nu
Dr. Bartels
promoveerde
bij Tinbergen
Structuur BV en
NV vernieuwd
Nieuwe Griekse
grondwet
Mercedes Diesel. Klasse als geen ander.
Dieselrijden niet meer lonend? Kom nou!
Mercedes Diesel bewijst u het tegendeel.
I BEURS
WH
ZIJN WEL ZAKEN TE DOEN”
MET HET KABINET-DEN UYL Afwachten was ook
weer het parool
gepubliceerd
bedrijven ter
Nieuwe VNO-voorzitter heeft goede hoop op sociaal akkoord
Percentage werkende
jongeren gedaald
Omwisseling aandelen
Scholten Carton
Siberisch aardgas
voor Amerika
BEURSSTROOM KABBELDE RUSTIG
ZATERDAG 9 JUNI
1973
Kabinet
Suiker-fusie
Akkoord
Niet „hard”
Staatslening
Polariseren
Met ingang van 1 juli
hogere kilometrages natuurlijk steeds groter
Oninteressant
Een liter benzine kost straks bijna 80 cent
Een liter dieselbrandstof minder dan de helft:
net even 38 cent. Voordelig voor Mercedes
Diesel. Maar die lage brandstofprijs is lang
niet de enige oorzaak van z’n lage kllometer-
Prijs.
excellente wegligging en rij-eigenschappen.
Dat Is Diesel GT. Dat Is voor u van groot
belang. Vooral als u veel tussen de wielen zit.
Na uren rijden bent u nog fit voor uw zaken
gesprek. Dat is even belangrijk als de lage
kilometerprijs.
wordt. Rekent u maar 'ns uit wat voor be
langrijke besparingen dit oplevert
Dieselrijden niet meer lonend? Kom nou!
Mercedes Diesel heeft méér té bieden
Een bijna onverslijtbare motor van 2000 j
of 2200 cc, die bij een minimum aan on-
derhoud een maximum aan prestaties en
rendement levert. En die bovendien bijzon-
der zuinig Is met z'n brandstof: per liter
brandstof legt u in een Mercedes Diesel
maar liefst zo’n 30% meer kilometers af
dan in een vergelijkbare benzinewagen.
Bovendien een bijzonder degelijke, op een
lange levensduur berekende carrosserie. Die
helemaal is geconstrueerd op veiligheid. Ver
der heeft elke Mercedes een enorm komfort
te bieden, een uitstekende vering en een
Mercedes Diesel, al bi| 30.000 kilometer*
Rijden in een Mercedes Diesel wordt,
vergeleken met een benzinewagen uit de 12-
mille klasse, al bij 30.000 km per jaar aan
trekkelijk. Wie de vaste en variabele kosten
naast elkaar zet (voor een Mercedes 200D
resp. 3728 en 16,36 cent, voor een benzine
wagen van 12.000 resp. 2969 en 19,42
cent excl. BTW) ziet dat een Mercedes Diesel
al bij 30.000 km per jaar 0,5 cent per kilo
meter goedkoper is. Een verschil dat bij
’AGAM B.V., Postbus 2088, Utrecht,
tel. 030-451911,verstrekt u graag een kosten-
calculatie en dealerlijst.
O
van
de
ADVERTENTIE
parlementaire
Bartels- „Let wel, het beleid wordt bij
het VNO niet door de voorzitter ge
maakt. Dat wordt in de verschillende
organen uitgestippeld, maar de voorzitter
is wel degene die het door een bureau
van 140 man, met een kwalitatief zware
top, bepaalde beleid uitdraagt.”
Er is dr. Bartels al herhaalde malen
gevraagd of hij zich „hard zal opstellen”.
Zijn commentaar daarop: „Ik ben niet
gek op die uitdrukking; het is zo’n kraet.
Wat je wel moet doen, is je duidelijk
opstellen. Iedereen weet dat de speel
ruimte in onze economie miniem is. Ik
vind, dat ik me voor de argumenten van
de andere partners moet openstellen, en
juist daarom verwacht ik er voor ’74
met de vakbeweging en de regering uit
te komen
In Amsterdam derhalve geen glorieuze
dagen. Rustig, en een eigenlijk oninte
ressante kabbeling van de beursstroming.
Voor de hoofdfondsen tekenden zich dan
ook geen grote wijzigingen af. Heineken
kon door de winststijging van 20 percent
in de eerste helft van het lopende boek
jaar nog een koersavance van 5 over
houden, maar Hoogovens was rond f 5
lager, nu de ontwikkeling met Hoesch in
de Estel erg teleurstelt.
600 op 700 terecht kon komen. In d.
bouw kwam daarentegen de klad, nu het
niet duidelijk is welke maatregelen het
nieuwe kabinet denkt te nemen en open
lijk van instorten van de woningbouw
wordt gesproken.
Bovendien blijft de kapitaalvraag van
uit het bedrijfsleven ook nog altijd aan
dè’late kant. Met belangstelling wordt
nu uitgezien naar de emissiekoers van
de nieuwe staatslening, waarvoor, een
rente van 7,75 percent is vastgesteld.
De beurs had liever een korter lopen
de lening gezien. Hét ministerie heeft
een langlopende gekozen, waarvoor de
belangstelling weleens zou kunnen te
genvallen.
OUDE PEKELA. Tot 28 juni heb
ben aandeelhouders Scholten Carton en
Papier NV gelegenheid hun stukken aan
te melden ter omwisseling in certificaten
NV Verenigde Pabier- en Kartonfabriek
Verpak. Voor deze certificaten zal onder
de naam Papier en Karton Holding NV
beursnotering worden aangevraagd.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG Dr. J. Bartels (53 jaar) uit Wassenaar, de nieuwe voor
zitter van Nederlands grootste werkgeversverbond VNO, heeft een beetje
een hekel aan het woord tussenpaus. Als opvolger van drs. S. C. Bakkenist,
die zich weer helemaal door zijn AKZO-werk heeft laten opslokken, is hij
bij het in Den Haag gevestigde Verbond van Nederlandse Ondernemingen
door sommigen wel zo gekwalificeerd, maar dat etiket maakt hem wat
kriegel.
De VNO-voorzitter is er voorstander
van, dat naast de studie door de Sociaal-
Economische Raad over de inkomensni
vellering een initiatief door de regering
wordt genomen tot een nationale studie,
die boven het SER-niveau uitkomt. „Ik
heb de indruk, dat de regering aan het
peinzen is hoe die studie kan worden
verricht.”
Over zijn voorganger Bakkenist zegt
Bartels: „Over hem bestaan veel misver
standen. Een van zijn grootste verdien
sten is geweest, dat hij een. zeer sterke
werkgeversorganisatie heeft nagelaten.
Het is in het belang van ons land dat
we een sterke vakbeweging hebben, een
sterke regering en een sterk parlement
en een sterke werkgeversorganisati.
Voor het laatste heeft Bakkenist uitste
kend gezorgd.”
De ondernemingsraad krijgt dank zij
deze wet, net als de aandeelhouders,
directies en commissarissen, de gelegen
heid om commissarissen kandidaat te
stellen. De keus uit de kandidaten zal
worden gemaakt door de zittende com
missarissen, maar deze kan ongedaan
worden gemaakt door de ondernemings
raad of de aandeelhouders. De Sociaal-
Economische Raad (SER) kan een derge
lijk veto echter uiteindelijk ongegrond
verklaren.
ATHENE (AFP). De Griekse rege
ring heeft gisteren twaalf „basis-princi-
pes” gepubliceerd voor de grondwet van
de nieuwe republiek, die op 1 juni werd
uitgeroepen. De republikeinse gronwet
zal uiterlijk 29 juli bij referendum aan
het Griekse volk worden voorgelegd. De
nieuwe grondwet berust onder meer op
de volgende principes:
DEN HAAG. Het percentage wer
kende jongens en meisjes in de leeftijd
van 14 tot en met 18 jaar liep terug van
respectievelijk 32 en 46 in 1970 tot 29 en
42 in 1971. De daling bij de jongens was
gelijkelijk over de leeftijden verdeeld.
Bij de meisjes trad ze vooral op in de
lagere leeftijden: 14 en 15 jaar.
Uit gegevens van het Centraal Bureau
voor de Statistiek over „De Nederlandse
jeugd en haar onderwijs ’71-’72” blijkt
ook, dat zowel jongens als meisjes steeds
langer aan het onderwijs blijven deelne
men.
Het aantal leerlingen bij het voortge
zet volledig dagonderwijs bedroeg in het
schooljaar ’71-’72 1.252.000, zes percent
meer dan het schooljaar er voor. Ruim
de helft van deze leerlingen viel in de
leeftijdscategorie 14 tot en met 18 jaar.
Bartels: „Bij een tussenpaus heb je de
neiging te geloven dat zo iemand niets
anders heeft te doen dan de organisatie
op haar eigen zwaartekracht gaande te
houden. Van een tussenpaus wordt niet
verwacht dat hij veel eigen initiatief
neemt; er wordt bij zo iemand alleen
van uitgegaan dat hij 't fort bezet houdt.
Wel, dan moet ik zeggen dat ik geen
tussenpaus zal zijn.”
De kersverse VNO-voorzitter verklaart
ook, waarom hij erop uit is een vol
waardig beleid in die hoedanigheid te
willen voeren. Hij zal proberen met de
nieuwe regering en de vakbeweging een
goed werkend centraal akkoord voor ’74
af te sluiten, waarin de inflatie metter
daad wordt aangepakt. Hij wil daarnaast
de weg vrijmaken voor de eerste full-
time-voorzitter bij het VNO.
gen van de werknemer en de kapitaal
verschaffer.”
Ook de uitgevers kwamen onder druk,
kennelijk mede door de dreigende pa
pierschaarste, die vooral de ttfdschrift-
exploitanten naar duurdere papiersoor
ten zou kunnen dwingen. Elsevier verloor
15 en Kluwer 7. Gelukkig voor de
beurs bleven toch ook de fusiegeruchten
de ronde doen. Dit steunde het moreel
en deed hier en daar de sterk bekoelde
speculatiezucht weer enigszins opleven.
Dit was vooral het geval b(j houthandel
Pont, die op fusiegeruchten aanvankelijk
van 415 tot circa 480 opliep, maar
weer rond het uitgangspunt moest ein
digen.
Ons land heeft er geen belang bij
nieuwe invoer van vreemd kapitaal te
prikkelen. Ook kan de rente hier te
lande niet al te zeer worden opge
schroefd, omdat er nog altijd sprake ie
van een te grote werkloosheid. Aan een
politiek tot afremmen van een tot kook
hitte opgelopen conjunctuur, zoals in
West-Duitsland, is hier zeker geen be
hoefte.
-r- Griekenland is een
presidentiële republiek.
De president van de republiek wordt
met algemeen en direct kiesrecht geko
zen voor een periode van zeven jaar. Hij
is niet herkiesbaar. De kandidaat voor
het vice-presidentschap wordt door de
president aangewezen en tegelijk met de
president gekozen.
De president, staatshood en symbool
van Je eenheid van de natie, is de
hoeder van de grondwet. Hij benoemt en
ontslaat de premier en de ministers en
de staatssecretarissen voor Defensie,
Buitenlandse Zaken en Openbare Orde.
De overige ministers en staatssecretaris-
Den Uyl heeft gezegd een goed onder
nemingsklimaat te willen scheppen; die
passage in zijn regeringsverklaring heb
ben we goed in ons opgenomen- Grote
tegenstellingen tussen de vakbeweging
en de ondernemersorganisaties zie ik
straks echt niet zitten. We hebben alle
maal belang bij een gezonde economie.”
De kosten van het project worden
geraamd op 10 miljard dollar. De plan
nen moeten nog worden goedgekeurd
door de regering van de Sowjet-Unie en
de Verenigde Staten. Nadat toestemming
is gegeven zal het ongeveer zes jaar
duren voordat de eerste leveranties zul
len plaatsvinden.
Voor bewijzen van gewone aandelen
Scholten Carton, groot nominaal 25,
kunnen worden verkregen aandelen of
certificaten van aandelen ieder groot
nominaal 50 Papier en Karton Holding
NV dan wel scrips.
Dr. J. Bartels werd in 1920 in
Leeuwarden geboren. Na zijn middel-
bare-schooltijd in Den Haag studeer
de hij in ’46 af aan de Nederlandse
Economische Hogeschool in Rotter
dam. In ’56 promoveerde hij bij prof,
dr. J. Tinbergen op het proefschrift
„Kritische analyse van het klassieke
in- en uitvoerargument”.
Een beroepsvoorzitter voor het VNO is
de tweede hartewens van Bartels. Zelf is
hij president-directeur van het Van Nel-
le-conoem in Rotterdam. Evenals zijn
voorgangers Bakkenist, Bruynzeel en
Bosma bij het VNO wondt wel ge
sproken van de „B-voorzitters” moet
hij zijn tijd delen tussen zijn functie in
het bedrijfsleven en het VNO-voorzitter-
schap.
De heer Bartels vindt het een onmo
gelijke combinatie. Omdat echter zo snel
geen beroepsvoorzitter kon worden ge
vonden, is hij bereid het VNO naar
buiten uit te representeren, maar zodra
de „prof” er is, duikt hij weer volledig
in zijn Van Nelle-functie.
De VNO-prof-voorzitter moet naar het
gevoel van dr. Bartels voldoen aan de
volgende eisen: hij moet nauwe contac
ten hebben met het bedrijfsleven, dient
te beschikken over economische basis
kennis, moet leidinggevende en organisa
torische bekwaamheden bezitten en de
man moet enige extrovertie niet vreemd
zijn omdat hij met de VNO-politiek aan
de weg timmert.
Uit het bedrijfsleven kwamen overi
gens nog overwegend gunstige berichten.
Na de petroleum dreigt nu ook het
papier in de nabije toekomst schaars te
worden. Dit gaf de papieraandelen een
krachtige stimulans, waarbij vooral
VRG-papiër fors kon oplopen en van
Vlak voor het vorige weekeinde
maakte het ministerie van Financiën een
nieuwe staatslening bekend en bracht
De Nederlandsche Bank het disconto
van 4 percent op 4,5 percent. Hiermee
volgde men de Duitse Bondsrepubliek,
waar vorige week het disconto op niet
minder dan 7 percent werd geplaatst.
Nog altijd is de afstand tussen beide niet
gering, maar een hoger renteniveau hier
lijkt er voorlopig niet in te zitten.
(Van onze redactie economie)
UTRECHT. Op 1 juli wordt
nieuwe structuurwet met betrekking tot
besloten en naamloze vennootschappen
van kracht. Deze wet zal onder meer de
ondernemingsraden in de gelegenheid
stellen uit eigen kring kandidaten aan te
wijzen voor de raden van commissaris
sen'.
MOSKOU. Twee Amerikaanse
maatschappijen Occidental Petroleum
Corporation en El Paso Nature Gas
Company hebben in beginsel over
eenstemming bereikt met de Sovjet-Unie
over de levering van Siberisch aardgas
aan de Verenigde Staten.
Na enige tijd gewerkt te hebben op
het ministerie van Financiën, trad dr.
Bartels in ’47 in dienst van Unilever
als directeur voor Benelux-zaken.
Vervolgens werd hij secretaris van de
directie van Lever’s Zeep Maatschap
pij en assistent van de groepsdirectie
van Unilever.
Die laatste is bijna geheel verdwenen,
niettegenstaande men in de jaarverga
deringen meestal zeer positieve berichten
te horen kreeg. Menig bedrijf blijkt ook
het lopende jaar zeer goed te zijn be
gonnen, gedragen door een flinke omzet
stijging en hogere prijzen door schaars
wordende produkten. De meeste aan
dacht had de afgelopen week evenwel de
dollar. Zó sterk had deze valuta het
Damrak in zijn greep, dat de koersont
wikkeling op de valutamarkt, die ge
deeltelijk samenvalt met de effecten
beurs wat tijd van handel betreft, vaak
bepalend was voor het beloop in de
hoeken van de internationals.
Als oud-voetbalscheidsrechter licht
Bar'els toe, waarom hij een broertje
dood heeft aan de uitdrukking „zich
hard opstellen”: „Als een voetballer,
voor de wedstrijd begint, naar de
scheidsrechter loopt en aankondigt zich
hard te zullen opstellen, vliegt zo’n spe
ler er bij voorbaat al uit. Verwacht van
mij dus echt niet dat ik op voorhand
hardheid ga beleiden. Dat hangt van de
onderhandelingen af.”
In ’52 volgde zijn benoeming tot
marketing manager van Calvé-Delft,
drie jaar later tot lid van de directie
van deze vennootschap. In ’58 keerde
dr. Bartels terug naar Lever’s als
directielid; een jaar later werd hij
voorzitter van de directie. Daarna
maakte hij, gedurende vijf jaren, deel
uit van de directie Nederland van
Unilever.
Van ’65 tot ’68 bekleedde hij de
.functie van/ algemeen directeur van
unilever-Italië; daarna volgde zijn
aanstelling als voorzitter van de di
rectie Nederland van Unilever NV. In
’70 werd Bartels benoemd tot presi-
dent-directeur van De Erven de Wed.
J. van Nelle NV in Rotterdam. In ’71
werd hij vice-voorzitter van het VNO
en lid van de Raad van Nederlandse
Werkgeversverbonden, waarin het
VNO samenwerkt met het Neder
lands Christelijk Werkgeversverbond.
Overname. Akzo Consumenten Produk
ten BV heeft het gehele aandelenpak
ket verworven van de Noorse firma
Tomten AS. Akzo had reeds sinds
zeven jaar een joint-venture met
Tomten voor de verkoop van „Biotex”
in Noorwegen.
Daggeld. Het tarief voor daggeld is gis
teren verhoogd van 3,5 naar 3,75 pet.
wegens een lichte verkrapping van de
geldmarkt door belastingbetalingen.
Beleggingsfondsen. De raden van com
missarissen van Tokyo Capital Hol
dings NV en Pacific Seabord Fund
zijn van plan beide beleggingsfondsen
samen te laten gaan. De fusie zal, als
de aandeelhouders ermee instemmen,
1 juli van kracht worden.
Bondsspaarbanken. De Bank der Bonds
spaarbanken NV heeft in ’72 gunstig
gewerkt. De nettowinst bedroeg f 1,5
mln. De directie stelt vijf pet. divi
dend uit te keren.
(Van een medewerker)
AMSTERDAM. De beurs bewoog
zich deze week weer bijzonder stuurloos
en dobberde zonder bepaalde lijn wat op
en neer. Daarbij kromp de handel nog
verder in en de belangstelling is nu al
enige weken tot het nulpunt gedaald.
Alleen enkele uitverkorenen werden in
iets grotere hoeveelheden gekocht. Maar
voor de overgrote meerderheid was ook
nu weer af wachten het parool. Wachten
op nieuwe impulsen, op duidelijkheid,
vooral met betrekking tot regeringsplan-
nen en op de terugkeer van buitenlandse
belangstelling.
Polarisatie vindt de nieuwe VNO-
voorzitter een ongelukkige zaak. „We
moeten juist proberen het met elkaar
eens te wonden. Met de vakbeweging
valt best te praten. Na de vakantie raan
de onderhandelingen voor volgend jaar
beginnen. Ik heb geen enkele indicatie
dat de vakbeweging zich niet construc
tief zal opstellen”, zegt hij.
Nog een ander woord waarop de heer
Bartels weinig prijs stelt, is „werkgever”.
Hij verklaart: „Ik spreek liever over
ondernemer. Het woord werkgever doet
zo negentiende-eeuws aan. Het doet me
te veel denken aan: ik ben zo vriende
lijk werk te geven. Het woord
ondernemer geeft veel meer het speci
fieke van de functie aan, te weten het
scheppen en continueren van werkgele
genheid, het veiligstellen van de belan-
Uit een heel ander vaatje wer<j bij de
Centrale Suiker getapt, die ook met het
fusieverschijnsel geconfronteerd werd.
Uit een heel ander vaatje werd bij de
Hier werd echter de vorm van een soort
overval gekozen en uitgebracht door de
Coöperatieve Suiker Unie. Vinnig
brachtde Centrale Suiker zijn verdedi-
gingsstukken in stelling en kreeg achte
reenvolgens het personeel, de bietenle
veranciers en zelfs de aandeelhouders
aan zijn zijde om het bod van f 900 niet
te accepteren. De koers kon er niettemin
van circa 650 tot 715 door aantrek
ken.
De afwijkingen hadden over het alge
meen niet veel om het lijf, maar de
tendens tijdens de handel richtte zich
wel naar die welke zich voor de dollar
aftekende. De doorzeurende ontwikke
ling van de Watergate-zaak met steeds
nieuwe bedreigingen voor de Ameri
kaanse president deed ook deze week
houders van grote hoeveelheden dollars
in het goud vluchten. De dollar kwam
daardoor op een nieuw laagtepunt van
dit jaar, maar kon zich enigermate her
stellen, toen berichten uitlekten dat de
Amerikaanse president zou sleutelen aan
een nieuw programma van straffe infla-
tiebestrijding.
Ook Wall Street veerde er even door
op, nadat nieuwe pogingen waren ge
daan het ai eerder bereikte laagtepunt
van het jaar in neerwaartse richting te
doorbreken. Het is inderdaad mogelijk
dat door een anti-inflatoir programma
de dollar enige steun kan ontvangen,
maar de grootste ondermijnende kracht
.- vanAtnerika’s nationale munt ligt toch
wel duidelijk bij de ontwikkeling van, de
Watergate-affaire, die zowel in het bin
nen- als buitenland gezien wordt als een
rechtstreekse prestigeslag voor president
Nixon.
Dr. Bartels verwacht d at mest het
kabinet-Den Uyl, wel zaken zijn te doen.
„Zaken doen kun je met elk kabinet. De
speelruimte is betrekkelijk nauw. Aan
de orde ,is een aantal technische zaken,
waarvanhet niet uitmaakt of die nu
onder het ene of onder een ander kabi
net tot stand komen.
Over het sociaal akkoord ’74 is hij
niet ongerust. „Ik heb goede hoop, dat er
een degelijk akkoord komt. Het wordt
steeds dringender dat aan de inflatie nu
eindelijk een halt wordt toegeroepen- In
het centraal akkoord voor ’73 is de
eerste aanzet tot indamming van de
inflatie gegeven, al geef ik toe dat de
aanpak onvoldoende is gebleken. We
kunnen op dit akkoord echter voortbou
wen en in ’74 de koe echt bij de horens
proberen te pakken. Van het centraal
akkoord ’73 hebben we veel geleerd.”
Oude Delft. NV Optische Industrie De
Oude Delft heeft ’72 afgesloten met
een rond drie pet .hogere nettowinst
van f 2,49 mln.
Scado. G. Runhaar, loco-burgemeester
Zwolle, heeft gisteren in zijn
gemeente de eerste paal geslagen voor
een nieuw laboratorium van Scado
BV. Met dit project is een investering
van f 3,5 mln. gemoeid.
Staking. Vijfduizend Finse havenarbei
ders zijn gisteren aan een staking van
onbeperkte duur begonnen om kracht
bij te zetten aan de bezwaren die ze
tegen hun werkuren hebben. In Fin
land is al twee weken een staking van
bouwvakarbeiders aan de gang.
van de premier.
