Nieuw belastend materiaal over Gemmecke
Geef hartcentra
stimulerend
voorschot
rico
neo-fascisten gekozen
Betoging van
studenten in
Nooit geweten
POLITIEK PROCES IN ZUID-AFRIKA
Den Haag
Peron bepleit
samenwerking
met Europa
Koopman roofde
voor 150.000
gulden
Levenslang voor
Aboe Daoed
„Berkhouwer dankzij
DODEntai
dit mg]
tl lui;
H
TT
Italiaan Girardin:
Kaas
met ster-allures
Complot om „guerrilla’s land binnen te smokkelen”
V R IJ D A G
1 6
MAART
1973
2
1
PROF. NAUTA:
(Van onze redacteur in Bonn)
•fc
r
Fluwelen draad
niet vergeten. JMco eten
99
B
J
WERKRAPPORTEN
(Van onze redactie buitenland)
Averechts
PRETORIA In Pretoria is tegen vijf mensen, onder wie een Ier en
een genaturaliseerde Australiër een nieuw politiek proces begonnen dat
het grootste is sinds dat van Rivonia. Als het ten laste gelegde wordt be
wezen kan het tot minimum gevangenisstraffen van vijf jaar en een moge
lijke doodstraf leiden.
I
X
r
t
e
1
J
BONN De Westduitse justitie
overweegt een nieuwe aanklacht te
gen de voormalige kampcomman
dant van Westerbork, Gemmecke.
Op verzoek van de Düsseldorfer
rechter Steffen worden daarvoor
getuigen gehoord in Arnhem,
Utrecht, Haarlem, Den Haag, Am
sterdam en Maastricht.
SS-Obersturmführer Albert Kon
rad Gemmecke was commandant
van het doorgangskamp in Drente
toen daar van 1942 tot 1944 onge
veer 100.000 joden werden „klaar
gemaakt” voor het transport naar
de vernietigingskampen. Hij werd
in 1948 in Leeuwarden tot tien jaar
gevangenisstraf veroordeeld, waar
van hij er wegen’ „goed gedrag”
slechts drie uitzat.
Doodgeschoten
1
T
Onderzoek tegen commandant Westerbork
ADVERTENTIE
I
o
te
Wwr te Mn—-
Mtenland
a
v
i
i
now
no
10
11
10
8
10
10
10
9
4
IS
uur
uur
uur
uur
Peron zei dat Argentinië en Europa
elkaar zeer na liggen. „Naar oorsprong
en cultuur zijn we zeer Europees. Inter
nationaal gezien liggen wij in een derde
wereld waarvan de kap het al geïnte
greerde Europa is”, aldus Peron.
De ex-dictator noemde een integratie
van Spaans sprekende landen in Latijns
Amerika „absoluut noodzakelijk. „Wan
neer wij in het jaar 2000 niet verenigd
zijn, dan worden we waarschijnlijk door
anderen gedomineerd”, verklaarde hij.
DEN HAAG. Met een demonstra
tieve optocht naar het Binnenhof hebben
ongeveer vierduizend studenten gister
middag in Den Haag hun protest onder
streept tegen de verhoging van het col
legegeld tot duizend gulden. Bovendien
eisten zij een verhoging ineens van de
studiebeurs met driehonderd gulden.
gale pamfletten en pasjes bij zich te
hebben. Na dringende stappen van Ierse
diplomaten ontdekten deze vijf weken
later wat er was gebeurd.
Het proces in Pretoria ontleent zijn
belangrijkheid aan de grote publiciteit
die de regering ervoor heeft gemaakt.
Het wordt beschouwd als een van de
grote triomfen van de veiligheidsdienst,
waarbij niet verzuimd is hulde te bren
gen aan niet-blanke verklikkers.
Deze Hagenaar vond lekker rustig
vissen in het zonnetje gisteren kenne
lijk belangrijken dan welke demonstra
tie ook.
Tl
1
1
I
I
i
i
1
STRAATSBURG. Het Tweede-Ka-
merlid mr. C. Berkhouwer is tot voorzit
ter van het Europese parlement gekozen
dank zij de drie Italiaanse neo-fascisten,
aldus de Italiaanse ehristen-democraat
Luigi Girardin in een verklaring die hij
in Straatsburg heeft gepubliceerd.
7
3
1
-2
3
9
0
rig dossier samen van getuigenverklarin
gen, waarvoor hij zelfs naar de Verenig
de Staten was gereisd.
De American Telephone and Tele
graph Company heeft uitgekiend dat
Nederland op de ranglijst van de acht
tien telefoonrijkste landen op de elfde
plaats komt met 28.05 toestellen per
honderd inwoners. Het Nederlandse tele
foonnet behoort tot de dichtste ter we
reld, en ook tot de snelstgroeiende.
g
r
d
P
v
mist
mist
licht bew.
-6
-3
2
-4
7
4
-4
0
0
5A
a
SI
d
e
5)
e
h
c
(Van onze Haagse redactie)
8
P
b
n
11
v
11
w
o
k
K
n
o
L
s
v
n
s
b
Volgens de Zuidafrikaanse wet mag de
politie mensen „ter ondervraging” vo°r
onbeperkte duur gevangen zetten. Alleen
de minister van Justitie moet hierover
worden ingelicht. Geen rechtbank mag
ingrijpen en zelfs naaste familieleden
hebben geen toegang tot een gedetineer
de.
k
B
ti
o
8
t
I
d
f
3
-3
0
4
5
1
0
—3
10
1
15
6
1
0
0
0
0
0
o
o
o
o
o
1
2
o
o
o
o
o
0.1
o
o
o
o
o
o
o
1
0.1
o
o
o
5
o
0.1
o
0J
o
1
2
-3
o
z
d
v
VOORUITZICHTEN VOOR ZONDAG:
Overwegend droog, af en toe zon en meest
normale temperaturen.
Aantal uren zon: 0 tot 6. Minimum tempe
ratuur: van ongeveer normaal tot 4 graden
boven normaal: maximum temperatuur: van
ongeveer normaal tot 3 graden onder normaal.
Kans op een droge periode van ten minste
12 uur: 90 percent; kans op een geheel droog
etmaal: 70 percent.
Normale temperaturen tot 21 maart: mini
mum 3, maximum 8 graden.
Het proces wordt gehouden op grond
van de Wet tegen hef Terrorisme van
1967, met terugwerkende kracht tot 1962.
Dit laatste maakte het mogelijk om de
twee jaar gevangenisstraf zonder proces
te rechtvaardigen van de 31 Namibiërs,
die tenslotte in 1968 gevangenisstraffen
van vijf jaar (voor twee hunner) tot
levenslang (voor 15) kregen.
Jarenlang had slechte één neo-fascist
zitting in het Europese parlement, die
deel uitmaakte van de fractie der „libe
ralen en geestverwanten”. Bij de jongste
verkiezingen in Italië werd hij niet her
kozen, maar in zijn plaats kwamen drie
anderen, die thans behoren tot de „greep
van niet-ingeschrevenen”, dat wil zeggen
niet bij een fractie aangesloten afge
vaardigden.
Indien Girardin zegt dat de drie neo-
facsisten de doorslag hebben gegeven
dan kan dit in zoverre rekenkundig juist
zijn afgezien van het feit dat nimmer
kan worden gecontroleerd op wie zij
hun stem hebben uitgebracht, omdat de
stemming geheim is dat mr. Berk
houwer slechts één stem meer kreeg dan
is vereist om in d« eerste ronde
worden gekozen.
Zeer teleurgesteld over het geringe
bedrag aan contanten dat hij dezer
nachten aantrof in een Rotterdamse
„coffeeshop” vergreep een inbreker zich
aan de daar wel ruimschoots aanwezige
flessen drank. Het personeel van de zaak
trof hem en zijn kater ’s ochtends sla
pend achter de bar aan.
half bew
licht bew.
onbewolkt nnw
n
no
no
no
8
10
9
4
-4
6
2
17
11
8
windst. 11
13
2
12
3
10
10
14
8
5
windst. 10
windst. 17
n
zw
Aanleiding voor de demonstratie was
het feit dat minister van Veen (Onder
wijs) 15 maart heeft uitgekozen als da
tum waarop sancties tegen de boycotten
de studenten zouden moeten ingaan.
Maar de maatregelen van de bewinds
man zijn inmiddels opgeschort.
Volgens de organisator van de demon
stratie, het Landelijk Overlegorgaan
Grondraden (LOG), zijn er op het ogen
blik zo’n 30.000 wanbetalende studenten.
Dat zou dertig percent zijn van het
totale aantal studenten in Nederland. De
brief, waarin het LOG de eisen toelicht,
is niet alleen gericht aan de leden van
Eeerste en Tweede Kamer, maar ook
aan formateur Burger.
Het LOG wil dat de collegegeldrege-
ling bij de formatie ter sprake komt,
te meer omdat er, volgens het LOG,
binnen de progressieve fracties nog de
nodige onenigheid over die regeling be
staat. Het Overlegorgaan noemt het plan
om het collegegeld terug te brengen tot
vijfhonderd gulden, met een soepele le-
ningsmogelijkheid, „eenplan van Den
Uyl en Masman, waartegen vooral in
PPR-kringen de nodige bezwaren zouden
bestaan.”
JOHANNESBURG (Reuter). De
Zuidafrikaanse censuur, die een roy
aal gebruikt maakt van haar be
voegdheden om films, boeken, gram
mofoonplaten en zelfs T-shirts te
verbieden, heeft een nieuw werkter
rein aangesneden door een gedichten
bundel van twee Zuidafrikaanse
kleurlingen op de lijst van verboden
publikaties te plaatsen.
De nieuwe voorzitter van het Europe
se parlement acht het hoogste onwaar
schijnlijk dat hij de steun van de drie
Italiaanse neo-fascisten zou hebben ge
kregen, omdat kort geleden werd beslo
ten hen niet in de liberale groep op te
nemen.
De bundel „Cry Rage” is geschre
ven door James Matthews en Gladys
Thomas, twee kleurlingen die in te
genstelling tot de meeste kleurlingen
geen aansluiting bij de blanken zoe
ken maar zich volkomen identificeren
met de negerbevolking.
Voor een gedichtenbundel is „Cry
Rage” een bestseller geweest: de eer
ste oplaag van vijfduizend exempla
ren is vrijwel uitverkocht. Vanwege
het verbod is een tweede druk niet
mogelijk, maar er is wel veel belang
stelling getoond uit het buitenland,
onder meer uit Denemarken. Frank
rijk, Engeland, de Verenigde Staten
en West-Duitsland.
Omdat de boekhandels vrijwel al
leen door blanken worden bezocht
moeten de doelwitten van Matthews
en Thomas’ woede tevens hun belang
rijkste afnemers zijn geweest.
„Zij hebben”, aldus een van de
gedichten, „hun stemmen verheven
uit afschuw over de moord op elf
joden in München, maar geen woord
over de duizenden doden onder mijn
volk in heel het land. Zwarte mensen
worden door de blanke wet naar de
dood gedreven. En toch zullen ze
zeggen dat ze het nooit geweten heb
ben.”
Een o verzichtsfoto van de duizenden
studenten die gistermiddag op het Bin
nenhof in Den Haag protesteerden tegen
de duizend guldn maatregel van minister
Van Veen.
OP 21 NOVEMBER van vorig jaar
kondigde de regering aan dat er een in
Engeland, Somaliland en de Sovjet-Unie
gesmeed complot was ontdekt om van
overzee door communisten opgeleide gu
errilla’s het land binnen te smokkelen.
De zes gedetineerde mannen zouden
allen lid zijn van het illegale Afrikaanse
Nationale Congres. Mouimbaris zou het
land illegaal met wapens, munitie en
explosieven zijn binnengekomen. Muller,
de minister van Politie, zei in november
dat allen die Zuid-Afrika respecteren,
geschokt zullen zijn over wat werd
De gemeenteraad van Den Briel
heeft besloten de havens van dat stadje
om te bouwen tot recreatiehavens. Voor
lopig zullen ongeveer 250 boten en boot
jes daar een plaats kunnen vinden.
MADRID (DPA). De Argentijnse
ex-dictator Juan Peron wiens beweging
met haar presidentskandidaat Hector
Campora een overwinning in de Argen
tijnse verkiezingen heeft behaald, heeft
zich gisteren op de Spaanse televisie
uitgesproken voor samenwerking met
Europa.
Volgens oud-minister De Brauw van
Wetenschapsbeleid is de suggestie van
prof. Nauta wel uitvoerbaar, hoewel
meestal ziekenhuizen en niet aparte af
delingen van ziekenhuizen personeel
krijgen toegewezen.
TOT DUSVER konden echter nooit
voldoende overtuigende feiten voor het
aanspannen, van een nieuw proces wor
den verzameld, aldus een woordvoerder
van de rechtbank in Düsseldorf. Bewe
zen zou moeten worden dat Gemmecke
heeft geweten dat zijn transporten naar
de gaskamers leidden. Hij heeft dit,
tijdens het proces in Nederland, ontkend.
Naar verluidt is nu een jaar geleden
nieuw belastend materiaal gevonden,
waarin wordt verklaard dat Gemmecke
persoonlijk in Westerbork een aantal
mensen heeft doodgeschoten. Vooral op
deze verklaring zou het nieuwe onder
zoek zich baseren, terwijl men zich tot
dusver geheel had geconcentreerd op
medeplichtigheid aan massamoord.
In Gelderland wonen duizenden
woonwagenbewoners die analfabeet zijn,
zo heeft het KVP-Statenlid Baltus giste
ren op een vergadering over onderwijs
vraagstukken meegedeeld.
voorbereid, maar er zijn ook tekenen dat
de binnenlandse publiciteit van de Zuid
afrikaanse regering over dit proces een
averechtse uitwerking kan hebben.
Er heerst weinig twijfel aan dat dank
zij de mobilisering van de internationale
publieke opioie en bij de grote Rivonia-
processen van 1963 geen doodstraffen
voor de veroordeelde „saboteurs” werden
uitgesproken. In Londen is de anti-apart-
heidsbeweging nu een dergelijke cam
pagne begonnen om de beschuldigden te
helpen.
De vader van John Hosey, die een
vakbondsfunctie bij een grote Britse au
tomobielfabriek vervult, heeft verklaard,
dat zijn zo°n onschuldig is en dat ze een
verkeerde hebben gepakt. Hij heeft En-
gelands grootste vakbond, die van de
transportarbeiders, ingeschakeld om zijn
actie te ondersteunen.
Het proces zal vermoedelijk van lange
duur zijn. Dit betekent dat de internati
onale gemeenschap voldoende tijd zal
krijgen om druk op Pretoria uit te
oefenen. De Verenigde Naties zenden al
de versie over deze zaak van het Afri
kaanse Nationale Congres rond.
Van de 166 geldige stemmen die dins
dag werden uitgebracht, kreeg mr. Berk
houwer, gesteund door de socialisten,
liberalen en gaullisten er 85, één meer
dan de vereiste meerderheid van 84.
De christen-democratische fractie
heeft bovendien een verklaring uitgege
ven, volgens welke de verkiezing van
mr. Berkhouwer in feite het resultaat is
van een politiek monsterverbond om op
portunistische redenen. „Deze verkiezing
lijkt op een gelegenheidsakkoord van zo
sterk verschillende groepen als socialis
ten, liberalen, gaullisten en enkele niet-
ingeschrevenen van verschillende poli
tieke herkomst, schijnt niet te zijn gere
aliseerd op een politieke basis”, aldus
deze verklarng.
Mr. Berkhouwer beschouwt deze ver
klaring als „een stoot onder de gordel
van slechte verliezers”, een groep waar
toe hij dr. Schuijt, de christen-democra
tische tegenkandidaat, nadrukkelijk niet
rekent.
NAAR HET oorlogsverleden van
Gemmecke, die nu (66 jaar oud) onder
een andere naam in Düsseldorf woont,
zijn al eerder van Duitse kant onderzoe
kingen gevoerd. Twee jaar geleden stelde
in Düsseldorf d e inmiddels gepensio
neerde rechter Schwederski een uitvoe-
Dat Gemmecke in Leeuwarden niet
meer dan tien jaar kreeg, was omdat
(aldus prof. dr. J. Presser in „Onder
gang") als verzachtende omstandigheid
werd aangenomen dat hij de in Wester
bork gedetineerde joden tijdens hun ver
blijf correct had behandeld.
Later zijn tijdens nazi-processen be
lastende verklaringen af gelegd, onder
andere door Wilhelm Harster, ex-com-
mandant van de Sicherheitspolizei, vol
gens wie Gemmecke naar believen
mocht uitzoeken wie op transport ging
als het aantal maar klopte.
Presser beschrijft Gemmecke als een
raadselachtige man, die uiterst onbere
kenbaar was, maar in Westerbork zoveel
rust en orde handhaafde, diat het ver
blijf er minder ondraaglijk was dan in
andere kampen. De kampcommandant
werd tegelijk gehaat en enigszins ont
zien.
De journalist Mechanicus, wiens aan
tekeningen uit Westerbork na de oorlog
posthuum zijn gepubliceerd, vatte de
sfeer zo samen: „Er zijn mensen die
Gemmecke na de oorlog willen hangen,
niet aan een ijzeren draad, maar aan
een fluwelen koord”.
ZATERDAG 17 MAART
Hoog water 2.39 uur en 14.55
Laag water 10.38 uur en 23.06
ZATERDAG 17 MAART
Zon op 6.50 uur onder 18.48
Maan op 17.27 uur onder 5.53
AMMAN (UPI en AFP). —El Fatah-
leider Aboe Daoed krijgt nu levenslange
gevangenisstraf, nadat koning Hoessein
van Jordanië woensdag het doodvonnis
tegen hem en 16 andere Palestijnse gu
errillastrijders ongedaan had gemaakt.
Dit is gisteren meegedeeld door een
regeringswoordvoerder in Amman.
Koning Hoessein heeft door de gratie
verlening de weg geëffend voor een
bezoek aan de Sovjet-Unie, zo meent
men in Arabische diplomatieke kringen
in Moskou.
De Jordaanse vorst liet vorig jaar via
zijn ambassade in Moskou weten dat hij
graag een uitnodiging van de Russische
autoriteiten zou ontvangen om te praten
over zijn plan voor een „Verenigd Ara
bisch Koninkrijk”, bestaande uit een
Jordaanse en een Palestijnse provincie.
Vorige week vroeg het presidium van
de Opperste Sovjet aan de Jordaanse
koning het leven van Aboe Daoed en de
zijnen te sparen.
Deze suggestie deed de Rotterdamse
hartchirurg prof. dr. J. Nauta gisteren
tijdens de hoorzitting van de Tweede-
Kamercommissie voor volksgezondheid
over de problematiek van de hartchirur-
gde, waarover wij ook gisteren bericht
ten.
Een belangrijke rol bij deze hoorzit
ting speelde het rapport dat door een
commissie uit de Gezondheidsraad over
de hart- en vaatchirurgie is gemaakt en
dat een aanzienlijke opvoering van het
aantal uit te voeren open hartoperatie»
bepleit. Dit zou, aldus de commissie
naar de voorzitter ervan de eommissie-
Nie veen genoemd in drie fasen moe
ten geschieden. In de eerste fase moeten
de hartchirurgische centra in de acade
mische ziekenhuizen in Amsterdam, Lei
den, Rotterdam, Utrecht, Nijmegen en
Groningen worden uitgebouwd tot een
capaciteit van ongeveer 250 open hart
operaties per jaar. Door allerlei onvolko
menheden komt geen van deze centra
nu aan dit getal.
Prof. Nauta wees erop dat in het
Academisch Ziekenhuis in Rotterdam op
de hartchirurgische afdeling ruimten
leeg staan uitsluitend omdat tien tot
vijftien speciaal geschoolde verpleegsters
ontbreken. Er zijn sollicitaties genoeg
maar we kunnen ze niet aannemen want
we mogen ze niet betalen, aldus prof.
Nauta, die ook nog opmerkte dat met
tien tot vijftien verpleegkundigen in
Rotterdam erbij men binnen een jaar
het aantal open hartoperaties kan ver
dubbelen.
sneeuw
geh. bew
regen
mist
Las Palmas zw. bew
Tunis zw. bew.
2.39 uur en
uur en
Een 21-jarige temperamentvolle
Griekse zangeres heeft een wat ongebrui
kelijke getuigenverklaring met 8 maanden
cel moeten bekopen. Toen ze werd ge
hoord, beantwoordde ze de vraag van een
advocaat met een oorvijg. Gevolg: acht
maanden wegens belediging en versto
ring van de procesgang.
DIT VERKLAART waarom de Au
stralische ambassade in Pretoria pas in
november 1972 voor het eerst hoorde van
de gevangenneming van haar staatsbur
ger Alexandre Moumbaris. Men vernam
dit via Franse diplomatieke bron.
Moumbaris werd in juni 1972 opgepakt.
De Fransen kwamen dit te weten, omdat
Marie-José, de Franse echtgenote van
Moumbaris, in november werd gedepor
teerd, na vier maanden in volkomen
afzondering in de gevangenis te hebben
doorgebracht. Zij was zeveneneenhalf
maand zwanger.
Een andere beklaagde, John Hosey,
een Ier, landde op 25 oktober van vorig
jaar in Johannesburg. Hij werd dezelfde
das gearresteerd, ervan beschuldigd ille-
DEN HAAG. De 21-jarige koopman,
broer van één van de bezetters van Dell,
die rich zondagmiddag aangaf bij de
politie in Den Haag, heeft een groot
aantal misdrijven bekend, waaronder
twee roofovervallen en een groot aantal
diefstallen en inbraken. De totale buit
van de bekende misdrijven bedraagt
ruim 150.000 gulden.
De koopman werd gezocht voor een
roofoverval (buit: 7.000 gulden) op een
winkelier in Den Haag. Nadat men hem
een dag later in een auto had zien
rijden werd een grootscheepse klopjacht
op hem geopend, maar hij kon ontsnap
pen, nadat hij eerst nog op een recher
cheur had geschoten. Zondag kwam hij,
na telefonische aankondiging een politie
bureau binnenlopen.
Een van de kopstukken uit Arnhems
onderwereld, Het Spijkerkwartier, die
verleden jaar met pistoolschoten twee
mensen in Arnhem verwondde, is ge
trouwd in het huis van bewaring. Zijn
echtgenote is een Duitse, uit Düsseldorf,
bij wie hij na die schietpartij onderdook.
DEN HAAG. De hartchirurgischt
centra in de academische ziekenhuizen
zouden een voorschot moeten krijgen op
wat in totaal nodig is om ze optimaal
uit t'e rusten en te bemannen. Dan komt
de moed er weer in en heeft men het
idee dat er tenminste iets gebeurt.
n 4
ver. 11
windst. 5
onbewolkt wnw
onbewolkt nno
mist nno
n
zzo
no
o
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbrück
Lissabon
Locarno
Londen
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zürich
Casablanca
Istanboel
mist
mist
onbewolkt
Z.-Limburg onbewolkt
geh. bew. wzw
onbewolkt n
regen nno
mist windst. 1'1
onbewolkt nno
onbewolkt nno
half bew. nno
geh. bew zw
sneeuw ono
onbewolkt no
geh. bew. nno
half bew.
Luxemburg onbewolkt
geh. bew. nno
windst. 11
windst. 16
geh. bew. ono
geh. bew.
onbewolkt
half bew.
onbewolkt
zw. bew wzw
nw
ono
- v 7W 'a
