VERHOGING IN CENTEN AF
Verdeling van
100 miljoen
bezuiniging
In België geen druppel benzine te koop
bedrijven
Kans voor NKV
in bestuur
van KRO
Vakbonden woedend
op liftenfabriek
Schoenfabriek
in Gilze sluit
METAAL WERKGEVERS WIJZEN Helft van CBS gaat
straks naar Heerlen
Miljoenenschuld
rust op Peiger
„Prijscontrole
is onvoldoende”
AMBTENAREN ZEER ONTEVREDEN
Moeizame gespreksronde over éénjarige cao
Directie weigert surseance te vragen
Werknemers op staande voet eruit
197.
DINSDAG 23 JANUARI
12
Nieuwe zaak
Bruto minimum
Konsumenten Kontakt:
Erfenis
Gesprek
Mogelijkheden
-i
(Van onze Haagse redactie)
1,4
GILZE. De Jong’s schoenfabrieken
bv te Gilze gaat het bedrijf sluiten. In
november 1971 is de personeelsbezetting
al met 20 man verminderd en de overige
60 personeelsleden is nu eveneens ont
slag aangezegd. Met de werknemersorga
nisaties is overeenstemming bereikt over
een afvloeiingsregeling voor het perso
neel.
Zowel de steeds hoger wordende kos
ten als de grote conurrentie, die wordt
ondervonden van buitenlandse produk-
ten, maken een rendabele voortzetting
van het bedrijf onmogelijk, zo deelt de
directie mee.
10,0
2,6
dat dit vraagstuk nog niet tot een alge
mene oplossing is gebracht. Er moet
naar hun mening dan ook nog verder
over worden gepraat.
WERKGEVERSVOORZITTER
A. PRINS
niet worden gebruikt voor een herverde
ling van de inkomens.
De ambtenarenbonden gaven als eerste
reactie op het verplaatsen van het CBS:
UTRECHT. Na de Katholieke Boe
ren- en Tuindersbond, die gaat proberen
eigen kandidaten in het KRO-bestuur te
krijgen, heeft nu ook het Nederlands
Katholiek Vakverbond zijn leden opge
wekt, actief te zijn bij de bestuursver
kiezingen.
„De KRO is het waard,” aldus het
officiële orgaan van het NKV „Ruim
Zicht. Het zegt onder meer dat in de
programmering is te merken dat er bij
de KRO aandacht is voor de problemen
van de werknemers.
Bij een enquête onder NKV-leden in
1967 bleek, dat de helft van de NKV’ers
ook lid van de KRO is. „Als nu door de
actie van de boeren en tuinders toch in
termen van organisatiegraad wordt ge
dacht, zou het geen kwaad kunnen als
de NKV’ers hun meerderheidspositie ook
in de bestuurssamenstelling tot uitdruk
king brengen,” vindt Ruim Zicht.
0,7
3,5
6,8
31,5
Volgens minister Geertsema (Binnen
landse Zaken) is het overleg echter vast
gelopen toen bleek dat het centraal
overleg niet in staat was advies aan de
minister uit te brengen. De vertegen
woordigers van de ambtenaren zeggen
evenwel dat men tot het laatst de ern
stige bezwaren tegen de verplaatsing
heeft gehandhaafd. Men voelt zich dan
ook gepasseerd. Mochten er werknemers
zijn die tegen de staat gaan procederen
in verband met de toezeggingen dat het
CBS niet uit Den Haag zou wegtrekken,
dan zijn de vakcentrales bereid deze
ambtenaren te steunen.
Het Tweede-Kamerlid Terlouw (D’66)
zou vanmiddag de Tweede Kamer verlof
vragen om te mogen interpelleren over
deze kwestie.
De werkgeversdelegatie heeft ook de
duidelijke opdracht van haar leden ten
aanzien van de Ionen en salarissen alle
berekeningen te laten uitgaan van het
cao-gebied. De delegatie is vóór handha
ving van percentuele directe loon- en
salarisverbeteringen. Zij wil daarbij ex
tra aandacht voor de lager betaalden
door een nog nader te bepalen brutomi-
nimum-bedrag.
Wat de compensatie van de kosten
van levensonderhoud aangaat, is de
werkgeversdelegatie van mening dat ze
niet beperkt moet worden door een mi
nimum of een maximum. Het systeem
van de indexering mag naar haar mening
De wijzigingen en correcties op de uit
gaven zullen door de betrokken departe
menten nader worden toegelicht en ge-
«pecifieerd.
De verdeling luidt (in mln guldens):
Buitenlandse Zaken
Justitie
Binnenlandse Zaken
Onderwijs en Wetenschappen
Hiertegenover Staan verhogingen tot
een bedrag van 30 miljoen.
Nationale schuld
Financiën
Volkshuisvesting en Ruimtelijke
Ordening
Verkeer en Waterstaat
Economische Zaken
Landbouw en Visserij
Sociale Zaken
Hiertegenover staat een verhoging we
gens uitstel wijziging Wet Werkloosheids
voorziening ad 9 miljoen.
Volksgezondheid en milieuhygiëne
13,7
13,7
2,3
4,8
9,0
De door de vakbonden voorgestelde
verhoging van de vakantietoeslag zal,
naar de mening van de heer Prins „een
beetje een sluitpost” worden. Die verho
ging is, naar het oordeel van de werkge
vers, afhankelijk van de ruimte die het
gebruik van de 3,5% uit het centrale
akkoord voor initiële loonstijging toe
laat.
Wat de door de vakbeweging verlang
de uitbreiding van de werkingssfeer van
de cao tot alle werknemers betreft, zei
de heer Prins geen voorspelling te kun
nen doen over de vraag hoe partijen
daar uit zullen komen. Hij is daar zelf
niet zo somber over, maar de kwestie is
mede afhankelijk van het verloop der
onderhandelingen over de andere pun
ten.
Desgevraagd zei hij dat een loonsver
hoging uitsluitend in centen een te ster
ke nivellering tot gevolg zal hebben. Dit
systeem betekent voor hoger gesalarieer-
den een achteruitgang.
De bonden verzochten de directie ge
gevens per 1 januari 1971 over de perso-
neelssituatie, het produktieproces, de or
derportefeuille, de arbeidsplaatsen en de
functies, de vooruitzichten. Zij vroegen
ook, als het overhoopt tot een afvloeiing
van personeel zou komen, bereidheid
DEN HAAG. Op Peiger BV in
Emmen rust een niet onaanzienlijke
schuldenlast van enkele miljoenen gul
dens. Dit is vakbondsfunctlonarissen
maandagavond gebleken in een gesprek
dat zij met de directeur van deze onder
neming, de heer L. Bood, hebben gehad.
De onderneming verkeert economisch
in een bijzonder moeilijke toestand, zo
heeft ons desgevraagd de heer H. van
der Meulen, bondsbestuurder van de in
dustriebond CNV, meegedeeld.
Aan het einde van de eerste dag was er
nog evenmin onderhandeld.
De heer Prins heeft meegedeeld dat
maandag o.m. werkgevers commentaar
hebben geleverd op het voorstel vak-
bondskaderleden te beschermen in de on
derneming. De werkgeversdelegatie heeft
aan het einde van het uitgebreide inter
ne werkgeversoverleg over de zestien
punten tellende vakbondsvoorstellen „tot
op zekere hoogte machtiging ontvangen
voor het maken van afspraken daaro
ver”.
In de vakbondsvoorstellen is dit punt
erg primair aldus de heer Prins. De
vrijstelling van arbeid voor vakbondsac
tiviteiten in de onderneming achten de
werkgevers beter te verwerkelijken in
de sfeer van het verlenen van facilitei
ten per onderneming dan door middel
van een afspraak voor de gehele bedrijfs
tak.
Staking om verwarming. Bij de Velas
quez sigarenfabrieken in het Belgische
Geel hebben maandag 600 mensen het
werk neergelegd omlat ze van mening
zijn dat de verwarming in de produk-
tie-afdeling niet deugt. Vakbondsdes-
kundigen zullen een onderzoek instel
len. De arbeiders in Geel hebben al
eerder geklaagd over de werkomstan
digheden. Een deskundige van het
Belgische minister'e van arbeid stelde
toen een onderzoek in, maar hij
kwam tot de conclusie dat de werk-
voorwaarden in het bedrijf aanvaard
baar waren. Het personeel zal blijven
staken tot de uitkomst van het onder
zoek van de vakbondsdeskundigen be
kend is.
Het is de vakbonden maandagavond
ook duidelijk geworden dat die moeilijke
toestand eigenlijk al in 1969, toen de
heer Bood het bedrijf in Emmen over
nam, bestond, dus al lang voordat er
begin 1972 een staking uitbrak, zo voeg
de de heer Van der Meulen er aan toe.
Het gesprek dat maandagavond is ge
voerd, is het tweede sinds de directie
van het Emmer bedrijf in december bij
het geweStelijke arbeidsbureau een ont-
slagvergunning aanvroeg voor twintig
ex-stakers die sinds het einde van de
staking niet meer in de onderneming
aan het werk konden komen.
Het GAB heeft, de aanvrage voor het
toekennen van de ontslagvergunningen
beoordelend, de directie van de onderne
ming opmerkzaam gemaakt op bepalin
gen in de cao-groot-metaal over het
raadplegen van vakbonden bij voorgeno
men reorganisaties. Op 9 januari heeft
dat gesprek met de directie, naar de
mening van de vakbonden, niets opgele
verd.
UTRECHT. De bezetting van de
Economische Controle-Dienst zal dras
tisch uitgebreid moeten worden wil de
overheid een effectieve prijscontrole uit
kunnen oefenen. Bij de huidige bezetting
van 300 mensen is een goede controle
niet mogelijk en kan dus ook geen
betrouwbaar beeld worden verkregen
over de naleving van de prijscalculatie-
beschikking.
In het „Wensenpakket” dat Konsu
menten Kontakt de nieuwe regering wil
aanbieden zal staan, dat het kartelregis-
ter in Nederland openbaar gemaakt
moet worden. In Nederland zijn 300 a
400 kartels, aldus de heer Donia, „de
consument heeft het recht te weten
welke producenten bij de prijsbepaling
met elkaar onder een hoedje spelen”.
Dat zegt de nieuwe directeur van
Konsumenten Kontakt, de heer L. Donia,
in „Ruim Zicht” van het Nederlands
Katholiek Vakverbond. Zelf heeft Kon
sumenten Kontakt 500 kaderleden van de
vakbeweging ingeschakeld die maande
lijks een lijst invullen met de prijzen
van de boodschappen.
DEN HAAG. De ambtenaren van
het Centraal Bureau voor de Statistiek
hebben nog steeds geen zekerheid over
de vraag, wie binnen de komende vijf
jaar naar Heerlen zal worden overge
plaatst. Zoals eind vorige week al werd
vermoed, heeft de regering tijdens de
ministerraad van afgelopen vrijdag be
sloten een deel de helft van de 2000
werknemers van het CBS naar de
Heerlense agglomeratie over te plaatsen.
Een extern organisatiebureau zal op
korte termijn gaan uitzoeken welke af
delingen voor de verhuizing in aanmer
king komen. De CBS-top heeft zelf hier
voor al de diensten die te maken hebben
met landbouw, handel, verkeer en
dienstverlening gesuggereerd.
De heer W. A. Wamsteeker, voorzitter
van de werknemersdelegatie, zei nog
niet alle hoop op het bereiken van
overeenstemming met de werkgevers,
komende vrijdag, hebben opgegeven. Hij
verklaade ook dat de werknemersele-
gatie zich maandag aan het einde van de
ochtend ernstig heeft beraden, of voort
zetten van de vergadering wel nut zou
hebben.
Dat beraad volgde op een toelichting
die de werkgeversdelegatie had gegeven
op haar nota waarin ze de voorstellen
van de vakbonden beoordeelde. De vak
banden besloten de vergadering toch
voort te zetten omdat er van eigenlijk
onderhandelen nog geen sprake was.
UTRECHT De vakbonden zjjn bijzonder nijdig op de eigenaar-directeur
J. H. Stiemer van de gelijknamige liftenfabriek in Naarden. Volgens districts-
bestuurder D. Visser van de industriebond NVV hoorden de vakbonden namelijk
maandag pas van de directeur, dat hij uitstel van betaling heeft aangevraagd
en dat de 36 werknemers op staande voet zijn ontslagen.
Volgens de bonden heeft surséance nauwelijks meer zin omdat volgens hen
het bedrijf geen cent meer in kas heeft en bovendien zit met een schuld van
1,2 miljoen. Een faillissement lijkt de enige mogelijkheid, vrezen de bonden-
„Schandalig”, noemt de heer Visser de gang van zaken. Hij vertelde dat de
personeelraad van het bedrijf die overigens ook pas maandagochtend van de
surséance op de hoogte was gesteld de vakbonden heeft ingelicht. „Anders
hadden we eenvoudig niets gehoord”, zo zei h(j.
Naar hij meedeelde heeft een deel van het personeel over januari nog geen
salaris gehad. Een aantal mensen dat regelmatig op karwei trok door het land
heeft nog reiskosten en andere onkosten te goed over december.
„Het ergste is nog dat we als vakbonden voor deze mensen eigenlijk geen
donder kunnen doen”, zei de heer Visser. De gedupeerden kunnen alleen nog
b(j de bedrijfsvereniging aankloppen en die kan ook niet veel financieel
soelaas bieden omdat het grootste deel van het personeel nog maar kort bjj
Stiemer in dienst is. Volgens de heer Visser zjjn 30 van de 36 mensen pas in
1972 aangenomen. Het in 1969 opgerichte bedrijf is vorig jaar zo sterk uitge
breid dat die groei de firma thans In feite boven het hoofd is gestegen.
is nu de vraag, of daarover in de nieuwe
cao een artikel moet worden opgenomen.
De werkgevers zien op dit punt al een
vrij snelle ontwikkeling. Zij vinden het
erg belangrijk die niet te forceren. Dat
zou, denken zij, averechts kunnen wer
ken. Er zouden allerlei moeilijke situa
ties uit kunnen voortkomen vooral ten
aanzien van de overlegsituatie in de
ondernemingsraden.
De heer Prins zei dat de werkgevers
delegatie de hele duidelijke opdracht
van haar leden heeft in de onderhande
lingen met de werknemers vooral te
pogen het zoveel mogelijk eens te wor
den, maar te waken voor uitholling van
het instituut ondernemingsraad.
Wat de wensen van de vakbonden
voor een verhoging van de bijdrage van
de werkgevers voor vakbondactiviteiten
aangaat, hebben de werkgevers gezegd
De vakbondsfunctionarissen hebben
maandagavond ook meegedeeld dat
eventuele kopers van de onderneming in
Emmen wel rekening moeten houden
met een aantal verplichtingen: de werk
gelegenheid in het Emmer bedrijf ga
randeren, de huidige directie verwijde
ren en als het toch tot een reorgani
satie zou blijken te moeten komen
ook de bepalingen van de cao naleven.
Tijdens het openbaar maken van het
regeringsbesluit, gistermiddag op een
persconferentie in Den Haag, zei minis
ter Langman (Economische Zaken), dat
zijn besluit pas afgelopen donderdag
kwam vast te staan na een gesprek met
de directeur van het CBS. Tot woensdag,
aldus de minister, was nog niemand met
die suggestie gekomen om een deel van
het bureau te verplaatsen. Het voorstel
daartoe werd gedaan door directeur-
generaal dr. J. Verstege van het CBS.
De minister verklaarde echter ook, dat
het niet uitgesloten is dat het organisa
tiebureau waarvan hij de naam nog
niet wilde noemen tot de conclusie
komt dat te zijner tijd alsnog het gehele
CBS naar de Heerlense agglomeratie
moet worden overgeplaatst. In ieder ge
val zal de verhuizing gepaard gaan met
een ingrijpende reorganisatie binnen het
CBS.
BRUSSEL (AP). De Belgische rege
ring heeft bepaald dat alle benzinestati
ons moeten worden gesloten totdat er een
regeling is bereikt voor de staking in de
olie-industrie.
Deze begon een week geleden. De
stakers, 5300 in getal, wensen hogere
lonen. De regering wil trachten de voor
raden, die men nog heeft, vast te hou
den.
Premielening 1959. Bij de uitloting van
de 2,5 prcent premielening Zuid-Hol-
land 1959 is de 100.009 gevallen op
nr. 1 van serie 32155. De ƒ50.000
kwam terecht op nr. 1 van serie 26413
en 10.000 op nr. 4 van serie 29679 en
nr 1 van serie 39000. Nr 8 van serie
36083 en nr 5 van serie 22779 zullen
worden afgelost met 5000. Met 1000
lootten uit nr 8 van serie 31286, nr 6
van serie 31998 nr 4 van serie 32518,
nr 3 van serie 33015, nr 2 van serie
36914 nr 10 van serie 25238, nr 1 van
serie 26681, nr 7 van serie 29679 nr 1
van serie 38195 en nr 1 van serie 39276.
Daarnaast lootten nog 24 obligaties uit
met ƒ500 en de overige met 125.
Bod op Bensdorp. De tussen Unilever en
Bensdorp gevoerde besprekingen heb
ben nadat het overleg met de vak
organisaties was afgerond ertoe
geleld dat definitieve overeenstemming
is bereikt over een door Unilever uit
te brengen bod in contanten op de
gewone aandelen Bensdorp. Het totale
geplaatste gewone aandelenkapitaal
van Bensdorp Internationaal NV be
draagt 5,9 miljoen gulden. De overna-
mekoers voor de aandelen Bensdorp,
cum dividend 1972, is bepaald op
400, per gewoon aandeel van nomi
naal 100. Bensdorp heeft 100 werk
nemers, van wie 300 in Nederland.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. De voorzitters van de
(wee ondeirhandelingsdelegaties die
maandag in de raad van overleg metaal
industrie de eerste van drie deze week
te houden onderhandelingsvergaderingen
over vernieuwing van de CAO-groot-me-
taal hebben doorgeworsteld, toonden
rich gisteravond geen van beiden opti
mistisch. De heer A. Prins, voorzitter der
werkgeversdelegatie, ziet in de op deze
eerste dag aangeroerde punten nog heel
veel punten waarover partijen van me
ning kunnen blijven verschillen. De
werkgevers hebben loonsverhoging in
centen en prijscompensatie tot 25 mille
bruto afgewezen.
van de directie over een sociaal plan te
praten.
De bonden constateerden, toen de di
rectie zich niet genegen etoonde de ge
vraagde gegevens te verstrekken, dat het
niet mogelijk was gebleken een gesprek
met de directie te voeren zoals het GAB
dat had gewenst.
Het GAB zou vijdag 19 januari zijn
beslissing over de ontslagaanvraag heb
ben genomen, als niet was gebleken dat
de directie alsnog met de bonden wilde
praten. Dat gesprek is maandagavond
gehouden.
De vakbonden stelden maandagavond
vast dat het niet mogelijk was gebleken
een goed gesprek met de directie te
voeren over de punten waar het, naar
het oordeel der vakbonden, om draait.
De enige mogelijkheid om de werkge
legenheid voor de honderdtien perso
neelsleden van het bedrijf in Emmen
met enige kans op succes te kunnen
handhaven, is het aanvragen van uitstel
van betaling, zo menen de vakbonds
functionarissen. Het is duidelijk in
formaties hebben dat ook uitgewezen
dat er een zodanig goed produkt wordt
gemaakt dat er wel belangstelling is
voor het overnemen der onderneming,
aldus de heer Van der Meulen. De heer
Bood verzet zich echter tegen het aan
vragen van surseance. Hij heeft opge
merkt dat het bedrijf toebehoort aan
een in Liechtenstein gevestigde holding
maatschappij.
Akzona-winst. Akzona, Amerikaanse
dochtermaatschappij van Akzo nv,
heeft in 1972 een nettowinst gemaakt
van 23,16 miljoen dollar, overeenko
mend met 1,86 dollar per aandeel.
Over 1971 bedroeg de winst 25,68 mil
joen dollar of 2,10 dollar per aandeel.
De omzet steeg van 505,5 miljoen tot
571,5 miljoen dollar. De nettowinst
over het vierde kwartaal bedroeg 8,49
miljoen dollar (68 cents per aandeel)
tegen 7,36 miljoen (59 cents per aan
deel) over dezelfde periode van het
voorgaande jaar. De omzet steeg van
129,7 miljoen tot 156,3 miljoen dollar.
DEN HAAG Bij de behandeling van
het dekkingsplan 1973 heeft de minister
van Financiën toegezegd de Tweede Ka
mer nader te zullen informeren over de
verdeling naar begrotingshoofdstukken
van de uitgavenbeperking ad 100 miljoen
in het jaar 1973.
De minister heeft deze informatie thans
tan de Tweede Kamer gezonden.
Gisteren is er wederom tevergeefs on
derhandeld tussen de direkties en de
werknemers.
Het aantal scholen en openbare ge
bouwen dat dicht gaat omdat de centra
le verwarming niet kan branden wordt
groter en het tekort aan olie zou thans
ook het bezuiden Luik gelegen industrie
gebied bedreigen.
De overheid verstrekt nu alleen nog
benzine aan „speciale gevallen”, waar
voor een aantal benzine statons is aan
gewezen. Veel artsen te Brussel klaag
den gisteren al dat zij geen druppel
benzine meer kunnen kopen omdat op
de aangewezen plaatsen niets meer te
krijgen is.
De ministers Geertsema en Langman
zeiden op een persconferentie dat het
met de acties van CBS-ambtenaren
tegen verplaatsing wel niet zo’n vaart
zou lopen
De onderhandelingsdelegatie aange
vuld met ondernemings-vakbondsleden
is z.i. een nieuw verschijnsel, hoewel er
in de inleiding van de op 31 december jl.
afgelopen cao over wordt gesproken. Het
De lezing van vakbondsbestuurder
Wamsteeker luidde dat de immateriële
voorstellen van de vakbonden in de
eerste reactie van werkgevers niet voor
100% zijn aanvaard, maar dat de vak
bonden nog bepaalde mogelijkheden
zien.
Bij de materiële voorstellen zijn de
geschil- en verschilpunten duidelijker:
de werkgevers zeggen nee tegen uitbrei
ding van de werkingssfeer tot alle werk
nemers voor het verwerkelijken van
loonvoorstellen. Ook over de bijsturings-
voorstellen en de reactie van werkgevers
„zit een zee van licht”.
Wat de arbeidstijdverkoring aangaat
willen de werkgevers in 1975 bereiken
wat de werknemers eind 1973 voorstaan.
De vakantieuitbreiding met twee dagen
willen de werkgevers in twee jaar tot
stand zien gebracht.
„Onbehoorlijk en onjuist”. Zij beschuldi
gen het kabinet van een „onbehoorlijk
personeelsbeleid” omdat voorheen tot
tweemaal toe de toezegging is gegeven
dat het bureau in Den Haag zou blijven.
Het overleg over de spreiding van rijks-
diensten tussen kabinet en ambtenaren
organisaties noemt de centrale „een
farce”. „De ambtenaren zijn in feite niet
in de beslissing gekend en de minister
van Binnenlandse Zaken heeft de duide
lijk overeengekomen overlegprocedure
met voeten getreden en zichzelf tot een
meeloper gemaakt”, aldus de vijf centra
les.
A ’K
I
