Bartoks Strijkkwartet
gespannen vertolkt
Anderhalve ton
voor Van Nunen
Trombonist
Kid Ory
overleden
Dans voor jeugd
in Brakke Grond
Nieuws Parijse voorjaarsmode zit vooral
stoffen
Maarten Smit
naar NSO
Seth Gaaikema
op Duitse tv
„OP MIJN MUUR PRIJKT EEN ICOON”
«SF
i
w4
in
r
Mode in 't kort
•fiÈ JEf
têiïM Stoft
Bk,
w - -
Kennismaking met Russische zwarte handel
Amatikwartet in Tuinzaal
Consumentenbond
klaagt over
nieuwe zendtijden
Mode j ournaal
FERAUD
Expositie verlengd
LEPACE
SCHERRER
h
wWlHl
WOENSDAG 24 JANUARI 1973
8
Wees voorzichtig
(Van een medewerkster)
BRUSSEN GERIDDERD
Miljoenen in omloop
(Van een medewerker)
LEIDEN Weliswaar zijn de huidige machthebbers in het Kremlin
verre van belijdende christenen, maar de iconen houden ze maar liever
binnen de volle armen van moedertje Rusland. Wie toch van zijn reis naar
de Sovjet-Unie zo’n kleine, op hout geschilderde trofee wil overhouden,
moet er dus een paar slapeloze nachten voor over hebben, want een
douanier die op het Moskouse vliegveld beet krijgt, is geen vriendelijke
baas. Naar Siberië gaat de betrapte onverlaat niet direct, maar een paar
dagen oponthoud en een fikse boete in harde Westerse valuta is toch wel
het minste. Mijn icoon is er toch 'gekomen. Zij hangt boven de bank. Op
hoogtijdagen brand ik een kaarsje.
PARIJS Ook Diors ontwer
per Marc Bohan houdt zich voor
de zomer aan de overal even
populaire 1950-lijn. Bij hem is
die fris, kleurig en jong. Dat
komt vooral doordat hij voor
zijn geplisseerde polojurkjes
stoffen gebruikt, die beurtelings
met een reeks rode margrietjes
en donkerblauwe strepen zijn
bedrukt. Hij verwerkt de stoffen
verticaal en wel zó, dat bij de
rokken de margrietjes in de
plooien vallen en de donker
blauwe strepen zich tot een ge
heel vormen.
ws
af wB
F
lij
'7
«nd
urt-
en«-
erk-
coto-
cur-
ens-
P. ZWAANSWIJK
D«
iavtn
ROKLENGTE: op of iets boven
knie, maar ook mini’s bij Feraud.
•s AVONDS:
rijkelijk met
Victoriaanse
AMSTERDAM. De 28-jarige Maar
ten Smit is door het bestuur van de
stichting het Nederlandse Studenten Or
kest benoemd tot opvolger van de schei
dende dirigent Jan Brussen. De nieuwe
dirigent is sedert juli 1972 verbonden
aan het Nationaal Ballet.
In een grote stad als Amsterdam is op
het gebied van Jeugdtheater tot heden
weinig overzichtelijks te doen geweest.
Sinds kort vinden iedere woensdag- en
zaterdagmiddag jeugdvoorstellingen
plaats in het Shaffy theater en thans
wordt gestart met een serie dans voor
en met jeugd op vier achtereenvolgende
zondagmiddagen, aanvang 14.00 uur, in
het theater De Brakke Grond, Nes 53 te
Amsterdam. Vanaf 11 februari. Scapino,
het Folkloristisch Danstheater en het
Rotterdams Danscentrum verzorgen de
programma’s.
De ontmoeting is toevallig. Ik loop op
één van die merkwaardig Amsterdams
aandoende grachten achter de Nevski
Prospekt, de aorta van Leningrad. Vraag
de rijzige man die me tegemoet komt
naar de herkomst van een smalle gevel
steen (Inderdaad Hollands!). Het gesprek
dat volgt doorloopt een paar vaste pun
ten: zwarte roebels, sigaretten, kauw
gum, maar nogal wat andere dingen ook.
„Weet je dat alle negers die hier stude-
Mini-ensemble van katoen met
wit-en-blauwe geometrische mo
tieven van Feraud.
Ory, die sinds 1966 op Hawaii woonde,
kreeg als bandleider in het begin van
deze eeuw grote bekendheid. Vele groten
van de jazz, onder wie King Oliver en
Louis Armstrong hebben in zijn formatie
gespeeld, die de New Orleans-stijl als
kenmerk droeg. Nummers als Muskrat
Ramble en Savoy Blues zijn door Kid
Ory geschreven en bekendgemaakt
door het gebruik van fraai gebor
duurde stoffen. Schemer combineerde
zijn eenvoudige mouwloze avondja
ponnen met boothals, met zalver-la-
méjasjes met korte juist tot aan de
elleboog reikende mouwen en soort
gelijke blazers bezet met kleurige
mozaïeksteentjes.
Avondjapon van Dior van wit
bedrukte zijde met erop een wit
katoenen bolero.
Een meester van de vorm was ook
Joseph Haydn, op dit concert vertegen
woordigd door het Kwartet opus 77 no.
1 en het Kwartet opus 76 no. 4. Bij de
uitvoering van het eerste kwartet bleek
het niet eenvoudig om de sterkte van de
klank van de leidende, eerste viool in
gunstige verhouding tot het bescheiden
klankvolume van de tweede viool, de
altviool en de violoncel te brengen. De
kwartetklank bleef wat stug en dor,
hoewel er doorgaans lofwaardig gemusi
ceerd werd. Evenwichtiger van verhou
ding en met groter sonoriteit klonk het
tweede kwartet van Haydn, dat met het
Adagio een expressief hoogtepunt ver
kreeg en dat in het Menuetto uitmuntte
door sprankelend spel.
Wollen deux-pièces van Dior in
ivoorkleur.
AMSTERDAM De tentoonstelling
„Regenten kijken u aan” in het Amster
dams Historisch Museum in de Kalver-
straat, die aanvankelijk 28 januari zou
worden gesloten, is verlengd tot en met
zondag 11 februari. Het museum is open
op werkdagen van 9.30 tot 19.00 uur (don
derdagen bovendien van 19.00 tot 21.30
uur) en op de zondagen van 13.00 tot
17.00 uur.
DEN HAAG. De consumentenbond
heeft in een brief aan de voorzitter van
de vaste commissie van CRM uit de
Tweede Kamer geklaagd over de „grote
en ingewikkelde wijzigingen" in de zend-
tijdverdeling, die het gevolg zijn van de
uitbreiding van de zendtijd van Hilver
sum III per 1 oktober jl. De Consumen
tenbond kan de getroffen maatregelen
niet anders zien dan als een onaan
vaardbare besnoeiing van de ontvangst
van Nederlandse radioprogramma’s, ter
wijl volgens de bond bovendien als ge
volg van deze maatregelen velen zich
genoodzaakt zullen zien een toestel met
fm-ontvangst aan te schaffen, wat een
onverwachte Inbreuk op het gezinsbud
get betekent.
Een van de consequenties van deze
nieuwe zendtijdverdeling is namelijk,
dat de culturele zender en Hilversum III
van zes tot zeven uur ’s avonds alleen
kunnen worden ontvangen met toestellen
met fm-ontvangst. Daarnaast zijn delen
van ons land van zes tot acht uur ’s
avonds van de ontvangst van Hilversum
III uitgesloten wegens regionale uitzen
dingen. De Consumentenbond heeft
dringend verzocht deze zaak in één van
de eerstvolgende vergaderingen van de
commissie aan de orde te stellen en te
bevorderen, dat maatregelen worden ge
troffen om luisteraars (ook van toestel
len zonder fm-ontvangst) in staat te
stellen ononderbroken naar de Neder
landse radioprogramma’s te luisteren.
ren werden weggejaagd van de route
van het vliegveld toen Nixon hier in mei
was?”
Joeri zegt: „Ik heb thuis een handje
vol iconen; goede en minder goede. Er is
een levendige handel in tussen Russen
onderling. Miljoenen zijn er nog onder
de mensen, vorral op het platteland. In
de tijd van Stalin stopten we ze heel ver
weg. We zijn enorm religieus, dat weet
je, veel meer den jullie met je vreetcul-
tus op Kerstmis en je apartheid met de
bijbel verdedigd. Maar op de kolchoz wil
men nu ook nylonkousen, panties, aan
stekers. Vandaar die stroom iconen. Be
kijk ze maar eens, ik vind je een
aardige jongen en je ziet nog eens een
onvervalste Sovjet-flat aan de binnen
kant. Dat willen Westerse toeristen al-
Voor de grootste sof zorgde maan
dag Serge Lepage, die door de zoon
van de enkele jaren geleden overle
den Franse couturier Jacques Heim
werd aangetrokken om het fameuze
modehuis, dat na de dood van Helm
gesloten werd, nieuw leven in te
blazen. Met de keus van Lepage, die
overjarige provinciaalse mantelpakjes
en de meest smakeloze, slecht zitten
de jurken lanceerde, had de familie
Heim geen slechtere keus kunnen
doen. Het was pijnlijk om te zien hoe
de weduwe van Jacques Heim, vroe
ger ieder half jaar de gastvrouw van
mevrouw De Gaulle, nerveus de af
gang van haar modehuis gadesloeg.
u.
tich-
ROTTERDAM. Conferencier Seth
Gaaikema zal begin juni zijn debuut
maken op de Westduitse televisie. Op 21
maart worden de eerste opnamen ge
maakt in de Bavaria Studio’s. Ook Jaspe-
rina de Jong zou door de Westduitse TV
zijn gecontracteerd.
van oude en recentere, grote en kleine
iconen; een uitbundig kleurenspel van
christelijke inspiratie.
Verkopen doet Glazoérvov er geen. Hij
zegt: „Elke dag worden er 200 te smok
kelen iconen uit de koffers van wester
lingen gehaald. Dat alleen al op het
vliegveld van Moskou. Dat is allemaal
spul van de zwarte markt. Je krijgt een
boete die niet mis is en je icoon wordt
in beslag genomen. Die gaat naar de
officiële winkel en daar kun je hem voor
duur geld kopen”.
Hij geeft het adres van die winkel en
lange uren nemen een aanvang. Moskou
is namelijk vreselijk groot en het aantal
taxi’s op die oppervlakte is angstig klein.
Ten slotte gebaart de chaufffeur dat
het doel bereikt is: een half vervallen
kerkje, drijvend in modderplassen. Er
staan ook wat ladders tegen de gevel.
Kennelijk is men aan het restaureren.
Via een wankel plankier bereikt men de
ingang, die moeiteloos open zwaait. Bin
nen is een aantal argwanende werklie
den met iets onduidelijks bezig. Tegen
kale wanden staan inderdaad enige ico
nen. De meeste echter met de afbeelding
naar de muur gekeerd. Hier slaat bij het
gebruik van enig Engels en Duits geen
vonk over.
Dan maakt zich uit de intussen sa
mengeklonterde groep arbeiders een
kleine, kittige man los, die Spaans blijkt
te spreken. En erg goed ook nog, want
het gaat veel te vlug. Hij zegt dat de
winkel wegens verbouwing dicht is en
dat er derhalve in Moskou noch verre
om trek één icoon te krijgen is. Geen
andere winkels? „Nada, nada!” Hij blijkt
een geboren Spanjaard, gevlucht na de
Burgeroorlog, getrouwd met een Russi
sche.
tijd graag: Rusjes kijken in hun natuur
lijk leefmilieu.maar als ze dan eens
worden uitgenodigd, staat het zweet in
hun handen, bang voor de geheime
dienst”.
Langs de eindeloze Moskouer Allee
komen we ten slotte aan de buitenkant
van Leningrad. Massieve, grauwe burch
ten van beton, afgezet met fiere brokken
marxistisch realisme. Joeri wijst naar de
hoogste etage van een dergelijk blok
proletarisch beton: „Daar worden al die
stukken inventiviteit uitgedacht. Ateliers
voor kameraad-kunstenaar. De staat
waakt over onze cultuur. Gezegend zij
de staat. Als je naar beneden kijkt, die
winkelgalerij, dan zie je de mensen in
de rij staan voor textiel. Er is net een
lading pullovers aangekomen”.
STOFDESSINS: strepen, noppen,
mozalekruiten en gestileerde bloemen.
Seth Gaaikema is al geruime tijd be
zig met de voorbereidingen voor zijn
TV-optreden bij onze oosterburen. De
gegevens voor dit programma plukt hij
uit zijn bestaande repertoire. Uiteraard
moet alles worden omgezet in het Duits.
In de Rotterdamse Doelen vertelde Seth
dinsdag dat hij een „Duitse” TV-figuur
moet worden. „Het is niet de bedoeling
dat Ik daar als Nederlands artiest op het
scherm verschijn”.
„Ik ben nu hard bezig om de taal goed
meester te worden en me in te leven in
de mentaliteit van de Duitsers. Mentaal
moet ik me totaal omturnen”, aldus
Seth.
De 33-jarige conferencier reist intus
sen met zijn nieuwe show „elf verdwa-
zingen” door het zuiden van Nederland.
Op 1 februari strijkt hij voor een maand
neer in het Rotterdamse Hofpleintheater.
Louis Feraud zorgde met een hele
serie Bermudapakjes voor de officiële
terugkeer van de mimi’s. In een mu
seum voor moderne kunst, waar hij
zijn kleurige voorjaarscollectie pre
senteerde, liet hij zijn enthousiaste
showbezoeksters met tot op de knie
vallende plooirokmantelpakjes zien
dat de 1950-look beslist niet saai
hoeft te zijn als er maar originele
stoffen voor worden gebruikt. Hij liet
ijn mannequins in zijn karakteristie
ke pakjes met opgestikte zakjes en
tussengezette banen van contraste
rend gekleurde stof wulpse, geheel
openstaande knooploze overhemdblou-
ses dragen.
Op dat moment zit overigens de clan
destiene icoon al lang onderin de koffer,
die op slot in de kamer op de 16e
etage van het Amerikaans-voortreffelij-
ke Hotel Intourist staat. Die icoon komt
uit Leningrad.
Leningrad is anders dan Moskou. De
mensen zijn levendiger; de sfeer is er
een vreemd mengsel van Middeneurope-
se koffiehuiscultuur, Zuidelijke barok en
Scandinavische pastelkleuren op de hui
zen. Eén van de mooiste steden van
Europa, na de oorlog weer steen voor
steen opgebouwd. Elk tweede huis lag
in puin, twee miljoen doden. Duits
wordt hier goed begrepen, maar men
maakt zich er niet populair mee.
De Leningraders zijn als havenstad
bewoners en bij traditie meer extrovert
en zij bieden schaamteloos riskant op
straat tegen een koers twee, drie keer zo
voordelig als de officiële, zwarte roebels
te koop aan. Voor dollars, marken, pon
den, guldens, als het maar hard, spijker
hard is.
Een enkele keer biedt men ook wel een
icoon aan. Daarbij is de uiterste voor
zichtigheid geboden. Vaak zijn het kun
stig opgeplakte reprodukties, die vervol
gens met een soort vernis behandeld
zijn. De falsificatie is meestal wel gauw
vast te stellen, omdat het hout er vers
uitziet, dan wel de pleisterlaag, die vlak
onder de verf zit en die de verbinding
vormt tussen hout en afbeelding.
Joeri is het type van de jonge, cyni
sche intellectueel. Goede dertiger, leraar
op een middelbare school (laten we weer
veiligheidshalve zeggen in de natuur
kunde). Spreekt voortreffelijk Engels,
westerse schoenen aan de voeten, wes
ters hemd om de schouders. Een profi
teur? Hij zegt: „In de strikte zin van het
woord, ja. Ik probeer wat te doen aan
mijn bestaan. Het aankleden met een
beetje luxe.
Jean Louis Scherrer, de modeont
werper van de hertogin van Windsor,
vtrraste de Parijse modewereld ook
al met een frisse jeugdige collectie.
Net als Dior en Feraud niet zo spec
taculair van lijn, maar opvallend
CREATIES VOOR
strapless-japonnen en
ruches gegarneerde
avondjurken.
De 54-jarige dirigent Jan Brussen
werd benoemd tot ridder in de orde van
Oranje Nassau. Burgemeester Samkalden
van Amsterdam bekleedde Brussen na
het slotconcert van de 21e toernee van
het orkest kreeg de dirigent een presse-
papier waarop een afbeelding van de
onderzijde van het orkest staat.
De nieuwe dirigent, Maarten Smit uit
Amsterdam, werd vervolgens op het po
dium begroet en met rituele paukslagen
verkondigde het orkestbestuur dat de
laatste toernee 12.000 gulden opbracht.
Officieel is er in Moskou een winkel
waar met certificaat en al iconen te
koop zijn. In de praktijk gaat het wat
moeilijken Toen ik onlangs een paar
dagen in Moskou was, kreeg ik het adres
van de kunstschilder Glazoenov, die in
1964 nog eens opzien baarde met een
toen door de Sovjet-top als ontaard
gekenschetste expositie.
Tegenwoordig valt Glazoenov een wat
welwillender officiële kritiek ten deel en
zijn atelier op een zolderetage niet
ver van de Nederlandse ambassade
ademt een bijna westerse sfeer met
goede Amerikaanse sigaretten en goede
koffie. De eerste keer dat ik er kom is
Adamo, de Belgische liedjeszanger, bo
ven die juist een Russische tournee
heeft beëindigd; Glazoenov maakt een
portret van hem. De wanden van zijn
atelier gaan schuil onder een rijke keus
Het overblijvende bedrag is bestemd
voor aankoop van een aangepaste auto,
een studiefonds voor de kinderen van
Van Nunen en een vakantiereis voor het
gehele gezin.
De inzameling volgde op een tv-uit-
zending gewijd aan de ziekte van de
acteur op 28 december. De overschrij
vingen op het gironummer van de stich
ting Vrienden van Rien van Nunen
kwam langzaam op gang: de meeste
bedragen kwamen pas in de tweede en
derde week van januari binnen.
DEN HAAG. De inzameling voor
de door reuma getroffen acteur Rien
van Nunen heeft tot dusver meer dan
150.000 opgebracht. Dit betekent dat
het faillissement dat Van Nunen was
aangezegd kan worden opgeheven.
Het spelen met dessins en stoffen
was het belangrijkste nieuws dat
Marc Bohan te bieden had. Geen
wonder, want het fameuze modehuis
Dior is al sinds de oprichting in 1947
eigendom van de Franse katoenko-
ning Boussac. Diors topmannequin
Florence showde in de met grote
voor j aarsboeketten versierde salon
naast klassieke plooirokmantelpakjes
met wiit-zwart gestreepte rokken en
wit-zwart geruite jasjes ook over-
hemdjurken van abrikooskleurig shan
tung, die Bohan van brede tussenge
zette maagbanden had voorzien.
Werden er in Italië voor het voor
jaar alleen maar omslagmantels ge
showd, bij Dior hield men ook reke
ning met een koele zomer. Marine
blauw en beige getailleerde dubbel-
knoopsjassen met brede rugceintuur-
tjes waren tenminste verreweg in de
meerderheid. Maar net als bij de
Italiaanse modekoning Valentino
moet men nu ook bij Dior niets meer
van schoenen met plateauzolen heb
ben. De mannequins droegen alleen
maar klassieke pumps met een neusje
in een contrasterende kleur.
Voor ’s avonds bood Marc Bohan
keus uit rijkelijk met ruches en vo
lants gegarneerde Victoriaanse gala
jurken met lange poffende mouwen,
en uit eenvoudige gedrapeerde japon
nen, geïnspireerd op de tentoonstel
ling van fresco’s uit Pompei, die op
het ogenblik in Parijs gehouden
wordt. Voor die creaties, maar ook
voor broekpakken met zeer wijde
pantalons gebruikte hij stoffen be
drukt met vlinders, die bij Dior voor
de zomer ineens weer in de mode
zijn.
Inmiddels zijn de voorbereidingen in
volle gang voor de tentoonstelling „Am
sterdam - die grote stad”, welke de
zeventiende en achtiende eeuw tot on
derwerp zal hebben en in maart open
gaat. Het is de tweede van de drie grote
deeltentoonstollingen, die samen een
beeld geven van Amsterdam door de
eeuwen heen. Met deze expositie wordt
ervaring opgedaan voor de definitieve
opstelling van het in 1975 te openen
museum.
HAARLEM. Het Amati-kwartet
heeft dinsdagavond in de tuinzaal van
het Gemeentelijk Concertgebouw met
een vierde concert de aan kwartetten
van Joseph Haydn en van Bela Bartók
gewijde en door de stichting Stads
schouwburg en Concertgebouw georga
niseerde cyclus voortgezet.
KLEURENbeige, marineblauw,
zalmroze, abrikoos, custardgeel, mos
groen en hemelsblauw.
AMSTERDAM. De Theaterunie
(organisatie) zal samen met Jeugdtheater
Amsterdam (programering) een serie
voorstellingen gaan geven voor jeugd
van basisscholen, voortgezet lager- en
technisch onderwijs en buurt- en wijk
centra in de leeftijd van 8-14 jaar.
HONOLOELOE (DPA/AP). Gisteren
is op 86-jarige leeftijd in een ziekenhuis
in Honoloeloe (Hawaii) overleden de
jazztrombonist Kid Ory.
10 u.
Weer werden de toehoorders van deze
kamermuziekavonden geconfronteerd
met de evenwichtige, pure muzikale
schoonheid en de beheerste gevoels-ex-
pressie van Haydns kwartetten en met
de turbulente bewogenheidsontladingen
en de razernij-uitbarstingen, waarmede
de kwartetten van Bartók de psychische
gesteldheid en de daaruit voortkomende
stemmingen van de componist onthullen
en de neiging tot versombering in doffe
eenzaamheid en tot verzinken in donke
re depressies.
Het ging op deze avond om Bartoks
vierde strijkkwartet, waarvan de uitvoe
ring door het Amatikwartet in alle op
zichten de gespannen geest van de com
ponist reflecteerde, spookachtig in het
Prestissimo en bezeten in het Allegro
molto, dat als een angst-p»vchose voor
bij snelde. Als een contrast van even
wicht klonk hiernaast het Allegretto
pizzicato, maar daarvoor weer het Non-
troppo lento als een symbool van ver
eenzaming. Wat echter ook door het spel
aan de dag trad was het compositorisch
meesterschap van Bela Bartók, dat hem
in staat stelde de muziek, die in hem
ontstond en leefde, vorm en gestalte te
geven.
CREATIES VOOR OVERDAG:
plooirokmantelpakjes, overhemdjur.
ken en deauville-broekpakken met
zeer wijde pantalons.
Ml
J-K
«Li
- ,<l -
iWl' i
