Vietnam-conferentie in Parijs eindigt vrijdag
Geldtransporten r
4 miljoen zoek
en
Verkeersfuturoloog drs. Hupkes:
Aula universiteit
rijke fantasie
Vrouw schiet
in Nijmegen bezet
man neer
Ierland
Zwartboek over
verpleging
Volgens rechter
heeft verdachte
Scheepsramp;
drie doden
Wiegel in
ondertrouw
Belangrijke verkiezingen
ij
in
•vl
W;
lij
I! J
DINSDAG
27
FEBRUARI
1973
3
Nieuwe schaarsten
SPIONAGEPROCES HAIFA
iVan onze redactie Buitenland)
Utrecht
„Honest Jack”
Geen program
Conservatief
Groningen
t
DUBLIN. Nog steeds voorspellen de meeste politieke commen
tatoren in de Ierse republiek een overwinning van de regerende Fian-
na-Fail partij van premier Jack Lynch bij verkiezingen die morgen
in Ierland worden gehouden. Niettemin erkennen de partijleiders nu
wel dat het morgen waarschijnlijk op een nek-aan-nek race zal uit
lopen. Enkele maanden geleden, toen zij de verrassend vroege ver
kiezingsdatum stelden, was men bij de Fianna-Fail vol vertrouwen in
een gemakkelijke zege.
PARIJS, (Reuter, AFP en UPI). -
In het streng bewaakte conferentie-
gebouw in Parijs zijn vandaag de
deelnemers aan de Vietnam-confe
rentie opnieuw bijeengekomen. Gis
teren tijdens de openingszitting
voerden de ministers van Buiten
landse Zaken van China, de Ver
enigde Staten, Frankrijk, Canada,
het Bevrijdingsfront en Hongarije
het woord.
„Grote Minh”
w
I
China zal akkoord eerbiedigen
"tb.
Opmars auto valt mee
(Van onze redacteur in Jeruzalem)
geïnventariseerd.
1
l
5
l
1
1
Volgens da heer Smink wordt het
aantal studenten dat in Utrecht wél
studeert, maar niet is ingeschreven op
6000 geschat. In deze groep bevinden
zich volgens hem een duizend voor wie
wel het collegegeld is betaald, maar die
hun papieren niet hebben afgehaald. Het
In het bijzonder moeten alle mensen
die om politieke redenen gevangen zitten
onmiddellijk worden vrijgelaten.” aldus
de open brief van Duong Van Minh.
De internationale Vietnam-conferentie
zal vrijdag eindigen. Dit heeft de woord
voerder van de Noordvietnamese delega
tie, Nguyen Thanh Le, op een perscon
ferentie meegedeeld.
DEN HAAG. Bij een schietpartij in
de Gerard Doustraat in Den Haag zijn
gisteren een 33-jarige Turkse vrouw en
een 38-jarige man, eveneens uit Turkije,
ernstig gewond. Volgens de politie zou
de vrouw begonnen zijn met schieten.
De Utrechtse studentenvakbond USF
Is druk bezig de acties tegen de college-
geldwet te verleggen naar de faculteiten,
nu de acties tegen de universiteit als
geheel stuk lopen op het inschakelen
van de politie door het universiteitsbe
stuur.
De Fine Gael is ontstaan uit de
groepering die zich in 1921 beijverde
voor de verdeling van Ierland. De
Fianna Fail is ontstaan uit de rebel
lengroep die zich destijds in een bur
geroorlog tussen de Ieren t egen de
verdeling heeft verzet. De laatste ja-
ren noemen echter beide partijen de
eenwording van Ierland als een doel
stelling op lange termijn.
MESSINA. Bij een scheepsramp bij
de noordoostpunt van Sicilië zijn drie
opvarenden van het Italiaanse vracht
schip „Arturo Volpe” verdronken. Veer
tien mensen werden gered. Het schip
ging ten onder nadat de lading hout, die
afkomstig was u it Rusland, was gaan
schuiven. De geredde opvarenden werden
aan boord genomen door schepen van de
Italiaanse marine en een tankboot.
In hetzelfde gebied kwam ook het
Panamese vrachtschip „Crete Island” in
moeilijkheden nadat er aan boord brand
was uitgebroken. Alle opvarenden wer
den gered.
zig. Volgende maand moet de Engelse
regering komen met het langver
wachte „witboek”, waarin voorstellen
voor een oplossing van de kwestie-
Ulster zijn vervat.
NIJMEGEN. Enkele tientallen stu
denten van de Nijmeegse universiteit
hebben gisteren de aula van deze uni
versiteit bezet. De bezetting is bedoeld
als protest tegen de verhoging van het
collegegeld. Verder willen de bezetters
voorkomen, dat het college van bestuur
in Nijmegen de controlemaatregelen van
minister van Veen gaat uitvoeren.
DEN HAAG. De fractieleider van
de VVD in de Tweede Kamer, H. Wiegel
en zijn verloofde mej. J. Frederiks zijn
gisteren in Hoogeveen in ondertrouw
gegaan. Ze zijn van plan in mei in het
huwelijk te treden.
Het paar wilde aanvankelijk in Leeu
warden trouwen. De weigering van B.
en W. van de Friese hoofdstad om de
liberale wethouder K. Weide voor deze
gelegenheid te benoemen tot ambtenaar
van de burgerlijke stand, heeft echter
een spaak in het wiel gestoken.
kogels en bommen het dodental in
het onder Brits bestuur staande
Noord-Ierland voordurend omhoogja
gen, gaan de meeste gesprekken in
het zuiden over prijzen van levens
middelen en de hoogte van de belas
tingen. Eén van de weinige keren dat
Lynch het noorden tot gesprekspunt
maakte, werd hij door een vurig
nationalist met eieren bekogeld. En
dat was dan de ernstigste vorm van
geweld, waarmee de lijfwachten van
Lynch tijdens de campagne zijn ge
confronteerd.
tussen de twee tegenover elkaar staande
partijen, een van de grondslagen van de
nationale verzoening is, zoals vastgesteld
in artikel 12 van de akkoorden”.
Met deze open brief verbreekt gene
raal Minh, leider van de staatsgreep
tegen het regime van Ngo Dinh Diem in
1963, zijn langdurig politiek zwijgen. In
zijn brief schrijft hij dat de derde poli
tieke groepering, de in het Vietnam-
akkoord genoemde neutralen, altijd al
heeft bestaan en de meerderheid van de
Zuidvietnamese bevolking omvat.
„Erkenning van deze groepering als
belangrijke politieke macht is de sleutel
tot de vrede”.
De conferentie, die tot opdracht heeft
het recht op zelfbeschikking
van Zuid-Vietnam te garanderen, moet
eerbiediging van de democratische vrij
heden eisen. Anders zou zelfbeschikking
slechts een holle frase zijn.
De Ierse politiek kent nauwelijks
de oriëntatie links-rechts, die in de
meeste andere landen normaal is. De
twee grootste partijen danken hun
bestaan vooral aan de onafhankelijk
heidsstrijd tegen Engeland die op
Eerste Paasdag 1916 in het postkan
toor van Dublin begon. Beide zouden
elders ongetwijfeld als conservatief
worden aangemerkt
van
een „Zwartboek
waarin de vele
Naar een verklaring van getuigen zou
de vrouw hebben aangebeld bij het pen
sion waar de Turk woonde. Toen de
man opendeed vuurde zij driemaal.
De man strompelde daarop het huis
weer in en sloot de deur. Daarop klonk
een schot vanuit het huis; de vrouw
werd in de buik getroffen.
De politie meent dat het Turkse twee
tal een liefdesverhouding heeft gehad.
Zoals in Ierland te doen gebruike
lijk met een regerende partij, heeft
de Fianna Fail geen formeel eigen
programma gepubliceerd. Lynch heeft
zich vooral gericht op het verwerpen
van het beleid dat de oppositie zich
voorstelt en aangevoerd, dat dit zó
duur wordt, dat het land er door zou
worden geruïneerd.
De elkaar in de campagne bestrij
dende politici praten nauwelijks over
de bloedige strijd in Ulster. Terwijl
UTRECHT. Verkeers- en vervoers-
futuroloog drs. G. Hupkes, adjunct-di-
recteur van het centrum voor vervoers
plannen in Utrecht, gelooft dat de door
het Nederlands Economisch Instituut
(NEI) voorspelde stormachtige opmars
van de tweede en volgende auto niet tot
stand zal komen. Hij verwacht dat door
het aantal prijsstijgingen en omdat de
stijging van het reële inkomen niet tot
een evenredige toeneming van de koop
kracht leidt, in het jaar 2000 niet 7,5
miljoen auo’s in ons land zullen rond
reden, zoals het NEI verwacht, maar
ruim vijf miljoen. Drs. Hupkes gaat in
zijn rekenvoorbeeld uit van een bevol
king van 17 miljoen zielen in plaats van
de veronderstelde 18 miljoen van het
NEI.
Welk karakter deze voorstellen ook
hebben, het is welhaast onvermijde
lijk dat ze zullen leiden tot het
opvlammen van tegenkanting bij een
van de partijen in Noord-Ierland.
Een explosie van geweld zou zich
zeer gemakkelijk in het zuiden kun
nen voortzetten en men vermoedt,
dat dit voor Lynch een van de rede
nen is geweest een plotselinge poging
te wagen de parlementaire basis te
versterken.
De 56-jarige Lynch, ook wel „Ho
nest Jack” genoemd, kan zich ver
heugen in een grote populariteit bij
zijn volk. Lynch is geen briljant man,
maar zeer gemakkelijk in de omgang,
charmant en op innemende wijze
verlegen. Dankzij zijn populariteit als
hurling-fenomeen (hurling is een ty
pisch Ierse vorm van hockey) werd
hij al op 31-jarige leeftijd in de
„Dail”, het Ierse parlement, gekozen.
Ondanks de materiële strijdpunten
die in deze campagne de boventoon
voeren, blijft natuurlijk het conflict
in Ulster, nu ernstiger dan ooit, na
drukkelijk op de achtergrond aanwe-
De Fianna Fail zou wellicht de
meest nationalistisch getinte van deze
twee partijen kunnen worden ge
noemd, ware het niet dat Lynch de
laatste tijd het verboden IRA in de
republiek heeft onderdrukt met een
vastberadenheid en een hardheid die
zelfs verwondering wekte bij de Fine
Gael die had aangedrongen op maat
regelen tegen het ondergrondse leger.
mobilisten met een keurige bocht
omheen waren gereden en brachten
ze tot grenzeloze verbazing van
de hele Westduitse pers eerlijk
terug.
De chauffeur, die nu de vier miljoen
stal, was per 31 maart ontslagen.
Bij het gebruikelijke kopje koffie
in de tijd, die de bank nodig heeft
om na het overhandigen van de
cheques het verlangde geld te bun
delen, was hij maandagochtend
„met maagpijn” even naar de wc
gegaan, drie collega’s waren de
eersten, die aan de speurtocht be
gonnen, toen Bünther Heinemann
naar hun zin te lang weg bleef.
De politie vond in Heinemanns wo
ning een brief aan een vriend,
waaruit zou blijken dat hij de
diefstal lange tijd heeft voorbereid.
Ze vond voorts dicht bij het vlieg
veld van Düsseldorf de eigen auto
van de gelddief. De kans bestaat
echter dat die daar met opzet was
neergezet om de speurders op een
dwaalspoor te brengen.
Bij de veronderstelling, dat het met de
stormachtige groei van het tweede en
volgende autopark wei zal kunnen mee
vallen, baseert drs. Hupkes zich ook op
de moderne economische theorie, die er
van uitgaat, dat welvaart en welzijn
geen tegenstelling vormen, mits de
maatschappelijke kosten van de „nieuwe
schaarsten” (milieu, veiligheid en brand
en grondstoffenreserve op lange termijn)
worden opgebracht.
In een brief aan het college van
bestuur schrijft de USN, dat uitvoering
van de maatregelen tegen boycotters een
goede voortgang van onderwijs en on
derzoek aan de universiteit te Nijmegen
in gevaar zou brengen. Omdat de USN
via deze actie juist wil opkomen voor
een goede voortgang van onderwijs en
onderzoek, is besloten over te gaan tot
het inrichten van een actiecentrum.
De USN zal in de verschillende facul
teitsraden moties proberen af te dwin
gen tegen registratie en controle van
boycottende studenten. Tevens gaat men
rond met handtekeningenlijsten, waarop
de leden van het wetenschappelijk en
technisch-administratief personeel kun
nen verklaren, dat zij geen uitvoering
wensen te geven aan controlewerkzaam
heden en dat de duizend-guldenwet
moet worden ingetrokken.
Dagelijks zullen om vier uur plenaire
vergaderingen worden gehouden.
In het zwartboek dat in eerste
instantie in een oplage van 10.000 exem
plaren gaat verschijnen wordt onder
meer geconstateerd dat de leeriing-ver-
pleegkundigen tijdens de praktijkoplei
ding op de afdeling onvoldoende begelei
ding krijgen. Daartegenover wordt de
leerling een te grote verantwoordelijk
heid op de schouders geladen. Door een
en ander is het broodnodig dat er einde
lijk een tuchtrechtelijke regeling komt
voor de leerling, waarin zijn taak nauw
keurig omschreven staat, aldus de actie
groep.
Ook wil men een sterke uitbreiding
van verpleegkundig personeel in zieken
en verpleegtehuizen. In het zwartboek
wordt voorts gepleit voor vrijstelling
van militaire dienst voor mannelijke
verplegers.
aantal actieve boycotters in Utrecht
wordt geschat op 2500 tot 3000 studenten.
De Groninger Studenten Bond heeft
nadat in de verschillende faculteiten le
denvergaderingen zijn gehouden, beslo
ten de boycotacties tegen de wet op de
verhoging van de collegegelden voort te
zetten. Wanneer het college van bestuur
van de Groningse Rijksuniversiteit „ook
maar één van de maatregelen uitvoert,
waartoe de universiteitsraad onlangs be
sloot, dan zullen binnen de faculteiten
massale acties worden gevoerd”. Die ac
ties kunnen „desnoods” collegestakingen
zijn, aldus de GSB.
het Internationale Conferentie
centrum aan de Avenue Kleber in Pa
rijs is gisteren de internationale Viet-
namconferentie begonnen. De be
sprekingen staan onder voorzitterschap
van de Canadese minister van buiten
landse Zaken, Sharp, die samen met
zijn Poolse collega, Stefan Olszovski,
om beurten de conferentie zal leiden.
Hupkes. Wat we naar zijn mening nodig
hebben is een andere combinatie: het
stoppen of af remmen van gevaarlijke
technologie (bewapening, vervuiling) en
tegelijkertijd het intensiveren van re
search naar technische mogelijkheden om
bestaande gevaren (hongersnood, milieu
schade, opraken van grond- en brand
stoffen) te lijf te gaan. Beide facetten
oefenen echter een negatieve invloed uit
op de thans bestaande prognoses. Het
eerste omdat het de groei van het bruto
nationaal produkt vermindert, het twee
de omdat het pakket goederen en dien
sten achter het BNP minder snel toe
neemt.
De Chinese minister, Tsjie Peng Fei
verklaarde plechtig dat zijn land het
Vietnam-akkoord zal eerbiedigen en
niets zal doen wat inbreuk op het ak
koord zou kunnen maken. Maar aldus
Tsjie, „bij alle partijen die het akkoord
Aangezien de NEI-studie wegens ge
brek aan gegevens de kosten van de
druk op het milieu niet in de criteria
heeft kunnen betrekken (hetgeen vol
gens Hupkes tot „scheve resultaten”
leidde), lijkt het drs. Hupkes voorshands
beter het „optimaliseren” uit de studie
fase te verwijderen en naar de beleids-
fase (de politieke sfeer) over te brengen.
De stijgende materiële welvaart oefent
een toenemende druk op het milieu uit.
De gevolgen daarvan becijfert drs. Hup
kes op vijf percent van het bruto natio
naal produkt in 1990 en van zes percent
in 2000. Dit laatste cijfer is te vertalen
in een vermindering van het goederen
en dienstenpakket per hoofd van vijf
percent.
(Van onze redacteur in Bonn)
BONN.Aan de grenzen en op de
Westduitse vliegvelden wordt
scherp uitgekeken naar een geld
transporteur uit Düsseldorf, die er
gisteren met een gepantserde auto
en bijna vier miljoen mark van
door is gegaan. De auto vond de
politie al gauw terug niet ver van
haar eigen hoofdkwartier, maar de
29-jarige Günther Heinemann en
het grootste deel van de buit zijn
spoorloos. Achter de chauffeursstoel
in de auto werd een zak met
210.000 mark gevonden.
De roof, die plaats had bij een
geldtransport van de Noordrijnland-
Westfaalse Centrale Bank naar de
Commerz Bank, treft niet alleen
het geldinstituut, maar ook op een
nogal merkwaardige manier de fir
ma die de transporten verzorgt. Uit
een geldtransportauto van deze fir
ma waren enkele weken geleden
800.000 mark eenvoudig verloren.
Drie vuilnismannen vonden toen de
dozen met geld, waar tal van auto-
JERUZALEM. De rechtbank in
Haifa heeft beslist dat bij de ondervra
ging van één van de verdachten in het
spionageproces Naarani, geen ongeoor
loofde pressiemiddelen zijn gebruikt
door de ondervragers: „Er is niet gesla
gen, noch gedreigd.”
Deze persoonlijke conclusie is het re
sultaat van een intern onderzoek naar
aanleiding van de in opdracht van de
minister van Verkeer en Waterstaat in
1972 gepubliceerde nationale integrale
verkeers- en vervoersstudie van het NEI
neergelegd in een beschouwing onder de
titel „NEI’s jaar 2000: Valt het mee of
tegen?”
De betiteling „integrale verkeers- en
vervoersstudie” wekt volgens drs. Hup
kes verwachtingen, die niet geheel ge
stand worden gedaan door de inhoud
van de rapportering. Het onderzoek
blijkt aan zoveel beperkingen onderhe
vig te zijn geweest, dat met de toevoe
ging „eerste fase” de vlag de lading
beter had gedekt. Een werkelijk integra
le benadering moet volgens drs. Hupkes
verder gaan dan de behandeling van het
hele Nederlandse grondgebied, de combi
natie van particuliere en openbaar ver
voer van personen en goederen en van
privé- met collectieve kosten en baten.
De veronderstelling van drs. Hupkes,
dat het met de voorspelde stormachtige
opmars van de auto in 2000 best eens
zou kunnen meevallen, is onder meer
gebaseerd op de verzwakking van het
geloof in de wenselijkheid van voortdu
rend stijgende materiële welvaart.
Het debat over de „meer of minder-
technologie”, die sinds het rapport van
de Club van Rome in heftigheid is
gestegen, wordt onvruchtbaar, vindt drs.
De republikeinse banier wordt bij
de verkiezingen hooggehouden door
twee partijen de rechtse Aotacht
Eireann (republikeinse eenheidspartij)
en de linkse of officiële vleugel van
de Sinn Fein, de politieke afdeling
van het IRA. De Sinn Fein heeft
sinds 1957 geen zetels meer gewon
nen. De andere vleugel van de Sinn
Fein, die het „voorlopige”, radicale
IRA steunt, negeert de verkiezingen.
De „voorlopigen” blijven in Ulster
hun hoop stellen op geweld.
Voor de verkiezingen hebben 328
mensen zich kandidaat gesteld. Ze
betwisten elkaar 143 van de 144 ze
tels. Eén zetel wordt permanent door
de voorzitter ingenomen. Het totaal
aantal kiesgerechtigden in Ierland is
1.783.604. Het tellen van de stemmen
begint donderdag. De uitslag wordt
dan na 48 uur verwacht.
UTRECHT. Ongeveer dertig leer-
ling-verpleegkundigen, verenigd in de
actiegroep „Zwartboek 1973” zijn
plan om op 12 mei
1973” uit te brengen
noden en gebreken op het vlak van de
verpleegkunde in ons land zullen zijn
In een open brief aan de inter
nationale Vietnamconferentie in Parijs
heeft de Zuidvietnamese generaal
Duong Van Minh („grote Minh”) ver
klaard dat „erkenning van het bestaan
van een derde politieke groepering
r:
Er is in de campagne krachtige
tegenstand geboden door de coalitie
van de Fine-Gael-partij, de grootste
in de oppositie, en de Ierse Labour
partij. De coalitie van deze beide
partijen is met een ambitieus pro
gramma gekomen ter indamming van
de prijsstijgingen, het laten vervallen
van BTW op levensmiddelen, het ver
beteren van het welzijn en de wo
ningbouw en het onderwijs en het
verlenen van medezeggenschap aan
arbeiders bij staatsbedrijven.
hebben ondertekend berust de verant
woordelijkheid voor volledige uitvoering
van het akkoord”.
Noord-Vietnam en het Bevrijdings
front zijn tegen het Canadese voorstel
een permanent orgaan te laten voortbe
staan na afloop van de Parijse conferen
tie. De Noordvietnamese woordvoerder
Nguyen Thanh Le noemde het voorstel
„niet nuttig en niet geschikt”. De delega
tie van het Bevrijdingsfront vindt de al
bestaande instanties voor toezicht op het
akkoord voldoende. Noord-Vietnam is
verder tegen het door de Amerikaanse
minister Rogers geopperde voorstel op
de conferentie ook te spreken over de
problemen van Laos en Cambodja.
Naarani had in de getuigenbank ge
zegd dat hij tijdens de verhoren door
enige leden van de geheime dienst was
mishandeld.
De openbare aanklager riep de onder
vragers in de getuigenbank, waar zij
pertinent ontkenden dat er enig onge
oorloofd middel zou zijn gebruikt. De
namen van de leden van de geheime
dienst die in de getuigenbank versche
nen mochten niet gepubliceerd worden,
en het g esloten televisie-circuit, waar
door de internationale pers het proces
kon volgen, werd gedurende het verhoor
uitgeschakeld.
In felle bewoordingen schreef de
rechtbank in haar tussenvonnis de be
schuldigingen van Naarani toe aan zijn
rijke fantasie, terwijl de getuigenissen
van de leden van de geheime dienst,
„volstrekt geloofwaardig” werden ge
noemd.
Het is overigens een algemeen bekend
feit dat zoals overal ter wereld ook door
de Israëlische politie geslagen wordt bij
verhoren, al komen hier voor zover
bekend geen martelpartijen voor. Dit
soort beschuldigingen is echter praktisch
nooit te bewijzen.
Eén van de verdachten, Simon Hada
heeft schuld bekend waarna de openbare
aanklager als tegenprestatie de zwaarste
tenlastelegging, ondermijning van de
staatsveiligheid, heeft ingetrokken.
Op 13 februari heeft de Utrechtse
Universiteit 6600 zogenaamde aanma
ningsbrieven verstuurd aan die studen
ten, waarvan men op een of andere
manier nog geen adres had, terwijl zij
zich nog niet hebben laten inschrijven
voor het lopende cursusjaar. De heer G.
Smink van het bureau inschrijving ver
klaarde gisteren dat tot nog toe onge
veer 1600 antwoorden zijn gekomen. 350
studenten hebben tot nog toe als gevolg
van de maanbrieven hun inschrijving in
orde gemaakt, óf door te betalen óf door
hun collegekaart af te halen. De heer
Smink noemde dit aantal „niet veel”.
In
JI
Ki
sL.
■F-
!Jf
"’‘A
kwiilijiifi
«-I
4»- r
4
