PLAN VAN IMF-COMMISSIE VAN TWINTIG:
Feest bij HAL
Betogers„Zoen
voor
Britse economie
groeit gestadig
PTT-experiment met
goedkope luchtpost
NIEUWE STICHTING WELZIJN
BUITENLANDSE WERKNEMERS
bedrijvend
or:
Philipsdirectie
wijst eisen
vakbonden af
Geen goederen
per trein
naar Italië
-I
B
'1
NV Hardmetaal
is gered
Bakkenist"
I
EWIJ OfAM
Aardappels blijven
voorlopig duur
Andere organisatiestructuur voor Amsterdamse problemen
Caransa doet drie
hotels van de hand
„Surface Airmail Lifted postsysteem”
I '.«UI
•:='W
19
18
28
MAART
1973
WOENSDAG
(Van onze redacteur in Washington)
1
Prof. Zijlstra
Dit jaar mogelijk 5 pet
i
(Van onze redactie in Amsterdam)
fr
Activiteiten
Mag
Opgeschort
o
Sr-
ACHT
Zeepost
e '3!
AMSTERDAM. Nationaal gezien is er geen beleid voor het welzijn
van buitenlandse werknemers in Nederland. Het economische belang is
tegengesteld aan het belang van de buitenlandse werknemers waar het
welzijn betreft. Als deze mensen een goede huisvesting en op vang krij
gen en ze worden ruimschoots wegwijs gemaakt inzake rechten en plich
ten in ons land, laten ze hun vrouw en kinderen overkomen en blijven
eventueel hier.
Die kinderen gaan naar school, ontwikkelen zich te veel om dezelfde
klusjes op te knappen als hun ouders en dan moeten er weer nieuwe
gastarbeiders worden aangetrokken naar dit toch al zo volle land. Dat is
een reëel probleem, maar mogen we ons er daarom van laten weerhouden
het welzijn van deze mensen te helpen verbeteren?
■hl
-j
Uiteenlopen
„Allerlei oorzaken”
I
- 0?
I
- i
n,
I
-13
Terug naar vaste valutakoers
j.
■O1"
Intussen
EINDHOVEN. De directie van Phi
lips die vorige week reeds de uitbreiding
van de werkingssfeer van de Philips-cao
afwees, heeft gisteren bij het voortzetten
van de onderhandelingen meegedeeld dat
zij niet akkoord gaat met een gelijke
nominale verhoging en een maximum in
de prijscompensatie.
verricht en door het verstrekken van
informatie in de ruimste zin des woords.
Informatie aan de Nederlandse samen
leving i n Amsterdam omtrent achter
gronden en het karakter van de groepen
van buitenlandse werknemers, en aan de
buitenlanders o ver de Nederlandse sa
menleving, in het bijzonder over hun
plaats daarin en de aspecten van sociale,
culturele en economische aard.
Dat kan hem geld kosten en het kan
hem vervreemden van lijn land. Een
ander bevalt het hier zo goed dat hij
zijn vrouw en kinderen over wil laten
komen en zich hier helemaal wil vesti
gen. Die heeft wei belang bij een goede
huisvesting en een beter begrip van de
Nederlandse samenleving en taal, omdat
hij dan makkelijker vooruit zal komen”.
„Dit onderwijs is nu t ot de grote
vakantie opgeschort omdat er een prin
cipieel verschil van mening over bestaat.
Het ministerie van CRM, dat ons wel
zijnswerk voor 95 pet subsidieert
gemeente Amsterdam vijf pet wil
het niet erkennen als onderdeel van de
samenlevingsopbouw onder buitenlandse
werknemers.
1 I
Volgens artikel 3 wil de stichting dit
doel bereiken door te bevorderen dat de
in Amsterdam aanwezige instellingen en
diensten op sociaal-cultureel, recreatief
en ander terrein hun dienstverlening
mede gaan afstemmen op de buitenland
se werknemers; en door het verlenen
van advies en bijstand aan diensten en
instellingen op wie de buitenlanders een
beroep doen. Verder door allerlei activi
teiten te ontplooien en het tot stand
brengen van voorzieningen waar deze
nog niet door de daartoe aangewezen
Instellingen worden of kunnen worden
De consumentenbestedingen in reële
termen stegen met 7 percent tegen een
stijging van 2,5 percent in 1971. Hoewel
1972 een teleurstellend jaar was voor
investeringen voor de verwerkende in
dustrie, is het toch enigermate bemoedi
gend dat de teruggang van ongeveer tien
percent ten opzichte van 1971 zich in de
eerste helft van het jaar voordeed.
WASHINGTON Het nieuw te ontwerpen plan voor het internationale
geldverkeer zal voorzien in een terugkeer naar gefixeerde valutakoersen,
in plaats van de zwevende koersen die na de laatste dollarcrisis van kracht
werden. Dit is bekendgemaakt in een communiqué na afloop van een twee
daagse bijeenkomst van de „commissie van twintig” van het Internationaal
Monetair Fonds, bestaande uit de ministers van Financiën, bankpresiden-
ten en financiële adviseurs van twintig landen.
Betekent dit dat de PTT van de zee
post afwil? „Nee beslist niet”, aldus drs.
De Jonge. „Zolang de mogelijkheid van
zeepost bestaat en dit is ook het geval
zolang er vraag naar zeepost is willen
we het publiek deze mogelijkheid niet
onthouden. We gaan geen nieuwe ver-
zendingsweg forceren, daarvoor zijn de
verschillen
het lucht
groot”.
neraal Oord, als mogelijke kandidaten
voor Schweitzers functie.
Het ministerie van Onderwijs vindt
dat het moet worden bekostigd door de
landen van herkomst. Tot nu toe werd
het uit allerlei gemeentelijke extrapot-
jes bekostigd, maar wij willen een prin
cipiële uitspraak in deze zaak, die er dan
wel zo snel mogelijk moet komen, zodat
deze belangrijke vorm van onderwijs in
het nieuwe schooljaar weer kan gaan
draaien.
Meer winst. Van Katwijk’s Industrieën
N.V. in Aalten heeft over 1972
geconsolideerde
van
tussen de vrachtkosten van
en het zeevervoer nog te
In financiële kringen in binnen- en
buitenland worden al geruime tijd onder
andere de namen genoemd van prof.
Jelle Zijlstra van de Nederlandsche
Bank, en de Nederlandse thesaurier-ge-
(Van onze verkeersredactie)
DEN HAAG. De PTT experimen
teert met een luchtposttarief dat onge
veer eenderde tot een kwart bedraagt
van het gewone luchtposttarief. Sinds
mei vorig jaar biedt de PTT aan groot
verbruikers de mogelijkheid grote zen
dingen drukwerk naar de Verenigde
Staten, Canada en Groot-Brittannië te
versturen, die in vergelijking met zee
post in de helft van de tijd op hun
eindbestemming komen.
Dat vraagt mr. G. P. Both zich af. Hij
is secretaris van „de commissie ad hoe
ter voorbereiding van een nieuwe orga
nisatiestructuur ten behoeve van de zorg
voor buitenlandse werknemers in Am
sterdam”, kortweg de commissie-Vorrink
genoemd. Mr. Both is tevens gemeente
lijk adviseur van de stichting „omdat ik
er nu eenmaal toch in zit”.
Door tal van oorzaken die niet alle
even duidelijk zijn, voldeed de voormali
ge stichting buitenlandse werknemers
niet. Deze is per 1 maart geliquideerd,
mede naar aanleiding van het onderzoek
van de commissie-Belinfante. Ook per 1
maart is de nieuwe stichting aan het
werk gegaan, per 1 juli full time. In de
statuten staat o.a. dat er een raad zal
worden ingesteld die representatief ge
acht kan worden voor de buitenlandse
werknemers in Amsterdam en die de
gelegenheid heeft om deel te nemen aan
de voorbereiding van het beleid. Daartoe
zal de raad tenminste viermaal per jaar
bijeen worden geroepen door het be
stuur van de stichting.
Over het ontstaan van die raad van
buitenlandse werknemers die een stem
in het kapittel kan hebben, koestert
Both voorlopig niet al te veel illusies.
„Je kan het vergelijken met Nederlandse
emigranten. Denk je dat alle Nederlan
ders in Canada bijvoorbeeld, in een zelf
de club willen worden ondergebracht?
Beker niet. De tegenstellingen onderling
„Op het ogenblik is deze nieuwe servi
ce kostendekkend”, aldus drs. H. de
Jonge, hoofddirecteur post van de PTT.
„In de loop van dit jaar willen we
dezelfde mogelijkheid openen voor zulke
post naar Japan, Zuid-Afrika en Austra
lië. Naar deze zes landen gaat het groot
ste deel van onze overzeese post. Voldoet
dit Surface Airmail Lifted postsysteem,
dan streven we ernaar dezelfde moge
lijkheid voor het publiek te openen, voor
de verzending van o.m. pakjes en post
pakketten van particulieren en bedrij
ven”.
Surface mail is de internationale aan
duiding voor alle andere post dan lucht
post. Maar de SAL-post gaat wel dege
lijk door de lucht, echter alleen om de
grootste afstand te overbruggen. De aan
voer naar de luchthavens en het verdere
vervoer na aankomst in het land van
bestemming gaan evenals de gewone
post per trein, ook al zouden er zoals in
Amerika, aansluitende luchtverbindingen
bestaan. Daartoe heeft de PTT een con
tract gesloten met de KLM, zodat de
SAL-Post voor de Verenigde Staten naar
drie plaatsen door de lucht gaat, New
York, Chicago en Houston.
Meer winst. De Friesch-Hollandsche Hy
potheekbank heeft in 1972 een winst
behaald van 527.496. Dat is bijna
0,1 miljoen meer dan de 427.798
winst in 1971. Voorgesteld wordt het
dividend op de aandelen waarop 10
percent is gestort te verhogen van f 37
tot 40 en op de volgestorte aandelen
van f 115,75 tot 118,75, zo blijkt uit
het jaarverslag.
Groei. De krachtige groei va nde Banque
de Paris et des Pays-Bas N.V. in de
laatste jaren heeft zich ook in 1972
voortgezet. Het geconsolideerde balans
totaal overschreed op 31 december
1972 ruimschoots de f 1 miljard, zo
blijkt uit het jaarverslag. Het dividend
wordt verhoogd van 9 tot 10 percent.
Ook wil de stichting streven naar een
goed contact en een goede samenwer
king met alle organisaties, groepen en
personen die zich op de een of andere
manier inspannen voor de buitenlandse
werknemers in de hoofdstad en met
name naar een goede relatie met de
instellingen voor samenlevingsopbouw
op buurt- en wijkniveau.
zijn daarvoor te groot. Eens te meer
geldt dat voor Turken en Spanjaarden,
om maar twee groepen te noemen die op
politieke, godsdienstige en ontwikke-
lingsgronden al in verschillende groepen
uiteen vallen”.
ROTTERDAM. Met een groots op
gezet en kostbaar feestprogram gaat de
Holland-Amerika Lijn de komende
Ook over die samenwerking wil mr.
Both zich niet al te optimistisch uitlaten.
„De oude stichting „zou” zich politiek
nogal conservatief hebben opgesteld en
weinig bereid zijn geweest tot samen
werking met bijvoorbeeld vrijwilligers.
Mij zijn ook verwijten er ore gekomen
dat zij een nogal bevoogdende houding
aannam en dat de structuur van die
organisatie erg centralistisch was. Ik kan
niet beoordelen in hoeverre dat verwijt
inzake die politieke opstelling waar is,
maar er bestaat nu een zeker wantrou
wen, wantrouwen ten opzichte van ons”.
„Dan heb je het probleem dat de
belangen van de verschillende buiten
landse werknemers sterk uiteen kunnen
lopen, al zijn ze van dezelfde nationali-
maanden het feit herdenken dat d«
maatschappij nu een eeuw bestaat.
Recepties, feestcruises, herdenkings
boeken, HAL-stickers, Hal-T-shirts, feest
avonden, prijsvragen en nog een hand
vol manifestaties staan op het herden-
kingsprogramma.
„Bakkenist een zoen, en wij de poen”.
Dat was een van de leuzen die de naar
schatting tweeduizend werknemers van
in hoofdzaak Delftse bedrijven mee
droegen tijdens een demonstratie in Den
Haag. De organisatie van de betoging
was in handen van de drie industrie
bonden NVV, NKV en CNV.
(Van onze redactie economie)
LONDEN. De Britse economie is in
de laatste zes maanden van 1972 met 3
tot 4 percent gegroeid in vergelijking
met dezelfde periode van 1971 en stevent
af op het groeipercentage van 5 percent,
dat de regering zich ten doel heeft
gesteld.
een
netto-winst behaald
f 150.020 tegen een verlies van
608.485 in 1971. Voorgesteld wordt
het dividend opnieuw te passeren en
de winst over 1972 naar nieuwe reke
ning over te brengen. De bruto-winst
verbeterde vorig jaar van 524.512 tot
1,41 miljoen.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG/LONDEN. De NV
Hardmetaal (160 personeelsleden in Arn
hem en Zevenaar) is gered. Nadat de
AMRO-bank en de bank Mees en Hope
wekenlang gedreigd hadden de krediet-
kraan dicht te draaien, heeft de heer Th.
Joekes, mede-firmant van de NV Anglo
Continental i.o„ de werkgelegenheid
voor ruim 120 werknemers helpen red
den en de toekomst van een op zichzelf
gezonde onderneming helpen veiligstel
len.
Gisteren heeft de NV Anglo Continen
tal met steun van enkele Londense za
kenrelaties van de heer Joekes de NV
Hardmetaal in eigendom verworven voor
de somma van 1. De heer Joekes, die
gistermorgen afspraak had in Londen
voor de aankoop van een Londens kan
toor van de Anglo Continental, heeft
maandagavond de mede-directeur van
het bedrijf, de heer Van der Velden, op
de hoogte gesteld van deze ontwikkeling.
Het bedrijf, onder meer producent van
gereedschappen voor de metaalindustrie,
kwam onlangs in moeilijkheden door
een verbod op het gebruik van spijker-
banden in een aantal Europese landen,
waaronder Nederland. Een belangrijk
deel van de produktie bestond uit hard-
mc'den spijkers voor autobanden.
Naar wordt verwacht zal de NHF
binnen afzienbare tijd ook nieuwe pro-
dukten introduceren. De werkgelegen
heid voor ruim 120 personeelsleden kan
daarmee ook in de toekomst veilig ge
steld worden. Of de rest van het ruim
160 werknemers tellende bedrijf in de
nieuwe constellatie kan worden opgeno
men, is nog niet bekend.
Het doel van de nieuwe stichting is
het bevorderen van het welzijn van de
buitenlandse werknemers binnen de Ne
derlandse samenleving in Amsterdam en
omgeving, door het scheppen van voor
waarden en mogelijkheden voor hen om
zich bewust te worden van hun situatie
als individu en als groep en hen te
activeren om aan die situatie zelf mede
vorm te geven, staat vermeld in artikel
twee van de statuten.
NK-
AMSTERDAM. Caransa B.V. te
Amsterdam stoot de exploitatie af van
zijn drie Amsterdamse hotels, Doelen,
Schiller en Caransa hotel. Met ingang
van 2 april zullen deze hotels door de
Engelse onderneming Centre Hotels
(Cranston Limited) geëxploiteerd wor
den.
Alle personeelsleden kunnen in dienst
blijven op de bestaande arbeidsvoor
waarden.
UTRECHT. De eerstkomende veer
tien dagen kunnen geen goederen per
trein naar Italië worden verzonden, we
gens een gisteren afgekondigde staking
van veertien dagen van het Italiaanse
douanepersoneel.
Gisteren al zijn internationale goede
rentreinen aan de grenzen van Italië
tegengehouden.
Dit is meegedeeld door een woord
voerder van de Nederlandse Spoorwegen
Het bruto nationale produkt in het
afgelopen jaar lag iets beneden de 53
miljard pond en vertegenwoordigt een
reële stijging in de hoeveelheid goederen
en diensten van ongeveer 2,5 percent,
vergeleken bij 1971.
De produktie van de verwerkende in
dustrie steeg met drie percent ten op
zichte van 1971; de industriële produktie
als geheel steeg met 2,5 percent. Het
stijgingspercentage van het reëel be
steedbare persoonlijke inkomen tussen
1971 en 1972 bedroeg 7 percent; de
belasting nam hiervan een iets kleiner
deel dan in 1971.
land. In plaats dat de Nederlandse PTT
die klantenservice op zich neemt.
„Voor vertraging in de verzending zijn
allerlei oorzaken denkbaar”, zo verklaart
de heer F. E. Litjens, hoofd van de
centrale afdeling postvervoer. „Zeepost
vertrekt hier volgens een vast schema,
dat we regelmatig publiceren. Maar als
de zeepostbrief net te laat voor dat schip
in de haven arriveert, blijft de brief al
gauw een week liggen.
Afhankelijk van de invoerbepalingen,
die van land tot land verschillen, kan
verder de douane een vertragende factor
in de verzending zijn. In vele landen
dringen de PTT-bedrijven herhaaldelijk
aan op versnelde douanebehandeling,
maar niet altijd met gunstig resultaat".
Daarmee heeft Philips, naar de me
ning van de vakbonden, de drie kern
punten van hun voorstellen van de hand
gewezen.
Morgen, de vierde onderhandelingsdag,
zal nog worden gesproken over het vak
bondswerk in de onderneming.
De beambtenorganisaties, de Ned.
Bond van Middelbaar en hoger personeel
„NBT” en de Unie BLHP willen bij
Philips een percentuele loonsverhoging
met een „vloer”. Voor een gelijk bedrag
voor iedereen voelen ze al helemaal
niets meer, nu dat bedrag alleen maar
zou kunnen worden gebaseerd op de
loonsom van de cao-werknemers.
geeft het zeepostsysteem
meer dan eens aanleiding tot klachten.
In verhouding tot de huidige snelle com
municatiemogelijkheden is de zeepost
dikwijls niet alleen uiterst tijdrovend,
maar ook onbetrouwbaar in die zin, dat
het moeilijk is om vast te stellen wan
neer een stuk zeepost zijn plaats van
bestemming zal bereiken.
Als men bij de Nederlandse PTT
erover klaagt dat een poststuk vanuit een
ander land nu al maanden onderweg is,
is de reactie van de PTT steevast dat
men de afzender moet verzoeken een
klacht in te dienen bij de PTT van zijn
t j
Het communiqué stelt verder dat het
nieuwe monetaire plan ook zal voorzien
In een afnemende rol van de valuta
reserves die landen nu als basis gebrui
ken- Daarvoor in de plaats zal het sys
teem komen van de „speciale trekkings
rechten”, dat enkele jaren geleden werd
geïntroduceerd.
Dit systeem, ook wel „papiergoud”,
geeft de aangesloten landen het recht
om op de internationale reserves van het
monetair fonds te trekken op basis van
een quotum. Deze quota verschillen van
land tot land en worden vastgesteld op
basis van de omvang van een landelijke
economie.
De experts die het nieuwe plan moe
ten formuleren, zullen op 21 mei in
Washington bijeenkomen wanneer mo
gelijk al een ontwerpvoorstel ter discus
sie kan worden voorgelegd.
Ondanks aanhoudende geruchten heeft
de commissie zich de afgelopen bijeen
komst niet bezig gehouden met de her
benoeming of opvolging van de huidige
directeur van het Internationaal Mone
tair Fonds, Pierre-Paul Schweitzer,
wiens ambtsperiode in augustus ver
strijkt.
teit en politiek-godsdienstige overtuiging.
De een is hier voor twee jaar en heeft
in zijn eigen land vrouw en kinderen,
waar hij zo snel mogelijk met zoveel
mogelijk geld naar terug wil. Zo iemand
is niet zo erg geïnteresseerd in bijvoor
beeld een betere woonruimte en beter
begrip en contact van en met Nederlan
ders.
„Voor deze buitenlanders, die hier met
hun gezin willen blijven en zich een
beetje of zoveel mogelijk willen aanpas
sen aan hun nieuwe omgeving, bestaat
weer een ander probleem. De kinderen
gaan hier op school, ze vallen onder de
Nederlandse leerplicht. Vaak spreken ze
na een tijd beter Nederlands dan hun
eigen taal, waardoor met name tussen
de moeder, in de geïsoleerde omgeving
van het huis, en de kinderen een taal
barrière dreigt te ontstaan.
Tot nog toe kregen die kinderen van
buitenlandse werknemers hier dan ook
„partieel reïntegratie onderwijs” om die
vervreemding in hun gezin te voorkomen
en om het verlies in schooljaren te
beperken als het kind terug zou keren
naar zijn vaderland. Tenslotte dient het
onderwijs ervoor dat het kind kennis
houdt van zijn eigen taal en cultuur,
zodat het niet vervreemdt van zijn
land”.
Een zegsman van het fonds verklaarde
gisteren dat er geen officiële kandidaten
werden gesteld en dat de beslissing over
de functie vermoedelijk later pas geno
men zal worden.
Schweitzer, die volgens berichten zich
wel beschikbaar wil stellen voor een
nieuwe ambtstermijn, heeft echter de
Amerikanen tegen zich, waarbij van
Amerikaanse zijde als officieel argument
wordt aangevoerd dat hig te oud is (hij
is de zestig jaar gepasseerd) om effectief
te kunnen zijn in de belangrijke mone
taire veranderingen die in de komende
jaren zullen worden doorgevoerd. In we
zen is de Amerikaanse oppositie echter
gericht tegen Schweitzers onafhankelijke
houding, die in het verleden vaak tegen
de Amerikaanse wensen inging.
Onder een stilzwijgende afspraak
heeft het fonds traditioneel een Europe
se directeur, en de wereldbank een
Amerikaan als hoofd. De huidige presi
dent van de Wereldbank is Robert
McNamara, de voormalige minister van
Defensie van de presidenten Kennedy en
Johnson
BRUSSEL. Als gevolg van Itali
aanse tegenwerking heeft de Euro
pese landbouwraad gisteren in
Brussel geen besluit kunnen nemen
over een tijdelijke schorsing van
het EEG-douanetarief op de invoer
van aardappelen. Die schorsing was
vooral een Nederlandse wens. In de
laatste weken zijn de aardappel
prijzen in ons land met ongeveer
30 percent gestegen.
Het zou niet alleen in het belang van
de consument geweest zijn als deze
regeling er in Brussel doorgekomen
was, maar ook in het belang van
de Nederlandse handel. Nederland
se exporteurs hebben namelijk
langlopende leveringscontracten
met Italië en door de voortdurende
stijging van de prijzen komen deze
handelaars met deze contracten
moeilijk te zitten.
Italië maakt bezwaren tegen een
voorstel van de Europese commis
sie om de rechten op oude aardap
pelen tot 1 juni en die op nieuwe
aardappelen tot 1 mei te schorsen.
Afgesproken is deze kwestie nog
eens opnieuw in het speciale land-
bouwcomite van de EEG te bekij
ken. Kan men het daar eens wor
den dan wordt de kwestie verder
via een schriftelijke procedure tus
sen de EEG-landen afgewikkeld.
De schorsing van het douanerecht
was de enige gemeenschappelijke
maatregel die het mogelijk maakte
aardappelen bij voorbeeld uit Mal
ta, Egypte, Marokko en eventueel
Zwitserland wat gemakkelijker
binnen de EEG en dus ook binnen
ons land te brengen. Welk belang
hier voor de Nederlandse handel
speelt blijkt uit enkele cijfers.
Van vorig jaar augustus tot 1
maart van dit jaar exporteerde Ne
derland 562.000 ton aardappelen ter
waarde van ongeveer f 200 miljoen.
Het afgelopen seizoen haalde de
export een rekordcijfer. Daarvoor
lag de Nederlandse aardappelexport
jaarlijks op zo’n 380.000 ton.
