Zi^za^gend
het einde
naar
Meer vrijheid
voor taxi’s
Fietsend naar Ken;a
Impasse in Wenen
lijkt doorbroken
Lichtpuntjes
in Helsinki
Middel tegen
kwik en fenol
Air Benelux
de lucht in
„Ontevreden over verloop van formatie
„Laat de geschiedenis oordelen"
achtergrond
lg
W
MBFR-CENTRUM NOG ONGEBRUIKT
GASALARM IN
KEULEN
lij
ij'. -1
Fh
"II
|1
1973
WOENSDAG 14
MAART
r
L
I
•t
Kandidaten
(Van onze redactie buitenland)
Fascistische muziek
r
Rechters
„Nooit vergeven”
COMMENTAAR OP ACTUELE ZAKEN
Wiegel
(Van onze parlementsredactie)
Deze maand is het twintig jaar geleden dat de Russische partijleider
Joseph Stalin overleed. „Ik was verdrietig en bang, want het was mijn
vader. Maar in mijn hart wist ik dat na zijn dood de bevrijding zou
volgen, en ik begreep dat het ook voor mij de bevrijding zou beteke
nen”, zo beschrijft Stalins dochter Svetlana deze dag in haar boek
„Een jaar als geen ander”. De Russische dictator overleed aan een
hersenbloeding, na een zware doodsstrijd. Zo groot was zijn macht,
dat op de dag dat hij ziek werd zijn bewakers niet de moed hadden
zijn met ijzer beslagen kamerdeur te openen om te kijken waarom hij
niet om zijn avondeten had gevraagd. Pas uren later, nadat het presi
dium op de hoogte was gesteld, werd die deur geopend en werden
artsen geroepen.
-
Ral
mil
HfiSfc «Ml
Onverwachte kritiek van PPR
r
►t
(Van onze Redactrice in Wenen)
directeur
Tegen
de
een
van
tsla-
Zij
iste-
inrit
tend
die
eek-
fers
ilo-
ing-
TN DE NIEUWE uitgave van Paris-
Manteau (vertaling: Pieter de Smit)
kunnen belangstellenden en professi
onele historici ongebreideld grasdui-
teur-vertaler Joravski tenslotte zijn
goedkeuring gegeven hebben dit boek
in het Westen uit te geven door een
„uitgeverij met een vlekkeloze repu
tatie op het gebeid van de historische
wetenschap.”
OP ALLE maatschappelijke terrei
nen werd het absurde van de stalinis-
dijk
chi-
?ch-
ien-
wa-
Ondanks de flexibiliteit die de Russen
hebben getoond, veroorzaken zij een ze
kere vertaaigiing die ongetwijfeld verband
houdt met de moeilijke parallel-biespre-
kingen in Wenen over de gelijktijdige
wederzijdse troepenvermindering. Zoals
gemeld heeft de NAVO-ra>ad nu richtlij
nen gegeven om daar uit de impasse te
geraken. In dit verband is het echter
onjuist te menen dat de NAVO-landen
bereid zijn de netelige kwestie over de
strategische positie van Hongarije te la
ten rusten.
ndse
/er
van
ge-
deze
noet
ast-
rten
rin-
voet
ge-
n
k
n
n
n
d
li
it
e
P
e
t
e
e
r
de
she-
eer)
■de-
rol
de
eer
den
die
k
r
t
het
tiële
ans-
terk
mse
oofd
ster
leeft
i.
DAG W DAG
t
i de
our-
eden
„Al
open
van
t de
nige
:zui-
Maiar het zal natuurlijk nog moeten
Wijken of deze toezeggingen waterdicht
genoeg zijn om in de vorm van een
tekst te worden gegoten waarover men
het eens zal moeten worden.
Agt zal alleen maar het fractiestandpunt
vasthouden”, zei Andriessen, die aankon-
digde, dat de fractiebesturen van KVP,
ARP en CHU vanmiddag om 12 uur
bijeen komen. Daarna zullen eventueel
de drie fracties weer vergaderen.
KEULEN (DPA). Twee warenhui
zen in de binnenstad van de Westduitse
stad Keulen moesten gisteren wegens
gevaar voor ontploffingen worden ont
ruimd. Uit een beschadigde leiding was
gas ontsnapt.
Met een kraan Was bij een bouwwerk
de hoofdgasleiding opengereten. Onge
lukken deden zich ndet voor.
tegenspraak met hun eigen verkiezings
programma”.
Over Boersma: „Boersma heeft zonder
dat zijn eigen fractie daar iets van wist
hesloten tot het kabinet-Den Uyl toe te
treden. Onfatsoenlijk is nog maar een
vriendelijk woord daaromtrent”. Ten
slotte merkte Wiegel in de zendtijd van
zijn partij voor de radio op: „Als Den
Uyl in het Catshuis komt, komt hij dat
door een combinatie van kiezersbedrog
en politiek onfatsoen”.
De kunstenaar Sjoechajev en zijn
vrouw werden ervan beschuldigd lid
te zijn van de Borotbist-partij. De
naïeve kunstenaar bleef zijn celgeno
ten vragen wie deze Borotbisten wa
ren;
De fractieleider in de Tweede Kamer
van de WD, Hans Wiegel, gaat intussen
door met kritiek op Burger. „De forma
teur eist in zijn brief van maandag van
de confessionele drie dat zij het beleid
van de PvdA gaan uitvoeren, dat is in
Dat vertelde gisteren in Den Haag de
leider van de Nederlandse delegatie in
Helsinki, drs. J. van der Valk, chef-
directie NAVO-zaken van het ministerie
van Buitenlandse Zaken. Eergisteren is
de groep, waarvan ook Nederland deel
uitanaakt, voor het eerst bijeengekomen.
Het is niet ónmogelijk dat de resultaten
van deze vrije werkwijze weinig zullen
afwijken van de uitkomst van een meer
formeel beraad.
gen zouden Quarles en Chlestov hun be
sprekingen voortzetten.
De instructies van de permanente NA-
VO-raad in Brussel schijnen de westerse
delegaties hier meer vrijheid te geven
om in informeel direct contact met het
Warschaupact een gemeenschappelijke
onderhandelinigsbasis uit te werken. Het
probleem van de status van Hongarije
deelnemer of flankland zal voor
lopig in de ijskast worden gestopt. Het
Westen zou er evenwel op staan het er
bij afroep meteen weer uit te kunnen
halen.
In confenentiekringen te Wenen ver
moedt men, dat een plenaire vergadering
bij deze voorbereidende besprekingen
door de nieuwe werkmethode overbodig
wordt. Deze ronde over vermindering
van troepen in centraal-Europa met een
communiqué en een glas champagne in
de nooit gebruikte conferentiezaal kun
nen wonden afgesloten. Dit laatste is
maar een schrale troost voor de Oosten
rijkers, die in januari met man en
macht hebben gewerkt om in drie dagen
het MBFR-oentrum in de keizerlijke
Hofburg uit de grond te stampen. Ze
betalen bovendien anderhalve ton per
maand om het conferentie-apparaat
tolken, secretariaat, perscentrum
draaiend te houden zonder dat er ooit
geconfereerd wordt.
ROTTERDAM. De vierde Neder
landse luchtvaartmaatschappij Air Bene
lux International kan de lucht in. Na
Zwitserland hebben thans ook de Engel
se luchtvaartautoriteiten toestemming
verleend om vanaf Rotterdam een lijn
dienst naar Southend te beginnen. De
maatschappij, die met Fokker Fellowships
wil gaan vliegen, verwacht half mei de
eerste lijnvlucht uit te voeren.
Nogal onverwacht heeft de PPR zich
kritisch opgesteld tegenover Burger: het
PPR-hoofdbestuur vergaderde gistera
vond in Den Haag en men toonde zich
„ontevreden over het verloop van de
formatie”. De kerngroep van de PPR is
door het hoofdbestuur bijeen geroepen
om donderdagavond in Utrecht te verga
deren. Ook de PvdA-partijraad gaat deze
week nog vergaderen: vrijdagmiddag,
aanvang half zes in Utrecht.
De solidariteit in de confessionele
fracties heeft, althans wat KVP en ARP
betreft, toch al voorrang moeten verle
nen aan de persoonlijke ambities van
bekwame bestuurders uit die kringen
om mee te werken aan de oplossing, die
de heer Burger presenteerde. Die voor
rang zou ook in de CHU wellicht ver
kregen hebben kunnen wonden, waar
mee niet alleen de kabinetsformatie
maar ook het beginsel „extra-parlemen-
tair” gered had kunnen worden. Het
klinkt tegenstrijdig, maar eigenlijk zou
een enkele CHU-er, door Burger aange
worven, dit kabinet ook in de ogen van
de gehele linkse achterban geloofwaardi
ger hebben gemaakt.
(Vervolg van pagina 1)
DEN HAAG Er is gisteren voortdurend onderling beraad van de drie
confessionele partijtoppen geweest Daaruit is gebleken dat men voorals
nog de christendemocratische samenwerking boven een geslaagde for
matiepoging van Burger stelt Andriessen heeft daar gisteravond nogal
bits aan toegevoegd, dat hij „niet had verwacht, dat Burger programma
punten in zijn brief op die manier naar buiten zou brengen”. Ook daar
over zou hij Burger vanochtend onderhouden.
Een gesprek tussen minister Van Agt
van de KVP en Burger over een eventu
eel door de huidige demissionaire minis
ter van Justitie te bezetten post in het
kabinet-Den Uyl gaat vandaag ondanks
de problemen normaal door. „Maar Van
Inmiddels gaat formateur Burger ver
der met het polsen van kandidaten voor
zijn kabinet-Den Uyl. Het gesprek met
mevrouw Rood-De Boer (PvdA) van
maandagavond zal op een later tijdstip
worden voortgezet. Ook met KRO-voor-
zitter mr. Van Doorn (PPR) moeten
„enkele mogelijkheden” nog worden af
gerond „na nader beraad”.
Gisterochtend heeft mevrouw Irene
Vorrink (PvdA) toegezegd een post in
het kabinet te willen accepteren. Gister
middag bracht Burger zijn periodieke
verslag aan de koningin uit.
De fietstocht naar Kenia voerde door
West-Duitsland, Oostenrijk, Hongarije
(Van onze nediactie buitenland)
DEN HAAG. Op de voorbereidende
Europese veilig'heidsconferentie in Hel
sinki, die de grondslag moet leggen voor
de definitieve conferentie die volgens
nog ongemotiveerd optimisme in juni
zou moeten beginnen, is er sprake van
enkele lichtpuntje». In de afgelopen
twee weken zijn er namelijk van de
zijde van de landen van het Warschau
pact voorstellen gedaan die getuigen van
een zekere tegemoetkomendheid tegeno
ver en concessies aan het Westelijke
standpunt.
nen: er is door Medvedev zo’n over
stelpende massa feiten en gegevens in
de vorm van documenten, persoonlij
ke gesprekken en brieven aangedra
gen dat de vraag „Heb je dat boek
gelezen?” zinloos wordt. „Laat de ge
schiedenis oordelen” is een rijke his
torische bron, die voorlopig niet zal
opdrogen, is bovendien een antwoord
op „opportunisten van allerlei slag
die het socialisme belasteren”, zoals
Medvedev het uitdrukt. De schrijver
wil met zijn omvangrijk werk berei
ken dat „de communisten zelf de
strengste rechters over hun eigen ge
schiedenis” zullen zijn.
Dat dit doel niet zo gemakkelijk is
heeft Roj Medvedev zelf ondervonden
toen hij in 1968 protesteerde tegen
een pro-Stalin artikel in het blad
„Kommunist”. Zijn aan „Kommunist”
gestuurde brief verscheen in „Posev”
een tijdschrift dat in West-Duitsland
door Russische emigranten wordt uit
gegeven, zo anti-Russisch van toon
dat aangenomen wordt dat de Ameri
kaanse inlichtingendienst (CIA) het
ondersteunt. Als gevolg van die pu
blicatie werd Medvedev uit de Russi
sche Communistische Partij gezet.
De historicus zou volgens redac-
In Moskou werd een groep post
zegelverzamelaars gearresteerd omdat
zij met buitenlandse verzamelaars
postzegels uitwisselden;
Een index van muzieklitteratuur
voor altviool en viola d’amore was
volgens de Pravda fascistisch, omdat
het de werken van enkele moderne
Duitse componisten bevatte.
DRIE JAAR duurde het voordat
Nikita Koesjtsjev als eerste openlijke
kritiek op Stalin durfde te uiten. Dat
gebeurde op het vermaarde twintigste
partijcongres in februari 1956, waarbij
een zekere afstand werd genomen
van het stalinisme. „Maar we hebben
nog lang niet alles wat verband
houdt met het stalinisme overwon
nen. Het proces van zuivering van de
communistische beweging, van het
zich ontdoen van het stalinistische
vuil, is nog niet voltooid. Het moet
tot het eind toe doorgevoerd worden.”
Aldus Roj Medvedev in zijn monu
mentale studie „Laat de geschiedenis
oordelen”, de „eerste volledige en au
thentieke geschiedenis van het ont
staan en gevolgen van het stalinis
me”. De grote documentaire waarde
van dit historische werk wordt geac
centueerd door het feit dat één man
in zes jaar dit kolossale karwei vol
tooide.
op het andere kan overspringen, zonder
dat ook in de achterban van de linkse
partijen onzekerheid ontstaat. Bij een
groot deel van de partijleden in die
hoek heeft men de buitenparlementaire
wervingskracht van de heer Burger met
welbehagen gadegeslagen, vooral omdat
hij er kennelijk in slaagde vooruitstre
vende figuren uit de confessionele kam
pen te winnen voor de idee van een
eenvoudig, hoofdzakelijk regeerprogram
zonder voorafgaande afspraken met
fracties. Als de heer Burger nu inconse
quent te werk gaat door een hele partij
af te wijzen, moet men zich ook aan de
linkerzijde gaan af vragen of er dan toch
weer afspraken met fracties als die van
de KVP en de ARP worden gemaakt en
er dus straks zal moeten worden gere
geerd volgens de lijnen van die afspra
ken, volkomen in strijd met het door de
drie progressieven vóór de verkiezingen
uitgesproken anti-beginsel.
De heer Burger heeft voor zijn ver
nuftige zigzag koers een goed argument,
namelijk: als dit breiwerkje gaat rafe
len, moet het een knappe kop zijn die
een nieuw patroon op de pennen weet te
zetten. Maar het is wel een zeer negatief
argument, want het houdt geen enkele
garantie in dat een zodanig bijeengeroe
pen kabinet niet onmiddellijk door het
parlementaire valluik duikelt. En dan is
de situatie nóg moeilijker dan op dit
moment, nu er met enige tactische zin
van de kant van de formateur wellicht
een progressieve figuur uit CHU-kringen
in het kabinet had kunnen worden inge-
lijfd.
kraaminrichting uit te men de be
schuldiging dat hij opdracht had ge
geven alle baby’s met sifilis te be
smetten:
UTRECHT. De bacterioloog dr. J.
de Waart van het Voedingsinstituut van
TNO in Zeist heeft een gist gevonden
dat in staat is het giftige fenol te
splitsen in niet giftige componenten. Ook
heeft hij een bacterie gevonden die in
staat is kwik in kwik verbinding en los te
maken en in de bacteriecel op te nemen.
Deze laboratoriumuitkomsten kunnen
van belang zijn in de strijd tegen de
Een van de moeilijkheden is het redi
geren van een dergelijke tekst. Vorige
week is er echter een stapje gedaan dat,
naar men hoopt, tot het venlossende
woord zou kunnen leiden. Er is name
lijk, vooral op aandringen van de Zwit
sers, besloten dat een niet te groot
aantal lianden elkaar informeel, zonder
het rondsturen van uitnodigin®en, voor
meer directe onderthandelingen zullen
ontmoeten met als doel spijkers met
koppen te slaan. Men zal er alleen voor
moeten zorgen dat die informele groep
van lieverlede niet te veel uitdijt.
MEDVEDEV WIL „het Stalin-tijd-
perk niet alleen zwart afschilderen”
maar dat lukt hem vooral wat be
treft de periode van massale repressie
in de jaren dertig beslist niet. We
weten dat toen miljoenen, vaak vol
maakt onschuldige mensen, in de mo
len van willekeur werden vermalen,
maar de details, de overstelpende
hoeveelheid gegevens zoals in deze
studie verzameld uit onder meer per
soonlijke gesprekken zijn onvoorstel
baar stuitend.
Dit zijn een paar van die voorbeel
den:
DEN HAAG. Als men het gebruik
van de taxi wil populariseren zal de
bewegingsvrijheid van dit vervoermiddel
vergroot moeten worden. Daarover was
de Tweede Kamer het gisteren eens,
tijdens het debat over de wijziging van
de Wet Autovervoer personen. Die gro
tere vrijheid is ook in het wijzigings
voorstel opgenomen door onder meer de
wettelijke erkenning van de taxi in
plaats van de bestaande, vage, huurauto-
omschrijving, door verder een wettelijke
bescherming van de taxi door middel
van een betere bestrijding van beunha
zen en snorders. De voorstellen vloeien
voort uit het eerste interimrapport van
de stuurgroep taxi- en huurautovervoer.
Belangrijk onderdeel van het /oorstel
is de bewegingsvrijheid van de taxi-
nieuwe stijl: de vrijheid om personen op
te nemen op zelf te kiezen standplaatsen
op de openbare weg en het openbreken
van de beperkende bepaling, dat een
taxi slechts in zijn geheel voor de hele
rit mag worden gehuurd. Hierdoor
wordt verhuur per zitplaats mogelijk.
Daarentegen worden hogere eisen van
vakbekwaamheid, kredietwaardigheid en
betrouwbaarheid aan ondernemers en
bestuurders gesteld. De windhandel in
taxivergunningen zal krachtig worden
aamgepakt.
Een Nederlands echtpaar is een
safari-op-de-fiets van 12.000 kilometer
in Nairobi aangekomen. Daar blijven ze
een tijdje om de benen te strekken,
waarna de tocht wordt voortgezet naar
Tanzania, Malawi, Zambia, Rhodesië en
Zuid-Afrika, vanwaar de fietsen op de
boot naar Latijns-Amerika gaan. De 29-
jarige Henny en de 28-jarige Nelly Bo
rels uit Amsterdam zijn in de herfst uit
Nederland vertrokken.
Roemenië. Bulgarije, Turkije, Syrië., Li
banon, Egypte, Soedan en Ethiopië.
Op goede wegen haalt het echtpaar
een gemiddelde van 100 a 120 kilometer
per dag, maar op slechte wegen komen
ze niet verder dan zo’n 60 kilometer. Bij
hun bagage, die in een rugzak op de
fiets wordt meegevoerd, zit een flinke
Hoeveelheid reservebanden. Overigens
heeft het echtpaar al een ruime fietser-
varing opgedaan: in 1967 reden ze 20.000
km van Singapore naar Nederland. Op
de foto: Henny en Nelly in Nairobi, de
hoofdstad van Kenia.
Er zijn in de loop van de nog steeds
niet bekroonde kabinetsformatie vreem
de dingen gebeurd, maar het merkwaar
digste van de laatste dagen is toch wel
dat formateur Burger geheel en al het
extraparlementaire karakter van zijn
constructie uit het oog blijkt te verlie-
ien door plotseling het etiket „onge
wenst” te plakken op een van de confes
sionele partijen namelijk de CHU, alsof
hij bezig is een kabinet van regerings
partijen te formeren.
Van begin af aan heeft de heer Bur
ger de formatie bestempeld als een ex
traparlementaire, dat wil zeggen: als een
verzameling van personen en niet van
partijen. Met zijn weigering tot overwe
ging van een mogelijke uitnodiging van
de CHU blokkeert hij deelneming aan
het kabinet van alle personen die lid
zijn van de CHU, afgezien van de vraag
of zij persoonlijk passen in het kabinet.
Als zijn onderzoek zou hebben uitgewe
zen dat bij de CHU niemand in aanmer
king komt om een post van minister of
staatssecretaris te vervullen, zou hij dat
in zijn brief openlijk hebben moeten
erkennen, maar door voortdurend en
uitsluitend te schrijven over „de CHU”
als onaanvaardbare partner, doet hij het
voorkomen alsof hij toch aan de con
structie van een kabinet uit partij frac
ties en met fractie-afspraken bezig Is.
Velen zien in deze manoeuvre de aan
wijzing dat de heer Burger zijn extra
parlementaire uitgangspunt slechts als
een voorwendsel heeft gebruikt om
langs een omweg toch een links-confes-
sianele constructie tot stand te brengen,
een constructie die onmogelijk was door
de vóór de verkiezingen door de pro
gressieven afgelegde „anti-verklaring” ten
opzichte van de confessionelen. De gehe
le kronkelweg van Burger zou dan
slechts de bedoeling hebben gehad de
progressieven een herroeping van die
„anti-verklaring” te besparen en toch de
weg te openen tot een confessioneel-
progressief kabinet, dus een parlemen
tair kabinet dat regeerafspraken kan
maken met de fracties waaruit de mi
nisters gekozen zijn.
Natuurlijk is door deze gang van za
ken de verwarring in de gelederen der
confessionelen danig toegenomen, maar
het blijft toch de vraag of een forma
teur ongestraft van het ene uitgangspunt
WENEN. de crisis in de MBFR-
besprekingen over troepenreductie in
Europa lijkt te zijn overwonnen. De
Nederlandse delegatieleider, Quarles van
Ufford, die als woordvoerder van de
NAVO optreedt, heeft gLsteren samen
met de Amerikaan Dean de Russische
onderhandelaar Chlestov opgezocht.
Zij bespraken met hem een nieuwe,
minder formele werkwijze om de wer
kelijke MBRF-conferentie in oktober
voor te bereiden. Vandaag en mor-
F.-e
i'
JOSEPH STALIN
„Over het dialectisch en
mensen opgedrongen. Wetenschappe
lijk stond het leven vrijwel stil. Zo
werd in de filosofie Stalins kleine
brochure
historisch materialisme” (deze maand
verscheen het boekje in herdruk bij
Pegasus in Amsterdam) uitgeroepen
tot het grootste klassieke werk van
'iet marxisme-leninisme. In werke-
'iikheid, aldus Medvedev, hield het de
ontwikkeling van het echte filosofi
sche onderzoek vele jaren lang tegen.
Medvedev wil dan wel „de geschie-
'enis laten oordelen”, maar zijn slot-
-nclusie in dit indrukwekkende stuk
issische geschiedschrijving is zonder
genade voor de Georgische dictator:
„Zijn wetteloosheid zal nooit verge
ven worden. De mensheid kan nooit
trots op hem zijn.”
omdat zowel fenol als kwikverbindingen,
die door de industrie op open water
worden geloosd, ernstig bijdragen tot de
milieuvervuiling.
Volgens dr. De Waart gaat het er
vooral om fenol en kwik reeds voor de
lozing te lijf te gaan respektievelijk met
het gist en de bacteriën.
Volgens dr. De Waart moet worden
aangenomen dat er een „fenolbel” be
staat op de plaats waar de Nieuwe
Waterweg bij Hoek van Holland uit
mondt in de Noordzee. Hij baseert zijn
mening op metingen van de hoeveelheid
fenol in het water zowel bij eb als bij
vloed.
Wel zegt hij erbij dat het hier om een
hypothese van zijn kant gaat. Of deze
veronderstelling juist is zal pas na uitge
breid onderzoek kunnen worden beves
tigd.
