Idealen op sobere wijze weergegeven
Vietnamese opera wil
cultuur èn strijd dienen
voor liefhebbers
van musicals
ADOLF HITLER ALS HELD VAN
FILMPRODUCERS EN UITGEVERS
PANDA
FERDINANDS BELEVENISSEN
„En nu naar bed”
M
Peil'*
Ondanks groeiende weerzin in Bondsrepubliek
en
Pingo
tel
komeet
Folie,
I
DINSDAG 1 MEI
1973
9
TV VANAVOND
TV DINSDAG
RADIO WOENSDAG
TV WOENSDAG
Beklemmend boek
en de
(Van onze redacteur in Bonn)
BONN Dat filmproducenten,
schrijvers en een ijverige Oosten
rijkse toneelspeler zich ineens uit
sloven om het Duitse volk te ver
tellen wie Adolf Hitler nu precies
geweest is, bevalt in de Bondsrepu
bliek niet iedereen. Na de wereld
première van „Hitler de laatste
tien dagen” kondigde bijvoorbeeld
de persdienst van de evangelische
kerk vast aan: „Andere films over
hetzelfde onderwerp en van het
zelfde slag zullen volgen. Hitler als
schurk, Hitler als zieke man, Hitler
privé, op zekere dag misschien zelfs
Hitler als meld: Alles wat aan de
bioscoopkassa te verkopen is, staat
voor onze deur”.
WAT 'N IDEE! IK
VERKLEED MEALS
ZEEROB'
H
„Mein Kampf” als cabaret
ii
r
I L-
ALSMIJN MAAG MAAR
NIET GAAT KNORREN.
WANT DAN WORDT POLLE
LMISSCHIEN WAKKER U
RADIO ffl TELEVISIE
van
(ged.
10.45
K)
19.50
CEES STRAUS.
19.30
21.40
22.05
Kenmerk-
22.10
4201K
i
Het artistiek Ensemble stelt tegenover
de warrige en corrupte idealen van een
zogenaamd bevrijd land (waar een bui
tenlandse mogendheid de touwtjes nog
immer in handen wil houden) de een
voudige idealen van de mens-zelf. Reële,
overzichtelijke idealen, die de boer of de
stedeling wat meer uitzicht hebben te
geven op een iets betere wereld zonder
angst voor de dood. Daarnaast zijn er de
helden als Ho Chi Minh, Nguyen Van
Troi en strijders van Khe Sanh en Dong
voorgehouden. Hun veroveringen gaan
gepaard met een rock roll muziekje.
Het Vietnamese gezelschap is het le
vende bewijs van een cultuur (zij het in
ballingschap voortgebracht) die ons op
overtuigende wijze stelling kan laten
nemen.
Een groepje danseressen van het Viet
namese Ballet.
20.00
20.20
22.55
23.05
23.10
18.45
18.55
19.05
18.45
18.55
19.05
20.00
20.21
21.05
21.55
22.35
22.45
22.50
10.45
17.00
18.45
18.55
19.05
19.50
20.00
20.20
20.30
22.05
22.30
22.40
20.00
20.20
22.40
22.45
18.45
18.55
19.05
stond daarop en Joris Goedbloed
(want die was het) legde uit, wat
hij daarmee bedoelde. ’’Ge zijt gees
telijk vervuild!” riep hij uit. ”Ge
hecht aan stoffelijk bezit. Foei! Doe
toch als ik, en werp uw aardse
goederen op de vuilnisbelt, zodat ge
uw gedachten op hogere zaken kunt
richten. Vóór het te laat is
41. Het nieuws over de aanstaan
de ondergang kwam nog juist op
tijd om in de krant van de volgende
morgen te verschijnen. En om acht
uur reeds kon men alles lezen over
de ramp die de aarde ging treffen.
Ook rechercheur Snappers, die om
die tijd in dienst kwam, kocht een
ochtendblad. ’’Einde van de aarde,”
Het ensemble neemt landgenoten op
die in Frankrijk (beter gezegd Parijs)
een al dan niet vrijwillig heenkomen
hebben gezocht. Het gezelschap telt een
aantal medewerkers dat enkele malen
groter is dan de ruim 30 medewerkers
die naar Amsterdam waren gekomen.
Het zijn artsen, medici, studenten, lera
ren en anderen die hun vrije tijd spen
deren aan het uitdragen van de Vietna
mese gedachte.
Dat wordt op een Ingetogen, blijmoe
dige wijze gedaan, die je bijna niet voor
mogelijk houdt. In plaats van een fana
tiek soort haat wordt vreugde en liefde
gesteld die ooit de ware kenmerken van
het Christendom moeten zijn geweest.
De boodschap (bevrijding van de on
derdrukkers) komt daarom in onze ogen
nog schriller over. De aangevoerde argu
menten lijken een onvermoed sterke be
wijskracht te krijgen.
NEDERLAND 2: Een nieuweling en een
oude bekende haalt de NCRV in het
vooravondprogramma op het scherm. De
nieuweling is de serie De geheime schat
ten van de Rode Zee. De serie verhaalt
van de belevenissen van de Franse
avonturier Henry de Monfreid, die in
het begin van deze eeuw leefde. Wie van
fascinerende natuuropnamen houdt, ge-
mixed met e en dosis spanning, is met
deze ieuwe aanwinst van de NCRV goed
uit.
De oude bekende van de NCRV is het
spelletje Zo vader, zo zoon, dat de ko
mende maanden weer regelmatig zal
worden uitgezonden. Rob Rutgers, Riek
NEDERLAND 1: Om zeven uur brengt
de VARA ter gelegenheid van de dag
van de arbeid, 1 mei, een programma
over arbeid en strijd. Tien minuten blij
ven er tot acht uur dan nog over voor
een verhaal van Simon Carmiggelt.
Musicalliefhebbers moeten hun reeds
voor vanavond gemaakte afspraken af
zeggen. Op deze eerste dag van de
maand mei zet de VARA de kijkers
namelijk de musical En nu naar bed
voor, een verrukkelijk produkt van An
nie M. G. Schmidt en Harry Bannink.
De VARA heeft er de hele avond voor
ingeruimd.
De rubriek Den Haag vandaag besluit
om elf uur de uitzending met nieuws
van het binnenlandse politieke front. -
Andrew Keir als Adam Smith, die van
avond in de gelijknamige serie van de
NCRV op Nederland II zijn strijd tegen
het rassenonderscheid in Zuid-Afrika
voortzet.
Nederland II
NOS: (K) Ti-ta-tovenaar.
(K) Journaal.
NCRV: (K) De geheime schatten
van de Rode Zee, filmserie.
(K) Zo vader, zo zoon, spelpro-
gramma.
NOS: (K) Journaal.
NCRV: (K) Vermist!, doc. film.
(K) Adam Smith, tv-serie.
(K) Hier en Nu.
Geestelijke liederen.
NOS: (K) Journaal.
TELE AC: (K) Spaans - les 9.
eens
er
van
een
ligt om naast het terugwinnen van
de materiële welvaart een poging te
doen om althans het nog resterende
geestelijke goed te bewaren, wordt
door de Vietnamezen, althans naar
het lijkt, goed begrepen.
Een voorbeeld daarvan werd gisteren
in de Stadsschouwburg in Amsterdam
getoond, waar in het kader van de mani
festatie Kunstenaars voor Vietnam, het
Artistiek Ensemble van de Vereniging
van Vietnamezen in Frankrijk een voor
stelling gaf van wat kortweg werd ge
noemd een „Vietnamese opera”.
Alec Guinness hoogstpersoonlijk speelt
in „De laatste tien dagen” de Führer.
Het is niet uitgesloten dat hij haarfijn
heeft aangevoeld hoe de gevaarlijke psy
chopaat in zijn Berlijnse bunker zich in
die dagen heeft gevoeld, maar wie hem
met Eva Braun achter de slagroomtaart
ziet zitten, bekruipt wel de twijfel.
De film met Guinness is ten onrechte
aangekondigd als een hoogtepunt in de
„Hitler-golf”, die door een slechts ge
deeltelijk verklaarbare oorzaak op de
Bondsrepubliek af is komen spoelen. Het
is niet alleen een vervelende film. Ter
opheldering van het duistere verleden
doet ze, zoals de Frankfurter Allgemeinë
Zeitung heeft uitgelegd, weinig ter zake.
las hij prevelend. ’’Morgen om 7.32
uur zal een zwarte ster met ons in
botsing komen. Betrouwbare bron.
Hmmm.Wat is tegenworodig nog
betrouwbaar?” Hij liet zijn krant
zakken en keek fronsend naar een
groepje dat even verderop stond te
luisteren naar een spreker met een
bord. ’Onthecht vóór het te laat is’
Thap, die hun leven moesten geven voor
het gestelde doel.
Tegenover deze subtiele, steeds in pas
teltinten gehouden stemming staat op de
achtergrond de Westerse cultuur van
bubble gum en coca cola. Tot vlak voor
het einde onthoudt de groep ons de
werkelijke tegenstander. Pas in een laat
ste dans wordt een bordje neergezet,
„US go home”. En als de Amerikaanse
soldaten hun strijd uitbeelden, krijgen
we en passant nog even een spiegel
„Niet datHitler ziek was, is raadselach
tig, maar dat een zieke een miljoenen
volk kon beheersen. Niet Hitlers lijden
is griezelig en een raadsel dat eindelijk
moet worden opgelost...”.
Dat is de kern van de zaak. Ook in
groter verband wordt steeds meer gero
mantiseerd opgedist wat de mannen die
er met hun neus bovenop hebben geze
ten nooit zouden hebben geweten.
Deze generatie speelt geromantiseerd
haar rol in een boek dat al enkele
maanden boven aan de Westduitse
bestsellerslijst staat: „Die Akte Odessa”
van Frederick Forsythe. Een jonge ver
slaggever jaagt op een nazi-moordenaar
die, beschermd door zijn SS-kameraden,
tot grote hoogte is gestegen in de Bonds
republiek. Zijn drijfveer: de plotselinge
ontdekking van het oorlogsverleden.
Het is een in verschillende opzichten
beklemmend boek, maar dat het boven
dien het best verkochte is, kan even
goed zijn omdat het een voortreffelijke
roman is van het moderne detective-
spionage-genre. Zo zou wellicht ook Pe
ter Haages nieuwe roman „De Tip” de
top van de bestsellerslijst kunnen halen:
de tip dat Adolf Hitler als een oud
mannetje in Zuid-Amerika woont.
Over de Adolf Hitler, die nu in dienst
van de commercie in West-Duitsland is
teruggekeerd, schrijft de al eerder geci
teerde persdienst van de evangelische
kerk: „Het is beklemmend dat jonge
mensen hun informatie over Hitler en
zijn tijd uit zulke bronnen moeten put
ten”.
„Mein Kampf”, dat het kernstuk zou
moeten zijn als het echt om het weer
opgraven of uitdiepen) van Hitler ging,
is in de Bondsrepubliek verboden. Een
Oostenrijkse caberetier, Helmut Qualtin-
ger, helpt de Westduitsers echter op dat
punt een handje. De gebaarde man, die
met zijn stem in staat is tot datgene
waarvan Hitler het patent had, leest
voor uit „Mein Kampf”. Hij trekt volle
zalen.
In Beieren heeft de regering even een
poging gedaan om Qualtinger buiten de
deur te houden. Het argument was: „Wij
willen geen verheerlijking van fascisti
sche werken”. De regering trok aan het
kortste eind en bezorgde de caberetier
extra publiciteit .Hij is jong en links en
verheerlijkt allerminst. Hij is in zijn
voordracht bijna natuurgetrouw. En hij
heeft zeker een fijn gevoel voor wat er
wordt gevraagd. Een recensent van een
Münchense krant schreef: „Hij oogst
lachsalvo op lachsalvo, maar ze blijven
je zogezegd in de keel steken...”.
AMSTERDAM. Temidden
de vele berichten over het eindeloos
voortdurende strijdgewoel in Viet
nam en de buurlanden, de volstrekt
efficiënte vernietiging van mens en
dier, van huis en haard, worden we
relatief weinig gewaar van de situa
tie waarin de Vietnamese cultuur is
geraakt. Er kan gesteld worden dat
waar genocide op een bevolking
wordt toegepast, de cultuur even-
s langzaam zal verdwijnen. Dat
voor iedere vertegenwoordiger
een dergelijke beproefde natie
morele (en uitvoerende) taak
Nederland II
NOS: (K) Ti-ta-tovenaar.
(K) Journaal.
KRO: (K) Piste: variétéprogram
ma.
NOS: (K) Journaal.
KRO: (K) Studio Vrij: verpozende
informatie over vrijetijdsbeste
ding en Zelf Doen.
IKOR-KRO-RKK:
Kort.
IKOR: (K) Zoals gezegd door Si
mone Weil, voordracht.
NOS: (K) Journaal.
TELE AC: (K) Hoe word ik de
computer de baas? - les 33.
HILVERSUM 1
VARA: 7.00 Nieuws.7.11 Ochtendgym
nastiek. 7.20 (S) Dag woensdag (7.25-7.30
Van de voorpagina). VPRO: 7.54 Deze
dag. VARA: 8.00 Nieuws. 8.11 Dingen
van de dag. 8.23 (S) Dag woensdag
vervolg. (8.35 Van alle markten thuis).
9.00 (S) Radioweekblad met om: 9.15
Koning Klant; 9.35 Waterstanden; 9.40
Schoolradio, 10.45 Voor de kleuters en
om 11.00 Nieuws. 12.00 Schiermonnikoog:
gesprekken. 13.00 Nieuws. 13.11 Dingen
van de dag. 13.25 Muziek van gisteren
(gr.). 13.45 Gesproken portret. 14.00 (S)
Speelruimte. (16.00-16.02) Nieuws). 17.00
(S) Klassieke kerkorgelmuziek. 17.05
(S) Bariton en piano. 17.30 ((S) Omroep
Orkest. 17.55 Mededelingen. 18.00
Nieuws. 18.11 Dingen van de dag. Poli
tieke Partijen: 18.20 Uitzending van de
CHU. VARA: 18.30 (S) Licht orkest.
E.O.: 19.00 Klankbord. 19.15 (S) Kerkor-
gelconcert. 19.40 (S) Wij hebben een
woord voor de wereld. 20.00 Studie en
informatie. 20.30 Woensdagavond Fi
nale: gevarieerd programma. TROS:
21.30 (S) Verzoekplatenprogramma. 22.20
(Aktua. 22.30 Nieuws. 22.40 Apollo XXI:
fantastisch ruimtevaart mysterie (herh.)
23.00 (S) In Pim Jacobs’ Notenbar. 23.55-
24.00 v’euws.
HILVERSUM II
TROS: 7.00 Nieuws 7.02 (S) Ontbijt-
Soos met om 7.30 Nieuws. 7.41-8.00 Ak
tua, 8.30 Nieuws. 8.36-8.45 Gymnastiek
voor de huisvrouw. 10.00 (S) Kabouter-
tijd. 10.30 Nieuws. 10.33 (S) Voor de
vrouw. 11.30 Aktua. KRO: 11.45 Bejaar
denprogramma. 11.54 Rondom Alfrink.
11.55 Mededelingen. 12.00 (S) Van twaalf
tot twee (12.26 Mededelingen t.b.v. land
en tuinbouw. 12.30 Nieuws. 12.41-12.50
Echo: 13.00-13.05 Raden maar...) 14.00
Huisbezoek; een pastoraal gesprek. NOS:
Het moet op z’n minst gedeeltelijk
toeval zijn dat juist dit jaar een paar
nieuwe, grote biografieën van Hitler
verschijnen (de zoveelste verbeterde van
Werner Maaser, een andere van Joachim
Fest). Maar ook die serieuze geschied-
interviews maakte met mensen die de
markt liggende boeken. In de winkel ligt
sinds kort „Hitlers Briefe und Notizen”,
waarin Werner Maaser van ansicht-
kaartgroeten tot sollicitatiebrieven heeft
verzameld. En een echte bestseller is
„Haben Sie Hitler gesehen?”.
Dat laatste boekje is zoals wij
eerder al hebben gemeld geschreven
door Walter Kempowski, die voor een
uitvoeriger werk over Hitler een reeks
intervieuws maakte met mensen die de
Führer hebben ontmoet. Hij stootte
daarbij op zoveel nog verkikkerde of
achteraf boze, oude mensen, dat hij
besloot er een apart boekje van te
maken. Het laat overigens zeker iets
zien van een mentaliteit, die men moet
kennen om Hitler te kunnen verklaren.
Schagen en Judith Bosch zitten in het
panel, dat moet raden welke vader bij
welke zoon hoort.
Na het journaal van 8 uur wordt de
documentaire Vermist uitgezonden, die
handelt over het lot van piloten uit de
Tweede Wereldoorlog. De Engelse film
laat zien hoe de geschiedenis van de
jaren 1940-1945 herleeft door het opspo
ren, identificeren en bergen van veron
gelukte oorlogsvliegtuigen.
Om negen uur heeft de kijker weer
een ontmoeting met de Schotse predi
kant Adam Smith, wiens taak in zijn
nieuwe parochie in Zuid-Afrika allesbe
halve eenvoudig is.
Actualiteiten komen om tien uur van de
rubriek Hier en Nu. De NCRV gaat
hierna de ether uit met het programma
Geestelijke liederen, waarin ditmaal
zang van het NCRV-jeugdkoor.
14.10 Nederlandse volksverhalen en ge
bruiken. 14.30 (S) Aspecten van de ka
mermuziek. 15.30 Nieuws. 15.33 (Meer
over minder. 17.00 Jazz uit het archief.
17.20 Overheidsvoorlichting. 17.30
Nieuws. NCRV: 17.32 (S) Hier en nu.
NOS: 18.00 Spiegel van Duitsland. 18.30
Nieuws. 18.41 Voor blinden en slecht-
zienden.18.50 (S) Lichte grammofoonmu-
ziek. 19.00 Openbaar Kunstbezit. 19.10
RVU: Muzikaal Spectrum. 19.50 Den
Haag vandaag. 20.00 Niuws. 20.05 (S)
Woensdagavond Muziekmagazine. (22.30-
23.00 Zin-tuig). 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM III
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.02 Steevast.
(8.00 Nieuws, 8.02-8.05 Radiojournaal.)
9.00 Nieuws. 9.03 De negen-uur-show.
10.00 Nieuws.10.03 Arbeidsvitaminen: po
pulair verzoekplatenprogramma in ste
reo en mono, met om 11.00 Nieuws. 12.00
Nieuws.12.03 Radiojournaal. 12.06 (S) Zet
’m op. (13.00 Nieuws.) 14.00 Nieuws. 14.03
De Hitvisser: top-pop. 15.00 Nieuws.
15.03 Cees van Zijtveld. (16.00 Nieuws.)
17.00 Nieuws. 17.03 Radiojournaal 17.06
Postbus 700: verzoekplatenprogramma.
NOS: 18.00 Nieuws. 18.02 Joost de
Draayer Show. 19.00 Nieuws. 19.02 Lich
te grammofoonmuziek. (20.00, 21.00, 22.00
en 23.00 Nieuws; 22.55 Mededelingen)
24.00 Nieuws. 0.02 Metro’s Midnight Mu
sic: Metropole orkest, licht instrumentaal
trio en solisten. 0.55-01.00 Nieuws.
Bij het woord „opera” moeten we niet
denken aan de traditionele betekenis.
Eerder bracth het Vietnamese gezel
schap een collage van ballet, muziek en
spel die een representatief beeld tracht
weer te geven van wat leeft onder de
natie. Daarbij valt vaak de nadruk op
wat ethnische minderheden hebben
voortgebracht.
Aanvankelijk leeft alleen de pretentie
van het mooie beeld, de aardige aankle
ding, maar naarmate de voorstelling
vordert, wordt de band gelegd tussen
cultuur en de strijd die nodig is voor het
behoudt daarvan. De situatie waarin
Vietnam door verschillende vreemde
mogendheden is gebracht, maakt duide
lijk dat er voor de bevrijding slechts één
weg openligt: die van de geweldadige
strijd. Het gaat er nu niet om over de
vraag te discussiëren of die weg al
dan niet ethisch goed of af te keuren
is. Het Vietnamese volk heeft gekozen
voor het geweld, de appreciatie daarvan
ligt in de mensen zelf. Er is voor het
Westen aldus een objectieve keus moge
lijk, waarbij de eerlijkste argumenten
hopelijk de doorslag zullen geven. En
waar die argumenten een hoge mate van
puurheid en eerlijkheid bereiken, zal de
stellingname niet moeilijk zijn.
Nederland I
en 14.00 NOS-NOT:
Schooltelevisie.
NOS: (K) Ti-ta-tovenaar.
(K) Journaal.
VARA: 1 mei 1973: een progr.
over arbeid en strijd.
(K) Simon Carmiggelt leest uit
eigen werk.
NOS: (K) Journaal.
VARA: (K) En nu naar bed, mu
sical.
NOS: Den Haag vandaag.
(K) Journaal.
TELE AC: Kijk op kans - les 1.
Nederland I
NOS-NOT: (K) Schooltelevisie.
KRO: Kinderprogramma.
NOS: (K) Ti-ta-tovenaar.
(K) Journaal.
Van gewest tot gewest.
Uitzending Stichting Socutera.
NOS: (K) Journaal.
Pol. Partijen: Uitzending P.S.P.
NOS: (K) De laatste verlofganger,
tv-spel van Jan Staal.
(K) Stroming - programma over
de maatschappij in beweging
(6).
(K) Studio Sport.
Den Haag vandaag.
(K) Journaal.
^4,
N
ARMAN <54 HEM ACHTERNA!^
WIE WEET WELKE BLUNDERS k
w zal begaan
©PIB
U
nU&O/f
O F
o
o
o o
o e
o
O J
fa
W/Ê/S i
PAT
f I i
I I
I I I
