Sociale fraude
valt nogal mee
Leegstand
van huizen
effectiever
aanpakken
Gasstakingen:
Cao-overleg Van Gelder
gevaar voor
Dertig man
ontploffingen
Veertig man
bij Kipo
nu ontslagen
bedrijven te
Stakingsleider Henk Herrenberg in vraaggesprek:
Alcoa had een
goed jaar met
Offringa naar
aluminium
Stevin-groep
J
ontslag bij
Grofsmederij
gaat verder
Ha
1
Staatssecretaris Rietkerk:
CONSUMENTENBOND KOMT MET VERLANGLIJST BIJ MINISTER
19
VRIJDAG 16 FEBRUARI
19 73
Van den Hoff:
Achterhouden
(Van onze speciale verslaggever, H. L. Leffelaar)
Oude structuren
Socialisme
T
PARAMARIBO. Henk Herrenberg is een van de Surinaamse
namen die in het nieuws kwam in verband met de stakingen in Para
maribo. Hij deed eind-examen aan de MULO in Paramaribo en was
van 1958 tot 1963 in Nederland waar hij onder meer een deurwaar-
ders-cursus in Amsterdam volgde, en wachtmeester was bij de artil
lerie. Van 1,963 1966 studeerde hij met een beurs in Algerije, toen
Ben Bella nog aan de macht was.
Sociale programma’s
Aan het lijntje
Vergoeding
-•
H
Huurder moet beter beschermd
bruik mag bevatten.
23
van mening
Surinamer wil sociaal program
Van de circa 40.000 werknemers in de
gasbedrijven zijn er 6700 in staking,
terwijl 25.500 een stiptheidsactie voeren.
De bonden eisen voor hun leden een
loonsverhoging van 3,5 pond (ongeveer
27 gulden) per week, terwijl de regering
in haar streven naar inperking van de
inflatie voor loonsverhogingen een pla
fond van 2,5 pond heeft gesteld. Premier
Heath heeft woensdag de leiders van het
algemeen vakverbond TUC nog eens on
omwonden gezegd dat de conservatieve
regering in geen geval van haar beleid
zal afwijken.
Frima, heeft dat donderdag meegedeeld.
De rechtbank in Rottendam verleende
het bedrijf woensdag uitstel van beta
ling. Directeur W. Knoops zei eind vori
ge week dat hij bereid was in geval van
ontslag Zijn personeelsleden een aanvul
lende uitkering te doen van 20 pet op de
80 pet WW-uitkering. De bewindvoerder
heeft donderdag echter contact moeten
opnemen met de bedrijfsvereniging om
dat hij voor loonbetalingen geen garan
tie kan geven.
De staking van het ogenblik, die
begon met de douane-ambtenaren en
die inmiddels veel verder is gegaan,
wil uiteindelijk dat dit soort sociale
programma’s wordt geïntroduceerd”.
toe
en
I
De uitvoeringsorganen zijn zeer waak
zaam. Zij gaan nooit direct tot uitkering
over, aldus de staatsscretaris. In de eer
ste drie kwartalen van het vorig jaar
schommelde het fraudepercentage tussen
0.6 en 0.33 pet.
Op het departement van Sociale Za
ken zijn verscheidene maatregelen in
voorbereiding om het „oneigenlijk ge
bruik” van de sociale wetten tegen te
gaan. Een ervan is een wijziging in de
wet werkloosheidsvoorziening, die moei
voorkomen dat iemand die voordeel
heeft van deze wet daarnaast nog onbe
kort andere uitkeringen ontvangt. Een
andere maatregel is het coördineren van
het werk van de diensten, die de sociale
wetten uitvoeren.
Het tegengaan van dit oneigenlijk ge
bruik is geen eenvoudige zaak door het
aantal voorzieningen, verzekerden, uitke
ringsgerechtigden en de totale bedragen
die daarmee zijn gemoeid, aldus de
staatssecretaris.
Uitgangspunt blijft dat er bestaansze
kerheid moet zijn voor hen die terecht
een beroep doen op de sociale wetten.
De nieuwe maatregelen zijn bedoeld om
te voorkomen, dat de wetten worden
toegepast voor gevallen, voor welke zij
niet zijn bedoeld.
Staatssecretaris Rietkerk deelde mee,
dat het Sociaal Fonds Bouwnijverheid in
1972 tot een bedrag van f 4,5 miljoen
Dividend Mees en Hope Mees en Hope-
groep NV stelt voor het dividend over
1972 te bepalen op f 7,50 per aandeel
van f 50 nominaal (v.j. f 7). De aan
delen A van f 50 die tot en met het
boekjaar 1972 aan een dividendbeper-
king onderhevig zijn, zullen bij een
dividend van f 7,50 op de gedane aan
delen gerechtigd zijn tot een dividend
van f 2 per aandelen tegen f 1,50
vorig jaar. De nettowinst per aandeel
van de Mees en Hope-groep NV steeg
van f 15,61 over 1971 tot f 17,53 over
1972, een stijging van 12,3 pet. Wat
bank Mees en Hope betreft, viel een
stijging van de nettowinst over 1972
t.o.v 1971 waar te nemen van 14,4 pet
tot f 18,2 mln, zo deelt de bank mee.
De jaarvergadering is op 19 april en
het jaarverslag zal op 4 april verschij
nen.
Tegenover persvertegenwoordigers
verklaarde de eerste-minister later dat
de regering „alle nodige maatregelen”
zal treffen. In Britse bladen wordt de
mogelijkheid geopperd dat de premier
desnoods verkiezingen zal laten uit
schrijven om de kiezers te laten uitma
ken „wie het in Groot-Brittannië voor
het zeggen heeft de vakbeweging of
'de regering”.
DEN HAAG. Staatssecretaris Riet
kerk (Sociale Zaken) beschikt over geen
enkel gegeven dat het misbruik van
sociale verzekeringen fraude bij het
verstrekken van gegevens over het inko
men op grote schaal voorkomt. Hij
zei dit donderdag in de Tweede Kamer.
UTRECHT. De tweede onderbande-
lingsvergadering over een nieuwe cao bij
Van Gelder-papier (6000 werknemers,
waarvan 4800 in de papiersector) heeft
donderdag geleid tot een nieuwe af
spraak tussen de werkgeversdelegatie en
heel stuk verder gevorderd dan na vier
gesprekken in de textielindustrie”, aldus
de heer R. Knobbe van de industrie-
bond-NV V.
LONDEN. In Groot-Brittannië heb
ben ruim drie miljoen gezinnen te lijden
van de wisseistakingen en stiptheidsac
ties van het personeel van de gasbedrij
ven. Ongeveer 650 fabrieken ztfn geheel
van gas verstoken waardoor duizenden
arbeiders zonder werk zijn. Gevreesd
wordt dat zich als gevolg van de ver
minderde gasdruk ontploffingen zullen
voordoen.
„We vonden toen dat de regering
de boel al sinds 1969 belazerd had, en
op een goed spoor
een beleid moesten
„ALLE PARTIJEN hebben in hun
officiële programma’s sociale onder
delen, streefprogramma’s; dat ze zich
daar niet aan houden is een tweede,
maar het is een feit dat socialistische
ideeën hun niet vreemd zijn.
aan verschuldigde premies niet kon in
nen. Dit bedrag was het dubbele van dat
van 1971, en beloopt twee promille van
het totaal premiebedrag. De stijging van
de niet te innen premies is zijns inziens
het gevolg van de teruggang van d«
conjunctuur en de „bewuste vlucht in
het faillissement”.
De sociale verzekeringsraad, de zie
kenfondsraad en andere uitvoerende or
ganen bezinnen zich thans op de kwestie
om niet-invorderbare premies te voorko
men.
DEN HAAG. De wet moet de
huurder meer bescherming geven vindt
de consumentenbond. Daarom zijn een
aantal wensen op dit punt voorgelegd
aan de minister van Justitie. De bond
heeft dit gedaan omdat op het ministerie
van Justitie momenteel wordt bekeken,
of het huurrecht in het burgerlijk wet
boek gewijzigd of aangevuld moet wor
den.
DEN HAAG. Het zou de algemeen
directeur van de Nationale Woningraad,
mr. C. van den Hoff, niet verbazen als
er op het ogenblik in ons land 80.000 tot
90.000 woningen onbewoond zijn. In
april 1972 schommelde dit aantal vol
gens CBS-gegevens nog tussen de 50.000
en 60.000. Zei het CBS toen, dat leeg
stand vooral bij oude en slechte wonin
gen voor kwam, mr. Van den Hoff
merkt op, dat het hem niet zou verbazen
als de toename vooral uit woningen zou
bestaan, die nog nooit bewoond zijn
geweest.
De algemeen directeur van de Natio
nale Woningraad zegt dit in een artikel
in het maandblad van de Nationale Wo
ningraad, waarin hij de leegstand be
spreekt.
Hij is van oordeel, dat de toenemende
leegstand van huizen om een effectieve
aanpak vraagt. Hij concludeert onder
meer, dat de omvang en de aard van de
leegstand nog onvoldoende bekend zijn;
de problematiek een regionaal of zelfs
plaatselijk karakter draagt; de te kiezen
oplossingen ook naar de aard van het
toe te passen instrumentarium gediffe
rentieerd moet zijn en dat oplossingen
Slechts verantwoord zijn, als zij deel
uitmaken van een totale visie op de
regionale en nationale ontwikkeling.
Over het instrumentarium zegt hij
nu eens zal tijdelijke leegstand kunnen
worden geaccepteerd en zullen oplossin
gen moeten worden gezocht voor de
financiering van de huurderving of het
extra renteverlies, dan weer zal structu
rele huur- en marktmanipulatie noodza
kelijk zijn.
„AAN DE ANDERE kant geloof ik
dat deze regering het op veel punten
met ons eens is. Als de heer Lach-
mon (leider van de Verenigde Hin-
doestaanse Partij) zelf, wanneer we
demonstreren tegen de hoge prijzen,
een prijsstop-betoging, een parle-
mentszitting bijeen roept en daar zegt
dat men moet overgaan tot de op
dat ze nu eens
moesten komen,
ontwerpen.
Men beloofde
Na zijn terugkeer in Suriname
sloot hij zich aan bij de Partij Natio
nalistische Republiek van mr. Eddie
Bruma, en was hoofd van de afdeling
Buitenlandse Betrekkingen voor de
partij toen deze in het kabinet verte
genwoordigd was. In 1967 gaf hij zijn
functie op ten gevolge van een ver
schil van mening met partijleider
Bruma, die bereid was met premier
Pengel in zee te gaan over een grens
geschil met Guyana.
ROTTERDAM. De veertig perso
neelsleden van het in ernstige financiële
moeilijkheden verkerende Rotterdamse
in- en verkoopbedrijf Kipo zijn ontsla
gen. De bewindvoerder mr. R. P. W.
LEIDEN. Op grond van een door
Bureau Berenschot uitgebracht rapport
heeft de directie van de nv Koninklijke
Nederlandsche Grofsmederij besloten
nog ongeveer 30 personeelsleden te ont
slaan. „Als voorwaarde voor het rendabel
voortbestaan van onze onderneming is
nog een verdere aanpassing van het
personeelsbestand in de indirecte sfeer
noodzakelijk”, aldus een communiqué.
„Ik geloof dat wanneer het Suri
naamse volk de keus zou worden
gegeven, het dan voor het socialisme
zou stemmen. Er zijn er die zeggen
dat Suriname het geld niet heeft voor
sociale voorzieningen, maar het is de
maatschappelijke structuur die maakt
dat er geen geld is. Waarom durft de
Surinaamse regering zulke bedrijven
als de Billiton, de Suralco, en Bruyn-
zeel niet aan te spreken? De huidige
regering-Sedney heeft het beloofd.
Tenslotte was er in 1971 ook een
staking van drie dagen, waarbij een
beroep werd gedaan op de regering
om het sociaal-economische beleid
om te buigen”, aldus de Surinaamse
stakingsleider Henk Herrenberg gis
teravond.
Tot 1970, aldus Herrenberg, „was ik
politiek dood”. Daarna richtte hij de
Surinaamse Socialistische Unie op,
een socialistische beweging die nu
een belangrijke rol speelt in de sta
kingen.
„DE REGERING zal moeten inzien
dat wanneer je de oude structuren
blijft handhaven, er geen verbetering
kan komen. Kijk, een maatschappij
kan hier komen met privileges van
enkele jaren belasting-vrijdom, om
dat aan 200 man werk wordt ver
schaft. We hebben inderdaad een pro
bleem van grote werkloosheid, maar
ik vind dat wanneer een maatschap-
Verbetering van de rechtspositie van
de huurder is volgens de consumenten
bond o.m. op de volgende negen punten
gewenst: Veel huurcontracten bevatten
beperkende bepalingen over het gebruik
van het gehuurde, zoals een verbod om
huisdieren te houden, een verbód om
loge’s Langer dan een bepaalde periode
in huis te hebben of een verbod om de
muren en plafonds eén andere kleur dan
wit te geven. Die bepalingen zijn onno
dig. Als een huurder werkelijk overlast
bezorgt, kan immers de huur worden
opgezegd en als de huurder tijdens de
huurtijd liever tegen gekleurde muren
aan wil kijken, deert dat de verhuurder
niet, want hij kan bij het einde van de
huur weer oplevering in de oorspronke
lijke toestand verlangen. Wettelijk zou
daarom geregeld moeten worden, dat het
huurcontract geen onnodig beperkende
bepalingen met betrekking tot het ge-
BLOEMENDAAL. De besturen van
8tevin-groep nv in Bloemendaal en van
Offringa Holding bv te 't Harde (Gelder
land) onderzoeken gezamenlijk de moge
lijkheid van een toetreden van de Of-
fringabedrijven tot de Stevin-groep, zo
hebben zij gezamenlijk bekendgemaakt.
Met de vakbonden is overleg gaande.
De Stevin-groep behaalde in 1972 met
een personeelsbestand van ongeveer 6000
man een omzet van ruim f 600 mln. De
groep bestrijkt vrijwel het hele terrein
van de bouwnijverheid, met uitzondering
van de wegenbouw.
De bedrijven van Offringa zijn gespe
cialiseerd in wegenbouw. Er zijn vesti
gingen in Groningen, Den Haag en
Vught. De omzet bedraagt omstreeks
60 mln. De personeelssterkte is circa
450.
Weliswaar voelt men ook bij Van
Gelder evenals elders in het bedrijfs
leven niet voor de principiële verlan
gens van de vakbonden betreffende ni
vellering, uitbreiding van de werkings
sfeer van de cao en centenverhogingen,
maar er blijft volgens de heer Knobbe
toch een basis voor voortzetting van het
overleg.
De vakbonden kregen donderdag de
beschikking over de looncijfers van het
totale personeel, op basis waarvan de
industriebonden nu een concreet voorstel
gaan formuleren betreffende de wense
lijke verhoging van de salarisschalen, de
indexering, de vakantietoeslag en even
tuele „vloeren”. Behalve bij Hoogovens
heeft men elders in het bedrijfsleven tot
nu toe steeds geweigerd de looncijfers
van het voltallige personeel te verstrek
ken.
Van Gelder heeft ook bedenkingen
tegen het verlangen van de industrie
bonden om faciliteiten te verstrekken
voor het zgn. bedrijvenwerk van de
bonden.
Een duidelijk verschil
pij ziek hier wil vestigen, je niet mag
toestaan dat er contracten worden
afgesloten die in de vorige eeuw
thuishoren”.
„Met Reynolds hebben ze het een
beetje beter gedaan (een Amerikaanse
maatschappij). Die zijn hier nu iets
langer dan een jaar, en met hen
hebben we een soort fifty-fifty-rege-
ling”.
De wet zou een duidelijke regeling
van de wederzijdse onderhoudsverplich
tingen moeten geven met tenminste een
opsomming van de verplichtingen die de
huurder in dat opzicht heeft. Het rege
len van de onderhoudsverplichtingen
kan wegens de zwakke onderhandelings
positie van de huurder zeker niet aan
onderlinge afspraken worden overgela
ten. De wet zou de huurder, ongeacht
wat er in het huurcontract staat, de
bevoegdheid moeten geven een gedeelte
van de huur of een huurverhoging niet
te betalen, wanneer het huis door onvol
doende onderhoud door verhuurder ge
breken vertoont. Huurder zou die gebre
ken dan wel moeten kunnen staven met w
een verklaring van een deskundige bij
voorbeeld de huuradviescommissie of
bouw- en woningtoezicht).
In de wet zou moeten worden bepaald,
dat de verhuurder jaarlijks bijvoorbeeld
voor 1 september een gespecificeerde
afrekening moet geven voor de servace-
en verwarmingskosten. Uitdrukkelijk
zou moeten worden vastgelegd, dat door
de verhuurder alleen de werkelijk ge
maakte kosten in rekening mogen wor
den gebracht. Sanctie op niet-nakoming
van deze verplichtingen zou kunnen zijn,
dat de huurder verdere voorschotbeta
lingen mag opschorten zonder dat ver
huurder van zijn kant de dienstverle
ning mag staken.
Over de waarborgsom zou wettelijk
verplichte rente moeten worden vergoed,
terwijl het maximum van de waarborg
som niet meer zou mogen bedragen dan
één maand huur. Er zou een uiterste
termijn voor terugbetaling moeten wor
den gesteld. Veel verhuurders trekken
bij het einde van de huur nogal eens
kosten van de waarborgsom af voor repa
raties van gebreken, die volgens de
huurder al bij het begin van de huuro
vereenkomst aanwezig waren, of bij het
einde van de huur niet werden gecon
stateerd. De wet zou daarom moeten
bepalen dat altijd bij het aangaan en
het einde van de huur een beschrijving
van het gehuurde moet worden gemaakt.
Gebeurt dat desondanks niet, dan zou de
verhuurder bij geschil moeten bewijzen,
dat de woning bij het aangaan van de
huur geen gebreken vertoonde. Voor ge
breken, die niet schriftelijk zijn vastge
legd bij de eindcontrole in aanwezigheid
van de huurder zou de verhuurder geen
herstelkosten in rekening mogen bren
gen.
De huurder moet bij het einde van de
huur het recht hebben op een financiële
Vergoeding voor door hem bekostigde
verbeteringen, die de huur- of verkoop
waarde van de woning verhoogd hebben.
De huurder moet een wettelijk voor
keursrecht hebben, wanneer de eigenaar
de verhuurde woning wil verkopen. De
prijs zou dan door een onpartijdige des
kundige moeten worden bepaald.
Omdat ook bij een verbeterde wette
lijke regeling geschillen tussen huurder
en verhuurder zullen blijven voorkomen,
is het wenselijk, dat zij op een eenvou
dige wijze advies kunnen vragen aan
een onafhankelijke instantie. De huurad
viescommissies moeten daarom op een
meer permanente basis gaan functione
ren. Deze zouden een adviesplicht moe
ten hebben en hun samenstelling zou
verbeterd moeten worden. Met name
zouden vertegenwoordigers van specifie
ke huurdersorganisaties daarin moeten
worden opgenomen.
richting van volkssupermarkten en
volksapotheken, dan liiggen zijn idee-
en niet ver van de onze. Maar het
punt is dat hij ze niet uitvoert. Af en
toe worden mensen als hij gedreven
naar een punt waar ze dergelijke
uitspraken doen, maar in feite wor
den we om de tuin geleid. Dat soort
dingen wordt gezegd om het volk aan
het lijntje te houden”.
„Wat ik nu zou willen^ zijn geen
nieuwe verkiezingen, want dat is
geen oplossing. Wat we moeten heb
ben is dat de regering, de politieke
partijen en de vakbeweging om een
tafel gaan zitten en zeggen: kijk eens,
jullie vakbondsmensen houden van
het land, jullie regeringsmensen en
politieke partijen houden van Surina
me, jullie hebben samen na 1948,
toen jullie zelf mochten gaan rege
ren, er geen moer van terecht ge
bracht laten we nu eens een soci-
aal-economisch plan gaan maken om
dit land te besturen. En dan moet in
dat plan worden opgenomen dingen
die je direct moet gaan doen, dingen
die je op korte termijn, en op lange
termijn moet gaan doen”.
ment dat de bauxietmarkt zo ongun
stig was en dat hij het daarom niet
had gedaan.
Korte tijd later kwam er een be
richtje in de krant uit Pittsburgh van
de een of andere Alcoa-man die zei
dat ze zo’n goed aluminium-jaar had
den gehad. Dan wordt er wel iemand
voor de gek gehouden”.
Op korte termijn zullen hierover ver
dere besprekingen met de vakorganisa
ties en het personeel worden gevoerd.
De nieuwe ontslagen vallen buiten de al
genomen beslissing tot sluiting van de
gieterij begin 1974. De definitieve beslis
sing over de kettingfabriek zal op korte
termijn, afhankelijk van lopende bespre
kingen, worden genomen, aldus de KNG.
Bij de sluiting van de gieterij zijn
ongeveer 150 personeelsleden betrokken
voor wie volgens de heer P. A. Kats,
districtsbestuurder van de industriebond
NVV, een bevredigende afvloeiingsrege
ling is getroffen. De sluiting van de
gieterij houdt verband met het aflopen
van het contract met Hoogovens voor
het gieten van blokvormen. Per 1 janua
ri 1974 gaat Hoogovens dit gieten zelf
ter hand nemen. Het bedrijf heeft nog
390 man personeel, van wie er 200
blijven.
Siemens Nederland. Siemens Nederland
NV in Den Haag heeft over het op 30
september afgesloten boekjaar 1971-72
een netto-winst geboekt van f 3,16
mln tegen f 485.000 in het voorgaande
jaar. De omzet steeg van f 294,3 mln
tot f 352,2 mln. het dividend wordt
verhoogd van 8 tot 10 pet. Het resul
taat over 1971-72 werd zeer gunstig
beïnvloed door het feit, dat enkele
bijzonder grote opdrachten werden af
gerekend, zo blijkt uit het jaarverslag.
Dank zij het brede programma (elec-
trotechniek, electronica en informatie
techniek) kon Siemens Nederland de
conjuncturele invloeden grotendeels
opvangen door het accent van de
activiteiten te verleggen.
Vervoerscijfers KLM. Het totale vervoer
van de KLM heeft in januari volgens
voorlopige cijfers 111,3 miljoen tonki-
lometer bedragen, 16 °/o meer dan in
dezelfde maand van 1972. De produk-
tie nam met 11 ’/«toe tot 219,4 tonkilo
meter. De beladingsgraad bedroeg 50,6
tegen 48,5 ’/o In de eerste tien maan
den van het lopende boekjaar bedroeg
het vervoer 1224,2 miljoen tonkilome
ter, 16 meer dan in de periode april
1971-januari 1972. De produktie nam
met 14°/o toe tot 2296,9 miljoen
tonkilometer en de beladingsgraad
steeg van 52,4 tot 53,3 "/o.
Premielening Dordrecht Bij de jaarlijkse
uitloting van de 2,5 pet premielening
dordrecht 1956 is de f 25.000 gevallen
op obligatie nr. 112552. Met f 5.000
lootte uit nr. 60787 en met 2.500 nr.
69192. de vijf prijzen van f 1.000 vie
len op de nrs. 17480. 37265, 40446,
51420 en 104009 en de vijf prijzen van
f 250 op de nrs. 47179, 66173, 95265,
102462 en 102690. Voorts worden nog
187 obligaties met f 125 aflosbaar ge
steld.
tussen beide onderhandelingsdeiegaties
bestaat er ook over de werkingssfeer
van de cao. De industriebonden willen
de functies, die thans niet in de cao zijn
opgenomen, dit jaar laten klassificeren
en in de loop van dit jaar in de cao
laten opnemen. Van Gelder heeft dit
verlangen afgewezen.
De onderhandelingen worden op
februari voortgezet
dat men naar de
Billiton en de Suralco zou gaan om
een groter aandeel te vragen in hun
winsten op onze mineralen en grond
stoffen die opraken. Maar Sedney (de
premier) durfde niet, en hij kwam
toen met een smoesje in het parle-
i
