Voorlichting over kwaliteiten en prijzen in gids
KOOP NIET ZONDER CONSUMENTENADVIES
a
h
DE BEURS DEZE WEEK
Vertegenwoordiging moeilijke zaak:
4%
5
6%
7%
ei°/
04/6
CIO/
<J2/O
/*io/
04/6
Cl°/
O2/6
Jio/
*T2/0
SF7
or
w
<*30/
04/6
ri
Door prof. W. Albeda
11
ZATERDAG
2 7
1973
JANUARI
Warenkennis
Naslag
Klachten
Katalysator
Ook vakbonden
Angst
Geen vat
beslist
De Spaar-Plus-Rekening: een nieuwe spaarvorm speciaal
voor de trouwe spaarder, die graag een hogere rente
ontvangt, maar toch direct over zijn geld wil beschikken.
Speelruimte
Vakbonden in Zweden
het sterkst
(Van onze redactie economie)
(Van onze beursredactie)
Hoger personeel kopschuw
4
Daar de mens het meest lijdt aan
ADVERTENTIE
amro bank
ifc
iel
ei
tvangen
He rea-
adver-
lummer,
at num-
rermeld.
ie door-
jf maakt
|k. Ver-
steeds
e enve-
tner van
waarop
ert.
igen be-
De belangrijkste problemen die zich
hierbij voordoen, liggen uiteraard in de
vraag, wie zich kunnen opwerpen als
vertegenwoordigers der hogere beamb
ten. Zijn dat de, bij de vakcentrales
aangesloten, industriebonden die in prin
cipe alle werknemers van hoog tot laag
organiseren? Of is het de vereniging van
Hoger Personeel, of komen andere vere
nigingen daarvoor in aanmerking? Al
leen binnen het CNV is er een, overi
gens kleine vereniging van hoger perso
neel. In de beide andere vakcentrales
organiseert al het hoger personeel zich
per bedrijfstak en niet naar functie of
sociale klasse.
De redactie van dit blad heeft nu
de meest behartenswaardige leringen,
die in het afgelopen jaar uit het blad
konden worden getrokken, samenge
bundeld. Bij Uitgeversmaatschappij
Bonaventura is dit alles onder de
naam „Consumenten ABC 1973” uit
gegeven. Zoals de datumaanduiding
laat blijken, moet dit ABC een jaar-
Het streven naar een bredere cao kan
onder deze omstandigheden als een ka
talysator gaan werken. De beambten
worden immers gedwongen kleur te be-
Het meest intrigerend is de bloem
lezing uit de vaste rubriek „Klach-
rente op een Amro
Spaar-Plus-Rekening*
(was 5%).
Retourrente 1
(ongewijzigd).
Eerste inleg
tenminste: 100,-.
M.i.v. 1-2-1973,
e
O
9
5
rente op een Amro
Spaarboekje
of op een
Amro Spaarrekening
(ongewijzigd).
rente op een Amro
Spaarrekening met
een opzegtermijn van
1 jaar (was 5%).
Eerste inleg
tenminste: 100,-,
M.i.v. 1-2-1973.
service I
rente op een Amro
Spaarrekening met
een opzegtermijn van
3 maanden
(was 4%%).
Eerste inleg
tenminste: 100,-.
M.i.v. 1-2-1973.
rente op een Amro
Zilvervloot Rekening
voor 15-t/m 20-jarigen
(was 5%). Extra -
premie: 10% over het
gespaarde bedrag
plus de bankrente.
M.i.v. 1-2-1973.
rente op een Amro
Spaarrekening met
een vaste looptijd van
3 jaar (was 6%%).
Eerste inleg
tenminste: 100,-.
Voor alle stortingen
vanaf 1-2-1973.
rente op een Amro
Spaarrekening met
een opzegtermijn van
6 maanden
(was 41/2%).
Eerste inleg
tenminste: f 100,-.
M.i.v. 1-2-1973.
rente op een Amro
Spaarrekening met
een vaste looptijd van
2 jaar (was 6%).
Eerste inleg
tenminste: /100,-.
Vooralle stortingen
vanaf 1-2-1973.
rente op een Amro
Spaarrekening met
een vaste looptijd van
4 jaar (was 6'/2%).
Eerste inleg
tenminste: 100,-.
Voor alle stortingen
vanaf 1-2-1973.
rente op een Amro
Spaarrekening met
een vaste looptijd van
5 jaar (was 6!/2
Eerste inleg
tenminste: 100,-.
Voor alle stortingen
vanaf 1-2-1973.
Persoonlijk zou ik het liefste zien dat
de hogere beamten en het leidinggevend
personeel een plaats gaan vinden binnen
de drie vakcentrales. Of dat mogelijk is,
hangt uiteraard in belangrijke mate af
van de wijze waarop de industriebonden
zich opstellen. Ik denk niet, dat veel
leden van het hoger personeel zich aan
gesproken zullen voelen door bonden, die
zich algemeen noemen, maar die hun
leden een stemadvies meegeven, wan
neer de verkiezingsbureaus opengaan.
een handicap voor hun carrière zich aan
te sluiten bij een bond in een der
vakcentrales. Anders dan in de over
heidssector, waar dan ook de grote
meerderheid, ook van de middelbare en
hogere ambtenaren wél georganiseerd is,
geldt in de particuliere sector, dat vele
werkgevers het niet toejuichen, wanneer
het personeel dat niet onder de cao valt,
zich organiseert.
werkgever zich voorbehoudt ten aanzien
van de beloning van zijn hoge perso
neel. Voor de jongere leden van het
hoger personeel is dit in veel geringere
mate het geval. Jongere, pas afgestu
deerde academici treffen doorgaans een
vastliggend beginsalaris aan, waarin de
arbeidsmarktverhoudingen (spanning en
tekorten aan behaalde bekwaamheden of
werkloosheid in sommige faculteiten)
vrij snel tot uiting komen.
Vooral bij een intrede in een onderne
ming, na elders al carrière te hebben
gemaakt, kan men zodoende ook van de
zijde der werknemers profiteren van de
ruimere marge, de speelruimte, die de
tendossier” van het maandblad Koop
kracht. Hierin worden onverbloemd
loze beloften, slechte service en
zwendelpraktijken aan de kaak ge
steld. Er wordt daarbij geen blad
voor de mond genomen, de euvelda-
ders worden dikwijls met naam en
toenaam genoemd. Dat mag ook wel.
Het is soms haast niet te geloven wat
ook bedrijven van goede naam met
hun weerloze klanten uithalen. Het
is droef te lezen hoe kleine oplich-
tertjes ouden van dagen of zieken het
geld uit de zak kloppen zonder tegen
prestatie te leveren.
De eerste editie van het Consumen-
ten-ABC is op deze wijze een naslag
werkje geworden, dat zijn nut zeker
zal afwerpen en nu al zijn geregelde
terugkomst als jaarboek lijkt te
rechtvaardigen. Koopadvies: voor de
prijs van f 5.90 krijgt men zeker getn
kat in de zak.
>en i
vooi
tenshuis
dat ook
uwen nu
■gie-kuur
ben ze!
n w<
i en I
aan
ie beste
DEN HAAG Het is een betreu-
renswaardige zaak, dat de consument
in ons brave land eigenlijk altijd op
zijn hoede moet zijn. Hij moet gewa
pend zijn om niet de kans te lopen
zijn aankoop een miskoop te zien
worden. Maar al te vaak wordt de
consument het slachtoffer, dat z(jn
dure geld de mist in ziet gaan. On
deskundigheid van zjjn handelspartner
(de winkelier ziet met de stroom
artikelen die hem overspoelt vaak
door de bomen het bos niet meer) is
vaak oorzaak van het verdriet. Het
aantal keren dat de klant bewust in
de boot wordt genomen, waarbij de
opzet varieert van slechte service tot
rechtstreekse zwendel, is daarnaast
niet te tellen.
Gedegen voorlichting is het meest
Het mes dat de conservatieve regering
in Engeland nu in het door het inflatie
verziekte economisch lichaam van dat
land heeft gezet, kan een aantal zere
plekken wegsnijden. Op zich is dat goed,
maar de offers die gevraagd worden
blijken door de brengers daarvan niet
altijd even positief benaderd te worden.
In de Angelsaksische landen is de infla-
tiebestriiding in een aantal fasen inge
deeld. Zowel Engeland als Amerika is
nu in de zogenaamde tweede fase be
land. Voor Amerika betekende dat een
opheffing van de loon- en prijscontrole
in vele bedrijfssectoren. Voor Engeland
echter een veel straffer regime van
controlemaatregelen als voorzien. Aan
gezien echter later in het jaar in Ameri
ka fase drie ingaat, is nu reeds de vrees
ontstaan, dat president Nixon het voor
beeld van de Engelse regering wel eens
kon gaan volgen. En als reden daarvoor
noemt de Amerikaanse financiële wereld
de stijgende rente en het opnieuw opge
treden grote tekort op de betalingsbalans.
Er zou dus, kan men concluderen, in
de praktijk niet zoveel veranderen, wan
neer de cao’s worden uitgebouwd naar
de hogere regionen. Ongetwijfeld zijn er
belangrijke winstpunten te melden: de
openbaarheid wordt erdoor gebaat en de
werkgevers zowel als de vakverenigin
gen worden gedwongen zich te bezinnen
op de maatstaven van de verschillen in
beloning, maar ook in positie in het
algemeen tussen de verschillende catego
rieën werknemers. Een zekere speel
ruimte zullen de werkgevers voor de
hogere inkomens wel blijven bedingen.
De individuele verschillen tussen de
werknemers onderling worden groter,
naarmate men in de hogere regionen
komt. De vraag kan dus worden gesteld,
waar de problemen vandaan komen, die
rijzen bij de uitbouw der cao’s naar
boven.
Men kan verder gaan en vragen of
zich überhaupt organisaties kunnen
melden die werkelijk kunnen waar ma
ken, dat ze het hoger personeel vertegen
woordigen, Een groot gedeelte van het
hoger personeel organiseert zich immers
in het geheel niet. Vele leden van het
hoger personeel vertrouwen op de eigen
onderhandelingspositie of zien het als
AMSTERDAM. Ook de beurs
slaakte een zucht van verlichting, dat
eindelijk een bestand in Vietnam werd
bereikt. Maar zowel hier als elders was
men er niet ondersteboven van. Daar
voor is te veel het woord „eindelijk”
gebruikt en als dat het geval is, heeft de
beurs de gebeurtenis die er mee gemoeid
is allang verdisconteerd. Daarom bleef
de positieve reactie van Wall Street
maar tot een kort moement beperkt en
ging men over tot de orde van de dag.
En die orde is een veel brandender
probleem en wel de inflatie die door de
ingrijpender bestrijdingsmiddelen steeds
meer gevreesd wordt.
De inflatievrees die vooral de beurzen
van Londen en New York in zijn greep
kreeg, kon op het Damrak in dit opzicht
geen vat krijgen. Hier te lande wordt
getracht de verdere muntontwaarding te
kanaliseren binnen het zogenaamde con-
traal akkoord tussen bedrijfsleven en
regering, ook al blijken de loononder
handelingen veel minder vlot te verlo
pen dan aanvankelijk kon worden ver
wacht. Maar rigoureuze ingrepen als in
Engeland zijn hier desondanks voorlopig
nog niet te verwachten. Trouwens twee
maanden na de verkiezingen weten wij
nog niet wie hier gaat regeren, laat
staan welk beleid er zal komen.
effectieve verweermiddel om de ge
wone man tegen dit alles te harnas
sen. Het Konsumenten Kontakt,
waarin de vakcentrales NVV, NKV
en CNV, Co-Op Nederland, de Neder
landse Gezinsraad en de Nederlandse
Vereniging van Huisvrouwen samen
werken, geeft deze voorlichting in
zijn strijdbare maandblad Koop
kracht
DEN HAAG De Industriebonden
van de drie vakcentrales willen de reik
wijdte der collectieve arbeidsovereen
komsten verbreden, door ook de hogere
inkomens erin op te nemen. Dit streven
sluit aan bij het verlangen naar een
inkomenspolitiek, die meer dan de lonen
en de inkomens der lagere beambten
omvat. Het past evenzeer in de grotere
openheid die men voor de inkomens zon
willen zien. De geheimzinnigheid, die
grotere en kleinere ondernemingen be
trachtten voor hun hogere employees
geeft de werkgevers uiteraard de moge
lijkheid een actief beleid te voeren, aan
gepast aan de situatie op de arbeids
markt. Maar dit beleid wordt begrensd
door de noodzaak, vooral wanneer het om
grotere groepen gaat, te komen tot een
logische en zoveel mogelijke gestandaar
diseerde salarisopbouw.
lijks terugkerend boekje worden.
In de introductie van dit eerste,
honderddertig pagina’s tellende, jaar
boek zet de redactie van Koopkracht
uiteen wat z(j met deze uitgave be
oogt: „Wij willen de consument in de
allereerste plaats een zekere waren
kennis bjjbrengen. Vroeger konden
huisvrouwen op de hand de kwaliteit
van stoffen beoordelen. Nu, door de
kunstvezels, niet meer. Vroeger kon
een man vaak een goed stuk timmer
werk herkennen. Nu vrijwel alles
van vezelplaat is en van namaak -
fineer is dat nier meer te doen. Wij
willen die kennis bij de consument
terugbrengen.”
Dit nu doet het Consumenten ABC
in meer dan veertig koopadviezen,
waarin een grote variëteit van artike
len op haar waarde wordt doorge
licht. Die selectie strekt zich uit van
i praten
was
:e dingt
Todat
anatogc
eiwittei
and er.
aroberei
ecies
had
:er ui
ima
iaat h
rn eei
Zweden en Italië gaan van de lan
den in de grafiek (1971) aan de spits
wat betreft het aantal vakbondsleden
per 100 werknemers. In beide landen
is ongeveer de helft van de werkne
mers lid van een vakorganisatie. Op
de derde plaats komt Engeland, waar
het aantal vakorganisaties zeer groot
en de onderlinge rivaliteit geen zeld
zaamheid is. In Frankrijk en de Ver
enigde Staten bedraagt het aantal
georganiseerden minder dan een
kwart. In ons land is ruim van de
georganiseerde werknemers aangeslo
ten bij een van 3 vakorganisaties
NW, CNV of NKV, die totaal onge
veer 1,3 miljoen leden tellen.
led ver-
ir weken
emene
ren
iet
Amro verhoogt de spaartarieven
nu tot 7%.
Het lijkt onwaarschijnlijk, dat zij zich
in groten getale zullen verdringen voor
de poorten der vakcentrales, wanneer
deze zich al te zeer inspannen om tot
inkomensnivellering te geraken. Behalve
de opvattingen zoals die binnen de bon
den leven, zullen uiteraard de methoden
die zij gebruiken bij het realiseren van
hun idealen een rol spelen bij de keuze
van het hoger personeel.
Een opsplitsing (of liever een verder
opsplitsing) van de Nederlandse werkne
mers naar niveau der beloning en status
lijkt mij geen verrijking van ons organi
satiepatroon. De ontwikkeling die wij op
dit moment kunnen waarnemen schijn*
voor deze gang van zaken van doorslag
gevende betekenis te worden. Slechts
door een wijs beleid dat op een langere
termijn mikt, zullen de industriële orga
nisaties hun pretenties, alle werknemers
in de industrie te kunnen vertegenwoor
digen, kunnen waarmaken. Bij hardhan
dig en onvoorzichtig optreden kan het
moment van de grote scheiding ook voor
Nederland wel eens snel aanbreken.
kennen. Wat willen zij eigenlijk zelf? De
status quo handhaven, een vertegenwoor
diging via de industriebonden, of een
vertegenwoordiging via (versterkte) ver
enigingen van hoger personeel? Het
handhaven van de status quo zal moeilijk
blijken te zijn. Een sterke aandrang van
de zijde der industriebonden, waar geen
of onvoldoende tegenwicht van andere
organisaties tegenover staat, moet op
kortere of langere termijn slagen. Zo
veel belang hebben de werkgevers niet
bij de handhaving der status quo, dat ze
er werkelijk strijd voor zullen willen
voeren.
wasverzachters tot pickup-elementen,
van reiswoordenboekjes tot gevel-
haarden. De hulp, die de gids hier
mee biedt, wordt gedragen door des
kundigheid en zo groot mogelijke ob
jectiviteit. Het is daarbij prettig, dat
alles is gevat in een even levendige
ais duidelijke stijl: geen academisch
betoog, maar aanspreken tegen de
gemiddelde gebruiker, waarvoor het
boekje is bedoeld. Naast de tests en
adviezen bevat het ABC een l(jst van
artikelen, die het goedkeuringszegel
van de Vereniging van Huisvrouwen
verwierven, een opgave van consu-
menten-adressen en consumententips.
Het verschil tussen de regeling vooi
de lagere beambten en arbeiders ener
zijds, en die voor de hogere beambten en
het leidinggevend personeel anderzijds
is doorgaans dan ook niet, dat de eerst»
wél en de tweede niet bestaat. Wél, dat
de eerste tot stand komt via loononder
handelingen voor een bedrijfstak of een
onderneming en dat de tweede door d»
■werkgever eenzijdig, maar rekening
houdend met de arbeidsmarkt, wordt
samengesteld.
Het verschil tussen de positie van de
arbeiders en lagere beambten met hun
cao, is dus niet zo groot als men wel
eens denkt. Er is voor de laatste groepe
ring een grotere speelruimte maar in de
cao en die van de anderen zonder een
bureaucratisch opgezette grotere onder
nemingen is die ruimte noodzakelijkerwij s
beperkt. Er is bovendien de eenzijdigheid
van de vaststelling van de regeling (of
van de normen, of van de beloning van
geval tot geval). Maar deze eenzijdigheid
wordt afgezwakt, door het feit dat veel
leden van het hoger personeel individu
eel bij entree van een functie een vrij
sterke onderhandelingspositie kunnen
hebben.
hetgeen hij vreest, beantwoordde Wall
Street het bestand in Vietnam met een
scherpe daling. Niet vanwege de vrede
die nu hopelijk op handen is, maar door
de angst in hetzelfde vaarwater terecht
te komen waarin nu de Londense effec
tenbeurs is verzeild geraakt. Daar moes
ten de meeste koersen fors terug en
werden de grootste verliezen geleden
sedert jaren. Hierdoor werd de situatie
op het Damrak ook onzekerder want de
hausse van de afgelopen maanden is in
niet geringe mate te danken geweest aan
enorme aankopen vanuit Londen. De
daar heersende malaise heeft natuurlijk
een zekere afspiegeling voor transacties
buiten de landsgrenzen.
Niet slechts het hoger personeel, ook
de vakbonden moeten kiezen. Indien zij
kiezen voor „radicale maatschappijher
vorming”, af te dwingen via „harde
actie”, dan zullen zij zich moeten rea
liseren dat veel middelbaar en hoger
personeel daar uit welbegrepen eigenbe
lang op grond van de eigen maat
schappijbeschouwing wat kopschuw van
is. Zal men dan toch de representatie
van deze groepen opeisen, dan is een
versterking der eigen afzonderlijke orga
nisatie van het hoger personeel een voor
de hand liggende reactie van deze groe
pering op wat het als een bedreiging zou
kunnen voelen.
Maar wat dan? Massale aansluiting bij
de industriebonden, of het oprichten en
versterken van de eigen organisaties? Bij
een verstandig beleid der industriebon
den lijkt een aansluiting van hoger per
soneel bij deze organisaties niet onmoge
lijk. Er zijn al veel leden van dit
personeel zo georganiseerd. De politieke
instelling der industriebonden zou hier
voor een hinderpaal kunnen vormen,
evenzeer als een zeer uitdrukkelijk stre
ven naar nivellering in die organisaties.
In Zweden leidde indertijd de zoge
naamde „loonpolitiek der solidariteit” tot
de oprichting van een tweede vakcentra
le naast de grote LO, namelijk de TCO
(Beambtencentrale). Wat zal de Neder
landse ontwikkeling zijn?
Toch overheerste in Amsterdam de
indruk, dat de Engelse kopers zich niet
helemaal afzijdig hielden en hier en
daar nog rustig doorgingen met het op
bouwen van posities. Van de hoofdfond
sen moesten evenwel de Koninklijke Pe
troleum en Unilever, twee ondernemin
gen met zeer grote Britse belangen, zo’n
slordige vijf gulden terug evenals
Scheepvaartunie. Maar juist in de
scheepvaartsector waren eerst Van Om
meren en later de Holland-Amerika-
Lijn weer zeer vast. De eerste snelde
naar de 400 procent. De laatste, mede
door het bekend geworden voornemen
het dividend te handhaven, naar de 300
gulden. Voor de rest bleef de hoofdsec
tor vrijwel bij het oude.
Maar ook de lokale markt werd nau
welijks van zijn stuk gebracht, ook al
liepen de meeste Engelse favorieten niet
meer verder door. De winstnemingen
konden echter vrij goed worden opge
vangen. Alleen Elsevier moest 30 gulden
en Kluwer 25 gulden terug. Het aan
deel in de Fries-Groningse Hypotheek
bank, ook een buitenlandse favoriete,
verloor 10 gulden. De BOZ moest 30
gulden prijsgeven en Ballast-Nedam 5
gulden. Maar voor een aantal andere
fondsen bleek er een zeer pertinente en
aanhoudende belangstelling te bestaan
die tot vaak flink hogere noteringen
leidde.
waar niets van deugt en de koper
meer dan een jaar in de ellende laat
zitten. Een schoorsteenveger, die be
jaarden laat betalen voor nooit ver
richte reparaties. Het is niet alleen
verbijsterend om van dit gesol met
de belangen van de consument kennis
te nemen, het is ook nuttig omdat
een gewaarschuwd man altjjd nog
voor twee telt.
Een reisbureau dat in samenwer
king met een reisorganisatie een va-
kantienaradijs in Spanje belooft,
maar de mensen in een puinhoop
terecht Iaat komen. Een autodealer,
die een gloednieuwe wagen aflevert
