STRINGENTER PRIJS- EN INKOMENSBELEID AANGEKONDIGD
Politie pakt
Ondernemings
raad krijgt
meer invloed
Den Uyl in regeringsverklaring:
Werkloosheid zal
Binnen 3 pet. nationaal inkomen
Twee doden bij
demonstraties
in Argentinië
Nixons kraakploeg ontmaskerd
Glastra-
Van Loon
staatssecretaris
van Justitie
Geen beperkt
eigen risico
ziektekosten
nieuwe regering
Jordanië heeft
worden aangepakt
„Geen geheime
afspraken bii
achtergrond
formatie”
pyromaan
Jl
<3
EXAMENS
Baandag 2 8
F ’W
1 T&
3
MEI
1973
Kabinet-Den Uyl:
Waarborgen
DRS. DEN UYL:
Meer besparen
Boven de wet
„Kristalnacht”
Regeringsverklaring:
Kabinet trekt inflatie-rem aan
(Vervolg van pagina 1)
(Van onze parlementsredactie)
(Van onze redactie economie)
(Van onze parlementsredactie)
(Van onze redactie economie)
Sociale premies
in toom houden
DEN HAAG. Het kabinet-Den
Uyl wil de inflatie remmen. Zonder
strenge ingrepen zou het zich ge
confronteerd zien met een te ver
wachten prijsstijging van 8 tot 9
percent dit jaar en (mede daardoor)
een totale loonstijging van aanzien
lijk meer dan 13 tot 14 percent. Dit
valt te concluderen uit de maatregel,
die premier Den Uyl in zijn rege
ringsverklaring heeft aangekondigd.
escu
liën-
•neel
lijke
het
t is
zijn
en
De
De kosten van de gezondheidszorg ma
ken ingrijpende hervormingen noodzake
lijk, zegt premier Den Uyl. Het kabinet
meent dat een bevredigende regeling al
leen mogelijk is door middel van een
volksverzekering tegen ziektekosten.
DEN HAAG. Er zijn bij de forma
tie van het kabinet-Den Uyl geen gehei
me afspraken gemaakt. Dat heeft minis
ter-president Den Uyl vanmorgen na
drukkelijk in zijn regeringsverklaring
meegedeeld. De premier zei dat er geen
ander programoverleg heeft plaatsgevon
den dan in de vóórvergadering van kan-
didaat-ministers. Er is buiten de gepu
bliceerde conclusies van dat beraad geen
enkele afspraak gemaakt.
gen van het milieubehoud en die van de
ontwikkelingslanden een rol spelen. Een
goed ondernemingsklimaat en het verbe
teren van de s tr uc tu ur van de diverse
sectoren zijn daarbij essentieel.
ing-
igen
din-
ledi-
van
och-
ater
ge-
mde
400
kok,
den.
ijna
BUENOS AIRES (Reuter/UPI). De
belofte van president Hector Campora
van Argentinië om als een van de eerste
maatregelen in zijn nieuwe functie alle
politieke gevangenen in vrijheid te stel
len heeft op verscheidene plaatsen in
het land tot botsingen met de politie
geleid. Twee betogers kwamen om.
AMMAN (Reuter-Amman) Koning
Hoessein heeft zaterdag een nieuwe re
gering benoemd die uit achttien leden
bestaat. Zij komt in de plaats van de
regering onder premier Achmed Lawzi,
die om gezondheidsredenen ontslag heeft
genomen.
tga-
het
/eer
man
:oop
in
de
t te
wel:
itter
ela-
it-
in
in
:rd
la-
else
oni-
in
ma-
op
als
ier-
3om
het
een
i en
•een
i is
iaar
ig>e-
ver
md.
de
zijn
ler-
rij-
ge.
ties
de
is.
de
er-
ar*
het
'alt
in
38-
stig
in
ne-
er-
blad
lilip
te-
rge-
wen
liza-
ste.
dr.
dat
snd-
elt”.
/aak
n-
ist
ir-
it-
en
len
TS.
ito.
ome
tus-
1 de
s er
Den Uyl gaf onomwonden toe dat
zowel het programma van de progressie-
ven als dat van de confessionelen
grondslag zullen zijn van het te voeren
kabinetsbeleid. „Er is geen plaats voor
het verwijt dat de optredende bewinds
lieden de programma’s waarop zij zijn
gekozen, hebben verloochend”, zei hij.
De premier erkende dat met de aan
vaarding van deze grondslag veel is
overgelaten aan het overleg in het kabi
net, hetgeen tot een opener, maar ook on
zekerder verhouding tussen kabinet en
kamer leidt.
LEIDEN Geslaagd voor kandidaats
examen Frans taal- en letterkunde mej.
Het nieuwe kabinet wordt geleid door
premier Said Rifai, die ook de porte
feuilles van Buitenlandse Zaken en De
fensie beheert. De 38-jarige Rifai staat
bekend als een aartsvijand van de Pa
lestijnse guerrillabeweging. Hij overleef
de een aanslag op zijn leven door leden
van de Zwarte-Septemberbeweging in
1971 toen hij ambassadeur in Londen
was. Zwarte September gaf omstreeks
die tijd een communiqué uit waarin zij
de verantwoording voor de aanslag op
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG. De Leidse hoogleraar
prof. mr. .1. F. Glastra van Loon wordt
staatssecretaris van justitie onder minis
ter Van Agt. Hij krijgt de plaats die
aanvankelijk voor mejuffrouw mr. An
neke Goudsmit was gereserveerd.
Kernpunt van doeltreffende inflatie-
bestrijding is het tot ontwikkeling bren
gen van een alle groepen omvattend
inkomensbeleid. De eerste verkennende
besprekingen zijn gevoerd met vakcen
trales en ondernemers hoe, zowel in het
overheidsbeleid als in het arbeidsvoor
waardenbeleid, voor het volgend jaar de
waarborgen voor de gewenste inflatiebe-
strijding kunnen worden gevonden. Drs.
Den Uyl zei dat verkleining van inko
mensverschillen moet worden bevorderd.
Daartoe moet in het overleg ook wor
den betrokken: bevordering van een be
tere opbouw van de salarisschalen en de
pogingen van het bedrijfsleven om te
komen tot een redelijke verhouding tus
sen percentuele en bepaalde vormen van
niet-p?rcentuele loonsverhoging, uitbrei
ding van de werkingssfeer van de cao’s
tot alle werknemers in loondienst en de
inkomenspositie van de zelfstandige on-
dernc’-s
lijk niet meer dan Haldeman, Ehrlich-
man, Dean en Nixon zelf) ervan op
de hoogte was. De bestaande inlich
tingendiensten werden er niet van op
de hoogte gesteld.
Den Uyl zei dat het kabinet zich
gesteld ziet tegenover een geraamde in
voerprijsstijging van 7 percent. Dit is
een geheel nieuwe schatting, want re
cent werd nog gerekend met 3,5 percent.
De tegenslag in de stijging van de in-
DEN HAAG. Maatregelen tot een
betere beheersing van de sociale zeker
heid mogen zich volgens het kabinet niet
uitstrekken tot het invoeren van een
eigen risico in de ziekenfondsverzeke
ring. Daarom heeft het nieuwe kabinet
de adviesaanvraag van een beperkt eigen
risico in de ziekenfondsverzekering te
ruggenomen. Aldus de regeringsverkla
ring van vanmorgen.
DEN HAAG. Intensieve bestrijding
van de werkloosheid is noodzakelijk. Al
le beleidsvoornemens zullen mede wor
den getoetst op hun invloed op de werk
gelegenheid. Financiële middelen worden
beschikbaar gesteld ter uitvoering van
een aantal gerichte maatregelen. Dat
beloofde premier Den Uyl vanmorgen in
zijn regeringsverklaring.
De verleiding is groot, en daarom
onweerstaanbaar, om te denken aan
hen die in de „Kristalnacht’’ in Duits
land de straat opgingen om de ruiten
van joodse winktls en synagoges in
te slaan.
Toen met het bekend worden van
de Watergate-inbraak dan ook de
naam van Howard Hunt opdook als
een van de gearresteerden, die boven
dien een kantoor had in het Witte
Huis, was er voor Nixon dan ook alle
reden tot de grootste bezorgdheid, zo
niet paniek. Hunt immers was het
opperhoofd van zijn privé-kraakploeg
Er wordt nu veel gezegd en geschre
ven over de bewonderenswaardige
openheid van het Amerikaanse rege
ringssysteem die de feiten uiteindelijk
aan het licht brengt. Maar in elk
ander geciviliseerd land, waar de
door het volk democratisch gekozen
regeringsleider er geen privé-kraak
ploeg op nahoudt, spreekt het onthul
len van deze feiten zodra ze in de
openbaarheid zijn gekomen vanzelf.
Daar spreekt ook vanzelf dat de da
ders niet vervolgd worden door een
aanklager ’ie door de betrokken re
gering is aangesteld.
In de meeste parlementaire demo
cratieën, waar ministers zijn afgetre
den omdat ze een affaire hadden met
een bordeelmeid of omdat ze een
aanrijding hadden veroorzaakt, zou
het ook vanzelf spreken dat een dus
danig gecompromitteerde regerings
leider gedwongen zou zijn af te tre
den, als deze al niet zelf zijn ontslag
had ingediend.
adviesaanvrage over de sociale ver-
zekeringsuitkeringen zal worden herzien.
Het integratiebeleid voor het midden-
en kleinbedrijf en het beleid voor land
bouw en visserij zal op verantwoorde
wijze worden ontwikkeld, zei Den Uyl.
De uitvoering van de fiscale oudedags
voorziening zal worden voortgezet.
In grote lijnen staat het kabinet ach
ter de uitgangspunten van het bij de
Tweede Kamer liggende wetsontwerp
selectieve investeringsregeling. Het be
raadt zich over de wijze van uitvoering
en de te hanteren middelen. Spoedige
totstandkoming van deze regeling wordt
van groot belang geacht. De opbouw van
een integraal structuurbeleid voor het
Noorden wordt voortgezet. Voortgegaan
wordt met de opstelling van een per
spectievennota voor Zuid-Limburg. Er
wordt naar gestreefd op korte termijn in
de Kamer de nota’s over het Noorden,
Z.-Limburg en de Haagse agglomeratie
behandeld te .krijgen, zei Den Uyl.
voerprijzen is groter dan in lange tijd
het geval was, althans sedert de Korea-
crisis in de jaren vijftig. Vorig jaar nog
daalde het invoerprijspeil.
Behalve een stringenter prijsbeleid
(waarover reeds vandaag minister Lub
bers van Economische Zaken met het
bedrijfsleven overleg voert) wil de rege
ring ook een inkomensbeleid voeren ter
beteugeling van de vicieuze cirkel van
de inflatie stelt het kabinet als een van
zijn eerste taken.
Een evenwichtige structuur en ont
wikkeling van het bedrijfsleven zal wor
den bevorderd. Daarbij zullen de belan-
waar vrijwel niemand het bestaan
van wist.
In het licht van deze feiten wordt
duidelijker waarom de president op
dracht gaf het Watergate-onderzoek
te beperken tot aangelegenheden die
de „nationale veiligheid” (dat wil zeg
gen het bestaan van zijn kraakploeg
en wat deze ploeg in naam van de
„nationale veiligheid” had aangericht)
niet in gevaar zouden brengen. Om
dat gevaar af te wenden benaderde
het Witte Huis de CIA, eerst om de
FBI te intimideren heit wat kalmer
aan te doen met het onderzoek, en
later om de CIA rechtstreeks als de
schuldige voor de Watergate-inbraak
te laten opdiraaien.
Prof. Glastra van Loon is 53 jaar. Hij
is nog niet zolang lid van D’66, maar
inspireerde deze partij wel tot de staats
rechtelijke hervormingen die zij op haar
programma heeft staan, zoals de gekozen
formateur. Het valt dan ook te ver
wachten dat prof. Van Loon zich op
het departement met grondwetszaken
zal bezighouden. Zijn portefeuille omvat
verder de vreemdelingenzaken, de kin
derbescherming, de gratietoepassing, het
notariaat en de strafrechttoepassing.
De nieuwe staatssecretaris studeerde
medicijnen in Londen en Groningen en
rechten in Leiden en Göttingen, en filo
sofie aan de Amerikaanse Harvard-uni-
versiteit. Voordat hij in 1958 hoogleraar
in Leiden werd promoveerde hij cum
laude aan dezelfde universiteit.
die van het Witte Huis: ze braken
ook in bij de psychiater van Daniel
Ellsberg (waar ze overigens alleen
diens adres in de agenda van de
psychiater konden fotograferen) en
vermoedelijk ook bij mensen die iets
te maken hadden met de Zwarte
Panters, de katholieken die zich on
der leiding van de priester-broers
Berrigan tegen de oorlog in Vietnam
verzetten, en zij die in Chicago te
recht stonden wegens „opruiing” tij
dens het partijcongres van de Demo
craten in 1968.
(Van onze redacteur in Washington)
WASHINGTON. Het wordt steeds duidelijker dat de door presi
dent Nixon vlak na de inbraak bevolen „beperking” van het aller
eerste FBI-onderzoek naar de Watergate-inbraak, niet in de eerste
plaats werd ingegeven door zijn bezorgdheid over het uitlekken van
geheimen die de „nationale veiligheid” in gevaar zou kunnen bren
gen, maar om te voorkomen dat ontdekt zou worden dat hij in het
Witte Huis een supergeheime spionagegroep in het leven had ge
roepen, die door sommige senatoren nu gekarakteriseerd wordt als
een „paramilitaire eenheid”.
In zijn verklaring van 22 mei ver
telde Nixon hoe hij in juni 1970 een
bijeenkomst belegde met de hoofden
van de belangrijkste inlichtingendien
sten en aandrong op betere beveili
gingsmaatregelen. Een maand later
werden hem voorstellen voorgelegd,
waaronder het inbreken, stelen (en/of
fotograferen) van documenten die
voor de „nationale veiligheid” van
belang werden geacht. Nixon ging
daarmee akkoord, maar het plan ging
niet door omdat de toenmalige direc
teur van de FBI, Herbert Hoover,
weigerde er zjjn medewerking aan te
verlenen, tenzij hij daartoe een speci
fieke schriftelijke opdracht kreeg van
de president. Daar waagde Nixon zich
niet aan.
Nadere prioriteitenafweging en pro
grammering op middellange termijn zal
geschieden na advies van de Sociaal
Economische Raad. De nu aanhangige
In het kader van het streven naar
evenwichtiger inkomensverhoudingen
heeft het kabinet besloten de eigen sala
rissen te verlagen, zoals het al had
aangekondigd. De overheid zal zich in
haar tarievenpolitiek matigen. Zowel als
bijdrage tot een redelijke lastenverdeling
als ter vermijding van verdere prikkels
tot prijsverhoging wil het kabinet afzien
van voorstellen om de omzetbelasting in
1974 te verhogen.
Ter bevordering van een gelijkmatiger
inkomensverdeling zijn ook voorstellen
te verwachten over het beleid inzake het
wettelijk minimumloon en de inkomens
overdrachten via overheid of sociale
verzekeringsinstellingen.
Hij gaf wel toe dat de lastenontwik
keling van de sociale zekerheid in ver
houding tot de groei van het nationaal
inkomen tot een grondige bezinning
dwingt op maatregelen die kunnen bij
dragen tot nadere programmering en
betere beheersing der uitgaven. Het ka
binet zou een open oog hebben voor de
wenselijkheid van uitbouw der sociale
verzekeringen.
Premier Den Uyl verklaarde vanmor
gen in de Tweede Kamer dat het kabi
net inmiddels al werkt aan een regeling,
waarbij de ondernemingsraden recht van
beroep krijgen tegen kennelijk onrede
lijke beslissingen van de leiding van de
onderneming. Ten behoeve van de indi
viduele werknemers zal een klachtrecht
worden ingevoerd.
Een wetsontwerp voor een ontslagver-
bod wegens huwelijk, zwangerschap en
bevalling is al bij de Tweede Kamer
ingediend, verklaarde drs. Den Uyl. Ver
der sprak hij zich uit voor het stimule
ren van wetenschappelijke experimenten
met betrekkingen tot inspraak van
werknemers door middel van overleg op
het werk en voor een verbeterde positie
van de consumentenorganisaties.
Den Uyl beloofde dat het kabinet op
korte termijn aan de Kamer zijn stand
punt zal meedelen over een wettelijke
regeling van het stakingsrecht in het
algemeen en over het stakingsrecht van
ambtenaren in het bijzonder. Verder be
loofde hij een wijziging van het ven
nootschapsrecht waardoor grotere open
baarheid van de financiële gegevens van
grote ondernemingen wordt bevorderd.
In juni 1971 besloot de president
zijn eigen inlichtingen- en politie
werk te laten doen door mensen die
alleen door het Witte Huis zoudn
worden geselecteerd, en dus alleen
aan het Witte Huis uitleg en verant
woording schuldig waren. Dit plan
werd in zo’n grote geheimhouding
uitgevoerd, dat alleen een handjevol
Witte Huis-medewerkers (vermoede-
Het peil van de werkloosheid geeft het
kabinet reden tot grote zorg, verklaarde
Den Uyl. Hoewel internationaal de con
junctuur aantrekt, is het nog onzeker öp
welke wijze in ons land de bedrijvigheid
daarop zal reageren. Van een duidelijk
waarneembare daling van de werkloos
heid is geen sprake. Het kabinet vreest
dat de opleving van de conjunctuur niet
zal leiden tot een overeenkomstige da
ling van de ondanks de werkgelegen-
heidprogramma’s nog steeds aanzienlijke
werkloosheid.
Kenmerkend noemde Den Uyl in dit
verband de invloed van de voortgaande
herstructurering, de uitbreiding van de
werkloosheid naar andere gebieden dan
de traditionele (met name heit westen en
de grote steden) en het feit dat ook
administratie’’ en hoger personeel werk
loos is.
Toen meer dan tienduizend demon
straten, uitzinnig van vreugde dat het
Peronisme weer terug was, een gevange
nis in bezit wilden nemen waaruit kort
tevoren politieke gevangenen waren
vrijgelaten, openden de cipiers het vuur.
Als gevolg daarvan werden twee demon
straten gedood en twintig gewond. Ver
moedelijk waren de Peronisten in de
veronderstelling dat nog niet alle poli
tieke gevangenen hun vrijheid hadden
teruggekregen.
In de gevangenis brak een opstand uit
onder de niet politieke gevangenen die
ook vrijgelaten wilden worden.
Nïet-politieke gevangenen in Cordoba
zijn zaterdagmiddag aan het muiten ge
slagen. Vijftig gedetineerden maakten
van de verwarring gebruik om te vluch
ten.
DEN HAAG. Het kabinet-Den Uyl
zal er krachtig naar streven de stijging
van de sociale verzekeringslasten te
houden binnen de norm van 3 percent
van het netto nationaal inkomen tegen
marktpr(jzen over de periode 1973-1977,
aldus premier Den Uyl maandagmorgen
in de Tweede Kamer.
De politie van het Overijsselse Hen
gelo heeft gisteren een einde gemaakt
aan de activiteiten van een 22-jarige
pyromaan, die de brandweer afgelo
pen vrijdag en zaterdag 16 maal liet
uitrukken. Bij zijn laatste en grootste
brandstichting, de dependance van het
Twickelcollege, werd hij aangehou
den. De man bekende in Hengelo 19
en in Zutphen vijf branden te hebben
gesticht.
DEN HAAG.Het kabinet-Den Uyl
wil een uitbreiding van de taak van
ondernemingsraden. Nog voor 1976 zou
den nieuwe bepalingen van kracht moe
ten worden. Het kabinet zal spoedig een
advies vragen aan de SER over het func
tioneren van de ondernemingsraden, hun
structuur en samenstelling, uitbreiding
van hun bevoegdheden en hun verhou
ding tot het bedrjjvenwerk.
Behalve inbraken organiseerde deze
Witte Huis-ploeg ook activiteiten die
het best als „terroristisch” kunnen
worden aangeduid, zoals het provoce
rend op de vuist gaan met betogers
die het niet eens waren met het
beleid van president Nixon in de
hoop dat hun demonstraties daardoor
in wanorde uiteen zouden vallen.
Het kabinet wil voorrang geven aan
de totstandkoming van een volksverze
kering arbeidsongeschiktheid (VAO).
Daarbij moet een inkomensderving van
arbeidsongeschikte zelfstandigen en zo
mogelijk van vroeg-gehandicapten bij
wijze van bodemvoorziening worden op
gevangen. De daarmee gemoeide premie
lastenstijging zal niet noodzakelijkerwijs
binnen de gestelde norm behoeven te
worden ingepast.
Zoveel mogelijk zal de voorbereiding
tot het realiseren in fasen van een
algemeen aanvullende pensioenverzeke-
ring worden bevorderd.
Hiermee Schip Nixon wat de sena
toren een „paramilitaire operatie”
hebben genoemd die in naam van de
„nationale veiligheid” boven alle wet
ten werd gesteld kortom, een or
ganisatie die dictatoriaal gengeeerde
landen karakteriseert. De leider van
dtze organisatie werd Howard Hunt,
die dan ook de papieren had voor
politieke spionageactiviteiten. Hunt
immers was een van de leidende
figuren geweest die in dienst van de
CIA de catastrofale Vairkensbaai-in-
vasie organiseerde, waarbij een paar
duizend door de Verenigde Staten
opgeleide infiltranten het tegen het
Castro-leger van een miljoen man
zouden opnemen.
Zoals nu bekend is geworden, res
pecteerde deze kraakploeg van het
Witte Huis geen andere wetten dan
Het kabinet treft een verre van roos
kleurige financieel-economische situatie
aan, zei premier Den Uyl. Aan de grote
overbesteding is voorlopig een einde ge
komen. Het totale begrotingstekort is
kleiner dan in de laatste jaren. Maar de
inflatie woekert onverminderd voort.
Zonder ingrijpende maatregelen zullen
1973 nog worden overtroffen. Tot dusver
de cijfers van prijs- en loonstijgingen in
stegen de prijzen dit jaar al met 4
percent.
De gedeeltelijke doorberekening van
loonstijgingen in prijzen en de indexe
ringen in de cao’s vormen een schijn
baar onverbrekelijk mechanisme, dat de
inflatie een permanent karakter dreigt
te geven. Ondanks het sluiten van het
centraal akkoord tussen werkgevers en
werknemers is een vermindering van de
prijs- en loonstijging uitgebleven, con
stateert de p’-emier.
De noodzaak de besparingen op te
voeren en de consumptie terug te drin
gen vergt daarbij een hernieuwde bezin
ning op vermogensaanwasdeling en
spaarloon, zei drs. Den Uyl. Over de
tariefstelling van beoefenaars van vrije
beroepen moeten controleerbare afspra
ken worden gemaakt om tot beperking
van de inkomensstijging te komen. Ver
groting van de openbaarheid van inko
mens en vermogens is een voorwaarde
voor het voeren van een inkomensbeleid,
vindt het kabinet.
H. Feijten, Haarlem.
,.?s
A'
js&L» «-
