Amerika bereid tot levering van jachtbommenwerpers
Thuiskomst
Links, rechts, in de maat
in Vietnam
Weinig vordering bij gesprek
Kinderen
Rode Kruis in
Nixon
op critici van
Chr. G. Matser
Miljoenenschade
overleden
op werf
Auto tegen
boom; 2 doden
maken
rampenzakjes
Hosannah voor Hoessein?
geldzorgen
VAN DAG TOT DAG
commentaar op actuele zaken
Jacht"
over troepenvermindering
1 1
DINSDAG 6 FEBRUARI
3
1973
Toezicht
Overleg naar Saigon
senjaehten van wijlen senator Joseph McCarthy.
Nobelprijs
Vertraagd
„Uitverkoop-brigade”
Aanmoediging
VN-handvest
I
(Van onze redacteur in Washington)
WASHINGTON Er mag dan vrede bereikt zijn in Vietnam,
maar vrede tussen hen die in de Verenigde Staten voor en tegen de
oorlog waren, is er allerminst. Gesteund door het Witte Huis zijn
de aanhangers van Nixon er nu op uit de critici in het nauw te
drijven. Hun aanvallen hebben in korte tijd een atmosfeer ge
schapen, die overeenkomsten vertoont met de communistische hek-
PARIJS/SAIGON/PHNOM PENH (UPI, AFP, DPA en Reuter) De
bevelhebber van de zevende Amerikaanse luchtvloot, generaal John Vogt,
heeft gisteren toegezegd, de kleine Cambodjaanse luchtmacht te zullen
versterken met zes reusachtige transporttoestellen van het type C130 en
met twintig jachtbommenwerpers van het type A37. Dit werd gisteren
meegedeeld door Cambodjaanse zegslieden. De Cambodjaanse luchtmacht
is op het ogenblik de kleinste in Azië. Cambodja beschikt slechts over
oude jacht-bommenwerpers en enige kleine verbindings- en verkennings-
toestellen. De toegezegde transporttoestellen kunnen veertig ton vracht
of meer dan honderd manschappen vervoeren en de jachtbommenwerpers
meer dan anderhalve ton bommen en munitie voor het twintig millimeter-
kanon.
Nederlaag
"WO
1
„-41
W
Steun voor leger van Cambodja
men
onze
de
t,
B
ZO
s
1
B
i
5
I
1
r
r
ARNHEM In zijn woning in Arn
hem is gistermiddag de heer Chr. G.
Matser, oud-burgemeester van Arnhem
door een hartaanval getroffen en overle
den. Hij is 68 jaar geworden.
De heer Matser was burgemeester van
1946 tot 1969. Onder zijn bewind werd
de wederopbouw van Arnhem voltooid.
Velen zagen in hem de bouwmeester van
het nieuwe Arnhem.
Niet alleen onderneemt het Witte
Huis niets om deze rancuneuze „vic-
De Verenigde Staten kunnen krachtens
het Vietnamese vredesakkoord wapens
blijven leveren aan de regeringen van
Laos en Cambodja, zo heeft een woord
voerder van het Amerikaanse Ministerie
van Buitenlandse Zaken gisteren meege
deeld.
a
e
a
e
a
r
e
t
s
1
L
l
SCHIEDAM Op de werf Gusto in
Schiedam is gisteren voor enkele miljoe
nen guldens schade aangericht, toen een
gedeelte van een booreiland in aanbouw
uit de stroppen van drie drijvende bok
ken viel en tussen een drijvend ponton
en de wal stortte. Het ponton werd
beschadigd. Het verkeer op de Nieuwe
Waterweg werd ongeveer twintig minu
ten gestremd. Er vielen geen slacht
offers.
De ambassadeurs van de 34 landen
hebben gisteren het beraad over het
eerste pakket agendapunten betreffende
de veiligheid afgesloten. Volgens zegslie
den zijn Oost en West niet nader tot
elkaar gekomen, al zou er op een groot
aantal punten wel overeenstemming be
staan.
Indien de berichten over een op han
den zijnd vredesoffensief der Verenigde
Staten in het Midden-Oosten juist zijn,
kan Israel zich voorbereiden op een
harde diplomatieke strijd, die niet kan
worden gewonnen zonder belangrijke Is
raëlische concessies.
Thuiskomst in Vietnam. Een jonge
Vietcong-soldaat keert na een gevan
genschap van vier jaar terug naar
zijn dorp. Daar hoort hij dat zijn
ouders zijn omgekomen bij bomaan
vallen. Zijn oude grootmoeder laat
foto’s zien van de ouders. Een zusje
staart naar de camera tijdens een
herdenkingsplechtigheid voor de om
gekomenen.
Het ongeluk gebeurde omstreeks vier
uur gistermiddag. Mensen van de werf
waren bezig het gedeelte van het eiland
met een gewicht van enkele duizenden
tonnen op het ponton te hijsen. Zij
deden dit met behulp van dire drijvende
bokken op de Nieuwe Waterweg vlak
voor de werf in Schiedam. Plotseling
schoot één van de stroppen los.
Het 600 a 700 ton zware platform zou
naar het Ekofiskveld in de noordelijke
Noordzee vervoerd worden. Het platform
zou door de Philips Petroleum ingezet
worden voor boring op het continantale
plat.
toriestemming” onder de reactionai
ren in een juist perspectief te plaat
sen, maar president Nixon moedigde
deze agressieve sfeer zelfs aan door op
zijn persconferentie enkele dagen la
ter te spreken over de moed van zijn
aanhangers om tegen het oordeel van
„de zogenoemde betere vertegenwoor
digers” (lees: linkse) van de nieuws
media in, in zijn Vietnam-beleid te
blijven geloven. Daar bleef het niet
bij.
Maar het Witte Huis geeft er de
voorkeur aan de critici nu voor eens
en altijd in het ongelijk te stellen en
hen liefst de mond te snoeren. Als
dat niet het geval was, zou het Witte
Huis er ook nooit in hebben toege-
stemd om president Nixon kandidaat
te laten stellen voor de Nobelprijs
voor de vrede een gebaar van
monumentale ongevoeligheid jegens
de internationale reacties die Nixons
beleid in Indochina jarenlang heeft
opgeroepen.
Terwijl de kabinetscrisis bijna iedere
dag de verkramptheid van onze binnen
landse politieke situatie verraadt, mogen
de partijleiders zich wel eens zorgen
maken over de reactie die dit alles bij
het publiek oproept. Volgens een opinie
onderzoek zijn sommige partijen bezig
hun geloofwaardigheid te verspelen en
mede te werken aan een sterke polarisa
tie tussen de eertijds zo sterk gediffe
rentieerde politieke stromingen in ons
land.
Ofschoon de Israëlische regering er
voortdurend blijk van heeft gegeven dat
zij desnoods bereid is het uiterste te
ondernemen en te aanvaarden op het
gebied van de militaire verdediging ha-
rer posities, heeft zij haar hoop op een
oplossing van de conflictsituatie in het
Midden-Oosten toch voornamelijk ge
steld op een diplomatiek vergelijk met
de Arabische erfvijanden.
Alleen de PPR en de WD hebben
zich niet geblameerd in de ogen van
politiek denkend Nederland en boeken
daar toenemende sympathie door, maar
ook dat is een teken van polarisatie. Het
gaat nu eigenlijk nog alleen om één
punt met betrekking tot de uiteindelijke
regeerbaarheid des lands, namelijk: hoe
Na mulo-onderwijs bezocht hij het St.
Canisiuscollege in Nijmegen. Na zijn
studie was de heer Matser enige tijd
werkzaam als klerk op een deurwaar-
derskantoor. Deze betrekking verwissel
de hij met die van klerk ter griffie van
het kantongerecht in Arnhem. In de
daarop volgende jaren trad de heer Mat
ser op als adviseur van verschillende
verenigingen en was hij bestuurslid van
organisaties op sociaal en economisch
gebied. Later werd hij lid van de ge
meenteraad en wethouder van Arnhem,
lid van de Provinciale Staten van Gel
derland, voorzitter van de KVP in die
provincie en ondervoorzitter van het da
gelijks bestuur van die partij. Op 29 juni
1946 werd de heer Matser als burge
meester van Arnhem geïnstalleerd.
Ruim 23 jaar - tot juni 1969 - zou hij dat
blijven. In die periode is hij ook nog lid
geweest van de Eerste en Tweede Kamer.
Nixons „eervolle vrede” is voor re
actionairen een rechtvaardiging aan
het worden voor hun jarenlang ge
koesterde wrok tegen de progressieve
en links-radicale groepen in de Ame
rikaanse samenleving die zich tegen
de oorlog verzetten. In deze stemming
van hovaardig gelijk („I always told
you so”) dreigt een algemeen reactio
nair klimaat van onverdraagzaamheid
te ontstaan, dat niet alleen ten koste
kan gaan van progressieve ideeën en
programma’s, maar zelfs ten koste
van carrières.
Deze ontwikkeling was na afloop
van een oorlog die Amerika aan de
rand van interne chaos bracht, te
voorzien en er was dan ook reden om
aan te nemen dat president Nixon
daarop doelde, toen hij in zijn rede,
waarin het akkoord werd aangekon-
digd, zei dat er nu een tijd aanbrak
om de nationale wonden te helen.
Het tegendeel blijkt het geval te zijn.
Enkele dagen geleden werd kenne
lijk met instemming van het Witte
Huis één van Nixons staf-assistenten,
Charles Colson, op een televisiepro
gramma losgelaten, waar hij zei dat
de kritiek op de oorlog de onderhan-
delingen in Parijs had belemmerd.
„Als er steun van beide partijen was
geweest voor het beleid van de presi
dent”, zei hij, „denk ik dat de oorlog
veel eerder ten einde zou zijn ge
weest.”
GENÈVE (DPA) Het Internationale
Rode Kruis komt ruim vier ton tekort
om het hoofdkwartier in Genève draai
end te houden.
Een debat over de noodzaak van
bombardementen in december, of de
oorlog niet sneller beëindigd had
kunnen worden, of de bereikte vrede
wel de „eervolle vrede” is die presi
dent Nixon voor ogen staat een
dergelijk debat kan, tenminste in de
vorm van een tweespraak, een helen
de functie hebben.
ben. Deze mensen, aldus Colson, wens
ten een „oneervolle vrede”. Tot deze
groep rekende hij de senatoren Ful
bright, George McGovern, Frank
Church en Edward Kennedy. Colson
had ook een naam voor ze bedacht:
„De uitverkoop-brigade”.
neerkomt dat beide mogendheden een
nieuwe oorlog in het Midden-Oosten niet
zullen gedogen.
Mocht het bezoek van koning Hoessein
van Jordanië de prelude tot een nieuw
vredesoffensief zijn, dat zijn bekroning
zou kunnen krijgen nadat ook de Israë
lische premier Golda Meir inWashing-
ton is geweest, dan zal ongetwijfeld te
gelijker tijd van Moskou uit de noodza
kelijke drang worden uitgeoefend op de
voor de Sovjet-Unie bereikbare Arabi
sche regeringen, waarbij het echter niet
zeker is of de Egyptische zich nog ern
stig zal storen aan Moskovische waar
schuwingen en wensen.
De positie van Cairo bij een eventuele
afspraak der grote mogendheden is ech
ter hopeloos zwak, vooral omdat Egypte
niet van zijn bondgenoten opaan kan en
kampt met ernstige binnenlandse moei
lijkheden. Als Israel in deze situatie een
stapje terug zou kunnen doen met be
trekking tot de bezette gebieden en het
Suezkanaal, zou de winst daarvan kun
nen zijn dat het eindelijk met goede
steun in de rug kan komen tot datgene
wat het altijd heeft vooropgesteld: een
realistisch gesprek met de Arabische
landen over een vorm van „leven en
laten leven” en misschien zelfs samen
werking op economisch gebied. Als ko
ning Hoessein niet voortijdig van zijn
troon wordt gewipt krijgt hij wellicht
de kans van zijn leven om in aanmer
king te komen voor de Nobelprijs van
de vrede. Al zit hij daar materieel in
ieder geval niet om te springen.
De besprekingen over een politieke
oplossing voor Zuid-Vietnam tussen ver
tegenwoordigers van de Zuidvietnamese
regering en de Vietcong zullen in Saigon
worden gehouden. Dit heeft de leider
van de Zuidvietnamese delegatie in Pa
rijs, ambassadeur Pham Dang Lam gis
teravond meegedeeld.
Volgens een woordvoerder van het
ministerie, is de leverantie van wapens
mogelijk, indien deze nodig zijn voor
zelfverdediging. Op het ogenblik beloopt
de Amerikaanse militaire hulp aan Laos
en Cambodja ongeveer 500 miljoen dol
lar per jaar.
Naar verluidt, hebben verscheidene
Westerse en neutrale landen zich giste
ren opnieuw er voor uitgesproken dat het
handvest der Verenigde Naties als basis
moet gelden voor de beginselen van de
veiligheid in Europa. In dit handvest
zijn de rechten van de mens en het
zelfbeschikkingsrecht neergelegd. De
Sovjet-Unie heeft zich vorige week don
derdag gekeerd tegen het opnemen van
de beginselen van het handvest op de
agenda van de Europese veiligheidscon-
ferentie.
te helen. „Wij wel”, voegde Nixon er
nog aan toe.
In de daarop volgende dagen wer
den Congresleden, journalisten, en
ex-regeringsfunctlonarissen er door
Republikeinse zegslieden van beschul
digd met hun kritiek het beëindigen
van de oorlog te hebben vertraagd,
dat zij valse geruchten in omloop
hadden gebracht over een verschil
van mening tussen president Nixon
en dr. Henry Kissinger, en dat zij
meningen vormden over de kerst-
bombardementen zonder de feiten te
kennen.
Colson (die overigens genoemd
wordt in verband met de door het
Witte Huis geleide politieke sabotage
van de Democratische Partij gedu
rende de afgelopen verkiezingen)
noemde Clark Clifford, president
Johnsons laatste minister van Defen
sie, als kenmerkend „voor een groep
mensen die de positie van Amerika in
Vietnam gecompromitteerd” zou heb-
Het kenmerk van de vertwijfelde
jaren van McCarthy-isme, toen iedere
liberaal automatisch verdacht was en
even automatisch dus niet vader
landslievend, was de onverdraag
zaamheid jegens de oppositie. Dit
dreigt ook het kenmerk te worden
van deze naoorlogse periode.
Op dezelfde persconferentie legde
de president er nog een uitdagend
schepje bovenop. Hij voegde de jour
nalisten toe, dat zij er uiteraard van
zouden kokhalzen om zijn term „eer
volle vrede” op te moeten schrijven,
maar, zei hij, het was dan toch maar
de waarheid. Het leek wel, zei hij,
alsof zij die altijd zo de mond vol
hadden over het beëindigen van de
oorlog nu de meeste kritiek hebben
op het bereikte akkoord, en deze
critici waren het dan in ieder geval
niet die de nationale wonden wensten
Westerse woordvoerders in Wenen
spraken niettemin de hoop uit dat de
procedure- en andere kwesties nog in de
loop van deze week uit de weg geruimd
zouden worden.
Op de conferentie van 34 landen in
Helsinki ter voorbereiding van een gro
te Europese veiligheidsconferentie is gis
teren een begin gemaakt met de bespre
king van de economische samenwerking
tussen deze landen. De leider van de
Russische delegatie, ambassadeur Viktor
Maltsev, diende een ontwerp-agendapunt
in, waarin de instelling van een commis
sie voor de economische samenwerking
wordt bepleit. De gedelegeerden van de
34 landen zullen zich tot a.s. vrijdag, als
het beraad tot 27 februari wordt ver
daagd, met deze kwestie en met het
moeilijke vraagstuk van een vrijere uit
wisseling van mensen en ideeën in Eu
ropa bezig houden.
Het Russische voorstel werd van Wes
terse zijde „pover, maar toch welkom”
genoemd. Het zou de volgende punten
omvatten:
1. Uitbreiding van de handel op basis
van gelijkheid,
2. Samenwerking op het gebied van de
ARNHEM Het jeugd Rode Kruis
Arnhem gaat duizend rampenzakjes,
maken, die bij een ramp direct aan
kinderen kunnen worden uitgereikt.
De vele rampen van de laatste tijd
hebben namelijk een flinke bres ge
slagen in de internationale rampende
pots. Vooral in het Caraïbisch gebied
is er grote behoefte aan deze midde
len omdat juist in dit gebied veel
aardbevingen voorkomen.
Met het maken van de vele hon
derden rampenzakjes gaan nu de nij
verheidsscholen in Arnhem aan het
werk. Ook jeugdorganisaties worden
bij de actie ingeschakeld. In de ram
penzakjes zit van alles: van een
handdoek tot een tandenborstel en
van een lepel tot een stukje speel
goed.
De eerste regionale comités van toe
zicht op de naleving van de wapenstil
stand in Zuid-Vietnam zijn gisteren be
gonnen met de installatie van hun
hoofdkwartieren in de zeven sectoren
die bij protocol zijn vastgesteld: Hué, Da
Nang, Pleiku, Phan Thiet, Bien Hoa, My
Tho en Chan Tho.
Overigens zijn de comités nog niet
compleet: de afgevaardigden van het
nationale bevrijdingsfront zijn nog niet
allemaal in Saigon aangekomen en het
echte toezicht op het bestand kan dan
ook pas over een paar dagen aanvangen.
De woordvoerder van het Witte Huis,
Ronald Ziegler, heeft gisteren ontkend
dat er plannen zijn voor een ontmoe
ting tussen dr. Henry Kissinger, adviseur
van president Nixon, en prins Norodom
Sihanoek, leider van de Cambodjaanse
regering in ballingschap in Peking. Vol
gens de geruchten zou de ontmoeting
plaatshebben in een pauze tussen Kissin
gers bezoek aan Hanoi en Peking.
Ziegler bevestigde wel dat Kissinger
niet naar Saigon gaat. In Washington
verwacht men dat de adviseur donder
dag op reis gaat, maar officieel is er
niets over bekend. In Hanoi is Kissinger
van 10 tot 13 februari en in Peking van
15 tot 19 februari.
Eerder op de dag had zijn delegatie in
het conferentiecentrum aan de Avenue
Kléber in de Franse hoofdstad een voor
bereidend gesprek van ruim twee uur
gehad met vertegenwoordigers van de
voorlopige revolutionaire regering van
Zuid-Vietnam. Het was de eerste maal
dat beide partijen rechtstreeks met el
kaar spraken, zonder aanwezigheid van
Amerikanen en Noordvietnamezen. Deze
voorbereidende besprekingen zullen
morgen worden voortgezet.
Aan het gesprek in Saigon zal, naar in
BORCULO In Borculo zijn twee
mensen bij een auto-ongeluk om het
leven gekomen. Tijdens dichte mist reed
een personenauto in een bocht rechtdoor
en botste tegen een boom. De bestuur
der, de 22-jarige F. M. te Vogt uit
Beltrum, was op slag dood. De mede-
inzittende, de 19-jarige E. M. W. Rem
uit Borculo werd naar een ziekenhuis in
Enschede gebracht, waar hij later is
overleden.
Parijs is vernomen, vermoedelijk wor
den deelgenomen door de Zuidvietname
se minister van Buitenlandse Zaken,
Tran van Lam, en mevrouw Ngoeyen
Thi Binh, minister van Buitenlandse Za
ken van de voorlopige revolutionaire
regering.
De regeringstroepen in Laos hebben
een ernstige nederlaag te incasseren ge
kregen. De communistische Pathet Lao-
troepen veroverden namelijk niet ver
van de Chinese grens een belangrijk
aanvoercomplex in het noordoosten van
Laos.
kan men het in de kring van
politieke denkers en doeners eindelijk
laten doordringen dat er twee hoofdza
kelijke stromingen in ons land bezig zijn
te ontstaan, die geen van beide een
absolute meerderheid hebben en dus sa
men tot een regeerakkoord moeten ko
men? Hoeveel kabinetten en verkiezin
gen zal het nog kosten, om rechts libe
raal en links progressief tot het inzicht
te brengen dat ons land geen machtsob-
ject is, maar een evenwichtige politieke
samenleving, die met evenwichtige en
realistische motieven wenst te worden
geregeerd? Als eenmaal „Rechts” en
„Links” geen vieze woorden meer zijn,
komt er wellicht een tijd dat de ontdek
king zegeviert, dat men alleen maar
vooruit komt als rechter- en linkerbeen
in harmonie hun eigen functie vervul
len!
terugtrekken.
In het zuiden van Laos zijn de re
geringstroepen er niet beter aan toe. In
een strijd om het bezit van de in
communistische handen zijnde stad Sa-
ravane, werden zij uiteengedreven. Ten
westen en noordwesten van de stad
weten de regeringstroepen hun posities
daarentegen te handhaven.
industrie, de energie-opwekking,
mijnbouw en het verkeer;
3. Wetenschappelijke en technologische
samenwerking;
4. Samenwerking op het gebied van de
milieubescherming.
WENEN (UPI en Reuter) De door
procedurale en andere kwesties opge
houden voorbereidende conferentie in
Wenen over vermindering van troepen
sterkte in Midden-Europa, zit volgens
diplomatieke zegslieden, verder in het
slop door een verzoek van de Sovjet-
Unie om Franse deelneming aan de
feitelijke besprekingen.
Frankrijk heeft van begin af aan
geweigerd aan voorbereidend overleg
over wederzijdse en evenwichtige ver
mindering van het aantal soldaten in
Midden-Europa mee te doen en heeft
niet te kennen gegeven daarvan te zijn
teruggekomen.
Het grote struikelblok blijft intussen
de tegenzin van de Navo-landen om
Roemenië en Bulgarije op voet van ge
lijkheid aan de conferentie te laten
deelnemen, zoals het Warschaupact wil.
Geen van beide landen is rechtstreeks
betrokken bij het probleem van de troe
pensterkte in Midden-Europa. De NAVO
beperkte haar uitnodigingen voor de
conferentie tot de Sovjet-Unie, Tsjecho-
Slowakije, Hongarije, Polen en Oost-
Duitsland. Zij is wel bereid Bulgarije en
Roemenië op waamemersbasis toe te
laten.
Het is moeilijk aan te nemen dat zij
zo’n diplomatieke vredesprocedure ziet
zonder dat wordt getornd aan haar hui
dige strategische posities, maar de
kwetsbaarheid van het Israëlische
grondgebied veroorlooft de Israëlische
regering niet dat zij daarbij de grootst
mogelijke behoedzaamheid laat varen.
Integendeel, het is zeer waarschijnlijk
dat juist Washington grote prijs stelt op
die behoedzaamheid, omdat een militair-
strategische verzwakking van Israel on
herroepelijk nieuwe Arabische geweldsa-
vonturen zou uitlokken en er een situa
tie zou ontstaan waarin Amerika gewa
penderhand zou moeten ingrijpen, met
alle desastreuze gevolgen van dien.
Er moet overigens wel zoiets als een
stille afspraak bestaan tussen de Vere
nigde Staten en de Sovjet-Unie, die erop
Welingelichte zegslieden in Vientiane
berichtten gisteren dat het complex in
Nam Yoe, op een dertigtal kilometers
van de grens met China, zondag na een
etmaal van zware gevechten viel. De
regeringstroepen moesten zich onder de
druk van hevige aanvallen van en be
schietingen door de Pathet Lao-troepen
Naar de president van de organisatie,
Marcel Naville, gisteren heeft meege
deeld, kost de huishoudelijke dienst van
zijn bureau in Genève dit jaar 12 mil
joen gulden. Hiervan betaalt de Zwitser
se regering ruim 6,3 miljoen gulden, van
andere regeringen komt een bedrag van
2,8 miljoen gulden en van de nationale
Rode-Kruisorganisaties 850.000 gulden.
Van particuliere zijde is ongeveer
460.000 gulden te verwachten, 230.000
gulden komt uit eigen middelen en aan
de reserves zal ruim 890.000 gulden
moeten worden onttrokken. Er resteert
dan een nog niet gedekt tekort van
425.000 gulden.
Naville drong er bij de „andere rege
ringen” op aan hun bijdragen aan het
Internationale Rode Kruis te verhogen.
„Wij zijn ten slotte geen Zwitserse orga
nisatie, maar een internationale”,
voegde hij eraan toe.
-
y t
R
