MOEDER ZIJN is een
belangrijk specialisme
Emancipatie-propaganda zet vrouwen
Mestspuiters van vandaag
Ontluchten van het gazon
KINDERSPEELGOED UIT OMA’S TIJD
OPHANGSTRIPS
EETTIP
GEZINFORMATIE
a WOONTIPS VOOR ONDEREN
onder druk, vindt dr. Jo Stades-Veth
4
4 1
tips voor vrije tijd
Tweede huis
Hospitalisme
Bij scholieren al
Speltherapie
.-.i'S
20
ZATERDAG
5
MEI
1973
Erbij
-
is
sO
MEVROUW STADES-VETH
•w
een
De ophangstrip m de keuken.
Op het gebied van meststoffen voor uw tuin blijft er „beweging” in. Natuurlijk is
er de organische mest, maar ja, daar is steeds moeilijker aan te komen als je in de
stad woont. Vroeger had je de schilleboer, die wel voor een emmertje mest kon zor
gen. Dan is er de compost, handig en schoon middel om gazon en planten aan het
groeiwerk te zetten. De korrelmest is ook al een vast gegeven voor het tuinonderhoud.
Nu is er ook vloeibare gazonmest. Park kwam daarmee op de markt. Produktnaam
Park gazon-tonic. De spuitbus is daarmee ook tot het tuingebeuren doorgedrongen.
De gazon-tonic wordt samen met het water op het gras gespoten, waardoor het snel
opgenomen wordt door de wortels. Verbranding van het gras het grote euvel van
de amateurhoveniers is daardoor weggenomen. De werking is spoedig waar te
nemen. Dat komt door de wijze van toedienen en door de samenstelling (28 percent
stikstof, waarvan 7 percent nitraatstikstof). De tonic is zowel met als zonder sproeier
verkrijgbaar. De sproeier kan direct op de tuinslang gezet worden. Kleinere oppervlak
ten kunnen ook met de gieter bewerkt worden.
Nu we het toch over gras hebben. Tips voor behandeling van het gazon zjjn nooit
weg. Als u pas een nieuw grasveld hebt hoeft u dat niet de eerste keer per se met een
zeis te maaien of waarschijnlijker te laten maaien. Als u maar zorgt dat de messen
van uw maaimachientje scherp zijn. Dan kan er ook niets gebeuren (zoals het uitruk
ken van de tere plantjes; een botte machine doet dat wel) Maai vooral niet tekort. Al*
u het onderste van het sprietje er af wilt hebben krjjgt u de wortel op uw neus. Wan
neer u veel maait, hetgeen uitstekend is voor de mat. moet u ook regelmatig bemesten.
Anders wordt het roofbouw en zit u van de zomer tegen een dof-geel stukje gazon
ellende aan te kijken. Als u korrelmest gebruikt: Strooien op droog gras als u een
regenbui aan ziet komen. Gaat de bui niet door dan de slang gepakt. Het is nu ook de
tjjd om wat zwarte aarde of kompost over het gazon te strooien. Verstandig is het ook
om een paar keer in het seizoen het gras te luchten. Dat kan gebeuren met behulp van
een hark met messen of met een verticuteerrol (een rol met messen).
Het is mogelijk een personenliftje langs
de trapleuning te laten monteren.
Van andere aard is het boekje over
„Uw tweede woning in eigen land” van
stacaravan tot weekendboerderij. Meij
gaat uitvoerig in op alles wat er komt
kijken (vooral ook aan kosten, belastin
gen, waardebepaling enz.) bij een tweede
woning. Wie aan een recreatiehuis(je) of
caravan denkt doet er wijs aan boekjes
als deze door te nemen.
„Ik vind het moeder-zijn een belangrijk specialisme en moeders moeten zeker het
eerste levensjaar van hun kinderen tot en met begeleiden. Een primitieve moeder
bijvoorbeeld doet instinctmatig het allerbeste voor haar kind. Tegenwoordig worden
de vrouwen door de emancipatiepropaganda min of meer gedwongen een baan te
nemen”. Dr. Jo Stades is er „natuurlijk” voor dat de vrouw zich ontwikkelt, maar het
moet niet ten koste gaan van de kinderen. „Kijk, de getrouwde (dikwijls langharige)
werkende of studerende jongeren zijn zich zeer bewust van dit probleem, die verdelen
het werk (ieder een halve dag bijvoorbeeld) en zo ook de belangstelling voor het kind.
Ik heb er zelf erg goede ervaringen mee. Maar er zijn ook jonge stellen die er niets
van begrijpen. Moeders met kinderen van een half jaar gaan al weer stage lopen. Ik
vind dat ze of het studeren even moeten uitstellen tot het kind wat ouder is, of moeten
wachten met het krijgen van een baby. Het is dikwijls uitgekomen dat de mensen die
als kind veel te weinig belangstelling van hun moeder kregen de tegenwoordige delin
quenten en onevenwichtigen in onze samenleving zijn”
De zaken, die u wilt ophangen, kunt i
doodeenvoudig insteken, vastklemmen of
aan haakjes hangen.
In het ziekenhuis kan een ziekte ont
staan: hospitalisme. Dr. Stades: „Deze
ziekte kan'zelfs dodelijk zijn. Het ont
staan ervan gaat als volgt: de eerste zes
maanden van zijn leven wordt een baby
liefderijk verzorgd door zijn moeder, hij
het een nuttig boek, dat voorzien is van
plattegronden en foto’s van bejaardente
huizen (hetgeen wel aardig om te zien is,
maar op de bouw waarvan men toch
geen invloed uit kan oefenen). Per slot
van rekening ben je als belanghebbende
al blij als je het bericht krijgt dat je
kan komen.
Het boekje legt uit wat voor woonvor
men er momenteel voor bejaarden zijn
en wat dat inhoudt. De schrijver geeft
veel tips voor het aanpassen van de
eigen woning (schoonhouden, trappen,
toch, bereikbaarheid van allerlei zaken).
Een nuttig hoofdstuk is dat over finan-
ting en inventaris en dat over de finan
ciële aspecten (o.a. subsidie woningver
betering). Aan het slot vindt men veel
voorkomende vragen en antwoorden.
gemeengoed). Mutsjes, schoentjes, pols
mofjes werden gehaakt en gebreid en
dat gebeurde dan (blijkens de toelichting
bij de expositie) vaak door ongetrouwde
vrouwelijke familieleden.
Bij de fraai aangeklede poppen hoor
den complete sliaapkamerameublement-
jes met een kamerschermpje en een
emajlle wasstel. Poppewagens van riet
of van metaal, wiegjes met kanten he
mels erboven, ijzeren poppeledikantjes
met gehaakte spreien. Bij de traditionele
speelgoeduitrus’ttnig voor meisjes was na
tuurlijk ook van allies dat met keuken
en huishouding te maken had. Schitte
rende ijzeren fornuisjes met koperbeslag
en een volledige set van koperen pan
netjes. Eetserviesjes van effen en gede
coreerd aardewerk, of in vuurvast mate
riaal.
Puur „verleden tijd” zijn de ijzeren
hoepel en de bikkeltjes, representanten
van oud-Hollandse straatspelletjes.
Al dit puntgave kleding- en speel
goedmateriaal („uit de tijd van de oma’s
van de 65-plussers van nu”) staat te kijk
in het historisch museum Moerman aan
de Loolaan in Apeldoorn. De expositie
duurt tot half augustus, is van dinsdag
tot en met zaterdag tussen tien en vijf
uur te bezichtigen en bovendien op zon
dagmiddagen van twee tot vijf uur.
Uitzondering: op pinksterzondag is het
museum gesloten, op pinkstermaandag
van twee tot vijf geopend.
In de Casa-reeks (Kluwer-Wageningen
in samenwerking met Bouwcentrum-
Rotterdam) zijn weer een paar nuttige
boekjes verschenen: „Woontips voor ou-
Het woord samenleving speelt een be
langrijke rol in de ideeën van dr. Stades.
Zij zou graag zien dat er symbiose-
diensten (symbiose is samenleving) wor
den ingesteld die over auto’s beschikken
om moeder met een kind in het zieken
huis bijvoorbeeld, tweemaal per dag op
te halen om hun kind te bezoeken, zodat
het niet te lang de aanwezigheid van de
moeder ontbeert.
De populariteit van de slak is .ge
loof ik, niet zozeer te danken aan het
beestje zelf, maar meer aan de geuri
ge bereidingswijze met boter, peterse
lie en knoflook. We kunnen dezelfde
bereidingswijze net zo goed toepassen
op champignons en het resultaat is
heel verrassend.
Laat 100 gr. boter smelten en meng
er minstens twee zeer fijn gesneden
teentjes knoflook door, een eetlepel
fijngehakte peterselie, een theelepel
tijm, een afgestreken theelepel zout
en een mespunt nootmuskaat. Schep
er 400 gr. grote champignons bij, leg
een deksel op de pan en laat de
champignons zo op een uiterst laag
vuur zachtjes gaarbakken. Voeg vlak
voor het opdienen twee theelepels
citroensap toe en geef er stokbrood
bij.
Mevrouw Stades vindt dat eigenlijk in
de hoogste klassen van de lagere school
en ook op de middelbare school al
aandacht moet worden besteed aan het
vader- en moederschap in de vorm van
een cursus „human relation” en dat
minstens een uur in de week. In Den
Haag heeft zij destijds gepleit voor de
bouw van een kleuterschool bij het toen
in aanbouw zijnde Montessorilyceum
Hierdoor zou de middelbare scholiere
alvast een beetje kennis kunnen maken
met het omgaan met kleine kinderen
door ze bijvoorbeeld een uur in de week
bij de kleuters in de klas te laten.
Er zouden organisaties moeten ko
men die ervoor zorgen dat de biologi
sche en psychische samenleving tus
sen moeder en kind niet door schei
dingen, bijvoorbeeld ziekenhuisopna
men. verstoord kan worden. „Dit zegt
de Haagse psycho-therapeute dr. Jo
Stades— Veth die al gedurende 40
jaar neurotisch gestoorde kinderen
door middel van speltherapie pro
beert te genezen.
Baai, keper, zwanedons, piqué: de jon
ge moeders van nu zouden niet meer
weten hoe ze zulke textielsoorten in de
babywas moesten aanpakken. De moe
ders van een kleine eeuw geleden wisten
het maar al te goed en hadden er de
handen meer dan vol aan. Uren werk
tijd moeten er gestoken zijn in het
weken en broeien, het bleken en spoe
len, het blauwen, stijven en strijken van
het kindergoed uit die dagen.
Maar de resultaten waren dan ook de
moeite van het bekijken waard. Dat
wordt duidelijk op een tentoonstelling
die op het ogenblik in het historisch
museum Moerman in Apeldoorn wordt
gehouden. Hagelwit en onberispelijk ge
streken liggen ze er te pronken: handge-
borduurde en kanten doopjurken met zil
veren rammelaars en ragfijn gebreide
mitaines uit het midden van de vorige
eeuw. Een poppedoonjurk waarin
pop uit 1880 schuilgaat ligt ernaast.
Het rijn de grote blikvangers op een
tentoonstelling dlie niet alleen kinderkle
ding, maar ook speelgoed van enkele
generaties terug omvat. Vandaar de
naam van de expositie: Kinderkleding
en speelgoed uit oma’s tijd”, een mooie
en opvallend gave verzameling die be
schikbaar is gesteld door mevrouw Ster
ken uit Apeldoorn- Vrijwel alle kleertjes
zijn met de hand gemaakt (naaimachines
bestonden al, maar waren nog lang geen
Wanneer u wat dingen op wilt hangen
aan de muur wordt er begrijpelijk eerst
aan spijkers, schroeven of haken ge
dacht. Maar er is ook nog een andere
nieuwe mogelijkheid. Er bestaat een
„universele ophangstrip”, zoals de maker
Krabbe System dat zo eigentijds zegt.
Het plan ging echter niet door. Ze zou
het ook niet gek vinden als er een
„unit” werd gemaakt van een ouden-
van-dagenhuis, een kleuterschool en een
scholengemeenschap.
Dr. Stades-Veth zegt tenslotte dat er
internationale regels moeten worden op
gesteld die de symbiose tussen kind en
moeder moeten beschermen. „Een Ne
derlandse trouwt met een buitenlander,
er komt een kind en ze gaan scheiden
en er volgt dan een enorm geharrewar
om het kind. De internationale rechtsre
gels zouden ervoor moeten zorgen dat
dit touwtrekken om zo’n kind voorko
men wordt. Het is namelijk het leggen
van de basis voor een neurotisch ge
stoord en onevenwichtig iemand.”
gooit hij dat kleibabietje op de grond.
Hij gaat er op staan en begint het kapot
te trappen. In zo’n geval zeg ik niet dat
het niet mag, maar moedig het juist aan.
Op die manier heeft hij zich geuit en is
zijn agressie tegenover dat kleine zusje
volkomen kwijt”.
„Ook kan er wel eens een symptoom
ontstaan door verkeerde voorlichting
over bepaalde zaken. Neem nou de bij
bel, daarin staat dat Jezus heeft gezegd
dat wanneer je een klap op je wang
krijgt, je ook je andere wang moet
toekeren. Nou, volgens mij is hij echt
niet zo zachtzinnig geweest. Dat blijkt
toch wel uit andere dingen, zo joeg hij
de geldwisselaars zonder boe of bah de
tempel uit.”
wordt plotseling ziek en opname in een
ziekenhuis is gewenst. Hij komt terecht
op de zuigelingenafdeling en daar zijn
verschillende verpleegsters die hem ui
termate goed verzorgen, maar aan per
soonlijke aandacht ontbreekt het”.
Dit kan de baby zo aantasten dat het
de dood tot gevolg kan hebben. Een
ander gevolg is vaak een ernstige psy
chische beschadiging voor het leven. Dit
alles doordat de moeder dikwijls niet in
staat is het kind meerdere malen op een
dag op te zoeken. Daarom is een symbi-
ose-centrum dé oplossing.
Het bestaan van crèches vindt me
vrouw Stades „gewoon geschift”. „Die
mensen die nu hun kinderen in een
crèche stoppen zullen er later de brok
ken van thuis krijgen”, zegt zij. „Het
griezelige hiervan is ook dat de moeders
niet weten hoe anders hun kinderen
hadden kunnen zijn. Kinderen verande
ren in zo’n dagverblijf ontzettend snel
en meestal ten kwade. Dijkwijls worden
het van lieve kindjes agressieve aapjes.
Ze leren in zo’n crèche hun eigen weg
gaan, worden emotieloos en keihard”.
Wat denkt zij over de emancipatie?
Mevrouw Stades: „Vroeger toen ik niet
getrouwd was en ging werken, kreeg ik
daar verschrikkelijk kritiek op. Zo’n tien
jaar geleden is de grote verschuiving
gekomen: „Hé, werkt ze?” „Goh, werkt
ze nog niet?” In diezelfde tijd waren het
de bedrijven die tijdens de hoogcon
junctuur steeds meer vrouwen in dienst
wilden hebben. Het waren goedkope ar
beidskrachten en de financiële omstan
digheden werden voor hen heel wat
aantrekkelijker gemaakt dan in mijn
begintijd. Toen ging de lol er voor veel
vrouwen af vanwege de hoge belastin
gen”.
„De emancipatie wordt de vrouw door
de publiciteitsmedia opgedrongen, tien
jaar geleden was dat onder het mom: de
maatschappij heeft de vrouw nodig. En
de vrouwen zijn er in getrapt. Zij heb-
Over haar speltherapie wil ze graag
het volgende kwijt: „Ik laat neurotisch
geworden kinderen gewoon spelen en
dan komt een gegeven moment in het
spel tot uitdrukking wat hun dwars rit
en welke gebeurtenissen in het eerste
levensjaar de oorzaak daarvan kunnen
zijn. Er hoort ook een soort praatthera
pie bij en als het goed gaat komen de
kinderen dikwijls uit zichzelf met ver
halen op de proppen. De (neurotische)
symptomen ontstaan meestal doordat
een asociale gedachte wordt weggestopt,
die wordt niet geaccepteerd en in de
plaats daarvan ontstaat het symptoom.
Om een voorbeeld te noemen: een jon
getje krijgt een klein zusje. De aandacht
voor hem wordt een stuk kleiner dan
hij voorheen gewend was. Hij kropt dat
op. Dan laat ik hem met klei spelen. We
maakten een vader, een moeder, een
klein jongetje en een wiegje met een
baby erin. Hij groepeert de kleifiguren
zo’n beetje en op een gegeven moment
Wat is dat nu, een ophangstrip? Hei
zijn twee in elkaar passende plastic
profielen, waarvan er één met schroeven
aan de muur wordt bevestigd en de
ander daarin geklemd. Als die strip e
hangt kunt u er van alles aan hangen
tekeningen en handwerklapjes (kinder
kamer), posters (tienerkamers), aanteke
ningen, schema’s (werkplaats, keuken
kantoor), licht gereedschap (hobbyhoek'
deren” door C. van Eijck van Heslinga het een nuttig boel
en »Uw tweede woning in eigen land” plattegronden en fc
door s- Aad MeÜ- huizen (hetgeen we]
De bejaardenhuisvesting is de laatste
jaren (gelukkig) een onderwerp van veel
studie en veel discussie. Onder meer is
de grote vraag: is het beter voor een
bejaarde zo snel mogelijk naar een ser
vice-flat of een verzorgingshuis te gaan
(als daar al de kans toe is, want er zijn
enorme wachtlijsten) of zo lang mogelijk
in de eigen woning met voorzienin
gen te blijven. Het laatste heeft het
voordeel, dat men in de oude vertrouw
de omgeving blijft, midden in de maat
schappij. Het voordeel van de verzor
gingstehuizen is de geborgenheid. Men
zoekt nog naar een goede middenweg,
bijvoorbeeld door individueel wonen met
regelmatig bezoek van en contact met
een maatschappelijk werkster of bejaar
denhelpster. Aangezien de „geleerden” het
er nog niet over eens zijn wat het beste
is, is het voor degenen, die de beslissing
van al of niet verhuizen moeten nemen,
helemaal moeilijk.
Het boekje „Woontips voor ouderen”
geeft de nodige informatie, zodat men
tenslotte niet meer geheel onvoorbereid
tot een beslissing komt. Ook voor kinde
ren, die hun ouders willen adviseren, is
ben zich deze hersenspoeling laten wel
gevallen! Ik zie het zo: misschien door
de toenemende werkeloosheid en door de
ervaringen van werkende moeders die
hun kind (tijdens het verblijf in een
crèche) zagen aftakelen, zullen er stem
men opgaan van vrouwen die niet wer
ken, terwijl ze kleine kinderen hebben
en zich gediscrimineerd voelen door die
emancipatie-propaganda”
„Als de vrouwen nu hetzelfde betaald
gaan krijgen als de mannen dan worden
ze waarschijnlijk minder gevraagd. Het
gevolg zal zijn dat volwassenen van
later nu de nodige aandacht van hun
ouders kunnen krijgen. Kijk, emancipa
tie van de vrouw is niet een kopie
worden van de man, maar het is de
vrijheid veroveren door de specifieke
mogelijkheden te verwezenlijken”.
Mevrouw Stades vindt dat de vrouw
heus wel activiteiten kan ontplooien
naast het huishouden, ze kan ook stude
ren, maarze moet dat doen als de
kinderen in bed liggen of naar school
zijn.
3--
Wanneer kinderen zes d acht
maanden zijn, ontwikkelen ze een
vaste en exclusieve gevoelsrelatie met
de moederfiguur, ze zijn dan „een
kennig”. Worden ze op die leeftijd
gescheiden van hun moeder, dan kan
dat blijvende psychische schade tot
gevolg hebben”. „Spel als signaal” is
de titel van het boek waarin dr.
Stades haar ervaringen en resultaten
van onderzoeken heeft beschreven
Het is binnenkort in de boekhandel
verkrijgbaar en wordt uitgegeven
door Wolters-Noordhoff.
