ROSA LUXEMBURG Sparnaay* zet moderne muziek niet apart Fellini Roma FINS i ’s Gobi Schreijer keert terug in de Waag w Anouilh KG CINEMA PALACE 1973 MAART DONDERDAG 2 9 Concertgebouw Toonkunst Muziekschool f I Haarloheim Piet Noor dijk Kinderoperette Bartelink Feliseni in Koffieconcert Gounod 7 G Amateurtoneel - i WH VKK, 'Z* A HARRY SPARNAAY COBI SCHREIJER C. S. Uw kritiek op de orkesten? Muziek in kerk en concertzaal Uit eigen THEO OLOF CHARLES BOOST LIDO HEEFT een griezelfilm „Horror on Snape island”. In Roxy de misdaad film „Inspecteur Carella en het Nice- mysterie” en des nachts „Brug der be geerte”. de gebruikelijke sexfilm. Cinema Palace heeft in de matinees van zaterdag, zondag en woensdag de Nederlandse film „Ciske de rat”. In de nachtvoorstellingen van deze bioscoop „Tot de laatste gangster” en in die van Frans Hals de fantastische film „Dino saurussen regeren de wereld”. Je hoort vaak bezwaren te gen hedendaagse muziek. Josephine van Gasteren kils Rosa. Le chemin de la Croix is verdeeld in 14 „staties”, zoals deze hun vorm kregen uit de laat-middeleeuwse traditie. De compositie is een uitwerking van de voorafgaande bespeelde improvisaties bij de gedecla meerde teksten. 1966 een „Het Zaterdagavond in de Jazzcor- ner aan het Spaarne, eveneens in Haarlem, een optreden van Ritmo Natural, bestaande uit Jan Huydts, piano, Bart van Lier, trombone, John Vennik, tenorsax, Frank Noya, bas, Ste ve Boston en Groentjie op con ga’s en Ab de Houdt, slagwerk en timbalen. Vennik is de nieu we saxofonist van popgroep Ekseption, maar zoals dat za terdag kan worden beluisterd, liggen zijn kwaliteiten ook op het gebied van de jazz. OVER FELLINI’S „Roma” hoeft maar weinig vermeld te worden. De film is uitvoerig in deze kolommen besproken, weekbladen en andere periodieken heb ben er meer dan gewone aandacht aan besteed en de prolongaties van de film bewijzen dat er ook van publiekszijde de nodige belangstelling is voor dit werk van een van Italië’s grootste filmers. Niet ten onrechte, want Federico Fellini heeft steeds films gemaakt die als pro bleem of als verslag van een situatie de moeite waard waren. SLECHTS EEN première in de Haar lemse bioscopen: „Roma” van Fellini in Cinema Palace. Frans Hals en Studio halen rechte kassuccessen van stal: „De peetvader” met Marlon Brando als Mafi- a-baas en „Rosemary’s baby” van Po lanski met Mia Farrow die van de duivel zwanger raakt. Luxor prolongeert „Turks fruit”. ik een tekening wilde hebben, dat ik dan beter naar een an dere winkel kon gaan. Achteraf vond ik het een hiaat in mijn muzikale opleiding dat ik zo weinig van dit soort muziek afwist. Ik ben toen als een waanzinnige alles van de radis gaan overnemen en leende par tituren om maar zoveel moge lijk te kunnen spelen”. Terwijl de teksten een medi tatief karakter hebben, is de muziek illustratief en duidelijk programmatisch. Le chemin de la Croix behoort tot de meest bewogen en dramatische mu ziek van de in 1971 gestorven componist. In tegenstelling tot vroeger wordt er nu wel aandacht aan moderne muziek op de conser vatoria besteed? „Mensen als Ton Hartsuiker en Ton de Leeuw,, de nieuwe directeur van het Amsterdams Conservatorium doen er beslist veel voor. Ook het bezoek aan de moderne concerten neemt toe. Dat kunnen we duidelijk merken aan de Rondomconcer- ten en als Polo de Haas (met wie Sparnaay een duo vormt) en ik spelen. Ik ben daarom zeker niet pessimistisch over de toekomst”. vang 20.30 uur. Toegang vier gulden. Naast dit repertoire van Ne derlandse bodem, blijft er ge noeg ruimte voor folksongs in de Waag. Zaterdag een bijzon der optreden van de Amster damse folk-rock formatie Re gular Clean. Bijzonder omdat dit het laaitste concert is dat Regular Clean zal geven voor dat de leden uit elkaar gaan. Aanvang 20 uur, entree twee gulden. zodra ze zich moeten inspan nen”. Een deel van de schuld kan volgens de basklarinettist ook aan de vakmusici worden ver weten. „Ik zou twee eisen aan hen willen stellen. Ten eerste dat ze weten wat er nu gecom poneerd wordt en ten tweede dat ze die werken ook zelf uitvoeren. Ik heb orkestmusici er op betrapt dat ze plotseling moesten gaan studeren als er moderne muziek op het reper toire kwam. „Maar dat is gek” zie je ze denken. Hun eerste reactie is „wat een rotstuk”. Niet onlogisch, want de vin gertjes moeten weer op de sna ren worden geplaatst. Ik vind het een griezelige gewaarwor ding”. IN DE SERIE orgelbespelin gen in de RK kathedraal St. Bavo aan de Leidsevaart is zondag 1 april om 15 uur de beurt aan Bernard Bartelink, als organist in vaste dienst bij deze kerk. Bartelink speelt van Marcel Dupré het weinig ge hoorde Le chemin de la Croix, geïnspireerd op teksten van Paul Claudel. Afgewisseld met het orgelspel declameert Care! Willink de teksten. Het programma bevat de ou verture Don Giovanni van Mo zart, delen uit Rosamunde van Schubert, de ouverture La For- za del Destino van Verdi en na de pauze balletmuziek en aria’s uit Faust van Gounod alsmede de ouverture Orpheus in de onderwereld van Offenbach. Wi eeen indruk wil krijgen van wat wij meer dan een halve eeuw vóór „Turks fruit” op filmgebied presteerden, moet zich zeker van die Haarlemse activiteiten in de Witte Bioskoop op de hoogte gaan stellen en zich daarbij goed realiseren dat de resultaten met name in Engeland destijds hoog gewaardeerd werden. HET REALISTISCHE huwe lijksdrama „Alpha Beta” van E. A. Whitehead door toneelgroep Centrum gespeeld, is donderdag 5 april weer in Haarlem te zien. Els van Rooden en Jules Hamel spelen een echtpaar dat in negen jaar tijd uit elkaar drijft. cell. Solisten op deze avond zijn Ammy v.d. Berg, sopraan, Joop van Loos, bas, Jan Semé, tenor, Wendy Pitt, viool, Corry Kerkhoff, viool, Kya Hengst- mangers, clavecimbel, leke Le wis en Hanny Broggel, beiden fluit. «L DE WAAG zal niet langer alleen een ontmoetingsplaats voor vrienden van folk en lite ratuur zijn. De taveerne wil een oude traditie in eer herstel len, een traditie waarmee- de Waag ooit groot is geworden. Annie Bos is ook aanwezig in het in 1919 gemaakte „Toffe jongens onder de mobilisatie” dat ook gedeeltelijk op het Zandvoortse strand speelt, waar Annie Bos en een vriendinnetje na in zee geweest te zijn, zich vergissen in haar badhokje en in militaire kleding ver momd de kazerne binnen marcheren. EEN GROOT AANTAL ko ren verzorgt zaterdag 31 maart om 20.30 uur een uitvoe ring van Crucifixion, passion van John Stainer, in de RK kathedraal St. Bavo aan de Leidsevaart. Het zijn Schotens Christelijk Gemengd Koor (on der leiding van Geert de Boer) en de Christelijk Gemengde Koren Jubilate en Zanggenot, beide onder leiding van R..dolf Grasman. Daarnaast wordt me dewerking verleend door de koren Con Amore, Excelsior, Haarlem Schoten en het Dub bel Kwartet Haarlem. Als solis ten zijn aangetrokken Pietor de Jong, orgel, Joop Kramer, tenor en Jaap Hunze, bas. Rudolf Grasman heeft de algehele lei ding. JOSEPHINE VAN Gasteren speelt zaterdag in de Toneel schuur haar solo als „Rosa Luxemburg”, de strijdvaardige marxiste uit Duitsland. Rosa is de laatste produktie die mevr. Van Gasteren dit seizoen op verzoek van de gemeente Rot terdam voor het Piccolotheater opzette. Thans is ze met Rosa op tournee door ons land. Harry Sparnaay: „Wat de or kesten doen, noem ik een grap je. Het ligt voornamelijk aan de orkestleiders. Het Residen- tie-orkest is het meest positieve voorbeeld in Nederland. De an dere orkesten zijn niet slecht, maar de programma-samenstel- ling is vaak vreselijk. Ik zou willen dat de modernen in een normaal programma werden opgenomen. Boulez na Beetho ven, dat kan. De orkestdirecties zullen zeggen „dan lopen de mensen weg”. Ik geloof dat het een kwestie van gewenning is. In Duitsland heeft men dit sys teem reeds enkele jaren gele den met succes toegepast. „In C” bestaat uit 53 korte muzikale delen, die allen exact ritmisch zijn uitgeschreven en genoteerd zijn in de C-toonlad- der. Iedere musicus mag zo’n fragment een onbepaalde tijd lang blijven spelen. Als basis fungeert de eindeloos gespeelde „pulse” (hoogste octaaf in C) op de piano. De tonaliteit die aan vankelijk in dit werk aanwezig is, verdwijnt weer als alle groepjes over elkaar heen schuiven. „Het probleem ligt in het horen van variatie in de herhaling. Daardoor is het te vens een bijzonder fascinerende compositie geworden”. CEES STRAUS te waard waren om ze te ver werken. Ze las tientallen boeken om een veelzijdig, maar vooral eer lijk beeld te geven van Rosa Luxemburg. Ze voegde er bij voorbeeld de kritiek van Rosa op Lenin aan toe en diepte het „gevecht” uit dat zij met Karl Liebknecht had om de wereld revolutie „binnen handbereik” te hebben. Aldus ontstond een beeld van een vrouw die zich in de gevaarlijkste situaties de mond niet liet snoeren. „De kreten van vroeger zijn de kre ten van nu”, zegt de actrice. THEO OLOF, viool en Janine Dacosta, piano, concerteren zondag 1 april om 11.30 uur in huize Scheybeeck, Velserweg 2 te Beverwijk. Naast dit emancipatie-pro- gramma zingt Cobi Schreijer oude balladen, „waarin ik de vrouw bekijk in vroegere taj- dep. De vrouw tijdens dialogen, zoals de mensen me het best kennen”. Tenslotte brengt ze een gedeelte uit „Beelden uit mijn kinderjaren” dat in zekere zin goed aansluit op het boven vermelde. Cobi Schreijer zal ook volgende week, op 5 en 6 april in de Waag optreden. Voor eind april wordt Jules de Corte verwacht, terwijl op de laatste vrijdag in mei Joost NuissI komt. Eind juni tenslotte worden Elly Nieman en Rik- kert Zuidenveld verwacht Aan- „DE VERHOUDING tussen het klassieke repertoire en de modernen, zoals de orkesten dat uitvoeren en ook de radio laat horen, is abominabel slecht in ons land. Ik denk dan in de eerste plaats aan de C-serie van het Concertgebouworkest, waarin de hedendaagse muziek apart wordt gezet. Ook het Noordhollands Philharmonisch Orkest heeft een dergelijke se rie. Dat is waanzinnig". Harry Sparnaay: „Veel men sen zitten nog met het woordje melodie. In de moderne muziek is de melodie voor een groot deel verdwenen. Er is nu een sterk ritmische, kleurrijke mu ziek, maar die kan je niet mee zingen, wat echter nog wel ge wenst wordt. Ook de radioluis teraar moet in staat worden gesteld naar meer dan tonale muziek te kunnen luisteren. Weet je, de mensen zijn lui geworden, de knop gaat uit, Op iedere laatste vrijdag van de maand zullen in het vervolg Nederlandse kleinkunstenaars aandacht schenken aan ons bloedeigen repertoire. Morgena vond is dat voor het eerst de zangeres Cobi Schreijer, ooit initiatiefneemster tot oprichting van dit hedkunstcentrum. Ze zal een programma brengen, dat samengesteld is uit delen van andere programma’s die zij overal in het land geeft. Daar bij valt de nadruk op „En als vrouw zeg je dan”. Cobi: „Dat is een collage van teksten, lied jes en conférences, waarbij ik inhaak op de actualiteit van de vrouwenemancipatie. Ik voel een sterk engagement met de bewegingen die een betere posi tie van de vrouw voorstaan, zoals Man/Vrouw/Maatschappij en Dolle Mina. Je mag dit pro gramma dan ook als mijn cre do zien”. Cobi Schreijer heeft zich als Haarlems inwoonster al bij het ontstaan van Dolle Mina bij deze beweging aangesloten. Toen ze bemerkte dat de kern groep te weinig leden behield, stapte ze met andere vrouwen over naar MVM, waarvan ze nog steeds actief lid is. Met haar programma’s komt zie re gelmatig bij vakverenigingen in het land waar haar liedjes als thema voor discussies worden gébruikt. Omdat ze zelf in die discussies erg geïnteresseerd is, wordt ze steeds vaker als leid ster aangewezen. Overigens is ze er weinig blij mee dat voor al de mannen de strijd voor vrouwenemancipatie verkeerd uitleggen. „Het gaat ons er niet om op de mannen te trappen, je moet dit van alle kanten bekijken. Ik besluit mijn programma vaak met een liedje waarin ik zeg dat, van wat voor kleur, ras of sekse je bent, ieder mens gelijk is”. LETTERLIEVENDE Vereni ging J. J. Oremer geeft zater dag 31 maart een voorstelling van het blijspel In het kleine geluk van Marc. Gilbert Sauva- jon. Genard Lips voert de regie. De leerlingen van Toonkunst zijn tussen de 20 en 26 jaar oud. „Ik vind hun belangstel ling erg positief. Ze willen dit soort muziek erg graag spelen. Met moderne muziek is het een kwestie van veel doen, zodat het normaal wordt. Dat is het helaas nog niet voor iedereen”. VIER WERKSTERS raken opgesloten in een van de kel ders van de Parijse universiteit, wanneer in mei 1968 de studen tenopstand uitbreekt. Samen dromen zij ervan hoe het eruit zal zien als de president uitge schakeld zou zijn. Dit is het onderwerp van „Sint Juttemis- bal” van Remo Forlani, dat to neelgroep Globe in de Haar lemse Stadsschouwburg speelt op dinsdag 3 april. Regisseur Adrian Brine zette het in scène. Er wordt gespeeld door Wies- je Bouwmeester, Annet Nieu- wenhuyzen, Sacha Bulthuis en Edda Barends als de werksters en Henk Uterwijk als de ene man die hun isolement op een gegeven moment doorbreekt. Het programma voor volgen de week donderdag laat een aantrekkelijk en gevarieerd ge heel zien. Eén van de wellicht meest opvallende werken wordl na de pauze gespeeld. Het heet „In C”, geschreven door Terry Riley. Een componist die zich bezig houdt met zogenaamde continu-muziek, muziek dus zonder een bepaalde tijdsduur. IN DE HERVORMDE Engel- munduskerk in Velsen-Zuid wordt vrijdag 30 maart om 20 uur een concert gegeven door de Cantores Feliseni met mede werking van het kamerorkest Musici Feliseni. Dirigent is Fred Schaap. Het programma vermeldt werken van Palestrina, Joh. Seb. Bach, Geniniani, en Pur- Daamaast wordt Haarloheim steeds meer een informatiecen trum voor theaterbureau’s, dat waarschijnlijk te danken is aan het feit dat het theatertje een bijzonder toonaangevend en vooruitstrevend programma biedt TER GELEGENHEID van het feit dat de school 60 jaar bestaat, geeft de Maria Mavo op donderdag 29 maart en vrij dag 30 maart een voorstelling van het toneelstuk Het dieven tal van Anouilh. Dit toneelspel, dat geregis seerd wordt door Clementine v.d. Veldt en Rob Kopijn, wordt opgevoerd in het Coom- hertlyceum aan de Chrysanthe- mumlaan in Haarlem. Aanvang van beide avonden om 20.15 uur. Sparnaay bespeelt met de basklarinet een tamelijk onge bruikelijk instrument. Het is een instrument van deze tijd, wat inhoudt dat er relatief weinig muziek voor is geschre ven. Een plaatsje voor Spar naay in een symfonie-orkest zit er dan ook niet in. Spamaay’s voorkeur voor muziek dateert zeven jaar geleden, hoorde hij werk van Aan het melodrama „Het geheim van de vuurtoren” (15 minuten) werkten o.a. mee Esther de Boer-van Rijk, Willem van der Veer en onze pin-up girls van destijds Annie Bos en Christine van Meeteren die we ook samen zien in „Twee meisjes in Zandvoort” uit 1912 met authentieke opnamen die alleen daarom al deze avonturen van Trijntje en Mijntje interessant maken. TWEE JAZZFORMATIES trekken dit weekeinde in Haar lem de aandacht. In Take Five, Lange Begijnestraat in Haar lem, speelt vanavond het kwar tet Piet Noordijk, bestaande uit Piet Noordijk, altsax, Cees Slinger, piano, Fred Pronk, bas en John Engels, drums. Een groep jazzmusici die uitgaat van het parool dat alleen met zoveel mogelijk kwaliteit suc ces kan worden behaald. Fellini is geen documentarist, hij geeft geen werkelijkheidsverslag, maar een door sentiment en kunstenaarstempera ment gekleurd en vertekend beeld dat aan de fantastische schepper van en „Giulietta van de geesten” doet den ken. „Roma” zit vol bizarre beelden, groteske overdrijvingen (de clericale modeshow) en angstaanjagende toe komstvisioenen. Alles bij elkaar een aangrijpende evocatie van wat de eeu wen en vooral de laatste decennia ge maakt hebben van een van onze oudste beschavingscentra. DE WITTE BIOSKOOP brengt deze week een eresaluut aan onze filmpionier Maurits Binger die in zijn Hollandia Filmfariek aan het Spaarne de grondsla gen legde voor een nationale filmpro ductie. Zijn activiteiten liggen ongeveer tussen 1910 en 1924, toen een brand het filmcentrum in de as legde, waarin een eerste continue produktie met veel suc ces en met inzet van veel talent op gang gehouden werd. Vooral in de oorlogsja ren tussen 1914-1918, toen wij voor een groot deel van buitenlandse filmimport verstoken waren, beek Binger in samen werking met Alex Benno uitkomst te kunnen bieden aan de eenmaal opge wekte bioscoophonger. VOOR DE VIERDE en voor lopig laatste keer komt het theologie-studentencabaret Grimlach uit Utrecht aanstaan de zaterdag naar kletakunstthe- ater Haarloheim in de Smede- straat in Haarlem. Voor lief hebbers van goedmoedige spot op de Club én de Kerk van Rome. Mevr. Van Gasteren heeft „Rosa” in Polen ontdekt. Maar de Poolse actrice die op basis van brieven van de revolutio naire de solovoordracht had sa mengesteld, heeft volgens Jo sephine van Gasteren een een zijdige keus gemaakt. In andere brieven, die onder meer aan Henk Sneevliet en Henriette Roland Holst waren gericht, kwam de Amsterdamse actrice meer ideeën tegen die de moei- Uit eigen en WV-reserve- ringscijfers is gebleken dat de belangstelling voor Paul Scheelings minitheater in toe nemende mate van buiten Haarlem komt. Weliswaar kwam tijdens de eerste helft van dit seizoen nog tweederde van de bezoekers uit de Bavo- ztad, maar het percentage toe schouwers uit bijvoorbeeld Amsterdam bedraagt reeds bij na 12 percent, achteneenhalf percent meer dan tijdens het vorige seizoen. Zelfs steden als Leiden, Alkmaar, Utrecht en Den Haag zijn in totaal goed voor zeseneenhalf percent. Van de 18 voorstellingen waren er maar liefst 15 uitverkocht, ter wijl de bezettingsgraad van 93 percent naar 99 percent steeg. Een getal dat door zeer weinig theaters in den lande zal wor den geëvenaard. hedendaagse van ongeveer In op de radio Logothetis. klonk uitstekend, waarop ik de muziek heb besteld. Toen ik een soort tekening thuiskreeg, heb ik eerst erg moeten lachen Ik ben naar de muziekwinkel teruggegaan en vertelde dat als Harry Sparnaay, vorig jaar bekend geworden door het win nen van het Gaudeamus-con- cours „voor vertolkers van mu ziek van onze tijd”, toont zich een vurg pleitbezorger van mo derne muziek. Mede op grond van zijn prestaties op bovenge noemd concours werd hij vorig jaar door de Toonkunst Mu ziekschool aangetrokken om een aantal uren per week als vakdocent basklarinet les te komen geven. Volgende week donderdag laat hij samen met leraren en leerlingen van de vakafdeling horen wat hij in een jaar met hen bereikt heeft. Op het programma, dat in het Haarlemse Concertgebouw wordt uitgevoerd, staan zeven werken, van onder meer drie Nederlandse componisten. On der hen bevinden zich twee Haarlemmers: Theo Loevendie, wiens „Aulos” wordt gespeeld en Rob du Bois met het uit 1972 daterende „The dog named Boo has a master called Lobo”. Uit de omvangrijke productie van Hollandia Film heeft de Witte Bioscoop enige typerende voorbeelden gekozen met als hoofdfilm (72 min.) „De zwarte tulp” die in 1921 als een Engelse co- produktie tot stand kwam, een histori sche film over een bloemenkweker uit de tijd van Johan de Witt, gemaakt naar een roman van Alexandre Dumas, père. Van Nederlandse zijde deden bekende toneelacteurs als Eduard Verkade, Dio Huysmans en Coen Hissink mee. AAAA rtSSrt <-■ VOLGENDE WEEK woens dag geeft het Noordhollands Philharmonisch Orkest onder leiding van Hans Vonk een opera-concert in de Stads schouwburg in Velsen. Solisten zijn Karin Ostar, sopraan en Nico Boer, tenor. In „Roma” is dat verslag sterk ge kleurd door de gevoelens van liefde en kritiek die de eeuwige stad bij de filmer oproept. Hij herinnert zich de stad zoals die in de oorlog was, hij ziet haar nu zoals de meesten hun eigen hoofdstad zien, als een waanzinnige, chaotische sa menleving van te veel mensen op een te klein oppervlak. Dat daarbij voor de provinciaal Fellini die van zijn geboor testad Rimini als jongeman vol ver wachting naar de hoofdstad trok, ook religieuze kwesties een rol zijn gaan spelen, spreekt haast vanzelf. HET SCHERPE STUK „Moe der Courage en haar kinderen” van Bertolt Brecht is zondag avond in de Haarlemse Stads schouwburg te zien in een voorstelling door toneelgroep Theater. Het stuk laat een marketent ster zien tijdens de 30-jarige oorlog. Hoewel haar volwassen kinderen allemaal sterven door de oorlog, blijft zij opportunis tisch. Ze kiest geen partij, om dat ze zo veel mogelijk geld wil verdienen aan de oorlogsel lende van anderen. Dit anti-militaristische stuk is geregisseerd door Theo Kling. Henny Orri speelt een jonge moeder Courage (een rol die meestal door oudere actrices wordt gespeeld) en dat geeft deze figuur een onvermoed ero tisch tintje. Wie geïnteresseerd is in Brecht, moet gaan kijken; het is een van zijn belangrijk ste stukken. KINDER- EN jeugdkoor Jong Heemstede voert aan staande zaterdag in het Coom- hertlyceum, Chrysanthenum- laan in Haarlem de kinderope rette De ondeugende waternimf uit. Aan vang 20 uur. De muziek is van J. A. T. van der Wal, terwijl de tekst werd geschre ven door L. C. J. van As. De dansjes werden ingestudeerd door mevr. C. J. M. Minnaard- Döll. Mej. Annette Snijders verzorgt de pianobegeleiding. Het geheel staat onder leiding van Bernhard Steinvoort.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1973 | | pagina 11