OORLOGSZUCHTIGE KRETEN IN EGYPTE
Veel arrestaties
in Turkije
Chirurgen
vergeten
Trein met bommen
Jacques Maritain
vliegt de lucht in
overleden
Eén-mei acties in
Spanje en Portugal
Sake v. d. Ploeg
blijft lid AVB
Tijd rijp om iets aan Turkije te doen
Taak Saljoet-2
beëindigd
tang
o
Op de vlucht
bommen
voor
achtergrond
VEEL SCHADE; GEEN ERNSTIG GEWONDEN
GEVANGENEN IN
GEORGIA BREKEN
MASSAAL UIT
Nelissen wint festival
voor poppenspel
Bromfietsverzekering
niet verder omhoog
Geen prijsstop of
nieuwe belastingen
in Verenigde Staten
F W i
3
30
APRIL
1973
MAANDAG
Meir
1
Hearings
Pressie
t
r
i
DEN HAAG De PvdA-fractie in de Tweede Kamer meent dat
een Nederlandse regering met Max van der Stoel als minister van
Buitenlandse Zaken in het ministerscomité van de Raad van Europa
de kwestie-Turkije aan de orde moet stellen. Een klacht tegen Turkije
bij de Europese Commissie voor de Rechten van de Mens, wegens
schending van de mensenrechten door het martelen van gevangenen
en aantasten van de fundamentele vrijheden, kan eventueel na de in
oktober in Turkije te houden verkiezingen worden ingediend, aldus
het PvdA-Tweede-Kamerlid Piet Dankert.
9 'M 1
a
I
Spanning stijgt in Midden-Oosten
1
(Van onze correspondent)
1
.ziïSig i
r
i
t
i
i
i
1
i
1
T
Sinds twee jaar geleden de noodtoe
stand in Turkije werd afgekondigd zijn
bijna 4000 politieke extremisten door
militaire rechtbanken berecht.
WASHINGTON. President Nixon is
niet van plan nieuwe belastingen of een
prijsstop in te voeren als middel om de
economie af te koelen en de inflatie af te
remmen.
Een Cambodjaanse vluchteling draagt
hier een oude man weg die gewond is
geraakt bij de hevige bombardementen
van de Amerikaanse luchtmacht rond de
Cambodjaanse hoofdstad Pnom Penh.
Vele duizenden mensen zijn op de vlucht
geslagen voor de zware luchtaanvallen
van vorige week.
De conventie en het statuut bieden
de mogelijkheid het Turkse regime
TOULOUSE (AFP). Op 90-jarige
leeftijd is zaterdag in een klooster bij
Toulouse de katholieke filosoof Jacques
Maritain overleden.
B
1
B
t
1
1
B
l
l
1
B
B
1
1
3
B
B
e
1
e
s
i
i
Dankert sprak in Amsterdam op
een bijeenkomst van het Nederlands
Turkije Comité ter herdenking van
het feit dat twee jaar geleden in de
belangrijkste Turkse bevolkingscentra
en het door Koerden bewoonde ooste-
Hjk deel van het land de uitzonde
ringstoestand werd afgekondigd.
ISTANBOEL. (Reuter) De Turkse
autoriteiten hebben 60 leden gearres
teerd van een nieuwe communistische
organisatie die van plan zou zijn een
guerrilla-oorlog in het land te ontkete
nen. De organisatie zou verantwoorde
lijk zijn voor recente bomaanslagen op
twee politieposten in Oost-Turkije, de
moord op een nachtwaker in Istanboel
en andere misdaden. De organisatie
draagt de naam Marxistisch-Leninisti-
sche Turkse Communistische Partij.
op dat daartoe behoren het recht van
vergadering en vakvereniging en van
een rechtvaardige beloning die de arbei
der en zijn gezin in staat stelt op een
behoorlijk materieel, cultureel en gees
telijk niveau te leven. Zij zeggen dat de
bevordering van de mensenrechten in
Spanje nog niet voldoende op arbeidsge
bied is gerealiseerd.
De autoriteiten hebben gisteren dui
zenden geëvacueerden uit Roseville toe
gestaan naar hun huizen terug te keren.
Het onmiddellijke gevaar is geweken, al
blijft er volgens de autoriteiten nog
kans op ontploffingen bestaan. Mijn-
opruimingsdeskundigen die tot op twee
honderd meter van het emplacement
kwamen, berichtten dat langs de spoor
baan nog hopen onontplofte bommen
liggen.
terscomité zijn zich voldoende bewust
van de pressiemiddelen die hun ter
beschikking staan in de vorm van
een onderzoek naar schendingen van
de mensenrechtconventie, het minis
terscomité schrikt er voor terug uit
stoting wegens schending van het sta
tuut van de Raad waar te maken.
Egyptische strijdkreten heeft vernomen
en gereed is om het hoofd te bieden aan
hervatting van de vijandelijkheden. Zij
zei dat president Sadat „overstuur” is en
dat zoiets al eerder tot oorlog had ge
leid. „Het eenvoudigste is dan tot oorlog
voeren over te gaan, zelfs als Cairo heel
goed weet dat het niet gunstig zal zijn
voor Egypte of andere Arabische lan
den”, zei ze.
ROSEVILLE (UPI en Reuter). Mjjn-
opruimingsdeskundigen zullen vandaag
het rangeerterrein bij de Californische
stad Roseville onder handen nemen. Za
terdag vloog daar een munitietrein in
brand waardoor de ene na de andere
met bommen en propaangas beladen
wagon In de lucht vloog. Bjj de ramp
zijn vijftig mensen niet-ernstig gewond
geraakt en is voor miljoenen dollars aan
schade aangericht.
Een reusachtige paddestoelwolk verhie)
zich boven het rangeerterrein van Rose
ville, toen een met bommen geladen
trein in brand vloog. Tot in de wijde
omtrek kwamen door de explosies weg
geslingerde stukken metaal neer.
In Oporto, het Canehas-kwartier van
Lissabon, Setubal, Vila Real de Santo
Antonio, Olheo en Faro in Portugal zijn
zondag pamfletten verspreid waarin
wordt opgeroepen tot 1-meiviering van
de Portugese bevolking. De „revolutio
naire brigades”, stellen zich verantwoor
delijk voor de verspreiding van de pam
fletten.
BAINBRIDGE (Reuter) Vieren
twintig zwaargewapende gedetineerden
zijn zaterdagavond uit een gevangenis te
Bainbridge, in de Amerikaanse staat
Georgia, ontsnapt. Twee van hen konden
spoedig worden aangehouden, maar de
overigen zijn voortvluchtig.
Een bewaker had de poort voor de
gedetineerden geopend nadat twee van
hen hem een zogenaamde geldtas onder
de neus hadden gehouden. Hij werd
daarna overmeesterd en gedwongen de
sleutels van de wapenkamer en diverse
auto’s af te geven. De mannen gingen er
met pistolen en geweren vandoor, som
migen in een overvalwagen maar ande
ren te voet.
Minister van Financiën Schultz zei dit
tijdens een vraaggesprek voor de Ame
rikaanse televisie. President Nixon is te
gen invoering van een prijsstop om de
stijging van groothandels- en kleinhan
delsprijzen te beknotten. Schultz tekent
hier bij aan dat er mogelijk wijzigingen
zullen wordenaan gebracht in de huidige
vrijwillige richtlijnen voor de prijzen.
De reeks explosies begon zaterdagoch
tend. Brand in een van de wagons was
er de oorzaak van. De trein telde 103
wagons, geladen met bommen en gas
voor een marinedepot in San Francisco.
Gebouwen werden met de grond gelijk
gemaakt. Tot op 150 kilometer in de
omtrek voelde men de luchtdruk van de
explosie. Er zijn geen aanwijzingen
dat er sabotage in het spel is.
Tijdens de uren durende explosies
werden ongeveer 35.000 mensen uit de
omgeving van het rampgebied geëvacu
eerd.
De in 1882 in Parijs geboren Maritain
werd vrijzinnig-protestants opgevoed,
maar ging in 1906, mede door contact
met Leon Bloy, samen met zijn Rus-
sisch-joodse vrouw, Raissa Oumancoff,
tot het katholicisme over en werd een
aanhanger van het Thomisme.
In 1914 werd hij hoogleraar aan het
Institut Catholique in Parijs. Van 1945-
1948 was hij Frans ambassadeur bij het
Vaticaan. Van 1948 tot 1960 doceerde hij
in Princeton. Daarna trok hij zich terug
in een klooster bij Toulouse, waar hij
nu is overleden.
BEIROET/JERUZALEM (AFP en
UPI) President Hafez Assad van
Syrië vreest een Israëlische aanval
en heeft het Syrische leger in staat
van alarm gebracht, aldus de pers
in Beiroet. De kranten schrijven ook
dat Assad naar Cairo gaat voor een
dringend gesprek met Sadat. Het
blad l’Orient le Jour zegt in diplo
matieke kringen te hebben ver
nomen dat de Syrische regering in
lichtingen heeft gekregen „die er op
wijzen dat Israëlische agressie voor
de deur staat”. An Nahar meldt dat
Assad na zijn bezoek aan Cairo naar
Moskou doorreist.
Minister van Buitenlandse Zaken Ab
ba Ebam had donderdag gezegd dat de
oorlogszuchtige taal in Arabische hoofd
steden tot doel had „de spanning op te
voeren” maar dat het Israëlische opper
bevel er wel terdege rekening mee
houdt.
AMSTERDAM. Poppenspeler Jan
Nelissen uit Amstelveen heeft voor de
tweede maal de eerste prijs gewonnen in
het Vlaams-Nederlandse festival voor
poppenspel in het Belgische Tienen. Ne
lissen. die nu zijn vierde eerste prijs in
België behaalde, kreeg de prijs voor zijn
vertolking van het kinderspel „Het on
gehoorzame aapje.”
MADRID. (AFP) Een paar duizend
arbeiders in de Baskische provincie Gui-
puzcoa hebben dit weekeinde het werk
neergelegd na een oproep van verschei
dene klandestiene organisaties bij het
naderen van de eerste mei, die overigens
in Spanje niet gevierd wordt als de dag
van de arbeid maar als feestdag van St.
Jozef de werkman. In een vijftiental
ondernemingen in het industriegebied
van San Sebastian ligt het werk sinds
vrijdag nu stil.
Volgens Dankert is er voldoende
bewijsmateriaal voor het indienen
van een klacht wegens schending van
de, ook door Turkije getekende, Eu
ropese Conventie voor de Rechten
van de Mens. Sommige in de conven
tie vervatte vrijheden mogen worden
opgeschort als het volksbestaan wordt
bedreigd, maar marteling is onder
geen voorwaarde toegestaan. Het is,
aldus Dankert, moeilijk waar te ma
ken dat de misschien tweehonderd
terroristen die voor het afkondigen
van de noodtoestand actief waren,
het volksbestaan bedreigden of nog
bedreigen. Het verlengen van de uit
zonderingstoestand kan op geen enke
le wijze worden gerechtvaardigd.
Enkele duizenden mensen zijn ge
marteld, niet eens zo zeer om bepaal
de gegevens te verkrijgen, als wel om
schrik aan te jagen. De militairen en
de huidige rechtse meerderheid die de
Grondwet heeft veranderd omdat die
mogelijkheden bood voor een vreed
zame wijziging van de sociale ver
houdingen keren zich, bevreesd de
macht te verliezen, niet slechts tegen
links, maar ook tegen „liberalen van
het type Geertsema”, aldus Dankert.
LEEUWARDEN. Sake van der
Ploeg blijft lid van de Agrarische en
Voedingsbedrijfsbond van het NVV. Hij
schrijft dat in het pas verschenen num
mer van het bondsblad Voeding, waarin
hij afscheid neemt' als redacteur van dat
blad en als voorzitter van de bond. Zijn
werk voor de bond heeft hij in de
afgelopen 28 jaar als zijn levenswerk
ervaren en dat is het mooiste wat men
een mens kan geven, zegt Van der
Ploeg.
Er zijn volgens het Kamerlid twee
middelen om de Turkse autoriteiten
onder druk te zetten: door het sta
tuut van de Raad van Europa, een
mogelijkheid die nu al zou moeten
worden gebruikt, en door de conven
tie voor de Rechten van de Mens, een
mogelijkheid die nog in petto moet
worden gehouden.
Het onderzoek dat het ministersco
mité op grond van het statuut zou
kunnen laten uitvoeren, zou betrek
king kunnen hebben op de rechtvaar
diging voor het verlengen van de
uitzonderingstoestand (die opschorting
van bepaalde mensenrechten en vrij
heden mogelijk maakt) en op wets
teksten en wijzigingen van de
Ook wordt melding gemaakt van Is
raëlische demonstratievluchten boven
Libanees gebied, „oorlogsvoorbereidingen
in Egypte” met een reis van de opperbe
velhebber van de Egyptische strijd
krachten, generaal Ismail All, naar Sa-
oedi-Arabië, fellere activiteit van Pale-
stijnen in Israel en de bezette gebieden
en de „Mirage-kwestie” de aanwezig
heid van Mirages die Frankrijk aan
Libië had geleverd, In Egypte.
„El Moharrer” schrijft dat „de strijd
dichter bij is dan iemand ooit zou kun
nen vermoeden”. Behalve Libië, Syrië en
DEN HAAG De bromfietsverzeke
raars zullen de huidige tariven voor
casco-verzekeringen in het bormfietsjaar
1 maart 1974 tot 1 maart 1975 niet
verhogen. Tenzij zich zodanige omstan
digheden voordoen dat niet redelijker
wijs kan worden verlangd, de tarieven
ongewijzigd te laten, maar dit moet wel
in overleg met het departement van
Economische Zaken in antwoord op vra
gen van de Tweede-Kamerleden Janssen
en Epema-Brugman (beide PvdA), over
de aanzienlijke verhoging van de casco-
verzekering voor bromfietsen, in sommi
ge gevallen zelfs met bijna 100 procent.
De verhoging van de premie was
noodzakelijk omdat de schade de bruto
premie in de afgelopen jaren sterk is
gaan overtreffen, aldus miister Lang
haam
Het Parijse blad „Le Figaro”, schreef
zaterdag inzake de Mirages dezelfde in
lichtingen te hebben ontvangen als de
Israëlische regering. Er zouden 18 toe
stellen in etappes zijn overgevlogen, eerst
uit Tripoli naar Tobroek, waarna de
meeste van deze toestellen naar Egypti
sche bases in Benisweif en Fajoem ten
zuiden van Cairo zouden zijn gegaan.
Mevrouw Meir zei dat er pas een
oplossing voor het Palestijnse vraagstuk
kan komen wanneer een vredesverdrag
ia gesloten. Zij is tegen vorming van een
Palestijnse staat in het bezette deel van
Jordanië omdat. Israel dan weer naar
zijn grenzen van 1967 zou moeten terug
keren. Een dergelijke staat zou slechts
één doel hebben: een wig vormen naar
het hart van Israel. De Palestijnen heb
ben bovendien geen leider. De enigen die
van zich doen spreken „zijn de terroris
tenleiders Yasser Arafat en George Ha-
basj”, zei zitj.
De bisschoppen in Catalonië hebben
ter gelegenheid van de eerste mei een
beroep op de parochianen gedaan alles
te doen wat in hun macht is om d e
rechten te eerbiedigen die door de Vere
nigde Naties en in de encycliek Pacem
in Terris worden erkend. Zij wijzen er
MACHIDA. (AP) De politie in de
Japanse stad Machida heeft van
daag twee chirurgen verhoord na
dat uit de gecremeerde resten van
een van hun patiënten een chirur
gische tang tevoorschijn was geko
men.
Volgens de autoriteiten werd de pa
tiënte, de 69-jarige mevrouw To-
moyo Takizawa, deze maand geo
pereerd aan een maagzweer. Zij
overleed tien dagen later en de
tang werd ontdekt toen haar li
chaam op verzoek van de familie
was gecremeerd.
De politie vermoedt, dat de chirurgen,
Funinori Watanabe en Sadao Ana-
zawa, de tang in de buikholte van
de vrouw hebben achtergelaten. In
dien dit zo is, zullen de beide
chirurgen zich wegens moord voor
de rechter moeten verantwoorden.
Egypte hebben ook andere Arabische
landen laten weten bereid te zijn in elke
vorm aan de strijd deel te nemen, aldua
het blad.
Generaal Ismail is naar Saoedi-Arabië
gegaan met het oog op de militaire
samenwerking tussen beide landen.
Egypte ontvangt niet alleen financiële
steun maar zou ook Lightning-straalja-
gers van dat land krijgen. Saoedi-Arabië
zou ook in de Westerse landen wapens
kopen voor Egypte. „An Nahar” meldt
dat ook „het wapen van de olie” zal
worden gebruikt. De olieproduktie zou
niet worden opgevoerd zolang de Ameri
kanen hun politiek ten aanzien van het
Midden-Oosten niet wijzigen.
dat het lidmaatschap van de r aad
beschouwt als de belichaming van
het Europese karakter van Turkije
onder druk te zetten. Volgens artikel
3 van het statuut onderschrijft elk
aangesloten land de rechten van de
mens en de fundamentele vrijheden.
Artikel 8 voorziet in uitstoting bij
een meerderheid van tweederde in
het vertegenwoordigers van zeventien
landen omvattende ministerscomité
als deze rechten en vrijheden
worden geschonden. Tot nu toe, aldus
Dankert op de vorige vergadering van
kwestie-Turkije slechts door enkele
ministers, in zeer vage termen, aan
de orde gesteld.
Met steun van vrijwel uitsluitend
socialistische afgevaardigden heeft
Danert op de vorige vergadering van
de Assemblee voorgesteld een missie
naar Turkije te zenden. Het is over
dit voorstel dat volgende maand een
beslissing zal worden genomen, die er
toe kan leiden dat Turkije, evenals
Griekenland, uit de raad wordt gesto
ten.
MOSKOU (AFP). Het programma
van het Sovjetrussische ruimtestation
„Saljoet-2” is voltooid, zo heeft het pers
bureau Tass zaterdag meegedeeld. Ge
zegd werd dat de lancering van het
ruimtestation tot doel had „een verbe
terde versie te beproeven” van de motor
en verscheidene systemen en apparaten
aan boord.
De Saljoet-2 werd op 3 april gelan
ceerd. In het Westen werd verwacht dat
het ruimtestation met behulp van een
Sojoez zou worden bemand. Dat is niet
gebeurd. Grondstations in de Verenigde
Staten en Frankrijk hebben waargeno
men dat er verscheidene onderdelen van
het ruimteschip zijn losgeraak* en er
naast zweven.
De voorganger, Saljoet-1, werd 19
april 1971 gelanceerd. Vier dagen na die
lancering kwamen de drie ruimtevaar
ders bij terugkeer naar de aarde om.
Op basis van de feiten verdient
Turkije te worden uitgestoten, aldus
het Kamerlid. Maar anders dan bij
Griekenland, waar door de staats
greep van de kolonels de democratie
onherstelbaar was vernield, kan op
Turkije het lidmaatschap van de
Raad als pressiemiddel worden ge
bruikt. De Assemblee noch het minis-
Hij hoopt dat de vriendschapsbanden
bij honderdtallen, die er zijn ontstaan
voor hem en zijn vrouw, niet verloren
zullen gaan. „Wanneer zich om beleids-
redenen binnen de vakbond een opzien
barend ontslaggeval voordoet, is het niet
ongebruikelijk dat de daarbij betrokkene
in de gelegenheid gesteld wordt in de
beleidsinstanties van een bond verant
woording van zijn beleid af te leggen.
Dat is voor wat mij betreft niet moge
lijk gebleken”, aldus de heer Van der
Ploeg.
Sake van der Ploeg zal daarom zo
goed als dat gaat op een andere wijze
trachten zijn zienswijze, die tenslotte tot
het nemen van zijn ontslag leidde, bij de
leden te verantwoorden met erkenning
van de daarbij gemaakte fouten. (Fouten
overigens welke niet door hem gemaakt
zijn, deelde hij ons mee).
Het is Van der Ploeg niet onbekend
dat enkele leden overwegen het lidmaat
schap van de AVB op te zeggen. Hij
ontraadt die leden dat ten sterkste. „On
ze woorden en daden hebben alleen
betekenis en kracht wanneer wij bij
elkaar blijven staan.”
Premier Meir zei zaterdag In een
vraaggesprek voor de radio dat Israel de
Grondwet die in strijd zijn met de
conventie voor de Rechten van de
Mens.
De politieke en juridische commis
sies van de Assemblee van de Raad
van Europa die in de tweede helft
van de volgende maand in Straats
burg bijeenkomt, zullen waarschijn
lijk besluiten een commissie in te
stellen, die moet onderzoeken of Tur
kije de mensenrechtconventie
schendt.
De Turkse minister van Buiten
landse Zaken Haluek Bayuelken
heeft al te verstaan gegeven dat een
dergelijke missie niet welkom zal zijn
in Turkije. De commissie zou dan in
Straatsburg Turken als getuige kun
nen horen (evenals enige jaren gele
den Grieken werden gehoord).
In de loop van de week waren pam
fletten verspreid die getekend waren
door de communistische partij, arbei-
derscomités en de Baskische afschei
dingsbeweging ETA. Daarin werden de
arbeiders opgeroepen het werk bij het
naderen van de eerste mei neer t
leggen teneinde vrije vakverenigingen en
salarisverhoging te verkrijgen.
Gewapende politiemannen hebben op
strategische punten in San Sebastian
postgevat.
In Catalonië is de situatie bij de Seat-
«u tof abri eken gespannen. De meesten
van de circa 24.000 arbeiders legden
zaterdag het werk neer om te bewerk
stelligen dat recente verhogingen van
premies voor sociale verzekeringen door
de maatschappij zullen worden betaald.
De directie heeft vijf arbeiders ontslagen
die volgens haar de leiding van de actie
hadden.
