Prijzen festival
Cannes
toegekend
Boze tongen beweren dat diesel rijden
niet meer loont Mag Mercedes Diesel u bewijzen
dat dat pure nonsens is?
X
WEGENS HUN GROTE VERDIENSTEN VOOR HAARLEMS MUZIEKLEVEN
Mercedes Diesel. Klasse als geen ander.
kieeh
7
ZATERDAG 26
1973
MEI
Piet Vincent
pianoleraar
André Kaart
dirigent
Jos de Clerck:
vioolleraar
(Van onze kunstredactie)
HAARLEM Voor de eerste maal zijn Jos de Klerkprijzen toe
gekend. De begiftigden zijn Jos de Clerck, André Kaart en Piet Vin
cent, allen als musicus in Haarlem werkzaam. Er is geen onder
scheid, elke prijs bestaat uit een grote bronzen penning met aan de
voorzijde de beeltenis van Jos de Klerk en aan de achterzijde een
inscriptie met de naam van de begiftigde. De penning is ontworpen
door Mari Andriessen. Ze wordt door de Jos de Klerkstichting uitge
reikt aan musici, die voor het Haarlemse muziekleven veel beteke
nen, dan wel veel hebben betekend. Aan de prijs is een bedrag in
geld verbonden.
BIL,
Piet Vincent
Jos de Clerck - André Kaart
7rij-
10 u.
eps-
nsen
ens-
Geo-
ens-
Os-
Anjerfonds
van
de genoemde
■aat-
van
„Haerlem”
Orkest
Bij de huldiging van Jos de Klerk op
ik
Geluk zal de prijzen uitrekken.
In het rapport wordt onder meer over
ADVERTENTIE
I
IMP. ACAM B.V„ REACTORWEG 25, UTRECHT. TEL 030 451911
Agam B.V., Postbus 2088, Utrecht
verstrekt u graag een kostencalculatie en
°en dealerlijst.
irte,
g 8,
ooi,
lend
erk-
stel-
ford
der-
10 u,
tet, dat vanuit Amsterdam vele concert
reizen maakte.
Een liter benzine kost over enkele dagen
bijna 80 cent Een liter dieselbrandstof nèt
even 38 cent. Een enorm prijsverschil.
In het voordeel van de diesel: die lage brand
stofprijs is mede een oorzaak van z'n lage
kilometerprijs. Maar lang niet de enige oor
zaak.
lart,
dag
14-
19-
10
G.
n
n
ilm.
lend
Tij-
;per
Tie-
sma
rten
u.
9 u.
aat,
9.
Piet
dag
<ed.
ds.
oel-
n.
rhe-
10.
Van
1 tot
j d.
rs.
Geo-
uur.
voor
ouw
5 u.
de
rijk
dag
u.
aat,
i u.
dag
VV-
?rso-
t, 20
itie-
dag
erk,
i u.
Op initiatief van de directie van onze
bladen is het plan voor een Jos de
Klerk-prijs ingesteld tijdens de huldi
ging van de bekende musicus en mu
ziekcriticus Jos de Klerk. Dat was in
1965, ter gelegenheid van de tachtigste
verjaardag van Jos de Klerk, die in 1969
Is overleden. Die huldiging viel samen
met het aanbieden van het eerste exem
plaar van het door Jos de Klerk ge
schreven boek „Haarlems muziekleven
In de loop der tijden”. Jos de Klerk was
Immers bij uitstek een kenner van ditt
muziekleven, waaraan hij jaren lang
zijn beste krachten had gegeven, onder
meer ruim veertig jaren als criticus van
onze bladen.
Haarlem is hij dirigent van het Leidse
Studentenorkest „Collegium Musicum”,
koorleider van het Leids Studentenkoor
en van het Aerdenhouts Vrouwenkoor.
Zijn bijzonder stimulerende pedagogi
sche kwaliteiten komen bovendien tot
uiting in zijn functie van directeur van
de Stichting Stedelijke Beverwijkse Mu
ziekschool.
veiligheid. En tenslotte over een enorm kom
fort, een uitstekende vering, excellente weg-
ligging en rij-eigenschappen.
Al die elementen vormen samen de totale
perfektie van een Mercedes Diesel (Diesel
GTI). Ze resulteren in een lange levensduur
en dus in lage
afschrijvings
kosten, die
de lage
Juist om die brede invloed van Jos de
Klerk in herinnering te houden, werd
destijds besloten de prijs een bijzonder
karakter te geven, een echt Haarlems
karakter.
„Jos de Klerk heeft veel dingen over
me geschreven", zegt André Kaart,
„mooie en lelijke". Hij lacht en zegt „dat
is dan de andere kant van de ere
penning”.
Het werken van Piet Vincent aan het
Haarlemse muziekklimaat krijgt een
bijna legendarische achtergrond, als je
in de aantekeningen ook leest, dat hij
piano-avonden heeft gegeven met Fre-
derik van Eeden, die dan zijn gedicthen
voorlas.
„Hij schreef uitstekende kritieken, al
tijd eerlijk en beschouwend en in een
heel eigen stijl. Ik ben heel blij bij de
eerste drie te behoren, die de Jos de
Klerk-prijs krijgen. Ik ben daar erg
gevoelig voor”.
Extra lage kilometerprijs.
Vooral een Mercedes Diesel heeft méér
te bieden. Een bijna onverslijtbare motor
bijvoorbeeld, die bij een minimum aan j
onderhoud een maximum aan rendement 71
geeft. En die bijzonder zuinig omspringt
met dieselbrandstof: per liter legt u in een
Mercedes Diesel maar liefst zo’n 30% meer
kilometers af dan in een vergelijkbare ben-
zinewagen.
Verder beschikt hij over een bijzonder
degelijke, op een lange levensduur berekende
carrosserie. Die helemaal is gebouwd op
diens tachtigste verjaardag werd door
mr. H. C. van der Mije, directeur van
onze bladen, aan de jarige bekendge
maakt, dat een Jos de Klerkprijs voor
muziek zou worden ingesteld. Links op
de foto Jos de Klerk, rechts mr. H. C.
van der Mije. Tussen hen in mevrouw
De Klerk.
Jos de Clerck vertelt dan verder, hoe
hij in De Kroon, de zaal achter Brink
mann in Haarlem in 1914 zijn eerste
concert gaf, hij viool en zijn verloofde
piano. „En in de pauze”, zegt hij, „stond
Jos de Klerk voor me”.
Na die ontmoeting zijn ze in Haarlem
gebleven, hebben er samen geconcer
teerd, waarbij behalve mevrouw de
Clerck ook Jos de Klerk zong. Ze gaven
concerten voor gemobiliseerde militai
ren op de forten rondom Haarlem.
Er komen dan herinneringen aan een
bijzondere vriendschap tot aan het mo
ment van de betreurde dood van Jos de
Klerk, maar ook verhalen over de eer
ste jaren in Nederland. Proefspelen bij
de grote Mengelberg en eerste violist in
het Concertgebouworkest in 1915 en
1916. Toch trok et leraraschap hem
meer, want hij wilde zelfstandig zijn.
Hij was al begonnen met privé-leerlin-
gen en in 1920 volgde zijn benoeming
aan de Haarlemse Muziekschool. Hij
vertelt ook over Gerhard, die de „Haar-
lemsche Orkestvereniging”, het latere
NPO, tot werkelijke bloei bracht en hoe
Eduard van Beinum die bloei later be
vorderde. Jos de Clerck was eerste vio
list in die jaren. Maar het leraarschap
was toch zijn echte roeping en dat
bracht hem, in 1940 naar het Amster
damse Conservatorium, waar hij ook 25
jaar les gaf. En daarna dan weer Maas
tricht, 6 d 7 jaar tot aan zijn 73ste. En
nog steeds heeft hij privé-leerlingen.
Hij is er gelukkig mee, want hij blijft
zijn roeping volgen.
Het heeft een aantal jaren moeten
duren, eer alle voorbereidingen waren
getroffen. Daarom is de schade nu inge
haald. Destijds werd gedacht aan een
prijs die om de twee jaar zou worden
uitgereikt, of zo dikwijls als het bestuur
van de Jos de Klerk Stichting dit wen
selijk zou achten. Dit laatstp maakte het
mogelijk om nu ineens drie prijzen uit
te reiken aan de in de aanhef genoemde
musici.
kilometerprijs mede bepalen. Ze zorgen er
voor dat dieselrijden lonend blijft.
Mercedes Diesel, al bij 30.000 km per jaar*.
Rijden in een Mercedes Diesel wordt,
vergeleken met een benzinewagen uit de 12-
mille klasse, al bij 30.000 km per jaar aan
trekkelijk. Wie de vaste en variabele kilometer-
kosten naast elkaar zet (voor een Mercedes
200 D: resp. 3728,- en 16,36 cent; voor een
benzinewagen van 12 mille: resp. 2969,-
en19,42 cent excl.B.T.WJziet dat een Mercedes
Diesel al bij 30.000 km per jaar 0,5 cent per
km goedkoper is. Om bij hogere kilome
trages snel op te lopen tot belangrijke be-
i C 'I sparingen. Wie beweerde ook weer dat
dieselrijden niet meer loont?
Jos de Clerck geschreven, dat hij door
zijn persoonlijke opvattingen over peda
gogie en zijn karakteristieke inzichten in
heet geven van vioolles zeer velen tot
ontplooiing heeft gebracht. Hij muntte
daarbij uit door een zeer ernstige opvat
ting over zijn vak en tevens een grote
bescheidenheid. Velen hebben van zijn
lessen geprofiteerd en dat niet alleen
waar het de viooltechniek betreft, maar
ook de algemene instelling. Sommigen
van zijn leerlingen treden nu op in
orkesten in verschillende landen. Jos de
Clerck zelf bleef in hoofdzaak werken
in Haarlem. Jos de Clerck werkte daar
naast mee aan het Hollands Strijkkwar-
CANNES. De grote prijs van het
filmfestival van Cannes van dit jaar is
vrijdag ex-aequo toegekend aan de
Amerikaanse inzending „Scarecrow” van
Jei-ry Schatzberg en aan de Engelse film
„The Hireling” van Alan Bridges. De
jury had ook woorden van lof voor dé
hoofdrolspelers in deze films, de Engelse
actrice Sarah Miles en de Amerikanen
Al Pacino en Gene Hackman.
De prijs voor de beste vrouwelijke rol
van dit jaar is toegekend aan de Ameri
kaanse Joanne Woodward, voor haar rol
in de film van haar man, Paul Newman,
„The effect of gamma rays on man-in-
the-moon Marigold”.
De prijs voor de beste acteursrol is
gegaan naar de Italiaan Giancarlo Gian
nini voor zijn rol in Lina Vertmullers
„Amour et Anarchie”. De speciale jury
prijs is gegeven aan de Franse film „La
Maman et la Putain” van Jean Eustache.
„La Planète Sauvage” van René La-
loux en Roland Topor ontving een speci
ale prijs. De prijs voor een eerste werk
ging naar de Amerikaanse inzending
„Jeremy” van Arthur Barron en jury
prijzen naar „La Clepsydre” van de Pool
Wojciech en de Zwitserse film „l’Invita-
taon” van Claude Gorebta.
Er volgen nog veel meer namen en
dan komt André Kaart terug op zijn
eigenlijke beroep, dat van dirigent en
muziekschooldirecteur. Zonder een hechte
traditie en een klimaat is er geen jeugd
orkest mogelijk, zoals hij er een mag
leiden, meent hij. Maar hij zegt erbij,
dat er nog veel meer leerlingen zouden
kunnen zijn aan de Haarlemse Muziek
school. Hij ziet wel veel in een goed
gecoördineerde streekschool en meent,
dat het aantal leerlingen uit Haarlem en
omgeving van een goede 1700 zou moe
ten kunnen groeien tot 6000. „Want
André Kaart studeerde muziekweten
schappen in Utrecht en kreeg tegelijker
tijd orgelles van Albert de Klerk. Daar
door kwam hij veel bij Jos de Klerk
thuis. „Hij was gespecialiseerd in de
Haarlemse componisten in de 17e en 18e
eeuw- Tijdens mijn studie kreeg ik lees
stof van hem en later, met de Musyck-
kamer heb ik daar bijzonder veel profijt
van gehad.
Met grote overtuiging vertelt André
Kaart over het muziekklimaat in Haar
lem, waaraan hij verknocht is, omdat
hij vanaf zijn jeugd in die muziekwereld
op alle mogelijke manieren meeleefde of
er in betrokken was. „Jos de Klerk heeft
meegewerkt aan dat klimaat", zegt hij.
Maar het is al heel oud. Haarlem heeft
historisch vanaf de dertiende eeuw een
rol in de muziek gespeeld, lees er het
boek van Jos de Klerk maar op na. Dat
kwam ook door de kerken, de orgels en
de koren. Het is altijd zo gebleven, tot
in deze tijd toe. Een man als André
Rieux was een Haarlemmer. Hij woonde
naast ons. En dan Eduard van Beinum”.
genoeg zijn er nooit”, zegt hij, „zo’n
geweldig klimaat moet behouden blij
ven”.
„Ik ben er reuze blij mee, omdat het
een herinnering aan Jos de Klerk is”,
zegt Piet Vincent in een kamer van de
Haarlemse Muziekschool, waar een por
tret van Jos de Klerk aan de wand
hangt. Het is de Klerk op middelbare
leeftijd. „Dit portret heb ik van Albert
gekregen en hier gehangen. Later gaat
het weer mee naar huis, ik zou het niet
kunnen missen-”
De woorden van Vincent zijn ingege
ven door een levenslange vriendschap,
die hem duidelijk ontroert, nu hij er
over spreekt. En dan vertelt hij over de
humor, die zijn vriend nooit in de steek
liet. Ook over diens kritieken, die hij
graag las, maar soms ook hoorde.
Piet Vincent bracht Jos de Klerk vaak
met zijn auto naar het Concertgebouw.
Ze kwamen er een keer vandaan op weg
naar de parkeerplaats na een hypermo
dern stuk. „Kijk Piet”, zei Jos de Klerk,
„Ik ben niet conservatief, maar dt is me
toch te erg”.
André Kaart is met de toekenning van
de prijs geëerd om zijn vele verdiensten
als dirigent. Onder zijn leiding is het
kamerorkest „Die Haerlemsche Musyck-
kamer” sinds 1948 een bijzondere gele
genheid tot musiceren geweest voor ve
lerlei amateurs. Hij heeft daarbij steeds
uitgemunt in het begrip voor het kun
nen van amateurs en door juiste peda
gogische opvattingen. Zijn talenten als
dirigent-opvoeder bleken eveneens bij
het leiden van onder andere het jeugd
orkest van de Stichting Jeugd en Mu
ziek in Haarlem. Zijn orkestformaties
van deze stichting traden op in het
buitenland, waar veel waardering werd
geoogst, onder meer in Salzburg,
nabrück en West-Berlijn. Daarnaast di
rigeert André Kaart ook verdienstelijk
het juniorenorkest
stichting.
„Jos de Klerk-prijs 1973” toegekend aan
Jos de Clerk ontvangt ons. Een duide
lijk Vlaams accent nog ondanks zijn
verblijf vanaf 1914 in Haarlem. „Het
was een grote verrassing voor me, zo’n
Jos de Klerk-prijs. Wij waren vrienden,
een leven lang. Ik heb hem al gekend,
toen we nog samen op het Conservato
rium in Antwerpen waren. Hij studeer
de daar als fluitist. Als refugee zijn we
gevlucht in 1914- Ik wist niet waar hij
op de vlucht was gebleven. Van mijn
verloofde, die mijn vrouw werd, wist ik
het ook niet. Door een lijst met namen
in de NRC vond ik haar terug in
Amsterdam."
„Die kritieken waren altijd opbou
wend", zegt hij. „Jos schreef er ook
altijd bij hoe het wel moest als er in
zijn oegen iets niet goed was geweest.”
„En dan komen bij deze 77-jarige, die
nog altijd les geeft, de herinneringen
boven aan een rijk muzikaal leven. Hij
heeft er aantekeningen over gemaakt,
aantekeningen met talloze namen van
leerlingen, die het ver hebben gebracht,
ook namen van gevestigde figuren, die
veel tot het Haarlemse muziekleven
hebben bijgedragen.
„Na het optreden van een serie leer
lingen in Düsseldorf", staat in die aan
tekeningen, „waarbij ik bijna altijd
Hollandse werken liet spelen, kreeg ik
in een Düsseldorfse krant de bijnaam
van de „Hollandse pianistenmaker”
De drie prijzen zullen op 21 juni a.s.
worden uitgereikt in de Renaissancezaal
van het Frans Halsmuseum in een ’s a-
vonds te beleggen bijeenkomst. Natuur
lijk is daar een muzikale hulde voor de
prijswinnaars aan verbonden. Die hulde
zal worden gebracht door musici, in
wier leven Jos de Clerck, André Kaart
en Piet Vincent een rol hebben gespeeld.
Bijzonderheden over de medewerkenden
en hun programma zullen nog worden
bekend gemaakt. Wethouder D. J. A.
In 1920 werd Piet Vincent pianoleraar
aan de Haarlemse Muziekschool van de
Maatschappij tot bevordering der toon
kunst, in 1950 directeur en in 1970 legde
hij op 75-jarige leeftijd deze functie
neer. Een bijzonder welbesteed leven in
dienst van de Haarlemse muziekbeoefe
ning. Piet Vincent onderscheidde zich
voor pedagogische kwaliteiten en een
individuele kennisoverdracht. Zijn bijzon
der grote inzicht in de muzikale gaven
van serieuze leerlingen en zijn geduld
met hen heeft bij velen een soliede basis
voor hun muziekbeoefening gelegd.
Het waren dan ook zijn pedagogische
talenten, die hebben geleid tot zijn aan
stelling als directeur. Hij kon die talen
ten toen wijden aan meer klassen, waar
bij zijn gaven tot groter ontplooiing
kwamen en hij voor het Haarlemse
muziekleven een in hoge mate stimule
rende figuur is geworden.
Bij het toekennen van de prijs is
eveneens de overweging betrokken, dat
Piet Vincent ook nog tijd wist te vinden
voor functies in culturele commissies
van de gemeente Haarlem, in het be
stuur van de Stichting Internationaal
Orgelconcours en als lid van de Muziek-
adviescommissie van het Anjerfonds
Noord-Holland.
In 1969 ging hij ook het Symfonie
dirigeren. Buiten
Het statutaire uitgangspunt van de
sticting btf het toekennen van een pr(js
is het eren van „een bepaald peprsoon,
een aantal personen tesamen (ensemble),
een organisatie of een instelling, die zich
voor de bevordering van het muziekle
ven in Haarlem en diretce omgeving
uitzonderlijk verdienstelijk heeft ge
maakt op een wijze, die kenmerkend is
voor het wezenlijk besef voor het stede
lijk eigene in de maat van het gebode-
ne.”
In het bestuur van de stichting', voóf-
gezeten door mr. H. C. van der Mije,
directeur van onze bladen, zitten behal
ve wethouder D. J. A. Geluk (namens
het gemeentebestuur) onder anderen als
musici professor H. F. Andriessen en
Albert de Klerk. Er is een commissie
van bijstand van musici, dit jaar be
staande uit de heren J. Timmermann, P.
Zwaanswijk en H. van dér Tweel. Zij
brachten de adviezen uit, die in algeme
ne besrpekging unaniem werden aan
vaard. Daarna schreef prof. Andriessen
het juryrapport met de overwegingen,
die voor elk van de drie begiftigden
golden.
-
