EN
Tien tot vijftig
maal duurder
dan telefoon
Beeldtelefoon
sta tussy m boel
W
NA
In Nederland
in 1980
pas operationeel
4
Je.
AIER
V
Problemen
ene
n
■R
Twee miljoen?
Spelen met beeld
Grappig
F?
IEMIE
JOL
Ir. P. van de Avoort bij de beeldtelefoon in actie.
d tot
De vraag kan worden gesteld of beeldtelefoon
met eenzelfde spreiding als de huidige telefoon zal
leiden tot vermindering van het autoverkeer. Op
het ogenblik zijn hierover nauwelijks meer dan
veronderstellingen mogelijk, veronderstellingen
die elkaar dan ook nog tegenspreken. De futuro
loog drs. Hupkers van het centrum voor vervoers
plannen in Utrecht is ervan overtuigd dat beeld
telefoon wel tot vermindering van bet horizontale
verkeer zal leiden. Zo pleegt hij tegen elke journa
list die van elders bij hem komt, te zeggen: „Als er
beeldtelefoon was geweest, had u niet naar Utrecht
hoeven te reizen”.
Maar prof. ir. J. Volmuller, hoogleraar in de
vervoerseconomie aan de TH in Delft, betwijfelt
zo’n verkeersvermindering. Hij zegt: „Alle uitvin
dingen op het gebied van telecommunicatie hebben
geen vermindering van de verkeerskromme
(trendlijn) tot gevolg gehad. Ik geloof dan ook niet
dat beeldtelefoon van enige meetbare invloed op
het vervoerspatroon zal zijn. Als het er is, is het
complementair, niet vervangend. Het beïnvloedt
de vervoersbehoefte niet wezenlijk”.
Tegenover deze twee theorieën staan enige
waarnemingen uit de praktijk. Het proef net van
Bell in het Amerikaanse Pittsburgh heeft de in
druk gevestigd dat beeldtelefoon niet zal leiden
tot vermindering van het horizontale verkeer,
maar wel tot vermindering van het verticale.
„Beeldtelefoon blijkt zeer geschikt voor gebruik in
hoge gebouwen, wereldhandelscentra bijvoor
beeld,” aldus ir. Van den Berg van de PTT.
Niet vooruitlopend op beeldtelefoon, maar wel
als mogelijkheid om de noodzaak tot reizen te
reduceren, biedt de PTT de telefonische vergade
ring. Door tussenkomst van de telefoniste op 000
kunnen maximaal twaalf abonnees in binnen- en
buitenland gelijktijdig met elkaar worden ver
bonden. Er wordt echter weinig gebruik van deze
techniek gemaakt omdat telefonisch vergaderen
onveranderlijk tot spraakverwarringen leidt. Met
tien of twaalf mensen aan de lijn vraagt men zich
voortdurend af wie er nu weer aan het woord is,
hoe goed men ook de stemmen herkent als men
ze afzonderlijk aan de lijn heeft.
De beeldtelefoon is gereed voor een uitgebreid experiment. In
september zullen de PTT en Philips beginnen met een proefnet
waarop vijftig abonnees zijn aangesloten. De proef duurt precies
twee jaar. Beeldtelefoon op bureau: een prachtig statussymbool,
maar „het wordt zeer duur in gebruik”, zegt ir. D. van den Berg
van de PTT: „tien tot vijftig maal zo duur als gewoon telefoneren”.
Eerder dan in 1980 verwacht hij geen beeldtelefoonnet in Neder
land. Ir. Van den Berg, hoofddirectielid van de PTT met bijzondere
aandacht voor technische ontwikkelingen, baseert deze uitspraak op
ervaringen in de Verenigde Staten. In de rokerige staalstad Pitts
burgh, Pennsylvania, is Bell Telephone Telegraph in juli 1970
begonnen met een proefnet met tachtig aangesloten bedrijven. „De
abonnementskosten zijn 160 dollar per maand, een communicatie-
minuut 1.60 dollar. Het kostte Bell grote moeite 100 abonnees bij-
elkaar te krijgen”, aldus ir. Van den Berg.
”1
Uitvindingen bij telecommunicatie
brengen geen verkeersvermindering
'hrijven
PTT EN PHILIPS BEGINNEN AAN
N
>nen b.v.
EXPERIMENT MET BEELDTELEFOON
ije werk-
•p
IR. J. VAN DEN BERG
dens-
oe.
I
IP-
HARRY KUIPER
Erbij
Hierarchisch wordt er
meer van boven naar
beneden gebeld
BIB
ienst;
0 uur
Over-
iin Al-
opna-
•1 6801
verking
Voor de proef waarmee in september
wordt begonnen wordt een aansluiting
gemaakt tussen 50 „abonnees” in Den
Haag (PTT), Leidschendam (dr. Neherla-
Het is niet noodzakelijk om in beeld
te komen. De overige knoppen op het
telefoontoestel stellen beide communi
ën ook tijdens de conversatie blijft hij
op de haak.
„Er is nog iets. Het is natuurlijk leuk
dat je bij een beeldgesprek een document
kunt tonen, maar het zou een mooi ding
zijn als de ander dat document vanaf
het beeldscherm kon kopiëren. En hoe
moet je dat doen zonder dat degene di»
een beeldtelefoon op tafel heeft staan, al
lerlei poespas met flesjes en vellen papier
krijgt? De kopieermogelijkheid bij beeld
telefoon staat nog maar aan het begin
van haar ontwikkeling.
,Aan de andere kant zijn we met het
aantal noodzakelijke adertjes een heel
stuk verder gekomen doordat er twee
konden vervallen. Voor de beeldverbin
ding heb je twee adertjes nodig in elk»
richting, vier dus, voor de telefoon twee.
Nu is het zo dat 10 percent van de zend
tijd voor het beeld onbenut blijft. Door
die 10 percent voor de overdracht van het
gesprek te gebruiken, wonnen we twee
adertjes. Dat is een vinding van Philip»
die nogal kostenbesparend is”.
lelijke
t uit
zalen
>23-222318
on 321337.
atroon-
in de
avonds
ibiihg
N.O
25 74 02
23 «7 85
121233
d
en
ij werk
oorden
in.
ARLEM
3
60nini
«5,-
ir,
249..
372,-
499..
EN
10 jaar
iris is
regel-
ie in
Wat zijn Philips’ ervaringen met de
beeldtelefoon? „Aanvankelijk wilde ie
dereen aan die proef meedoen, maar toen
we het toestel ook in werkplaatsen gin
gen neerzetten, dat was gewoon een
noodzaak in het kader van de proef
was de statussymboliek er gauw af.
Verder heeft de computer die alle ge
sprekken registreert, aangetoond dat er
hiërarchisch meer van boven naar bene-
constatering die eerder grappig dan on
logisch is. Tenslotte blijkt beeldtelefoon
discipline van de gebruiker te vereisen.”
canten in staat het beeld te laten ver
vangen door een testbeeld, of het geluid
te laten wegvallen (zodat men onzicht
baar en onhoorbaar is wegens rugge
spraak), maar steeds zonder dat de
verbinding wordt verbroken. Ook kan
men het beeld laten in of uitzomen,
zodat een bepaald deel van een getoond
document in beeld komt nadat de spiegel
is uitgetrokken.
Ir. Van de Avoorts stemgeluid ver
dwijnt in de microfoon op het telefoon
toestel, het antwoord komt uit de spea
ker boven het beeldscherm terug. Maar
niet voortdurend. Zodra het geluidsvolu-
me van de spreker groter is dan van de
tegenspreker, valt het geluid van de
tegenspreker weg door de ingebouwde
spraakregelaar. Wil men toch graag door
elkaar heen praten of niet gehinderd
worden door de spraakregc’aar, dan kan
men nog de telfoonhoorn nemen. Ook
als de ander dat niet doet, is toch te
horen wat hij zegt.
Overigens staat de PTT bepaald niet
te trappelen om Nederland met beeldte
lefoon op te zadelen, als we ir. Van den
Berg mogen geloven. „Juist omdat het zo
duur wordt, voelen we daar niets voor.
Maar we willen wel de techniek onder
de knie hebben vóór het ons zuur zal
opbreken”. Hij verwacht wat Nederland
betreft niet dat de beeldtelefoon voor
1980 operationeel zal zijn, maar „als
voordien, bijvoorbeeld in het kader van
de spreiding van rij ksdien sten om de
aanleg zou worden gevraagd, dan doen
we het”.
„We zijn er nog lang niet”, zegt ir.
Van de Avoort. „Een van de technisch»
problemen is hoe we kunnen voorkomen
dat beelden van de ene verbinding op d»
andere overwaaien. Zowel bij de tefoon
als bij de tv is dat overwaaien wel een»
te merken. Bij mist zie je soms een
ander beeld vaag op het scherm en een
enkele keer kun je ’s nachts met een
ander telefoongesprek meeluisteren. Dat
laatste is een kwestie van kabelkwaliteit.
Maar het probleem is dat je niet alle
kabels kunt gaan vervangen door betere.
Beeldtelefoon, of videofoon zoals de
PTT het noemt, is een telefoonverbin
ding met daaraan gekoppeld een beeld
verbinding. Er wordt in verschillende
landen mee geëxperimenteerd. In Duits
land was dat al in 1936. Thans bestaat
in Engeland, ook bij wijze van proef, de
confrravision. Tussen een paar postkan
toren in Londen en Birmingham wordt
een aantal gesloten tv-verbindingen on
derhouden. De tv-toestellen staan in rui
me cellen die te huur zijn. Met behulp
van microfoons, speakertjes en telefoon
lijnen kunnen aan weerszijden van de
verbinding enige mensen met elkaar
confereren en zonodig elkaar papieren of
andere relevante zaken tonen.
Ir. Van de Avoort gaat aan het tele
foontoestel zitten en drukt op een knop.
Op het beeldscherm verschijnt een over
zicht van aangeslotenen met hun num
mers. Op zijn druktoetsen kiest hij een
nummer en even later hoort men de
zelfde wektoon als bij de gewone tele
foon, maar dan met tv-geluid. Weer een
moment later verschijnt de opgeroepene
in beeld. De verbinding is nu tot stand
gekomen, het gesprek kan beginnen. AI
die tijd heeft ir. Van de Avoort de hoorn
van het telefoontoestel niet aangeraakt
Ji
Naast hem staan een kast met een
beeldbuis zo groot als die als die van
een draagbaar tv toestel en een wat
ingewikkeld uitgevoerd telefoontoestel.
Boven het objectief bevindt zich nog een
uittrekbaar spiegeltje, met behulp waar
van men documenten in beeld kan laten
komen die voor de beeldkast op tafel
zijn gelegd. Onder het scherm zitten
knoppen om helderheid van het beeld en
volume van het geluid te regelen.
boratorium van de PTT), Hilversum
(Philips’ PTI) en Eindhoven (Philips).
„Allemaal mensen die nu al functioneel
contact met elkaar hebben”, aldus ir. P.
M. van de Avoort leider van de groep
visuele communicatie bij Philips in
Eindhoven. In zijn „nat-lab” is een jaar
geleden een begin gemaakt met een
interne proef met beeldtelefoon. Aan
vankelijk met drie aansluitingen, op het
ogenblik met twaalf.
Zowel de PTT als Philips heeft tot
dusver elk ongeveer een miljoen gulden
aan de ontwikkeling van beeldtelefoon
besteed. Het juiste bedrag schijnt men
bij geen van beide bedrijven precies te
weten. De PTT houdt sinds 1968 „mini
maal” rekening met de komst van
beeldtelefoon. „Feitelijk investeringen
voor de beeldtelefoon hebben we nog
niet gedaan”, aldus ir. Van den Berg.
„Slechts door niet twee maar vier tele
foondraden (adertjes) naar huizen te
leggen: door de toepassing van iets ande
re moffen en door er rekening mee te
houden bij het ontwerp van nieuwe tele
fooncentrales hebben we nu kunnen
voorkomen dat we later een hoop extra,
en dan wel kostbaar werk zouden moe
ten doen”.
AÜiXti’
■rjËigëjHHi.
