Uitgangspunt systeem studiefinanciering na 1974
Dure auto’s
voor CDU’er
na omkoperij
Bisschoppen steunen acties
Gevecht tussen
bankbedienden
en politie
Brandt krijgt
vrij baan met
basisverdrag
Mr. Aantjes boos op
minister Pronk
VI
Straks energie uit kernfusie
Beschieting bij
Danang: 8 doden
Nog steeds
verliefd
Spaanse regering
dempt staking
il ihi
s
i
Rai
Bei
opi
Gedienstige
bobby
□□□En
dinsd
BELANGRIJK NEDERLANDS EXPERIMENT
o
J
DINSDAG
19
JUNI
197 3
2
Terugvloeien
IN LISSABON
Beieren weer in ongelijk gesteld
Bastillon
-
Inkomstenbelasting
COR
I
A
kM'
f
A
Ike student moet terugbetalen
(Van onze redacteur in Barcelona)
(Van onze redacteur in Bonn)
in
(Van onze parlements redactie)
volgens
uur
regen
Ir"
onbewolkt
Het leven kan goed zijn. Boven de tach
tig en nog steeds verliefd. Gesignaleerd
op een bordesje langs de Amstel tussen
de geraniums.
Het optreden van die Carlisten, zonder
wier medewerking een algemene staking
in Pamplona ondenkbaar is, wordt dan
zzw
o
Jv,
uur
uur
0
0
0
o
o
o
o
o
o
o
15
0
0
o
o
o
o
o
o
20
0
o
o
o
o
o
4
0
o
o
4
0
o
o
o
o
o
SAIGON (Reuter). Bij een mortier-
beschieting van een gehucht bij Danang
zijn negen Zuidvietnamese burgers, on
der wie acht leden van één gezin, om
het leven gekomen.
spraak is nu al nauwelijks meer in te
lossen.
De andere mogelijkheid om een grote
re geldstroom van de studenten naar de
overheid te krijgen, namelijk door ver
hoging van *t collegegeld, wijst de huidi
ge regering af. De aangekondigde verla
ging van 1.000 naar 500 moet de
drempel tot de studie verlagen.
Het hof verwierp desondanks de eis
van Beieren, omdat die Bondsrepubliek
anders te veel averij zou oplopen in
haar buitenlandse politiek.
Een assistent-arts in Londen is gis
teren veroordeeld tot de betaling van
één shilling per jaar aan zijn jonge
vrouw van wie hij na een jaar huwe
lijksleven is gescheiden. Dit vonnis werd
in hoger beroep gewezen nadat de aan
komend arts aanvankelijk was veroor
deeld van zijn weekloon van ongeveer
230 gulden circa een kwart als alimenta
tie af te staan.
Het centrale comité van de Roe
meense communistische partij is gisteren
onder leiding van staatshoofd en partij-
chef Nicolae Ceausescu in plenaire ver
gadering bijeengekomen. Gemeld is dat
deze bijeenkomst, die twee dagen zal
duren, verband houdt met het bezoek dat
Ceausescu van 26 tot 30 juni aan West-
Duitsland zal brengen.
LONI
maatrej
is geva
het wa
vloeien
Deski
niet sp<
gerader
de hitti
o
o
o
o
zo
ozo
o
o
o
22
23
23
21
24
10
22
23
20
24
19
Volgc
culteits
willens
stuurss
probert
sameng
Het
ters th
diening
hij de
de bes;
raad a
De l
overga
naar 1
ding n
Een behulpzame Britse bobby schoot
gistermiddag een ongelukkige soldaat
van de Welsh Guards te hulp. De as
sistentie was nodig, omdat de veter van
de laars van de man was losgeraakt. De
soldaat stond op wacht voor het Wind
sor Castle.
-Trr ara
Weer in binnen- en
buitenland
De in
gers van
nisaties u
men resol
Zuid-Afril
ernstiger 1
op. door
wijze de 1
worden b<
Die vra<
woord, al
resolutie
saties eer
bestrijdinj
nisaties rr
land uit,
van actie:
grote sch<
rikaanse
werkstelli
menlijk
Naties stc
selijkheid
aan de o:
zij indiirei
gen beïn'
besluiten
in econor
ker make
niet vast
de Natie
vindien zc
van Zuid
De stoe
in de pr
en voo-rlc
„doodverf
maar de
ieder gev
dat in d«
krijgen
heidspoli
mensen
houdt.
Het tr;
een prac
ke rijkd
een wils'
volking
sclne mo;
betere oj
kingsdee
wegzinkt
dreiging
rend toe
ke bevc
dwang v
raiding
weliswa;
een rigc
traagd n
keling i
uitblijve
De gr<
afflikaan
AMS1
bezettei
van de
wetensc
in de L
ben gis
die w<
opgehei
hiervan
geëigen
ligd te
Volgens het Zuidvietnamese opperbe
vel dat dit bekendmaakte, was de be
schieting het werk van de Vietcong. Het
was het ernstigste incident sinds de
ondertekening van het nieuwe bestands-
vakkoord.
LISSABON. Demonstrerende bank,
bedienden en met knuppels uitgeruste
politiemannen hebben gisteren in de bin
nenstad van Lissabon met elkaar ge
vochten. De georganiseerde bankbedien
den eisen dat in de nieuwe arbeidsover.
eenkomst wordt vastgelegd dat de zater
dag een vrije dag wordt.
De banken blijven daarentegen eisen
dat op zaterdagochtend ten minste twee
uren gewerkt wordt en dat de twee
wegvallende uren op wekelijkse werkda
gen worden ingehaald.
De politie gebruikte waterkanonnen
om de demonstranten uiteen te drijven.
(Van onze redacteur in Bonn)
BONN. In de affaire rond de voor,
malige CDU-afgevaardigde Julius Stei
ner, die het vorig jaar tegen zijn eigen
fractievoorzitter Rainer Barzel stemde
toen deze met een constructieve motie
van wantrouwen Brandt van de kanse-
liersstoel wilde wippen, zijn gisteravond
voor de televisie nieuwe onthullingen
gedaan.
De dag nadat de CDU-oppositie het
besluit nam Barzel kanselier te maken,
informeerde Julius Steiner bij een gara
ge in de buurt van Pforzheim naar een
Mercedes 300 SEL, die 22.200 mark kost
te. Twee dagen later, nadat Steiner juist
zijn stem had afgegeven vóór Brandt en
tegen Barzel, belde hij, uit de lobby van
het Bondsdaggebouw, de garage op en
gaf hem opdracht de Mercedes voor hem
te reserveren.
Het is opvallend dat dit eerste belang
rijk eprobleem dat het nieuwe kabinet
van admiraal Carrero Blanco voorge
schoteld krijgt, juist is uitgebroken in
Pamplona, vanouds het bastillon van de
Carlisten. In kringen van de Spaanse
oppositie schrijft men dit in zekere mate
toe aan het besluit van de Carlisten,
onder leiding van prins Carlos Hugo, om
zich definitief aan de kant van de link
se, klandestiene oppositie te scharen.
PAMPLONA. De algemene staking
die vorige week vrijdag in Pamplona
(Noordwest-Spanje) uitbrak tengevolge
van een arbeidsconflict dat al weken
sleepte, schijnt gisteren door het regime
onder controle te zijn gebracht. Het
stadsbeeld is min of meer genormali
seerd nu winkels, scholen en openbare
diensten weer functioneren. Vooral op
vrijdag, maar ook op zaterdag waren
stakerspiketten er in geslaagd de stad
praktisch lam te leggen en bij de ingang
van sommige wijken waren zelfs barri
cades opgeworpen.
Kernfusie is een proces waarbij onder
zeer hoge temperaturen waterstof, het
lichtste atoom dat men kent, overgaat
in een zwaardere stof, helium. Bij dit
proces komt energie vrij. De zon ont
leent zijn welhaast onuitputtelijke
bron van energie aan kernfusie. De
waterstofbom is een ongecontroleerde
vorm van kernfusie.
Volgens de wetenschapsmensen zijn voor
zeer lange tijd de energieproblemen
uit de wereld als de kernfusie als
Een Luxemburgse boer heeft giste
ren bij het rooien van een stuk bos bij
de Duitse grens een kruik met ongeveer
drieduizend Romeinse munten uit de
derde eeuw gevonden. Volgens deskundi-
Vorige week woensdag werd echter
bekend dat Rottmann, op 7 mei een brief
had geschreven aan die voormalige NPD-
Landdag afgevaardigde Guttmann, waar
in hij met juridische argumenten de
politiek van Brandt had ondersteund.
Voor de tweede senaat van het consti
tutionele hof was dit een reden om
Rottmann uit te sluiten van de verdere
beraadslagingen.
Er zijn meer dan 700 mensen op de
wereld zonder werk en nog eens hon
derden miljoenen die niet voldoende
werk hebben, zo heeft professor Joaquin
Forn Costa verklaard in een rede bij de
afsluiting van het studiejaar aan de
Spaanse economische hogeschool in Bar
celona.
BONN. Voor de tweede maal
enkele weken is gisteren de vrijstaat
Beieren er niet in geslaagd om de ratifi
catieprocedure van het basisverdrag tus
sen de Bondsrepubliek en de DDR te
stoppen. De tweede senaat van het con
stitutionele hof in Karlsruhe besloot met
algemene stemmen de eis van Beieren af
te wijzen. Woensdag worden de ratifica-
tieoorkonden nu in Bonn uitgewisseld
tussen de beide regeringen.
11
9
10
7
11
8
10
11
13
12
13
20
16
10
12
12
10
11
5
12
12
18
13
12
15
18
14
13
22
12
12
20
15
6
13
11
19
13
14
18
In het bestaande stelsel van studiefi
nanciering is de regel opgenomen dat
degenen die een Rijksstudietoelage ont
vangen, daarvan 30 percent (was tot
voor kort 40 percent) terugbetalen na
afloop van de studie. Wie een maximale
toelage heeft gehad, komt op een studie
schuld van rond 17.000. „Het ontgaat
me”, aldus de bewindsman, „waarom
alleen de studenten van minder vermo
gende ouders, die op een toelage aange
wezen zijn, na hun studie een schuld
zouden moeten aflossen en degenen die
toevallig rijkere ouders hebben niet
Daarom hebben wij in ons stelsel in elk
geval opgenomen, dat iedere afgestu
deerde een studieschuld zal moeten af
lossen.
DEN HAAG ARP-fractieleider mr.
Aantjes, is boos over uitlatingen van
minister Pronk van Ontwikkelingssa
menwerking. De minister heeft in een
bijeenkomst van de PvdA in Rotterdam
de deelname van zijn partij aan het
kabinet-Den Uyl verklaard als onderdeel
van de strategie van de socialisten om
de christen-democratische partijen ver
der om zeep te helpen. De minister
verwacht dat de polarisatie tegen de
confessionelen vanuit deze machtspositie
versneld kan worden. Hij toonde zich
daarbij dankbaar voor de steun die de
VVD geeft door haar wijze van oppositie
voeren.
WEERRAPPORTEN
Amsterdam licht bew.
De Bilt
Deelen
Belde
Eindhoven
Den Helder
De beslissing van het constitutionele
hof kwam als een verrassing, want na
dat de tweede senaat zaterdag rechter
Joachim Rottmann tot bevooroordeeld
had verklaard, nam men algemeen aan
diat vier van de nu nog overgebleven
zeven rechtens voor de eis van Beieren
zouden stemmen. Reeds eerder had Beie
ren geprobeerd Rottmann uit te schake
len omdat hij op een FDP-vergadering
in Karlsruhe in april van dit jaar zich
openlijk voor de politiek van de rege-
ring-Brandt had uitgesproken. Het con
stitutionele hof achtte diit echter geen
voldoende reden om Rottmann bevoor
oordeeld te verklaren.
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zurich
Casablanca
Istanboel
Las Palmas
Tunis
Volgens prof. dr. C. M. Braams, direc
teur van het instituut, gaat het onder
zoek één tot twee jaar duren. De
wetenschapsmensen in Jutfaas moeten
i in die periode nagaan hoe een onvoor
stelbaar heet gas, plasma genaamd
zich in die hete toestand gedraagt. De
temperatuur van enige miljoenen gra-
onbewolkt windst. 31
19
25
windst. 24
n 24
windst.
23
19
21
24
windst.
21
18
Hij vraagt de minister-president ver
der of dit soort uitlatingen de homogeni
teit ten goede komen van een kabinet
dat het programma van de christen
democraten mede ten grondslag voor
zijn beleid heeft genomen. Ook wil Aan
tjes weten hoe de minister-president de
opvattingen van minister Pronk beoor
deelt in het licht van zijn mededeling in
het Kamerdebat over de regeringsver
klaring dat het kabinet depolariserend
wil optreden.
(Van onze onderwijsredactie)
DEN HAAG. Het kabinet-Den
Uyl werkt met grote voortvarend
heid aan een oplossing van de pro
blematiek van de studiefinanciering
in het hoger onderwijs. Zette onder-
derwijsminister dr. Van Kemenade
vrijdag uiteen wat het kabinet pre
cies van plan is met het collegegeld,
gisteren ontving staatssecretaris
voor het hoger onderwijs, dr. G.
Klein, de pers om een uiteenzetting
te geven over het complete stelsel
van studiefinanciering dat deze re
gering in 1974 denkt in te voeren.
Het stelsel geldt zowel voor studen
ten aan universiteiten als aan instel
lingen voor hoger beroepsonderwijs.
Een dag later werd op de rekening
van Steiner bij de Deutsche Bank in
Bonn een bedrag van 50.000 mark ge
stort, die afkomstig zouden zijn van
Karl Wienand, de zakelijke leider van
de iSPD-fractie. Tien dagen later kocht
Steiner de wagen. Later kocht hij nog
een Mercedes voor zijn zoon-
Vandaag begint een speciale commissie
van de Bondsdag in Bonn met een
onderzoek in de affaire-Steiner. Gisteren
kwam het in de Bondsdag tot een hevige
controverse over deze affaire. Volgens
oppositieleider, prof. Karl Carstens had
den buitenlandse geheime diensten een
vinger in bet spel gehad bij de construc
tieve motie van wantrouwen, Kanselier
Brandt merkte op „dat het uiteindielijk
de CDU, en niet de SPD, is geweest die
Steiner in de vorige Bondsdag heeft
gebracht”.
U* un-ntti —itpjfi1*?
De regering liet politieversterkingen
aanrukken en de gouverneur van Pam
plona kondigde hard optreden aan tegen
diegenen die gisteren hun zaak niet
zouden openen. Er zijn enkele honder
den mensen gearresteerd. In de fabrie
ken blijven de stakingen echter voort
gaap en volgens de laatste berichten
hebben een 20.000 arbeiders het werk
nog niet hervat. De politie patrouilleert
door de straten en houdt de strategische
punten van de stad bezet.
De bewindsman rekende voor, dat het
bestaande stelsel van studiefinanciering
een steeds grotere hap uit de rijksbegro-
ting zal eisen. Gesteld dat er 100.000
studenten zijn, dan geeft de staat dit
jaar gemiddeld per student uit aan kin
derbijslag- en -aftrekregeling 2000;
aan Rijksstudietoelagen 2400; aan sub
sidie in de kosten van het onderwijs
14.000; aan subsidie in de kosten van
de studentenvoorzieningen 600: teza
men per student gemiddeld 19.000.
Nog slechts één punt is tot beleid
verheven: dat elke afgestudeerde een
zekere studieschuld zal hebben terug
te betalen. Alle overige denkbeelden
verkeren nog in de fase van de beleids
voorbereiding.
VOORUITZICHTEN TOT DONDERDAG:
Koeler met af en toe regen of buien.
Aantal uren zon: 2 tot 10. Minimum tempe
ratuur: omstreeks normaal. Maximum tempe
ratuur: van 0 tot 5 graden onder normaal.
Kans op een droge periode van ten minste
12 uur: 70 percent. Kans op een geheel droog
etmaal: 40 percent.
Normale temperaturen tot 24 juni: minimum
13, maximum 18 graden.
Allereerst zou de studieschuld gekop
peld kunnen worden aan de hoogte van
het inkomen.
Te denken zou bijvoorbeeld zijn aan een
toeslag op de inkomstenbelasting van 0,5
percent per studiejaar gedurende 20
jaar. Het aantal jaren dat iemand van
de onderwijsfaciliteiten gebruik maakt
zou dan de tweede factor zijn voor de
bepaling van de hoogte van de studie
schuld.
Als derde factor dacht de bewindsman
aan het verschil in kosten per studie
richting. Er zijn studies als economie en
rechten die rond 5000 aan onderwijs
voorzieningen per jaar per student kos
ten, maar andere, zoals medicijnen, lo
pen tegen de 40.000. Het laten meetel
len van deze factor noemde de staatsse
cretaris bijzonder moeilijk, omdat je
daardoor een vlucht naar goedkopere
studierichtingen zou kunnen verwekken,
waardoor bijvoorbeeld de volksgezond
heid schade zou gaan lijden.
Tenslotte dacht de staatssecretaris nog
aan de factor studievorderingen: wie
naar verhouding te lang over een studie
doet, zou daarvoor extra moeten betalen.
De Rijksstudietoelagen zullen ervan blij
ven uitgaan, dat ook de ouders een
bijdrage leveren in de studie van hun
zoon of dochter. Per jaar is de ouderbij
drage nu gemiddeld per student ƒ2500.
Te denken zou bijv, zijn aan een
„We kunnen het ons niet permitteren
om de student helemaal los te maken
van zijn ouders. Dat zou ons bij 100.060
studenten op 250 miljoen komen.”
ook gezien als een gevolg van de recente
toespraak van prinses Irene op de Car-
listeniberg Monitejunra. Zij riep daar op
tot een samenwerking van alle opposi
tiebewegingen tegen het regime. De Car-
listen hebben het eerste beste conflict
dat door fabriekseigenaars in Pamplona
was veroorzaakt, aangegrepen om een
algemene politieke actie o<p touw te
zetten- Opvallend is dait de Spaanse poli
tie tot nu toe alleen maar sprak over
„communisten” onder de arrestanten.
Klaarblijkelijk probeert men van hoger
hand mg steeds een verbond tussen de
Carlisten en de uiterst linkse oppositie
te verhinderen, of ten minste dood 'te
zwijgen.
Zeer belangrijk is het feit dat beide
bisschoppen van deze streek zondag in
alle kerken een herderlijke brief lieten
voorlezen, waarin zij ronduit de kant
van de stekers kozen. Zij hadden de
politie geen toestemming gegeven een
groep arbeiders te verwijderen die zich
in een kerk had opgesloten.
Daar tegenover staat dat per student
naar de overheid terugvloeit:
1.000 aan collegeld (wordt, zoals be
kend, 500); 100 inschrijfgeld; 100 als
aflossing van studieschuld (afkomstig
van beursstudenten uit het verleden; dit
jaar dus totaal 10 miljoen gulden): teza
men per student gemiddeld 1.200.
Het is duidelijk, aldus staatssecretaris
Klein, dat de nabije toekomst een toene
ming van het aantal studerenden te zien
zal geven. Als het bestaande stelsel van
studiefinanciering gehandhaafd blijft,
zou dat een steeds grotere aanspraak
betekenen op de schatkist. Die aan-
UTRECHT. In het instituut voor
plasma-fysica van de Stichting voor
Fundamenteel onderzoek der Materie
in Jutfaas is gisteren een begin ge
maakt met een nieuwe serie experi
menten die het uiteindelijke doel heb
ben energie te verkrijgen door middel
van kernfusie. Het onderzoek wordt
gesubsidieerd door Euratom, dat an
derhalf miljoen gulden bijdraagt en
het ministerie van onderwijs en We
tenschappen dat met 2,5 miljoen op
tafel komt.
Hoe hoog de studieschuld zal zijn die
straks elke afgestudeerde zal moeten
betalen, is nog een vraag. De staatsse
cretaris noemde een aantal factoren die
zouden kunnen meespelen.
Georges Bonnet, voormalig Frans
minister van Buitenlandse Zaken, is gis
teren in Parijs overleden. Hij is 83 jaar
geworden. Bonnet streefde in de jaren
vóór de Tweede Wereldoorlog naar een
goede verstandhouding met Hitler-Duits-
land. Hij was een van de voornaamste
opstellers van het verdrag van
München.
22
w 26
windst. 24
o 24
windst. 25
half bew. ono
w
ozo
Hoog water
Laag water
WOENSDAG 20 JUNI
Zon op 4.19 uur onder 21.03
Maan op 23.19 uur onder 0.00 uur
licht bew.
onbewolkt
Z.-Limburg onbewolkt zzw
5’ z
half bew. windst. 24
onbewolkt windst. 28
onbewolkt nno
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
1
i-
18
zw. bew. w M
onbew. ozo
onbewolkt windst. S0
zw. bew. zzw 25
Luxemburg onbewolkt o
onbewolkt windst. 31
onbewolkt windst. 29
zw. bew. nno
geil. bew.
zw. bew.
onbewolkt
zw. bew.
onbewolkt
onbewolkt
licht bew.
onbewolkt wnw
zw. bew. v.'ir.
onbewolkt zzw
mist nw
onbewolkt windst. 31
„Als Pronk die zaak in de gordijnen
wil jagen, moet hij zo beginnen”, aldus
mr. Aantjes. „Als hij de WD nodig
heeft om de christen-democraten te be-
strijdien moet hij proberen met de libe
ralen te negeren”. Aantjes vindt het
optreden van Pronk „een slechte stel-
lingname om samen tets tot stand te
brengen”. Hij heeft er minister-president
Den Uyl schriftelijke vragen over ge
steld.
De anti-irevolutioniaire fractieleider wil
van de minister-president weten of de
PvdtA soms uit overwegingen van partij
belang aan de regering is gaan deelne
men.
waterstof, wordt bereikt door zeer
sterke stroomstoten gedurende zeer
korte tijd: tien milli-seconde. Het hete
gas moet worden opgesloten in zeer
sterke magnetische velden, waarbij
over een korte afstand enorme tempe-
ratuur-verschillen dienen te worden
overbrugd.
Volgens prof. Braams zijn nog niet alle
problemen van de kernfusie in het
laboratorium opgelost. Maar de ver
wachting is dat dit tegen het eind van
de jaren zeventig wel het geval zal
zijn. Het zal dan echter nog geruime
tijd duren voordat energie uit kernfu
sie kan worden gewonnen, omdat ver
volgens de technologische problemen
dienen te worden aangevat. Eén van
die problemen is hoe de bij de kernfusie
ontstane energie om te zetten en te
transporteren.
Volgens prof. Braams is de internationa-
het natuurkundig onderzoek naar de
kernfusie goed. De Westeuropese sta
ten zijn er volgens hem van door
drongen dat dit onderzoek niet op
eigen houtje kan gebeuren. Ook de
uitwisseling van wetenschappelijke
gegevens met onderzoekcentra in de
Verenigde Staten vormen
prof. Braams geen probleem.
WOENSDAG 20 JUNI
6.15 uur en 18.37
2.00 uur en 14.16
o
n
nw
o
nw
xxlxxl uew.
onbewolkt
licht bew.
zw. bew.
onbewolkt
zw. bew.
Rotterdam onbewolkt
Twente
Vlissingen
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbrück
Kopenhagen
Locarno
Londen
i
ïj:
As-Ww
-■
Wmnmnuiu,^
f
■- W
Ki
