Ontvoerders
Merendeel van passagiers komt om bij drama boven Sinaiwoestijn
lijk Pétain
gegrepen
Tweede kamer wil meer geld
voor departement van CRM
Amerikaanse
luchtsteun
Lévi-Strauss
Militairen in Turkije
Britse defensie-
eisen nieuwe wetten
uitgaven hoger
Vietnam heeft alle hulp nodig
Huurverlaging
in Almelo
Laos stopt
Erasmusprijs
voor Claude
achtergrond
I
O
KRITIEK OP REGERINGSBELEID
Kritiek op „onverantwoordelijke politici
3
DONDERDAG
2 2
FEB RUARI
1973
Zelfmoordaanslagen
i
I
Radioapparatuur
I
Hulp
Uitweg
Oorlog niet voorbij
Bureaucratie
Congres
„Vriendschappelijk”
t
t
t
MM
fVan onze speciale verslaggever Willebrord Nieuwenhuis)
SAIGON In de hele wereld wordt gepraat over massale hulpver
lening aan Vietnam, maar zowel in Noord- als in Zuid-Vietnam weet
men nog lang niet waai men aan toe is. Beide partijen weten wel wat
men het liefste heeft. Voor Zuid-Vietnam is dat geld dat hier besteed
kan worden en Noord-Vietnam zegt alleen van „vrienden” hulp aan
te nemen en zelf nauwkeurig te willen aangeven wat er met de goe
deren gedaan zal worden.
TEL AVIV/BEIROET (AFP, DPA, Reuter en UPI) Israëlische straal
jagers hebben gisteren boven de Sinaiwoestijn een Libisch passagiersvlieg
tuig neergeschoten. Negen inzittenden van de Boeing 727 werden met
zware verwondingen opgenomen in een militair ziekenhuis; de andere in
zittenden kwamen om het leven. Het aantal doden was gisteren nog
onzeker. Volgens Israëlische zegslieden zaten er 74 passagiers in het toe
stel. Een bericht van het Libisch Persbureau zegt dat er 113 passagiers
waren. Door het neerschieten van het vliegtuig zijn de vredeskansen in het
Midden-Oosten verkleind. Verwacht wordt dat het Israëlische optreden
harde reacties zal oproepen in de Arabische wereld.
Geen waarschuwing
W:
Israel schiet Libisch vliegtuig neer
(Van onze correspondent)
1
l
i
95
1
jt
1
r
„Ik ben ervan overtuigd dat deze com
missie, het Congres en het Amerikaanse
volk ons standpunt delen dat een op
verantwoorde en juiste wijze geënga
geerd Amerika, te verkiezen is boven
een Amerika dat inteert en zich aan een
leidende rol op het wereldtoneel ont
trekt, aldus minister Rogers.
Enkele belangrijke punten uit het La-
otiaanse akkoord zijn:
il
e
e
e
n
In de gisteren uitgegeven verklaring
van de raad van het Turkse opperbevel,
die door de Turkse radio is uitgezonden,
heet het verder, dat de militaire leiders
vorige week een aantal keren hebben
vergaderd met leiders van politieke par
tijen met het doel, een uitweg te zoeken
uit de huidige crisissituatie.
Onderwerpen die besproken werden,
waren o.m. invoering van hervormingen,
die door de militairen in maart 1971
werden geëist: het staken van recht
streekse en zijdelingse aanvallen op de
strijdkrachten, wijzigingen in de kieswet,
zodat de nationale wil tot uiting komt
en eerlijke verkiezingen worden gewaar
borgd.
Dit is de derde keer, dat de raad van
het Turkse opperbevel een dergelijke
Een eveneens door de gehele linkse
oppositie gesteunde motie diende Voogd
voorts in over de subsidiepositie van het
Concertgebouworkest. De bestaanszeker-
Evenals vele officieren van de in
ternationale controle commissie moe
ten ook de Rode Kruis-officieren in
hun hotels blijven, omdat ze niets
kunnen doen zolang er geen werke
lijke vrede is. Bovendien wil de rege
ring in Saigon precies weten wat er
allemaal binnenkomt en wat ermee
gedaan wordt En die bureaucratie
houdt de hulpacties enorm op.
De Vietcong wil de hulp voorlopig
via Hanoi laten lopen en zegt veel
behoefte te hebben aan medische ap
paratuur, aan medicijnen, aan pro
theses en aan educatief materiaal.
i
B
I
l.
t
B
1
n
e
n
!t
4
■r
e
■t
S
e
n
d
pleiten velen om hulp te verlenen
van privé-instituut tot privé-instituut
om zo de corruptie te ontgaan.
Het Rode Kruis komt hier maar
moeizaam aan de slag. Wel arriveren
er goederen. Soms de verkeerde, zoals
winterkleren en jeeps, in een land
waar je in de steden bij iedere garage
zó een jeep kan kopen voor een paar
honderd gulden. Maar de hulpverle
ning is er. Alleen zijn vele wegen nog
gesloten en kunnen de convooien van
het Rode Kruis maar moeilijk Saigon
uitkomen. Bovendien, hoe langer de
goederen aan de haven staan of op
het vliegveld, des te groter is de kans
dat ze gestolenworden.
Volgens de militaire verklaring zijn de
besprekingen gevoerd in een vriend
schappelijke sfeer. Alle politieke leiders
hadden serieus aan de besprekingen
deelgenomen, „uitgezonderd de voorzitter
van de Rechtvaardigheidspartij”
De heer Voogd (PvdA) deed een felle
aanval op de naar zijn mening ongefun
deerde kritiek uit de hoek van VVD en
DS’70 op het (financiële) beleid van de
omroepen, met name de NOS. „Dergelij
ke insinuaties wijzer, wij volstrekt' van
de hand, wij lusten deze methode niet",
aldus Voogd. In dit verband wees de
liberaal Keja erop dat de VVD de klacht
tegen de NOS-rubriek „Den Haag Van
daag” in tegenstelling tot andersluidende
berichten in de pers, niet heeft ingetrok
ken.
Dat is omstreeks 5,75 percent van het
bruto nationaal produkt. Rekening hou
dend met de inflatie, is er sprake van
een reële verhoging van de defensie-
uitgaven met 5,6 percent.
verklaring heeft uitgegeven. De eerste
maal gebeurde dat in maart 1971, de
tweede maal in december vorig jaar,
toen de militairen zich krachtig kantten
tegen een politieke amnestie voor leden
van de verboden Democratische Partij.
Demirel heeft geweigerd commentaar
te geven op de verklaring. Wel heeft hij
gezegd, dat pijn rechtvaardigheidspartij
haar bestaansrecht ontleent aan de
grondwet en haar macht aan de natie,
waaraan zij uitsluitend verantwoording
verschuldigd is.
-i
„We willen”, zo hebben Noordviet-
namezen tegen bezoekers in Hanoi
gezegd, „onze maatschappij niet te
snel veranderen. We willen geen
snelgroeiende stad in Azië worden die
onleefbaar is zoals Tokio of Djakarta.
Wij willen zelf bepalen wat de snel
heid zal zijn en we vragen om wat
materiaal om het puin te ruimen en
de wederopbouw te beginnen.”
Een commentator van de Israëlische
radio herinnerde aan de dreigementen
van Arabische terroristen, dat zij met
vliegtuigen vol explosieven zelfmoord
aanslagen op Israëlisch grondgebied
zouden plegen. Hij bracht dit dreigement
in verband met het „zonderlinge gedrag
van de gezagvoerder van het Libische
vliegtuig.”
Zuid-Vietnam, bang dat de econo
mie door het vertrek van de Ameri
kanen verder in moeilijkheden zal
geraken, wil vooral fondsen die hier
besteed kunnen worden. Voor de
vluchtelingen (één miljoen in getal)
allereerst: voor de terugkeer naar de
dorpen, alleen dié dorpen natuurlijk
die in handen van de regeringstroepen
zyn. Verder voor het herstel van de
landbouw, vooral de rubberplantages,
de suiker-, kaneel en tuinbouw, voor
irrigatie van rijstvelden en voqr re
habilitatie van oorlogsslachtoffers.
DEN HAAG. Een meerderheid in
de confessionele Kamerfracties wil de
begroting-1973 van het departement van
Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk
Werk met 11 miljoenverhogen.
Via verschuivingen binnen het totaal
van de rijksbegroting zal de dekking
voor dit tedrag kunnen worden aange
geven bijtte indiening van de zogenoem
de voorjaarsnota. Dit zei mevr. Garde-
niers-Berendsen (KVP) gisteravond toen
zij over dit verlangen een motie indien
de tijdens de begrotingsbehandeling van
CRM.
LONDEN (AFP). De Britse regering
heeft gisteren haar defensiewitboek ge
publiceerd, waarin zij voor het jaar
1973-1974 een vtrhoging van de defen-
sie-uitgaven met ongeveer vier miljard
gulden tot bijna 26 miljard gulden aan-
kondigt.
WASHINGTON. (Reuter) De Ver
enigd» Staten zullen hun steun vanuit
de lucht aan het koninklijke leger in
Laos beëindigen zodra vandaag het be
stand, dat tussen de Laotiaanse regering
en de opstandelingen van de Pathet lao
is gesloten, van kracht wordt.
Dit is gisteren in Washington bekend
gemaakt door de Amerikaanse minister
van Buitenlandse Zaken, William Ro
gers.
Tegenover de senaatscommissie voor
Buitenlandse Zaken zei Rogers dat het
akkoord in Laos de hoop wettigt dat het
nu ook tot een regeling in Cambodja
komt.
Om nog onbekende reden was de
Boeing 727 uit de koers geraakt. Moge
lijk door een navigatiefout of als gevolg
van slecht weer vloog het toestel het
luchtruim boven de door Israel bezette
Sinai-woestijn binnen. Volgens Israel
kwam het vliegtuig daarbij terecht bo
ven militaire objecten en een militair
vliegveld.
Kernpunt in het drama is de vraag
waarom de piloot niet heeft gereageerd
op de Israëlische radio-oproepen. Egypti
sche woordvoerders beweren dat er
moeilijkheden waren met de radio-appa-
ratuur aan boord.
De vorming van een tijdelijke rege
ring op nationale basis, waarbij de kabi-
netsposten voor de helft gaan naar
rechtse en nationalistische groeperingen
en voor de andere helft naar de commu
nistische Pathet Lao. De 72-jarige prins
Souvanna Phoema, de neutralistische
premier die sinds 1962 aan het hoofd
staat van de regering, zal naar wordt
aangenomen zijn functie behouden.
De Israëlische premier, mevrouw Gol-
da Meir, heeft verklaard het te betreu
ren dat het incident mensenlevens heeft
gekost. De Israëlische minister zonder
portefeuille, Galili, sprak in een vraag
gesprek voor de Israëlische radio van
„een ongeluk.”
In een gisteravond uitgegeven verkla
ring van de militaire woordvoerder in
Tel Aviv wordt over de gebeurtenissen
onder meer gezegd, dat het door de
De Franse politie heeft gistermiddag
zes mensen, onder wie een vrouw en een
conservatief ex-kamerlid, gearresteerd
die in de nacht van zondag op maandag
op het Atlantische eilandje Yeu het lijk
van maarschalk Pétain uit zijn graf
hadden gelicht. De stoffelijke resten van
het Franse staatshoofd onder de Duitse
bezetting waren gisteravond teruggevon
den
De chef van het commando, een zeke
re Hubert Massol, had in de voormiddag
in een Parijs’ café journalisten voor een
oersconferentie (zie foto) bijeengetrom-
meld teneinde de gehele aansprakelijk
heid voor de kidnapping op zich te
nemen.
Hij sprak over het lijk van de maar
schalk dat hij had „bevrijd” om aldus de
verzoening tussen aanhangers en tegen
standers van Pétain mogelijk te maken.
Hij verklaarde ook bestuurslid te zijn
van de ultra-rechtse Alliance Républi-
caine, waarvan de bekende Parijse advo
caat Tixier-Vignancour de grote leider
is.
De bedoeling van de grafschenners
was, dat de eens wegens hoogverraad ter
dood veroordeelde ex-maarschalk voor
lopig in de Parijse Dóme des Invalides,
de officiële rustplaats van Frankrijks il
lustere zonen, zou worden bij gezet. Daar
na zouden de historische botten dan. vol
gens dat scenario, nog eens naar Douau-
mort worden getransporteerd, waar ook
de tienduizenden soldaten rusten die on
der Pétains commando in 1917 zijn ge
sneuveld.
De band wordt vandaag op een pers
conferentie af gespeeld voor journalisten.
De Egyptenaren zeggen de band ter
beschikking te zullen stellen van inter
nationale organisaties, die een onderzoek
zullen instellen naar het incident.
Onze redacteur in Beiroet meldt dat
de Arabische wereld in grote verwarring
is gebracht door het neerschieten van
het vliegtuig. De Arabische kranten en
radiostations hameren erop, dat Israel
geen incident meer nodig heeft om tot
agressie te komen. Zij borduren hiermee
voort op een thema dat eerder door de
premier van Libanon ter sprake was
gebracht.
De minister gaf geen enkele aanwij
zing omtrent de hoogte van de bijstand
die president Nixon van het Congres
voor de wederopbouw van Indo-China,
Noord-Vietnam inbegrepen, zal vragen.
Wel gaf hij de verzekering dat de rege
ring van president Nixon geen bijstands-
verplichtingen zal aangaan zonder het
Congres daarin te kennen.
Om die hulp zal niet worden gevraagd
vooraleer een weldoordacht hulppro
gramma is ontworpen, zei Rogers.
De meeste landen wachten af wat
de beste manier zal zijn om het
Vietnamese volk te helpen. Maar de
beste manier bestaat hier niet. Pas
met hulp die op verschillende wijze
wordt gegeven, bestaat er een kans
dat het Vietnamese volk werkelijk
geholpen wordt. Pas dan is er de
mogelijkheid dat dit wankele bestand
ooit tot echte vrede kan leiden. Maar
bij iedere actie n u zal men niet
moeten vergeten dat de oorlog nog
niet voorbij is en dat de strijd hier
nu gaat tussen hen die van de oorlog
hebben geprofiteerd en degenen die
van de oorlog het meest te lijden
hebben gehad.
Voogd diende voorts een motie in
waarin hij de minister vroeg het voort
bestaan van toneelgroep Proloog te ver
zekeren.
Demirel, leider van de Rechtvaardig
heidspartij, die de meerderheid heeft in
het parlement, moest in maart 1971 als
premier aftreden toen de generaals
dreigden de macht in handen te nemen,
tenzij een regering zou worden gevormd
die „boven de partijen” stond en harde
maatregelen werden genomen tegen „de
linkse terreur”. Sindsdien zijn in Turkije
een reeks wankele coalitieregeringen aan
het bewind geweest.
ANKARA (Reuter). Militaire lei
ders in Turkije hebben zich gisteren
opnieuw gemengd in het politieke leven
van hun land en nieuwe wetten geëist,
die verkiezingen moeten waarborgen. In
een verklaring van de raad van het
opperbevel, waarin alle top-officieren
zitting hebben, wordt kritiek geoefend
op het gedrag van sommige politici, die
geen verantwoordelijksgevoel zouden
hebben. Met name genoemd wordt oud-
premier Suleyman Demirel. Door zijn
„merkwaardige houding”, aldus de ver
klaring, had Demirel vorige week een
uitnodiging niet aanvaard tot het voeren
van besprekingen met militaire leiders
over de huidige situatie.
aanzien van Amerikaanse hulp
aan Noord-Vietnam die in het Ame
rikaanse Congres op steeds groter tegen
stand stuit verklaarde Rogers gisteren
dat de Verenigde Staten zich niet aan
hun verantwoordelijkheid bij de weder
opbouw van Indo-China zouden moeten
onttrekken.
Israëlische waarschuwingsschoten be
schadigde vliegtuig een noodlanding wil
de maken, waarbij het verongelukt is.
De woordvoerder wilde niet ingaan op
vragen van verslaggevers of de Boeing
nu al of niet was neergeschoten. In de
eerste berichten van Israëlische zijde
was gezegd dat het toestel was geraakt
en daarna op de grond was geëxplo
deerd.
heid van het „nationale orkest” moet
gewaarborgd blijven.
Wat betreft de sport diende de opposi
tie amendementen in om de rijkssubsidie
voor de sport met ongeveer 10 percent
omhoog te brengen (1,3 miljoen meer
dan in 1972).
De Olympische Spelen moeten naar
het oordeel vai de PvdA niet in Neder
land worden gehouden. De ontplooiings
kansen van gewone mensen bepalen in
de eerste plaats de glorie van een land,
niet een prestige-object als de Olympi
sche Spelen.
De vorming van een gemengde poli
tieke commissie die verkiezingen zullen
voorbereiden.
Ten
De verlangens van de confessionelen
schillende leden van de AR-fractie en
enkele KVP’ers, zijn deze mening niet
toegedan.
De ver angens van de confessionelen
kunnen als bescheiden worden bestem
peld in vergelijking met de amendemen
ten van de progressieve drie. Zij willen
ruim 55 miljoen meer voor CRM: mu
ziekscholen, (her)scheppende kunsten,
monumentenzorg, jeugd- en jongeren
werk en buurthuiswerk, bibliotheken,
vormingswerk internaten en plaatselijk
Nivo, sportsubsidies, aankoop natuurter
reinen, accommodaties, bejaardenhelp
sters en gezinszorg (grootste post met
19,5 mln), bureaus levens- en gezins
vragen en werk ten behoeve van geeste
lijk gehandicapten.
Zowel Noord- als Zuid-Vietnam re
kenen op Amerika dat 7,5 miljard
dollar heeft toegezegd. Een bedrag
waarop men nu al weer terugkomt
en waarvan Washington zegt dat het
moet worden opgebracht, maar niet
noodzakelijk door Amerika alleen.
Daarnaast verwacht men veel van
Japan, hoewel de regering in Tokio
nog geen enkel cijfer heeft laten
horen. Wel zitten de hotels al vol met
Japanse zakenlui die plannen komen
maken voor als het ooit vrede wordt
In Noord-Vietnam heeft Japan al in
teresse getoond voor de grote kool-
voorraden in dat land.
Volgens het Egyptische Persbureau
blijkt uit een bandopname, opgenomen
door de verkeersleiding in Cairo, dat de
Israëlische straaljagers hebben geschoten
zonder waarschuwing vooraf.
DEN HAAG. De stichting Praemi-
um Erasmianum heeft de Erasmusprijs
1973 toegekend aan Claude Lévi-Strauss,
hoogleraar in de sociale anfhropologie
aan het College de France.
De Erasmusprijs, die 100.000 gulden
bedraagt, is een der belangrijkste op
cultureel gebied. De Laureaat zal een
deel van de prijs besteden voor een nog
nader te bepalen cultureel project van
Europese betekenis. De prijs zal hem in
de tweede helft van mei worden uitge
reikt door Prins Bernhard, regent van
de stichting.
Claude Lévi-Strauss, in 1908 in Brus
sel geboren, heeft niet slechts een sterke
invloed gehad op de culturele anthropo
logic, maar ook op de filosofie van de
taal, de studie der godsdienten de kennis
van mythen.
De Arabische landen hebben het neer
schieten van de Boeing bestempeld als
„een daad van massamoord”. Een in
Cairo uitgegeven verklaring zegt dat „Is
raël een hoge prijs voor zijn optreden te
betalen zal krijgen en door Arabieren
afgestraft zal worden.”
In New York zei Kurt Waldheim,
secretaris-generaal van de Verenigde
Naties, „met diepe verontwaardiging en
bezorgdheid” de berichten te hebben
vernomen. De Franse minister van Bui
tenlandse Zaken, Maurice Schumann,
heeft vanmorgen een gesprek met de
Israëlische zaakgelastigde in Parijs, Yossi
Hadass. Ambassadeur Natan is op het
ogenblik in de Verenigde Staten.
D’66’er Beekmans uitte kritiek op het
bejaardenbeleid van de regering. De be
jaarde wordt niet als een volwaardig
mens beschouwd in deze maatschappij.
Er wordt „bedroevend weinig” voor hem
gedaan. Er is sprake van een totaal
gebrek aan visie, aangekondigde onder
zoeken naar de plaats van de bejaarde
in deze samenleving worden voortdurend
uitgesteld.
ALMELO Geconfronteerd met een
maandenlang leeg staan van een 21
miljoen gulden kostend complex van
nieuwe premiewoningen in Almelo,
heeft het Algemeen Burgerlek Pensi
oenfonds (ABP) in Heerlen als belegger
besloten de huur van deze woningen met
70 tot 95 per maand te verlagen. Het
gaat om 338 industrieel gebouwde wo
ningen, waarvan er pas 23 verhuurd
zijn. Half maart komt de laatste serie
huizen gereed. Het aannemingsbedrijf
Van Egteren in Enschede is met de
bouw belast.
De huren variëren thans van 355 tot
415 per maand. Ze worden 260 tot
340 per maand. De 23 huurders die er
thans al wonen zullen extra profiteren
van de huurverlaging. Besloten is name
lijk dat de verlaging voor hen ingaat op
het moment dat ze er kwamen wonen.
In totaal wordt ongeveer 10.000 aan
deze huurderw terugbetaald.
De controletoren van dit vliegveld gaf
de gezagvoerder van het Libische vlieg
tuig opdracht te landen. De Franse pi
loot reageerde niet op deze sommatie.
Een kwartier lang probeerden de Israë
liërs radiocontact te krijgen met het
toestel. Toen dit niet lukte, stegen
straaljagers op, die met raketten waar
schuwingsschoten afvuurden.
Het is onduidelijk wat daarna is ge
beurd. Vast staat dat de Boeing werd
geraakt en neerstortte op ongeveer 20
kilometer ten oosten van het Suezka-
naal. Piloot Bolleret heeft nog aan de
controletoren van Cairo kunnen melden
dat zijn toestel was omringd door Israë
lische gevechtsvliegtuigen. Daarna viel
het radiocontact uit; dat was om 13.10
onze tijd.
Daarvoor vraagt men in Zuid-Viet
nam geld, veel geld.
Een land dat voor 20
miljoen dollar exporteert en voor 770
miljoen dollar importeert, heeft die
leningen, schenkingen en investerin
gen hard nodig voor de betalingsba
lans.
De Verenigde Naties wach
ten nog af met het geven van massa
le hulp. Waarschijnlijk zal men, net
zoals in het geval van Bangladesj,
een speciale VN-missie zenden met
tientallen experts die de multinatio
nale hulpverlening, waarvoor ook
Nederland het meeste voelt, zullen
omzetten in projecten.
Zuid-Vietnam houdt liever zelf de
teugels in handen, maar wie hier
Nederlandse missionarissen spreekt,
weet ook waarom. Door de mazen
van het bureaucratische net glipt
slechts 40 percent van de totale hulp.
De rest blijft ergens hangen. Daarom
-iiJiil
■«ju
JÉ
'lillK
jÉtk
i!«l ih ui iliiuiHul JJLil i~~u
