Dertig lokalen in aanbouw
voor Regionaal Instituut
Lijk verdronken
Spaanse jongen
aangespoeld
Optocht in
Wijk aan Zee
Jonge inbrekers
aangehouden
Talloze luidklokken in
oorlogstijd verdwenen
Broers op
dievenpad
claudia strater
amsterdam/kalverstraat 179
haarlem/wagenweg 94
utrecht/oude gracht 135
Transformatie van geluid
Club Westerduin vraagt koninklijke goedkeuring aan
1
0
in
DONDERDAG
4
5
JULI
1973
UMUTDER COURANT
DC
Toelating brugklassen in discussie
(Van een onzer verslaggevers)
Geen bussen.meer
Tekendoos
Contributie
ZANGLUST BESLOOT
SEIZOEN IN
HELIOMARE
luidklok en klokkestoel in Uitgeester Dorpskerk
Aandacht voor
Klokslag
Expositie bij Hoogovens
Marktberichten
Frontale botsing
op Parallelweg
Rijksweg 9
Oorlogshandelingen
WIJK AAN ZEE Het gok-
wereldje van „Club Westerduin” in
het voormalige badhotel Wester
duin aan de Rijkert Aertzweg be
rust op de stevig gefundeerde pijler
van een groep Amsterdamse gok-
vrienden, die de klandizie in de
hoofdstad te gering achtte om met
succes goktent nummer 21 op poten
te zetten. Vandaar dat tot de over
stap naar een nog braakliggend ter
rein werd besloten en men Wijk aan
Zee tot doelwit van de vriendenclub
uitriep. Niet in het minst gerugge-
steund door het enthousiasme van
de eigenaar van het pompeuze
Westerduin, de heer Wit uit Over-
veen. Het resultaat: In de grote
zaal, waar eens de aristocratie van
Kennemerland zich de vingers af
likte bij het aanschouwen en nut
tigen van exquise gerechten, wer
den vier roulettetafels geplaatst.
Brugklassen
Bouw gestart
Kropje sla
l
Casino draait op volle toeren
(Van een onzer verslaggeefsters)
JAN PIET STOKMAN
(Van een onzer verslaggeefsters)
(Van een onzer verslaggeefsters)
(Van een onzer verslaggevers)
(Van een onzer verslaggeefsters)
ADVERTENTIE
(Van een onzer verslaggeefsters)
volop
zomer
prijsjes
De gokwereld bestaat uit een aantal
groepen- vrienden en vijanden, moeilijk
door nieuwelingen te bereiken of zelfs te
penetreren. Alleen introductie opent de
deuren. De klandizie wordt in de regel
gesplitst in drie groepen: beroepsgokkers
(in Amsterdam zijn er ongeveer 25),
gelegenheidsgokkers gewone en kleine
gokkers. Deze laatste categorie zien de
Het tijdperk van de middag-voorstel-
lingen in club Westerduin is voorbij,
toen de vriendengroep de roulette-tafels
gesloten verklaarde voor de mannelijke
en vrouwelijke gokkers, die met bussen
vol van her en der uit de randstad naar
Westerduin werden gebracht. „Die men
sen gingen altijd naar de Belgische bad
plaats Blankenberge. Toen ze hoorden
dat er in dese badplaats ook kon worden
gegokt liet men België links liggen. Ze
kwamen niet allen om te gokken, maar
ook om wat op het strand te wandelen.”
Deze verstrengeling van spanning en re
creatie leverde Westerduin blijkbaar te
winig op, want de bussen komen niet
meer. De inzet voor de merendeels niet
so jonge gokkers bedroeg in de midda
guren een gulden.
BEVERWIJK. Op de parallelweg
van Rijksweg 9 zijn gistermorgen in alle
vroegte twee Assendelftse automobilisten
frontaal op elkaar ingereden. Men ver
moedt dat één der bestuurders door het
zoeken naar een in het land staande
schuur op de verkeerde weghelft terecht
is gekomen. Beide mannenzijn in het
Rode Kruis Ziekenhuis opgenomen: de
auto’s werden zwaar beschadigd.
Het gemengde publiek dient in de
avonduren de minimale inzet op een riks
te stellen. Maandagavond nestelden zich
dire dames in kleurloze japonnen en een
groepje heren in u Heenlopende kledij
achter de tafel. Geen maatschappelijke
hoogvliegers zo te zien, maar daar kan
men zich in vergissen. De bank bewaart
het geld in een soort tekendoos, die bij
tijd en wijle met forse ruk wordt geo
pend als er de nodige bankblljtten en
guldens in worden opgeborgen. De aan
kleding van de casino-zaal is sfeervol,
misschien is dat te regelen als de aan
vraag van de club om koninklijke goed
keuring wordt ingewilligd. De politie
Beverwijk kreeg onlangs van Den Haag
het verzoek inlichtingen omtrent de club
te verstrekken.
Gelutdstransformatie in olieverf. In het
Hoogoven-restaurant kan men de bij
behorende geluiden beluisteren via een
nei
koi
lar
zal
nit
me
de
Ve
va:
po;
mi
hel
tiji
kii
pu
tot
scl
m<
de
uit
he
wa
Dt
mi
1
vei
gei
On
Ve
Oo
om
aai
stt
He
bo‘
not
du
i
De opbrengst van de tentoonstelling
komt dan ook gedeeltelijk ten goede aan
de restauratie van de Uitgeester Kerk en
voor het overige aan het herstel van de
in verval geraakte klokkestoeien in het
noorden en oosten van het land.
te Uitgeest. De middeleeuwse, van oor
sprong gothische kerk is vooral inwendig
dringend aan restauratie toe.
Vrijwel alle torenklokken bezitten een
vérdragend geluid: onderzoekingen heb
ben aangetoond dat een luidklok bij
gunstige weersomstandigheden over een
afstand van circa vijf kilometer kan
worden gehoord, wat dan weer gelijk
staat aan een luid-oppervlak van onge
veer tachtig km2. Dat luid-bereik be
paalde in het oude Friesland de rechts
grenzen van diverse grote steden: de
„klokslag” van Hindeloopen, Leeuwar
den, Bolsward, Franeker en bijvoorbeeld
Staveren gaf het rechtsgebied van die
steden buiten de stadspoorten aan. In
oorlogstijd werd door het luiden van de
klok al het weerbare manvolk naar de
desbetreffende stad geroepen. En zo
werden in de oudheid per klok méér
belangrijke boodschappen overgebracht.
Dat de luid-klokken met hun rijke
historie ook vaak nu nog niet die be
langstelling die zij verdienen hebben
verkregen, wijt men voornamelijk aan
het feit, dat zij meestal op slecht bereik
bare plaatsen hangen. De tentoonstelling
is dan ook vooral ingericht om het
publiek van nabij met deze met uitzon
derlijk vakmanschap gemaakte en ver
sierde kunstwerken kennis te laten ma
ken. De expositie, die iedere vrijdaga
vond van 19 tot 22 uur en op zaterdag
en zondagmiddagen van 14 tot 17 uur
voor bezoekers is geopend, wordt gehou
den in samenwerking met de rstauratie-
oommlssie van de Hervormde Dorpskerk
BEVERWIJK. Het algemeen be
stuur van het Regionaal Insituut Open
baar Voortgezet Onderwijs Midden-Ken-
nemerland vergaderde woensdagavond in
het Stadskantoor voor het afwerken van
enkele min of meer formele agendapun
ten.
Als nieuwe leden in het bestuur wer
den geïnstalleerd mevrouw B. de Hen-
Brand en de heer A. Teljeur, die respek-
tievelijk ookdeel zullen uitmaken van
de commissie planning en bouwzaken en
van de commissie beroep toelating leer
lingen.
Het totale aantal aanmeldingen voor
het nieuwe schooljaar blijkt ongeveer
gelijk te zijn aan dat van vorig jaar.
met wat verschuivingen per school.
schilderde hij landschappen en figuren,
maar daarna ontstond de cyclus „Ba
lans”, een in beeld brengen van wat hij
opving uit de gedichtenbundel „Balans”
van Elisabeth Eybers; twintig doeken in
totaal naar aanleiding van twintig ge
dichten. Daarna volgde de fase Herman
van Veen en die werd gevolgd door het
creatief omzetten van de dagelijkse hin
der van geluiden, die men als irritatie,
agressie en geweld ervaart.
Op de tentoonstelling in het Hoog-
ovenrestaurant zijn bij deze „geluids-
transformaties” telefoons opgesteld, zo
dat de bezoeker tijdens het bekijken van
de schilderijen de bijbehorende geluiden
kan horen.
De tentoonstelling wordt zaterdag om
half vijf ingeleid door Henk Egbers.
De supermarkt van Simon aan het
Stationsplein kreeg eveneens bezoek van
ongenode gasten.
Tenslotte vermeldt het politierapport
een brandje in een vuilcontainer aan de
Van Coevenhovenstraat.
men. Bij de Openbare Scholengemeen
schap komen ook drie gymlokalen in
aanbouw, waarvan twee met een flexi
bele tussenwand van elkaar gescheiden
zijn, zodat deze ook als grotere sportzaal
is te gebruiken. In dezelfde bouwstroom
worden ook de tien lokalen voor de
mavo in Castricum gebouwd, die onge
veer gelijktijdig gereed komen. Ter
overbrugging zal de Openbare Scholen
gemeenschap gebruik moeten maken van
de noodvoorzieningen. In Castricum
moet men tijdelijk gebruik maken van
onder meer het dorpshuis. Daar begint
men in augustus met het dépendance-
onderwijs.
De gymnastieklokalen in Beverwijk
zullen naar de verwachting in het voor
jaar gereed komen.
De bouw van al deze lokalen betekent
een grote zorg minder voor het Regio
naal Instituut, dat in de komende tijd
meer aandacht zal kunnen besteden aan
andere zaken.
UITGEEST. Het is een verademing
vanuit de zinderende hitte op het kerk
hof de koelte van de eeuwenoude Uit-
gvester Hervormde Kerk te kunnen bin
nenstappen, waar nog tot en met 20 juli
aanstaande de door de Castricummer J.
W. Tempelman* Plat bijeengebrachte
tentoonstelling van luidklokken en klok
kestoeien kan worden bezichtigd. De ex
positie omvat naast foto’s van klokke
stoeien en carrillontorens ook luidklokken
in bruikleen afgestaan door het klok
kenmuseum te Asten, klepels, rand
schriften, opschriften, zegels, werkteke
ningen en tal van andere historische
documenten.
Aan het verdwijnen van verscheide-
nen luid-klokken, waaraan in de middel
eeuwen bijzondere krachten werden
toegeschreven, zijn veelal oorlogshande
lingen debet geweest. Ook in de jongste
wereldoorlog zijn nog tal van torenklok
ken roemloos ten onder gegaan, dit on
danks een door de minister van Onder
wijs .Kunsten en Wetenschappen en zijn
collega van Defensie in mei 1940 onder-
De tentoonstelling Uitgeester i
dorpskerk omvat onder meer een na-
In allerijl gewaarschuwde gezagsdra
gers konden zich enkele uren achtereen
op de hoogte stellen van het doel en de
reglementen van de besloten gokclub
Westerduin, want toestemming van poli
tie en gemeente blijft geboden. Gelijk
hun collega’s in Amsterdam hanteerden
politie en gemeente het overheidsbeleid
op een tolerante wijze en knepen geme
lijk een oogje toe: voornamelijk met de
gedachte, dat er wel belangrijker zaken
zijn uit te pluizen dan de activiteiten
van goklustige Nederlandse burgers.
Volgens de club hanteert de belasting
een streng controlesysteem, opdat mal
versaties in de clandestiene roulettegeïe-
genheid voorkomen worden.
gokhuisexploitanten liever gaan dan ko
men gezien de geringe financiële actie
radius. Als opvulmateriaal blijft de
groep welkom. De naar Wijk aan Zee
uitgeweken Amsterdamse gokgroep ziet
wel perspectief in de badplaats. Amster
dam is niet interessant meer: de room
moet daar door ongeveer 20 clandstiene
roulettegelegenheden worden verdeeld.
In Wijk aan Zee mikt de club op de
gegoede middenstanders uit Kennemer-
land.
(Van een onzer verslaggeefsters)
BEVERWIJK. Twee Beverwijkse
broertjes, die door agenten tijdens een
poging tot inbraak bij Van Vuuren aan de
Florastraat op heterdaad werden be
trapt. blijken zich aan méér wetsover
tredingen te hebben schuldig gemaakt.
In hun auto werd een in Hoorn gestolen
luchtbuks en een in Uitgeest gestolen
buitenboordmotor aangetroffen. Samen
met een bewoner van het Heemskerkse
woonwagenkamp bleken de broers
voorts nog een personenauto met cara
van te hebben ontvreemd. Het drietal i
voor nader verhoor naar Haarlem over
gebracht.
HEEMSKERK. Drie jeugdige
Heemskerkers van respectievelijk 13 en
14 jaar zijn door de politie aangehouden
na een inbraak in een supermarkt aan
de Maerelaan, waarbij de jonge knapen
een aantal kleine artikelen hebben buit
gemaakt.
De recherche zal de jongelui nog eens
duchtig aan de tand voelen om aan de
weet te komen of zij nog meer op hun
kerfstok hebben.
In een filiaal van hetzelfde super
marktbedrijf aan de Jan van Polanen-
straat werd eveneens ingebroken. De
insluipers kwamen binnen door het for
ceren van een stalen deur. Men kon nog
niet vaststellen of er iets ontvreemd
werd.
IJMOND. Zaterdag 7 juli is het
bedrijfsrestaurant van Hoogovens 's
middags van vier tot zes uur geopend
voor een ieder die belangstelling heeft
voor de geëxposeerde schilderijen van
Gérard Grassère. Tijdens deze opening
zullen Laurens van Rooijen aan de vleu
gel en Harry Sacksioni met zijn gitaar
optreden. Dat zijn de vaste begeleiders
van Herman van Veen en dat is dan
niet zo toevallig, want in een bepaalde
periode van zijn ontwikkeling heeft
Grassère vorm en kleur gegeven in zijn
schilderijen aan wat hij beluisterde in
de chansons van Herman van Veen.
Gérard Grassère studeerde aan de
academie van Antwerpen. Aanvankelijk
Klokkestoeien speciaal voor deze
tentoonstelling vervaardigde de heer A.
G. Voorthuis een natuurgetrouw model
waarvoor de firma Eijsbouts uit Asten
de klokken goot en schonk genieten
vooral in het oosten en noorden van ons
land bekendheid. Zij worden wel de
„torens van de arme lui” genoemd. Doch
ook in het „rijke” Noord-Holland kan
men klokkestoeien vinden: de Enkhui-
zer» zijn bijvoorbeeld nooit meer aan de
bouw van een hoge stenen toren voor de
luidklokken van de Westerkerk toegeko
men. En zo verging het ook de inwoners
van Nibbixwoud. Tegenwoordig verkeren
vrij veel klokkestoeien in een deplorabe
le toestand: het houtwerk is dusdanig
vergaan, dat vaak een luidverbod moest
worden opgelegd.
Ook de luidklokken kunnen bogen op
•en rijke historie: van de Uitgeester
Hervormde Kerk is bijvoorbeeld bekend,
dat reeds omstreeks het jaar 1400 in de
toen voltooide kerktoren twee luidklok -
ken werden aangebracht. Wie die klok
ken destijds heeft gegoten, valt niet
meer te achterhalen: beide klokken zijn
verdwenen en in de loop der jaren door
nieuwe exemplaren vervangen. Van de
luidklokken in de Heemskerkse Her
vormde Kerk zijn meer gevens bekend:
één der luidklokken bevat een opschrift
waaruit blijkt dat de klok in 1464 door
de Utrechtse klokkengieter Steven Bu-
tendiic werd gegoten. De torenklok van
Krommenie stamt blijkens het opschrift
zelfs uit 1396 en werd gegoten door Ro-
dulphus de Montigny.
De besloten club Westerduin kent
eontributiekaarten. Er zijn er nu 350
uitgegeven. Volgens de heer Van Olde-
ren woordvoerder van de club, wordt
i het publiek streng geselecteerd, waarna
een ballotage-commissie aan de slag kan
gaan. Maar of men veel waarde aan die
reglementen hecht valt te betwijfelen.
Na ons bezoek aan club Westerduin
begaven wij ons naar een plaatselijke
bar, waar drie jonge Beverwijkers de
resultaten bespraken van een juist beëin
digde poging wat geld aan de roulette
tafel te verdienen en hun teleurstelling
over het falen van de poging met een
hoeveelheid gerstenat wegspoelden.
„Contributie? Kom nou. Ik ben er een
maand geleden binnengestapt en kon
direct een kaart krijgen. Zo ook mijn
vriend. Ballotage-commissie? Nooit iets
van gemerkt.”
rustgevend, niet uitbundig. Pils, fris
drank en koffie in overvloed te krijgen.
Wijk aan Zee is uiterst tevreden met het
casino. De WV Wijk aan Zee-Beverwijk
wrijft zich vergenoegd in de handen.
Alleen de bewegwijzering naar club
Westerduin ontbreekt er nog aan. Maar
tuurgefrouwe kopie van een klokkestoel
inclusief luidklokken.
Terloops kwamen even ter sprake de
niet bevredigende resultaten van de
brugklassen, waarvan de oorzaken mede
worden gezocht in een te ongenuanceer
de toelating. Daarin wil men verande
ring brengen, maar het is zo’n complexe
zaak, waarin zoveel factoren een rol
spelen, dat voorzitter A. F. M. van
Herpen het beter achtte daar tijdens
deze vergadering niet onvoorbereid over
te discussiëren. Er zal een pre-advies
worden uitgebracht en naar aanleiding
daarvan zal het bestuur zich dan tijdens
een volgende vergadering kunnen uit
spreken.
Vanuit de vergadering werd een vraag
gesteld over de teleurstellende examen
resultaten van de mavo aan de Van
Riemsdijklaan. Ook daarbij kan een
complex van oorzaken in het geding zijn
en de voorzitter zegde toe de leden van
het algemeen bestuur daarover tijdens
de volgende vergadering te informeren.
Eervol ontslag werd op zijn verzoek
verleend aan de heer B. Schats, direc
teur van de Openbare Jac. P. Thijsse-
school in Castricum, die elders een be
noeming heeft aanvaard. Er kon nog
geen opvolger worden benoemd. De ad-
junkt-direkteur neemt voorlopig het di
recteurschap waar.
Tenslotte kon de voorzitter meedelen,
dat er vlak voor de bouwvakvakantie al
een begin is gemaakt met de fundering
voor de bouw van twintig lokalen die
in twee bouwlagen bij de Openbare
Scholengemeenschap aan de Van Riems
dijklaan worden gebouwd. Aan het be
gin van het nieuwe schooljaar kunnen
er waarschijnlijk al vier lokalen in ge
bruik worden genomen. Met de laatste
hoopt men in oktober gereed te zijn,
zodat tegen de kerstvakantie het gehele
complex in gebruik kan worden geno-
(Van een onzer verslaggeefsters)
tekend document, waarin de diverse mi
litaire bevelhebbers dringend werd ver
zocht, de met een „M” gemerkte luid
klokken als „historische gedenkstukken
van de grootste betekenis” te sparen. De
met een „M” (historische waarde vastge
steld) of een „P” (onderzoek naar histo
rische waarde gaande) gemerkte luid
klokken werden in die dagen door de
Nederlandse regering dan ook vrijgesteld
van invordering. Dat de bezetter die
oproep vele malen heeft genegeerd,
bïijkt wel uit de geschiedenis van de
torenklok van Esloo. Deze klok, in 1849
na het overlijden van koning Willem II
stukgeluid en hergoten, is in 1943 inge
vorderd en nooit meer op z’n oude
standplaats teruggekeerd. Ook één der
Uitgeester luidklokken is in de oorlogs
jaren spoorloos verdwenen.
In club Westerduin zit dinsdag een
zevental spelers rond de tafel. De crou
pier harkt met sepels gemak de fiches
naar zich toe. Zijn collega vertelt een
Belg te zijn en al vijftien jaar in het
vak mee te lopen: België, Frankrijk en
Amsterdam. De sfeer is gemoedelijk,
hetgeen aan de tafel duidelijk merkbaar
is. Er valt geen onvertogen woord. In
alle rust incasseert men verlies of winst.
Opvallend is de afwezigheid van toeris
ten. Men converseert met elkaar alsof
het gaat om de betaling van een kropje
sla bij de groenteboer. Juist die sfeer en
vertrouwelijkheid brengt de heer Van
Olderen onder onze aandacht. Of er ook
beroepsgokkers komen, wil hij niet zeg
gen.
HEEMSKERK. Het stoffelijk over-
schot van de 16-jarige Alberto d’Orta,
die zaterdagmorgen tijdens het zwemmen
voor de kust van Wijk aan Zee in d»
golven verdween, is gistermorgen bij
Heemskerk aangespoeld.
WIJK AAN ZEE. Zaterdagavond 7
juli organiseren de muziekvereniging
„Arion” en de VVV in Wijk aan Zee een
optocht van versierde fietsen, strandkar-
ren, auto’s en alles wat meen- mobiel is
te maken. Er zijn aantrekkelijke prijzen
beschikbaar. Om half acht vertrekt de
stoet op het Julianapiedn.
BEVERWIJK. Het mannenkoor
..Zanglust” heeft met het jongenskoor
het seizoen besloten door een optreden in
Hekomare. Zowel patiënten als het ver
plegend personeel toonden grote belang
stelling.
Dit keer bestond he' programma uit
nummers, die in het afgelopen seizoen
met veel succes op diverse concerten
waren uitgevoerd. Helaas moest het jon
genskoor het door omstandigheden met
een halve bezetting doen. Volgens toe
hoorders en zangers is Heliomare vol
gend jaar opnieuw de plaats, waar
Zanglust per traditie het seizoen moet
besluiten. Het mannenkoor gaat nu met
vakantie tot 3 augustus. Het jongenskoor
is tot 17 augustus uit de roulatie. Na die
data beginnen in de Harmonie aan de
Groenelaan de repetities op iedere vrij
dag van 16 tot 17.30 uur voor de jongen*
en van 20 tot 22 uur voor de volwasse
nen.
Van keizer Napoleon I en van de
koningen Wilem I en II is bekend dat
zij steden die in oorlogstijd hun klok
ken moesten afstaan, in vredestijd kanon
nen chonken om deze weer tot luid
klokken te laten omgieten. Een op z’n
zachtst gezegd wat omslachtige gang van
zaken, waardoor heel wat uit historisch
oogpunt belangrijke gegevens verloren
zijn gegaan.
BEVERWIJK. D» noteringen van
woensdag 4 juli aan de Beverwijkse
veilingen waren als volgt. Groenten:
aardbeien 150-305; andijvie 11-22;
bloemkool 20-65; bospeen 22-90; doppers
150-240; komkommers 15-49: kroten 15-
38; peulen 220-490; prei 82-110; postelein
22-30; rabarber 62-82; radijs 28-35; sla
6-33; spinazie 6-54; sperziebonen 255-330;
snijbonen 140-180; spitskool 12-20; tuin
bonen 38-54; tomaten 60-130; waspeen
14- 65. Bloemen: anjer 3-17; trosanjer 30-
95; chrysant 40-135; chrysant (per stuk)
20; conville 40-110; dahlia 60; eremures
35; gladiool 60-160; iris 12-30; Engelse
iris 35; allium 7-28; fresia 25-110; lelie
15- M.
J
•1
A"’
