Solotoneelrol ontstond uit diepgaande studie
Van baby tot grootouders hangt
Josephine van Gasteren
C. en A. iets om de schouders
gelooft in haar „Rosa
BOEKHANDEL H. DE VRIES
In het Parijse Petit Palais
herleeft het oude Pompei
SWEET SMOKE: ROCK-JAZZ DIE HEEL FIJN KLINKT
KvanIKEUEN
DAAROM
ALUMINIUM
ZONNESCHERMEN:
1
wY
Dagelijks antiek leven geëxposeerd
MODEJOURNAAL
1
Hubert Lampo in
rechtstreekse
radio-uitzending
Hl
ZATERDAG 24
FEBRUARI
1973
9
(Van een medewerker)
Piccolo Theater
WEEKBOEKENWEEKBOEKENWEE KBOEKENWEEKBOEKENWEEKBO
KENWEEKBOEKENWEEKBOEKEN WEEKBOEKENWEEKBOEKENWEE
II
(Van onze redactie in Amsterdam)
Muurschilderingen
Geen muziekmachines
Indiase invloeden
bekend is, was haar eerste tournee
door ons land, vorig jaar, een succes.
C. EN A. BLIJFT nog steeds
het geijkte modehuis waar zo
men dat plezierig vindt de
ganse familie, van baby tot be
jaarde, voor haar nieuwe sei-
zoeninkopen terecht kan. Het
hansopje voor baby bestaat bij
C. en A. uit een modieus geruit
badstof je met een effen boven
stuk, dat een beesten-applicatie
als een gezellige versiering mee
kreeg. Onze kleuters kunnen erg
leuk gekleed gaan in Finse ny
lon jacks met felgekleurde stre
pen en veel zakken met ritsen.
Jurkjes en pakjes zijn er in ste
vige effen materialen, maar ook
met grappige dessins van huisje-
AMSTELVEEN Actrice Jose
phine van Gasteren werd door de
kritici op handen gedragen na de
première van de toneelsolo Rosa
over Rosa Luxemburg. Na de pre
mière in Rotterdam: Bloemen, boe
ken, cadeaus in overvloed. Na af
loop champagne en hapjes voor
vrienden in de kleedkamer. Nog
later een feest in Amsterdam. Jose
phine van Gasteren: „Het is niet be
langrijk wat je gisteren deed. Of
vandaag. Belangrijk is wat je mor
gen doet. Je moet jezelf iedere dag
opnieuw bewijzen”.
AMSTERDAM „We proberen
zo vrij mogelijk te blijven van de
bureaucratie van de showbusiness”,
zegt Andrew Dershin, een van de
leden van de Amerikaanse, in West-
Duitsland wonende popgroep Sweet
Smoke. De groep is in Nederland
voor een tournee van twee maan
den, waarmee ze bijna alle provin
cies aandoet. Alleen Groningen,
Friesland en Zeeland vallen er bui
ten. Hoewel de groep tamelijk on
boompje-beestje. De Pal-O-min-
0-kindercollectie vormt een
hoofdstukje apart. De kleding is
niet goedkoop, doch van voor
treffelijk materiaal en met veel
zorg vervaardigd. De nieuwste
modesnufjes zijn bovendien in
deze collectie toegepast.
EERSTE IJMUIDER
MARKIEZEN FABRIEK
Levend portret
I
j
MSS
ADVERTENTIE
Ook voor de kleuters keurige tuinbroeken bij C. en A.
Tuinbroek en rokje in dezelfde stijl, vervaardigd van denim.
aan de Gedempte Oude Gracht en Jacobjjnestraat
Wat zijn haar idealen?
P. SCHÜRMANN
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
De in dit nummer besproken boeken en nog vele andere
zijn verkrijgbaar bij
Bij aankoop van 10,of meer ontvangt u ter gelegenheid
van de BOEKENWEEK gratis het nieuwe Rechter Ooka
verhaal van Bertus Aafjes, terwijl bovendien de nieuwe
boekengids voor u gereed ligt.
De eerste elpee van Sweet Smoke,
„Just a poke”, alweer bijna vijf jaar
geleden uitgebracht, loopt tamelijk goed
niet alleen in Nederland maar ook in
\Duitsland en Frankrijk. De muziek van
de groep die de leden ervan het liefst
omschreven zien als „rock-jazz” past
erg goed bij de indruk die de zeven
jongens wekken: een aardig stel muzi
kaal begaafde mensen, die het goed met
elkaar kunnen vinden ze wonen met
z’n allen in een groot huis in Zuid-
Duitsland en die samen fijne en goe
de muziek proberen te maken waar ze
achter kunnen staan, omdat ze allemaal
bijdragen tot het ontstaan van die mu
ziek.
DE TUINBROEKEN zagen we vo
rig jaar al, maar ze zijn er nu ook in
zomerstoffen, zoals denim. Ouderwets
gebreide truitjes met kabels en daar
naast gaatjes en met borduursels zag
ik voor u te kust en te keur. Panta-
S>
DE HEREN KUNNEN keus maken
uit vlotte kostuums waarvan de jas
jes wat langere en bredere doorge-
stikte revers kregen, zodat voor de
sluiting twee knopen voldoende wa
ren. De lichtgewicht colberts zijn
veelal ongevoerd. Zijn vrije tijd kan
mijnheer doorbrengen in een noncha
lant shirtpak van al of niet gebleekte
denim.
Aan u is het om het allemaal zelf
eens te gaan bekijken.
BÉ TER MAAT
De groep vertrok naar India en viel
tijdens de reis uiteen. „We moesten alle
maal onze eigen weg zoeken. Precies een
jaar later waren we allemaal weer terug
in Duitsland en kwamen mijn broer
Jeffrey (pianist, zanger en songwriter)
DE TIENERMEISJES kunnen zich
in fleurige, tentwijde jurkjes hullen,
mar de lieve bloesjes met gerimpelde
taille en klein schootje zullen hen
evenzo flatteren. De bloesjes waren
er in broderie Anglaise bedrukt emt
aardbeien en ananas. Zomerser kan
het toch niet.
Twens en ook zij die enkele jaartjes
meer tellen vallen waarschijnlijk
voor de ongebleekte katoenen schil-
derskielen, waarvan de grote zakken
gebrodeerd zijn.
aan Bacchus en Venus o.a. en aan de
Egyptische godin Isis, het symbool van
de trouwe echtgenote en toegewijde
moeder. Haar beeltenis werd in veel
huizen teruggevonden.
hine van Gasteren dit seizoen op verzoek
van de gemeente Rotterdam voor het
Piccolotheater opzette. Vorig jaar ging
„Moeder Adam” (met haar en Henk van
Ulsen) en later „Naar huis” (met Ellen
Vogel) in première. Met wat meer di
nanciële armslag kan ze ook dit jaai
weer in het Piccolotheater aan de slag
gaan.
Nu het Rotterdams Toneel op sterven
na dood is, lijkt het waarschijnlijk dat
ze straks een gooi naar het grote theater
zal doen. Daar is ze ook voor geboren:
zijzelf is de eerste om dat toe te geven.
Andrew, die basgitaar speelt en ver
antwoordelijk is voor de technische as
pecten van de apparatuur, schrijft een
deel van de teksten en is druk doende
zijn capaciteiten op dat gebied verder te
ontwikkelen. „Wij willen zo eenvoudig
mogelijk blijven en niet ondergeschikt
raken aan de term „beroepsmuzikant”.
Succes is vergankelijk en gevaarlijk,
omdat je al snel in de greep van de
commercie komt. We laten het allemaal
een beetje over ons heen komen, maar
we blijven alert, zodat we kunnen af
remmen als we té zeer muziekmachines
worden, die slechts voor geld en roem
Sense-serie. Chemisiers en deux-piè-
ces van Qiana, linnen, katoen en wat
dies meer zij, zijn er in deze collectie
volop voorradig.
De huizen; dat was iets aparts. Naar
de straat hadden zij een blinde muur
met alleen de deur. Binnen lagen de
kamers rond een tuin of een vertrek
met een open dak, het atrium. De
prachtige muurschilderingen hebben ook
bijgedragen aan de roem van Pompei.
Met enige standbeelden van o.a. Octavia
nus, Tiberius, Caligula en andere Ro
meinse keizers vormen zij de grote at
tractie van de tentoonstelling. De hele
muur in zo’n huis was beschilderd zoals
wij nu behang gebruiken en daarop
waren ook echte voorstellingen geschil
derd. De onderwerpen waren op de eer
ste plaats ontleend aan de mythologie,
DE VROUW DIE klassiek gekleed
wil gaan zal uitstekende modellen
kunnen vinden in de Your Sixth
en. de Duitser Rochus Kuhn (elektroni
sche muziek en cello) de groep verster
ken”.
Andrew Dershin: „Maar het is wel erg
moeilijk om je ervaringen in muziek
om te zetten. Met je verstand kan je
die tijd in India al verwerken, maar
voordat het echt evenwichtig in je ge
voel is doorgedrongen: dat duurt heel
wat langer. Daarom is onze muziek nog
steeds sterk aan veranderingen onderhe
vig. Dat zal voorlopig ook wel zo door
gaan. Gelukkig maar, want als je blijft
veranderen, muzikaal en geestelijk, blijft
het boeiend om musicus en mens te
zijn”.
Een paar uitspraken, die Josephine
van Gasteren een beetje tekenen. Leven
en werken hebben bij haar veel punten
van overeenkomst. Ze is matleloos intens
als het gaat om het zich eigen maken
van een rol. Evenzo lééft ze. Aan een
paar uur slaap heeft ze genoeg. Haar
flat is een boekenpakhuisze leest Rus
sisch en Grieks.
Rosa is de laatste produktie die Josep-
ions in alle mogelijke variaties zijn
vanzelfsprekend uit C. en A.’s mode
beeld niet meer weg te denken.
Om de nacht lekker ontspannen te
trotseren waren er verder nog veder
lichte nachtjaponnetjes met tricotlijf-
jes.
ROTTERDAM. De VARA zal 2
maart een directe radio-uitzending ver
zorgen van de Hubert Lampo-avond in
het Rotterdamse theater De Lantaren.
De Vlaamse schrijver zal lezen uit eigen
werk en vertellen over zijn werk als
schrijver. Het programma begint om
half negen. De toegang is gratis.
Maar daarnaast waren er ook stille
vens, landschappen, scènes ontleend aan
Er is daar ook een groot zwart-wit
mozaïek te zien van de dood, die hier is
afgebeeld als wijnschenker met in iedere
hand een leren wijnzak met als beteke-
toneel: treur- en blijspelen, maskers en
tenslotte scènes uit het dagelijkse leven
zoals de muurschildering van een bak
kerij. Die is belangrijk ook vanwege het
documentair aspect ervan. Maar de
kunst van Pompei is decoratieve kunst,
nis: pluk de dag of, geniet van het
leven, de dood wacht ons toch. Dat werd
in Pompei' op een treffende wijze gede
monstreerd. En dat is ook de reden
waarom het beroemd is in de hele
wereld.
Micldennavenstraat 27
IJmuiden - Telefoon 02550-14108
Na 18.00 uur telefoon 02550 - 11202
PARIJS. Vooral zondags staan er
lange rijen Parijzenaars met kinderen
en ook toeristen voor de loketten van
het Petit Palais, waar tot eind maart de
grote tentoonstelling over Pompei te
zien is. Zjj heeft niet de bedoeling een
getrouwe reconstructie te zijn van wat
Pompei' geweest is, vóórdat het op 24
augustus 79 na Christus onder vier me
ter as en lava uit de vuurspuwende
Vesuvius werd bedolven. Zij wil alleen
een beeld oproepen van het dagelijks
leven en van de kunst in Pompei. Daar
voor leende het museum van Napels
meer dan 200 gebruiksvoorwerpen, beel
den en vooral de prachtige muurschil
deringen uit.
Slechts een beetje verkoold voedsel en
kleding, de brief van Plinius de Jonge
over de ramp, een foto van het afgego
ten lichaam van een mens in vluchthou-
ding, getuigen van het onheil over Pom
pei'.
Het heeft de reputatie het stadje van
plezier te zijn geweest. Maar dat valt
nogal mee; tenminste op deze expositie.
Weliswaar woonden in dat stadje van
ongeveer 15.000 inwoners, rijke Romei
nen: kooplieden en grootgrondbezitters,
die een luxueus leventje leidden in volle
vrijheid dank zij hun recht slaven te
houden, maar in werkelijkheid was het
er ook niet zo losbandig. Er waren maar
twee bordelen. Vrouwen zag men niet
op straat, zoals nu nog op Sicilië, in Bari
en Griekenland.
Aan de ingang van de expositie laat
een grote foto van het forum met op de
achtergrond de Vesuvius zien hoe het er
nu is; een groot openluchtmuseum, keu
rig verzorgd. De Franse 18de-eeuwse
schrijver Chateaubriand echter had het
weer willen opbouwen en tot leven
brengen.
Het waren gewone mensen die daar
geleefd hebben en o.a. zeven en taart
vormen gebruikten. Een zaal is gewijd
aan de nijverheid, aan de handel het
ligt niet ver van de havenstad Napels
en aan de landbouw, vooral wijngaar
den op de vruchtbare lavahellingen van
de Vesuvius.
MAEK'.EZEN ZON KIE SCHERMEN
miUIKeW/LUXAPlXX jalouzieen
maximaal zonwerend
duurzame geanodlseerde aluminium
constructie
gegarandeerd kleurecht doek
decoratief en functioneel
van buiten of van binnenuit bedlenbaar
DAAROM VREES ZN
uiterst snelle levering
ruim 20 jaar vakmanschap in aluminium
produkten
Vrees-prijzen zijn aluminimum prijzen
Anthoniestr. 45 HAARLEM tel. 023- 31 7753
„Rosa” heeft ze in Polen ontdekt.
Maar de Poolse actrice die op basis van
brieven van de revolutionaire de solo-
voordracht had samengesteld, had zo
merkte mevrouw Van Gasteren al snel
een eenzijdige keus gemaakt. In an
dere brieven (aan Henk Sneevliet, Hen-
riëtte Roland Holst en anderen) kwam
de Amsterdamse actrice meer ideeën
tegen die de moeite waard waren om ze
te verwerken.
Ze keek tientallen boeken door om
een zo volledig en veelzijdig mogelijk,
maar vooral eerlijk beeld te kunnen
geven van Rosa Luxemburg. Ze voegde
er bijvoorbeeld de kritiek van Rosa op
Lenin in en diepte het „gevecht” uit, dat
zij met Karl Liebknecht had om de
wereldrevolutie „binnen handbereik” te
krijgen.
Zo ontstond een levend portret van
een vrouw die zich in de gevaarlijkste
situaties de mond niet liet snoeren: „De
kreten van vroeger zijn de kreten van
nu”, zegt Josephine van Gasteren. Ze is
geboeid geweest door de vrouw achter
de barricadenstrijdster: moed, verdriet,
het niet kapot te krijgen zijn, een enorm
vertrouwen in de mensheid, dierenliefde,
een eeuwig optimisme. Allemaal zaken
die ook de leefwijze van Josephine van
Gasteren bepalen. Mensen die Josephine
een beetje kennen, herkennen de actrice
in Rosa Luxemburg.
Nadat het Nieuw Rotterdams Toneel
werd opgeheven en Karl Guttmann de
leiding kreeg van het Rotterdams Toneel
was er voor Josephine van Gasteren
geen werk meer. „Ik verdomde het om
in de WW te lopen. Dat kan ik nog
altijd. Ik heb veel verdriet van die hele
situatie gehad. Ik ben er kapot van
geweest. Ik heb dagen lopen huilen.
Maar je leven gaat door. Kijk niet
achterom. Dat heeft totaal geen zin. Ga
door!”
Ze ging de grote schouwburg „als een
verwend actrice” uit. Toen ze haar
schouders onder het Piccolo Theater zet
te, moest ze de handen op een andere
manier uit de mouwen steken. Dit jaar
hoeft ze het niet meer alleen te doen. Er
komt een produktie-manager-regie-assis-
tent.
In het eerste Piccolo-seizoen heeft ze
tegenwerking gekregen van het perso
neel van de grote schouwburg. Gutt
mann had de mensen achter het toneel
alle medewerking verboden. „Ze hebben
geprobeerd me kapot te maken. Nou, ik
zit er nog en zij zijn weg. Dat geeft
geen overwinningsgevoel. Sommigen van
het technisch personeel lieten me zitten.
Ik vertrouw weinig collega’s, maar ik
houd van ze. Ik kan niet buiten ze. Ik
heb een klankbord nodig. Ik wil geeste
lijk in de clinch. Met Rosa vereenzaam
ik.”
Ze heeft Piccolo niet geambieerd,
maar heeft ’t in het belang van de
toneelsituatie in Rotterdam gedaan. „Een
uitdaging neem ik aan. Ik ben nergens
bang voor. Ik zoek de conflicten niet op.
Maar ik vecht voor een dubbeltj, ale
kost het me duizend gulden proceskos
ten. Ik ga niet over lijken, maar wel
door dik en dun. En doordat ik de
waarheid zeg, heb ik veel vijanden. Ook
vrienden. Misschien vijf maar als je d’r
twee hebt, ben je al rijk”, aldus Josephi
ne van Gasteren.
Josephine van Gasteren trekt, als ze
niet speelt, de hele wereld door om
toneel te zien litteratuur te kopen en
met mensen te praten. Is ze onverzadig
baar
Ze was in 1967 voor ’t eerst in Rus
land („Daar zijn nog mensen die een
ideaal hebben”) en komt al dertien jaar
in Griekenland. Ze heeft er vrienden en
een huisje gehad. „Ik ben een zonaan
bidster, maar ik blijf daar niet altijd
zitten. Dan pak ik opeens m’n koffertje
en stap op de boot.”
Driedelige pantaloncombinatiesdie
vanaf half maart bij C. en A. in de
verkoop komen.
Fleurige katoenen nachtjaponnen met
tricotlijfje.
NIEUWTJES ZIJN ER voor dit
seizoen ook te melden. C. en A.
lanceert de zogenoemde whoopee-rok,
klokkend of geplisseerd met een
lengte tot op de knie en daarmee
worden wij weer teruggevoerd naar
de jaren dertig toen dit soort rokken
en vogue was. Nieuw is voorts de
sterk geaccentueerde taille in jasjes
met tunnelceintuurs. Evenzo in jurk
jes, langere bloesjes of juist zeer
korte bloesjes en truitjes is de taille
duidelijk aangegeven. Bij al dat
nieuws tot besluit de ultrawijde mou
wen in romantische bloesjes en jur
ken.
Josephine van Gasteren: „Ik heb een
groot ideaal. Een wereld waar het moge
lijk moet zijn om met een enorme
naastenliefde en loyaliteit zich opoffe
ringen getroostend, voor je medemens te
leven zonder angsten, zonder innerlijke
bedreigingen. Waar kinderen van hun
kostbare jeugdjaren kunnen genieten
zonder verpestende huiselijke spannin
gen.”
„Dat idee wordt bewust doorkruist
door de mening, dat er dan nooit meer
iets zou kunnen ontstaan aan grote
kunstwerken en levensbeschouwingen,
grandioze gedachten. Omdat er geen en
kele aanleiding meer is tot discussie,
wrijvingen en verschil van meningen.
Nee hoor. Dieren zullen altijd worden
gekweld, mensen maken eikaars leven
uit broodnijd altijd tot een hel. Het
vizier zal nooit open zijn.”
spelen, en niet uit liefde voor de mu
ziek”.
„Bijna de hele groep kent elkaar al
jaren. We woonden in dezelfde wijk van
New York, Brooklyn, en gingen samen
naar school. Voor ons genoegen hebben
we de groep opgericht. Kort nadien
kregen we een aanbod om drie maanden
te spelen in Puerto Rico en op de Virgin
Islands voor de zuidoostkust van de
Verenigde Staten
Zonder dat we er van tevoren bij stil
stonden, waren we opeens full-time be
zig met wat eerst alleen onze hobby
was”.
„Heel plotseling kwam het besluit om
naar Europa te gaan. In de winter van
’65. In Duitsland werd Nico Scholtens
onze manager, een jongen uit Nederland.
We konden meteen lekker aan het werk.
De eerste elpee namen we ongeveer een
jaar later op. Dat was nog echt een
uitprobeersel. Noch de platenmaatschap
pij noch wij verwachtten dat hij goed
zou lopen. Maar de plaat viel in goede
aarde bij het publiek ondanks het feit
dat we vrij onbekend waren. Zelf waren
we echter nog niet tevreden. We zaten in
een overgangsfase en vonden de muziek
te oppervlakkig”.
x »-
TOM-*.* /t
