Aanstekelijk cabaret in Mickery:
Nog een echte ouderwetse Disney
Surinamers bestaan nog niet
OPNIEUW PINOCCHIO
BBP
Massamoord
op Indianen
Contractgeschil
in Brazilië
over musical
PICASSO’S EIGEN COLLECTIE NAR LOUVRE
YAMAHA
ORGEL
SHOW
Schijnwerper
op de
filmwereld
film S
in Amsterdam
’n Kijk opTopform
tijdens de
Paasexpositie
Alphenaar
rform HAARLEM TEL. 023-320850.
Aanklacht in boek
Promenos volgeboekt
Atop tai ■■f INTERIEURVERZORGING B.V.
APRIL
1 3
VRIJDAG
1973
17
5
Toffe meid
Filmmuseum
(Van onze Parijse redacteur)
twijfeld succesvolle tournee begon.
Gods antwoord luidt: „Lach, man!”
Wat een woordspeling is op de Hin-
doestaanse premier van Suriname,
die met rasvermenging de tegen
stellingen wil oplossen. Creolen
moeten maar met Javanen trouwen,
Chinezen met Indianen, Libanezen
met Bosnegers, zolang de Hindoe
stanen met Hindoestanen blijven
trouwen
woonte zijn persoonlijke verzame
ling regelmatig met doeken van
meestal bevriende schilders te ver
rijken zodat zijn bezit met een do
zijn Matisses, evenveel Braques, zes
Cézannes, vier Douanier Rousseaus,
Modigliani’s en Gleizes bij zijn dood
als een der rijkste particuliere col
lecties ter wereld kon worden be
schouwd
AMSTERDAM Zelfs God weet
niet of Suriname zelfstandig moet
worden. Tenminste, volgens Thea
Doelwijt, de tekstschrijfster van het
Surinaams cabaret dat gisteren in
het Mickerytheater aan een onge-
Nachtvoorstellingen
Kwaad geschied
PARIJS Na een bezoek dat hij
donderdag aan het sterfhuis van Pi
casso bracht, heeft diens advocaat,
mr. Rolane Dumar bekendgemaakt,
dat de volledige collectie van mo
derne schilderijen van de meester
voorzover niet door hem zelf ge
schilderd aan het Parijse Louvre-
museum zal worden overgedragen.
Vanaf zijn jeugd had Picasso de ge-
KRUISWEG 47-49 HAARLEM
TEL. 023-320244
Een vooraanstaand auteur
begint aan de levens
beschrijving van een
beroemde filmheld.
Tijdens zijn speurtocht
naar gegevens stuit de
schrijver op onvermoede
feiten Close-up: een
vlijmscherpe roman van
Een
Deighton
over een
wereld van
sterren,
supersterren,
producers
en financiers.
Een wereld,
waarin alles
te koop is. Oók incestueuze
liefde, chantage en moord.
320 pagina’s voor 17,50
bij elke boekhandel.
TALENSTUDIE
het gehele jaar door
(F1?:
In
MET HET OOG op de na
derende paasvakantie, en waar
schijnlijk ook uit gebrek aan
sterke publiekfilms in het hui
dige filmaanbod, vertoont City in
Amsterdam (en tegelijk Odeon in
Den Haag en Lumière in Rotter
dam) nog eens de avondvullende
tekenfilm „Pinocchio” van Walt
Disney. Jeugdsentiment voor
velen die de film in 1949 en later
gezien hebben, nieuwe ervaring
voor jeugdige generaties die on
danks de moraliserende toon van
Disney toch nog wel onder de in
druk kunnen komen van diens
grenzeloze techniek, onuitputte
lijke fantasie en huiselijke grap
pigheid. „Pinocchio” werd in
1939 gemaakt als tweede
avondvullende Disney-film na
„Sneeuwwitje en de zeven dwer
gen” maar wij kregen de vrije
verfilming van Collodi’s klassiek
kinderboek pas enkele jaren na
de oorlog te zien, inmiddels ge
heel in het Nederlands nagesyn
chroniseerd, wat destijds ook al
bij „Sneeuwwitje” gebeurd was.
Incident
I
ADVERTENTIE
JAC HEIJER.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
17
CHARLES BOOST
ADVERTENTIE
Als conditie voor de overdracht heeft
„ANOUK” keert zich voorts tegen de
strafmaatregelen in de arbeidsovereen
komst. Als reden voor ontslag op staan
de voet worden onder meer genoemd het
door de medewerker bekendmaken van
zijn gage aan de collega’s en het roken
in kleedkamers.
Volgens de vakorganisatie beïnvloedt
het ruime aanbod van medewerkers in
de sector van de musicalproduktles de
vaststelling van de arbeidsvoorwaarden
op bijzonder nadelige wijze.
U bent meer dan welkom.t/m
2e Paasdag van 11.00 tot 17.00 uur.
(Van onze rtv-redactie)
HILVERSUM. PromeNOS, het gro
te wandelconcert zaterdagavond 14 april
in de VARA-studio, waarvan we reeds
melding maakten is reeds volgeboekt. De
1000 beschikbaar gestelde toegangskaar
ten zijn al weg naar belangstellende
radioluisteraars. Er is in het programma
één wijziging: het Amsterdamse conser-
vatoriumorkest Alpho is vervangen door
het Danzi-kwintet.
Henk Tjon, Detta Dilrosun (boven) en
Helen Kamperveen.
1
TWEE FILMS VAN Costa Gravas
zijn in de nachtelijke uren te zien
respectievelijk in Kriterion, waar het
dagprogramma met „L’état de siège”
wordt voortgezet en in Studio K die
„L’aveu” nog eens op het programma
heeft genomen. De Marx Brothers
overdag ook al aanwezig in The Mo
vies gaan ’s nachts door met „A night
in Casablanca”. Bio. geeft een reprise
van Bo Widerberg’s. „Adalen 31”, in
Victoria nog eens „Bonnie and Clyde”
en in het Leidseplein Theater Sam
Peckinpah’s „Strawdogs”.
Presentatie
nieuwe
modellen
Maandag 16 april in Hotel Die
Raeckse t.o. de parkeergarage
Raaks Haarlem. Doorlopend
demonstratie v.a. 3 uur 's mid
dags en ’s av. om 20.30 uur een
grote show met toelichting en
optreden van Fred Brekelmans
werd belet het kasteel te betreden, heeft
uit protest of uit wanhoop een halve
fles bleekwater opgedronken waardoor
hij ijlings in het ziekenhuis van Antides
moest worden opgenomen. Zonder dat
zijn leven direct in gevaar zou zijn,
werd zijn toestand door de dokters don
derdagavond toch wel vrij ernstig ge
acht.
Bij de eerste verkoping van werken
van Picasso sinds diens dood bij Sothe
by’s in Londen werd voor een complete
serie van 100 genummerde en gesigneer
de etsen, uitgebracht door Ambrose Vol
land, het recordbod van 750.000 gulden
(Van een onzer verslaggevers)
LEIDEN. „Twee ondernemende New-
yorkse zakenlieden willen de Ameri
kaanse luchtmacht afhelpen van een
hinderlijk overschot van tien miljoen
liter ontbladeringsmiddel. Ze willen dit
„orange”, dat in verband is gebracht met
een toenemend aantal doodgeborenen in
Vietnam, leveren in het kader van de
ontwikkelingshulp aan Zuid-Amerika”.
Aldus citeerde mr. T. Muntinga, ad-
junct-directeur van Uitgeverij Hollandia
gisteren in het Leidse rijksmuseum voor
Volkenkunde, berichten in de pers.
Hij sprak daar op een bijeenkomst, ter
gelegenheid van het verschijnen van
„Bloedbad der indianen”, een aangrij
pend verslag van de Franse journalist
Lucien Bodard over de massamoord op
Braziliaanse indianen.
Over die slachtingen zijn zo nu en dan
berichten verschenen, zoals in 1968 toen
het Braziliaanse ministerie van Binnen
landse Zaken een rapport publiceerde
waarin te lezen staat, dat particulieren
met medewerking van leden van de
Dienst voor Indianenbescherming india
nen hadden vermoord door het uitdelen
van met arsenicum doordrenkte suiker.
Bodards verslag nu is een poging een
afgerond beeld te scheppen van deze
massamoorden, die al eeuwen lang aan
de gang zijn.
Prof. dr. J. W. van Hulst, lid van de
Eerste Kamer voor CHU was een van de
sprekers, die naar Leiden waren geko
men om kanttekeningen te plaatsen bij
het door mevrouw I. Grader-Oly ver
taalde boek. De senator heeft al enkele
malen interpellaties gehouden en schrif-
telijke vragen gesteld over deze kwestie,
maar „vanzelfsprekend negatieve ant
woorden gekregen” van de verschillende
ministers van Buitenlandse Zaken-
Kees de Bree wijt deze gang van
zaken aan de angst van de baas voor
jaloezie in de Disney-„familie” indien
sommige medewerkers aparte ver
meldingen kregen. Wat geen onrede
lijk excuus zou zijn, omdat bij een
'ingewikkeld bedrijf als een teken-
filmproduktie de totale artistieke in
breng van het team nogal door el
kaar kan lopen en soms moeilijk
terug te voeren is naar één enkele
persoon. Toch zouden onderzoekingen
die dienaangaande op het ogenblik
schijnen plaats te vinden, interessante
resultaten kunnen opleveren en zeker
hier en daar, bijv, in het geval Ub
Pinocchio en zijn geweten, de krekel
Jimmy.
„Het kwaad is al geschied”, aldus prof.
Van Hulst, „de indianen zijn al vrijwel
geheel uitgeroeid. Het enige wat we nog
kunnen proberen is een appèl doen op
de wereld”.
geweigerd, waarop de serie werd terug
getrokken. In november bracht een der
gelijke verzameling 94.500 pond (708.750
gulden) op. Er zijn 250 van deze serie*
vervaardigd door Ambrose Vollard, die
als enige Picasso’s werken aan de man
bracht in de jaren 1912, 1913 en 1914.
Wie het bod van 100.000 pond had ge
daan, is niet bekendgemaakt.
„Het ziet er niet naar uit dat de dood
van Picasso heeft geleid tot spectaculaire
stijging van de prijzen voor zijn werk,
tenminste op het verloop van donderdag
afgaand”, aldus Sotheby’s.
AMSTERDAM. Tussen het hoofd
bestuur van „ANOUK”, de vakorganisa-
tie voor uitvoerende kunstenaars en de I
producenten van de musical „Wat een
planeet” is een geschil ontstaan over de
arbeidsovereenkomst van de medewer
kers.
De arbeidersovereenkomst houdt vol- j
gens „ANOUK” het gevaar in dat de
medewerkers weken achtereen zonder
een vrije dag zullen moeten optreden.
ANOUK heeft er ook bezwaar tegen
dat de producenten de produktie zonder
meer kunnen stoppen als hoofdrolspelers
om welke reden dan ook niet meer
zouden optreden. De medewerkers kun
nen in dat geval voor een periode van
veertien dagen geen rechten op betaling
doen gelden, aldus de vakorganisatie.
HET NED. FILMMUSEUM zet zijn
reeks voorstellingen van Amerikaanse
films uit de beginpèriode van de
zwijgende film voort met „Mickey”
op woensdag 18 en „The toll gate” op
donderdag 19 april. „Mickey” uit
1916-1918 is een doorlopende openba
ring van het komische talent van
Mabel Normand, een toonaangevende
actrice in Vitagraph en Keystone-
produkties die al enige jaren filmer
varing achter de rug had toen zij in
1914 de debuterende Charlie Chaplin
ontmoette, hem wegwijs maakte in
zijn nieuwe carrière, korte tijd zijn
„leading-lady” werd en zelf in enige
films die hij voor Mack Sennett
maakte als zijn regisseur optrad.
Hoe sterk Chaplin’s invloed in die
korte tijd op deze komische actrice
was, blijkt duidelijk uit „Mickey”.
Daarin speelt Mabel Normand met
veel charme en gevoel voor humor
en met enkele komische trekjes die
aan Chaplin herinneren de rol van
een in het wild opgegroeid meisje dat
tijdelijk onderdak vindt in het huis
van haar rijke familie. Mabel Nor
mand was voor die tijd een unieke
filmpersoonlijkheid, die te veel ener
gie aan de dag legde voor haar zwak
ke gezondheid. Ze stierf in 1930, zes
endertig jaar oud. „Mickey” is de
beste film gebleken uit haar te korte
loopbaan.
Donderdag is een andere filmper
soonlijkheid uit die dagen aan de
orde, namelijk William S. Hart (1870-
1946), het prototype van de cowboy
die in „The toll gate” een waardige
opvolger of gelijkwaardige, concur
rent bleek voor wildwest-acteurs als
Broncho Billy en Tom Mix. Meestal
speelde hij de schurk met het goede
hart en zijn populariteit was jaren
lang bijzonder groot. Opnieuw dus tot
tweemaal toe unieke gelegenheden
om iets te weten te komen over de
beginjaren van eeh grote filmindus
trie.
Hij wees er daarbij op dat de Braziliaan
se vertegenwoordiging in Nederland wel
degelijk gevoelig is voor reacties op deze
kwestie vanuit het parlement of van de
bevolking.
Het beste bewijs hiervoor leverden de
Braziliaanse diplomaten zelf door on
danks een uitnodiging van „Hollandia”
om naar de bijeenkomst in Leiden te
komen te verklaren dat men „verhin
derd was”.
U kunt elke dag beginnen
met de taal die u wenst
ita talenpracticum
Mr. A. Bruchschool - Jacobstraat 2
- tegenover parkeergarage
Tel. 020-236663, tussen 17 en 21.30
uur tel, 023-310953
Doelwijt in de meeste nummers legt
komt met veel ironische binnenpret
over. Het contact is er direct en spon
taan. De combo speelt welluidende mu
ziek, die eerder op Jazz dan op Suri
naamse folklore gebaseerd is.
Het programma is in Mickery, Rozen
gracht 117 te zien vanavond en morge
navond om half negen en op 19, 20 en
21 april om 24 uur.
f BARTELJORISSTRAAT13-17
Zo’n hervertoning van een werk
stuk uit de Disney-studio’s roept uiter
aard herinneringen op aan de be
roemde tekenfilmer die onuitwisbare
figuren als Mickey Mouse, Donald
Duck en ontelbare dierentypes als
figuratie ontwierp en wiens ontemba
re activiteit er tenslotte toe leidde dat
alle filmgenres in zijn studio beoe
fend werden naast de tekenfilm (lang
en kort) de natuurfilm (True life
adventures), de speelfilm (..Treausre
Island”, („Robin Hood”), de musi
cal („Mary Poppins”), de trucfilm
(„live action” gecombineerd met te
kenfragmenten). Het grootste deel
van deze explosie van „neven”-activi-
teiten valt na de oorlog en men mag
veilig aannemen dat na „Sneeuwwit
je” de directe bemoeienissen van
Walt Disney met de onder zijn naam
uitgebrachte tekenfilms aanzienlijk
verminderd zijn, zo niet geheel zijn
verdwenen. Hij ging voornamelijk als
produktieleider optreden.
In het laatste nummer van „Skoop”
vindt men een interessant artikel van
Kees de Bree over Disney en zijn staf
van medewerkers, juist naar aanlei
ding van het heruitbrengen van „Pi
nocchio”. Er is, zo onthult de schrij
ver, de laatste tijd pas gebleken, (wat
velen al hadden kunnen vermoeden)
dat Disney in de loop der jaren met
de eer is gaan strijken, eigenlijk be
stemd voor veel aan de buitenwereld
onbekende kunstenaars die het werk
deden waaronder Disney vervolgens
zijn naam zette. Dat gold zowel voor
de tekenfilms als voor de krantestrips
die als bijprodukt van en tegelijk als
reclame voor de op dat ogenblik
lopende tekenproduktie kon gelden.
Wat die strips betrof wordt de
Donald Duck-serie op naam van een
zekere Carl Barks gezet en uit een
biografisch artikel van David R.
Smith over de in 1971 overleden te
ken- en trucfilmer Ub Iwerks die in
de grijze oudheid naam maakte als
zelfstandige schepper van de teken-
filmfiguur „Flip, the Frog”, blijkt het
grote aandeel van deze man achter
de schermen in de Disney-produkties.
Iedereen kan natuurlijk begrijpen
dat Walt Disney niet eigenhandig ie
der beeldje van zijn films en niet
ieder plaatje van zijn strips tekende,
al kwamen zijn films onder zijn
naam uit en zette hij zijn handteke
ning als handelsmerk op ieder laatste
plaatje van zij» comic-strip. Zelfs de
kleinste tekenfilm vereist zoveel en
nauwgezet tekenwerk dat er veel
anonieme dienstverlening bij betrok
ken is. Maar in een „cartoon-factory”
zoals Disney tenslotte creëerde, zijn
zelfstandige kunstenaars nodig die
niet alleen met ideeën komen aan
dragen, maar ook eigen ontwerpen
moeten maken en hun stempel kun
nen drukken op een hele film.
to. En Cinéac Reg. Breestraat brengt
als Nederlandse première de mis-
daad-komedie „De grote blonde met
één zwarte schoen” van Yves Robert
met onder meer Mirille Darc en
Bernard Blier. In The Movies een
Marx Brothers-programma met op
iedere avond afwisselend „The big
store” en „At the circus”.
Iwerks en vooral ook voor Wooly
Reitherman (sinds „Sneeuwwitje”
medewerker aan alle grote teken
films, regisseur ook van veel Disney-
speelfilms en nu zo ongeveer de
artistieke erfgenaam van de in ’66
overleden Walt) een verlaat eerbe
toon kunnen worden.
de meester gesteld dat de kunstwerken
tezamen in één zaal zullen moeten
worden ondergebracht.
Door de enorme hoeveelheid Picasso’s
die nu plotseling „vrij” is gekomen,
schijnen de prijzen van zijn werken al
ongunstig te worden beïnvloed.
Ondertussen heeft zich donderdag ook
bij ht kasteel Vauvenargues bij Aix-n-
Provence waar Picasso zal worden be
graven nog een incident voorgedaan. Het
12-jarige kleinzoontje van de meester
dat, schijnt het, door de parkwachter
MAAR BIJ „PINOCCHIO” hoeft
men nog niet aan die complicaties te
denken. Terwijl „Sneeuwwitje” nog
in produktie was, werd deze tweede
avondvullende tekenfilm door Disney
persoonlijk voorbereid. En al heeft de
grote man natuurlijk veel te danken
aan de door een intensieve produktie
in een tiental jaren getrainde groep
tekenaars, achtergrondontwerpers en
specialisten in het creëren van speci
ale effecten (enige honderen in to
taal) het sprookje van de als mario
net ontworpen Pinocchi die door het
goede en heldhaftige te kiezen een
echt mens wordt, draagt nog duide
lijk de Disney-signatuur.
Hoe gemakkelijk' hij (of zijn studio)
zich later, door omstandigheden
gedwongen aan andere stijlen zou
weten aan te passen, bleek pas kort
na ’45 toen een groep ontevreden
stafleden ontslag nam en de UPA
oprichtte. De nieuwe tekenfilmstijl
werd snel geïntegreerd in bijv.
„Winnie de Pooh”, „Alice’s adventures
in Wonderland”, „De nacht van de
koude neuzen” en „The aristocats” die
weinig gemeen meer hebben met het
gestandaardiseerde Disney-werk. Daar
om is het goed Disney’s oorspronke
lijke kracht, zijn fantasie, techniek,
sentimentaliteit en behoudzucht, te
rug te zien in al haar oorspronkelijke
kracht waarin wansmaak, kitsch en
ook een beetje schijnheiligheid op een
natuurlijke manier thuishoorden.
Het is een van de weinige prikjes die
het Surinaams cabaret de huidige rege
ring geeft. Veel meer dan met het door
prikken van de problemen houdt het
zich bezig met het aantonen van de
noodzaak van een eigen Surinaamse cul
tuur. Dat is goed gezien, maar ik moet
zeggen dat ik een lekker scherpe revolu
tionaire prik toch wel miste; een prik
die je enig zicht zou kunnen geven op
een echte verandering van de waanzin
nige structuur van de Surinaamse sa
menleving, die nog ingewikkelder is dan
een Nederlandse kabinetsformatie. Maar
goed, zonder een gemeenschappelijk uit
gangspunt in de cultuur, geen radikale
verandering.
Het cabaret van Thea Doelwijt en
Henk Tjon (regie) schetst met een grote
dosis zelfspot de Surinaamse toestand. In
het eerste nummer leggen ze uit waar
het ligt, hoe groot het is en wat het
allemaal nèt niet is. Suriname is nèt
geen kolonie; nèt niet Curacao; al bijna
een Zuid Amerikaans land; een ontwik
kelingsland dat academici levert aan het
moederland en Surinamers bestaan nèt
nog niet. Ga er maar eens aanstaan.
Thea Doelwijt en de haren bieden geen
kant en klare oplossing, laat staan dat
ze de revolutie prediken. De huidige
toestand komt maar één keer goed aan
bod, in een treurlied voor de jongen die
door de politie is neergeschoten. Aan het
slot roepen de cabaretiers al die Surina
mers die wegtrekken uit hun land, op
om weer terug te komen, offers te
brengen om een land met een eigen
gezicht op te bouwen.
Het programma zit muzikaal en visu
eel sterk in elkaar. Henk Tjon geeft elk
nummer een aantrekkelijk uiterlijk, dat
met aanstekelijk plezier door Detta Dil
rosun. Helen Kamperveen, Mike Ho-
Sam-Sooi en hemzelf op het publiek of I
het Surinaams is of Hollands wordt
overgebracht. En de zelfspot die Thea
TERWIJL CINÉTOL VOOR de
derde en helaas laatste week Truf-
faut’s kostelijk liefdesmelodrama
„Anne en Muriel” („Les deux Anglai-
ses et le continent”) op het program
ma houdt, komt het Leidseplein The
ater (dat „Manson” na een week laat
vallen) met de nieuwste Truffaut
Une belle fille comme toi”. Een onge
bruikelijke, om niet te zeggen onher
kenbare Truffaut: dwaas, geestig, luid
ruchtig en niet terugdeinzend voor
sterk aangezet spel en krachtdadige
actie. Hoofdpersoon is de mooie en
opgewekte Bernadette Lafont die
voor niets terugdeinst om zich van
een plezierig leventje te verzekeren
en uiteindelijk in de gevangenis te
rechtkomt.
Daar wordt zij studie-object van
een jonge socioloog (André Dussolier)
die haar in enige zittingen interviewt
om materiaal te verzamelen voor zijn
proefschrift over misdadige vrouwen.
Camille Bliss, zoals Bernadette La
font in de film heet, hangt de argelo
ze student een verbijsterend en vaak
leugenachtig verhaal van haar leven
op, dat hij als geïsoleerd weten
schapsmens totaal verkeerd interpre
teert. Hoe zij haar doel bereikt om in
de amusementswereld een rol van
betekenis te spelen, waarbij zij on
derwijl diverse slachtoffers maakt en
haar ondervrager achter de tralies
weet te werken, onthult Truffaut ons
op een luchtige, maar weinig verfijn
de manier.
Er is een onderhoudende klucht
ontstaan, met voornamelijk Bernadet
te Lafont (die al in Truffauts aller
eerste korte speelfilm „Les mistons”
optrad) als gangmaakster. Truffaut
blijft op de achtergrond en 'misschien
is „Toch een toffe meid”, zoals de
film populair door de importeur her
doopt is, alleen maar een eerbetoon
aan de eerste actrice die de filmer
mocht regisseren.
Behalve twee Truffauts zijn er de
ze week ook twee „vuisten”-films van
het duo Terence Hill en Bud Spencer
te zien, resp. in Flora, waar voor de
vierde week „De duivel hale je” en in
Rembrandtplein Theater, waar „De
vier vuisten de lucht in” alles geven
wat hun titels beloven. Over „Pinoc
chio” in City schreven we al hierbo
ven, terwijl van de andere belangrij
ke premières van vorige weken Ber-
tolucci’s „Last tango in Paris” in
Alhambra I en Nöggerath „Le char
me discret de la bourgeoisie” van
Bunuel in Calypso, „L’état de siège”
van Costa Gavras in Kriterion en
„Duel” in Alhambra 2 zijn gebleven.
„West Side Story” is terug in Du
Midi, „De hofnar” met Danny Kaye
kan men opnieuw gaan zien in Rial-
