt of wij moeten blijven voort bestaan”. Men kent de toestand. De confessione le gemeenteraadsfractie van Eindhoven (23 van d e39 leden, van wie er drie aldus Proloog het werk van de groep enigszins kennen) ziet in de aan pak van Proloog marxistische indoctri natie en heeft Proloog uit de gemeente begroting geschrapt. Eindhoven is de be langrijkste Brabantse stad die de groep subsidieert. De kans bestaat nu dat ook de andere steden en de provincie dit voorbeeld zullen volgen, wat tot gevolg kan hebben dat CRM geen rijkssubsidie meer geeft op grond van de afspraak dat deze afhankelijk is van de bereid heid tot subsidiëring bij de lagere over heden. Heeft Bogaert zich gewapend tegen het falen op details („het is hoege naamd niet de bedoeling geweest alle personen die op het gebied van de Proloog speelt „Breken en bouwen" in Mickery. Dat in deze „taalstrijd” de berich ten, dat er een progressieve spelling werd voorbereid, zeer onwelkom wer den geacht omdat dit gevoeld wordt als een „breuk” in de Nederlandse gelederen hoeft ons niet te verbazen. Om de goede zaak te dienen, heeft Craeybeckx dan ook gemeend op al lerlei gronden die progressieve spel ling te moeten afwijzen in de hoop de eenheid te bevorderen. Zijn argu menten zijn dus te verstaan met als achtergrond de angst voor versplinte ring Ik geloof dat we dit positief moeten waarderen. bants-bonite jurkjes, waarin Brigitte Bardot haar eerste triomfen vierde, maar ook de linnen mantelpakjes met in kant opengewerkte jasjes, die men destijds zo geweldig sexy vond, beloven dit voorjaar dank zij hem weer onverbiddelijke bestsellers te worden. De ere-gasten, onder wie Ira von Fürstenberg en de Zweedse filmster Eva Aulin, vonden het allemaal even prachtig. Evenals de Romeinse jet- set-konlngin Mathilde Crespi, die be kende dat ze het zalig vindt wanneer ze deze zomer weer jurken met ru ches kan dragen. Overigens zullen de confectiefabri- kanten, die Valentino altijd op de voet volgen, dit keer weinig moeite hebben om zijn creaties na te maken. Want zij hoeven alleen maar een greep uit de oude modebladen van Jacques Fath te doen. Valentino, die vorige seizoenen voor heel wat nieu we ideeën zorgde, is zich, sinds hij zijn zaak aan het confectieconcem Kenmore verkocht, helemaal op de smaak van de Amerikaanse waren huisklanten gaan richten. Voor het voorjaar heeft dat het voordeel dait zijn beige, appelgroene, zacht lila en abrikoos-kleurge, veelal Zijn acties resulteerden in een re solutie waarin stond dat er in Brussel Nederlandstalige scholen dienden te worden opgericht met als resultaat, de oprichting van het Vlaams onder wijscentrum. En hoewel de sociale druk nog voortduurt, hebben al veel Vlaamse ouders hun kinderen op de Nederlandstalige school gedaan. Het was vroeger heel gewoon dat de col leges Nederlands in de Franse taal werden gegeven. Wel wordt er steeds een opgave met nummers van grammofoonplaten toegevoegd. Maar ook daarvan is de waarde uiterst beperkt, getuige het feit dat veel platen vaak in herper- singen op andere labels en met ande re nummers verschijnen. wat er vermeld. Valentino, die een paar jaar gele den door Jacky Onassis werd ontdekt, en op het ogenblik door modekenners als ’s werelds beste couturier wordt beschouwd, mikte helemaal op de terugkeer naar de klassieke, elegante mode van de jaren vijftig. De Bra- AMSTERDAM. De beste van de vele acties, die voor de bedreigde toneel- werkgroep Proloog uit Eindhoven kun nen worden gevoerd, zijn de voorstellin gen zelf die de groep voor de jeugd maakt. Zaterdag zat het Mickerytheater mudvol voor de voorstelling, die bij wijze van demonstratie in Amsterdam teas georganiseerd. Meer dan vierhon derd bezoekers propten zich opeen; een honderdtal moest naar huis worden ge stuurd. Op het laatste moment besloot Proloog zondagmiddag een herhaling te geven, die andermaal honderden belang stellenden trok. was het, dat in zijn door klassieke beige twee-mantelpakjes sterk gedo mineerde voorjaarscollectie geen en kel broekpak voorkwam, en dat Va lentino, net als andere Italiaanse top ontwerpers, niets meer van schoenen met plateauzolen moet hebben. In plaats daarvan liet de Romeinse mo dekoning zijn mannequins elegante tweekleurige pumps met vrij spits toelopende neuzen dragen. Zijn voorjaarsmantels met vleer muismouwen en grote Schiller-kra- gen garneerde hij, net als namiddag- jurkjes, met V-halsdecolleté’s met zigzagvormige stiksels. Liz Taylor, Gina Lolobrigida en Audry Hepburn, die bij Valentino vaste klanten zijn, ontliepen het sper vuur van vele tientallen uit alle de len van de wereld afkomstige persfo tografen, doordat Valentino speciaal voor hen een privé-show gaf. Maar het ligt voor de hand dat ze alle drie een met Kaapse viooltjes, roze rozen of anemoontjes gebloemde en rijke lijk met ruches gegarneerde avond- jurkje hebben uitgekozen, want Va lentino heeft voor het voorjaar de nachtjapon tot haute couture verhe ven. Zoals in het voorwoord staat is he .een heterogeen boek”. Dat wil zeg gen waar het de onderwerpen en d< meningen betreft van de geïnterview den; niet waar het om de journali stieke aanpak gaat. Het boekje Is daarom niet alleen interessant als eer poging iets moeilijks en duisters als de psychiatrie bevattelijk te maker voor iedereen, maar ook als een kijk op onze hele samenleving. blues werkzaam zijn geweest in dit boek op te nemen”), op de punten waarop je van een lexicon verwacht dat hij opheldering verschaft over wezenlijke kenmerken, schiet de schrijver hopeloos tekort. Bogaert geeft zodoende een zeer subjectieve waarde aan zijn boek die voorbijgaat aan alle eisen die inzake neutraliteit aan een dergelijk boek kunnen wor den gesteld. Nou valt het met de indoctrinatie van Proloog erg mee. De revolutie wordt in „Breken en bouwen” niet uitgeroepen. Het stuk is tot stand gekomen na studie en gespreken met jongeren en is be stemd voor jonge mensen tussen 15 en 19 jaar. Dat geeft „Breken en bouwen” een rechtlijnigheid en eenvoud, die de aan compromissen gewende oudere kwaad kunnen maken of meewarig stemmen. Maar in z’n hart moet elk ge zond verstand Proloog gelijk geven. In „Breken en bouwen” gaat het over een gewone buurt die afgebroken dreigt te worden voor een door de industrie gewenste snelweg. De huizen, inmiddels gemeentebezit, worden verwaarloosd. De bewoners weten niets van wat boven hun hoofd hangt, betalen wel de „gelibe raliseerde” huurverhogingen, maar krij gen hun huis niet gerepareerd. Ze ko men in opstand. Op heel eenvoudige manier laat Proloog het verband zien tussen die dagelijkse situatie in zo’n buurt en de vicieuze cirkel produktie, consumptie, winstmaken, behoefte kwe ken, werkgelegenheid. Wanneer dit ver band duidelijk is en het fnuikende er van, dan begint Proloog aan een idealis tische weergave van hoe het er in de nieuwe maatschappij zou moeten uitzien. „Wij allen besturen de fabriek, wij allen besturen de gemeente, wij allen bepalen onze behoefte”. Proloog zegt niet hoe die nieuwe maatschappij er moet komen. Dat laat de groep aan ons over en de i van Valentino met cape, beide met opgestikte bloem motieven. Bogaert geeft toe dat niet iedereen die tot de blues kan worden gerekend in zijn lexicon is opgenomen. Hij heeft de grote lijn willen volgen en daar is zeker wel eenheid in te zien die bij de smaak bij dez etijd aan sluit. Blanke blues is in ruime mate vertegenwoordigd, variërend van Ste ve Winwood, John Mayall tot Alexis Körner, Bob Dylan en de Rolling Stones. Jammer is echter dat dit weer ten koste moest gaan aan be langrijke zwarte bluesvertolkers als een Jimmy Dawkins (die Bogaert toch moet kennen van de American Folk Blues Festivals die ook in België komen) en de stroming rond Bechet en Mezzrow (Coot Grant, Sox Wil son). Vis, schelp- en schaaldieren kwe ken in kustwateren is een bedrijf waar brood in zit, maar ook hierbij moet de ondernemer goed weten waarmee hij begint en wat hem eventueel te wachten staat. Over de aspecten van „Fish en shelfish far ming in Coastal waters”, een uitgave van Fishing News (books) in Londen, vertelt dr. P. H. Milne wat hij er, als bioloog, verwijzend naar een uitvoeri ge documentatie, van weet. De toe komstige „farmer” moet, na 173 pagi na’s, tot de conclusie komen, dat hij een ruime keuze heeft betreffende soorten vis, schelp- en schaaldieren, materialen en kweekmethoden. „DAT WORDT ME te gek" heet een bundel artikelen en interviews over ontwikkelingen in de psychiatrie die in 1971 en daaromtrent versche nen zijn in het weekblad De Nieuwe Linie. De bundel, die wordt ingeleid door prof. dr. Trimbos, is verschenen bij uitgeverij Contact in Amsterdam De bundel is een erg goede moment opname van de pogingen de psychia trie een breder maatschaap-’ :.ik rele vante functie te geven dan die van een wetenschappelijk vak, dat in dt ivoren toren van spreekkamers en inrichtingen wordt beoefend. De vei bonden tens in 1 directeur Vitol, de juridisch De he< iprek vi willen v< ging ope inhoud opdracht vorig jas ingesteld bepaald, sarissen onderner de hoogt inhoud i Van d nu vas' woensda opnieuw rectie er bank b< njn. De he middag van de als lid 1 van Gei financië hard aai feit, dat lijn fina te dekke teringsb instellin het gevi rich be: wader te protx lijkhede Distni de Inde gen ru naar Fi overzicl VAN RINUS Feruinandusse is weer een bundel verschenen van de noti ties die hij regelr..-tig in Vrij Neder land schrijft. „Als je nog eens wat weet” is dit jaar d '.itel. Het grootste deel bestaat uit kroegverhalen; daar naast zijn enkele litteraire parodietjes opgenomen. Het is niet aardig voor Ferdinan dusse, maar wie rgv-'rhtien leest moet onmidf ”'jk aan Carmiggelt denken, de grootmeester in dit genre. Er is een duidelijk verschil in stijl en karakter. Carmiggelts verhalen ade men een Tsjechoviaanse dramatiek, terwijl die van Ferdinandusse ook wel treurig kunnen zijn, maar veel meer in de richting van het absurde gaan. Beide schrijvei formuleren uitstekend, ...aar bij Carmiggelt staat de formulering in een nauwer verband met de dramatische opbouw van het verhaal dan bij T "nandusse. Deze beuzelpraat terzijde. Het zijn kostelijke verhalen van Ferdinandus. se. Het meest heb ik genoten van de schets „Kunst”, waarin Ferdinandusse een man aan het woord laat die op waarlijk verbluffende manier kunst en voetbal ineenstrengelt. Een absurdis tische hoogstandje. De laatste alinea van dit verhaal over een man, die in een café zit met moderne kunst aan de wand, luidt: „Maar tegen het gooien met bier blikjes heb ik toch bezwaar. Ik flikker hier toch ook niks tegen deze schil derijen aan? Dat zou wat moois we zen, als ik dat ging zitten doen. Ik kan trouwens niet mikken als ik deze bril op heb. Voor *t voetballen heb ik een andere bril, daar kan ik mee in de verte kijken. Maar daar zie ik weer geen kleuren door, dus je moet verrekt goed uitkyken welke kant ze op spelen. Als je tenminste een beetje oog voor de kunst wilt hebben”. De bundel is verlucht met tekenin gen van Peter Tos, die overigens minder met de verhalen op zich te maken hebben dan met de sfeer. Het boek is uitgegeven bij de Arbeiders pers. ZEIST. Ki-fabriel rit? Dat ris de s uterdag vergader! jen aang eenkomst gezamenl: Id hotel F Preside A. Hendi een stron riet weg belangrijl lungeerd sinds ein tussen de worden f De voorbeelden zijn legio. Neem het verhaal bij Albert Ammons. „Hij was een der groten in de boogie woogie”. Als dat zo is, waarom dan vraag je je af. Je leest verder „van 1934 tot 1939 speelde hij in de Lisa, een bekende club in New York”, waarna een serie concerten volgt. Moet je daaruit afleiden dat Ammons een der groten in de geschiedenis van de boogie woogie was? Afgezien daarvan wordt niets over zijn stijl verteld. Een dergelijke typering ont breekt trouwens bij bijna iedere mu sicus Bijzonder onvolledig dus en verre van wetenschappelijk. ONDER DE TITEL DE „Sluip moord op de spelling” is bij Elsevier een boekje verschenen van de hand van Antwerpens burgemeester dr. Lode Craeybeckx een man die een zeer belangrijke rol heeft gespeeld en nog speelt in de nu al jaren durende strijd tegen de achterstelling van het Nederlands in België. De geschillen vonden vorig jaar hun oorzaak in de „affaire-Adriaan Venema”. Die trad uit het bestuur omdat hij over de WL als schrijversvakbond opvattin gen had die niet strookten met de me ningen van anderen in het bestuur. Het bestuur werd ervan beschuldigd dat het ondemocratisch te werk ging. Over en weer ging men aan het be schuldigen, Venema werd gekapitteld, volgens de één terecht, volgens anderen ten onrechte. Zaterdag heeft men er in de ledenvergadering maar een streep onder gezet. De beschuldigingen over en weer moesten maar worden vergeten, omdat er per slot van rekening belang- rijker zaken te doen waren. Jacoba Eggink en Nico Verhoeven vertrokken nog wel uit het bestuur, maar Daniël de Lange vorig jaar tot opvolger van prof. dr. Garmt Stuiveling benoemd bleef als voorzitter. Het bestuur werd aangevuld met Henk Bernlef. Marjolein Heijermans (die de secretaris functi op zich neemt!) en Henk J. Meier. De ploeg wordt beschouwd als een interim-bestuur. Ondertussen zal een rapport over de structuur van de vereniging worden uit gediept. Er ligt al een rapport, maar dat voldoet nog niet aan de wensen. Een nieuwe structuur moet de invloed van de leden op de werkwijze en het hande len van het bestuur vergroten en moet oude taken van de WL eventueel afsto ten en nieuwe, zo nodig of gewenst, toevoegen. Anti-Nixon-protest In zijn functie van voorzitter kon Daniël de Lange na de vergadering dit weekeinde twee Noordvietnamese schrij vers ontmoeten. Hij zegde de steun van de WL toe aan de Noordvietnamezen De ledenvergadering nam zaterdag trou wens een voorstel aan om president Nixon een telegram te sturen: „Alle oorlogshandelingen, met name in Zuid- oost-Azië, direct stopzetten en onmiddel lijk het akkoord over Indo-China onder tekenen”. Zaterdag had de discussie tot resultaat dat verschillende instellingen, die met dezelfde doelstellingen als Proloog wer ken, zich in een comité verenigden. To neelgroepen als Sater, Werktheater en vormingsinstituten zijn er in vertegen woordigd. Elke groep die zich toelegt op het ontwikkelen van een maatschappij kritische instelling bij de mensen loopt in de huidige regressie het risico a la Proloog de onontbeerlijke overheidssteun te missen. Voor veel politici betekent een krittische instelling kennelijk gevaar, omdat het publiek wel eens een andere politieke instelling zou kunnen krijgen dan de hunne. Ze voelen nattigheid en roepen dan snel „indoctrinatie” en „marxistisch”, in de hoop dat we alle maal erg bang worden van het rode gevaar. Een oppervlakkig. Neem Billie Holi day. Eén der grootste jazzzangeressen staat er, maar weer niet waarom. Volgens Karel is Billie strikt geno men geen blueszangeres. Maar zelf spreekt ze altijd van blues als ze het over haar zang heeft. Karei Bogaert zal het wel beter weten. Geen woord ook over haar autobiografie „Lady sings the blues”. John Mayall, die gezien kan worden als één van de belangrijkste vertegen woordigers van de blanke blues, wordt in Blues Lexicon uitgebreid aange haald. met wit afgebiesde polojurkjes en zijn romantische ruches-japonnen draagbaarden dan ooit zijn. Maar voor erg schokkend modenieuws zorgde Valentino niet. Opmerkelijk Lees wat er over Bessie Smith wordt vermeld. Je zoekt vergeefs naar de lezing van haar dood dat ze ernstig gewond bij een verkeersonge luk niet opgenomen werd in het zie kenhuis omdat ze zwart was. Een feit dat in recente publikaties wordt be streden. De vorm en inhoud van het stuk zijn ook toneelmatig gezien uitstekend. De geestige tekst heeft een satirische on dertoon en dat voorkomt een in dit soort zaken voor de hand liggende prekerig heid. Hetzelfde geldt het opvallend frisse spel dat altijd ten dienste blijft van het betoog en nergens zelfgenoegzaam is. Een les in geëngageerd toneelspelen, waarvan het belang nog eens duidelijk werd toen heel Proloog zo’n twintig mensen voor het front van de prop volle zaal de eigen werkwijze en verant woordelijkheid verhelderde en verdedig de. Een zeer redelijke, heldere discussie, zonder een spoor van opgewonden emo tionaliteit en goedkope rancunes. Bij elkaar de meest zinnige toneela vond die ik dit seizoen heb meegemaakt. Zinnig omdat hier zowel in het stuk als in de discussie dingen aan de orde waren de een veel breder terreoi be slaan dan het kunstzinnige veld. Dit ging ons allemaal aan. Het is doodjammer dat die 20 confessionelen uit Eindhoven, die Proloog niet kennen maar er wel over oordelen op grond van een paar in kreten omgezette misvattingen van de mocratie, er niet bij zijn geweest. Pro loog zou in de komende maand meer van die avonden en dan vooral in Bra bant moeten geven. Ben Bos interviewt Jan Foudraine Egbert Tellegen. Coenraad van Emd< Boas, Simon van der Kwast en samen met Andries de Jong ook Jacque Weijel. Belle Bruins ondervraag’ Herman Cohen en Joost Mathijser (over Ronald Laing). Gerard Bruijn spreekt met Anna Terruwe en Mar< Neve jan; Hein Dik met de enige bui tenlander in dit gezelschap Conrac Lorenz. Jac Vroemen geeft verslaf van enige geruchtmakende affaires, n 1971 over de tegenwerking van psy chiatrische vernieuwingen, zoals di< in „Dennendal” Deze laatste zaak wordt verduidelijkt met twee onthul- 'ende portretten in interview-vorm van de hoofdrolspelers' Carel Mulle) 'door Hein Dik) en Nico Speijer (door Gerard de Bruijn) De socioloog di Milikwoski besluit het boek met twee artikelen over sociale psychiatrie er zijn idee van „verzetstherapie”. J. HEIJER De bundel is om twee redenen zo goed. Ten eerste omdat er psychiater; aan het woord zijn die doorbraakpo gingen binnen hun vakgebied hebber ondernomen, en daarmee soms op spectaculaire wijze in het nieuws zijr gekomen. Ten tweede omdat ze geïn terviewd worden door Nieuwe Linie- journalisten, die vanuit hun eigen vak ook willen meehelpen aan he' doorbreken van een maatschappij structuur die niet goed is. Het zijr zoals dat heet geëngageerde journa listen, die over de maatschappij eer duidelijke menin? hebben en van daaruit vragen stellen over het psy chiatrische vakgebied, en de antwoor den toetsen aan de ontwikkeling ir de hele maatschappij.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1973 | | pagina 8