J. van den Broek: beste in
architectuur en stedebouw
Burrito
even
nog net
Britse satire op
saneringsellende
Simenon schrijft
niet meer
John
I
Bros leven
w
POPPEPPERS
SOOSAGENDA
Leen liever in de
van
muziek dan de vitrage
TOP DE POP POP DERTIEN
s
f
VRUCHTBAAR LEVEN TOEGELICHT IN NOS-FILM
I
VERHOEF IN ZERO
FOCUS IN DE PEN
Toneelgroep dient de buurt
?de Uilenboom”
De Stoeterij”
ïS'-a
15
FEBRUARI
1973
DONDERDAG 8
(Van onze Rotterdamse correspondent)
retisch (via zijn hoogleraarschap in Delft) heeft uitgedragen.
Nieuwe zakelijkheid
Moeizaam begin
bemoeienissen, die Van den Broek met het Nederlandse woonklimaat heeft
gehad. Dat werd tijd, omdat er sinds de vijftiger jaren op het gebied van
re i v-z-I bnf V-1 xïtqI AAn 4-il.r mAn”
woningbouw nog maar weinig is gebeurd of het heeft wel „een tik mee”
gehad van ideeën, die Van den Broek praktisch (via zijn bureau) of theo-
ROTTERDAM De naam van prof. ir. Van den Broek staat iedereen
wel bij. Zeker in combinatie met die van zijn partner ir. J. B. Bakema,
met wie hij in 1948 ging samen werken. Het duo maakte in de verstreken
kwart eeuw een toen al beroemd architectenbureau wereldberoemd. Van
den Broek wordt dit jaar 75. Nog altijd snel denkend, druk pratend zal hij
zondag 11 februari hoofdpersoon zijn in een veertig minuten durende docu
mentaire, die de NOS-televisie dan op Nederland II (van 22.05 tot
22.45 uur) in de serie „Markant” uitzendt. Die film, het hele afgelopen
jaar opgenomen en voorbereid, is één van de tot nog toe schaarse pogingen
om aan een wat groter publiek een totaalbeeld te geven van de veelzijdige
1I
door
Ferry Tromp
van den Broek, vijfen-
FLYING BURRITO BROS
r
De Flying Burrito Bros staan op
1,
in
Sant-
JOHN VAN LEEN
in
JAC HEUER
Prof. ir. J. H.
zeventig jaar.
„Ik zit liever in de muziek dan in
de gordijnen”. Een simpele verklaring
voor de muzikale ambities van de 22-
jarige Haarlemmer John van Leen,
getrouwd en zolang zijn zang hem
nog windeieren legt markthandelaar
in gordijnstoffen.
meisje met een kale kop, die het kapita
listische bestel vertegenwoordigt. Zijn
voornaamste trawanten zijn een mario
netachtig Kamerlid en een intimiderend
huisvestingsambtenaartje. Het is de toe
schouwer duidelijk: zó ziet de arbeider
de samenzwering, die hem zo beroerd
laat wonen. Hoewel Engels, heeft het
stuk veel overeenkomst met Nederlandse
toestanden als sanering en huurliberali-
satie.
De mooiste frappe is het optreden van
de maatschappelijk werkster, Lord Jingo
in vermomming, die tijdens een aller
liefst dansje met de arbeidersvrouw de
theoretische en praktische kanten van
de sociale begeleiding van het bestaande
huis naar de dure torenflat uit de doe
ken doet. De praktische kant beeldt ze
uit door het vrouwtje even in de dubbe
le Nelson te nemen.
De tekst is erg geestig en ik heb
niet eens de Cockney-grappen kunnen
volgen, waar men in Londen plat van
het lachen gaat en de vorm is ont
leend aan volkstoneel en typisch Britse
vaudeville. Muziek speelt een grote rol.
Elke scène wordt gevolgd door een lied:
eenvoudige rock of musicaldeuntjes. De
uitstekend gespeelde show duurt mis
schien wat lang voor Nederlandse oren,
maar waar het The Combination om te
doen is, komt keihard en toch vermake
lijk over. Iedereen die zich druk maakt
over de ellende in saneringswijken en
iedereen die wat anders wil met toneel
dan kunst en schoonheid dienen, zou het
moeten zien. Het blijkt dat beide groepen
elkaar kunnen helpen.
Focus, „Sylvia”, „House of a King",
„Hocus Pocus”, Jan Akkerman en
Thijs van Leer maakten de groep in
Nederland befaamd, treedt zondag
middag op in de IJmuidense PEN aan
de Kanaalstraat 257.
25 febr. in het Amsterdams Concert
gebouw, het laatste optreden van hun
tournee. Vrjjdag 16 februari ver
schijnt de groep in VARA’s ”Pop-
zien”, diezelfde avond is de groep live
te horen op de radio (VPRO) vanuit
,,’t Turfschip” in Breda.
AMSTERDAM. In Mickery is veer
tien dagen een toneelgroep te zien, die
een schoolvoorbeeld is van wat toneel
sociaal kan betekenen in en voor de
buurt waar de groep gevestigd is. Het is
The Combination, die in 1967 in de
badplaats Brighton ontstond in een al
ternatief cultuurcentrum. Vanaf 1970 tot
1972 toerde de theatergroep rond met
subsidie van de Britse Kunstraad. Vorig
jaar september vestigde The Combinati
on zich in een radicaal wijkcentrum The
Albany in Deptford, een arbeidersbuurt
bij de oude dokken van Londen. Een
buurt, die gebombardeerd is in de oor
log, wederopgebouwd met veel te kleine
flats, die nu rijp zijn voor de sanering.
De mensen hebben er 25 jaar gewoond
en moeten er nu uit naar iets ruimere
maar veel duurdere torenflats. Een echt
huis met een tuin is er niet meer bij.
Over deze woningnood gaat het stuk dat
The Combination in Mickery brengt:
„Watch it all come down” (Zie hoe alles
instort).
John White (l.) en John Turner
„Watch it all come down”.
LAUSANNE (AFP) De in 1903 ge
boren schrijver Georges Simenon, „de
vader van commissaris Maigret”, heeft
het schrijven opgegeven. In een vraagge
sprek met het in Lausanne verschijnen
de blad „24 Heures” zegt hij: „Ik heb
besloten geen roman meer te schrijven.
Het is de eerste keer dat ik daarover
spreek, voortaan zal op mijn paspoort
staan: zonder beroep”.
De schrijver zei dat hij in het vervolg,
zonder naar iets te kijken, in ten ge
makkelijke stoel wil zitten en dat hij
zichzelf verhalen zal vertellen die hij
meteen wil vergeten.
Anderzijds is uit welingelichte bron
vernomen dat Simenon zich op het
ogenblik in een kliniek bij Lausanne
bevindt, waar hij, zoals elk jaar, een
volledig medisch onderzoek ondergaat.
John behoort tot het optimistische
slag mensen. Hij' zong al jong in
allerlei Haarlemse bandjes waaronder
„Zoef, Zoef en de Bevers” en mocht
vanwege zijn volle keelgeluid in sep
tember 1971 onder de naam Ritchie
Lane de single „Lazy” uitbrengen.
Een groot moment, maar daar bleef
het bij want de single ging onder in
de vloedgofl. „Er zijn natuurlijk hon
derden jongens die een leuk liedje
kunnen zingen”, zegt John realistisch.
Ofschoon „Lazy” een nummer was
waar hij „helemaal achter stond”,
heeft hij het nu toch gezocht in het
uiterst hitgevoelige Nederlandstalige
repertoire. Waarom? „Op een gegeven
moment ben e al zolang bezig, dat je
succes wilt hebben. Daar gaat het
toch om. Dat kan met deze muziek;
daar is een markt voor”.
John bezingt op de deze week bij
„Vogue” uitgekomen single eerst de
wonderen van de schone „Maria He
lena” om op de andere kant te ont
hullen hoe zijn beste vriend er met
zijn meisje vandoor is gegaan. „Maria
Helena” maakt wat mij betreft veruit
de beste kans: ritme, liefde, trompetje
en een goed zingende John. Zelf zegt
hij: „De plaat wordt goed ontvangen.
Tot nu toe was muziek mijn hobby
maar ik wil er graag aan verdienen”.
Zijn favoriete zangers: Robert Long
(„Die heeft een vreselijk goeie strot”),
Steve Allett en Ben Cramer.
Van den Broek gold in die tijd als een
doortrekker van de gedachten, die in de
„nieuwe zakelijkheid” (logische, fratsen
loze gebouwen) waren ontwikkeld.
Jödicke noemt hem in dit verband een
man van de „tweede generatie” in de
twintigste-eeuwse moderne bouwkunst.
Bakema, ruim 15 jaar jonger, zet hij
daarbij in het vakje „derde generatie”.
Waarmee wordt bedoeld dat deze, na het
rechtzetten van de hoofdzaken en het
toelaten van bewegingsvrijheid het uit
eindelijk vermenselijkingsproces van de
huidige architectuur heeft helpen bege
leiden.
Al voordat Van den Broek bij Brink
man en Van der Vlugt (diens overlijden
was aanleiding om Van den B. te vra
gen) introk, had hij een paar spraakma
kende projecten op zijn naam gebracht.
Eén daarvan is nog steeds een beziens
waardigheid: het woonhof Vroesenlaan.
Van den Broek zelf: „Dat werd mogelijk
gemaakt door de rooie woningbouwver
eniging en de Arbeiders Verzekerings- en
Depositobank, die bereid was wat meer
te betalen. Je hebt er overdekte speel-
Een verzamel-lp waarvoor ze nu
goud hebben gekregen en concerten
maakten vorig jaar een einde aan het
bestaan van de Flying Burrito Bro
thers. Zo heette het althans. Maar
afgelopen dinsdag waren ze terug in
Amsterdam: Rick Roberts, Byron
Berline, Kenny Wertz, Alan Munde.
Roger Bush, Sneeky Pete en Eric
Dalton voor een nieuwe serie concer
ten.
Alice Cooper blijft de aandacht
vragen. Voor de hoes van zijn ko
mende LP „A Billion Dollar Babies”
had hij een miljoen dollarbiljetten
geleend waarin de groep dan a la
Dagobert Duck zou rondzwemmen.
De Amerikaanse wet verbiedt echter
het afbeelden van betaalmiddelen.
Alice’s nieuwste single „Hello Hur
ray” staat alweer in de Amerikaanse
Top-100, in ons land doen we het nog
met de heruitgave van „School’s
Out”.
Concerten. Volgende vrijdag 16
februari Black Sabbath in Amster
dam en James Brown in de Rotter
damse Ahoy-hallen. Traffic komt op
24 maart naar Amsterdam met in het
voorprogramma Amazing Blondel,
een week later staat King Crimson in
het Concertgebouw aldaar.
meengoed werden aan de Delftse TH,
doe toen odder leiding van de invloed
rijke Marinus Granpré Molière was
uitgegroeid tot een bolwerk van betutte
lende architectuur. Het tweetal werd aan
de TH binnengehaald door C. H. van der
Leeuw, curator van deze instelling en,
dat zal geen verbazing wekken, als di
recteur van Van Nelle opdrachtgever
voor de beroemd geworden fabriek. Van
plaatsen voor de kinderen, een tuin om
op te kijken en het blok is aan één kant
open.”
Critici spraken indertijd schamper van
„wonen of kamperen?” Van den Broek
zegt nu nog fel „een godswonder te
vinden, dat het kon.” Maar nadien heeft
hij weinig meer in Rotterdam kunnen
doen op wonigbouwgebied. Het bleef bij
een blokje hier en een blokje daar,
hoewel het kantoor zich meermalen on
gevraagd met verreikende plannen ma
nifesteerde (Pendrecht-1949, Alexander-
polder-1956). Eigenlijk het enige project
van naam was de Lijnbaan. Maar die
werd dan ook wereldberoemd en is in
middels vele malen nagebootst.
Van den Broek: „De Vroesenlaan was
zo’n beetje de laatste demonstratie van
moderne woningbouw in Rotterdam. Je
krijgt na zoiets een heleboel collegiale
tegenwerking. We zaten in Rotterdam
dan wel in studiegroepen en hadden
zodoende wat invloed, maar tot een echte
principiële aanpak van onze kant, zoals
later in Hengelo, Eindhoven, Kampen en
Leeuwarden wel is gebeurd, is het in
Rotterdam niet gekomen, nee.”
den Broek over zijn tegenstander Gran
pré: „Een fijngevoelige man. Het jam-
mere was dat hij in Delft een architec
tentheorie baseerde op een algemeen
geestelijke theorie. Hij was katholiek,
dogmatisch, maar toch met grote invloed
op jongeren in die tijd.”
Een door dit jeugdcentrum lang
verbeid optreden, want Focus zou al
op 6 januari komen. Dat ging toen op
het laatste moment niet door vanwege
een Engelse toernee van de groep, die
overigens zeer succesvol is verlopen.
Thijs van Leer heeft trouwens ook op
ander terrein succes geboekt. Van
zijn solo-LP „Introspection” zijn er
50.000 verkocht en dat betekent goud
op 16 februari in het TROS-program-
ma drie maal één. Bovendien werd
Thijs vorige week vader van dochter
Bella en is de Amerikaanse toernee
van Focus rond. Start: 2 maart.
In het Haarlemse centrum ZERO
(dat is voor de 1 atste keer het voor
malige Electric Centre) staat zaterdag
avond Frank Verhoef, zanger-gita-
rist rnet zowel rock-, folk- als blues-
invloeden in zijn eigen muziek. Deed
gitaar in „Q’65”, orgel in „Snowflake”
en speelt tegenwoordig zes- en
twaalfsnarige gitaar plus mondhar-
monika. Vorig jaar stond hij in het
voorprogramma van onder anderen
Ian Matthews, en Michael Chapman
en trad live op voor VPRO Vrijdag.
In het programmablaadje zegt de
groep: „Dit is het ware verhaal van
Deptford. Het is niet objectief. Het pro
beert niet precies chronologisch te zijn.
Het is gebaseerd op de verhalen die de
mensen vertellen; op wat Deptford voelt
hoe het leven daar feitelijk is.”
Je kunt geen beter geformuleerd uit
gangspunt hebben voor sociaal theater
dat werkelijk zin heeft. Vooral dat het
niet objectief is, doet me deugd. Objecti
viteit komt vaak neer op de zienswijze
van degene die het best kan formuleren.
En dat is vrijwel nooit de onderliggende
partij.
The Combination kiest de kant van de
bewoners en geeft vorm aan hun gekan
ker. De groep heeft het materiaal voor
het stuk verzameld in de kroegen van
Deptford, een buurt waar nooit theater
is geweest en het vermaak bestaat uit
bioscoop en kaartspel. The Albany is de
plaats waar actiegroepen zoals de huur-
dersvereniging, hun hoofdkwartier heb
ben.
Het merendeel van de bewoners zal,
als overal, zich gelaten of angstig in zijn
lot schikken. Om ze bewust te maken
van de situatie waarin de mensen wonen
en van de noodzaak om samen een vuist
te maken, gebruikt het wijkcentrum de
toneelgroep als doel. The Combination
brengt melodrama voor de bejaarden
club, straattoneel met de kinderen („Het
grote monster stopt kindertjes in toren
flats”, luidt het bijschrift bij een foto
van een dergelijk evenement); vrije ex-
pressieclubs, scholing voor volwassenen,
guerrillatoneel voor actiegroepen en „to
neelstukken in de strijd”.
Zo’n toneelstuk in de strijd is „Watch
it all come down”. Het heeft de vorm
van een satirisch stripverhaal met
schurken en slachtoffers, en de woning-
ellende als inzet. Een arbeidersvrouw
en haar oude vader vormen de ene
groep. Huiseigenaren met de politici,
ambtenaren en maatschappelijk werk
sters de andere groep. Superboef (zo
weggelopen uit de Batmanserie) is Lord
Jingo, een monsterlijk dik gemaakt
EI Tora, EVNH-gebouw, Engeland-
laan, vrijdag en zondagmiddag: disco-
soos.
’t Plein, Balkanplein 4, elke avond
open met uitzondering van maandag
bovendien op vrijdag, zaterdag en
zondagmiddag.
Disco Dubois, Berlagelaan 45, zon
dagmiddag: discodansen.
Voom-Voom, Spaamwouderstraat
61, vr., zat. zon: bar-dancing-disco.
Can-Can, Stoofsteeg 1, iedere
avond: bar-dancing-disco.
Riverside, Spaarne 91, woensdag,
vrijdag en zaterdag: soos.
De Huif, Gen. de la Reijstr. 4,
dinsdag en zaterdagmiddag: soos.
De Pauw, Kromhoutlaan 55, open
van 8 tot 11 (14-17 jaar).
HJC, Groot Heiligland 47, vrijdag:
sessionavond.
PEN, Kanaalstraat 257, IJmuiden.
vrijdag: kienavond; zaterdag: Lava;
lach- en tekenfilms; zondagmiddag:
FOCUS; donderdag: film „Het huis
der duizend gruwelen”.
Crazy Inn, Kokstraat 13, zaterdag:
soos met Engelsman Norris.
Lambiek, Venneperweg 298, Nieuw-
Vennep, zaterdag: Rembrandt.
Turfschip Turf steeg 2, zaterdag:
koffiebar met journalist Wessel van
Dijk.
De Weijman, Hoofdstraat,
poort, vr., zat. en zo: disco.
Royal Flush, wijkcentrum Bema-
dottelaan, zaterdag: The Rofelly’s en
disco Lion.
Zero, Bakenessergracht 8-10, vrij
dag: film: „Cuba Va”, zaterdag:
Frank Verhoef; dinsdag: theater
workshop; woensdag: ecologie, drs.
Luyken,milieuconsulent van Haarlem;
zeefdrukgroep.
Moulin Rouge, Kleine Houtstraat,
iedere avond: bar-dancing-disco.
hij alsnog te Delft.
Al in 1928 kon hij ’n éénmansbureautje
openen aan de Mathenesserlaan in Rot-
terdam. dat weldra bekend stond om de
modernistische opvattingen, die er wer
den beleden. Daarin stond Van den
Broek natuurlijk niet alleen. Maar aan
de andere kant was er binnen de Neder
landse verstarde bouwwereld weinig
speelruimte.
4 De enigen, die zich met de voorlopers
in het buitenland (Mies van der Rohe,
Le Corbusier) konden meten waren
Brinkman en Van der Vlugt, die onder
andere een woonkwartier in Spangen
(Rotterdam) met avant-gardistische gale-
rijen en groen in het midden, het Feyen-
oord-Stadion en de nog altijd bejubelde
Van Nelle-fabriek te Rotterdam op hun
naam hadden staan. Ook de vorig jaar
onder vele protesten gesloopte Koningin-
nekerk in Rotterdam was een vroeg werk
(1903) van dit kantoor. Het was niet
toevallig, dat Van den Broek zich in
1937 met hen associeerde.
Het zou tot na de oorlog duren voor-
dat (1947) de moderne ideeën middels
Van den Broek en Van Eesteren ge-
Toen moest hij maar onderwijzer
worden. De opleiding volbracht hij met
lof aan de Rijkskweekschool te Nijme
gen. Maar het bloed kroop waar het
niet gaan kon en via een omweg belandde
Jürgen Jödicke, Duits schrijver over
stedebouw en architectuur, stelde al in
1963 een standaardwerk samen over bei
de heren en hun achtergrond, waarin hij
schreef: „Wat Van den Broek en Bakema
de laatste 15 jaar hebben gebouwd en
als plannen hebben afgeleverd, behoort
tot het beste in de moderne architec-
tuur. Er is bijna geen andere architecten
gemeenschap, die zijn prestaties zo gelijk-
op over de terreinen van architectuur en
stedebouw heeft verdeeld”.
Van den Broek (Johannes Hendrik) is
geboren op 4 oktober 1898 als Rotter-
dammer. Zijn vader was bouwonderne-
mer, maar wilde zijn zoon niet hetzelfde
vak „aandoen”, hoewel Van de Broek jr.
daar wel zin in had. Gesteund door een
geïnteresseerd onderwijzer probeerde hij
zelfs naar de tekenacademie te komen.
Dat lukte niet. Van den Broek: „Mijn
vader vond het een rotvak. Weinig geld
en veel in de kroeg zitten om zaken te
doen. Maar als kleine jongen fietste ik
met hem langs de bouwwerken en dan
vond ik het machtig interessant”.
Roberta (The first time ever
saw your face) Flack is dinsdagin
ons land aangekomen. Morgen orit-
vangt zij in de Vuist van Duys de
Edison voor haar LP „Quiet Fire”:
gisteren maakte zij opnamen voor
een 50-minuten durende AVRO-show.
Roberta’s nieuwe single „Killing me
softly with his sonig” is net uit.
1. Blockbuster Sweet; 2. Long haired lover from Liverpool Little
Jimmy Osmond; 3. Donna Ten CC; 4. Go like Elijah Chi Coltrane;
5. Crazy horses Osmonds; 6. Clap your hands and stamp your feet Bonny
St. Claire en Unit Gloria; 7. Love story Nino Tempo and April Stevens;
8. School’s out - Alice Cooper; 9. You’re so vain Carly Simon; 10. Me and
mrs. Jones Billy Paul; 11. Bianca Freddy Breek; 12. Ben Michael
Jackson; 13. Papa was a rolling stone Temptations.
Waarom? Rick Roberts: ”Het pu
bliek hier is erg fijn om voor te
spelen.” Is dit dan wel de laatste
keer? ”Dat zou ik je niet kunnen
zeggen”. De heren doen nogal ontwij
kend over hun reïncarnatie maar de
platen die voor de pers klaarliggen
maken veel duidelijk. Daar zijn ach
tereenvolgens: ’’The Flying Burrito
Bros Live in Amsterdam” (een dub-
bel-album), ’’The Flying Burrito Bros
Blue Grass Special” en de LP ”A
traitor in our midst” van de groep
Country Gazette.
„Country Gazette” blijkt de verza
melnaam te zijn voor de heren Byron
Berline, Kenny Wertz, Alan Munde
en Roger Bush, zijnde het blue-grass-
kwartet van de Flying Burrito Bros.
Nu wordt het moeilijk. Kwamen de
Burrito Bros vorig jaar tijdens het
concert met een blue-grass-session
die nu is uitgemond in de LP ’’Blue
Grass Special” (van Ariola), dit jaar
krijgt diezelfde session een officiële
status met de naam ’’Country Gazet
te” om een LP (van Bovema) te
pushen die in Amerika erg goed
loopt.
Wie dan ook nog weet dat de
Burrito Bros, in de VS niets meer
doen, maar dat ’’Country Gazette”
daar voortdurend optreedt onder
meer vorig jaar zomer in Disney
land), kan zich voorstellen dat het
vak van popjournalist niet altijd even
eenvoudig is.
Hoe het ook zij, vindt Rick Ro
berts, het zij zo. In ieder geval gaan
de Burrito Bros deze maand overal in
ons land heerlijke muziek maken en
dat nog wel in het vererende gezel
schap van ras pedal-steel-gitarist
Sneeky Pete. Tussen het elektrische
werk door wordt door Country Ga
zette blue grass gemaakt, typisch
Amerikaanse plattelandsmuziek,
’’simpele”, snelle wijsjes maar tech
nisch lang niet eenvoudig waarvan de
klank wordt bepaald door de over
heersende rol van de viool (Byron
Berline) en de banjo (Alan Munde).
Blue grass is in het rocktijdperk lang
afgedaan als muziek voor boeren
knakkers, maar in deze aarzelende
muziektijden keert het blue grasstij
snel.
Auberge van ouds
Santpoort
Gezellig Frans getint eethuis waar
specialité’s uit de Provence
open keuken worden bereid.
Prachtig koetshuis waar op klas
sieke wijze diners - recepties en
feesten van uiteenlopende aard
verzorgd worden.
- .nrfÈl
