Veilig
met de
puma
naar de
bank
Opklaptafels
DRIE RITMEN BEPALEN ONS LEVEN
ieder mens heeft
Bio-ritmiek
zijn goeie en zijn slechte dagen
:s
:s
DOE RUSTIG OP
DE MIN-DAGEN
VBOUWj
z
ree
I
4*
'1
- 1
41^
WEER IN
DE BELANGSTELLING
Constant
Groene zeep
21
i’-a
ra -ss
A
•A
A
A
A
4^
4^
A
A
Li
v
19
Erbij
1973
ZATERDAG 10 FEBRUARI
18
Volkskunst
Zaanstreek
»S
«Ai
A
zoo
.-«bJJii
4
van
lem
GERRIT ZANTIJVGE
PETRA CLARIJS
ven
„We leven in zo’n enerverende tijd en
vinden steeds betere technische middelen
Eddy Merckx won de Tour de France 1971 (27 juni-18 juli) na een spannend
duel met Luis Ocana, die halverwege de Tour gevaarlijk dichtbij kwam. „Dat
klopt met beider ritmogram”, wijst de heer Zantinge: „Merckx was aan het be
gin en einde van de Tour tweemaal plus en legde het in het midden van de
strijd af tegen zijn Spaanse rivaal, die toen dubbel plus was”. (Opmerking: In
1971 maakte een dramatische val een voortijdig einde aan Ocana’s tour; vorig
jaar moest hij opgeven wegens bronchitis).
In de documentatie in Ertnelo bevinden zich brieven van de „Taxizentrale
AG Basel”, die het bioritmiekcentrum in die stad nauwkeurig op de hoogte
houdt van het ongevallen-aantal met betrekking tot 50 bioritmisch gecontro
leerde chauffeurs. In mei 1970 waren er tien schuld aan een ongeluk, in mei
1971 zeven; in juni 1970 acht; in juni 1971 vijf; in juli 1970 zes; in juli 1971 vier;
in augustus 1971 vijf.
Het afgebeelde tafeltype is minder
eenvoudig door de vorm en door de
beschildering. Toch is het geen stads
meubel, maar een echt boerenmeubel
evenmin. Het komt uit een milieu
van zeevarenden, uit Ameland.
Hem volgt,
jongste, de
omwendend
rend uit de 16de eeuw. Hoewel dit
meubel niet vroeger dan. in de 18de
eeuw ontstaan is.
1
„Allemaal zijn we onderworpen aan de drie ritmen en dank zij de strikte
wetmatigheid daarvan zij we in staat vooruit te rekenen. Ieders zwakste mo
menten liggen vast, of hij er nou veel of weinig van merkt”. Aldus de leer van
de bioritmen. De bewijzen die de heer Zantinge aanvoert, zetten we hier even
op een rijtje:
Op de „Bio-Karte des Herrn Ard Schenk, Holland, 16-09-1944 (copyright
Biorhythmik AG Basel)” wijst hij ons op 6 jannari. de dag van de wedstrijden
om de wereldcup in Den Haag: een lichamelijke „min-dag” voor Ard. „Op
zijn routine en kracht heeft hij drie van de vier afstanden gewonnen”, zegt de
heer Zantinge, „maar toen het op uithoudingsvermogen aankwam, op de 10 km,
moest hjj het afleggen tegen Kees Verkerk”. (In de kranten slaan wij het wed
strijdverslag na en lezen: „Ard Schenk: „De toestand van het ijs was me te on
duidelijk, daarom heb ik in het begin niet alles gegeven”).
„Zeker”, beaamt de heer Zantinge. „Er
kan een oorzaak zijn buiten de man of
vrouw om. Er kan groene zeep op die
trap zitten - ik noem maar wat - en, of
hij nou plus is of min, hij bréékt dat
been. Zo kun je in die gunstige fase
natuurlijk ook een auto-ongeluk krijgen
door de schuld van een ander, of door
weersomstandigheden. Maar jij zult niet
de veroorzaker zijn als je weerstand en
je concentratievermogen optimaal func
tioneren”.
Je kunt, geeft hij toe, moeilijk van je
werk thuisblijven op een kritische dag.
Evenmin kan een produktiebedrijf zijn
produktie afstemmen op de bioritmen
van elke werknemer afzonderlijk. „Maar
doe dan wel zo kalm mogelijk aan”.
Waarschijnlijk staan veel mensen
sceptisch tegenover bio-ritmiek?
De heer Zantinge: „De belangstelling
neemt in ons land toe. Ik heb bijvoor
beeld contacten met Veilig Verkeer, dat
er erg positief tegenover staat en ook
veel artsen zijn geïnteresseerd en vragen
om nadere gegevens. Je moet de mensen
ermee bekend maken en ik wil dat doen
onder meer door publikaties in bladen
van de ANWB, Veilig Verkeer en in de
nieuwsmedia. En via de politie en sport
clubs.
Het lichaamsritme telt 23 dagen, zegt
de heer Zantinge, 11,5 plus (actief) en
11,5 min (passief). Dit ritme is bepalend
voor energie, werklust, ondernemings-
drang, zelfvertrouwen, moed, lichamelij
ke kracht, uithoudingsvermogen, weer
stand. Het gevoelsritme van 28 dagen (14
Het gegeven was al omstreeks 1900
bekend. Ruim twee jaar geleden kwam
de leer van de bioritmen naar ons land,
meegebracht door het echtpaar Zantinge
uit Ermelo, dat tijdens zijn vakantie in
Zwitserland over bioritmiek hoorde, erin
dook en er vervolgens door werd gefa
scineerd.
Het is wel een stuk volkskunst, ont
staan in een bepaalde gemeenschap,
met eigen zeden en gewoonten, eigen
klederdracht, eigen kunstvormen, die
meestal minder verfijnd zijn dan die
van de stadskunst, maar van n
eigen, za«r karakteristieke schoonheid,
direct van alle andere kunstuitingen
te onderscheiden. Juist in de volks
kunst komen veel meubels voor be
schilderd met bijbelse voorstellingen
BESCHILDERDE klaptafels kennen
we ook uit de Zaanstreek en Hinde-
loopen. Maar meestal hebben die de
voorstelling aan de onderzijde van
het blad. Ze worden met de onbe
schilderde zijde tegen de muur gezet.
Simpel uitgangspunt voor het compu-
terberekende ritmogram is de geboorte
datum, liefst met de exacte tijd. Volgens
de heer Zantinge begint namelijk elke
baby zijn leventje drievoudig-plus,
waardoor hij tevens over de beste over
levingskansen beschikt. Als men dus van
dat tijdstip uitgaat, is de geboortedatum
voldoende om het verdere verloop van
de ritmen, die immers een vast schema
volgen, te berekenen.
HET is bekend hoe bijbelse voor
stellingen, geschilderd op meubels, al
le naar prenten werden gemaakt en
in vele gevallen heeft men deze voor
beelden ook kunnen vinden. Het
Zuiderzeemuseum in Enkhuizen heeft
in 1970 hier een tentoonstelling aan
gewijd. ’’Volkskunst en voorbeeld,”
waar deze tafel trouwens niet aanwe
zig was. Het voorbeeld voor deze
schildering is ook nog niet gevonden.
Opklaptafels komen niet zoveel voor.
Het meest bekend is de ronde, boe-
ren-klaptafel op drie schuin staande
plankenpoten, stevig en stoer. Gelder
se tafel wordt die vaak genoemd,
ofschoon ze ook in andere provincies
voorkwamen. Daarvoor is tegenwoor
dig nogal belangstelling; zo zelfs dat
ze nieuw worden gemaakt om, ge
makkelijker dan de antieke, te wor
den gekocht voor het tweede huis.
„Zoals gezegd blijven deze ritmen on
der alle omstandigheden constant, in te
genstelling tot vele andere lichamelijke
ritmen, die zich bijvoorbeeld door kli
matologische omstandigheden in de war
laten sturen (vocht-, zout-, zuurstofhuis-
houding). Deze constatering komt van
medici, die sportlieden begeleiden”.
uit. Maar een wrijfpunt blijft, dat we de
factor menselijk falen nooit kunnen uit
schakelen. Dat wil zeggen: niet voor 100
procent”. Hij vindt dat toepassing van de
bio-ritmenleer dan ook het zwaarst we
gen in situaties waar het mensen be
treft: verkeer, sport, dreigende overspan
ning door het werk. „Wist u dat een
onderzoek heeft uitgewezen dat 65 pro
cent van de hartinfarcten viel op een
kritische dag”.
Is er nou bijvoorbeeld als je met
een flinke griep en hoge koorts in bed
ligt, ook sprake van „plusdagen”?
Vroeger werd het feest van de Epifa-
nie, het verschijnen van Christus aan
de heidenen, aan de drie wijzen in dit
geval, door onze voorouders gevierd
in een vrolijk huiselijk feest, met
verkleedpartijen, waarbij de kinderen
zingend met de ster liepen langs stra
ten en wegen. Misschien gebeurt dat
op enkele plaatsen nog. Maar bijbelse
voorstellingen op meubels behoren
helemaal tot ’t verleden en de beschil
derde meubels van de vroegere volks
kunst zijn schaars, ook in de antiek
handel.
Een paar jaar geleden was er op de
Delftse beurs nog een Workumer
kast, nu een der pronkstukken van
het Zuiderzeemuseum. En ondergete
kende zag een poos geleden eens een
Amelander kastje bij een antiquair in
Rome. Wie Amelandse volkskunst wil
zien bezoeke de Amelander kamer in
het Fries museum, waarin ook deze
tafel, uit de antiekhandel verworven,
het driekoningentafereel toont.
„Eerst was het mijn hobby”, vertelt
Gerrit Zantinge (46 jaar), „maar nu
neemt de bioritmiek al bijna mijn hele
dag in beslag. Ik hoop er dan ook over
een tijdje samen met mijn nu al vaste
medewerker mijn dagtaak van te ma
ken”. Hij heeft een technisch-econo-
misch bureau, maar hevelde de supervi
sie steeds meer over op andere schou
ders. Nu leidt hij het „Centrum voor
bio-ritmisch denken en handelen” in Er
melo, tot nu toe het enige centrale punt
voor deze wetenschap in ons land. Ook
zijn vrouw is een vurig aanhangster.
Bioritmiek een wetenschap? „Jazeker”,
zegt de heer Zantinge. „Het is medisch-
wetenschappelijk bepaald”. Het waren
prof. dr. H. Swoboda, docent aan de
Weense universiteit, en de Berlijnse arts
dr. W. Fliess, die de schommelingen in
het menselijk organisme als niet zo
vanzelfsprekend aanvaardden. Zij stel
den vast dat dit biologisch fenomeen
De Amelander tafel deed misschien
tevens dienst als vuurscherm, en
staat met de bovenkant van het blad
naar ons toe. Zo kan men de beschil
dering veel beter zien dan in horizon
tale toestand. Veel perspectief zit er
in. Binnen de verhoogde bladrand is
een soort schilderijlijst geschilderd
die enigszins diepte geeft. Dan komt,
op de voorgrond, een muur en daar
achter een negerjongen, die kijkt
naar wat zich op enige afstand af
speelt: de aanbidding van de drie
koningen. Links bevindt zich de heili
ge familie op een soort verhoging, in
het stralend licht van de ster. Mel
chior, de oudste koning, knielt neer.
Doorredenerend achten wij het
eveneens mogelijk dat iemand zijn been
breekt op een plus-dag.
plus en 14 min) bepaalt gevoelens, stem
ming, optimisme, gemeenschapszin, in
tuïtie, scheppend vermogen, overdenkin
gen. Tot slot het intelligentieritme (16,5
plus en 16,5 mindagen) dat scherpzinnig
heid, opnamevermogen, tegenwoordig
heid van geest en slagvaardigheid be
paalt.
Niet iedereen beschikt natuurlijk
over zo’n speciale lijfwacht als deze
Stella Lacey. Nu er zoveel overval
len worden gepleegd op banken en
geldvervoerders leek het de heer
Lacey goed om zijn vrouw bij haar
vaste trip naar de bank een puma
mee te geven. Dat is ook weer niet
zo vreemd, want ’t Engelse echtpaar
Lacey heeft een dierentuin in Not
tingham. Bonnie de puma is zes
maanden oud. Tot nu toe waagde
geen rover het om iets tegen Stella
Lacey te ondernemen.
meest, omdat steeds weer opnieuw
wordt bevestigd dat op kritische dagen
de neiging tot lichamelijk of geestelijk
falen bijzonder groot is”. En grotere
voorzichtigheid dus geboden op deze da
gen, meer nog dan in de minusfase, die
immers een herstelfase is: een tijdsbe
stek waarin de in het lichaam verbruik
te stoffen versneld worden afgestoten en
nieuwe krachten worden verzameld.
Logisch, aldus de heer Zantinge, „dat
je je dan geen beer voelt, maar toch wel
beduidend beter dan in de „min-dagen”.
Bij 'mensen die niet kerngezond zijn,
schijnen de verschillen tussen plus- en
min-fase zelfs duidelijker aan de dag te
treden. „In Zwitserland opereert men in
bepaalde ziekenhuizen bewust in het be
gin van de plusfase van de patiënt”.
„De kritische dagen zijn de overgangs-
dagen van de plusfase naar de minfase
en omgekeerd en daarvoor”, aldus de
heer Zantinge, „hoede men zich het
Normale verplichtingen kunnen in de
min-dagen gewoon doorgaan, maar tot
maximale inspanning en een hoog pres
tatievermogen, zoals in de plusfase, zal
men niet kunnen komen. „Opvallend is
dat bij vrouwen zich de kritische dagen
het meest manifesteren in de geestelijke,
bij mannen in de lichamelijke fase”.
„En als je nu weet”, betoogt de heer
Zantinge, „wanneer je beste tijd is en
vooral wanneer je kritische dagen val
len, en je houdt daarmee zoveel reke
ning als de omstandigheden toelaten,
kunnen veel mislukkingen en fouten
worden voorkomen”.
Want echt rustieke meubels zijn het,
niet alleen om de eenvoud van vorm,
maar ook omdat ze opgeklapt kunnen
worden en dan zo tegen de wand
geplaatst. Veel meer dan in de stad
heeft het platteland het mobiel ka
rakter van het meubel (afgeleid van
mobiks, verplaatsbaar) behouden.
Want niet de woon- maar de werk
ruimte was het belangrijkst voor
het werk moest zo nodig het meubi
lair aan de kant. Opgeruimd was dan
ook: aan kant. Niet de volle, maar de
lege ruimte had men nodig.
De beschilderde klaptafel uit Ameland.
Het motief: Drie koningen in aanbidding
voor het kind.
Ieder mens heeft z’n goeie en z’n slechte dagen. Perioden waarin hij zich
tot grootse verrichtingen in staat voelt en die waarin hij moe en prikkel
baar is en niets van wat hij onderneemt, lijkt te lukken. „Vandaag zit het
me helemaal niet mee”, heet het dan. En het slachtoffer kan alleen maar
hopen dat het morgen beter gaat. Maar is dat wel zo? Ben je hulpe
loos overgeleverd aan de nukken van de natuur, of valt daarin een be
paalde lijn te ontdekken, zodat je tenminste bent gewaarschuwd? Deskun
digen in Zwitserland en vooral in Japan denken het bevestigend antwoord
op die vraag te hebben gevonden in de „bio-ritmiek”. Definitie van bio
ritmiek: de lichamelijke en geestelijke gesteldheid en de intelligentie van
ieder mens zonder uitzondering zijn onderworpen aan een vast ritmee
dat in werking treedt op het tijdstip van zijn geboorte en dat zich zijn
hele leven lang nooit meer wijzigt. Zo zou men dus in staat zijn zijn eigen
goede, minder goede en slechte („kritische”) dagen van tevoren te bepalen
en er rekening mee te houden.
AöMfSSKW
ADV LTS Zir
CHILDREN 15 v
CARS
MCWtCw«W»(W5r
ftéW .ste* tWWW
i|Ss :s«:
zich periodiek herhaalt en verder onder
zoek wees uit dat deze reactie van het
menselijk lichaam in een ritme-verloop
van resp. 23 (lichaamsritme), 28 (ge
voelsritme) en 33 dagen (intelligentierit
me) moet worden ondergebracht. Een
verklaring voor het feit dat niet alle
ritmen een zelfde aantal dagen duren, is
er niet: „Dat is gewoon telkens weer uit
de onderzoekingen gebleken”, zegt de
heer Zantinge.
tegen de traditie in, de
moriaan Balthasar, zich
naar Kaspar. Een page
heeft zijn handen vol aan de zware
koningsmantel. Er zijn krijgslui en
andere figuren uit het gevolg, die
toezien. De os, met horens als kapi-
teelvoluten toont de kop,waarover de
ezel de zijne reikt voor een hapje
hooi. De achtergrond vertoont een
soort boerenschuur, een begroeide
ruïnemuur en een fraaie renaissance-
boogconstructie. Het is allemaal niet
zo heel verfijnd gepenseeld, maar
ontzettend leuk, een beetje naïef. De
kleuren zijn niet uitbundig en be
perkt tot bruin, lichtgeelbruin, rood
en blauw. Het is niet goed denkbaar
dat een schilder, die op deze vrij
primitieve wijze werkt, de nogal in
gewikkelde compositie met zoveel
bijwerk heeft kunnen bedenken en
realiseren. Het tafereel is stellig ont
leend aan een voorbeeld, en dit zal
geen schilderij geweest zijn, dat men
niet zo gemakkelijk bij de hand kon
hebben, maar een prent, te oordelen
naar verschillende onderdelen date-
Het tafereel van de drie koningen
behoort tot het drieluik van de kerst
voorstellingen die der geboorte en de
aanbidding der herders en het drieko
ningenfeest op 6 januari, de twaalde
nacht na Kerstmis, dat de periode
de winterfeestdagen afsluit.
S-'r
éi
1
4
Het centrum in Ermelo functioneert
in nauwe samenwerking met het Cen
trum voor Bio-ritmiek in Zürich, waar
de computerberekeningen worden ge
daan en waar men sinds een jaar of vijf
werkt aan de bewijsvoering van de
juistheid van de leer van de energiegol-
met een plus- en mincurve. („In
Japan is men overigens al veel verder,
daar doet men er al op miljoenenschaal
aan”, vertelt de heer Zantinge. Hij
brengt dat in verband met de mentali
teit van de Japanner. Zo stelde in Tokio
bijvoorbeeld een busonderneming haar
dienstregeling vast aan de hand van het
ritmogram van de chauffeurs).
