totalisator
75 miljoen
Omzet van
r
XT
Mannen door riem
bij elkaar gehouden
F
i r
- "I
Walkie talkies
Vijf redenen
1
Sr
Dubieuze figuren
1» lil
17
Erbij ïir
ZATERDAG 23
JUNI 1973
wgwgsrnM-1
Hl
v,
i
I
v
k
|j£
ÈFi
Drie detectives constant op
jacht naar bookmakersgilde
THEO KLEIN
Mr. R. W. baron de Vos van Steenwijk
t
uit?
STOPPER
0
Ik zal de redenen die ik bijeenge
gaard heb puntsgewijs voor u onder
brengen:
De Stichting Totalisator kan trou
wens niet zelf beslissen of zij zelf
met de bestrijding van de bookma
kers door gaat, of het bijvoorbeeld
over zou moeten geven aan de „ge
wone” politie. Toen de Stichting To-
I
I
de sluier die om de privé BVD hangt.
De Vos van Steenwijk: „Die bookma
kers zijn allemaal slimme jongens.
Zij zouden maar al tè graag willen
weten hoe wij te werk gaan.” Hoewel
het onmogelijk is om het resultaat
van de opsporingsacties te berekenen,
heeft men toch bij de Totalisator wel
enige houvast. Bijvoorbeeld aan het
effect dat onstond, nadat men enkele
jaren terug een periode keihard tegen
de bookmakers was opgetreden. Na
die actie namen de activiteiten merk
baar af, zodat men nu nog steeds van
een „rustige tijd” kan spreken.
Toch kan een speler in Nederland
op de baan flink wat geld kwijt. Per
koers (er zijn er maximaal tien in
een programma) is het voor een spe
ler mogelijk om ten hoogste honderd
gulden per kans per paard in te
zetten. Is hij onfortuinlijk dan kan
zo’n middagje hem enkele duizenden
guldens kosten, heeft hij geluk dan
houdt hij er aan over. Over het
algemeen zijn dat geen astronomisch
hoge bedragen al komt het ook in
Nederland wei voor dat een trio
(de eerste drie aankomende paarden
in de juiste volgorde voorspellen)
meer dan tienduizend gulden oplevert
(record: 40.000).
Voor het gros der spelers is het
risico dat zij aan de kassa van de
Totalisator lopen groot genoeg, maar
Voor de meeste bookmakers bete
kent een langdurige verbanning niet
dat zij hun activiteiten staken. Op de
koersdagen gonst het in bepaalde ca-
fé’s in de buurt van de banen van
activiteiten. Soms volgen tientallen
bookmakers, die vanzelfsprekend voor
aanvang van het programma hun
weddenschappen hebben afgesloten,
in één café het verloop van de wed
strijden. Via walkie-talkies of tele
foon houden handlangers op die baan
ze van minuut tot minuut op de
hoogte. Tegen de avond volgt in het
gunstigste geval de uitbetaling ter
plaatse. Het is echter geen uitzonde
ring dat een verliezend bookmaker
voortijdig de benen neemt en zijn
cliënten maar moeten zien hoe ze aan
hun geld komen.
„Tk geloof niet dat de omzet van de
Totalisator daar nou direct met
sprongen door omhoog zou gaan”,
besluit De Vos van Steenwijk, „maar
het grootste voordeel zou zijn dat wij
door het wedden vrij te geven de
illegale bookmakers kwijtraken.”
fes.
klap omlaag komt zonder geheel om
hoog te zijn gebracht, dan weet je
dat de poging mislukt is. Bij ver
springen, kogelstoten of speerwerpen
is het allemaal een kwestie van op
meten. Je ziet wel of een discus ver
of niet ver is geworpen, maar het
onmiddellijke resultaat is niet waar
neembaar, je bent afhankelijk van
een tussenpersoon. Bij gewichtheffen
kan de grootste leek ogenblikkelijk
zien of een lifting lukt of niet lukt,
behoudens dan in het geval van
de zeldzame twijfelgevallen.
alisator in 1949 de verantwoordelijk
heid kreeg over de weddenschappen
op de Nederlandse draf- en renbanen,
verplichtte zij zich tegelijkertijd tot
het tegengaan van het ongeoorloofde
wedden, zoals is vastgelegd in een
ministeriële beschikking van het Mi
nisterie van Landbouw en Visserij.
bij voetbal, honkbal en andere bal-
sporten, ontbeert het gewichtheffen
eveneens. Ook is er geen sprake van
mik-kunst zoals bij het boogschieten,
het schermen en in een bepaald op
zicht het basketbal. Waarom is het
dan toch zo boeiend dat je ademloos
blijft zitten kijken?
daad is een zwaar woord. Maar laten
we zeggen dat wij lieden die buiten
de toto om spelen liever niet in ons
gezelschap willen hebben.”
De Vos van Steenwijk: „Die men
sen zijn inderdaad in full time dienst.
Ze werken niet alleen als er gekoerst
wordt, maar ze zijn dagelijks bezig.
Of de kosten die wij daarvoor moe
ten maken, opwegen tegen het kwaad
dat wij er mee voorkomen is moeilijk
te zeggen. Een feit is in iéder geval
dat een bookmaker het geld van de
totalisator afroomt. Hoeveel dat is
kunnen we niet berekenen. Het gaat
ons ook niet alleen om het op heter
daad betrappen, maar vooral om de
preventieve werking die ervan uit
gaat.”
Want in feite zou de huurder van de
baan (de NDR of de betrokken paar-
desportvereniging, red.) verdachte fi
guren zonder meer kunnen weigeren
Maar wij willen niemand ten onrech
te beschuldigen. Pas als we overtui
gend bewijs hebben, pakken we dé
man aan.”
Hij krijgt vervolgens gelegenheid
tot verweer. Is de „verdachte” niet in
staat zijn activiteiten te verklaren,
dan wordt hem de toegang tot de
banen ontzegd. De straffen (De Vos
van Steenwijk: „Wij noemen het geen
straf maar een maatregel”) kunnen
sterk verschillen. Bookmakers zijn er
5. Tenslotte biedt het gewichtheffen
de toeschouwer de mogelijkheid zich
sterk met de gewichtheffer te ver
eenzelvigen. Iedereen, van jong tot
oud, sportief geschoold of niet, moet
wel eens iets zwaars optillen. Dat kan
reiken van het dressoir tot een zware
boodschappentas. De een mag niet
tillen van de dokter, de ander is bang
last van spit te krijgen, de derde is
gewoon te lui om te tillen, de vierde
is van zijn vak verhuizer en mag
anderen graag hetzelfde werk voor
hun plezier zien doen, kortom: wij
allemaal weten wat tillen is, en daar
om is gewichtheffen samen met
hardlopen de eenvoudigste, meest we
zenlijke tak van sport.
De nadelige invloed van book
makers is niet zo groot dat de
groei van de Totalisatoromzet daar
de laatste jaren duidelijk onder
geleden heeft. De stichting Totali
sator maakte een paar zeer vette
jaren door. De omzet steeg van 52
miljoen in ’70, via 63 miljoen het
jaar daarop tot 75 miljoen in ’72.
Om onverklaarbare redenen
stagneerde de groei echter in de
eerste vijf maanden van dit jaar.
Enkele weken geleden was men
zelfs in vergelijking met vorig
jaar een half miljoen gezakt. In
middels is dat echter weer bijge
trokken en hoopt men aan het
einde van het boekjaar toch weer
op een forse stijging. Een terugval
zou voor de Totalisator die
80% van de omzet weer aan prij
zen moet uitkeren) op een bijzon
der ongelegen moment komen. In
het recente verleden werd er voor
meer dan zeven miljoen geïnves
teerd in de banen van DuindAgt en
Hilversum.
door de bank genomen slechter aan
toe dan de spelers. Terwijl recidivis
ten lange schorsingen te wachten
staan. Er zijn meerdere bookmakers
die levenslang van de banen verban
nen zijn. Lichte overtredingen wor
den daarentegen gestraft met een
paar maanden, waarna de overtreder
weer wordt toegelaten. Op de baan
zien de rechercheurs toe dat een
„veroordeelde” geen kans krijgt om-
toch binnen te glippen.
3. Gewichtheffen bevat een stukje
Hitchcock-Suspense, of om het bij de
hedendaagse tv-series te houden: Co-
lumbo-Suspense- Hitchcock behoort
tot de thriller-regisseurs die ons al
vroegtijdig laten weten wie de dader
is. Hy is namelijk van mening dat de
spanning verhoogd wordt als je de
.n ^<VVVVV\A/VVVVVVVVVVVVVVVVVVVVV%AA/VVWW
Wat maakt dat gewichtheffen nu
tot zo’n boeiende aangelegenheid?
Waarom was gewichtheffen een van
de betrekkelijk weinige olympische
sporten die voor een onderdeel van
de O. S.-fïlm 1972 speciaal door de
camera (met de Zweedse Mai Zetter-
ling als regisseuse) werden doorge
licht? Gewichtheffen is niet gracieus,
zoals het hoogspringen, het schoon-
springen, de gymnastiek of het con
cours hippique. Het mist het directe
competitie-element zoals bij een
hardloopwedstrijd, een boksmatch of
een zwemwedstrijd- Snelheid, bewe
ging en variatie zoals je die aantreft
De Grote Prijs der Lage Landen, die morgen op de baan van Duin-
digt wordt verreden, vormt niet alleen een sportief hoogtepunt voor
alle direct betrokkenen bij de Nederlandse drafsport. Ook buiten de
kring van rijders, officials en alle andere medewerkers van de Stich
ting Nederlandse Draf en Rensport en de Stichting Totalisator Neder
land wordt verlangend uitgekeken naar de dag waarop de bekende
buitenlandse paarden en pikeurs naar ons land zullen komen. Dat be
tekent hoogtij voor de bookmakers, de in Nederland illegale „bank
houders”, bij wie de mensen die niet genoeg hebben aan de legale toto,
of de spelers die op afbetaling willen wedden, met grote inzetten te
recht kunnen. Op topdagen als morgen stijgt niet alleen de omzet van
de totalisator naar recordhoogte (in één weekend rond een miljoen
gulden) maar rolt ook het geld in de cafés in de nabijheid van de
banen. Want daar huizen de „bookies”, de figuren die buiten de totali
sator om weddenschappen afsluiten en daardoor personae non grata
op de Nederlandse drafbanen zijn geworden.
KMMB
Een bookmaker op de baan op
heterdaad betrappen is geen eenvou
dige opgave. Daarom beperken de
rechercheurs van de toto zich niet tot
de banen, maar werken ook op ande
re plaatsen waar het onheil geschiedt.
De Vos van Steenwijk: „Onze mensen
kennen de voornaamste bookmakers
wel van gezicht. Meestal zijn het
dubieuze figuren, die zich wat hun
illegale activiteiten betreft niet alleen
tot de weddenschappen op de banen
beperken, maar er zijn ook keurige
burgers bij. Het komt wel voor dat
wij weten dat een bepaalde figuur op
de baan als bookmaker fungeert,
maar dat wij hem toch niet van het
terrein kunnen zetten. We maken het
ons wat dat betreft erg moeilijk
De Vos van Steenwijk: „Ik ben er
van overtuigd dat het publiek, inclu
sief de mensen die illegaal spelen,
over het algemeen niet gediend is van
de bookmakers. De spelers die ongeli
miteerd in willen zetten komen bij
ons echter niet aan hun trekken en
belanden eigenlijk automatisch bij de
bookmakers.” Bij de Totalisator is
men van mening dat dit kwaad het
beste bestreden kan worden door de
maximale inzet niet meer aan een
limiet te binden en daarnaast het
wedden buiten de banen vrij te ge
ven, zoals dat bijvoorbeeld in Enge
land en Frankrijk gebeurt.
Tx 'z
zoals zo vaak zijn er ook hier uit
schieters. Spelers die zoveel geld wil
len inzetten, of die zodanig aan het
wedden verslaafd zijn, dat zij door de
beperkte speelmogelijkheden, waar
bovendien altijd contant betaald moet
worden, niet meer in extase kunnen
raken. Zij gaan in zee met de book
makers, in Engeland bijvoorbeeld le
gale „middenstanders”, die openlijk
hun zaken kunnen doen, maar in
Nederland illegale werkers, omdat
het hier verboden is om buiten de toto
om te wedden. „Ik zie het niet ’irect
als een misdaad”, zegt mr. R. W.
Baron de Vos van Steenwijk, secreta
ris van de Stichting Totalisator, „mis-
De Stichting Totalisator weigert
ook maar een topje op te lichten van
toeschouwer „medeplichtig” maakt,
en deze laat meeleven met zowel de
vervolgde als de achtervolger. Ook
bij Columbo begint iedere aflevering
met de misdaad en weten we wie de
dader is. Bij verspringen, kogelslinge-
ren, enz. is de „dader" pas aan het
eind bekend: de afstand namelijk die
de springer of kogel heeft afgelegd.
Bij gewichtheffen kennen we de „da
der” al van haver tot gort, nog voor
dat de gewichtheffer naar de halter
is toegelopen. We weten dat die „da
der" bijvoorbeeld 175 kilo weegt, de
grote vraag die de spanning veroor
zaakt is eenvoudig, of de sterke man
die bekende 175 kilo ook metterdaad
zal kunnen optillen.
1. Gewichtheffen is als schouwspel
zeer visueel omdat het beoefend
wordt door een ongebruikelijk soort
mensen. Al eeuwenlang is „de dikke
dame” op de kermis een bezienswaar
digheid. Gewichtheffers, en meer in
het bijzonder de zwaargewichten en
super-zwaargewichten, zijn geen atle
ten meer, het zijn een soort dikke
kermisdames, uit hun proporties ge
groeide kijkattracties waarbij je je
fantasie de vrije loop kan laten. De
commentator vertelde bijvoorbeeld
dat de Belg Serge Reding (31 jaar
oud, taille 173 centimeter, gewicht
140 kilo, de laatste twee cijfers waren
zijn olympische getallen, hij won zil
ver in München) werkzaam is in een
bibliotheek. Sjouwt hij rond met boe
ken of houdt hij de administratie bij?
Is hij getrouwd, zo ja, hoe ziet zijn
vrouw er dan uit? Slapen ze in één
bed, zo ja, hoe ziet dat bed er dan
Hoe voltrekt hun liefdesleven
zich, enz. enz. Ik zal niet zeggen dat
zulke bijgedachten niet bij je opko
men als je Mark Spitz op de start
blokken ziet staan, om van Heidi
Rosendahl maar te zwijgen, maar
toch minder snel, misschien ook om
dat je die gewichtheffers tijdens hun
concentratie zo makkelijk en nauw
keurig kunt observeren.
Van de week drukte ik ’s avonds
even de knop van de Duitse tv in en
viel toen met mijn neus in de boter
van het gewichtheffen. Het waren
beelden van de Europese kampioen
schappen in Madrid. De Rus Alekse-
jev won die avond de titel super-
zwaargewicht. Die super-zwaarge
wichten zijn heffers met de gestalte
van vleesgeworden Michelin-mannen,
schijven op elkaar gestapeld vlees,
min of meer bijeengehouden door een
soort badpak met schouderbandjes,
maar toch het meest van al door een
riem van het sterkste leder, die ken
nelijk bedoeld lijkt te zijn om een
ontploffing van deze vleesbommen
tegen te gaan.
4. Heel belangrijk is ook dat de
omstandigheden voor alle deelnemers
bij gewichtheffen volstrekt gelijk
zijn. Natuurlijk, de gewichtheffers
verschillen in gewicht en hefkracht,
maar dat is normaalftemeer omdat de
verschillen niet ver uiteen lopen, om
dat ze in verschillende klassen zijn
ondergebracht). Maar ze werken alle
maal met dezelfde halters, die op
dezelfde plaats staan en niet onder
hevig zijn aan wind (speerwerpen!),
regen (discuswerpen!), of invallende
duisternis (polstokhoog!). De kansen
2. Gewichtheffen is ook als sport
bijzonder visueel, omdat je het resul
taat onmiddelijk ziet. Dat heeft het
gemeen met hoogspringen en pols-
stok-hoogspringen. Als de lat afvalt,
of als het gewicht met een daverende
zijn geheel gelijk, wat dus beslist is
het verschil in kracht, in geloof of in
gedisponeerdheid. De mogelijkheid
dat een „buitengebeuren” toeslaat
(lekke band, open wenkbrauw, toch
tig paard, braam onder schaats, val
lende tegenstander, stormkracht 7,
slechte scheidsrechter, lekke kano,
sterke zijstroom, scheurend zwem
broekje, gebroken mast, ongelegen
maandstonde) is bij het gewichthef
fen nagenoeg nihil, al schijnt er wel
eens een halter onder stroom te heb
ben gestaan
te j..i UT
Met andere woorden bookmakers
zijn niet welkom op de Nederlandse
drafbanen. Ergo, ze worden er terecht
als de pest geweerd. Hoewel men bij
de NDR en de Stichting Totalisator
spreekt van een „rustige tijd” op dat
gebied, is het toch nog altijd noodza
kelijk dat de Stichting Sporttotalisa-
tor een korps van privé-rechercheurs
in dienst houdt, met als enige op
dracht de illegale weddenschappen
tegen te gaan. Over deze speurders
doet men in de paardesportwereld
zeer geheimzinnig. Zo is het bijvoor-
beld onmogelijk om direct met hen
in contact te komen. Zeker is echter
dat drie werknemers (allemaal oud-
politiemensen, die hun loopbaan bij
de regulaire politie hebben afgebro
ken om bij de Totalisator te kunnen
gaan) in vaste die<"'-t zijn om de
bookmakers en hun klanten dag in
dag uit, het hele jaar door te bestrij
den. Het vormt een flinke post op de
begroting.
.ilii' V.
S
