Hans Vonk dirigeerde Bruckner
dynamisch maar weinig lyrisch
PEARL BUCK
Vliegende-schotel problemen
OVERLEDEN
wetenschappelijk benaderd
9
9
I
d
3
WATERALARM:
muziekcentrum
Cobra-expressie
van Joop van
den Broek
„Bouw Utrechts
start in 1975”
11
de
over
Een vrijmoedig boek
fluoridering leidingwater
in
Geschiedenis in
vorm van
DR. HYNEK: „DE UFO-UITDAGING"
Wasserij DUYN
„Gouden Appels"
I1J1
NPO-concert met gejaagde Edith Peinemann
Sam Waagenaar tegen
Maia-Hari-museum
In Galerie Mare
Engels aardewerk
in Rijksmuseum
STOOMSCHEPEN
„Vermist” portret
Velasquez ontdekt
K
11
7
MAART
1973
WOENSDAG
Nuchter
Onaannemelijk
Medisch commentaar
Voor gezinswas en bedrijfskleding
in drie dagen retour
Hynek in
J. Kroner.
STAPELSTEIGERS
Objectief vertolkt
en. J
DE AFGELOPEN twintig ja
ren is een overvloed aan boeken,
verhandelingen en artikelen
verschenen over UFO’s, ofwel
niet-geïdentificeerde vliegende
voorwerpen, ook wel „vliegende
schotels” genoemd. Kortgeleden
heeft de uitgeverij Paris Man-
teau in Amsterdam het zoveelste
boek over dit intrigerende onder
werp op de markt gebracht: „De
UFO Uitdaging” van de Ameri
kaanse astronoom dr. J. Allen
de vertaling van
t.
ui
ju
I
1
P. ZWAANSWIJK
(Van onze medewerker in Home)
DANBY (Reuter). Pearl Buck, de
JAAP FABER
ADVEK'I ENTLE
ze
A. W
(Van onze kunstredactie)
ADVERTENTIE
Onder de smakelijk naam „Gouden
appels” van Paris is de uitgever in
Amsterdam bezig een aantrekkelijke
reeks boeken te verzorgen waarin
telkens een deelonderwerp uit de his
torie wordt behandeld.
concertzaal worden begonnen. Dit blijkt
uit een nota van burgemeester en wet
houders van Utrecht aan de gemeente
raad.
eerste Amerikaanse schrijfster die de
Nobelprijs voor literatuur kreeg, is dins
dag op 80-jarige leeftijd in Danby in de
staat Vermont overleden.
UFO’s waarvan men nooit heeft kun
nen aantonen dat ze „in elkaar zijn
gezet”. Het betoog van Hynek is hel
der en voor de geïnteresseerde leek
zeker te volgen. Jammer is alleen dat
de vertaler vaak ingewikkelde zins
constructies maakt en ook grove ver
taalfouten. „Patrolman”, om maar een
voorbeeld te noemen, vertaalt hij met
„patrouilleman”, terwijl politieagent
toch eigenlijk ook een goed Neder
lands woord is.
Verhuur
Montage f - 1
Demontage
Vraag onze
conc. offerte
WETERING’S
STAPELSTEiGERBOUW ^V
JAN HARINGSTRAAT 60 HAARLEM
Telefoon 023-25 34 56 b.g.g. 33 88 01
- I I ViSriKilV r:
Volgens mededelingen van het mi
nisterie van Verkeer en Waterstaat
en de Unie van Waterschappen inza
ke de zuivering van afvalwater en
de daarbij optredende kostenverho
gingen verdwijnt van de honderd li
ter leidingwater die de Nederlander
per dag verbruikt, negentig liter als
huishoudelijk afvalwater in de riolen.
HAARLEM. De leiding van het
concert, dat het Noordhollands Philhar-
monisch Orkest dinsdagavond in het
Haarlemse Concertgebouw heeft gege
ven, was toevertrouwd aan de dirigent
Hans Vonk. Ook de Haarlemse NPO-
concerten van 16 en 23 maart zullen
door hem worden gedirigeerd.
HAARLEM. Joop van den Broek
exposeert gouaches in Galerie Mare aan
de Wolstraat. Typische Cobra-expressies,
die in de lijn liggen van zijn monumen
tale kunst. Als „jaargenoot” van Karei
Appel en anderen uit diens kring geeft
hij jarenlang het abstract-expressionis-
me vorm in glazen wanden, deuren en
reliefs. Hij won er in 1964 de Prix de
la critique voor monumentale kunsten
mee.
nieuwsgierigheid van velen over dat
gene wat verborgen zou kunnen zijn
achter de vele duizenden zo niet tien
duizenden waarnemingen van allerlei
soorten verschijnselen van bewegende
en lichtende voorwerpen aan de he
mel, waarnemingen van gelande
„schotels” etc. Ook de wetenschappe
lijke wereld is er door middel van
het beroende „Condon report” niet in
geslaagd definitief aan te tonen dat
ufo’s zinsbegoocheling, optisch bedrog
of waanvoorstellingen zouden zijn.
Gezien de enorme hoeveelheid mel
dingen uit alle delen van de wereld is
het ook voor een leek uiterst onaan
nemelijk dat alle waarnemingen op
dergelijke misvattingen zouden be
rusten.
Dr. Hynek toont in zijn boek over
duidelijk aan dat officiële pogingen
om het verschijnsel UFO af te doen
met mededelingen als „onwetenschap
pelijk” en „boerenbedrog” totaal niet
ter zake doende zijn en hij doet bo
vendien een gefundeerde aanval op
met name „Project Blue Book”
waarbij men naar zijn redenering be
paald niet onbevooroordeeld te werk
is gegaan. En een wetenschappelijke
evaluatie heeft toch op zijn minst een
onbevooroordeelde aanpak nodig.
kenen op de technische bedrevenheid
van de orkestleden. Zij richtten zich bij
hun spel collectief of solistisch naar de
interpretatie van de dirigent, die daar
aan inhoud gaf met een dominerende
zorg voor de dynamische werking van
Bruckners muziek. Intensivering van
deze werking verkreeg Hans Vonk door
absolutisme te laten gelden bij het op
voeren van de klanksterkteclimaxen.
Niet altijd bleek dit gunstig voor het
beoogde effect, hetgeen niet zou zijn
voorgekomen bij meer relativering. Hans
Vonk heeft zich bij de uitvoering van de
symfonie niet doen kennen als een lyri
cus, maar wel als een dirigent, die
gesteld is op een objectief-indrukwek-
kende orkestklank, welke zijn voortgang
en stuwing verkrijgt door een markant
metrum.
Niet alleen de naam van de reeks
is aantrekkelijk, de hele opzet van
deze rij historische boeken verdient
veel lof. Ze zijn ruim geïllustreerd,
wat betreft de hedendaagse onder
werpen, geven in vlot vertelde verha
len beknopt en toch ook weer verras
send veel informatie. De toon is be-
wonderenswaardig objectief en laat
voldoende ruimte over tot verder on
derzoek. De serie verschijnt ook in
goedkopere paperback-vorm ten be
hoeve van school-önderricht. Een ge
lukkige gedachte, waarmee de heren
geschiiedenisleraren hun voordeel
kunnen doen. Wie zich de geschiede
nisboekjes van zo’n twintig jaar gele
den op de middelbare scholen herin
nert kan daar vrijwel alleen met
walging aan terugdenken, en er vee]
„gouden appesls” in de schooltassen
voor in de plaats wensen.
Veel doet dit echter' niet af aan de
waarde van het boek die, nogmaals,
vooral te danken is aan de berede
neerde aanpak van een wetenschaps
man. Dr. Hynek zegt niet wat UFO’s
precies zijn. Hij verwijst collega’s die
het verschijnsel UFO als een weten
schappelijke onmogelijkheid beschou
wen naar het verhaal van de man die
voor het eerst een dierentuin bezocht.
Toen hij daar een giraffe zag, draaide
hij zich om en zei: „Zulke dieren
bestaan niet.”
AMSTERDAMSEVAART 20
HAARLEM - TEL. 322462
i>.-
Hans Vonk kon bij het verwerkelijken
van zijn muzikale intenties ten aanzien
van deze groots opgezette symfonie re-
Als men deze officiële mededeling
leest, vraagt men zich verbijsterd af
waarom een ander ministerie, name
lijk dat van Volksgezondheid, zich niet
verzet tegen het fluorideren van die
honderd liter en zelfs daar warm
voorstander van is. Tien liter per dag
(van de honderd) per hoofd van de
bevolking levert nog enig theoretisch
nut op voor de bestrijding van tand-
cariës. Theoretisch, omdat slechts de
zeer jeugdige watergebruikers nog
iets aan die fluoride in het water
kunnen hebben, want 25 percent van
de ouderen hebben al een kunstgebit!
De negentig liter met fluoride „ver
rijkt” leidingwater voert de fluoride
naar de riolen en maakt met vele
andere verontreinigingen de zuivering
moeilijker en kostbaarder.
Voor die koppig doorgezette fluo
ridering van 13 honderd miljoen liter
water, voor die koppig doorgezette
verkwisting van fluoride in 12 hon
derd miljoen liter leidingwater moe
ten andere dan logische en medische
argumenten zijn. Commerciële argu
menten, op dwaling berustende voor
oordelen, medische vergissingen, ge
brek aan kennis, gebrek aan redelijk
heid, politieke drijfveren, of een sa
menspel van dit alles?
De arts H.C. Moolenburgh te Haar
lem heeft alle geldende en gebruikte
argumenten en redeneringen eens op
een rijtje gezet en in een zojuist
verschenen boek „Fluoridering, me
dische dwaling of commercieel suc
ces” een grote hoeveelheid van gege
vens verzameld, die in alfabetische
hoofdstukorde worden weergegeven
Het is een vrijmoedig boek, dat deu
ren opent die blijkbaar angstva”ig
gesloten zouden moeten blijven. Het
feit dat een zeer getalenteerd en
uiterst gewaardeerd arts ook nog de
sociale bewogenheid opbrengt om de
strijd aan te binden met bijna alge
meen geldende opvattingen en mach
tige invloeden, maakt zo’n boek al
leen al de moeite waard. Dat het
bovendien overvloeit van tot dusver
onbekend veronderstelde gegevens en
informatie levert, die kennelijk nooit
tot degenen is doorgedrongen van wie
verwacht wordt dat zij zich volledig
op de hoogte stellen voordat zij
maatregelen doordrukken, geeft dit
boek unieke waarde.
Overigens valt te verwachten dat
ook met de verschijning van dit boek
(bij uitgever ANKH-Hermes, Deven
ter) niet het laatste woord over dit
onderwerp zal zijn geschreven, want
de opponenten van Moolenburgh c.s.
hebben al geruime tijd geleden de
schepen logica en redelijkheid achter
zich verbrand en aanvaarden geen
VOOR DEGENEN, die geïnteres
seerd zijn in de scheepvaart, is er een
juweeltje verschenen: Schepen onder
stoom oftewel de geboorte van het
stoomschip. De schrijver F. van Oos
ten, kapitein-luitenant ter zee Specia
le Diensten, laat weten, dat hij na
tuurlijk niet volledig kan zijn, waar
het over de stoomvaart gaat hij
denkt alweer over een vervolg), maar
het is beslist de moeite waard, wat
hij op papier heeft gezet Alleen al de
gereproduceerde oude prenten en
kaarten vormen kijkplezier op
zich. De auteur bewees de maritieme
enthousiastelingen nog een speciale
dienst door vier pagina’s met litera
tuuropgave in het geheel op te ne
men.
„Schepen onder stoom”, door F. C.
van Oosten, uitgeverij Unieboek te
Bussum.
„Project Blue Book” echter heeft
geen einde kunnen maken aan de
I
- I
Op het concert van dinsdagavond wer
den twee beroemde werken van het
bekende orkestrepertoire ten gehore ge
bracht. Voor het eerste: het Vioolconcert
opus 64 van Felix Mendelssohn Barthol-
dy, werd voor de pauze aandacht ge
vraagd.
De Duitse violiste Edith Peinemann
speelde van dit concert de solopartij.
Edith Peinemann is al eerder met het
Noordhollands Philharmonisch Orkest
opgetreden, namelijk op 4 november
1969. Toen gaf zij met het orkest een
voortreffelijke uitvoering van het viool
concert van Antonin Dvorak, een werk,
waarop haar bewogen muzikaliteit uit
nemend kon worden afgestemd, onge
dwongen en natuurlijk.
Mendelssohns concert vraagt om een
andere muzikale gerichtheid of om een
aanpassingsvermogen, dat in het geval
van de uitvoering door Edith Peinemann
neerkwam op een grote mate van zelf
verloochening en op het inschakelen van
dienstbaarheid aan deze muziek met
haar klassiek-romantische stijl, haar be
heerste expressiviteit en met haar gaaf
heid van bouw en structuur.
Deze uitvoeringsrelatie bleek niet tot
stand gebracht te kunnen worden, hoe
wel het leek of de violiste daarnaar
streefde met verstandelijke overweging.
Daardoor ging er van haar spel te wei
nig overtuigingskracht uit en was er
zelfs sprake van stroefheid en geremd
heid.
Waar zij zich onttrok aan de speciale
uitvoeringseisen van deze in wezen aris
tocratische muziek en zij in haar spel
zichzelf was, koos zij de onrust en
gejaagdheid van de virtuoze voordracht
met niet bij te houden speelsnelheden,
die afbreuk deden aan de duidelijkheid
van tekening en aan de muzikale essen
tie.
Het kwam mij voor, dat Edith Peine
mann met Mendelssohns concert geen
gelukkige keuze had gedaan.
Hans Vonk en het orkest stonden met
de begeleiding van de soliste voor een
moeilijke taak, welke lang niet voortdu
rend voldoening gaf.
Het tweede gedeelte van de avond was
bestemd voor de uitvoering van het
andere gekozen werk: de derde Symfo
nie van Anton Bruckner. Dirigent en
orkest stonden met deze vertolking voor
een bijzonder veeleisende, indrukwek
kende opdracht.
Waagenaar zegt dat hij bewijzen heeft
dat Mata Hari ook voor de Duitsers zou
hebben gespioneerd en hij is van plan
binnenkort daarover nadere gegevens uit
te werken, misschien in een nieuw boek.
Hij meent dat de restaurateur Hendrik
Steussy er geen goed aan doet een club
voor Mata Hari op te richten, met een
lidmaatschap van tien gulden per per
soon. Ook meent hij dat een hapje Mata
Hari niet zal smaken in het restaurant
dat Steussy zou willen beginnen.
Waagenaar vindt het goedkoop dat op
deze manier de naam van Mata Hari in
Nederland wordt misbruikt. „Nu wordt
zij weer als een lellebel afgeschilderd,
maar de dame heeft misschien veel
meer op haar kerfstok dan wij nu
weten. Ik zie niet in waarom zij nu
plotseling commercieel moet worden uit
gebuit”.
II
ilUK OMM
LMiL «u i
il ‘is
II ’‘i
li LX1
Ei»»»/ slli'i
KOM MBO
Het boek is een analyse van het
verschijnsel UFO door wie wordt
genoemd „de insider no 1". Dr. Hy
nek heeft namelijk in opdracht van
de Amerikaanse regering aktief mee
gedaan aan een onderzoek door de
luchtmacht van het probleem dat
zich vooral in de jaren kort na de
eerste wereldoorlog openbaarde. Dr.
Hynek heeft als astronoom veel werk
verricht voor „Project Blue Book”,
het onderzoek van de Amerikaanse
luchtmacht, in opdracht van de rege
ring uitgevoerd, maar dat ten slotte
uitsluitend ten doel bleek te hebben
het verschijnsel UFO „uit de wereld
te redeneren”.
AMSTERDAM. Het Rijksmuseum
in Amsterdam zal van 23 maart tot en
met 8 juli een Britse collectie van En
gels tinglazuur aardewerk tonen. Deze
tentoonstelling van aardewerk, dat ook
wel Engels Delft wordt genoemd, zal 177
catalogusnummers bevatten.
De geschiedenis van het Engels Delft
vertoont grote overeenkomsten met ons
eigen Delfts aardewerk. Evenals in de
Noordelijke Nederlanden waren het pot
tenbakkers uit Antwerpen die tegen het
einde van de 16de eeuw in Norwich en
Londen pottenbakkerijen stichtten, waar
ook tinglazuur aardewerk werd vervaar
digd. In de daaropvolgende eeuw kwa
men vele bakkerijen tot stand in onder
meer Londen, Bristol, Liverpool en in
enkele Ierse steden.
Het Engels Delft, dat enige invloed
van het Nederlands Delft heeft onder
gaan, maar verder een eigen ontwikke
ling heeft doorgemaakt, valt op door
zijn vrije schildertrant, die ook nu nog
veel aantrekkelijkheid inhqudt
BOLOGNA (ITALIË) (Reuter). Een
lange tijd „vermist” portret van een
Spaanse infante (prins), geschilderd door
de 17de-eeuwse Spaanse meester Diego
Velasquez, is aangetroffen in de woning
van een oude vrouw in Bologna, zo
heeft de politie van die stad dinsdag
meegedeeld.
Het doek van drie bij twee meter stelt
de infante Don Carlos Balthazar voor en
is gevonden in de flatwoning van de 78-
jarige Maria Ronchi, die verklaard heeft
dat het stuk aan het einde van de 19de
eeuw aan haar familie is geschonken
door een kunsthandelaar, als gedeeltelij
ke delging van een schuld die hij aan de
familie had.
Het schilderij, dat zeer kostbaar moet
zijn, kwam aan het licht toen Maria
Ronchi onlangs na een val naar een
ziekenhuis gebracht moest worden. Bu
ren waarschuwden de politie, toen een
aantal lieden uit de woning van de
vrouw verscheidene grote schilderijen
haalden en in een vrachtauto laadden.
De politie stelde een onderzoek in, waar
uit bleek, dat de mannen van Maria
Ronchi opdracht hadden gekregen in
haar afwezigheid de schilderijen onder
hun hoede te nemen. Een van deze
doeken is de „verloren” Velasquez, die
de familie van Maria Ronchi ruim 70
jaar aan het oog van het publiek ont
trokken heeft gehouden.
Op het doek van Maria Ronchi staat
de infante Carlos Balthazar in militaire
uitrusting.
Mevrouw Ronchi heeft de politie mee
gedeeld, dat Alfonso de dertiende, de
laatste koning van Spanje, in 1932 ge
poogd heeft het schilderij van Carlos
Balthazar van haar te kopen, maar over
de prijs kón geen‘overeenstemming wor
den bereikt.
argumenten meer, behalve die welke
zij zelf hebben bedacht. Anders zou
den zij door een simpele mededeling
van het ministerie van Verkeer en
Waterstaat, zoals in de aanhef van
deze beschouwing weergegeven, al
moeten zijn bekeerd.
In de strijd om het milieu en de
gezondheid vormt de fluoriderings-
kwestie altijd nog een van de moei-
lijkste maar ook interessantste onder
werpen. Merkwaardig genoeg stellen
de negentig maal dertien miljoen li
ter die per dag gefluorideerd en wel
om zuivering vragen het uitgangspunt
„de vervuiler betaalt” in een bijna
ridicuul licht. Hier geldt namelijk in
de praktijk „de vervuiler is de over
heid, de consument die gedwongen
wordt de vervuiling te slikken en
technisch te betalen, betaalt nog eens
een keertje voor de zuivering ook”.
Een mooi principe, over logica ge
sproken.
UTRECHT. De verwezenlijking
van een muziekcentrum op het Vreden-
bürg in Utrecht is een grote stap dich
terbij gekomen door de intrekking van
twee bezwaarschriften tegen het bestem
mingsplan voor deze grond, waarop dit
muziekcentrum moet komen. In plaats
van over vier tot' vijf jaar kan nu in
principe medio 1975 met de bouw van de
Pearl Buck, schrijfster van onder
meer „De goede aarde” en „Oostenwind,
westenwind”, kreeg de Nobelprijs in 1938
niet alleen voor deze beschrijvingen van ’t
Chinese boerenleven, maar ook voor
haar biografieën. Zij besteedde het
grootste deel van haar leven aan pogin
gen tot verbetering van de Amerikaans-
Chinese betrekkingen.
Zij vestigde een aantal stichtingen
voor Aziatische kinderen, van wie de
vaders Amerikanen zijn. Het grootste
deel van haar miljoenenvermogen be
steedde zij aan deze instellingen.
Pearl Buck schreef meer dan 80 ro
mans, biografieën en kinderverhalen.
Door de eenvoudige en realistische stijl
waren zij gemakkelijk in vele talen te
vertalen.
Na de Tweede Wereldoorlog schreef
zij een aantal romans over de Verenigde
Staten onder het pseudoniem John Sed
ges. „The Townsman” wordt als een van
de beste beschouwd.
Zij werd op 26 juni 1892 in Hills boro
in West-Virginia geboren als Pearl Sy-
denstricker, dochter van een presbyteri
aanse missionaris in China. Toen zij vijf
maanden oud was, nam haar moeder
haar mee naar China. Haar kinderjaren
bracht Pearl Buck door in Tsjinkiang
aan de Yangtse, waar zij liever in de
Chinese gemeenschap vertoefde dan in
de wijk waar de buitenlanders woonden.
Zij trouwde met dr. John Lossing
Buck, een landbouwdeskundige en missi
onaris. Het echtpaar had twee dochters.
Terwijl zij schreef, doceerde Pearl Buck
aan de universiteit van Nanking en an
dere universdteiten.
In 1934 keerde zij voorgoed naar de
Verenigde Staten terug. Zij scheidde en
hertrouwde met (de inmiddels overle
den) Richard Walsh, president van de
firma die reeksen van haar boeken pu
bliceerde..
ROME. De auteur van het boek
De moord op Mata Hari verzet zich fel
tegen het idee om in Nederland een
restaurant annex museum voor Mata
Hari op te richten. Sam Waagenaar, van
wie in 1964 een boek over Mata Hari
uitkwam en die jarenlang documenten
va.n de danseres-spionne heeft achter
haald en bestudeerd en haar persoonlij
ke dagboek bezit, meent dat er ten
onrechte, nu 100 jaar na haar geboorte,
een club van Mata Hari-fans wordt
opgericht in Nederland.
De heer R.W.J. Schreuder, huisarts,
schrijft ons over hetzelfde boek van
zijn collega:
Over de fluoridering van leiding
water is reeds veel geschreven gedis
cuteerd en gepubliceerd. Het is toe te
juichen, dat collega H. C. Moolen
burgh de moeite genomen heeft om
in de zeer verspreide wereldliteratuur
te duiken, waarin door uitstekende
bonafide geleerden de mogelijk nade
lige gevolgen van het niet gecontro
leerd tot zich nemen van fluorzouten
naar voren gebracht wordt.
Vooral hier in Nederland, waar het
aantal voorstanders vooral bij de me
dici en de tandartsen zeer groot
schijnt te zijn en waar de tegenstan
ders evenals in Amerika meest niet
erg au serieux genomen worden, is
het goed wanneer ook duidelijk de
andere kant van de medaille getoond
wordt.
Iedere ontwikkelde leek kan het
goed leesbare, boek in handen nemen
en zich daardoor oriënteren over de
gevaren die er wel degeliik bestaan,
wanneer men een heel volk zonder
enige individuele controle, dit sterk
werkende halogeen wil laten gebrui
ken. on een dictatoriale wijze.
Moolenburgh heeft zich er niet toe
beperkt in begrijpelijke taal de me
dische verwikkelingen uit de doeken
te doen, hij heeft ook de commerciële
en politieke aspecten aangeroerd,
welke achtergronden der leidingwa-
terfluoridering bij het grote publiek
niet altijd bekend zijn.
Het boek is voorzien van commen
taren van de schrijver, die soms een
scherpe kritiek inhouden, de centrale
boodschap treedt echter steeds duide
lijk op de voorgrond, het op de bres
staan voor de vrijheid en de integri
teit van het in deze tijd zo bedreigde
individu.
Wie snel en grondig georiënteerd
wil zijn over de problematiek van de
leidingwaterfluoridering, mag dit
boek niet ongelezen laten.
Van Isaac Asimov zijn vertaald
(door Froukje Hoekstra en Z. Poiesz)
„De donkere middeleeuwen” en „de
Romeinse republiek”, terwijl van Ro
bert Goldston vier hedendaagse on
derwerpen in goede Nederlandse ver
talingen verschenen. Het zijn „De
Cubaanse revolutie”, „Opkomst en
ondergang van nazi-Duitsland”, „De
Russische revolutie” en „De opkomst
van rood China”. Voor de Nederland
se téksten zorgden hier H. van Hou
ten, een collectief van tweedejaars
aan het instituut tot tolk en vertaler
van de Amsterdamse universiteit, en
opnieuw Froukje Hoekstra.
Volgens B. en W. is de voor het
muziekcentrum aangezochte architect
prof. ir. H. Hertzberger „positief ge
stemd” over de mogelijkheid binnen de
in het bestemmingsplan voor het Vre-
denburg bepaalde grenzen een concert
zaal met 1500 plaatsen en bijbehorende
kantoor- en winkelbebouwing te ont
werpen. Mocht de heer Hertzberger er
inderdaad in slagen bij het uitwerken
van zijn gedachten binnen de grenzen
van het bestemmingsplan te blijven dan
opent dit, aldus B. en W., „onverwacht
gunstige perspectieven voor het tijdstip
waarop het muziekcentrum kan worden
gerealiseerd”.
Grootste hinderpaal blijft dan nog de
financiering. B. en W. hebben al af
moeten zien van wat werd aangeduid
met een compleet muziekcentrum, om
dat dit 35 miljoen gulden aan investe
ringen zou gaan kosten. Aan de gemeen
teraad is nu voorgesteld met een „be
scheiden centrum” van niet meer dan 19
miljoen gulden investeringskosten ge
noegen te nemen. De bouw van een
kleine zaal is aan de oplossing van de
financiële problemen opgeofferd. Don
derdag moet de gemeenteraad beslissen
over een opdracht aan de heer Hertzber
ger voor het maken van een schetsont
werp.
HET BOEK VAN HYNEK tracht
het probleem op zo nuchter en zo
eenvoudig mogelijke wijze te bena
deren. De astronoom baseert zich
uitsluitend op feitenmateriaal be
trouwbare meldingen en foto’s van
Van den Broek is afkomstig uit de
glasindustrie. In de Amsterdamse glasfa
briek van Tetterode heeft hij 22 jaar
gewerkt, waarvan 15 jaar als leider van
het glasatelier.Hij sneed, smolt en plakte
gekleurde stukken glas van allerlei
structuren om er daarna wanden mee te
maken. Hij doet het nog, maar nu zelf
standig en tevens als leraar.' Schilderen
heeft Van den Broek als „nevenfunctie”
gedaan. Hij had waterverfstudies nodig
als ontwerpen en geleideljk aan zijn die
aan de studie ontgroeid. Het zijn nu
vrije Cobra-verbeeldingen.
Het is de eerste maal, dat hij
exposeert, grote heftige gouaches in pri
maire kleuren, met hier en daar een
herkenbaar fragment, maar verder uit
sluitend handschrift met de brede kwast.
Hij tolereert kennelijk zo min mogelijk
rationele controle en grijpt naar zoveel
mogelijk emotionaliteit. Deze gouaches
moeten dus eerder worden gezien als snel
„geschreven” uitingen van creatie-drift
dan als een zoeken naar een estetische
verantwoording van wat in hem leeft.
Het is alles meer drifmatig getuigenis,
dan overweging omtrent realiteiten, die
tot een overwogen compositie zouden
kunnen geraken.
Wat meer aan ordening en het laten
meespelen van andere geestelijke facet
ten had bepaald geen kwaad gekund.
Evenmin iets minder binding aan de
prille Cobra-tijd, die zoveel anderen
althans op deze wijze geuit al lang
weer achter zich hebben liggen.
f
•8!
