Ruim 350 studenten in academiegebouw
Ie
Een stuk koninkrijk op drift
Lord Caradon over Midden-Oosten:
Acties tegen
Vragen over
doodstraf
1
geheime
informatie
automatisch
Calley houdt
twintig jaar
met vrouwenarts
Gevangenengeld
voor zwembad
in Ethiopië
Cyprus krijgt ook
vice-president
Publiek maakt
Engelse tv
VAN DAG TOT DAG
'commentaar op actuele zaken
„Koehandel gedreven
Reuzenzuiger
opgeleverd
1”
Belgische comité tot Justitie:
99
DODELIJKE VAL
3
19 73
ZATERDAG 17
FEBRUARI
2
r:
Verontwaardigd
In Noord-Ierland
iek
:en
Reclame vrij
meer dan 100.000
bolbloemen
40ste Westfriese Flora
19 t.e.m. 25 februari 1973
modeshows
veestal
florabeurs
mechanisatie
De lente
begint in
Bovenkarspel
gecombineerde trein
toegang biljetten
openingstijden
19 februari
14.00-22.00 uur
20 t.e.m. 24 februari
09.00-22.00 uur
25 februari
09.00-18.00 uur
BEZETTING IN GRONINGEN
i
Vredeskansen gestegen
ADVERTENTIE
(Van onze redacteur in Brussel)
een
GRONINGEN. Het academiegebouw van de Rijksuniversiteit in Gro
ningen is om acht uur gisteravond bezet door ruim 300 studenten. Aanlei-
leld
ord
zijn
iet-
ug-
gon
uur
zijn
inse
1 in
n tot
ifge-
allen
dan
n en
niet
irde”
van
van
van
en
Volgens een circulaire van deze stich
ting en een toelichting van haar voorzit
ter, mr. Francissen, betreft de aangebo
den informatie „berichten en mededelin
gen die nog niet voor publikatie geschikt
zijn zoals bijvoorbeeld begrotingsbedra
gen en plannen en voorstellen die nog
niet in gemeenteraden zin behandeld.”
Het DS ’70-Kamerlid heeft zijn vragen
gericht aan de ministers van Verkeer en
Waterstaat en van Volkshuisvesting en
Ruimtelijke Ordening, omdat hier plan
nen worden voorbereid die kunnen lei
den tot grote aanbestedingen en aan de
minister van Binnenlandse Zaken, omdat
deze ook het toezicht op de gemeentelij
ke ambtenarenapparaten onder zijn su
pervisie heeft.
„Nee. Berichten dat Israel bereid zou
zijn de moslim- en christelijke wijken
een bijzondere status te verlenen zijn
direct ontkend”.
In Israel wordt u beschuldigd anti-
Israel-gezind te zijn.
Gelooft u dat de impasse doorbroken
kan worden?
on-
egd
leer
en-
ïng
re.
n de
>pge-
eiten
van
itiek
n de
erso-
over
;eren
iuni-
iber,
Deze
i de
wer.
'aar-
ital.
van
en
/er-
ieng
loud
tsjit.
deze
ken.
lane
;den
rug-
■anse
e in-
voor
het
ver-
tie-
ede
-le
ngt
em
•le-
ïn-
in
iste
2a-
om
ijn
/er
van
de
emt
i de
op
dat
van
lin
de
felle
aten
eri-
laar
bus"
eflij-
ivol-
>rden
icale
n de
vets-
asitie
J ar
tel te
van
;rali-
het punt van de abortus in versneld
tempo voor herziening aan de volksver
tegenwoordiging te zullen voorleggen
omdat „zowel de justitiële macht als de
bevolking daarop met ongeduld wach
ten”.
Het bestuur van de Rijksuniversiteit
in Utrecht heeft de ongeveer honderd
studenten die sinds donderdagavond het
instituut voor Pedagogische en Andrago
gische Wetenschappen aan de Trans be
zet houden, laten weten dat het niet op
de eisen van de bezetters kan ingaan en
overleg met hen ongewenst en overbodig
acht.
laten
istrie
iwen
in
:rne-
ank-
BRUSSEL „Het Nationaal Comité
Willy Peers”, dat ijvert voor de vrijla
ting van de vrouwenarts uit Namen,
heeft de Belgische justitie ervan be
schuldigd met de vrijheid van dr. Peers
„een soort koehandel te drijven”.
„Het grote breekpunt tussen Israel en
Jordanië is Jeruzalem”, zegt Lord Cara
don in het Intercontinental Hotel in
Amman. „Ik heb de indruk dat Jordanië
en Israel het over de rest wel eens
kunnen worden, maar alles draait om
Jeruzalem. In Israel heb ik gezegd dat
ik voor een Arabisch en een Israëlisch
Jeruzalem ben zonder barrières en prik
keldraad. De Israëlische pers heeft mij
onvolledig geciteerd doordat „Arabisch
en Israëlisch Jeruzalem” weggelaten zijn
waarmee de verkeerde indruk gewekt is
dat ik voor handhaving van de status
quo ben”.
In de beroemde veiligheidsraadsreso-
lutie wordt gesproken over ontruiming
van bezette gebieden, en niet „de” be
zette gebieden Betekent dat dat u de
Israëlische versie steunt dat aanzienlijke
grenswijzigingen mogelijk moeten zijn?
„De grenzen van vóór de Zesdaagse
Oorlog waren niet veilig en niet erkend.
Er moeten nieuwe grenzen komen. De
formulering van de resolutie was uiter
aard bijzonder zorgvuldig gekozen. Hoe
die grenzen zullen lopen: daarover moet
onderhandeld worden. Het is duidelijk
dat beide partijen maximale eisen stel
len. Israel in het behouden van de
Golanhoogten, Jeruzalem, grote stukken
van de West-oever, Gaza en Sjarm-El-
Sjeik. De Arabieren in hun eis van
ontruiming van alle bezette gebieden”.
NICOSIA RTR). Rauf Denktash is
gisteren automatisch vice-president van
Cyprus geworden, doordat zijn enige te
genkandidaat bij de voor morgen uitge
schreven verkiezingen, Ahmet Berberog-
lu, zich terugtrok.
Volgens de grondwet van Cyprus kie
zen de Griekse Cyprioten de president,
terwijl de Turkse minderheid de vice-
president aan wij st. Aartsbisschop Maka
rios was eerder al door het ontbreken
van een tegenstander verzekerd van een
nieuwe ambtstermijn.
Denktash, die hoofd is van het bestuur
voor de Turkse bevolkingsgemeenschap,
volgt dr. Fazil Kutchuk op, die zich na
twee ambtstermijnen niet herkiesbaar
had gesteld. Berberoglu publiceerde gis
teren in de Turks-Cyprische pers een
tegenspraak op Grieks-Cyprische persbe
richten dat hij zich onder druk uit de
verkiezingen zou hebben teruggetrokken.
Denktash verklaarde dat hij zijn be
leid zou baseren op de beginselen van
Kemal Ataturk, de grondvester van de
Turkse republiek, en samen met Turkije
zou ijveren voor een vreedzame oplos
sing van de problemen op Cyprus. Dit
hield in dat hij ook zou streven naar
vreedzame betrekkingen tussen Turkije
en Griekenland.
Het hof verwierp de stelling van de
verdediging dat de luitenant niet van
plan was moord te bedrijven en slechts
orders had opgevolgd
LA CORUNA (UPI) De Spaanse
filmregisseur Claudio Querin is gisteren
omgekomen nadat hij van een kerktoren
viel waar hij aanwijzingen gaf voor een
scène uit de film „Duivelsland”.
De 34-jarige Querin viel van
hoogte van veertig meter in het dorp
Nuya aan de noordkust bij Coruna. Hij
stierf op weg naar het ziekenhuis.
Een woordvoerder van de filmprodu
cent zei dat men de film zal afmaken
als eerbewijs aan de regisseur.
(Van onze redacteur in Jeruzalem)
JERUZALEM „De kansen op vrede
in het Midden-Oosten zijn groter dan
ooit tevoren,” aldus Lord Caradon, voor
malig Brits ambassadeur bij de Verenig
de Naties. Lord Caradon brengt op het
ogenblik een bezoek aan het Midden-
Oosten, en is afgelopen woensdag terug
gekeerd in Amman na een bezoek aan
Israel. Lord Caradon is de initiator van
de veiligheidsraadsresolutie van 1969
over het Midden-Oosten, die inhoudt dat
Israël bezet gebied moet ontruimen in
ruil voor erkenning en veilige grenzen.
„Ik geloof dat er voor de EEG-Ianden
een belangrijke rol is weggelegd om een
nieuw initiatief te nemen, waar Enge
land uiteraard een belangrijke rol in
kan spelen. Ook de secretaris-generaal
van de Verenigde Naties Waldheim zal
initiatieven kunnen ontplooien”.
Het landelijk overleg van grondraden
is „uiterst verontwaardigd over de pro
vocaties van het politie-optreden of
dreiging ermee in sommige universiteits
steden.” De studenten streven volgens
het LOG geen gewelddadige botsingen
op de universiteit na, maar voeren acties
„in het belang van het onderwijs en
tegen het beleid van de regering”. De
grondraden aldus het LOG zijn vastbe
sloten niet op deze provocaties in te
gaan. Zij blijven hun acties richten op
het versterken van de eenheid op de
universiteit tegen de huidige onderwijs
politiek.”
worden verkocht.
Daartoe moeten de laatste alinea’s van
artikel 383 van het Wetboek van Straf
recht worden geschrapt, waarin elke
vorm van publiciteit voor voorbehoeds
middelen wordt verboden. In de Ka-
mercommmissie van Justitie heeft mi
nister Vanderpoorten zich overigens over
de abortuskwestie in het vage gehouden,
al heeft hij wel te kennen gegeven
ervan overtuigd te zijn dat de wetgeving
ook op dit punt herziening verdient.
Maar over een tijdschema heeft hij niets
gezegd.
LONDEN )DPA) De BBC gaat tele-
visie-programma’s uitzenden die het pu
bliek kan samenstellen. Er hebben zich
al politieke organisaties van links en
rechts, studenten, vakbonden, religieuze
instanties, zonderlingen en zelfs een ille
gale organisatie aangemeld.
De eerste experimentele uitzending
begint in april onder de titel „Open
deur”. De BBC zal de amateurs geen
honorarium betalen maar zal alle tech
nische hulpmiddelen en vakmensen ter
beschikking stellen.
Overigens zal in België weldra vrij
reclame worden gemaakt voor voorbe
hoedsmiddelen. Voorbehoedsmiddelen die
niet onderworpen zijn aan een genees
kundig voorschrift mogen dan ook vrij
De 29-jarige Calley werd oorspronke
lijk door de krijgsraad tot levenslange
gevangenisstraf veroordeeld wegens
moord op ten minste 22 Vietnamezen,
maar zijn commandant wijzigde de straf
in 20 jaar.
ding van de bezetting is het goedkeuren door de universiteitsraad van de
voorstellen van het college van bestuur der universiteit over de controle
maatregelen op de duizend guldenwet. In de voorstellen wordt gesteld
dat niet-betalers geen gebruik meer zullen mogen maken van de onder
wijsvoorzieningen.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Het Tweede-Kamerlid
Keuning (DS ’70) wil een onderzoek
naar de herkomst van de „vertrouwelij
ke mededelingen met berichten omtrent
voorgenomen (vaak onderhandse) aanbe
stedingen en aankopen”, die de Haagse
Stichting Eurinform aan het bedrijfsle
ven te koop aanbiedt.
Maandag vertrekt vanaf de ADM-werf
in Amsterdam een grote 44 meter hoge
zuiginstallatie voor het lossen van.
aluminiumhoudende aarde. De installa
tie werd gebouwd voor de Söral-fabriek
in Husnes (Noorwegen)een opdracht
die werd uitgevoerd door Conrad Stork
in Haarlem in samenwerking met een
Zwitserse onderneming. Het projekt
heeft ongeveer 5 miljoen gulden gevergd.
het universiteitsbestuur kwalificeerde de
eisen van de bezetters daarom als „zin
loos”.
De vertegenwoordigers van de studen
ten in het dagelijks bestuur en de facul
teitsraad van de faculteit der dierge
neeskunde in Utrecht hebben gisteren
besloten, hun werkzaamheden in bestuur
en raad op te schorten.
Het college van bestuur van de socië
teit Minerva, het Leidsche studenten
korps (LSC) en de Vereeniging van
Vrouwelijke Studenten in Leiden hebben
zich gedistancieerd van het optreden
van corpsstudenten tegenover de bezet
ters van het bureau Inschrijving van de
universiteit.
Zij hebben in een verklaring medege
deeld dat zij zich „non-politiek” opstel
len en dat de leden elk individueel vrij
zijn zich politiek op te stellen ten op
zichte van de wet op de college-en
inschrijfgelden.
Het college van bestuur van de rijksu-
teit Minerva, heeft het gebruik van ge
weld door corpsstudenten „ten zeerste”
afgekeurd.
Het collge van bestuur van de rijksu
niversiteit in Leiden zegt in een gisteren
uitgegeven verklaring de bezetting van
het bureau Inlichtingen en Inschrijvin
gen onrechtmatig te vinden.
Het bestuur veroordeelt eveneens de
actie van corpsstudenten. Op dit moment
worden gegevens over hun actie verza
meld. Volgens het bestuur is er in het
gebouw vrijwel geen schade aangericht
en zijn de bescheiden van het bureau
geheel in tact gebleven.
Het koninkrijk der Nederlanden wan
kelt op zijn grondvesten. Men kan het
ook wat minder emotioneel uitdrukken:
de nog overgebleven overzeese rijksdelen
dreigen op drift te raken, want de
trossen waarmee zij aan het Europese
schip van Staat verbonden zijn staan zó
jtrak gespannen dat zij binnen afzienba
re tijd wel zullen moeten worden ge
kapt-
Nederland volgt daarmee de weg die
het Britse imperium, de Franse unie, de
Spaanse en Portugese koloniale naties en
het Belgische zwart-witte koninkrijk
hebben gevolgd. De tijd van de koloniën
Ij al vele jaren voorbij, maar de tijd
van de statutaire politieke verbondenheid
tussen voormalige moederlanden en
voormalige overzeese wingewesten is ook
verstreken. Wat overblijft is de vriend
schap omwille van de wederzijdse be-
staansbelangen. De banden die Neder
land met de West in de toekomst zullen
kunnen blijven verbinden zijn voorna
melijk economische en financiële. Maar
zelfs die binding zal niet altijd tweezij
dige voordelen opleveren. Zij zullen in
de eerste plaats moeten bijdragen tot
opbouw en sanering van de maatschap
pelijke en nationaal-economische struc
tuur der vroegere koloniale gebieden en
daardoor aan het ex-moederland vaak
meer geld kosten dan dat zij economi
sche winstaspecten bieden.
De uiteindelijke bedoeling moet na
tuurlijk zijn, dat tot zelfstandigheid ge
groeide overzeese rijksdelen een zodani
ge eigen positie in de wereld veroveren,
dat zij op voet van gelijkheid normale
handelsbetrekkingen kunnen aangaan
met alle andere landen die daarvoor in
aanmerking komen. Als zij dan omwille
van de vroegere verbondenheid enige
voorkeur doen gelden voor hun voorma
lige moederland, is dat meegenomen.
Ten aanzien van Suriname en de An
tillen is dit echter allemaal voorlopig
nog grove theorie. Om de meest actuele
ontwikkeling als voorbeeld te nemen: In
Suriname heerst een situatie die zou
kunnen leiden tot een versnelling van
het proces der losmaking, maar de ei
genlijke crisis ligt in de onmachtige
sociaal-economische structuur van het
land zelf en niet op het vlak van de
bevrijdingsstrijd. Een op dit ogenblik
volkomen aan zichzelf overgelaten Suri
name zou onmiddellijk een prooi worden
van zijn milieu, de Zuidamerikaanse
„Vierde wereld”. Politiek gezien ligt er
voor Suriname geen kans op zelfstandig-
heidsbehoud open in dat deel van de
wereld, waar zich twee gigantische revo
luties aftekenen die de grenzen van
kleine landen onherroepelijk overschrij
den: ten eerste de linkse volksbeweging
onder inspiratie van Cuba, die in het
gehele Caraïbische gebied infiltreert, ten
tweede de economische worsteling tus
sen de grootinvesteerders uit de rijke
landen, waarbij Zuid-Amerika alleen
zijn eigen belangen zal kunnen beveili-
„Dat is unfair. Ik heb veel vrienden In
Israel en ook in de Arabische landen. In
de dertiger jaren was ik onder het
Britse mandaat werkzaam in Palestina.
Ik heb toen met gevaar voor eigen leven
joodse nederzettingen tegien Arabische
aanvallen helpen beschermen. Daarom
accepteer ik zo’n beschuldiging van Is
raëlische kant absoluut niet,” zegt Lord
Caradon verontwaardigd. Diplomatiek
voegt hij daaraan toe: „Ik ben pro-
Israelisch, pro-Arabisch en pro-vrede”.
Volgens het bestuur verhinderen de
bezetters het doorgaan van „vitale werk
zaamheden”. Als daar na ontvangst van
de brief van het bestuur geen verander
ing in komt, dan zal het college „niet
aarzelen, tot ontruiming over te gaan”.
De bezetters 1 bben van het insti-
tuutsbestuur geëist, dat het niet zal
meewerken aan uitvoering van de dui
zend gulden-wet. Naar aanleiding daar
van stelt het universiteitsbestuur na
overleg met bestuursleden van de subfa
culteit dat alle uitvoeringsmaatrege
len in het kader van deze wet in overleg
met de universiteitsraad worden geno
men. Tot nu toe is alleen de door de
universiteitsraad aanvaarde maatregeln
van het versturen van „maanbrieven”
uitgevoerd. Aan de instituutsbeheerders
zijn geen verdere instructies gegeven en
Calley heeft nu dertig dagen om een
petitie in te dienen bij het hoogste
militaire hof van beroep. Het hof van
beroep achtte bewezen dat Calley als
aanvoerder van een peloton had deelge
nomen aan en zijn ondergeschikten had
gelast ongewapende mannen, vrouwen
en kinderen die zich niet verzetten dood
te schieten.
gen door zich in zo groot mogelijke
eenheden op te stellen. De tendens naar
schaalvergroting in politiek opzicht
wordt voornamelijk gestimuleerd door
de economische onmacht der kleine een
heden. Suriname zou een kleine eenheid
zijn die door haar tekortschietende struc
turele potentie geen enkele kans zou
maken zich te handhaven.
Er is echter nog een ander, niet
minder ernstig probleem dan dat van de
sociale, industriële en economische on
macht van Suriname, dat is de bevol
kingsopbouw die door allerlei opportu
nistische ingrepen in het verleden een
bont scala heeft gekregen dat aanleiding
tot interne botsingen kan zijn.
Ongeveer 350.000 mensen in totaal,
verdeeld over minderheden die willekeu
rig bijeengebracht of gekomen zijn, kun
nen moeilijk als een hechtverbonden
nationale eenheid worden gezien in een
situatie waarin aan al die groepen af
zonderlijk stevig getrokken wordt door
buitenlandse agitatie. 120.000 Creolen,
115.000 Hindoestanen, 50.000 Indonesiërs,
3000 Indianen, 6000 Chinezen, 600 Euro
peanen, en verder enkele duizenden
Mestiezen, Mulatten en enkele onbeken
de rassen, dat is ongeveer het bevol-
kingsbeeld, maar het is uit sociaal en
politiek oogpunt een onbruikbare verde
ling. Want de scheidslijnen en tegenstel
lingen lopen soms dwars door deze inde
ling heen, zoals bijvoorbeeld bij de Cre
olen, die zich verdeeld hebben in stads
negers en bosnegers via duidelijke socia
le en culturele verschillen, uitmondend
in een volkomen uiteenlopende interne
machtspositie. Een sluimerend rassen
conflict, een sociaal moeras en een ge
brek aan een eigen nationale economi
sche basis zijn nu niet direct factoren
die ervoor pleiten dat Suriname zo snel
mogelijk als onafhankelijke natie aan
zijn lot wordt overgelaten. Een kind, dat
erom schreeuwt te vondeling te worden
gelegd.
Aan de andere kant kan een te lang
durige voortzetting van de huidige status
van Suriname in het Koninkrijk nog
meer destructieve krachten losmaken,
waartoe in het omringende buitenland
ongetwijfeld agitatoren op de loer liggen.
Suriname heeft een regering nodig die
zowel naar binnen als naar buiten een
doelmatige blauwdruk van beleid opstelt
en pas daarna het veiligste tijdstip voor
de onafhankelijkheid bepaalt. Het schiet
er niets mee op dat het zich van Neder
land bevrijdt en dan een prooi wordt van
andere, ogenschijnlijk geen neo-kolonia-
le maar in wezen veel tirannieker
machten, die in Zuid-Amerika in op
komst zijn.
De regering-Sedney kan in ieder geval
de zaak niet meer redden door de onrust
te dempen en alleen het venster open te
houden dat uitzicht op Nederland geeft.
Zij staat voor een gigantische taak, met
povere middelen, geringe kansen en ge
vaarlijke risico’s.
BELFAST (Reuter). De doodstraf
uitgesproken tegen een militante protes
tant wegens het doden van een politie
man. is gisteren door zowel protestanten
als rooms-katholieken in Noord-Ierland
veroordeeld.
Noord-Ierland is het enige deel van
het Verenigd Konikrijk waar de dood
straf geldt voor het doden van een poli
tieman of soldaat tijdens de dienstuitoe
fening, maar of de straf ten uitvoer
wordt gelegd hangt af van een uitspraak
van de kroon.
WASHINGTON (Reuter) Het Ame
rikaanse militaire hof van beroep heeft
gisteren de veroordeling van luitenant
William Calley bekrachtigd wegens
moord op Zuidvietnamese burgers bij
het bloedbad van My Lai in maart 1968.
Aldus het ministerie van Defensie in
Washington. Ook de strafmaat, twintig
jaar dwangarbeid is door het hof ge
handhaafd.
Hebt u in uw besprekingen met de
Israëlische leiders enige soepelheid ten
aanzien van Jeruzalem kunnen ontdek
ken?
Het bureau van de Britse minister
voor Ulster, William Whitelaw weigerde
gisteren commentaar te geven op de
straf die is uitgesproken tegen de 29-
jarige Edward Brown. In politieke krin
gen acht men het onwaarschijnlijk dat
Brown, lid van de Ulster Defence Asso
ciation, zal worden opgehangen.
De militante dominee Ian Paisley eiste
gisteren van de regering een verklaring
waarom geen leden van het Ierse Repu
blikeinse Leger ter dood zijn veroor
deeld, „die vele politiemannen hebben
gedood”
ZUTPHEN Gedetineerden uit de
jeugdgevangenis in Zutphen hebben geld
bijeengebracht voor de bouw van een
klein zwembad ergens in Ethiopië. Zij
namen hiertoe het initiatief, nadat een
priester in de gevangenis had verteld
over de armoe en ellende waarin vele
Ethiopiërs leven.
De kosten voor het bad worden ge
schat op 250 gulden, een voor Ethiopi
sche begrippen groot bedrag, maar ook
voor de gedetineerden, die dagelijs ge
middeld twee gulden voor verteringen
ontvangen.
Het geld is bijeengebracht, via bingo-
avonden en de verkoop van kerstkaarten
in de gevangenis.
Peers, een van de grondleggers van de
Belgische beweging ter liberalisering van
de abortus, zit, zoals gemeld in voorar
rest omdat hij in de provinciale gynea-
cologische kliniek van Namen enkele
honderden malen vruchtafdrijvingen
heeft verricht. De gynaecoloog zou voor
lopig op vrije voeten hebben kunnen
komen als hij een document had gete
kend waarin hij zou hebben beloofd van
zijn activiteit af te zien totdat er een
wettelijke oplossing voor het Belgische
abortusvraagstuk is gevonden.
De Belgische minister van Justitie
doet er inmiddels het zwijgen toe. Ter
wijl hij volgens het comité toch had
beloofd zijn invloed bij het parket aan
te wenden om dr. Peers vrij te krijgen.
Het actiecomité vindt overigens dat hij
te kennen moet geven de wetgeving op
i
