I
Grote mogendheden willen vredesovereenkomst veilig stellen
Vonnis over een experiment
Amerika hervat
luchtsteun
aan Laos
De fiscus moet ook leven
Beloning voor
tip putmoord
t
Boek
over
NS-Minitrips
in eigen land
Egyptische politicus
overlegt met Nixon
Formateur Burger
wil nog niet weg
geheim Angola-rapport
VAN DAG TOT DAG
commentaar op actuele zaken
r
f
achtergrond
Li
Amerika dringt aan op onderhandelingen
l
Confessionelen zien er niets meer in
ZATERDAG
1973
3
2 4
FEBRUARI
I
Amilcar Cabral
Akkoord
4
„Portugal en EEG”
2 dagen
Amsterdam
5 dagen
Terschelling
3 dagen
Zuid-Limburg
Twente
Drente
Montferland
Bergen (N.H.)
Zeeland
Friesland
Brabant
Giethoorn
Naar Saigon
tijdens de pers
v.a. f 97.-
voordelig uit met NS
Lissabon zelf toegeven dat grote delen van de Afrikaanse bevolking
in Angola de bevrijdingsbeweging (MPLA) steunt en dat deze guer
rilla’s capabel en efficiënt zijn
PARIJS. (AFP en UPI) Er is nu al tussen de grote mogendheden een
grote mate van overeenstemming over een „algemeen document” dat
garanties bevat voor het vredesverdrag inzake Vietnam. Dit zei mevrouw
Ngoeyen Thi Binh, de minister van Buitenlandse Zaken van de voorlopige
revolutionaire regering van Zuid-Vietnam gistermiddag op een lunch van
de Franse diplomatieke pers in Parijs.
(Van onze redactie buitenland)
In de schaduw van de Vietnamese oorlog heeft twaalf jaar lang de
guerrilla-oorlog in de Portugese Afrikaanse koloniën gewoed. De be
vrijdingsbewegingen in Angola, Mozambique en Guinee-Bissau ont
staan en gegroeid na spontaan verzet tegen de Portugese onderdruk
king hebben zich langzaam ontwikkeld. Inmiddels zou het regime in
J
„Contact”
Vietnam-bestand
Garanties voor
Op
van schendingen
(Van onze parlements redactie)
ADVERTENTIE
m,
Ameland
Wie het werk van het ijverig en
ool-
ster
het
ten
van
akkoord garanderen. Links
Binh, naast haar mevrouw Louise
Bea.
gebruik van moderne wapens en ter-
reurmiddelen, zoals uithongering van
de bevolking door vernietiging van
gewassen op de akkers met bombar
dementen en chemische middelen.”
Waar haalt het armste land van
West-Europa, met het laagste gemid
delde inkomen, en de laagste produk-
tie per hoofd van de bevolking het
geld en de goederen vandaan om zo’n
kostbare oorlog te voeren?
Zij voorspelde dat de conferentie van
twaalf landen over het vredesverdrag
voor Vietnam, die a.s. maandag in de
Franse hoofdstad begint, niet lang zal
Israël heeft de stoffelijke resten van
de mensen die omkwamen bij het neer
halen van een Libisch vliegtuig boven de
Sinaiwoestijn aan Egypte overgedragen.
Maar volgens Tel Aviv weigerde Cairo
de lijken te aanvaarden van drie Fran
sen en een Amerikaan.
DEN HAAG. De fractieleiders van
de drie confessionele partijen hebben
formateur Burger gisteren opnieuw dui-
Ismail begon, gaf hij in aanwezigheid
van journalisten en fotografen zijn ge
sprekspartner de verzekering dat zijn
regering vastbesloten is in het Midden
oosten door onderhandelingen een vrede
tot stand te brengen.
De confessionelen rekenen er echter
op dat Burger nu zijn opdracht aan de
koningin zal teruggeven. ARP-fractieiei-
der Biesheuvel veronderstelde lat alle
fractieleiders dan bij de koningin geroe
pen zullen worden om opnieuw advies
uit te brengen.
van
•’66)
ijna
een
void
lan,
>len
and
zijn
rige
sor-
ren.
end.
aai
den
>lie-
Vertrek dagelijks
t/m 10 mei 1973/
t/m 30 maart 1973.
<4
Schiermonnikoog
v.a. f 102.-
v.a. f 105.-
ili-
lad
ich
ats
en,
?r-
v.a. f 55-
v.a. f 56-
v.a. f 59-
v.a. f 61—
v.a. f 62-*
v.a. f 64-
v.a.f 71-
v.a. f 73-
v.a. f 78-
jen
;on
bij
ior
en.
cht
ter
te
en
de
ge-
in
on-
itie
en
jen
am
lag
2
ste
ai-
Volledig verzorgd, dus
incl. reis van ieder
station, logies en
maaltijden.
f-
dt
et
n-
ef
ou
ng
lat
d,
is
a-
Dit alles heeft de financiële positie
van Chili meer benadeeld dan Allende
eigenlijk verdiend heeft, want zijn expe
riment om in de eerste plaats het wel
zijn en de welvaart van zijn verpauper
de landgenoten te verbeteren en pas in
de tweede plaats naar een nationale
verrijking te streven, zou een goed voor
beeld hebben kunnen opleveren voor een
begin van herstructurering der wereld
economie. Aanstaande zondag zal blijken
of de Chilenen in meerderheid toch
liever verlost worden van de ongemak
ken der binnenlandse herstructurering
of dat rij bereid zijn Allende de gele
genheid te geven op langere termijn een
„beter Chili” te maken.
De moord op Amilcar Cabral, lei
der van het PAIGC, de succesvolle
guerrilla-organisatie van Guinée-Bis-
sau, heeft onlangs opnieuw de aan
dacht gevestigd op deze vergeten
Westafrikaanse vrijheidsoorlog.
ren tussen de betrokken gebieden. Met
andere woorden: dit akkoord is voor
Portugal van wezenlijke betekenis
voor het voortzetten van zijn huidige
politiek.
Alle informatie in de
brochure.ToerenmetNS”
op het station.
Meer dan 100 tips zijn bij ie Deventer
recherche binnengekomen na de publi-
katie van de geconstrueerde foto’s en
signalementen van de mannen die op de
dag van de moord, 12 december, het
hangslot kochten dat de put afsloot
waarin het slachtoffer werd aangetrof
fen. De tips kwamen uit het hele land
maar toch vooral uit de omgeving van
Deventer. De Deventer recherche is be
zig de tips na te trekken.
Kennelijk onder de indruk van de
sociale onrust in den lande heeft minis
ter Boersma (ARP) deze week in de
Kamer aangestuurd op een motie, die
aansloot bij de eisen van de industrie
bonden betreffende de beperking der
hogere salarissen. De motie kwam welis
waar van de PvdA, maar door het
voorstemmen van de ARP-fractie gingen
alle confessionelen mee, zodat zij werd
aangenomen ondanks het tegenstemmen
van WD en DS ’70.
Parlementsverkiezingen zullen zondag
beslissen over het lot van de president
van Chili, Allende, doordat de uitslag zal
uitmaken of Kamer en Senaat een
meerderheid van zetels voor de oppositie
zullen krijgen. In dat geval kan Salva
dor Allende niet meer volgens zijn her
structureringsprogramma regeren, omdat
ieder wetsvoorstel dat in het kader van
dit programma door de regering wordt
ingediend, door de oppositie zal worden
getorpedeerd.
Allende heeft in de twee jaar die hij
als democratisch gekozen president ach
ter de rug heeft, Chili veel goeds ge
bracht, maar ook een sterke tegenstroom
opgeroepen. Zijn heilzame sociale hervor
mingen hebben de werkloosheid gehal
veerd, de verpaupering der laagst be
taalde groepen een halt toegeroepen en
de inkomensverdeling op een redelijker
basis gebracht. Allende heeft daartoe
een aantal drastische ingrepen moeten
doen, die enorm veel geld kostten en de
nationale reserves aantastten. Zijn natio-
naliseringsprogramma heeft weliswaar
het inkomen van de staatskas bevorderd
maar naar internationale verhoudingen
bezien Chili in een zwakke positie ge
bracht. Het experiment van Allende is
voor de gehele wereld machtig interes
sant geweest. Hij heeft door zijn marxis
tische inslag de ban weten te verbre
ken waarin veel Zuidamerikaanse lan
den en andere naties door gebrekkige
sociale en structurele ontwikkeling in de
loop der eeuwen zijn geraakt: de ban
van de grote economische wereldmach
ten, die eerst in het koloniale en daarna
in het „ontwikkelingshulp”-tijdperk toch
Dit staat in de volledige verslagen
van een geheime bijeenkomst van de
Portugese autoriteiten in Angola, ge
wijd aan de „contra-subversie”. Het
Angola-comité in Amsterdam heeft
deze week verklaard in het bezit te
zijn van deze verslagen onder meer
samengesteld door Portugals topspion
Ramiro Monteiro. Ze zullen volgende
maand in boekvorm worden uitgege
ven.
v.a. f 45.-*
Den Haag/ Scheveningen
v.a. f 46.-*
De motie had een enigszins hypocri
tisch karakter, want rij richtte zich tot
de regering, maar zij was bedoeld om de
bedrijfsdirecties te beïnvloeden. Eigen
lijk was men met deze motie aan de
regering bij de duivel te biecht, want
het is juist de regering die het beste
vaart bij de stijging van de hoge inko
mens door haar sterk progressieve belas
tingheffing via het schijven tarief en de
sociale premies. Als de industriebonden
hun zin zouden krijgen zou de fiscus in
1973 en volgende jaren veel minder
Inkomstenbelasting binnenkrijgen. Bo
vendien heeft de PvdA een optrekking
van de inkomstenbelasting in haar pro
gramma staan, waardoor de belasting
druk op de hogere inkomens nog sterker
zou worden, maar waardoor relatief ook
„Door uitbuiting van de Portugese
bevolking” geeft P. Guinée als ant
woord, „door uitbuiting van de kolo
niën en door economische betrekkin
gen met het buitenland.” Wat het
laatste betreft vult hij aan: „Alle
zwaardere wapens (vliegtuigen, heli
kopters. tanks en waardere oorlogs
schepen) ontvangt Portugal van zijn
NAVO-bondgenoten.” Dat gebeurt via
wapenaankopen. De defensiebegro
ting bedraagt niet voor niets bijna de
helft (49 pct.) van de Portugese over
heidsuitgaven) en anderzijds ten koste
van een snel groeiend tekort op de
betalingsbalans. Portugal dat zijn
handen vol heeft aan de koloniale
oorlogen zal rijn export snel moeten
opvoeren. „Lukt dat niet dan zal het
regime wel eens snel een einde moe
ten maken aan zijn koloniale avontu
ren,” aldus drs. Guinée.
Uit de publikatie van Guinée blijkt
vooral hoe de Westeuropese regerin
gen Portugal de hand boven het
hoofd houden door met het regime-
Caetano een overeenkomst te sluiten
die op 1 januari dit jaar in werking
is getreden. Het doel van dit handels-
akkoord is het vestigen van een
„vrijhandelszone” tussen Portugal en
de EEG, waardoor het na een bepaal
de periode mogelijk zal worden dat
handelsprodukten vrij kunnen circu-
WASHINGTON (DPA en PUI) De
Amerikaanse president Nixon heeft gis
teren op het Witte Huis de adviseur
voor Buitenlandse Zaken van de Egypti
sche president Sadat, Hafez Ismail, ont
vangen voor een gesprek over de vredes-
kansen in het Midden-Oosten.
Het Witte Huis bewaart over het on
derhoud het diepste stilzwijgen. Ook
Egyptische diplomaten in Washington
wilden niets over het besprokene zeggen.
In diplomatieke kringen verwacht men
dat Ismail er bij Nixon op aan drong
druk op Israël uit te oefenen om tot een
voor Egypte aanvaardbaar onderhande-
lingsklimaat te komen.
1 ‘3 Wi
WsfeE
Een deel van deze Portugese „Pen
tagon papers” bevat de vervolging
van protestanten in de zuidelijk Afri
kaanse kolonie van Portugal. De Ne
derlandse zendingsraad en de missie
raad zullen deze rapporten, gepubli
ceerd in een speciaal nummer van
het weekblad „Bazuin” aan minister
Schmelzer overhandigen. Voorts zal
de bevrijdingsbeweging MPLA de ge
heime rapporten krijgen. Ze bevatten,
aldus het Angola-comité gedetailleer
de informatie over de gedwongen
concentratie van de Afrikaanse be
volking in „hergroeperingskampen”
(een ander woord voor concentratie
kampen) de rassendiscriminatie in
Angola, de arbeidsomstandigheden op
de plantages en het uitgebreide con
trolesysteem voor de Afrikaanse be
volking door leger en politie.
delijk laten weten dat zij geen enkel
heil meer verwachten van zijn formatie-
opdracht. Burger zal dit weekeinde con
cluderen wat hem nu te doen staat.
PvdA-fractieleider Den Uyl verklaarde
gisteravond dat dr. Burger nu maar
moet beslissen op welke wijze hij ons
land aan een progressief kabinet wil
helpen.
Mevrouw Binh zei
lunch verder nog dat zij op ieder tijdstip
bereid is voor politiek overleg naar Sai
gon te gaan. In Saigon is men echter
bang voor onze aanwezigheid. Men ver
telt er niet de waarheid als men zegt
dat wij het zijn die bang zijn voor de
reacties van de Zuidvietnamese bevol
king. Tot op heden heeft Saigon geen
goede wil getoond bij het naleven van
de politieke clausules van de overeen
komst. Bovendien schendt Saigon bij
herhaling de militaire clausules”, aldus
mevrouw Binh
De minister was /an mening dat
Amerika niet alleen aan Noord-Vietnam
herstelbetalingen moet doen, maar ook
aan de Vietcong. Dit in verband met de
„grote verwoestingen in de bevrijde ge
bieden”.
De bedoeling van het gesprek tussen
mevrouw Bink en minister Lam is te
komen uit de impasse in de al vier we
ken durende voorbereidende bespre
kingen als aanloop tot een definitief po
litiek overleg tussen Saigon en de Viet
cong.
duren. Over het „algemene document”
zei mevrouw Binh dat hierin garanties
zijn opgenomen voor een juiste toepas
sing van het vredesverdrag.
Het document gaat uit van de volgen
de drie „algemene gedachten”:
1) De aan de conferentie deelnemende
partijen zullen akte nemen van het
akkoord van Parijs en de bijbehorende
protocollen.
2) De partijen zullen plechtig beloven de
clausules van de overeenkomst te eer
biedigen en na te komen.
3) De partijen zullen de landen die niet
aan de conferentie hebben deelgenomen,
oproepen mee te werken aan de uitvoe
ring van de overeenkomst.
Minister Binh gaf geen bijzonderheden
over de wijze waarop de Parijse over
eenkomst in geval van herhaalde schen
dingen zal worden uitgevoerd. In ant
woord op vragen daarover zei ze: „Er
zal tussen de deelnemende partijen al
tijd wel een bepaalde vorm van contact
blijven bestaan.”
Het voorstel om het voorzitterschap
van de conferentie afwisselend toe te
vertrouwen aan Amerika en Noord-
Vietnam vond zij nadere overweging
waard.
Later op de middag heeft mevrouw
Binh in het conferentiecentrum aan de
Avenue Kléber voor de eerste maal een
rechtstreeks gesprek gehad met de Zuid
vietnamese minister van Buitenlandse
Zaken, Tran Van Lam. Minister Lam
verklaarde bij aankomst in de Franse
hoofdstad dat hij ernaar verlangde zijn
„broeders” (Noord-Vietnam en de Viet
cong) te ontmoeten. Hij beloofde geen
enkele beschuldiging te uiten. Mevrouw
Binh beschuldigde daarentegen tijdens
de perslunch Saigon
van het bestand.
WASHINGTON (Reuter). De Ame
rikaanse luchtmacht heeft op beperkte
schaal de bombardementen op Laos her
vat. Daarmee wordt voldaan aan een
verzoek van de Laotiaanse premier Sou-
vanna Phouma. Dit is gisteren gezegd
door welingelichte zegslieden in Was
hington.
De premier van Laos had gezegd dat
de troepen van de Pathet Lao het don
derdag van kracht geworden bestand
schenden. Als daar geen eind a n kwam
zou hij de Verenigde Staten om hervat
ting van ue bombardementen vragen ter
ondersteun: g van het Laotiaanse rege
ringsleger.
Het Amerikaanse opperbevel voor de
Stille Oceaan heeft bevestigd dat Ameri
kaanse B-52 bommenwerpers gisteren
doelen in Laos hebben gebombardeerd.
De mededeling werd gedaan in een tele
fonische boodschap van het Amerikaan
se hoofdkwartier op Honoloeloe aan
Washington.
Op verzoek van de Cambodjaanse re
gering hadden Amerikaanse gevechts-
bommenwerpers ook vluchten boven
Cambodja uitgevoerd, zo zei de leger-
woordvoerder op Honoloeloe. In Cam
bodja is geen bestand van kracht.
DEVENTER.— De hoofdofficier van
Justitie in Zutphen heeft thans f 10.000
uitgeloofd voor tips die leiden tot ophel
dering van de moord op de 29-,jarige
barhouder Tjalling Tjalkens.
„Een aanval op de gevangenissen
van de hoofdstad van Angola, Luan
da, in februari 1961, waar een aantal
leiders van de Angolese onafhanke
lijkheidsbeweging MPLA gevangen
zat, betekende het begin van een
massale opstand van de bevolking,
aldus Guinée. „Het Portugese leger en
de kolonisten reageerden met wille
keurige moordpartijen, bombarde
menten en andere wreedheden. In
1963 kwam de bevolking van Guinee-
Bissau in opstand tegen de Portugese
overheersing en in 1964 in Mozambi
que.
Portugal maakt in de oorlog die het
sindsdien tegen de Afrikanen voert
Mevrouw Binh, minister van Buiten
landse Zaken van de voorlopige revolu
tionaire regering van Zuid-Vietnam
was gisteren gast van de diplomatieke
pers in Parijs. Volgens de minister wil
len de grote mogendheden op hun con
ferentie over Indo-China het Vietnam-
mevrouw
de
Voor het incident met de Libische
Boeing in de Sinai hadden Egyptische
diplomaten de hoop uitgesproken dat
met de hulp van Washington Israël er
toe zou kunnen worden overgehaald in
elk geval de formulering „zonder voor
afgaande voorwaarden” te laten varen.
Voordat Nixon zijn besprekingen met
De guerrillastrijd ondervind hier
uiteraard de terugslag van deze
moord, maar ook in Guinee is de
ontwikkeling naar dekolonisatie voor
de Portugezen steeds moeilijker te
stuiten. Dat blijkt onder meer uit de
uitgave „Guinee-Bissau en de Kaap
Verdische Eilanden,” eveneens een
brochure van het Angola-comité.
De „Daily Telegraph”, een Brits
conservatief dagblad, hier geciteerd
meldde over deze bevrijdingsoorlog:
„De ongeschoeide guerrillastrijders
van vroeger hebben nu gevechtsuni-
formen en laarzen aan. Ze maken
gebruik van voertuigen, misschien
zelfs van pantserwagens, ook binnen
het Portugese gebied, in plaats van
fietsen en ezels zoals vroeger”.
De twee genoemde uitgaven
kan men bestellen bij het An
gola-comité, gevestigd in de Da
Costastraat 88 in Amsterdam. -
Het speciale nummer van „De
Bazuin” is verspreid in een
vergrote oplage In een voor
woord schrijft ex-minister dr.
Marga Klompé dat „een grote
re invloed moet worden uitge
oefend om aan de drie Afri
kaanse volken het recht op on
afhankelijkheid en zelfbeschik
king te geven.”
alerte Angola-comité in de afgelopen
jaren heeft gevolgd, zal in deze Por
tugese geheime verslagen weinig
nieuws ontdekken. Het unieke ervan
is dat het regime-Caetano zelf, ook al
gaat dit dan ongewild, feiten aan het
licht brengt, die officieel steeds als
onzinnig van de tafel werden gescho
ven.
Het zojuist verschenen rapport
„Portugal en de EEG”, samengesteld
door drs. P. Guinée en uitgegeven
door het Angola-comité In samen
werking met het „Programma ter Be
strijding van het Racisme” van de
Wereldraad van Kerken in Genève,
maakt in het kort onder meer mel
ding van de geschiedenis van de Afri
kaanse koloniale oorlog.
steeds de eigen initiatieven van deze
kleinere landen afzonderlijk hebben on-
dermijnd voor tamelijk egocentrische
doeleinden. Een marxistisch geleid land
in Zuid-Amerika is echter ook nu nog
een doorn iri het oog van de grote
wereldmachten met kapitalistische
structuren, vandaar dat Allende te kam
pen heeft met een achterdochtige en
afwerende reactie in Amerika en Euro
pa. Hij krijgt wel ontwikkelingshulp,
maar ontwikkelingssamenwerking wordt
slechts schoorvoetend verleend. Zelfs de
Nederlandse regering heeft, alle goede
bedoelingen ten spijt, nog altijd iets
tegen Chili dat haar belet Allende volle
dige steun te geven. Politieke achter
gronden zijn daaraan niet vreemd, maar
dan vooral politieke solidariteitsbanden
tussen de „rijke landen" en de wereld
concerns, welke laatste in Chili sterk
beknbt zijn.
Andriessen 'KVP), Biesheuvel (ARP)
en Tilanus (CHU) zijn gisteravond van 5
tot 6 uur bij Burger geweest om hem
hun reactie op zijn programmastuk te
overhandigen en toe te lichten. Andries
sen had om dit onderhoud gevraagd.
„Wij wilden de brief graag persoonlijk
toelichten om verdere misverstanden te
vermijden”.
In hun brief aan Burger zeggen de
confessionele fractieleiders dat zij duide
lijk van de formateur begrijpen dat hij
werkt aan de vorming van een „progres
sief minderheidskabinet”. KVP, ARP en
CHU verklaren uitdrukkelijk daar geen
medewerking aan te willen verlenen.
Het lijstje met hoofdpunten dat de con
fessionelen vorige week aan Burger heb
ben gegeven, was alle maar bestemd
om een kabinet van progressieven en
confessionelen te maken, waarbij de bei
de blokken gelijkwaardig zouden zijn.
In een reactie op de brief van KVP,
ARP en CHU zegt PvdA-fractieleider
Den Uyl, dat informateur Ruppert al
duidelijk heeft aangetoond dat er van
een zes-partijenkabinet geen sprake kan
zijn. Samen met PPR-fractieleider De
Gaay Fortman en D’66-fractieleider Van
Mierlo heeft hij de formateur gistera
vond geschreven dat zij op grond van
Burgers programstuk wel mogelijkheden
zien voor de otstandkoming van een
kabinet dat rekenen kan op de steun
van de meerderheid in de Tweede Ka
mer, zoals de omschrijving van Burgers
opdracht luidt. De drie fractieleiders
verklaren in hun brief, graag met Bur
ger te willen praten over hun opvattin
gen over de verschillende aspecten van
het optreden van een kabinet zoals dat
de formateur voor ogen staat.
de lager betaalden meer zullen moeten
opbrengen. Het voordeel van een ver
schuiving van inkomsten van een be-
trekkelijk kleine groep hoog betaalden
ten bate van een grote massa laag
betaalden vervalt meteen, indien de
rijksoverheid dezelfde of nog hogere op
brengsten aan belasting eist. Een totale
herziening van de belastingverdeling op
een zodanige wijze dat de lagere inko
mens voelbaar beter worden, zit er niet
in omdat er jaarlijks een aanzienlijke
stijging van de belastingopbrengsten
noodzakelijk is, gezien de steeds stijgen
de begrotingscijfers. Die belastingverde
ling is al sinds jaar en dag gericht op
een afroming van de hogere salarissen,
maar dat is slechts vol te houden als er
inderdaad voortdurend hogere salarissen
zijn. Vakbonden en regering zitten nu
als het ware te trekken aan dezelfde
portie geld, lamelijk dat deel van de
inkomens dat door de fiscus van de
toppen der hogere inkomens wordt afge
sneden. Dus wat wil die motie eigenlijk?
Minister Boersma heeft het blijkbaar
nuttig gevonden de vakbonden een
steuntje in de rug te geven, wel wetend
dat de minister van Financiën het geld
straks toch wel zal weten te vinden, of
het nu big de hogere dan wel bij de
lagere inkomens rit.
■H
‘T;
lil
gij
pa
