Kans op wereld handelscentrum uws bedrijven d- Mogelijk geen zweven van EEG-valuta’s Spoedhulp voor Afrikaanse staten BEURS Hl WEEK Rotterdam stijgt :ad NG ■ELS I: een uit- fanatiek te zijn, beetje Jat zéker ijken. euro-valutamarkt is centrale banken doorn in het oog 1 in: n: raai Landen moeten zelf geld verdedigen ireai I reau 9 MAART 1973 ZATERDAG 10 8 ie» ICt P.D. uren e d- talen Naam fout Enorme bedragen Russische bank Wall Street 31 Op o jnten Razend Studiegroep Voordeliger Rentepeil M erk 3 12170 va” v"eB vW*3" st0 nv\nde0 <'e"S”''4en de »0'9e X Zwerfdollars grootste probleem (Van een medewerker) Haarlem 6 40 ADVERTENTIE Rundvlees wordt onbetaalbaar De afgelopen week moesten vrachtwa- :sse 3mtu (Van onze redactie economie) DEN HAAG. Het stukje rundvlees, dat toch al peperduur is, dreigt binnen enkele weken onbetaalbaar te worden. Bovendien zullen onze slagers wellicht genoodzaakt worden rundvlees van min dere kwaliteit in hun winkels te koop aan te bieden. Vooral de Zuidamerikaanse landen jagen door invoerbeperkende be palingen van de EEG de rundvleesprij zen steeds hoger op. Door een chaos bij de EEG-commissie in Brussel zijn de afgelopen week de invoerheffingen dras tisch verhoogd, zodanig, dat niemand meer weet waar hij aan toe is. Sinds oktober 1972 zijn de prijzen van rund vlees met maar liefst 62 pet gestegen, terwijl een inflatiecorrectie van vier pet was toegestaan. terdan Haag De euro-valutamarkt moet dus die centrale banken een doorn in het oog zijn. Het is ook zo, al moet er worden bijgezegd dat de centrale bankien zelf ook een beetje aan dit spelletje hebben meegedaan. In juli 1971, in de woelige nisterie van landbouw deelde mee, dat tot voor enkele weken werd volstaan met een klein telexbericht vanuit Brus sel, maar dat de laatste week inmiddels 40 meter telexpapier nodig was om te komen tot een definitief vastgesteld be drag voor de invoerheffingen. Was de internationale sector van de Amsterdamse beurs op het niet verder wegzakken van de dollar nogal vast, Van het stakingsfront kwam niet veel nieuws binnen. De prikacties worden door de beurs voor kennisgeving aange nomen, maar invloed op de koers heb ben ze niet. ROTTERDAM. De kans dat Rotter dam een wereldhandelscentrum krijgt is aanzienlijk gestegen. De pensioenfondsen van Philips en Shell hebben namelijk met de gemeente Rotterdam in principe overeenstemming bereikt over de finan ciering van het complex, dat volgens de plannen van Rotterdam aan de Leuveha- ven moet worden gebouwd. Benton !ity. 100- asgitaar. 47. gt door- steno- is, pons- idmachl- tes Ooi chten atig hoog e banen, even, 6’A jrbetaal- Geheel aartklok. e, appel- ■e speel- st. Weg 18 uur 125. Het geld wordt verdeeld over Maure- tanië, Senegal, Mali, Opper-Volta, Niger en Tsjaad. De droogte van 1972, die tot in India heerste, heeft overal zeer ern stige schade aangericht aan de voedsel gewassen als gierst, sorghum, aardnoten en maïs. Ook de veeteelt heeft grote verliezen geleden als gevolg van gebrek aan water en weidegronden. ers tijd, lermeier oor- en spiegels, horloges ■k. Kom anthus” De euro-dollar- en euro-valutamarkt is in 1958-’59 ontstaan. Het systeem is merkwaardig genoeg eigenlijk geïntro duceerd door een Russische bank, het Londense kantoor van de Moskou No- rodnybank. Dit kantoor kon toen onvol doende dollars krijgen om een tijdelijk tekort in de Russische buitenlandse han del te financieren. De bank zocht en vond dollartegoeden in Europa en leende die op korte termijn. Dat kon omdat toen de deviesbeper kingen van na de tweede wereldoorlog weer waren verdwenen en alle valuta praktisch weer vrij onderling inwissel baar waren. Het kon bovendien, omdat tegelijkertijd het Amerikaanse bedrijfs leven zich op Europa begon te richten. Dit hield verband met de oprichting in 1958 van de Europese Economische Ge meenschap, de EEG. De Amerikanen be gonnen hier te investeren, dus dollars te betalen aan Europeanen,. Die Europea nen zetten de dollars niet om in hun eigen geldeenheid, bijvoorbeeld guldens, behielden de dollars als tegoeden aan en ze leenden die dollartegoeden uit, uiter- aanrd tegen een rentevergoeding. Volgens een woordvoerder van de ge meente Rotterdam staat nog niet vast hoe heit centrum er uit zal gaan zien en hoe groot het wordt. De twee plannen die de afgelopen Jaren voor een wereldhandelscentrum werden gemaakt, zijn vrijwel definitief van de tafel geschoven. In gemeente- kringen houdt men rekening met een project dat rond de fl 200 miljoen zal gaan kosten. Wel staat vast dat het centrum aan de Leuvehaven zal worden gebouwd. De gemeenteraad van Rotterdam heeft al in principe besloten de grond aan de Leu vehaven aan de twee pensioenfondsen te verkopen voor de bouw van het wereld handelscentrum. Met deze beslissing week de raad voor de eerste keer af van een eerder genomen principe besluit om in het vervolg geen gemeentegronden meer te verkopen, maar ze alleeen in erfpacht uit te geven. De vleesimporteurs, die maandelijks ongeveer 10.000 ton vlees importeren, zijn razend, omdat ze niet weten, waar ze aan toe zijn. Het regent thans klach ten bij de commissie in Brussel. Het gevolg van dit alles is, dat de vleesprij- zen met de dag stijgen. Enkele impor teurs voorzien dat de vleesprijzen voor de consument wekelijks nog met enkele dubbeltjes per kilo omhoog gaan. De vraag was en is (nog) groot genoeg, met name van de zijde van het Ameri kaanse bedrijfsleven. Dat wordt veroor zaakt door de krappe geldpolitiek in de Verenigde Staten. Er zijn grenzen ge steld aan de rente die Amerikaanse banken op binnenlandse dollartegoeden mogen betalen, hetgeen het binnenlandse aanbod van kapitaal beperkt. Voor het buitenland geldt deze regel niet. Ameri kaanse banken kunnen daardoor in Eu ropa en elders dollars van niiet-Ameri- kanen lenen tegen een hoge rente. Zij lenen die euro-dollars uit aan Ameri kaanse bedrijven, die ermee investeren in Europa en ook elders in de wereld, maar in ieder geval buiten Amerika zelf. Ook anderen en met name Japanners lenen euro-dollars en zo is het mogelijk dat een Europees bedrijf dollars leent aan een Japanse concurrent die met dat geld een bedrijf vestigt in het territoir van de geldschieter. Het is dus mogelijk dat een Europese onderneming op deze wijze de vestiging in Europa van een Japanse of Amerikaanse concurrent fi nanciert. Maar ook Europese bedrijven financieren vestigingen elders met euro dollars, wellicht bezit van concurrenten. De dollars die uit Amerika naar Euro pa stromen en euro-dollars zijn gewor den, worden door Amerikaanse bedrij ven geleend om er zich mee te vestigen in Europa. Waarmee deze dollars dus weer naar Europa stromen, of zo u wilt er blijven. Het behoeft dus weinig be toog dat de procedure zich met dezelfde dollars de nodige keren kan herhalen. Het is ook duidelijk dat een bezwaar van deze ontwikkeling is dat dit deel van de kapitaalmarkt niet wordt be heerst door de centrale banken van de Europese landen. Met andere woorden^ de euro-dollarstroom kan ingaan tegen bijvoorbeeld de anti-inflatiiepolitiek van een centrale bank en-of regering van een Europees land. gens van importeurs bij de Nederlandse grenzen wachten, omdat de douane ambtenaren geen raad meer wisten met de tarieven. De invoerheffingen gelden per 26 februari maar een land als Frankrijk weet nob steeds niet welke bedragen in Brussel zijn vastgesteld Vandaar dat de Franse douane volstaat met het heffen van een soort waarborg som in de hoop, dat dit voldoende zal zijn. Een grote grief van de importeurs is voorts, dat Frankrijk en Italië botweg hebben geweigerd de heffing te betalen De commissie gaf toen prompt vrijstel ling, maar besloot tevens dat de overige EEG-landen dan maar enkele centen meer moesten betalen. De enigen die er beter van zijn geworden, zijn de vlees- exporteurs. De handicap van de impor teurs is, dat in hun vakvereniging, de vereniging van vleesimporteurs, ook ex porteurs zijn aangesloten, waardoor deze vereniging niet bij machte is iets voor de importeurs te doen. „Doordat we niet weten waar we aan toe zijn, zijn we speculanten in vlees geworden", zeiden enkele vleesimporteurs ons. t samen )Y. Uit- rofiteren ogen een op hun Wat zijn euro-dollars? In principe is het verschil tussen de eurodollar en een gewone dollar dat de euro-dollar in het bezit is van een niet-Amerikaan. Dat behoeft geen Europeaan te zijn, het kan ook een Japanner of een Canadees zijn. Beide voorbeelden zijn niet willekeurig gekozen. In Japan en Canada wordt, of althans werd, opgewekt in „euro-dollars” gehandeld. De naam euro-dollar is dus eigenlijk fout. Ze is ontstaan doordat de meeste dollars in bezit van niet-Amerikanen naar Europa stroomden. De naam is ook om nog andere redenen fout. De handel in valuta die in bezit is van bewoners van een ander land dan het land van herkomst van die valuta - dus in bezit is van niet-ingezetenen - is niet tot dol lars beperkt. Al gaat het voornamelijk om dollars, er zijn toch ook euroguldens en euro-marken. Vandaar dat er tegen woordig meestal gesproken wordt, niet van euro-dollarmarkt, maar van euro- valutamarkt. De Europese en niet-Europese ontvan gers van dollars hielden hun dollars aan, bijvoorbeeld omdat ze vrij kort na de ontvangst ervan zelf in dollars betalin gen moesten doen. Omwisselen in de eigen geldeenheid en later weer dollars kopen betekende tweemaal kosten ma ken. Het was voordeliger de dollars op korte termijn uit te lenen en de rente te incasseren, zolang tenminste die rente de moeite wiaard is. Dat laatste hangt af van de vraag naar dollarieningen. De rente-ontwikkeling speelt hierbij uiter aard een rol. De Franse minister van Financiën, Valery Giscard d’Estaing, die de voorzit tershamer hanteerde, zei daarop dat de Europese gemeenschap haar standpunt pas morgen zal bepalen als het Ameri kaanse aanbod tot oplossing van de moeilijkheden beschikbaar is. Waarne mers hebben de indruk dat de Europese landen en de Verenigde Staten afwach ten wie het eerst zijn kaarten op tafel legt. Akzo kon op deze wijze vier gulden aantrekken, evenals Philips en Konink lijke Petroleum tijdelijk zelfs zes gul den. Later trad weer enige reactie in. Hoogovens bleef per saldo op het slotni- veau van de vorige week, ook toen op gerechtelijk bevel de stakingen bij dit bedrijf moesten worden beëindigd. De scheepvaart dobberde wat op en neer, maar in het koersniveau trad geen wij ziging op. Alleen kon de Holland Ameri ka Lijn rond tien gulden verbeteren. Zoals gezegd gaat het om enorme bedragen. Volgens de schattingen zijn er in Europa 70 miljard euro-dollars. Het euro-valutabedrijf, of euro-deviezenbe- drijf, van de AMRO-bank maakt niet minder dan 29 pet van het balanstotaal van deze bankinstelling uit. Dat gaat om 6,5 miljard gulden. Bij de Middenstands- bank maakt het euro-deviezenbedrijf 17 pet van het balanstotaal uit. De jongste dollarcrisis heeft uiteraard de handel in euro-dollars beperkt. De lust tot lenen was niet groot meer. Deze week was het nog wel mogelijk buiten landse valuta te kopen of te verkopen, maar via de onderlinge handel van de banken. Dat wordt natuurlijk in beperk te mate gedaan. De dollarcrisis is dus een rem op het internationale kapitaal verkeer en daarmee op de internationale bedrijvigheid, met name wat de investe ringen betreft. Het wegwerken van de euro-dollars is geen gemakkelijke zaak. In de huidige omstandigheden weet eigenlijk niemand hoe het zou moeten. De Fransen hadden er vroeger een recept voor: het inwisse len van dollars die naar Europa stromen tegen goud uit de Amerikaanse reserves. De Verenigde Staten waren dat indertijd verplicht, als ze dat werd gevraagd, maar in augustus 1971 schortten zij die verplichting op. Het volledig verdwijnen van de euro dollars zou echter ook consequenties hebben. Ze behoren tot het internationa le kapitaalverkeer. Anders gezegd, ze behoren tot die internationale liquiditei ten. AMSTERDAM. Deze week heerst er gedwongen rust op de (gesloten) valu tamarkten. In het onderlinge bankver keer echter werden de dollars wel ver handeld, zij het even beneden de laagste interventieprijs die de Nederlandsche Bank tot voor deze week had gegaran deerd. Hierdoor kwam de devaluatie van de dollar ten opzichte van de gulden op ongeveer 12 percent uit. Op deze basis werden op de Amsterdamse beurs ook weer noteringen gemaakt in Amerikaan se aandelen, waarbij de vaste omreke ningskoers op 2,95 per dollar bleef gehandhaafd. BRUSSEL. De Europese commissie in Brussel heeft besloten om uit de voor schenking bestemde middelen van het derde Europese ontwikkelingsfonds spoedhulp te geven voor een bedrag van 19.010 miljoen rekeneenheden ofwel 68.436.000 gulden. Dat geld is bestemd om de ernstigste gevolgen van droogte te ondervangen in Afrikaanse staten. Die droogte heeft vooral toegeslagen in het winterseizoen. zeer vast ontwikkelde Wall Street zich toen president Nixon met klem betoogde in de nieuwe dollarcrisis geen aanleiding te zien tot nog verdere waardevermin dering van deze valuta. Er ontstonden zelfs geruchten dat Amerika bereid zou zijn bij nieuwe stormvloeden van dollar- aanbod een deel daarvan op te nemen tegen de een of andere soort schuldbe kentenis. Deze zou dan weer kunnen worden verkocht of afgelost als de dol lar later weer een harde valuta zou worden. Een mooi plan, dat echter ook in de jaren ’50 al eens een tijdje heeft gewerkt zonder veel soelaas te bieden. (Van onze redactie economie) BRUSSEL. Bij het weer oplaaien van de dollarcrisis is het woord euro dollar uiteraard ook opnieuw gevallen, zij het opvallend minder dan bij vorige gelegenheden. De enorme hoeveelheid euro-dollars die in Europa rondzwerft - dat bedrag wordt op dit moment alge meen op 70 miljard dollar geschat - is wel de belangrijkste bron van de mone taire ellende genoemd. Zouden ze uit de circulatie kunnen worden genomen of verdreven, dan zou het probleem van de steeds terugkerende dollarstroom naar Europa zijn opgelost. Als kwalificatie van de bron van de monetaire ellende is deze redenering iets te simpel. Het wezenlijke probleem was en is misschien nog het voortdurende grote tekort op de Amerikaanse beta lingsbalans. De euro-dollars zijn daarvan een symptoom. Het probleem was voor dat vorige week vrijdag de wisselmark ten dicht gingen bovendien een na de jongste devaluatie van de dollar niet meer gerechtvaardigd wantrouwen in de dollar enerzijds het gevolg van specula tie, anderzijds die speculatie versterkend. De ministers van financiën van de EFG- landen hebben daar al in een vergader ing van de afgelopen zondag geen mis verstand over laten bestaan. De pensioenfondsen hebben deze week tijdens de besprekingen met de gemeen te Rotterdam het voorbehoud gemaakt dat hun financieringsactiviteiten alléén kunnen doorgaan als de investerings- heffing, die de regering op nieuwe be drijven in de randstad wil leggen, geen betrekking op het Rotterdamse project zal hebben. de Europese ministers gevraagd wat zij willen gaan doen, vaste pariteiten verde digen, de valuta’s van de EEG-landen gemeenschappelijk laten zweven of de koersvorming van hun eigen geldeenhe- koersvorming van hun eigen geldeenhe- gen standpunt zei Shultz volgens de legslieden niets. Zoals de zaken op het ogenblik verlo pen ziet het er voor Shell oil company, de Amerikaanse maatschappij van de koninklijke Shell groep, naar uit dat 1973 een gunstig jaar zal worden on danks de vele onzekerheden waarvoor de olieindustrie zich ziet geplaatst, aldus de president van de maatschappij, Harry Bridges, op een bijeenkomst van beleg- gigsadviseur in New York. Hij voegde er echter aan toe dat de rentabiliteit van de oliebedrijven in de verenigde Staten moet verbeteren wil men voldoende geld kunnen verdienen om ook in de toe komst in de Amerikaanse energiebehoef ten te kunnen voorzien. Er wordt geen olietekort verwacht. De Brabantsche buurtspoorwegen en autodiensten NV „B.B.A.” in Breda heeft in overleg met directie en commissaris sen van NV Tramweg Maatschappij „De Meijerij” in Eindhoven besloten een bod uit te brengen op het gehele uitstaande aandelenkapitaal van nominaal 125.000 van de Eindhovense onderneming. De B.B.A. heeft in 1937 de concessies overgenomen van een zestal vervoers maatschappijen, waaronder „de Meije rij". De concessies betreffen het verzor gen van streekvervoer, onder meer in Noord Brabant. „De Meijerij" ontving daarvoor in ruil aandelen B.B.A, dit aandelenpakket vormt thans nagenoeg het gehele bezit van „De Meijerij”, die geen werknemers in dienst heeft. Het bod bedraagt, aldus een mededeling van de B.B.A. f440 voor elk volgestort aan deel „de Meijerij” van nominaal 250. - b.h.’l llmuidn De verklaring van De Clerq kwam op de conferentie als een verrassing, omdat de ministers van Financiën der negen EEG-landen oorspronkelijk het gemeen schappelijk zweven als een goede uitweg uit de monetaire moeilijkheden zagen. Deelnemers aan de conferentie zeiden dat verdediging van de verschillende geldeenheden door de eigen landen ech ter vlottende valuta’s niet uitsluit, zodat de voorstellen van EEG-kant ook kun nen worden gezien als taktische uitgangs positie, die een gemeenschappelijke uit komst van de conferentie van ministers van Financiën der EEG-landen van morgen niet onmogelijk maakt. De Verenigde Staten hebben bij mon de van minister van Financiën George P. Shultz gisteren laten weten dat zij bereid zijn, samen met de Westeuropese landen, de dollar te verdedigen, maar dat de Europeanen dan wel moeten zeggen wat naar hun mening moet wor den gedaan. Van Franse zijde is gezegd dat Shultz wat betreft de wensen van de anderen aan de conferentie deelnemende landen nog in het duister tast. Hij heeft dagen voordat Amerika de omwisseling van dollars in goud tegen een vaste prijs opschortte, hebben de centrale banken elkaar beloofd zelf geen euro-dollars meer te zullen aanbieden. Tevens heb ben zij toen een studiegroep ingesteld om tot toezicht op en leiding van de euro-valutamarkt te komen. Dat heeft tot dusverre nog niets opgeleverd. De bedoeling was beslist niet om het verschijnsel euro-dollar, meer algemeen euro-valuita, volledig uit te schakelen. Men kan nu eenmaal niet ongestraft alle kapitaalverkeer onmogelijk maken. Er moet ten behoeve van het bedrijfsleven en de investeringsmogelijkheden en dus de werkgelegenheid een internationaal kapitaalverkeer mogelijk zijn. De euro- valutamarkt is daar een deel, zoniet het belangrijkste deel, van. Ook Europese bedrijven profiteren van de euro-kapitaalmarkt. Nederlandse ondernemingen kunnen er ook op lenen. Alleen* wanneer ze euro-valuta lenen, dus dollars, marken of guldens in bezit van niet-ingezetenen, dan mogen ze die valuta niet in ons land investeren, wel in het buitenland. Eenzelfde restrictie kent Duitsland. Er zijn nog wat meer beperkende bepalingen in diverse landen. Hetzelfde euvel doet zich voor met alle geïmporteerde agrarische produk- ten, zoals melkpoeder, granen, kaas. De chaos bij de EEG-commissie is ontstaan na toetreding van Engeland, Denemar ken en Ierland in de EEG. Tot die tijd kregen de produktschappen de vastge stelde bedragen voor hun heffingen pan klaar uit Brussel. Sinds enkele weken doet Brussel dat niet meer. De produkt schappen hebben nu een man bij de commissie moeten stationeren. Deze man belt zodra een bedrag voor een invoer heffing is vastgesteld zijn produktschap. Dit produktschap geeft het bedrag zo spoedig mogelijk door aan de importeur, die er met zijn berekeningen rekening mee moet houden. Een uur later maakt een EEG-lid bezwaar tegen de heffing en wordt er opnieuw vergaderd, waarna er weer een nieuw bedrag uitrolt. Ook dit wordt doorgebeld naar de produktschappen. Dan loopt men nog het risico, dat er na protest van een EEG-lid een nieuwe berekeningsmethodiek wordt voorgesteld en goedgekeurd, waardoor de bedragen weer moeten worden veranderd. Het mi- Zo stegen aandelen in de Fries-Gro- ningse Hypotheekbank, ACF en Matubel rond tien gulden en werd voor Hagemei- jer en Albert Heijn vijf gulden meer betaald. Onder grote omzetten trok de KNP door de papierhausse in binnen- en buitenland zelfs meer dan tien gulden op. Daarentegen kwamen de favorieten van de vorige week, zoals Ennia en Wereldhaven in de verdrukking en moesten tot tien gulden terug. Gunstig nieuws was er voor Nedap, Ogem en Desseaux, die alle op hogere dividenden en betere winsten een koersavance boekten. Maar verwacht wordt, dat nu spoedig een oplossing zal worden gevonden uit de huidige warboel in het internationale betalingsverkeer en dat die slechts wei nig extra nadelen zal gaan opleveren voor de toch al flink getroffen export- industrieën naar Amerika. Hierdoor bleef de stemming ook op de lokale markt deze week goed, ook al kwam ditmaal de handel weer niet op gang. Maar alle deviezenmoeilijkheden ten spijt, bleef het buitenland voor zijn favorieten in de markt. Omdat het Ne derlandse beleggerskorps nog steeds niet van zins blijkt te zijn tot groot scheepse verkopen over te gaan, moest ook nu weer voor slechts weinig materi aal fors meer worden betaald. De Bank voor Nederlandse Gemeenten deed een beroep op de kapitaalmarkt met een rentetype van 7,25 percent. De februarilening had nog een rente van 7,6 percent. Deze lening staat nu op ruim 101,5 percent. Verwacht wordt dan ook dat de emissiekoers van de nieuwe op circa 99,5 percent zal komen te ligge.n. Deze ontwikkeling is grotendeels het gevolg van de zeer ruime geldmarkt die op zijn beurt steun ontving van de dollarcrisis. De Nederlandsche Bank heeft voor honderden miljoenen aan dollars moeten opkopen en die raakt zij maar zo niet meer kwijt. Aandeelhouders van Amerikaanse fondsen zullen dit bemerkt hebben in de grotere afstand die is opgetreden tussen de noteringen in Wall Street en het Damrak van dezelfde aandelen. Waren de officiële wisselmarkten gesloten, de dollarhandel had toch nog steeds invloed op de koersontwikkeling van de effec tenbeurs. Doordat de dollar zich binnen het bankverkeer goed handhaafde, zakte het koerspeil ter beurze voor de hoofd fondsen niet verder weg. Integendeel, de gunstige jaarcijfers van Unilever en de Koninklijke Shell, alsmede goede ver- wachtigen voor Philips en zelfs Akzo deden flinke kooporders binnenko men, waarbij het buitenland niet achter bleef ondanks moeilijkheden in het de- viezenverkeer. PARIJS. De Europese Economische Gemeenschap laat wellicht haar plan voor gezamenlijk zweven van haar munteenheden ten opzichte van de Amerikaanse dollar varen. De Belgische minister van Financiën, Willy de Clerq. heeft gisteren tijdens het monetaire overleg in Parijs als woordvoerder van de gemeenschap verklaard dat alle veer tien vertegenwoordigende landen hun valuta’s zelf moeten verdedigen, ook de Verenigde Staten. Als de Amerikanen daarop ingaan is een gemeenschappelijk zweven van de EEG-valuta’s van de baan.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1973 | | pagina 9