Gebed voor
Twee Arabieren
in Frankrijk
eventuele
gearresteerd
fouten
Hanoi veroordeelt
luchtverkennin gen
Vlees
voor
Indianen
Nieuwe London Bridge
Van Riel doet felle
Boersma
aanval op
Duizenden gemarteld
in
Overval mislukt
is
Turkije
saai”
KLM vliegt weer
op Parijs
Snelpost naar
Amerika en
Engeland
„vlak en
I
99
99
achtergrond
S
K-
K'
BAS DE GAAY FORTMAN:
Bouwsel betaald uit oud fonds
SCHUMANN EN
Minister praat weer
met VVDM
BRUTALE COUP VAN BURGER”
PLEVEN MET
ONTSLAG
„BEËINDIG KRUIDENIERSPOLITIEK”
K 81
1 6
1973
3
V R IJ D A G
MAART
Auto vol explosieven
(Vervolg van voorpagina)
PPR kandidaten
Bang maken
Verboden
(Door het Tweede Kamerlid Piet Dankert)
Feiten en cijfers over martelingen worden zelden officieel bekend
gemaakt. De Turkse regering is van die gulden regel niet afgeweken,
al heeft premier Melen in een woedeaanval in het parlement zich wel
laten ontvallen dat de politie van elk land zo zijn eigenaardigheden
heeft.
Afronden
ratt
een
over
t en
het
atiei
e
ssie-
noe-
eten
ade-
Lei-
i en
een
lart-
>lko-
ntra
Burger verwijt confessionelen
ultimatieve stellingname
voor
In Den Haag ging gisteren het hard-
te
ze
99
Het doet er ook weinig toe. Martelen
is volgens de Turkse wet en de Europese
Conventie van de Rechten van de Mens,
waarbij Turkije partij is, onder alle
omstandigheden verboden.
schs
izen
i op
naai
;omt
het
In politieke kringen in Den Haag
wordt dat woord af ronden nadrukkelijk
anders gezien dan „beëindigen". De zin
snede „met of zonder nader overleg”
werd uitgelegd als een mogelijke „twee
de inbraak” van Burger, bij de KVP
De twee confessionele partijen wek
ken de „onaangename indruk dat men
Burger voor de noodzaak stelt de forma
tie activiteiten met of zonder nader
overleg te moeten gaan afronden”.
huizen op de oude bruggen, en op lega
ten van Londenaren die kennelijk erg op
hun brug gesteld waren.
PRR-fractieleider Bas de Gaay Fort
man suggereerde dit gisteravond in de
openingsrede voor zijn kerngroepverga-
dering in Utrecht ook: „Het zal mis
schien verstandig zijn als de heer Bur
ger aan alle kruidenierspolitiek een ein
de maakte door buiten alle fractievoor
zitters om zijn kabinet te completeren
en het resultaat aan de betrokken frac
ties voor te leggen”.
Bas de Gaay Fortman heeft inmiddels
in Utrecht de namen van PPR-kandida-
ten vrijgegeven: als ministers zou men
ER IS NU bijna twee jaar gemarteld
in Turkije. De laatste paar maanden zijn
ik me daarnaar zou gaan gedragen. Er
zijn honderden mensen zoals ik, mensen
die zich in het verleden nooit actief met
de politiek bemoeid hebben en die toch
gemarteld zijn.
inge
ezer
mse
zich
zige
:aak
sla-
dat
id-
sen
'olie
rui
den
ge-
een
acht
sto-
iriel
ad je
oor-
oot-
'ele-
det
cht-
•Ifde
per
;ele-
we-
het
1 op
nten
tot
sters
noeg
vant
prof.
met
in
jaar
ver-
ik-
ale
iia-
fen
ien
ri
an
te
den
lijn,
ste-
djs-
unse
eren
ede-
heid
rur-
cht-
van
van
ewel
af
meel
?en
1U-
rd,
len
In
de
ijn
ige
ti-
zal
te
al
ri-
In het door politieagenten belegerde
Wounded Knee beginnen voedseltekor
ten problemen op te leveren voor de
Indianen. Ook voortdurende sneeuw
stormen maken de situatie moeilijker.
Het Amerikaanse Indianenreservaat is
sinds begin deze maand het middelpunt
van een opstand van Indianen, die een
lijst van hun eisen aan Washington heb
ben gezonden en aanvankelijk een tien
tal mensen hebben gegijzeld. Op de foto
een van de Indianen, met een doodge
schoten stier, die als voedsel zal worden
gebruikt.
dit keer. Dat houdt in dat hij achter de
rug van KVP-fractieleider Andriessen
om mensen voor zijn kabinet zou kun
nen gaan vragen.
HANOI (Reuter, AFP en UPI). Het
Noordvietnamese persagentschap heeft
gisteren in een kort officieel communi
qué verkenningsvluchten veroordeeld die
op 12 en 13 maart boven de provincies
Thanh Hoa en Quang Binh en boven de
streek van Vinh Linh in Noord-Vietnam
werden uitgevoerd door „vliegtuigen die
uit het zuiden kwamen”.
ATHENE. (Reuter) De Griekse vei
ligheidspolitie heeft gisteren in Athene
een gepensioneerde legerkapitein en
diens broer, een advocaat, aangehouden.
Het is niet bekend waarom deze voor
malige kapitein en zijn broer Dionyssios
PARIJS. (Reuter) De Franse politie
heeft twee Arabieren van respectievelijk
25 en 29 jaar gearresteerd toen zij
Frankrijk binnenkwamen in een auto
waarin zeventien kilo explosieven en
enkele tijdmechanismen verborgen za
ten. De twee waren van plan de Israëli
sche ambassade in Parijs op te blazen.
die beschuldigingen van marteling
publiceren. Brieven van advocaten aan
de autoriteiten om de beschuldigingen te
onderzoeken, worden niet beantwoord.
Waarom wordt gemarteld? Het voor
de hand liggende antwoord zou zijn dat
men martelt om de verdachte een be
kentenis te ontlokken. In een aantal
gevallen is dat zeker het geval. Het staat
echter vast dat men door ondraaglijke
martelingen ook daden kan bekennen
waaraan men volstrekt onschuldig is.
Dat weten ze bij de MIT ook. Toch
martelen ze door
PvdA-fractieleider Den Uyl, de pre
mier van een eventueel kabinet dat door
Burger wordt geformeerd, heeft gisteren
in de politieke zendtijd voor de radio de
confessionele partijen verweten, dat ze
klaarblijkelijk niet uit zijn op een pro
gressief kabinet „Aantjes van de ARP
heeft het wel goed begrepen, die zegt, dat
het kabinet eerst maar eens voor de
Kamer moet komen. Jan pas kan hij het
beoordelen”.
Maar voor de mensen van MIT is er
geen enkel verschil tussen de man die
eens in een demonstratie heeft meegelo
pen of een de autoriteiten onwelgevallig
artikel heeft geschreven, en de terrorist
die een vliegtvg kaapt. MIT is ervoor
om te zorgen dat die terrorist, die arti
kelenschrijver en die demonstrant het
nooit meer zullen durven.”
En mochten ze toch durven, dan zijn
er altijd nog vrouwen, dochters, zonen,
vrienden of collega’s die gebruikt kun
nen worden om de nodige druk uit te
oefenen. Een goede MIT is goud waard
voor een dictatoriaal regime; je hoeft de
bevolking niet door middel van vrijhe
den beperkende wetten de knevel aan te
leggen, de mensen doen het zelf wel, uit
eigen „vrije” wil.
er aanwijzingen dat het minder wordt
met name in Ankara en Istanboel. Som
migen zeggen dat dit komt omdat het
politieke klimaat wat beter is geworden,
anderen dat het samenhangt met de
voorbereiding van de inmiddels specta
culair verlopen presidentsverkiezingen.
Maar er zijn er ook die van mening zijn
dat MIT in twee jaar tijds de vrijwel
volledige lijst van potentiële „klanten”
heeft kunnen afwerken. Het is onmoge
lijk het gelijk van de een of de ander
vast te stellen.
In Turkije zelf en vanuit de Raad van
Europa zijn de laatste maanden pogin
gen gedaan om aan de martelingen in
Turkije een eind te maken. Die pogingen
mogen pas gestaakt worden als in Tur
kije niemand meer gemarteld wordt.
Voordat het MIT-monster weer in zijn
contra-spionagehok teruggejaagd is, is
daarop weinig kans.
Toch is het niet de Turkse politie,
maar de door een generaal geleide en
onder de eerste-minister ressorterende
Contraspionagedienst (MIT) die verant
woordelijk is voor de vele gevallen van
marteling in Turkije. Hoeveel het er
precies zijn, kan niemand zeggen. Wel is
bekend dat met name in het Koerdische
gebied, in Oost-Turkije, en in grote ste
den als Ankara. Istanboel, Izmir en
Adana enkele duizenden gevallen van
marteling zijn voorgekomen.
DE ADVOCATEN van de betrokkenen
beschikken dikwijls over op sigaretten -
vloei geschreven en uit de gevangenissen
gesmokkelde verklaringen van hun
cliënten. Meestal stellen ze die verkla
ringen tijdens de processen aan de orde.
In Istanboel is dat zo’n zeshonderd keer
gebeurd. De journalisten die deze pro
cessen bijwonen, is het echter verboden
nekkige gerucht, dat Burger in het ge
heim de huidige staatssecretaris van
Verkeer en Waterstaat dr. Kruisinga van
de CHU heeft benaderd of hij een post
in het kabinet-Den Uyl wil vervuilen.
Bovendien staan op het lijstje van Bur
ger voor KVP-kandidaten ook wel wat
mensen buiten de fractie van de KVP in
de Tweede Kamer, zoals de NKV-voor-
zitfter Mertens.
PARIJS (AFP) De Franse ministers
René Pleven (Justitie) en Maurice Schu
mann (Buitenlandse Zaken) hebben gis
teren hun ontslag ingediend, zo is in een
presidentieel communiqué bekendge
maakt. De ontslagen zijn aanvaard.
Premier Pierre Messmer zal tijdelijk
de portefeuille van Justitie beheren ter
wijl het ministerie van Buitenlandse Za
ken voorlopig wordt toevertrouwd aan
André Betancourt, nu gevolmachtigd
minister bij Buitenlandse Zaken.
Het ontslag van Schumann en Pleven
is een gevolg van het feit dat zij bij de
zondag gehouden algemene verkiezingen
in hun districten werden verslagen.
UTRECHT. De Vereniging Van
Dienstplichtige Militairen (VVDM) gaat
dinsdag 27 maart weer met minister De
Koster van Defensie praten over hervat
ting van het geregeld overleg tussen
VVDM en ministerie. De minister
schortte dit overleg vorig jaar augustus
op naar aanleiding van de door de
VVDM georganiseerde „groetweigerdag”.
tief meer dan wat staatsrechtelijk ge
oorloofd is, en de heer Boersma deed
niets verbodens in wettelijke zin, maar
schond essentiële fatsoensnormen.”
De senator merkte verder op: „Dat
zijn Kamerfractie en het bestuur van de
ARP niet de kracht en de besluitvaar
digheid hebben kunnen vinden deze man
uit te stoten, is voorshands onverklaar
baar, maar daar kunnen redenen voor
zijn.”
Verder hield de heer Van Riel zijn
gehoor het beeld voor van de „lorren
draaiers”, piraten die een paar honderd
jaar geleden onder Statenvlag voeren en
die verwisselden voor de rode piraten
vlag, zodra een koopvaarder in zicht
kwam.
„Men hing dezulken”, aldus Van Riel,
maar „lorrendraaiers, die tegenwoordig
nauwelijks enig risico meer nemen, be
halve dat van hun goede naam maar
dat interesseert sommigen weinig zijn
er vrees ik nog wel.”
EEN ADVOCAAT in Istanboel legde
me uit waarom: „Omdat ze me bang
wilden maken, zo bang dat ik nooit
meer naar MIT terug zou willen en dat
De arrestatie vond plaats in de buurt
van de Italiaanse-Franse grensovergang
bij Montgenèvre. De Franse politie was
gewaarschuwd door Italiaanse douaniers
die de zaak niet vertrouwden.
De Franse en Italiaanse veiligheids
diensten zijn al verscheidene weken op
hun hoede na waarschuwingen dat een
poging zou kunnen worden gedaan Is
raëlische gebouwen in Parijs op te bla
zen met auto’s vol explosieven.
In Noord-Israel is een jeep met vier
Israëlische burgers op een landmijn ge
reden. Drie van de inzittenden kwamen
om het leven en de vierde werd gewond.
De burgers waren Arabische christenen
die aan het jagen waren. De explosie
deed zich voor bij de grens met Libanon.
Hoe de kritische Londenaren ook over
de nieuwe London Bridge mogen den
ken. men moest zich tevreden stellen dat
geen enkele belastingbetaler ook maar
één cent ervoor heeft hoeven uit te
geven. De nieuwe brug kon namelijk
geheel worden betaald uit een fonds dat
al zes eeuwen bestaat en dat gebaseerd
is op de tol die oorspronkelijk op de
brug werd geheven, op de huren van de
ems
die
wee
ge-
Zijn
iorf,
ook.
AMSTERDAM. De KLM heeft
«inds vandaag haar dagelijkse diensten
tussen Amsterdam en Parijs hervat. Vo
rige week zaterdag had de maatschappij
sich genoopt gezien al haar vluchten op
Parijs te staken.
De Franse verkeersautoriteiten hebben
inmiddels maatregelen getroffen tot ver
betering van de luchtverkeersafhande-
ling en als gevolg hiervan acht de KLM
na overleg met de betrokken instan
ties hervatting van de Parijsdiensten
verantwoord. De diensten Amsterdam-
Nioe zullen niet worden uitgevoerd.
De senator liet zich bijzonder scherp
uit over Boersma en diens rol in mr.
Burgers formatiepogingen: „Afschuwe
lijk voor het toekomende staatkundige
perspectief in Nederland blijft intussen
dat de heer Burger in zijn brutale coup,
met de heren Boersma en De Gaay
Fortman slaagde.”
Geheel anders dan met De Gaay Fort
man, aldus de heer Van Riel, ligt het
met minister Boersma, want die „stelt
een precedent van illoyaliteit in het
persoonlijke vlak, dat nog jarenlang
slecht zal werken. Politieke samenwer
king binnen een verband vraagt norma-
IJSSELSTEIN. „De ARP durft zich
niet van dit element los te maken en
dat was de sterke troef in ’s mans
handen” aldus gisteravond de fractie
voorzitter van de VVD in de Eerste
Kamer, mr. H. van Riel over de demissi
onaire minister dra. Boersma, die zich
bereid heeft zitting te nemen in een
kabinet-Den Uyl.
DEN HAAG Formateur Bur
ger verweet in zijn brief van gis
teren (een antwoord op de eis van
KVP en ARP om de CHU weer bij
de formatie te betrekken) de con
fessionele partijen een „ultimatieve
stellingname”. Hij liet tussen de
regels door blijken dat de CHU als
men zich tegenover de formatie-
Burger anders en positiever
op zou stellen, best weer bij de po
gingen om een kabinet-Den Uyl te
maken betrokken zou kunnen wor
den.
Veel belangrijker evenwel achtte Bur
ger dat KVP en ARP weer over „34
programmakwesties” zijn begonnen. Dat
beschouwde de formateur vooral als een
negatieve factor. „Tot tweemaal toe heb
ik op het programthema gereageerd. Bo
vendien wilt u Den Uyl geen nadere
Informaties laten geven”. De formateur
io wordt in Den Haag nu aangenomen,
wenst beslist nog niet nog eens een keer
„bij het begin” te beginnen om weer
over de complete Hjst van program-
kwesties te moeten praten.
De bijzonder bitse brief van Burger
aan KVP en ARP bevatte voorts nog de
volgende verwijten:
Er zijn een aantal punten met een
persoonlijk aspect tegen Burger aange
veerd.
Het was de eerste stenen brug. Hier
waren wel huizen en winkels. En aan
iedere kant een stevige poort. Met links
en rechts onheilspellende staken waarop
de hoofden gestoken waren van de te
rechtgestelde verraders.
(Van onze correspondent)
WEESP. Drie gewapende mannen
hebben in de nacht van woensdag op
donderdag geprobeerd een postkantoor
in Weesp te overvallen. Nadat ze een
postwagen hadden doorzocht wilden
het postkantoor binnendringen.
De chauffeur van de postwagen wend
met een pistool gedwongen de wagen te
openen. In de auto werd echter niets
gevonden. Daarna werd de chauffeur
gedwongen aan de achterzijde van het
kantoor aan te bellen. Toevallig keken
de postsorteerders naar buiten en zagen
de gewapende mannen staan. Ze deden
de deur niet open en belden de politie.
Toen de overvallers bemerkten dat hun
plan was doorzien kozen zij het hazepad.
De politie heeft ze nog niet achterhaald.
(Van onze redacteur in Londen)
LONDEN. De nieuwe London Brid
ge is vandaag officieel in gebruikgeno-
men door koningin Elizabeth die er
overheen wandelde om er een gedenk
steen te onthullen. Maar nadat de vorige
London Bridge in 1968 naar Lake Hava
su City in de Amerikaanse staat Arizona
was verkocht waarheen ze in genum
merde stukken en blokken werd ver
scheept is het verkeer op de nieuwe
brug al lang weer op gang.
De koningin kreeg geen gelegenheid
om een lint door te knippen want dat
zou de duizenden gebruikers van de weg
die er iedere dag over naar hun werk en
weer terug stromen maar ophouden.
De stadsbruggebouwer van Londen,
Harold King, vindt zijn brug schitterend,
een opvatting die niet door iedereen
wordt gedeeld. Critici spreken van „saai”
en „vlak” en men verwijt de bouwer dat
hij niet als vroeger huizen en winkels
op de brug heeft toegelaten.
De vorige brug moest worden afgebro
ken omdat was gebleken dat de funda
menten niet meer deugden. Deze brug
uit het begin van de vorige eeuw genoot
een faam over de hele wereld, maar de
beroemdste London Bridge was die wel
ke rond 1176 werd gebouwd.
SAIGON A(FP). Bij een plechtig
heid in het Amerikaanse hoofd
kwartier in Saigon is gisteren offi
cieel een streep gezet onder de
taak van het Amerikaanse leger in
Zuid-Vietnam.
In tegenwoordigheid van Generaal
Morgan Roseborough, de opperbe
velhebber van de Amerikaanse
grondtroepen in Zuid-Vietnam,
werd de Amerikaanse vlag gestre
ken. Vervolgens werd een gebed
uitgesproken voor „de fouten die
kunnen zijn gemaakt".Voor dat een
Zuidvietnamees militair orkest de
volksliederen van de twee landen
ten gehore bracht, verklaarde ge
neraal Roseborough dat iedere mi
litair „trots kan zijn op zijn optre
den in Zuid-Vietnam”.
Op het hoogtepunt van de strijd be
vonden zich circa een half miljoen
militairen van het Amerikaanse le
ger in Zuid-Vietnam. Er zijn nog
ongeveer 7.000. De Amerikaanse
grondtroepen hebben in elf jaar
tijd 30.595 verloren. Voorts werden
201.529 militairen gewond.
Het totale aantal omgekomen Vietna-
mezen is niet bekend. Volgens som
mige schattingen zijn miljoenen
mensen gedood.
Noord-Vietnam noemt de vluchten
een „schending van artikel 2, hoofdstuk
22 van het Vietnam-akkoord van Parijs.
Korte tijd daarop heeft president
Nixon op een persconferentie gewaar
schuwd voor „tamelijk ernstige gevol
gen” als Noord-Vietnam zou „doorgaan
met het infiltreren van wapens en mili
taire uitrusting in Zuid-Vietnam”. Nixon
noemde dit een schending van de be-
standsovereenkomsit. Hij zei dat de Vere
nigde Staten hun bezorgdheid direct
kenbaar hebben gemaakt aan Hanoi en
dat de regering de waarschuwing niét
lichtvaardig zou moeten opvatten.
De Amerikaanse president zei dat de
hoeveelheden die nu langs de Ho Tsji
Minh-route naar het zuiden gaan „veel
groter zijn dan die welke nodig zijn
voor vervangingen, hetgeen bij de be-
standsovereenkomst is toegestaan’'. (De
Amerikaanse inlichtingendiensten heb
ben melding gemaakt van meer dan 300
gepantserde voertuigen).
Nixon deelde verder mee dat ongeveer
1 mei het Amerikaanse „verbindingsbu-
reau in Peking zal worden geopend.
De 75-jarige diplomaat David Bruce
komt aan het hoofd te staan van dit
twintig man omvattende bureau.
P^/Amerikaanse president herhaalde
dat hij voorlopig nog geen plannen heeft
om op reis te gaan. Het ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft in de volgende
volgorde prioriteiten gesteld: Europa, La-
tijns-Amerika, Afrika en Japan. Een
beslissing zal mogelijk deze zomer vallen,
terwijl Nixon dan waarschijnlijk in de
herfst op reis zal gaan.
Nixon maakte ook nog bekend dat de
Amerikaanse strategische voorraden van
metalen en andere grondstoffen, die die
nen om een eventuele noodtoestand het
hoofd te kunnen bieden, als onderdeel
van de mflatlebestrijding zullen worden
verhinderd.
graag de heren van Doorn (KRO-voor-
zitter) en F. H. P. Trip uit Utrecht zien.
Dr. van Hulten zou volgens de PPR
geschikt zijn om staatssecretaris
milieubeheer te worden.
DEN HAAG. Vanaf 2 april zal het
mogelijk zijn vanuit Nederland super
snel poststukken naar Amerika en Enge
land te sturen. In het postverkeer met
Engeland wordt een tijdwinst bereikt
van één dag, met de Verenigde Staten
een tot drie dagen in vergelijking met
het normale luchtpostverkeer. Deze
nieuwe dienst, express mail service ge
naamd, was al in gebruik tussen Enge
land en Amerika
De PTT zegt, dat de zendingen niet
goedkoop zijn. In de vliegtuigen wordt
deze snelpost gescheiden gehouden van
de overige luchtpost. De kosten zijn:
naar Amerika 28 per kilo of een
gedeelte daarvan plus 50 vastrecht,
naar Engeland f 5 per kilo en f 30
vastrecht.
znjn aangehouden.
J.’
