COACH LATTEK
AAN BAYERN VERSPEELD
ENERGIE
Een elftal kan niet alleen
bestaan bij gratie vedetten
„IK HEB VEEL
Waar
bemoeien
zich mee?
w*- J
Deel entreekaarten
in twee parten
Vier penalties
Aanvangspublieïk
17
Erbij
ZATERDAG 17 FEBRUARI
1973
r.
et
ilm
ir-
:iie
ren
L#
Ml
J
■fes sÉH
BECKENBAUER
I
I
MARC SERNé
I
UDO LATTEK
STOPPER
Het is er Ajar natuurlijk alles aan
gelegen om ook die eerste-helftbe-
zoekers vast te houden, dus reken
naar, dat de spelers zich de benen uit
het lijf lopen! Resultaatvoetbal is er
Laten we even aannemen dat Ajar
inderdaad zodanig speelt dat niemand
weg wil (en ook in de tweede helft
op volle kracht door blijft draaien
omdat de toeschouwers zich anders
„grotelijks belazerd" kunnen voelen).
?e
al
ze
at
i«
o-
as
et
il,
at
e-
•r
or
sr-
uw
ver
3a-
)n-
zen
urs
de
en.
be
ige
ite)
al-
>u-
te-
ent
ï-
ers
:n?
ar
■it-
te
te
n*
an
er
toe
en
en,
iet
de
len
?r-
iat
:en
ïs-
en
rfje
Im-
rde
les.
en
;de
der
uit
de
ten
>le-
één
het
en
en
!tje
eus
ers
unt
>tte
en
•rie
“en
jna
lan
tot.
lij:
de.
>n.
lar
de
1de
in
zan
:iri-
ge-
lis-
lijk
:in-
Verder is Lattek toch wel een beetje
gebeten op de defaitistische houding van
de Westduitse sportpers. Als rechtgeaar
de Duitser wil hij niet worden begraven
voordat de strijd definitief gestreden is,
maar de ene Westduitse sportjournalist
(Bildzeitung baarde ook hiermee weer
opzien door een grote enquête onder de
voetbaljournalisten te houden) na de
andere ziet Bayem München als kans
loos tegen „der Saubermacher aus Am
sterdam”.
zeer belangrijk voor hem. Een deel van
zijn leven waar hij moeilijk meer buiten
zou kunnen.
In het geval Krauthausen bediende de
vakkundige psycholoog Lattek, geschoold
aan één van de bijkans academisch op
gezette Duitse Sporthochschulen, zich
van een oud maar effectief middel. Hij
dreigde met een nieuwe aankoop. Lattek
liet uitlekken dat hij wel belangstelling
Toch heeft Lattek een verrassend goe
de analyse van Ajax uitgewerkt. Hij is
tot de conclusie gekomen dat de moge
lijkheden op succes summier zijn, maar
dat zich mogelijkheden voordoen weet
hij ook. Lattek vindt Ajax kwetsbaar als
er met een veelvoud van aanvallers
wordf geattaqueerd en het elftal verliest
de bal. Via uitvallen met Höness en
Müller (de voetballers die volgens Glas
gow Rangers-coach Waddell doelpunten
uit het niets kunnen maken) moet Bay
ern dan doelpunten kunnen produceren.
Als u toevallig de Duitse tv kunt
ontvangen heeft u zaterdagavond
waarschijnlijk de samenvatting ge-
een groot maar vooral menselijk vak
man aan. Bovendien zou Lattek volgens
Beckenbauer één van de weinige oefen
meesters zijn die erin zou slagen om de
missie, om Bayem München om te vor
men tot één van de sterkste clubelftal-
len ter wereld, tot een goed einde te
brengen.
had voor de spits van VFB Stuttgart,
Horst Koppel, voor wie ook Feyenoord-
manager Guus Brox vorig jaar nog meer
dan gewone belangstelling had. Dit
nieuws baarde enorm opzien bij Bayem.
Lattek beschikt over een zeer smalle
selectie en ook daarom speelt hij nu al
jaren met een min of meer ongewijzigd
elftal. Alhoewel Koppel al tegen de
dertig loopt en Stuttgart een vraagprijs
bedong (meer dan één miljoen mark) die
in geen enkele verhouding tot Koppels
capaciteiten stond, had dit shockeffect
toch wel zo’n heilzame uitwerking op
Krauthausen dat Lattek uitgerekend in
hem één van de grote steunpilaren ziet
voor de gigantische krachtmeting met
het Amsterdamse Ajax.
Lattek: „Ik ben dan ook zeer veel
energie aan Bayem kwijtgeraakt. Ik heb
het geduld gehad om te wachten om
mijn talenten te ontplooien bij een wer
kelijk klasseteam. Wij hebben net als
Ajax nu enkele hoekstenen (Maier,
Breitner, Beckenbauer, Muller) die het
elftal dragen. Maar de rest is al lang
geen waterdrager meer. Natuurlijk zou
dit Bayem nog sterker kunnen worden.
Er bestaat tenslotte geen ideaal elftal.
Dat had Real Madrid indertijd niet en
dat heeft ook Ajax niet. Je kunt er
alleen maar naar streven dat je het
ideaalbeeld dat je als trainer van een
elftal hebt ook zo veel mogelijk bena
dert. Ik moet zeggen dat Ajax daar
aardig in geslaagd is.”
Laat ze zes gulden voor de eerste
helft (statistisch gezien de „beste
helft”) betalen, vijf gulden voor de
tweede helft, en wie de hele wed
strijd ineens neemt krijgt één gulden
korting en betaalt slechts tien gulden
De mogelijkheid moet bestaan dat
men in de rust een kaartje voor de
tweede helft bijkoopt, als men zozeer
geniet dat men de rest van de wed
strijd in geen geval wil missen.
niet meer bij, het hele stadion zindert
van voetbalvreugde, zodat alleen
doodarme toeschouwers die echt geen
vijf gulden extra kunnen spenderen,
van de tweede helft moeten afzien.
Een reputatie waar op T maart in
Amsterdam wel eens niets van terug te
vinden zou kunnen zijn.
Al is Udo Lattek geen kettingroker,
hij is minstens zo nerveus als zijn te
genspeler Kovacs. Lattek is ook even
explosief als het Belgische buskruitvaat-
je Raymond Goethals, de Belgische
bondscoach. Soms trekt hij zijn gezicht
in een grimas van afgrijzen. Andere
keren veert hij juichend op. Bayem is
Bovendien ziet Lattek in Krol en
Suurbier meer aanvallers dan verdedi
gers. Defensief vindt hij Krol maar
vooral Suurbier niet de sterksten. Sterk
ste punten van Ajax ziet hij in het
enorme lopen met of zonder bal
van het elftal. Het constant gaten trek
ken van spelers van wie je dat eigenlijk
niet zou verwachten en de geweldige
individuele en collectieve techniek. Spe
lers van absolute wereldklasse, wat voor
Lattek betekent dat zij op één lijn te
stellen zijn met Muller en Beckenbauer,
zijn voor de Duitse oefenmeester,
Cruyff, Keizer, Neeskens en Hulshoff.
Daaruit blijkt dus, dat Ajax in
beide wedstrijden na de rust „terug
schakelde in de tweede versnelling”,
„stoom afblies”, „zijn voorsprong con
solideerde”, of wat voor betitelingen
er nog meer bestaan voor „kalmer
aan doen”. In andere wedstrijden zal
dat dus ook wel het geval zijn, be
halve waarschijnlijk als de stand diep
in de tweede helft nog gelijk is of
Ajax zelfs achter staat. Twee vragen
wellen bij mij op als ik over dit
verschijnsel nadenk. Ten eerste: is
het verstandig van Ajax om die an
derhalf uur speeltijd zo in te delen?
Als we ervan uitgaan dat profvoetbal
showbusiness is, moet het antwoord
„nee” luiden. Wim Kan kwam vroe
ger altijd na de pauze. Toon Hermans
zal er niet over peinzen zijn beste
nummers in het begin te zetten, hij
bewaart ze tot het laatst. Als je wilt
dat de mensen met ’n gevoel van wel
behagen naar huis gaan, vastbesloten
om de volgende keer terug te komen,
dan moet je ze als voetbalclub een
„slotoffensief” aanbieden, zo mogelijk
gepaard gaand met enkele doelpun
ten.
Bayem mist eigenlijk dus alleen maar
een dirigent op het middenveld, een
Netzer bijvoorbeeld. Lattek: „Dat is be
trekkelijk. Wij spelen een iets ander
voetbal dan het nationale team. Meer
door het midden en minder via de
vleugels. Krauthausen en Hoffman, onze
vleugelspelers, zijn niet zo sterk als Rep
en Keizer. Toch werken zij verschrikke
lijk hard. Vooral over de inzet van
Krauthausen, die zich tijdens de inzinking
van de laatste weken die wij hebben
doorgemaakt soms als één van de beste
spelers ontpopte, ben ik bijzonder te
spreken. Dit zijn types die nooit opge
ven. Altijd maar blijven werken en
alleen al daardoor een voortdurende
bron van inspiratie voor de rest vormen.
Zulke voetballers heb je ook nodig. Een
elftal kan namelijk niet alleen bestaan
bij de gratie van vedetten.”
De grote vraag is natuurlijk wat
het voordeel van zo’n regeling is. Een
nadeel is de administratieve romp
slomp: er moeten meer verschillende
kaartjes worden gedrukt en in elk
vak moeten kaartjesverkopers aanwe
zig zijn die in de rust „tweedehelft-
jes” verkopen. Maar de voordelen
voor het Nederlandse voetbal, en
voor het voortbestaan van ons voet
bal, zijn onvoorstelbaar groot. In de
eerste plaats lok je nu ook al die
mensen naar het stadion, die een
tientje wel wat begrotelijk vinden
voor een gebeuren waarvan zij de
kwaliteit tevoren niet kennen. Als je
naar de film gaat weet je tevoren
dankzij de recensies of je iets goeds
te wachten staat, maar dat weet je
zien van Hertha BSC-Bayern
München. Bayem won met 2-5.
Scheidsrechter was de heer Quindeau
geen typisch Duitse naam als u het
mij vraagt. Maar ik heb wel erg van
hem genoten. Eerst gaf hij Hertha
een penalty, maar Horr schoot naast.
Daarna kreeg Bayern een penalty
wegens hands (Handelfmeter heet dat
in het Duits). Gerd Muller schoot
hoog in. In de tweede helft kreeg
Hertha nog twee „Fbulelfmeters" van
scheidsrechter Quindeau. De eerste
werd door Kudi Muller, de tweede
door Luggi Muller verzilverd, waar
mee de bittere pil van de gemiste
strafschop wat verguld werd tegeno
ver de Berlijnse toeschouwers die,
gebronsd door de wintersport, zaten
te vernikkelen op de tribune. Terwijl
Hertha dus met 2-5 van Bayem voor
zijn roodkoperen kreeg (prijs u ge
lukkig, mijn voorraad oudroest is
hiermee opgesoupeerd), was Bayem
toch erg ontevreden over de arbiter
vanwege die drie penalty’s tegen. Ten
onrechte, vond ik. Eindelijk eens een
scheidsrechter die simpelweg overtre
dingen die op het middenveld met
een directe vrije schop zouden zijn
bestraft, binnen het strafschopgebied
tot penalty’s promoveerde! Zo hoort
het. Bij de laatste penalty (Becken
bauer nam een Hertha-speler in de
heupzwaai) applaudisseerde Becken
bauer nadrukkelijk, vlak voor de
neus van Quindeau. Deze haalde on
verstoorbaar de gele kaart uit zijn
zak en stak die in de lucht. Becken
bauer, ook niet meer te intimideren
natuurlijk, bleef rustig applaudisseren.
De scheidsrechter haalde zijn schou
ders op en hervatte het spel. Zo mag
ik het graag zien!
Hoewel uitschakeling tegen Ajax ook
door Lattek („ik schat de kansenverhou
ding op 60-40 percent voor Ajax”) tot de
reële mogelijkheden worden gerekend,
heeft hij in zijn drie jaren bij Bayem
opmerkelijke resultaten bereikt. Lattek,
die tot 1975 bij Bayem onder contract
staat en ondanks alle Europa-cupbesog-
nes nu alweer geruisloos op een prolon
gatie van de Westduitse voetbaltitel af
stoomt, vertelt daarover: „Er is sinds
mijn komst bij Bayem veel veranderd.
Rond gevestigde sterren als doelman
Sepp Maier, Beckenbauer en Gerd
Müller was het mogelijk een elftal te
vormen dat tot het beste in zijn soort
mag worden gerekend. Toch ben ik er
niet van uit gegaan dat Müller en
Beckenbauer zo wel goed genoeg waren.
Zij hebben zich bij Bayem sedert enkele
Lattek praat veel maar zegt in feite
weinig. Zo eens in de zoveel tijd komt
er echter een opmerking dat Lattek de
zaken wat Ajax betreft erg juist ge
taxeerd heeft. Dat hij als het brein
achter Bayem ook een bijzonder gesle
pen tegenstander is. Lattek: „Er komt
voor ons voor die wedstrijden tegen
Ajax nog een ander probleem bij. De
Nederlanders hebben in stilte al jaren
gehoopt op een krachtmeting met het
Westduitse voetbal. Ons voetbal is
terecht trouwens zo vaak opgehe
meld dat de Nederlanders op een ver
pletterende nederlaag voor ons uit zijn.
Wat dat betreft moeten wij een klap
opvangen die beter door ons nationale
team opgevangen zou kunnen worden.
Ajax kan ons misschien verslaan maar
ik denk niet dat het Nederlands elftal
tegen het Westduitse elftal is opgewas
sen.”
En Franz Beckenbuaer, wiens naam
zoals gezegd tegenwoordig meer voor
komt in de roddelrubrieken dan op de
sportpagina’s: „Slechter kon het niet.
Ajax heeft het beste clubelftal van Eu
ropa. Het team is op alle punten even
sterk bezet. Wij zullen een buitengewone
prestatie moeten leveren om Ajax te
verslaan.” Lattek: „Nou, op alle punten
sterk bezet. Het kan dan wel zijn dat
Stuy in belangrijke wedstrijden wel op
zijn post staat, maar die man maakt
toch wel een bijzonder zwakke in
druk...”
seizoenen nog beter ontwikkeld. Zij
voetballen op weliswaar minuscule on
derdeeltjes nog beter dan voorheen. Het
grootste probleem was om rond boven
genoemde arrivés explosieve jongeren in
het team te voegen. Dat is gelukt.
Schwarzenbeck en Breitner hebben zich
binnen korte tijd ontwikkeld tot vol
waardige internationals. Höness (het tus
senstation in de lijn Beckenbauer-
Müller, red.) wordt nog steeds sterker.
In feite heeft dit Bayem zes vaste
internationals die tot het Westduitse
team behoren. Gezien de kwaliteit van
ons nationale elftal zegt dat toch wel iets
dacht ik.”
bij voetbal niet: het verslag wordt
pas geschreven als het al te laat is.
Nu gaan die twijfelaars toch maar
denken: die zes gulden voor de
eerste helft kunnen me de kop niet
kosten, ik kan het één helft aanzien,
bevalt het me niet dan ga ik weg en
ga ik voor de vier gulden die ik in
mijn zak gehouden heb, naar de film.
Vorig jaar, op 12 maart 1972, speel
de Ajax thuis tegen PSV. Ajax won
met 4-1. Rust 1-1, maar al kort na de
rust was het 3-1. Afgelopen zaterdag,
bijna een jaar na dato, speelde Ajax
opnieuw tegen de Eindhovenaren. Dit
keer werd het 3-1. Rust 2-0, 18 minu
ten na rust 3-0, vlak voor het eind
signaal 3-1. Vrijwel identieke wed
strijden dus, met een jaar tussenpau
ze. Ik heb in beide wedstrijden het
aantal keren geturfd dat Jan van
Beveren in actie moest komen. In
maart 1972 was dat voor de rust 22
maal, na de rust 17 maal en in
februari 1973 voor de rust 27 maal en
na de rust 17 maal.
Er komt om te beginnen dus meer
„aanvangspubliek"Laten we zeggen
dat er bij AjaxPSV onder de huidi
ge, normale omstandigheden 23.000
mensen komen die allemaal een
tientje betalen en dus f 230.000 in het
laatje brengen (ik vereenvoudig en
rond het allemaal af om de redene
ring te vergemakkelijken). Kan men
gesplitste kaartjes kopen, dan zit het
Ajax-Stadion bij het beginsignaal
vol: 30.000 mensen. Van dezen hebben
10.000 een heel kaartje gekocht voor
tien gulden, maakt f100.000. De rest
20.000 man, heeft alleen een eerste
helftkaartje gekocht voor zes gul
den: totaal f 120.000. Zekere opbrengst
dus f 220.000. En nu komt het.
Dat betekent dan, dat 20.000 mensen
nog eens zes gulden dokken, maakt
f 120.000 extra, tel daar de f 220.000
van daarnet bij op en u krijgt een
totale recette van f 340.000. Dat is
dus f 110.000 meer dan bij de oude
methode. Van die meeropbrengst
kunnen gemakkelijk de extra contro
leurs en kaartjesverkopers worden
betaald, die in de „gele vakken” (vak
ken waar alle kopers van „eerste-
helftjes” worden ondergebracht, hun
kaartjes zijn namelijk geel) alle blij
vers bliksemsnel van een tweede
kaartje voorzien. Ik voorzie overigens
wel, dat daarvoor de rust tot een half
uur moet worden uitgebreid. Maar
ook dat behoort bij showbusiness. De
mensen kunnen dan op hun gemak
iets gaan drinken of eten in de kanti
ne, het bevordert de gezelligheid en
de post „horeca-inkomsten" wordt
ook weer drastisch vergroot. Nee, hoe
meer ik er over nadenk, hoe meer ik
er van overtuigd raak dat alleen die
kaartjessplitsing het Nederlandse
voetbal nog kan redden.
Brigitte Beckenbauer ia een ondernemend vrouwtje. Niet het type dat zich uit
fluitend bezighoudt met het wassen van de vaat en het verzorgen van de kinderen,
twee karakteristieken waaraan ook het ideaalbeeld van de Duitse huisvrouw dient
te voldoen. Het zou allemaal nog wel meevallen als uitgerekend Frau Beckenbauer
niet de echtgenote was van één van werelds beroemdste voetballers. De wederhelft
van een man die er volgende maand met Bayem tegen Ajax en volgend jaar met het
Westduitse elftal tijdens de wereldkampioenschappen voor moet zorgen dat het hoog
gerezen Westduitse voetbalimago geen deuken oploopt. Wat dat betreft verwacht
men wel het één en ander van de Westduitse libero. Zo’n man heeft volgens de pu
blieke opinie een echtgenote nodig, die hem na zjjn zware arbeid op het voetbalveld
thuis rustig opvangt. En geen vrouw die haar man van de ene party naar de andere
fleurt, waardoor de Beckenbauers binnen enkele jaren tot één van de bekendste echt
paren van het Westduitse mondaine leven zijn uitgegroeid en graag geziene gasten
ijjn op de grote feesten van de jet set die zich over de gehele Bondsrepubliek uit
strekken.
Het financieel gevoelige Ajax kan niet
buiten de Europa-cuprecettes. Hoe krijgt
Bayem zijn dure huishouding sluitend.
Lattek: „Wij hebben dit jaar zo veel
vriendschappelijke wedstrijden gespeeld
dat voortijdige uitschakeling geen ramp
betekent. In de toekomst zullen wij die
Europa-cup echter hard nodig hebben.”
Hoe is het met de belangstelling voor
Müller en Beckenbauer? Lattek: „Die
zijn niet te koop. Müller heeft het
indertijd goed gespeeld maar hij had
nooit naar Feyenoord gegaan. Deze jon
gens verdienen aan hun reclameop
brengsten zo veel dat zij nooit uit Duits-
Er is echter nog één punt waar Lattek
zich wel zorgen over maakt. Hij be
denkt: Het gemiddelde niveau in de
Bundesliga is een beetje gezakt de laat
ste jaren. Wij zijn steeds sterker gewor
den en daarom zijn er in Duitsland
nauwelijks gelijkwaardige tegenstanders
voor ons. Daarom deel ik ook het ver
wijt van die mijnheer Groot van Ajax
niet. Hij heeft ons verweten dat wij
voor het publiek niet aantrekkelijk ge
noeg zouden spelen. Een beetje eenzijdig.
Vorig seizoen maakten wij 101 doelpun
ten terwijl wij ook dit seizoen in de
Bundesliga verreweg de meeste goals
hebben gescoord. En daar komt het
publiek toch voor. Wij staan niet voor
niets bekend als één van de aanvallend-
ste teams van Europa.”
Om die reden wagen de boulevardbla
den met hun enorme oplagen, Bild Zei-
tung voorop, het herhaaldelijk om de
levensloop van Franz Beckenbauer in
diskrediet te brengen. Beckenbauer woe
dend: „Waar bemoeien die kranten zich
eigenlijk mee. Zij kunnen alleen kritiek
leveren als ik bij Bayern of in het
nationale elftal ook wezenlijk slechtere
prestaties zou leveren. En ik meen toch
dat de naam Beckenbauer overal ter
wereld nog wordt geassocieerd met klas
je. Ik verbeeld mij niets maar ik voetbal
toch nog steeds tot ieders tevredenheid.”
Het wordt bevestigd door Bayem-
München-trainer Udo Lattek die vol
bewondering opmerkt: „Zonder de an
deren tekort te willen doen is Becken
bauer bij ons en in het Duitse elftal nog
tteeds de voetballer om wie op grond
van zijn geweldige klasse en internatio
nale ervaring zeer veel draait.”
D« ode van Lattek aan het adres van
zijn aanvoerder en sterspeler is niet zo
verwonderlijk. De onverbrekelijke twee-
•enheid manifesteert zich namelijk al
finds 13 maart 1970, de datum waarop
de 38-jarige Lattek bij Bayern München
zijn intrede als trainer deed. Op instiga
tie van Beckenbauer werd Lattek uit de
hoeveelheid kandidaten gelicht. Als as
fistent van de Westduitse bondscoach
Helmut Schön, die hij ook vergezelde
tijdens de wereldkampioenschappen in
1966 in Engeland, was Lattek Becken
bauer al opgevallen. Hij prees bij het
bestuur van Bayem München Lattek als
A'vvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvwvvvvvv^
De tweede vraag die me kwelt is:
hoe moeten wij, als toeschouwers, daar
tegenover staan? V moet mij eigen
lijk niet meerekenen, want ik kom er
op mijn perskaart gratis voor nie
mendal op, krijg vooraf een gratis
programma en in de rust en nafloop
gratis drinken en als ik vervolgens
laatdunkend over het vertoonde
schrijf, krijg ik daar nog betaald
voor ook! Maar u zelf? U betaalt,
laten we zeggen: 10 gulden voor an
derhalf uur topvoetbal, zittend bij te
tvonen. Vijf gulden per helft. Maar
voor die tweede helft krijgt u slechts
gedeeltelijk waar voor uw geld. La
ten we zeggen voor vier gulden.
Heeft u dan een gulden te veel be
taald (vijf plus vier is negen gulden),
of moet u rekenen dat u voor de
eerste helft zes en voor de tweede
vier gulden hebt betaald? Zo zal
Ajax wel redeneren, denk ik. Goed,
we houden even die verdeling zes en
vier gulden aan. Nu zijn er nogal wat
mensen die tien minuten voor het
einde weggaan om de drukte te ont
lopen. Die mensen gooien ongeveer
een gulden zomaar over de balk: zij
hebben nog voor een gulden wed
strijd te goed, maar zien daar vanaf.
Als het erg spannend is blijven ze
heus wel zitten, maar het is vaak niet
spannend meer, de spelers hebben in
hun tweede versnelling teruggescha
keld, etc. Wat ik mij nu afvraag is
dit: als er mensen zijn die tien minu
ten voor het einde al weggaan, dan
zullen er ook wel mensen zijn die in
de rust al weg willen, mits ze niet
het gevoel hebben dan vier gulden
weg te smijten! Daarom wil ik dit
voorstellen: geef de mensen de gele
genheid drie soorten kaartjes te ko
pen: voor de hele wedstrijd, voor de
eerste helft, of voor de tweede helft!
land weggaan. Een Haller en SchnelMn-
ger zijn voor de reclame veel minder
interessant omdat zij in het buitenland
voetballen. Voor de Duitse clubs zijn
Müller en Beckenbauer niet te betalen.
Trouwens de waarde van dergelijke
voetballers valt niet in geld uit te druk
ken. U kunt mij toch ook niet vertellen
wat Cruyff en Keizer waard zijn?”
