REIZEN NAAR NATURISTENBESTEMMINGEN SUCCES
Cijfers over
vakantie
Drs Kohnstamm
gaat weg bij
Centouri
W’
te
.w
i
1
Udo J. Buys
f
TOERISTENKAMPIOEN VINDT UIT:
y
Onder redactie van
K,
r
I
Bruin
van
top
tot
teen
I
i
Speurneus houdt wat tientjes over
Datzelfde geldt ook voor de vliegstoelen
geen andere soep en geen ander toetje
en heeft hij dezelfde kamer met dou
che en balcon. Men kan zich voorstel
len dat A zich daarom verkneukelt en
B in gedachten al een boze brief schrijft
naar zijn reisbureau.
UIT HET ONDERZOEK van de Toe-
ri$tenkampioen blijkt dat het begrip
seizoen niet voor elke organisator het
zelfde is. Voor Magneet bijvoorbeeld
ligt het hoogseizoen op de Canarische
.braaf bruin in de normale gids,
zoals die ook bij de ABN over de
toonbank gaat, maar waarin de natu-
ristenreizen wel worden genoemd.
eilanden anders dan voor enkele ande
re organisaties. Het kan eveneens voor
komen dat de ene maatschappij eind
juni nog in „zijn” voorseizoen zit, ter
wijl de andere reeds de prijzen voor
het hoogseizoen noteert. Hoewel bij
het onderzoek is uitgegaan van verge
lijkbare eenheden, bleef één onderdeel
oncontroleerbaar: de ligging van hotel
kamers en appartementen. Een kamer
op de zesde etage kan goedkoper zijn
dan een op de tweede. Eveneens kan er
prijsverschil optreden tussen de kamer
aan de voor- of achterzijde. Uit de
reisprogramma’s blijkt de ligging ech
ter zelden.
Deze foto is overgenomen uit de
reisgids van Oböna, waarvan het met
de Nederlandse Federatie van Naturis
tenverenigingen samenwerkende Reis
bureau Europa in Santpoort agent is.
Wat ook telt is de serviceverlening
bij de transfer van luchthaven naar
hotel. Wordt de vakantieganger recht
streeks vervoerd of wordt hij in een
bus gestouwd en moet hij mee langs
een hele rij andere hotels om passa
giers weg te brengen. Dergelijke „rond
ritten” komen in alle vakantiemaan
den voor, maar vooral in het voor- en
naseizoen.
OM TOT VERGELIJKBARE eenhe
den te komen is uitsluitend gekeken
naar 15-daagse vliegreizen van reisor
ganisatoren die hun klanten onder
brengen 'in hetzelfde hotel, in dezelfde
soort kamer met gelijke faciliteiten en
maal tij den verzorging.
OPMERKELIJK IS dat in 1971 de
trein (inclusief de a utoslaaptrein) het
vliegtuig en de touringcar in het va-
kantievervoer terrein hebben veroverd
op de particuliere auto. Het aandeel van
de auto daalde met 6,1 pet, de aande
len van trein en Vliegtuig stegen met
15,3 en 13,3 pet.
doodeerlijke zaak. Ze krijgen mij ook
best in m’n nakie het strand op als de
zon schijnt”.
SINDS EEN JAAR OF VIER houdt
het Centraal Bureau voor de Statistiek
de Nederlandse vakantieganger scherp
in de gaten. De grondige werkwijze
van het CBS staat er borg voor dat
daar een heleboel cijfers en gegeven*
uit komen, waarvan dan de belangrijk
ste is: de vakantieparticipatie. Wat hui
selijker vertaald: hoeveel Nederlanders
gaan er per jaar met vakantie (kunnen
zich vakantie veroorloven).
MISLEIDEND in de programma’s
vinden de onderzoekers de fraaie kleu
renfoto’s van de afgebeelde hotels en
appartementen, omringd door blijde en
doorgezonde jonge mensen. Ze zeggen
niets over de werkelijke ligging aan of
bij het strand. Door het uitgangspunt
van de opname kan bijvoorbeeld een
tweebaansweg tussen hotel en strand
volledig verdoezeld worden. Evenmin
vertelt de foto iets over drukte of
geluidshinder. En wat de informaties
van de reisorganisatie betreft, kan men
dikwijls alle kanten op. Een voorbeeld
is het hotel Mare Nostrum aan de
Costa del Sol. Fit zegt dat het schitte
rend gelegen is, iets buiten Fuengirola,
maar direct aan zee. Volgens Hotelplan
staat het anderhalve kilometer ten
zuiden van het centrum, maar Evene-
mentsreizen meet die afstand op twee
kilometer en voegt er duidelijkheids
halve aan toe, dat er een bushalte
onthullend bruin in de aparte
Airtouropabrochure over naturistenrel
zen.
Toch valt het moeilijk te zeggen dat
de ene toeroperator over alle linies
goedkoper is dan de ander. Zelfs een
reus als Neckermann, die de imago
heeft goedkoop te zijn, kan soms
duurder uitvallen. Een voorbeeld daar
van is de bijenkorf Torremolinos aan
de Costa del Sol. Klanten van Evene-
mentsreizen, Hotelplan en NRV kun
nen in sommige weken voordeliger in
volpension Don Pedro genieten dan de
gasten van Neckermann. De prijsver
schillen, hoe gering ook, kunnen dan
verband houden met het later ingaan
of langer laten doorlopen van hoogsei-
zoenprijzen.
Drs. Kohnstamm behoorde tot een
nieuwe generatie in de reiswereld. Bij
zijn komst was het beslist een noviteit
dat een academicus met de leiding van
«en reisorganisatie werd belast. Mo
menteel komt het meer voor en recru-
teert de reiswereld voor zijn zware
functies ook wel mensen uit het be
drijfsleven.
DAN NOG EVEN terug naar -de
prijzen. Interessant zijn de reducties
die voor kinderen gelden. Airtouropa
blijkt onder de twintig onderzochten
een groot kindervriend te zijn, waar zelfs
kleuters van vijf jaar nog aan een
korting van veertig percent toekomen
bij een hotelprijs en vijftig percent bij
een appartement- of bungalowreis. De
Toeristenkampioen het blad heeft
16.000 abonnees, losse nummers zijn
enkel te koop bij de ANWB-kantoren
verbindt aan het onderzoek geen
conclusies. „Wij hebben met het op een
rijtje zetten van de verschillen alleen
duidelijk willen maken, dat u voor een
andere prijs in dat ene hotel terecht
kunt”, aldus de redactie van het
blad. De kwaliteit van de reizen is in
het onderzoek buiten beschouwing ge
laten. Die laat zich op dit moment
(nog) niet vergelijken en wat de een
gezellig vindt is voor de ander stier
lijk vervelend. Een goede leidraad is
het onderzoek wel. Een speurneus kan
er een paar tientjes wijzer van worden.
Dat een dergelijke speurtocht beloond
kan worden met een paar tientjes,
toont de Toeristenkampioen, van de
ANWB aan in het jongste nummer. De
redactie van het blad heeft twintig
reisgidsen naast elkaar gelegd en
kwam tot de conclusie dat die vliegva
kantie naar het zonnige zuiden in vele
gevallen goedkoper kan dan u denkt.
Starrenburg: „Zo’n duizend man no
teerden we toch al voor deze bestem
mingen”.
Dan speelt ook de grootte van de
reisorganisator mee. Iemand die over
het hele seizoen vierhonderd bedden
claimt in een vakantiehotel, kan een
Verschillen, zo vond de Toeristen
kampioen uit, zijn er vele. Zo kan
klant A in laten we maar zeggen het
vakantieproject Bonanza op Mallorca
zo’n zes tientjes voordeliger uit zijn
dan klant B. Toch wordt die eerste niet
voorkomender behandeld, krijgt hij
MEER DAN EEN MILJOEN Neder
landers houden het dit jaar weer op
•en kant-en-klaar-vakantie, gaar ge
stoomd in de keuken van de vader
landse reisorganisatoren. In talloze ge
zinnen wordt menig avondje voorple
zier beleefd aan het doorbladeren van
de steeds kleuriger wordende reisgid
sen, die van iedere balie uit elk wille
keurig reisbureau en gros weggesleept
kunnen worden. Vele van de kant-en-
klaarders gunnen zich de tijd niet de
Inhoud van een aantal gidsen met
elkaar te vergelijken.
De redenen kunnen zijn dat de va-
kantiebestedingen iets zijn verschoven
naar verderaf liggende landen. Maar
ook het grotere en aantrekkelijker
aanbod van trein en vliegtuig zal °P"
wegen tegen de enorm drukke autowe
gen in de traditionele vakantie periode,
waar menigeen tegenop ziet.
Om dat te weten te komen, moet het
CBS eerst vaststellen wat vakantie
precies is. Hier komt zijn definitie:
„Vakantie is een periode van vijf of
meer dagen met tenminste vier opeen
volgende overnachtingen buiten de ei
gen woonplaats voor recreatieve doel
einden doorgebracht, mits in dit ver
blijf een element van zakelijke dienst
verlening valt te onderkennen.”
INGEWIKKELDE TAAL, maar één
ding wordt wel direct duidelijk, dat
volgens deze definitie vakanties, door
gebracht bij familie of kennissen niet
als vakantie worden beschouwd. Het is
goed om dit duidelijk voorop te stellen,
want als dan als cijfers voor de vakan
tieparticipatie 49,9 pet uit de bus komt,
<ian wil dit nog niet zeggen dat ruim
cp helft van de Nederlandse bevolking
helemaal niet op vakantie is geweest.
Zij voldoet alleen niet aan de eisen
van de definitie van het CBS.
Een participatiecijfer van 49,9 komt
neer op 6,4 miljoen Nederlanders (cij
fer is van 1971). De 6,4 miljoen samen
consumeerden 7,8 miljoen vakanties,
ofwel 1,21 vakanties de man. Vertaald
betekent dit dat rond 20 pet van de
Nederlandse vakantiegangers meer dan
eenmaal per jaar op vakantie gaat, de
wintervakantie is dan ook nog in volle
opkomst. Vroeger was een winterva
kantie bijna altijd „wintersport” in
Oostenrijk of Zwitserland. Afgelopen
Kerstmis gingen met extra en gewone
treinen alleen al 15.000 Nederlanders
naar die landen.
Maar wie wel eens op het winterse
Schiphol de rijen reizigers voor de
Canarische Eilanden ziet, die midden in
ons barre jaargetij op zomervakantie
gaan, begrijpt dat de categorie „overige
landen" in de statistiek flink is geste
gen. De traditionele wintersport-gebie-
den verliezen in verhouding terreip
aan wintervakanties in Italië, Spanje,
Portugal, Noord-Afrika, Canarische Ei
landen. In deze opsomming is de in
vloed merkbaar van de „overwinte-
ringsvakanties”, die ook flink stijgen.
Totaal valt te schatten dat zo’n half
miljoen Nederlanders in deze winter
met vakantie gaan of zijn gegaan.
TERUG NAAR DE ZOMER. Ruim
de helft van de vakantiegangers blij
ven in eigen land met als duidelijke
voorkeuren Noordzee badplaatsen (17.6
pet), Veluwe (12,6), Noord-Brabant en
Noord-Limburg (13,2), watersportgebie-
den (13,7), Waddeneilanden (9,9). Er
heeft zich sinds 1970 een nogal plotse
linge, sterke stijging voorgedaan in de
belangstelling voor Noord-Brabant en
Noord-Limburg; ook gebieden in Zuid-
Limburg, Utrecht en het Gooi trekken
meer vakantiegangers en zeker ook de
Waddeneilanden.
DIE PRIJSVERSCHILLEN kunnen
door veel factoren worden beïnvloed.
Het tijdstip van vertrek bijvoorbeeld.
Traditioneel begint de Nederlander zijn
vakantie op zaterdag of zondag en dan
nog het liefst zo rond het middaguur.
Dat tijdstip is dan gelijk verheven tot
een spits en dat wordt duurder. Om nu
he gedrang op het weekend en dagspits
zoveel mogelijk af te remmen, zijn de
chartervluchten op gewone werkdagen
en buitengewone tijdstippen goedkoper.
De zomervakanties van de Nederlan
ders in het buitenland worden voor 18,9
pet in Duitsland doorgebracht, voor
16,5 pet in Spanje en Portugal, voor
12,9 in Oostenrijk en voor 12,2 in
Italië. Voorts zijn Frankrijk (9,4), Bel
gië en Luxemburg (8,9) en Zwitserland
(7,8) voor ons belangrijke toeristenlan-
den. Opmerkelijke verschuivingen zijn
er eigenlijk niet te constateren: de toe
genomen belangstelling voor Noorwe
gen, Joego-Slavië, Griekenland en
nieuwe toeristenlanden, als Roemenië,
Bulgarije, Tsjecho-Slowakije is wel
merkbaar, doch niet meer dan in en
kele tienden van percenten van de hele
Nederlandse toeristenstroom.
lagere prijs bedingen dan die tourope
rator die enkel vijftig bedden in juli
en augustus wil hebben.
Corsica en Rovinj en Mlini in Joego
slavië zijn de plaatsen waar de Hage
naars prikten. Het zijn bestemmingen
die ook in hun normale gids te vinden
zijn, zij het met wat neutraler kijk-
werk. Met uitzondering van twee
campings, die weer alleen in de folder
opgenomen zijn.
TON VAN DUINHOVEN schreef de
tekst voor de folder en scheidt aldus
het kaf van het koren: „Weet u wat
een naturist is? Als u nou zegt: a een
engerd in z’n blootje, of b een stakker,
of c een viespeuk, of d een zonderling,
lees dan maar niet verder, want dan
kunnen wij u daar in een commerciële
folder toch niet van afbrengen”. Want,
zegt hij later, „dit is geen propagandis
tisch tijdschrift voor het naturisme. Dit
is een smaakmaker voor vakanties”.
Die smaak was niet iedereen welgeval
lig. De Algemene Bank Nederland, die
Airtouropa’s reizen op de balie heeft
liggen, voelde er bijvoorbeeld niets
voor ze te verkopen. Joop Starrenburg:
„De zaak trekt alweer bij. Volgend
jaar zie ik daar een kentering in ko
men. En waarom ook niet, het is een
direct bij het hotel is. Een ander leuk
voorbeeld is hotel Oro bij Torremo
linos. Volgens Arke is het een 3-
sterrenhotel, even buiten de stad bij
het vakantiecomplex Los Tres Cabal-
los. Silver jet noemt het een gloed
nieuw modern middenklasse hotel op
200 meter van strand en zee, maar twee
kilometer buiten Torremolinos. Hotel
plan zegt dat het 100 meter van het
strand ligt, even buiten het vakantie
oord en dat even is volgens de NRV
dan ongeveer 25 minuten lopen.
REISBUREAU EUROPA doet vee]
met het Duitse Oböna Reisen dat een
veertig pagina’s tellende gids op de
markt brengt met bestemmingen „aan
de mooiste kusten van Europa”, zoals
het zelf aankondlgt. De bestemmingen
die daarin voorkomen zijn of autorei-
zen of vliegreizen af Düsseldorf. In de
Oböna gids staat ook een cruise op een
zeiljacht die langs de Frans en Spaanse
kust voert. Bloot aan boord is in dat
geval O.K., maar zo gauw de kust in
zicht komt is het raadzaam het lijf te
verhullen. De gids zegt daarover: „Sie
wissen ja.
EN DAN TENSLOTTE: verschillende
andere „gewone” gidsen vermelden be
stemmingen die in de directe nabijheid
van naturistenstranden liggen. Vooral
in de richting van Joegoslavië, waar
ook volgens kenner Guus Plak de mo
gelijkheden het grootst zijn. Maar ook
de Bergland Express tuft naar textiel-
bestemmingen in Oostenrijk, waar om
de hoek het bloot helemaal niet dood
slaat.
Huurt zo’n organisator drie vliegtuigen
of legt hij beslag op een belangrijk
gedeelte van de vloot van een lucht
vaartmaatschappij. Die laatste komt
een stuk gemakkelijker aan het uit
wringen van de tegenpartij toe. Daarom
ook kennen wij in Nederland de recen
te bundeling van een aantal touropera
tors, De Vlieigunie en Neckermann en
anderzijds het Touristenfonds.
DE HAAGSE TOUROPERATOR
Airtouropa heeft met het opnemen van
naturistenreizen in zijn programma een
goede gooi gedaan. „Het loopt als een
trein”, zegt pubiiciteitsman Joop Star
renburg, die weet te melden dat de
20.000 extra folders met kleurig bloot
de deur uit zijn gevlogen. Dat wil niet
zeggen dat er evenzoveel mensen ook
werkelijk boeken. Bij de reismaker
realiseert men zich dat terdege, maar
ook kijkers kunnen kopers worden.
CENTOURI SUNLINER-directeur
drs. P. P. Kohnstamm stapt uit de
reiswereld. Met ingang van 1 april
wordt hij adjunct-directeur algemene
laken ontwikkeling vastgoed bij de
Friesch Groningsche Hypotheekbank in
Amsterdam.
WEER EEN ANDERE factor is het
type vliegtuig waarvan gebruik wordt
gemaakt. Een Boeing 747 vliegt in een
sprang meer passagiers over dan
broertje 707, een Caravelle of een DC-9.
TOT DE KOMST van de Haagse
touroperator was het blote vakantie
verkeer min of meer voorbehouden
aan Reisbureau Europa in Santpoort.
Het nam een paar jaar geleden initia
tieven op dat terrein en voorzag vorig
jaar het blad van de Nederlandse Ver
eniging van Naturistenverenigingen
van een „Reisbijlage voor zomer 1972”.
De bestemmingen voerden ondermeer
naar Florida en dichterbij, Frankrijk
(Le Romegas in de Provence en Corsi
ca) en Joegoslavië. Directeur Guus
Plak: „De respons was 400 boekingen.
Dat viel mij mee”. Het is niet nodig lid
van een naturistenvereniging te zijn
om aan een dergelijke reis deel te
nemen. Wie geen lid is kan van de
Nederlandse Vereniging van Naturis
tenverenigingen een speciaal vakantie-
paspoort krijgen dat toch tot de terrei
nen toegang geeft. Dat kost dan tien
gulden per persoon en is alleen vereist
voor personen boven de vijftien.
De Noordzeebadplaatsen en in het
bijzonder de Veluwe verliezen, vooral
de laatste blijkt een belangrijk stuk
toeristische attractie te zijn kwijt ge
raakt.
OBÖNA BRENGT bovendien een
tweede gids op de markt, die een
cruise op het motorschip Aphrodite als
onderwerp heeft. In Duitsland gaan die
reizen er in als koek, hoewel het bloot
aan boord voornamelijk beperkt blijft
tot het zonnedek en dan nog op zee. In
Nederland blijkt voor die vakantiemo
gelijkheid maar een geringe belangstel
ling, hoezeer de cruises op het moment
ook in trek zijn.
ZIJN EERSTE reiservaring deed hij
op bij het NBBS. Nadien werd hij door
V. en D. uitgenodigd een marktonder
zoek op de reismarkt uit te voeren en
werd hij directeur van Centouri, dat
van 15 december 1967 tot februari 1972
in handen was van het grootwinkelbe
drijf. Nu zijn de aandelen voor 100
percent bij het Tourist Fonds.
Terugkijkend noemt de heer Kohn
stamm zijn Centouritijd „heel stimule
rend”. „In de reiswereld zitten pur
sang ondernemers waar plezierig mee
te werken valt”. Waarom hij vertrekt?
„Mijn filosofie is dat je tot een bepaal
de leeftijd verschillende dingen gedaan
moet hebben.” De heer Kohnstamm is
32 jaar oud. Hij is lid van het hoofdbe
stuur van de ANVR, voorzitter van de
Touroperators studiegroep en lid van
het bestuur van reisorganisatoren van
de ANVR.
SÉ
•X-xX
