Sint Nicolaas
als operaheld
Sovjetspionage
in documentair
J
PANDA
toneelspel
SMI
Or
TV VANAVOND
IV DONDERDAG
RADIO VRIJDAG
TV VRIJDAG
Pelle
en
Pingo
Polle,
OUD MIRAKELSPEL HEROPGEVOERD
n
Holland Festival-
programma
en het
hazepad
’UW»
k
9
1973
DONDERDAG 14
JUNI
8
(Van onze correspondent)
TRAVESTIE
iN
ALSJEBLIEFT, JE MAG DE HELE
LIEVE HEMEL, WAT MAAK JIJ NU WW
b EEN LAWAAI, POLLED IS W SOMS y
WN.MAAR IKHE6DE NIJLPAARD-FAMILIl
OPBEZOEK...ENÏ)ANISER
UTRECHT Onze eigen Sinterklaas heeft aan de bron van het belcanto
gestaan. Het klinkt gek, maar wie één van de negen uitvoeringen bezoekt,
die in het komende Holland Festival van twee Sint-Nicolaasspelen gaan,
kan met zijn eigen ogen en oren de goedheiligman als een soort voorloper
van de operaheld aanschouwen. De musicologen en studenten uit het
Utrechtse, die deze miracula voor hedendaagse uitvoeringen klaarstoom-
den, hebben uiteraard voor Sint Nicolaas gekozen, de populairste bisschop
van de Lage Landen.
i
IND6 K&UKCN!
w
TELEVISIE
RADIO
■Mi
M AU RITS MOK
Nederland I
23.15
23.50
Een costuumontwerp van Rudy Corens
voor de heidense koning.
slagwerk en een harpje op de weten
schap dat die tijdens uitvoeringen in de
12e eeuw absoluut zeker werden toege
past.
moet er uit zien
zondagsschilders.
Voor DE JEUGD begint het Holland
Festival in het Concertgebouw om half
drie (herhaling om vieruur). Het Resi-
denteorkest onder Hubert Soudant geeft
een kinderconcert met medewerking van
het Kindertheater Pssstl, Bernard van
Beurde, Herman Frank en twee koren.
Voor kinderen van 3 tot 10 jaar!.
In Den Haag kan men zaterdagavond
BAROKMUZIEK horen in de Lutherse
kerk van een trio dat bestaat uit Rafael
Puyana clavecimbel, Jordi Savall gamba
en John Williams gitaar. Ze spelen Bach,
Dodgson en Straube.
22.40
22.50
18.45
18.55
19.05
19.10
19.30
20.00
20.21
21.20
22.50
20.00
20.21
20.25
22.00
22.30
18.45
18.55
19.05
lokaal op vrijdag. 15.30 Nws. 17.00 Zon
der grenzen. 17.10 (S) Metropole Orkest.
17.30 Nws. 17.32 Echo. 18.00 (S) Licht
orkest. 18.30 Nws. 18.41 Echo. 18.50 Ver
kenning. 18.58 Marktber. VPRO: 19.00
VPRO-Vrijdag. 19.00 Aktualiteitenrubr.
Vandaag dit, morgen dat. NOS: 19.50
Den Haag vandaag. 20.00 Nws. 20.05 (S)
Holland Festival 1973. VARA: 22.30 (S)
De Staalkaart. 23.30 (S) Muz. van deze
eeuw. 23.55 Nws.
NOS: (K) Kiri de Clown.
(K) Journaal.
KRO: (K) MIK.
NOS: (K) Journaal.
KRO: (K) Zondige Comedies.
Brandpunt.
(K) Mary’s Music.
NOS: (K) Journaal.
TELEACRecht op de burger af
(12).
18.45
18.55
19.05
19.30
20.00
20.20
20.40
21.30
22.00
MMi*
.'W»
nieuw Sam Wood als regisseur en Thal-
berg (tot kort voor zijn dood in dat jaar)
als produktiieleider optrad.
Nederland 2. De NCRV begint het
avondprogramma op dit net met Russisch
werk. Een filmteam uit dat land heeft
met grote zorgvuldigheid het dierenleven
in de vier jaargetijden in de grote wou
den van Oost-Europa vastgelegd.
Na het journaal zet de NCRV de
kijkers de eerste van de drie delen voor
NOS: (K) Kiri de Clown.
(K) Journaal.
E.Ó.: (K) EO-Kinderkrant.
(K) De Janz Team Singers.
NOS: (K) Journaal.
E.O.: Nader Bekeken.
(K) Koorzang.
(K) EO-Metterdaad.
VPRO: (K) A night at the opera,
film.
NOS: (K) Journaal.
Nederland II
NOS: (K) Kiri de Clown.
(K) Journaal.
NCRV: (K) Russische natuur
film.
NOS: (K) Journaal.
NCRV: (K) Laten we wèl zijn.
Het leven van een spion (1).
Alleen met mijn ogen.
(K) Leger des Heils Zangerscon-
gres.
NOS: Den Haag vandaag.
(K) Journaal.
CONCERT voor amateurs uit Den Haag
met als gasten Solution en Chris Honze
Combination.
In Den Haag geeft Jules Croiset zon
dag de officiële eerste voorstelling van
„Een zekere VINCENTêê in de Konin
klijke Schouwburg. Hij speelt fragmen
ten uit brieven van Vincent aan zijn
broer Theo van Gogh en schetst daar
mee een groots en meeslepend leven dat
gedoemd was ten onder te gaan in een
maatschappij die zoiets als Van Gogh
niet duldt.
Nederland I
18.45
18.55
19.05
20.00
20.20
21.10
22.00
22.45
22.50
Nederland II
NOS: (K) Kiri de Clown.
(K )Joumaal.
TROS: (K) Calimero.
(K) Flipper.
Zorro.
NOS: (K) Journaal.
TROS: (K) Op losse groeven.
(K) James Stewart Cyclus.
NOS: (K) Uit de Kunst Festi
val.
(K) Journaal.
BRUSSEL
12.00 Nws., meded. en SOS-ber. 12.08
Lichte muz. 12.50 Buitenl. persoverz.
13.00 Nws., aktualiteiten, weerbericht en
schouwburgprogr. 13.55 Beursber. 14.00
Nws. 14.03 Lichte muz. 15.00 Nws. 16.00
Nws. 16.10 Lichte muz. 17.00 Nws. en
meded. 17.10 Lichte muz. 17.55 Weeg
schaal. 18.00 Nws. 18.05 Voor de solda
ten. 18.28 Paardesportber. 18.30 Wegwijs
wezen. 18.45 Sport. 18.55 Taalwenken.
18.57 Grammofoonmuz. 19.00 Nws. en
actualiteiten. 19.30 Lichte muz. 19.40
Keurig Engels. 19.45 Boekbespr. 20.00
Gevar. progr. 21.00 Splintemws. 22.00
Nws. 23.00 Nws. 23.10 Jazzprogr. 23.40
Nws.
maakt. Na een jaar wordt de knaap na
veel weeklagen van de ouders door Sint
Nicolaas persoonlijk bevrijd en naar
huis gebracht. Dit laatste spel is nogal
spectaculair, omdat er een veldslag en
twee uitgebreide maaltijden in voorko
men.
Frans de Ruiter (kandidaat muziekwe
tenschappen, in het bezit van einddiplo
ma klavecimbel conservatorium) is al
jaren voorzitter van de Utrechtse stu
dentenmuziekvereniging. Hij zat ander
half jaar geleden in de produktie van de
.Rappresentazione”, die door muziekstu
denten in de Domstad werd uitgevoerd
Er werden toen al pogingen gedaan
om dat muziekdrama uit de Renaissance
in het Holland Festival te brengen, maar
het bleek niet mogelijk. Het leverde wel
contacten on met festival-intendant Jo
han Fisendoor en leidde uiteindelijk
naar deze Nicolaas-spelen.
„Het is een kostbare produktie: ik
denk dat die negen uitvoeringen 130.000
gulden gaan kosten. Maar als het alle
maal puur professioneel zou gebeuren,
moet je gaan denken aan drie ton.
Omdat het allemaal juist zo onprofessio
neel toegaat, worden de kosten gedrukt.
Iedereen en bij iederen zitten grote
namen en reputaties als Syntagma Musi-
cum, Marius van Altena. Max van Eg-
mond, René Jacobs en Harry Geraerts
doet mee onder zeer lage honoraria.
De wandtapijten en kostuums worden
door leerlingen van ontwerper Rudy Co
rens gemaakt. Ze hebben er een maand
werk aan en ze krijgen er 150 gulden de
man voor. Ik ril als ik er aan denk,
wat het allemaal zou kosten als je het
door een beroepsatelier had laten doen.”
„Dat was meneer Haas", legde
Panda wit. „Hij kan niet tegen bel-
21. Dokter Kreukmeniet beschreej
een boog door de lucht en kwam
met een plof voor Panda’s voeten
neer.
„Wwawazzdat?” vroeg hij, terwijl
hij vergeefs probeerde om zijn ver
draaide oogopslag te herstellen.
HILVERSUM II
KRO: 7.00 Nws. 7.02 Het levende
woord. 7.07 Badinerie. 7.30 Nws. 7.41
Echo. 7.50 Badinerie. 8.24 Overweging.
8.30 Nws. 8.36 Gymn. voor de vrouw.
8.45 Moeders wil is wet. 9.40 School
radio. 10.00 (S) Aubade. 10.30 Nws. 11.00
Voor de zieken. 11.55 Meded. 12.00 (S)
Van twaalf tot twee. 12.22 Wij van het
land. 12.26 Meded. t.b.v. land- en tuin
bouw. 12.30 Nws. 12.41 Echo. 13.00 Raden
maar. 14.00 Schoolradio. 14.30 (S) Inter-
waaruit het documentaire spel „Het le
ven van een spion” bestaat. De overige
delen van deze Duitse produktie worden
16 en 22 juni uitgezonden. Het is geba
seerd op authentieke gegevens.
In
HILVERSUM I
AVRO: 7.00 Nws. 7.11 Gymn. 7.20 (S)
Dag met een gaatje. 7.55 Wegenverkeers-
inf. 8.00 Nws. 8.11 Radiojourn. 8.30 De
Groenteman. 9.00 (S) Radio Kameror
kest. NOS- 9.20 Wat heeft dat kind? 9.35
Waterstanden. AVRO: 9.40 (S) Radio
Kamerorkest. 10.00 (S) Voor de kleuters.
10.10 (ged. S) Arbeidsvitaminen. 11.00
Nws. 11.03 Radiojourn. 11.30 (S) Pop.-
klass. kamermuz. 11.55 Beursber.. NOS:
12.00 Blik op de derde wereld. 12.15 Blik
op Europa: Overheidsvoorl. 12.30 Uitz.
voor de landbouw. NOS: 12.40 (S) Lichte
grammofoonmuz. 12.50 Recht en slecht.
13.00 Nws VARA: 13.11 Dingen van de
dag. NOS: 13.25 Toerismo. 13.50 Van Ta
ta tot totale taal. 14.00 (S) Muz. uit de
Middeleeuwen en Renaissance. 14.35
Spiegel van België. 15.00 (S) Zoeklicht
op Ned. 16.00 Nws. VPRO: 17.00 VPRO-
Vrijdag. 17.00 Aktualiteiten. 17.55 Meded.
18.00 Nws. 18.11 Aktualiteiten. 18.20 Pol.
Partijen: DS’70. KRO: 19.00 (S) Spring
plank. 19.30 Logboek van Gods volk
19.45 De zingende kerk. 20.00 (S) Ver-
zoekplatenprogr. 22.00 Reisoogst. 22.25
Overweging. 22.30 Nws. 22.40 (S) Zomer-
goal23.55 Nws.
HET HOLLAND FESTIVAL begint
vrijdagavond in ROTTERDAM op en
rond het schouwburgplein. Straattheater
van Britse groepen als WELFARE STA
TE en Natural Theatre. In De Doelen
het Rotterdams Philharmonisch onder
Four-net met een BERLIOZ-programma.
In de schouwburg het fantastische fol
kloristische Danstheater uit MEXICO.
Om het Piccolo „EVANT PERON een
vrolijk maar politiserend stuk van Copi
door een groep Nederlandse acteurs.
Nachtvoorstellingen in de Lantaarn van
beide Engelse groepen.
ZATERDAG IN AMSTERDAM belan
grijke muziekevenementen. In het Con-
„Buiten herhaalde de genees
heer, wankelend overeind komend
.Binnen Binnenhutten Bin
nen Hij zweeg even om zijn
gedachten te verzamelen en toen
ZONDAGAVOND IN Amsterdamse
stadsschouwburg de MEXICAANSE fol
klore dansgroep. In de DOOPSGEZINDE
KERK, Singel 452, hetzelfde klassieke
concert als in de Lutherse kerk in Den
Haag van zaterdag.
Want Leo Meilink vaardig bespeler
van oude instrumenten en vroeger een
ton de steunpilaren van Kees Ottens
Syntagma Musicum had bij zijn
-speurtocht naar de in Franse kloosters
opgetaste mirakel- of legendespelen na
tuurlijk ook een andere vrome marte
laar kunnen kiezen, maar het risico van
lege kerken en publiek dat niet komt
opdagen was dan groot geweest. Zoals
dat inderdaad vier jaar terug gebeurde
ttoen in Breda onder auspiciën van de
Heinrich Schütz-vereniging een slecht
bezochte uitvoering van een zogenoemd
Daniël-spel werd gegeven. Maar Daniël,
ondanks zijn schokkende belevenissen in
de leeuwenkuil, spreekt de massa dan
ook nauwelijks in die mate aan als
■Nicolaas dat elk jaar in de donkere
dagen van december doet.
Hetzelfde koor (Utrechtse studenten)
tn de solisten van toen in Breda staan
nu aan de wieg van de Nicolaas-spelen,
die in de Utrechtse Geerte-kerk op 16
juni in premièr gaan en o.a. op 28 juni
in de Haarlemse Bavo-kerk te zien zijn.
Volgens produktieleiders Tineke van
Bijlert en Frans de Ruiter hoort het spel
nadrukkelijk in een kerk thuis. De mi
rakelspelen werden in de periode tussen
de 10e en 12e eeuw in kerkgebouwen
uitgevoerd en vormen daarmee een be
langrijk stuk van het middeleeuwse the-
atergebruik. Usance was dat zo’n mira
kelspel voor, na en tijdens de mis of het
officie in de kerk werd uitgevoerd.
De „partituren” zijn in conventen en
abdijen bewaard gebleven en de Nico
laas-spelen trof Meilink aan in het uit
de 12e eeuw daterende klooster van St.
Benoit-sur-Loire. Meilink heeft de nota
tie uiteraard voor musici van deze eeuw,
die niet zo erg thuis zijn in éénstemmig
Gregoriaans, leesbaar moeten maken en
hij heeft ook ritmische aanwijzingen
gegeven. Weliswaar zwijgen de partitu
ren over een begeleiding, maar Meilink
baseert het gebruik van blokfluiten,
gemshoorns, pommers, zinken, bazuinen,
1952 meldt zich bij de Russi
sche bezettingsmacht in Berlijn een
Duitssprekende man, die zegt dat hij een
geboren Rus is en voor de Russen spio
nagewerk wil verrichten. De man, Grun
wald, wordt in Neurenberg gestatio
neerd. Om alles zo echt mogelijk te
laten lijken trouwt hij met een meisje
van wie hij niet houdt, ook een spionne.
Samen beginnen zij aan de opbouw van
een agentenorganisatie, maar de eerste
pogingen blijven zonder succes.
Omdat met aflevering 1 ruim ander
half uur gemoeid is blijft er voor de
NCRV niet veel meer over. Om tien
uur een portret van de dichter Maurits
Mok, die in de oorlog bijna zijn hele
joodse familie verloor, gevolgd door op
namen die gemaakt zijn op het Leger
des Heils zangerscongres, dat in maart is
gehouden.
Blijft over de NOS-rubriek Den Haag
Vandaag, dat ons op de hoogte brengt
van de ontwikkelingen in de binnen
landse politiek.
en, ziet u? Daar loopt hij héél hard
voor weg; en hij ging net door de
draaideur naar binnen, toen u naar
buiten kwam.”
Ontwerp van Jelle J. Rispens voor het
decor in het tweede bedrijf van de opera
Don Pasquale.
’s Middags ook hier voor de jeugd op
de Lange Voorhout voorstellingen van
Brederode’s Klucht van de koe” door
amateurtoneelspelers en van 10 tot 24
uur in het Houtrustgebouw een POP-
Nederland 1. De EO vult de zendtijd
tot tien uur. Eerst De Kinderkrant, om
half acht gevolgd door een optreden van
de Canadees-Duitse gospelgroep De Janz
Team Singers. Na het journaal volgen
actualiteiten in de rubriek Nader beke
ken. U klinkt mijn zang is de titel van
het daarop volgende programma. Onder
meer wordt het lied Schepper en Koning
vertolkt. Daarna is er voor de EO nog
maar een half uur zendtijd over en
daarin wordt de camera gericht op een
Belgische bijbelschool die in financiële
nood verkeert.
Onze filmmedewerker Charles Boost
tekent aan: Als de EO plechtig uitgezon
gen is vanavond, dat is omstreeks 22.00,
vult de VPRO de rest van uitzending
met anarchistische chaos die alleen de
Marx Brothers ooit op het witte doek
wisten te veroorzaken. Dat gebeurt dit
maal in „A night at the opera”, gemaakt
door Sam Wood in 1935 en onder super
visie van de legendarische filmproducent
Irving Thalberg. Want door de slechte
ontvangst bij het publiek van het voor
afgaande „Duck Soup” (1933), nu be
schouwd als een hoogtepunt in hun
werk, liest Paramount het viertal vallen
en kwamen de onafscheidelijke broers
bij MGM, waar Thalberg de scepter
zwaaide. Zeppo trad daarbij als acteur
uit de combinatie en werd zakelijk lei
der van Groucho, Harpo en Chico, die
tot 1949 een hechte drie-eenheid in het
genre van dolgedraaide humor vormden.
Het kon niet anders of Thalberg greep
in om de onvoorspelbare en geïmprovi
seerde wereld van de Marx Brothers
wat overzichtelijker te maken, hun wil
de optreden in toegankelijker banen te
leiden en door het i nlassen van een
normale, menselijke romance en wat
zangnummers het publiek enige momen
ten van ontspannende rust te geven.
Daardoor is „A night at the opera” iets
meer gestroomlijnd en in zijn bizarre
grappigheid enigszins afgeremd, in ver
gelijking tot vroegere films, o.a. tot
„Duck Soup”. Niettemin, wat overblijft
is een verrukkelijke „mad-comedy”- En
Thalberg kreeg (zakelijk) gelijk, want
„A night at the opera” werd een publiek
succes evenals de daarop volgende „A
day at the races” (1937), waarbij op-
certgebouw dirigeert MADERNA een
programma van werk van Ligeti door
het Concertgebouworkest, het NCRV
Vocaal Ensemble en het Danzikwartet.
„Ramifications” van Ligeti wordt t wee
keer gespeeld, verder Lux Aeterna,
Nacht und Morgen, Melodien, tien stuk
ken voor blaaskwintet en Atmosphères.
In de Stadsschouwburg gaat Don Pas
quale in première, een opera van Doni
zetti door de Nederlandse Operastichting
begeleid door het Amsterdams Philhar
monisch Orkest onder Anton Kersjes.
Regie heeft Frans Boerlage; bij de solis
ten o.a. Peter van der Bilt. Het geheel
riep hij overspannen uit: „Bellen!
Ia! De bel! Alarm! Gevaar!"
„Niet doen!” riep Panda ver
schrikt. „Daar kan Haas niet tegen!
Niet bellen!”
Maar het was al te laat. De
dokter drukte met zijn laatste
krachten op een knop en meteen
begon ergens in het ziekenhuis een
alarmbel te rinkelen...
als een werk van
HILVERSUM III
7.00 Nws. EO: 7.02 Gospelsound. 8.00 Nws
8.02 Tussen thee en koffie. 9.00 Nws. 10.00
Nws 10.03 De muzikale fruitmand.
NCRV: 11.00 Nws. 11.03 Zing, zing, zing!
12.00 Nws 12.03 Bij Barend. 13.00 Nws.
13.03 (S) Popcorn. NOS: 14.00 Nws 14.03
De Meurders Methode. AVRO- 15.00
Nws. 15.03 Top Twenty. 16.00 Nws. 16.03
Top-Twenty. 17.00 Nws. 17.03 Radio
journ. 17.06 Postbus 700. 17.55 AVRO
Schaaktoernooi 1973. NOS: 18.00 Nws.
18.02 Joost mag niet eten. 19.00 Nws.
19.02 Gevolmachtigd. 20.00 Nws. 20.02
Dr. Wiener’s Meat Show. VPRO: 21.00
Nws. 21.02 VPRO-Vrijdagavond Show.
22.00, 23.00 en 24.00 Nws. en aktualitei
ten. 22.55 Meded. 0.55 Nws.
Het grappige is dat regisseur Eddy
Habbema bekend van zulke uiteenlo
pende produkties als de religieuze musi
cal Godspell en het renaisaance muziek
drama „Rappresentazione dell ’Anima e
del Corpo” het vrij gemakkelijk heeft
op het vlak van de dramatische inter
pretatie. Tussen de muziek van de oor
spronkelijke partituren liggen immers
kwistig de regie-aanwijzingen en voorts
kon hij ook uit muurschilderingen, wand
tapijten en beeldhouwwerken uit die
periode aanwijzingen ontlenen. Een van
die aanwijzingen leverde de cohse-
quentie op, dat alle rollen, ook van
vrouwen, door mannen moeten worden
vervuld. De handeling vindt plaats op
twee schuin tegenover elkaar opgestelde
podia, door middel van twee verbin
dingsstukken aan elkaar gekoppeld: het
publiek zit daar omheen.
Omdat attributen nauwelijks gebruikt
worden en de taal ook niet verstaanbaar
is, zal er door de spelers (in het „kleine”
Nicolaas-spel slechts vijf, in het „grote”
34) veel moeten worden gesuggereerd.
Met andere woorden: een expressierijke
met veel emoties geladen en nogal thea
trale manier van zingen en acteren.
Frans de Ruiter meent dat die „ver
staanbaarheid” nauwelijks een probleem
kan zijn, omdat de verhalen nogal sim
pel zijn.
Het kleine spel gaat over een rijke
jood, die zijn bezittingen onder de hoede
van zijn Sint Nicolaas-beeld achterlaat;
drie dieven stelen deze rijkdommen,
maar worden door de heilige overge
haald om de buit weer aan de eigenaar
terug te geven. Het tweede spel gaat
over een heidense koning, die bij de
verovering van een stad een jongen uit
een aanzienlijke familie krijgsgevangen
iij -
'd.
;n
,11483 ii
OPZS!
©PIB
emrMtff
|©PIB g
VEPHIP- DPT IS AWW
Brb wer zei iumvat
He) ER NIET WAS...
11
