Schaken
Dammen
Bridge
Filatelie
p
en
H 9B B
a I
2m mniTO
0
1
'I
3
23
Erbi]
1973
0.
secre-
a
thans
it een
jau er
Iszorg.
oriën-
iouden
;n
Imini-
deling
ieken-
t ver-
ssecre-
Q
.ftelijk
g Per-
168,
I
o
pe wn
Klong, zei de brievenbus
H.
ESTHER
■KE
t
n
E
n
r
n
H.W. FILARSKI.
10 9
wit
r
bezoe-
J. H. H. Scheyen (Kerkrade).
met
K.J. HEYMANS
B. DUKEL
Win®
Pong, zei de krant van zaterdag toen
hij op de grond in de hal viel. Foei
wat een val. ’t Is dat ik zo dik ben,
anders had ik me behoorlijk pijn ge
e
e
1.
F
n
k
rochade welke vóór de sleutelzet geen
matdreiging vormde en dóór de sleutel
zet werd belet, beslist na uitvoering van
zwarts belangrijkste parade. Belangrijk
is nog de variant 1) Kc2. 2) Te2 mat.
De overige vinde de lezer zelf.
Intussen zat Kieboom niet stil en on
derzocht hij hetzelfde thema t.a.v. de
korte rochade.
Het resultaat was een verbeterde versie
van het idee.
Wat moet zwart doen tegen 1) c6-c7
(dreigt c8D mat), resp. 1) Da6, Da7: dan
wel Dd4? Zoekt u dat zelf eerst maar
eens uit, lezer!
De belangrijkste „sirene” is echter 1)
f2-f4!? (dr. 2) f5 mat). Die ziet er goed
uit. Immers na 1) e4xf3 en passant
volgt 2) Tel mat en op 1) g4xf3
N
W O
Z
Heb jij ze al gezien,
de eerste bloemen van het jaar?
De sneeuwklokjes
en krokusjes,
ze bloeien hier en daar.
Wat fijn, dat ieder jaar,
zonder dat wij het bestellen,
de krokusjes
en sneeuwklokjes
van lentezon vertellen!
<2 H9 7 6 4
O AH 9 8 63
Géén
a. 1)
b. 1)
c. 1)
d. 1)
e. 1)
f. 1)
e. p. bijzonder grappig 2) Te4: mat, een
variant in welke de begraven Th4 plot
seling langs de vierde lijn ingrijpt. Aar
dig is ook dat na 1) Pd4 2) Pc7 mat
gaat, omdat pion f4 veld e5 (nu niet meer
bestreken door Dal) dekt. Het lijkt dus
allemaal te kloppen, maar alles faalt op
1) f6-f5!
Zo resteert de sleutelzet 1) d2-d4! (dr.
d5 mat) met als voornaamste variant van
de vele dat na c4xd3 e. p. of c4-c3 2)
Lb3: mat volgt
Een aardig probleem, waartegen de
componist zelf als voornaamste schoon-
heidsfout aanvoert, dat zo vele schijn
oplossingen door f6-f5 weerlegd worden.
Tot slot
Zwart: 9 stukken op 6, 14, 16, 24, 29,
32, 35, 37, 38.
Wit 9 stukken op: 21, 26, 27, 39, 40, 43,
45, 47, 49.
Zwart: 5, 9, 96, 28, 35, 38, 39. Wit: 20,
24, 25, 30, 31, 37, 48.
S
•t
it
Vind je het niet flink
om met veel storm en winden
weer uit de koude aarde,
die ’t bolletje bewaarde,
het zonnetje weer te vinden?
’t Zijn bloemen, die vertellen:
De lente komt er aan.
Tn bos en tuin,
door 't bladerbruin,
:ie je ze parmantig staan.
Zwart: 2, 3, 4, 5, 6, 9, 11, 12, 15, 17, 18,
19, 22, 23, 27, 28, zestien stukken.
Wit: 25, 26, 31, 33, 34, 37, 38, 39, 42, 43,
44. 45, 46, 48, 50, zestien stukken.
Zwart aan zet moet 9-13 of de ruil 15-
20, 19x10. Toen zwart 19. 15-20. 20.
25x14, 9x20? kon wit winnen met 21. 45-
40. Er dreigt 37-32 en 34-29, 33-28. Dus
moet 21. 28-32 22. 37x28, 23x32. 23.
34-30, 20-25. Is 5-10 beter? 24. 40-34 zwart
„Big losers mostly held big hands” is
een begrip uit de Amerikaanse spelers-
wereld, die letterlijk vertaald zeggen
wil: „Grote verliezers hadden meestal
mooie spellen in handen”. Ik dacht aan
deze waarheid toen ik het volgende
merkwaardige spel zag tijdens één van
de Interpoliswedstrijden. Twee zeer ster
ke speler?, vader en zoon Max Rebattu,
traden d aarbij op tegen twee sterrren
van kleiner formaat:
0 V
B 10 8 3
O 10 7 5 2
A 10 6 3
B 8 7 6 5 4
3 2
Géén
O B
H 9 8 4
Vm*
Tweezet.
De verfraaiing is tweeërlei: a) de sleu
telzet 1) Te2xe4 geeft zwart een vlucht-
veld (g2); b) na 1) Kg2 beslist nu
een zgn. switch-back. De toren keert te
rug naar e2, immers 2) Te4-e2 mat.
Thematisch hoofdvariant 1) Lb7. 2)
0-0 mat.
Van geheel andere aard zijn de vol
gende twee tweezetten van de amateur-
componist Jan van Woerden uit Ede, ook
een partij speler (kopbord le tiental
Arnhemse S.V.), die er voorts in slaagde
het diploma schaakinstructeur K.N.S.B.
te verwerven. Zijn stellingen zijn veel
„barokker” dan de glasheldere, op één
idee toegespitste, van/ Kieboom. Hij
streeft naar datgene waar Eva mee begon
en wat via de Sirenes nog steeds
iedere vrouw doet: het inbouwen van
zo veel mogelijk verleidingen.
De jaarlijkse ontmoeting tussen de
topdammers van Noord- en Zuid-Hol-
land is dit jaar met 128 door Noord
gewonnen. Dat de speelkracht weinig
uiteenloopt toont de kleine voorsprong
met slechts één meer gewonnen wed
strijd, 223 bordpunten vóór, en 197 te
gen.
Dit jaar speelden de junioren met 10
10 gelijk. Uit de dertien ontmoetingen
heeft de Noordjeugd er 7 gewonnen, 136
bordpunten voor en 124 tegen.
Daar wereldkampioen Ton Sijbrands
in Den Haag woont en voor Zuid aan
het tweede bord speelde, kwam hij uit
tegen de nieuwe Noordhollandse kampi
oen C. Benjamens uit Purmerend.
De stand na de 19de zet van
(Sijbrands) was:
Moraal: Men moet niet altijd veron
derstellen, dat de tegenstanders slecht
blijven bieden!
OOST-DUITSLAND. Vijf
nieuwe zegels met portretten van
bekende persoonlijkheden zagen het
licht 5 Pf. de Italiaanse schilder
Michelangelo da Caravaggio (1573-
1610), 10 Pf. de Duitse socialistische
toneelschrijver Friedrich Wolf
(1888-1953), 20 Pf. de Duitse compo
nist Max Reger (1873-1916), 25Pf.
de Duitse toneelregisseur Max Rein
hardt (Max Goldmann, 1873-1943)
en 35 Pf. de Duitse politicus Johan
nes Dieckmann (1893-1969). De ze
gels zijn door Gerhard Stauf te
Leipzig ontworpen, (afbeelding)
SURINAME. Op 4 april ver
schijnen de jaarlijkse paasweldadig-
heidszegels met toeslag, waarvan de
voorstellingen zijn ontleend aan het
leven en sterven van Jezus: 10 5
c. de storm op het meer, 15 8 c.
de voetwassing, 20 4- 10 c. Jezus
naar het kruis geleid, 25 12 c.
kruis en de tekst „Eli, Eli, lama
sabachthani?” (Mijn God, mijn God,
waarom hebt Gij mij verlaten?”)
en 30 15 c. de Emmaüsgangers.
Zij zijn t.e.m. 31 mei 1973 verkrijg
baar en t.e.m. 31 december 1973
geldig voor frankering. (afbeelding)
tanden. Die zien er prachtig uit. Net zo
mooi als de tanden van die meneer in
de advertentie op pagina twee. Maar
dat is een advertentie voor kunstgebit
ten. Zou deze meneer ook een kunstge
bit hebben? Nou ja, dat ging hem ook
niet aan.
De krant las samen met de meneer
zichzelf en leerde een heleboel dingen
over hun stad, hun land en hun we
reld. Wat een toestanden overal. De
krant vond dat er veel nare dingen
gebeurd waren, maar ook veel leuke
dingen. Hij nam zich voor om voortaan
niet meer alle advertenties af te kra
ken, dan was hij heel wat aardiger.
Want natuurlijk kon er best een gat in
een sok komen en twee broeken waren
eigenlijk ook wel handig, dan kon je
er een in de was doen, of in de kast
hangen. En die blote avondjurk, nou
dat moesten die dames zelf maar we
ten, hij keek er niet meer naar.
Hé, daar begon de hond weer te
grommen. De man pakte de krant en
gaf de hond een tik op zijn achter
werk.
Net goed, moet je maar niet in mijn
d en mijn a bijten, dacht de krant.
c. in goud te
„Independence
Persoonlijk vinden wij de grootste
charme van deze compositie, dat de
weerlegging van de vele verleidingen zo
moeilijk te vinden is. Na een zet van
Ld6 dreigt aftrekmat met Pc4, maar
waar moet de loper heen? We zagen wel
dat 1) Lb8? faalt op Pc7! (nu is d6 niet
langer gedekt) en 1) Le5? op Kc6! (om
dat 2) Pe5f er dan uit is), maar dachten
aanvankelijk, met 1) La3? de oplossing
te hebben gevonden, totdat de parade 1)
Lc5! ons uit de droom hielp.
Oplossing: 1) Ld6-e7! met o.a. de vol
gende varianten:
Lb6:+2) Pb6: mat.
Lelt 2) Pd2 mat.
Kc6. 2) Pe5 mat.
Ke4. 2) Pd6 mat.
Lc5. 2) Pea mat (dekt c6).
Ld4. 2) Pd2(6) mat.
En o.i. de verrassendste:
g. 1) De7: 2) Dhl mat.
Heren amateur-componisten: dank!
Noblesse oblige; het smaakt naar meer!
MR. E. SPANJAARD
'Aiiiiiiinni'
Schaken is moeilijk, maar nog veel
moeilijker is het componeren van een
goed probleem. Niet alleen moet men
ideeën hebben en hoe weinigen slechts
hebben die? maar bovendien is de
techniek onvoorstelbaar veeleisend, onder
meer omdat een probleem per definitie
geen nevenoplossing mag inhouden. De
boeiendste concepties kunnen hier glas-
hard op doodlopen. Twee opmerkingen
ter illustratie van de „problematiek” der
problematiek”. De beroemde componist
Halunbirek indertijd redacteur pro
blemen van de Deutsche Schachzeitung
die ons een van zijn fraaie scheppin
gen liet zien, vertelde ons desgevraagd
dat hij er drie jaren intensief aan had
gewerkt en geschaafd. En voorts, een
stad als Utrecht herbergt al jaren lang
geen enkele probleemcomponist. Met het
overlijden van Stuiver verdween de laat
ste. Dat er geen anderen- zijn is niet het
gevolg van gebrek aan belangstelling
voor de materie, doch uitsluitend van
de hoge eisen welke het componeren
stelt. Slechts enkele vaklieden, zoals de
(groot-meesters in de compositie Visser
man en Haring voor onze lezers geen
onbekenden zijn in staat de technische
handicaps te overwinnen en dan ware
wonderen te creëren.
Toch gelukt het aan amateurcompoms-
ten in incidentele gevallen een reëel pro
bleem te vervaardigen. Uit Utrecht ken
nen we één voorbeeld: Bert Kieboom,
een veelzijdig man die alles wat hij aan
pakt, goed doet. Hij is een echte partij-
speler, maar enkele jaren geleden kreeg
hij een idee, geschikt voor verwerking
in een probleem. Door deskundigen werd
hem verzekerd dat het nieuw was en
toen rustte hij niet, alvorens het te heb
ben geconcretiseerd.
Tweezet.
In de aanvalsstelling kan wit 1) 0-0-0T
spelen, maar dit haalt na Ke2 niets uit.
Na de sleutelzet I) Tg4xe4! kan wit niet
meer rocheren, maar hij dreigt 2) Td4
mat. De aardigheid nu is, dat wit na
de thematische hoofdvariant 1)
Lh5-g6 (welke de dreiging pareert) met
2) 0-0-0 wél mat geeft. In woorden: de
BAHAMAS. Op 3 april ver
schijnen twee zegels ter gelegenheid
van het eeuwfeest van de Interna
tionale Meteorologische Organisatie
(World Meteorological Organizati
on), ontworpen door C. Abbott: 15
c. weersatelliet en 18 c. radar, (af
beelding)
BRITS-ANTARCTICA. Bestaan-
ie uit 15 waarden zag op 14 februa
ri een nieuwe serie definitieve fran
keerzegels het licht met portretten
van zuidpoolondersoekers en de
door hen gebruikte schepen (of
vliegtuigen): p. de Engelsman
James Cook (1728-1779) en de „Re
solution”, 1 p. de Rus Thaddeus von
Bellingshausen en de „Vostok” (1778-
1852), l'/t p. de Engelsman James
Weddell (1787-1834) en de „Jane”, 2
p. de Engelsman John Biscoe (?-
1848) en de „Tula”, 2’/t p. de Frans
man Jules S. Dumont d’Urville
(1790-1842) en de „Astrolabe”, 3 p.
de Engelsman James Clark Ross
(1800-1862) en de „Erebus”, 4 p. de
Noor C.A. Larsen (1860-1924) en de
Jason”, 5 p. de Belg Adrien de
Gerlache (1866-1934) en de „Belgi-
ca”, 6 p. de Zweed Otto Nordens-
kjöld (1869-1928) en de „Antarctic”,
7‘/s p. de Engelsman William S.
Bruce (1867-1921) en de „Scotia”, 10
o. de Fransman Jean-Baptiste Char
cot (1867-1936) en de „Pourquoi
Pas?”, 15 p. de Engelsman Ernest
Shackleton (1874-1922) en de „En
durance”, 25 p. de Australiër Hubert
Wilkins (1888-1958) en zijn vliegtuig
„San Francisco”, 50 p. de Ameri
kaan Lincoln Ellsworth (1880-1951)
en zijn vliegtuig „Polar Star”, en
1 d Australiër John Rymill en de
Penola”. (afbeelding)
BULGARIJE. Het 50-jarig be
staan van de Sovjet-Unie werd her
dacht door de uitgifte van een zegel
van 13 st. naar ontwerp van Ste
phan Kantsjev mt in sierletters in
het Bulgaars „50 jaar USSR”, (af
beelding)
WEST-DUITSLAND. Van 12
tot 17 juni 1973 wordt in Stuttgart
het Duitse Turnfeest gehouden.
Naar aanleiding hiervan komt op 15
vertentie er toch in geplaatst. Ach, op
zich was het wel een aardig plaatje,
maar wat had je eraan. Op het plaatje
stond een avondjurk, die dames droe
gen als ze naar een bal gingen. Maar o
wee, er zat niet eens een rug in.
Vreselijk koud, vond de krant. Hij
vond het trouwens geen gezicht: een
vrouw in een lange jurk mét een sleep,
dus er was stof genoeg, maar zonder
rug. Die was gewoon bloot en die kant
van de jurk en de dame stonden nu op
pagina twaalf. Hu, hij moest er ge
woon van bibberen. Hij bibberde zo
erg, dat hij met het weerbericht tegen
de grote teen in de sok terechtkwam.
In het weerbericht stond, dat er
sneeuwbuien op komst waren. Dat leek
de grote teen niets en hij trok zich
terug en begon ook te bibberen. Na
tuurlijk werd de man, die aan de grote
teen vastzat, wakker van al dat gebib-
ber. Hij zag de krant aan zijn voeten
en pakte hem op. De man moest gapen.
Hij had een lekker dutje gedaan. Nee
maar, dacht de krant, wat een rijen
kan opgeven omdat tegen 34-29 en 33-28
geen verweer is door het open veld 13.
In de partij speelde zwart 3-9; 25. 34-29,
25x23; 26. 33-28, 22x33; 27. 31x24 en
raakte na 23-29 een stuk achter en
verloor.
Bij de jeugd won de Noordman H.
Kreder (met zwart) van R. v. Eyk.
Zwart: 3, 6, 9, 12, 13, 14, 15, 16, 19, 21,
23, 24, 26 dertien stukken.
Wit: 22, 28, 30, 32, 33, 35, 36, 37, 38, 42,
43, 45, 48. Met 30. 45-40? en Kreder kon
door de bepaling in het spelreglement
„een dam mag niet twee keer over
hetzelfde stuk slaan” winnen. 30. 13-
18; 31. 22x4, 3-9; 32 4x18x29x20, 14x45.
Een veel voorkomende slagzet is de
„coup royal” in de klassieke speelvorm.
De Franse en Belgische spelers zijn
ware meesters om deze steeds verrassen
de combinatie in de stelling op te bou
wen.
In de volgende stand lokte zwart de
coup uit, maar voor wit kwam een
onverwachts slot. De stelling kwam voor
in Vrienden Damkring.
Zwart: 3, 7, 8, 9, 12, 13, 15, 16, 17, 18,
19, 23, 24, 26 veertien stukken.
Wit: 25. 27. 28, 32, 33, 35, 36, 38, 39. 40,
42, 45. 48. 49, veertien stukken. Zwart
aan Zet 1. 9-14; 2. 27-22? 18x27; 3.
32x21, 23x34; 4. 40x18 moet 16x27; 5. 18-
13? moet wel of anders volgt verlies: 5.
26-31; 6. 13x22; 27x18; 7. 36x27, 15-
20; 8. 25x23 en zwart verovert een
winnende dam.
In de rubriek van 24 februari werden
twee problemen door drs. J. A. Picard
ter oplossing aangeboden.
Zwart: 7, 8, 10, 18, 20, 25, 37, 40, 45.
Wit: 27, 28, 29, 30, 34, 36, 38, 39, 50.
1. 36-31, 2. 27-21, 3. 50-44, 4. 29-24, 5.
24x4 60. 4x27x49 en wint 50.
Zwart: 9, 16, 18, 20, 22, 28, 30, 34, 35,
37, tien stukken.
Wit: 19, 26, 27, 43, 44, 45, 47, 49, acht
stukken.
Winst door 1. 44-39, 2. 47-41, 3. 26x37,
4. 49-44, 5. 19-13, 6. 45x3, 7. 3x49 wint.
Goede oplossingen van C. Koopman,
A. J. van Oorschot, J. C. de Vlugt, A. J.
Laan, C. Maliepaard, H. v. d. Kamp, H.
G. Teunisse, W. Schoute, F. Lowië, J. J.
Gorter, H. J. Diest, H. Blok. L. v. Gaag.
Van kampioen-componist J. H. H.
Scheyen volgen nu drie problemen ter
oplossing. De politieman heeft tot nog
toe (53 jaar) 7000 problemen samenge
steld.
Deze vraagstukken zijn niet noeilijk,
maar de heer Scheyen slaagt er steeds
in om nieuwe slotstanden te creëren.
Zwart: 7, 14, 17, 22, 23, 28, 38. Wit: 30,
31, 33, 34, 37, 39, 41, 42. Voor alle
vraagstukken geldt: wit speelt en wint
met eindspel.
daan, mompelde de krant. Meteen
kromp hij in elkaar, want aan het
andere eind van de hal klonk een
verschrikkelijk gegrom. De drukletters
drukten zich dicht tegen elkaar aan.
Het gegrom kwam vlug dichterbij en
even later voelde de krant zich stevig
beetgepakt door de tanden van de
hond die zo gromde. De hond droeg
hem naar de huiskamer en liet hem
vallen voor een paar sokken. Arme
krant en arme drukletters, precies in
de d en in de a zaten gaten van de
hondetanden. De krant merkte het niet
eens, zo nieuwsgierig was hij naar de
sokken. Hij kende die sokken. Op pagi
na vier stond een advertentie over
mooie, zuiver wollen sokken. Je kon ze
krijgen in groen en blauw. De krant
dacht dat er ook nog bij stond, dat ze
zó sterk waren dat je er geen gaten in
kon krijgen. Dat was wel een- beetje
raar. De krant wist zeker, dat dit de
sokken uit de advertentie waren: ze
zegen er precies zo uit, alleen zag hij
in de rechtersok iets dat leek op een
grote teen. Vreemd, in de advertentie
stond niets over een met een grote
teen versierde sok, dus zou die grote
teen wel echt zijn. Oh, maar dan zat
er een gat in die sok. Bah, adverten
ties, je moest ze maar niet geloven.
Neem nou die advertentie op pagina
negen. Daar stond: twee broeken halen,
één betalen. Dat leek de krant hele
maal raar. Wat moest je nou met twee
broeken, als je maar één tegelijk kon
dragen? Nee, niets waard al die adver
tenties. Nog zo’n mooie stond er op
pagina twaalf! De krant had nog ge
probeerd om die uit zijn blad te hou
den. Hij had op de pers twee bladen
omgeslagen in plaats van een, maar ze
hadden het gemerkt en die fraaie ad-
maart een zegel van 40 Pf. in koers,
die door Sigrid en Hans Lammie is
ontworpen. De zegel toont het plak
kat dat dloor de Deutsche Turner-
bund als propaganda voor het feest
wordt gebruikt.
CYPRUS. In juni dit jaar
wordt op Cyprus het 29e Congres
van de Internationale Ski-Federatie
(FIS) gehouden. In verband hiermee
verschijnen op 13 maart twee zegels
van 20 m. (besneeuwd landschap) en
100 m. (congresembleem), in offset
druk uitgevoerd.
MALTA. De eerste definitieve
uitgifte in decimale valuta, bestaan
de uit 15 waarden, komt 31 maart
in omloop: 2 m. archeologie, 4 m.
geschiedenis, 5 m. folklore, 8 m.
industrie, 1 c. visserij, 1 c. 3 m.
pottenbakkerij, 2 c. landbouw, 3 c.
sport, 4 c. zeilen, 5 c. feest, 7 c. 5 m.
regatta, 10 c. sociaal werk, 50 c.
onderwijs. £M 1 religie n £M 2 het
wapen van Malta (afbeelding)
NAURU. De Republiek Nauru
is vijf jaar onafhankelijk, hetgeen
werd gevierd door de koerserende
,vlag-zegel van 15
overdrukken
1968-1973”.
AH
Q A V 5 2
O V 4
V B 7 5 2
Zuid was gever, allen kwetsbaar. Hoe
wel zuid in feite een normale één kla-
ver-opening heeft, opende hij zijn spel
punten met één Sansatout. West volg
de met twee ruiten het voorzichtige
vermoedelijk verblind door de 18
bod dat vele experts zouden kiezen.
Noord doubleerde en Rebattu sr. bood
met de oostkaarten twee schoppen
niet zo verwonderlijk met zo’n acht-
kaart!
Zuid meende te moeten voorzetten
met twee Sansatout west paste
noord kwam nu met het vreemde bod
van drie harten en de oostspeler ver
volgde nog eens met drie schoppen.
Hierop doubleerde zuid, alsof hij dui
zend punten aan down-slagen verwacht
te. Wat hij naliet was, uit te komen met
resp. schoppenaas en heer, waarna oost
in elk geval problemen zou hebben ge
kregen. Zuid startte met ruitenvrouw
de tafel (west) won met ruitenheer en
vervolgens werden twee hartens en twee
klaveren over en weer afgetroefd. In
slag 6) ging op het ruitenaas van west
de derde klaver van oost weg, daarna
kregen NZ nog twee troefslagen en kla
veraas: drie geboden gedoubleerd, vier
gemaakt!
Zuid stond met zijn wanhopige score
niet alleen: er waren ook andere NZ-
paren geweest die gemeend hadden drie
schoppen te kunnen doubleren. Wat zuid
moest leren was, dat zeer sterke spelers
niet aan de tafel komen om vele hon
derden punten weg te geven en dus zeer
goed weten wat zij doen. KreynsVan
Heusden die de NZ spellen hanteerden
hadden méér vertrouwen in het hard
nekkige schoppenbieden van oost: zij
besloten zelf in NZ tot drie Sansatout te
gaan. Er werd met schoppen door west
gestart, klaverheer werd weggegeven en
later kreeg west nog drie rode slagen
maar het contract was gemaakt.
Dit lange dier lijkt op een slang
maar is het niet. Het is de tweepoti-
ge WORMHAGEDIS. Zie je dat hij
alleen Aiaar twee voorpootjes heeft?
Ze eten meestal mieren en termie
ten en soms een wormpje. In de
grond leven ze op één long, de
linker. De andere werkt niet. Twee-
potige wormhagedissen leven in
Mexico en Califomië.
