REGELMATIG CONTACT MET HET HOOFD
ORMATIE
VAN DE SCHOOL IS BELANGRIJKE ZAAK
Kluskaart om direct
dwingen kind te accepteren
bij de hand te hebben
Stenen ruilen
UMIT TASKASAP
van
ZELF KAARSEN MAKEN
Fineren met strijkijzer
Alarmsysteem
Ouders kunnen school niet
werkend aan de rage
de Tiffany-lamp
I
B
tips voor vrije tijd
CS
Zuinig
1
Nader onderzoek
ZATERDAG
24
MAART
1973
3-
1
1
II
t
!t
gs-
e
rt
m?
AV'
Een pijpenla in het centrum van
Rotterdam. Naam „Tiffany Works”.
In de etalage prachtige, gekleurde
lampen. Op het eerste gezicht glas-
in-lood, bij nader inzien glas-in-
koper. Tientallen verschillende
stukjes glas geven een onmisken
baar eigen gezicht aan elke lamp.
Sommige zijn strak van lijn en op
bouw, andere zwierig met talrijke
barokke versieringen. Jugendstil,
maar dan gloednieuw. Van meet af
aan staat voor iedereen die langs
loopt en even naar binen kijkt vast,
dat het hier handwerk betreft. Bin
nen in de pijpenla een expositie-
ruimtetje, erachter een mini-werk-
plaatsje. Alles piepklein. Een uiterst
beleefde eigenaar, Umit Taskasap,
die graag onder een kopje koffie wil
vertellen waarom hij Nederland
verkoos om de Tiffany-lampen een
kans te geven. Taskasap werd 47
jaar geleden in Turkije geboren,
koos als beroep zeeman en ontmoet
te in Rotterdam een dochter van Al
bert de Booy.
*- Y V
Erbij
r.
en
ni-
Wat kunnen ouders nog doen, als ze hun kind niet geplaatst krijgen op de school
waar ze het graag willen hebben? Die vraag stellen veel ouders zich zeker dezer
dagen, nu alom weer de zogenaamde schooltoetsen afgenomen worden. Ze hebben
de indruk dat nota bene zp, de ouders, erbuiten gehouden worden als er over hun
kind wordt beslist. Het advies van het schoolhoofd en de uitslag van de toets zijn
„bepalend”. Vaak geeft dat geen problemen. Maar er blijft altijd een groep ouders
die met problemen zit rond de toelating van zoon of dochter tot het vervolgonderwijs.
De pech is dat zij eigenlijk niet veel kunnen doen om een toelatingsbeslissing te keren.
Wat zijn de regels?
door en laat die 1 cm uitsté
ken. Het andere eind van de
pit wordt om het metalen
staafje gewonden. Dit komt
midden over de opening van
de vorm te liggen. De pit
moet goed in het midden
hangen. Met een stuk kar
ton, board of een hoog glas
(met ruimte voor de vorm
ter grootte van de diameter
van de vorm) kan men de
vorm „ophangen”. Dan kan
het gieten van de was be
ginnen. Vervolgens de was
Men kan ook speciaal kantenfineer
krijgen (breedte van 22 mm tot 5 cm).
bedrijvig aan de slag is en niet meer
precies weet, wat de juiste volgorde van
handelen is, hoeft hij niet uit zijn werk
terrein te stappen, want hij kan de
kluskaart onder oogbereik hangen.
Er zijn zestig kluskaarten, verdeeld in
tien series van zes (hout 2, verf 2,
wandbekleding, lijmen en bevestigen,
vloerbedekking, sanitair, elektriciteit en
bouwmaterialen).
In Nederland beslist het „bevoegd ge
zag”, zoals de wet het uitdrukt, welke
kinderen wél en welke niet op school
worden genomen. Dat bevoegd gezag is
bij het openbare onderwijs het gemeen
tebestuur, bij het katholieke, protestants-
christelijke en neutrale onderwijs het
eigen schoolbestuur. Zonneklaar, dat de
ze regeling van plaats tot plaats tot
grote verschillen leidt. Ook al maken bij
de toelatingsprocedures besturen in be
paalde gebieden soms afspraken met el
kaar om één lijn te trekken, uiteindelijk
kan elk bevoegd gezag daar weer van
afwijken en doet dat ook wel.
Nu heeft de wet toch enkele algemene
voorwaarden voor de toelating vastge
steld, waardoor althans de grenzen be-
Morgen, zondag 25 maart, wordit door
de jonge Amateur Geologen een natio
nale ruilbeurs van stenen, mineralen en
fossielen gehouden in het vrije Tijds
Centrum Rivierenbuurt (President Ken-
nedylaan 11, Amsterdam), vlak bij de
nieuwe RAI). Behalve ruilen kan men er
ook kijken naar o.a. een expositie van
het onderzoek spuitterreinen in Amster
dam en omstreken, een tentoonstelling
van de werkgroep kristallen met onder
meer zelfgekweekte kristallen enz.
lijm en vooral met de lijmspanners is
een. nerveus gedoe.
af-
jor
en
■ijs
en
en
tie
an
0-
er-
ts-
fo-
3X-
Fineerplaat is natuurlijk niet nieuw.
Het wordt al „oneindig" lang gebruikt.
Werken met fineer is aeen aemakkeliike
en
i.
Nemen wij nu de kluskaart van de
ondervloer. Daar vindt de klusser gege
vens over: de benodigdheden aan materi
aal en gereedschap. Er wordt summier
uitgelegd, waarom een ondervloer van
het grootste belang is (duurzaamheid
vloerbedekking, warmte- en geluidsisola
tie). Er zijn tips om het plaatmateriaal
zo goed mogelijk te gebruiken (Hard
board vochtig maken voor het gebruik,
zodat het na het bevestigen krimpt en
strak trekt). De voorbewerking van de
vloer wordt beschreven (naden opvullen,
knoesten wegsteken, holgetrokken plan
ken egaliseren met pasta enz.) Dan
wordt aangegeven, hoe de boardplaten
moeten worden aangebracht, kortom, het
hele procédé wordt gevolgd. En men
krijgt nog wat tips zoals: gebruik bij het
zagen van de platen de zaag zo, dat u
alleen bij de neergaande beweging zaagt.
Daarmee voorkomt u splinterranden aan
de onderkant.
Door middel van tekeningen en ver
staanbare tekst wordt uiteengezet, hoe je
zo’n klus moet opbouwen om tot een
goed resultaat te komen. De gegevens
zijn gedrukt op stevig karton en voor
zien van een vernislaag om beduimelen te
voorkomen. Wanneer de doe-het-zelver
Wanneer men tot nu toe plastic buizen,
pijpen of dakgoten moest verbinden
moest de Bison hard-PVC-lijm met een
kwast worden aangebracht, omdat bijna
alle lijmsoorten alleen in busjes te ver
krijgen was. Nu kan men het met een
tube af. Er zit genoeg in om een afwate
ring aan de gootsteen (de z.g. zwanen
hals) of een schuurgootje aan te bren
gen. De lange smeerpunt zorgt ervoor
dat de bereikbaarheid groot is.
Het betekent alleen dat Taskasap zo
zuinig mogelijk aan moet doen met zijn
huidige voorraad; zich geen fout gesne
den stukjes kan permitteren en dat hij
zeer zorgvuldig zijn modellen op de
houten mal tekent en deze met geduld
snijdt en monteert Per lamp (prijs:
tussen de 150 en 400 gulden) is hij twee
tot vier dagen bezig, al naar gelang de
grootte en de moeilijkheid. Lampen met
bloemen, zwanen en fruit vergen heel
wat meer uren dan strakkere modellen.
Minimaal gebruikt hij 100 stukjes glas,
maximaal 400 per lamp.
„Tenslotte krijg je met al die kleine,
platte vlakjes die je over de mal aan el
kaar soldeert, een halve bol. Zeer sterk
door het koper en toch licht. Wanneer ik
het zou doen met glas-in-lood, woog een
lamp misschien wel tien kilo of meer.
Daarbij zou het glas in de loodvoeging
blijven werken en de sterkte van de
halve bol zonder ondersteuning erg ge
ring zijn”.
Taskasap staat dagelijks in zijn win
keltje in de Witte de Withstraat nieuwe
modellen te verzinnen. Hij heeft een
aantal vaste modellen, dat hij eventueel
op bestelling kan maken. Maar de mees
te arbeidsvreugde vindt hij, naar zijn
zeggen, in het ontwerpen van lampen
Ouders kunnen het met deze gang van
zaken erg oneens zijn; ze hebben een
stukje wet in handen om ertegen te
protesteren. Het minste wat ze kunnen
doen is dan ook een onderhoud met de
toelatingscommissie te vragen. (De toe
laatbaarheid van leerlingen wordt aan
elke school door zo’n speciale commissie
vastgesteld).
Het lager beroepsonderwijs tenslotte
(lts, huishoudschool, leao, detailhandels-
school en land-tuinbouwschool) stelt als
enige toelatingseis dat de leerling de
zesde klas van de lagere school doorlo
pen heeft.
Het is misschien jammer voor het
beroepsonderwijs, maar ouders die moei
lijkheden hebben met het advies van het
schoolhoofd en-of de uitslag van de
toets protesteren alleen als him kind
niet op het gym, het atheneum of het
havo mag.
De uiterste mogelijkheid (van de wei
nige die openstaan) om een kind toch op
zo’n school geplaatst te krijgen, is een
beroep op de inspecteur van het voort
gezet onderwijs. De wet zegt namelijk
dat hij van een school kan eisen dat er
een nader onderzoek plaatsvindt naar de
capaciteiten van een eerder afgewezen
kandidaat. Maar ook hij kan het be
voegd gezag tot niets dwingen, want dat
heeft het uiteindelijke recht om te be
slissen.
Een kind kan zelfs wel toelaatbaar
zijn, dus aan de voorwaarden voor toe
lating voldoen, maar dan hoeft het feite
lijk nog niet toegelaten te worden. Een
schoolbestuur moet soms wel kinderen
afwijzen omdat de school of een bepaal
de klas anders te groot wordt, maar
toch net niet groot genoeg om extra
personeel aan te trekken.
De moeilijkheden waarover het hier
gaat kan men maar beter proberen
te voorkomen. Daarom zou ’t het
beste zijn dat alle ouders, door geregeld
contact te houden met de lagere school,
op de hoogte bleven van de ontwikkelin
gen van hun kind. Dan zouden ze in
staat zijn op tijd in te springen als een
onderwijzer zoon of dochter verkeerd
beoordeelt. Ze zouden aan het eind van
de rit niet verbaasd hoeven staan als dat
o-zo-belangrijke hoofd der school over
Jan of Marietje anders denkt dan zijzelf.
Maar helaas, veel ouders houden nauwe
lijks contact met de school van hun
kind. Daar kunnen ze althans met on-
Alles goed en wel. U kunt natuurlijk,
gehoord hebbend, dat zo’n vloer glad
moet zijn, aangezien de vloerbedekking
anders in een tijd van ja en nee op de
bobbels versleten is, even snel wat hard-
board-plaat op de grond timmeren. Wel
aardig, maar niet ideaal. Hoe moet het
dan? Er zijn wel wat boeken en ge
schriften (zoals de doe-het-zelf-tijd-
schriften), die u wegwijs maken, maar
dan is het zoeken geblazen. De uitgeverij
Misset NV is op een handig idee geko
men. Wellicht gebeurde dat, terwijl de
directeur zelf zat te tobben aan zijn
vloertje of merkte dat hij een verkeerd
soort verf had gebruikt en zijn gezwoeg
voor niets of erger was geweest. Hoe
dan ook: Misset heeft het systeem van
de kluskaart ontworpen. De Kluskaart is
een kaart, waarop één bepaald karwei
begrijpelijk uit de doeken wordt gedaan.
J"'
Hij trouwde haar en zocht buiten hun
beider vaderland een baan aan de vaste
wal.
Anderhalf jaar Londen, vier jaar Is-
tanboel, tien jaar Verenigde Staten voor
de Koninklijke Nederlandse Luchtvaart
maatschappij. Hij nam in die tien jaar
de Amerikaanse nationaliteit aan en be
gon zich te interesseren voor het maken
van Tiffany-lampen. Een rage in de
Verenigde Staten. Tiffany leefde zo’n 60
Jaar geleden en maakte lampen uit alle
maal kleurrijke stukjes glas, die hij door
koperstrips met elkaar verbond. Een van
de eerste zeer eigen kunstuitingen op dit
gebied in de Verenigde Staten. Waardoor
er na een tijdelijke inzakking van de
markt van Tiffany-lampen een rage
ontstond om de enige echte authentieke
lampen te bemachtigen.
Taskasap: „Wil je er op dit ogenblik
een kopen, dan betaal je al vlug 5.000
dollar. Zo zeldzaam zijn ze geworden”.
Na de oorlog kwamen de Tiffany-lam
pen terug, in volle glorie. Het werd een
doe - het - zelf - karwei. Aleen al in New
York zijn op het ogenblik zo’n 200
studio’s waar men al dan niet in op
dracht Tiffany-lampen maakt. Amerika
nen konden de kunst leren aan de
academie voor beeldende kunsten en
in elke zich respecterende hobbywinkel
zijn de benodigdheden voor de lampen
te koop. „Maak eens een lamp in uw
Wilt u zelf wel eens kaar
sen maken dan kan dat na
tuurlijk. Een manier, waar
bij het moeilijk mis kan
gaan is de volgende: u be
gint met de voorbereidingen.
Er zijn nodig: een Super-
castkaarsenvorm, speciaal
samengestelde was, een pit,
een metalen staafje, een
pannetje om de was te
smelten, waarbij men er op
moet letten, dat de was
nooit direct verhit mag wor
den, maar slechts au bain
Nog steeds kan het gebeuren, dat
zieke of bejaarde mensen iets over
komt zonder dat de buitenwereld dat
in de gaten heeft. Er worden indivi
dueel wel wat systeempjes uitgedok
terd om te zorgen, dat de bewoners
in nood worden geholpen (zo zijn ook
de melkboeren ingeschakeld voor een
alarmeringsactie), maar een ideale
oplossing voor het probleem is nog
niet gevonden.
Wellicht dat een nieuwe (Zweedse,
vinding een goede stap in de juiste
richting is. Twee artsen in Uppsala
en een ingenieur uit Stockholm heb
ben zich gedrieën over het probleem
gebogen. Het resultaat was een kleine
box, die wordt verbonden met de
voordeur, de deur van de koelkast en
het lichtknopje van het toilet. Als
gedurende acht uur geen van deze
drie worden gebruikt, gaat buiten het
huis of de flat een alarminstallatie
werken. De uitvinding wordt op het
ogenblik gebruikt in twee Zweedse
steden, Kiruna en Jönkköping. De
GGD’s van beide steden hebben als
proef honderd alarmboxen laten in
stalleren in woningen van bejaarden.
Wanneer het systeem voldoet, zal het
snel in en buiten Zweden
handel gebracht worden.
Maar er is redding komen opdagen
voor de defaitisten van de handenarbeid.
Onder het merk Macfix is er vóórge-
lijmde fineer in de handel gekomen. Het
is echt natuurlijk houtfineeer. Het is
snel en schoon aan te brengen. Benodigd
gereedschap: een warm strijkijzer, dat
op de temperatuur voor linnen is afge
steld. Zowel strijkijzer als handen van
de zelfdoener blijven schoon. Geen ge
wrijf meer om de rolletjes lijm van de
vingers af te krijgen. Het fineer is in
alle houtfineersoorten te koop: teak,
eiken, noten, mahonie enz.
Het strijkfineer wordt vastgestreken
en dan pas op maat gesneden of geknipt.
Als het werkstuk breder is dan het
fineer maakt men een naad door de
tweede plaat ongeveer 2 mm over de
eerste heen te plakken. Na afkoeling
wordt het kraagje weggeschuurd. Daar
na nog even het strijkijzer er overheen.
Marie. Zet bet pannetje met
de was in *n grotere pan met
kokend water en houdt dit
water aan de kook. Oppassen
dat de pan niet droogkookt.
Intussen maakt men het
werkoppervlak in orde (be
dekken met oude kranten).
Als de was gemorst ^ordt
laat men het hard worden,
zodat men het gemakkelijk
weer op kan schrapen en
opnieuw gebruiken. Met een
naald prikt men een gaatje
in de vorm, haalt de pit er
laten stollen (een nacht).
Om de kaars uit de vorm te
krijgen moet de vorm aan
de buitenkant worden inge
wreven met een zeepoplos
sing. Dan kan de kaars eruit,
fraai bedrukt en al.
De hobby van Umit Taskasap groeide
een jaar of twee geleden uit tot zijn
beroep. Hij zei de KLM vaarwel en begon
ook een studio waar deze traditioneel
Amerikaanse kunst werd bedreven. Het
winkeltje ging niet slecht, maar Umit
moest op een gegeven moment met
zijn vrouw naar Nederland vanwege fa
milieomstandigheden.
Hij proefde de rust van Nederland en
besloot er te blijven. „New York is niet
meer voor mij. De levensomstandigheden
daar worden steeds slechter. Je leeft in
een constante spanning. Criminaliteit
viert hoogtij”. Grootste moeilijkheid
bleek echter pas na maanden: de vraag
bij Nederlanders naar dit soort lampen
is zo groot, dat Taskasap zijn voorraad
glas (dat alleen in de Verenigde Staten
wordt vervaardigd) moest aanvullen. De
vraag in de VS zelf is echter zo over
stelpend, dat de fabriek hem nu al een
paar maanden heeft moeten laten wach
ten. Hij is nog niet door zijn voorraad
heen, maar er moet eens een kist met
glas komen wil hij niet onthand raken.
De enige plaats waar hij het speciale
glas op dit moment in Europa kan
krijgen, is Antwerpen; maar daar be
taalt hij voor één vierkante meter 90
gulden, het dubbele van het uit de VS
verzonden (mooiere) glas.
Gegeven: u wilt om het dure ar
beidsloon uit te sparen of gewoon omdat
u het leuk vindt om te doen de
ondervloer gaan maken, waarop de
nieuwe vloerbedekking komt te rusten.
paald zijn waarbinnen het bevoegde ge
zag moet blijven. Die voorwaarden zijn
dat de leerling het zesde leerjaar van
een school voor basisonderwijs heeft
doorlopen en dat de ontvangende school
een advies van het hoofd der school
krijgt. Vervolgens hebben havo en vwo
(atheneum en gymnasium) een keuze
van mogelijkheden om hun oordeel ver
der te funderen. Deze mogelijkheden
zijn een toelatingsexamen, een school
vorderingentest, een intelligentietest en
een proefklas.
Vroeger was het toelatingsexamen
zeer gebruikelijk, tegenwoordig wordt
het nauwelijks meer gehouden. Ook de
proefklas komt niet veel voor, want
daarbij moeten de aangemelde kinderen
minimaal 16 lessen volgen aan de school
van hun keuze en dat vinden de meeste
scholen te omslachtig. Verreweg het
meest gebruikelijk is de schoolvorderin
gentest, meestal schooltoets genoemd, die
juist dezer dagen overal afgenomen
wordt. De bekendste vorm daarvan ia de
meerkeuzetoets van het Centraal Insti
tuut voor Toetsontwikkeling in Arnhem
(CITO), waaraan dit jaar maar liefst
ruim 70.000 zesdeklassers onderworpen
worden. Daarnaast worden voor de
overige schoolverlaters (nog eens 180.000)
in plaatsen als Den Haag, Rotterdam,
Utrecht, Nijmegen, Breda, Eindhoven en
in de noordelijke provincies toetsen ge
bruikt die door plaatselijke of regionale
samenwerking ontstaan.
Het psychologisch onderzoek, klassi
kaal afgenomen, vindt nauwelijks plaats,
maar in individuele gevallen wordt het
wel gebruikt als extra-onderzoek, wan
neer bijvoorbeeld de schooltoets geen
duidelijkheid geeft of duidelijk anders
uitvalt dan te verwachten was.
Hier ligt een eerste kans voor ouders
die een foute verwijzing voor hun kind
vrezen: zij kunnen te allen tijde een
psychologisch onderzoek aanvragen, bij
voorbeeld bij het Arbeidsbureau. Een
school zal het resultaat daarvan niet zo
gemakkelijk ter zijde schuiven.
Dit alles geldt, zoals gezegd, alleen
voor havo, atheneum en gymnasium; in
feite meestal voor de gezamenlijke brug
klas van deze scholen. Hoe staat het dan
met mavo en lager beroepsonderwijs?
Voor het mavo is wettelijk alleen een
gunstig advies van het hoofd van de
lagere school nodig. Zelfs bepaalt de wet
dat een havo, een atheneum of een
gymnasium als daaraan ook een mavo
verbonden is, niet verplicht is een van
de vier bovengenoemde toelatingsproce
dures te volgen. Een gunstig advies van
uit de lagere school zou dan voldoende
moeten zijn om een kind in de brugklas
mavo-havo-vwo te krijgen. Dan zal later
in die brugklas wel blijken in welk
schooltype het kind het best verder kan
gaan.
Maar van deze regeling is in de prak
tijk niet veel terecht gekomen. Zowel de
afzonderlijke mavo’s als ook de scholen
gemeenschappen waarin een mavo is
opgenomen wijzen kandidaten af op ba
sis van de schooltoets.
middellijke ingang iets aan doen.
zaak, Om met name de dunne houtlaag
zonder bobbels en „lucht-bellen" op een
kastje of plank te krijgen is niet zomaar
«en karweitje. Vooral het jongleren met
ken kan ook bij Macfix terecht. Wel er
op letten dat men dan het strijkijzer op
wol zet.
in de
