GOLDEN RAINBOW TRAVESSTIE-SHOW
Pieter Blauw
tekenaar van
schepen
Duys stopt met
zijn
Johannes Tavenraat: nog
sterk boeiende romantiek
Vuist”
BW™
Andrew Grima
Sieraden
van
GEOPEND TIJDENS DE
DOUWVAKVAKANTIE
vragen bedrag met veel
nullen op bankrekening
1 sééHI
o
»s
PJ
j. .^2 - 9
EXPOSITIE IN HOORNSE BOTERHAL
ZWEEDS GOUD
Donderdagavond première in Carré
Westfries Museum
VOOR EKSEPTION
Chagall-museum in
Nice geopend
noord-hdland
DINSDAG 10 JULI
1973
9
N
ED
O
„Amateurs
99
lige
A’S
HOORN Wie een van de Toer-in dagtochten maakt langs de vele toe-
toer-in
ristische evenementen die Noord_Holland te bieden
heeft, zal Hoorn om allerlei redenen niet willen over
slaan. Een van die reden is de tentoonstelling van
werken van Johannes Tavenraat, die door het West-
fries Museum is ingericht in de Boterhal aan het Kerk
plein. Het is, voor wie van romantische schilderkunst
houdt, een heel bijzondere expositie met een apart ka
rakter, omdat Tavenraat een heel eigen taal spreekt
binnen de schilderkunst van zijn tijd. Omdat zijn werk
voor een groot deel in particuliere handen is, en dan
nog bovendien vaak in het buitenland, is Tavenraat
ten onrechte onbekend. Ook het nu in Hoorn aan-
EEN AANTAL stoere mannen
van de heilige Hermandad heeft
me nog nooit zo scherp in het oog
gehouden als dezer dagen, toen
ik in De Groote Club „Doctrina
et Amicitia” in Amsterdam maar
liefst met een twintig karaat dia
mant van bijna anderhalf miljoen
gulden op mijn hand balanceerde.
Ik voelde mij voor even een Liz
Taylor, zo nonchalant vermocht
ik dit loepzuivere, blauwwitte
juweel laten flonkeren dat het
een lieve lust was. Aanraken
mag u hem beslist niet, maar be
wonderen des te meer, zeker als
u in deze zonnige vakantietijd
een uitstapje naar de hoofdstad
gaat maken.
Trefzeker
wezige werk is particulier bezit en daardoor niet vaak te zien.
WaÉ&ï-R
-
-
JF
HEIN STEEHOUWER.
naar
rEG
tijgers
(Van onze Amsterdamse redactie)
(Van onze kunstredactie)
ADVERTENTIE
EUR B.V
1
onder redactie van Bé ter Maat
looi
De show van travestieten (als vrouw
verklede mannen) is op poten gezet door
de Antwerpenaar Flor van Noolen, die
in 1967 een soortgelijke revue in Carré
bracht. Maar toen waren alle sterren
Belgen; nu zijn het allemaal Hollanders.
Drie uur lang zullen 13 door pruiken,
Fraai platina horloge dat asymme
trisch op de pols ligt.
Ie Clerq
jongens
Den Haag, Den Bosch en Keulen, maar
ook in Amerika, Londen en natuurlijk
in Van Noolens eigen Antwerpen.
Gouden collier met schelp van goud,
bezet met diamanten.
HAARLEM. Als de Nederlandse
groep Ekseption op 15 juli in Gotenburg
een foernee door Zweden begint, wordt
de musici een gouden langspeelplaat ge
offreerd voor hun vijfde lp, waarvan er
meer dan 25.000 over de Zweedse toon
banken gingen.
Terug uit Zweden gaat Ekseption wer
ken aan een zesde album, dat Trinity zal
heten. In september zal de groep een
bijna drieweekse trip door Canada ma
ken.
Een romantisch landschep van Johan
nes Tavenraat.
Als voorbeeld noemt Flor een van de
travestieten die voor 1500 een paillet-
tenjurk heeft laten maken. Zelf zal hij
verschijnen in een door een bevriende
Belgische couturier gemaatke japon.
Hij hoopt dat het gezelschap mannen
dames meer dan één keer in Carré kan
optreden en ook dat er in de provincie
contracten kunnen worden agesloten.
Met Den Haag wordt al onderhandeld.
Over de opbouw van de show is de
Belgische Amsterdammer nog wat te
rughoudend. Het worden allemaal scenes
uit bekende en onbekende musicals.
Er komt onder andere een stukje uit
No, no Nanette (het tapdansnummer I
want to be happy), waarop de medewer
kers zich blauw hebben geoefend. Flor
heeft een scene gemaakt dfe Parijs-New
York-Londen-Amsterdam heet en waar
uit zijn liefde voor de hoofdstad spreekt.
Het pauzenummer is niet alleen maar
voor de uiterlijke kant gemaakt. F’or
van Noolen wil er zelfs een soort bood
schap in leggen. „Dat wordt Dear World.
Ik heb het laten vertalen in de geest
van een gewonde wereld een wereld die
zich ziek voelt. In dat nummer gaat het
minder om show, maar meer om de
tekst. De jongens hebben dan allemaal
een klederdracht aan. Ik breng de lan
den bi’ elkaar. Ik heb dat symbolisch
bedoeld. De volkeren zouden onderling
wat meer vriendschap moeten tonen”.
Flor van Noolen en Natascha Emanuel»
voor het aanplakbiljet van de Golden
Rainbow-show.
ook weer door een paar fonkelende
briljantjes wordit verlevendigd.
ZO BEWONDERDE IK voor u een
wonderschone collectie uurwerkjes
verscholen in ringen, hangers, bro
ches en armbanden. Stelt u zich voor
een uurwerkje, diep weggedoken in
een hoogopgewerkte ring met een
opaal die cabochon is geslepen. Wilt
u zien hoe laat het is, dan drukt u
een minuscuul knopje in weggewerkt
onder de opaal, die dan op znjn beunt
als een dekseltje openklapt. De klok
jes in de hangers, broches en arm
banden worden evenmin beschermd
door glas, maar door zeer fraai gesle
pen stenen, zoals maansteen, opaal,
citrien, tourmalijn, saffier, granaat en
rookkwarts. Zeer exclusieve omlijs
tingen kregen de horloges. Zo zag ik
een hanghorloge dat een schorsachtig
platina manteltje kreeg met hier en
daar een rijtje klein briljanten. Deze
horloges, die hun tijd ver vooruit
zijn, mogen we wel zeggen, kregen
van Grima als verzamelnaam „About
Time”.
OP DE EXPOSITIE zult u voorts
een collectie sieraden aantreffen die
ondier de zeer toepasselijke naam Su-
perhells uw bewondering afdwingen.
Inderdaad, ook ontwerper Andrew
Grima liet zich door de schelpen
inspireren, gefascineerd als hij was
door de prachtige natuurlijke vor
men, oneindig variërende kleuren
gamma’s en adembenemende tekenin
gen. De exemplaren die hij voor zijn
collectie gebruikte, zijn even sprook
jesachtig en mysterieus als de zeeën
waar zij vandaan komen. Hij voorzag
ze van uitzonderlijk mooie versierin
gen en omlijstingen van goud en
edelstenen. Soms krijgt de gehele
schelp een gouden omhulsel en hier
en daar een briljant, gelijke en
sprankelende waterdruppel- Een an
dere keer slingert zich een dunne
gouddraad om de schelp, die dan toch
meen een type schildersromantiek die
men eerder in Duitsland situeert, dan in
ons land. Natuurlijk was Tavenraat toch
niet vrij van Hollandse invloeden. Hij
heeft onder meer een tijdje bij Barend
Cornells Koekkoek gewerkt en deelde
met hem zijn voorliefde voor bomen en
bossen. Toch werkte hij geheel anders,
veel vrijer.
TER ERE VAN HET tienjarig be
staan van het juweliershuis Schaap,
Citroen, Van Gelder zijn er in de
vestiging aan de Kalverstraat in Am
sterdam, behalve deze unieke dra
in'nt, de meest luisterrijke juwelen
van Andrew Grima uit Londen te
bezichtigen. Mocht u in opperste ex
tase tot aankoop van een van die
verrukkelijke kostbaarheden willen
overgaan, wel, niemand die het u zal
beletten. Bovendien kunt u ervan
verzekerd zijn, dat u dan de enige in
Nederland bent die met zo’n ontwerp
van Grima mag pronken. Meester
Andrew heeft namelijk bepaald, dat
er per land maar één exemplaar van
een ontwerp verkocht mag worden.
Sieraad en exclusiviteit vragen op het
banksaldo evenwel een juweel van
een cijefr met daaracther een respec
tabel aantal nullen. Blijf daarom
voorlopig eerst maar eens rustig kij
ken-
regels, die in zijn tijd voor schilders
golden. Hij is een non-academicus bij
uitstek en daarom in zijn trant een
beetje tijdelozer dan de meeste collega’s
in die tijd.
HILVERSUM. De AVRO stopt
voorlopig voor de tijd van een jaar met
het populaire televisieprogramma „Voor
de vuist weg” van Willem Duys. Dat
gebeurt volgens Siebe van der Zee, tele-
visiedirecteur van de AVRO, op verzoek
van de zich thans als Tour-commentator
in Frankrijk bevindende Duys zelf.
NICE (Reuter). Frankrijk heeft za
terdag een museum geopend ter ere van
een van haar grootste nog levende schil
ders: Marc Chagall, de in Rusland gebo
ren jood wiens werk voornamelijk is
geënt op bijbelse thema’s.
De opening van het museum in Nice
had plaats op Chagalls 84ste verjaardag.
De artiest, die er bleek en moe uitzag na
een recent bezoek aan de Sovjet-Unie
het eerst in meer dan 50 jaar woon
de samen met zijn dochter Ida de ope
ningsplechtigheid bij-
Het museum, omgeven door olijfbo
men en cypressen om de gedachte aan
het heilig land op te roepen, bevat 440
werken van Chagall die tezamen een
geschatte waarde vertegenwoordigen van
ongeveer 6 miljöen gulden.
De officiële naam luidt „het nationale
museum van de bijbelse boodschap van
Marc Chagall”. Het idee is afkomstig
van de vroegere Franse minister van
Cultuur, André Malraux.
jurken en schmink op betoverende vr<
wen lijkende jongemannen oogverb
dende musicalscènes uitvoeren op
grote Carré toneel. Zij worden af en
door vier dansers bijgestaan.
Om de de travestie-show een be
uit de sfeer van de homofilie te ha
werkt aan Golden Rainbow ook
dansgroep van Helen
waarin elf meisjes en
zijn.
Uit wat Flor vertelt over het spel
kiel krijg je de indruk dat het
showbiz-nacht van internationale al]
gaat worden. Van Noolen is al sei
november vorig jaar bezig met het
lecteren van de kandidaat-travestie-s
ren. Niemand van de mannen had zi
dans- of toneelles gehad, maar 1
begonnen eind 972 de repetities
Eerst werden de travesti>eten-in-de-
door Van Noolen de beginselen van
„play-backen” bijgebracht. Want alle
luiden die er in de show te horen
staan op de band.
Hij is van oordeel, dat hij de laatste
tijd wat erg veel is ingezet, waardoor
volgens Duys het gevaar gaat ontstaan,
dat de mensen op hem uitgekeken ra
ken.
„Duys wil het eens een jaartje wat
rustiger aan doen teneinde de accu weer
wat bij te laden”, aldus Van der Zee.
Overigens zal de AVRO het komende
seizoen nog wel een paar speciale „Vuis
ten” uitzenden, waaronder waarschiin-
lijk een programma rond de jaarwisse
ling-
Het programma „Voor de vuist weg”
is vele jaren met wisselende frequentie
(tot tweemaal per maand) door miljoe
nen mensen bekeken. De laatste tijd is
de kijkdichtheid gedaald onder invloed
van de oncurrentie van het TROS-pro-
gramma op het andere niet op de vrijda
gavond. Overigens houdt de stopzetting
van „De Vuist” hier volgens Van der
Zee geen verband mee.
Duys blijft wel zijn gesprekken met
bekende Nederlanders voortzetten, zij
het niet als „Duys op zondag”, maar met
ingang van het winterseizoen als „Duys
op donderdag”.
seerde vergelijkt met zijn eerste
landse dan roemt hij het groepsverband
van de Holllandse travestieten. „Ze wer
ken veel harder. Ze gooien zich er
helemaal in”, heeft hij ondervonden. En
dat terwijl niemand van de medewer
kers iets aan al die inspanning verdient.
Sterker nog, het kost de medewerkers
van kantoorbedienden en kappers tot
caféhouders juist geld- De jurken
worden geleend (van René Sleeswijks
Snip en Snap-revue) en gehuurd. Maar
de toiletten di e sommigen in solo-
nummers aanhebben, worden uit eigen
zak betaald.
De belangstelling voor de Golden
Rainbow Show is groot. En niet alleen
in kringen van mensen die voor traves
tieten niet op- of omkijken. Ook figuren
uit society-kringen en gewoon belang
stellende burgers willen komen kijken,
heeft Flor gemerkt. En niet alleen uit
Amsterdam. Er zijn kaarten verkocht in
Bij rorpantici prevaleert de stemming
in een landschap boven de preciese
weergave, althans als het goed is. Veel
Nederlandse romantici zijn dan ook am
per werkelijk romantisch, het zijn eer
der realisten met een gevoel voor sfeer.
Bij Tavenraat is dat dan anders. Hij is
in zijn werken op en top een gevoels
mens. Er zijn in Hoorn een paar prach
tige landschapjes, waarin de directe pen
seelstreek, een ruige toets opgedeven
kleuren en groot gehouden vormen veel
sterker aanspreken dan de precisie,
waarmee het onderwerp in beeld is ge
bracht. In heel veel werk treft een
spontane expressie ,die in zijn tijd niet
zo vaak bij Nederlanders voorkwam.
Veel is schetsmatig, maar zeer trefzeker
en raak neergezet en heel weinig heeft
hij van anderen overgenomen. Als zijn
werk veel bekender zou zijn geweest in
zijn eigen tijd, dan zou men hem voor
een voorganger van veel lateren onder
de impressionisten hebben kunnen hou
den.
Hij liep in zijn natuurimpressies niet
alleen vooruit op anderen, maar ook in
de uitbeelding van de mens, jagers, her
ders, ruiters en andere figuren, die hij in
landelijke omgevingen plaatst en die
met zo’n omgeving meer dan bij velen
een eenheid vormen. Zijn bijzonder
mooie paneeltje van een ’s avonds in een
sneeuwbui terugkerende jager, gebogen
voortlopend achter zijn hond is in het
opzicht van die eenheid een juweeltje.
Geen triomferende jager met buit, maar
een verkilde strompelaar, die is opge
gaan in het totaal van het natuurbeeld.
Er spreekt uit dat type werk vaak ook
een merkwaardige humor, vooral als hij
zich laat gaan in zijn bijzonder rake
schetstekeningen. Door dat alles is Ta
venraat eeen romanticus, die bijzonder
levend overkomt, ook nog in deze tijd.
En dat komt dan, omdat hij zich eigen
lijk nooit heeft onderworpen aan de
Johannes Tavenraat (1809-1881) was
aanvankelijk een zondagsschilder, lid
van een Rotterdams gezelschap „Hier
door tot Hooger”. Op zijn dertigste jaar
maakte hij zich los van zijn aanvanke
lijke handelsloopbaan en ging als schil
der studiereizen maken door Europa. Hij
woonde van 1842 tot 1846 in België en
vanaf dat laatste jaar in Materborn in
Duitsland. In 1860 keerde hij naar Rot
terdam terug. Door zijn vele zwerftoch
ten in die jaren stond hij eigenlijk
buiten het officiële kunstleven. Hij was
een buitenman, een toegewijde jager en
observator van de natuur, zowel dieren
als hun omgeving.
Hij was een overtuigde romanticus,
die in zijn schetsboeken verzen over
schreef van Goethe, Schiller, Victor Hu
go en Robert Burns. Hij hield van het
romantische en bizarre zowel in de cul
tuur als de natuur. In zijn schilderijen
is dat terug te vinden in omgeknakte
bomen, een voorliefde voor mistige rode
zonsondergangen, een eenzaam vluch
tend hert in de schemer, in het alge-
HOE DAN OOK, woorden blijven
tekort schieten om deze prachtige
verzameling van aparte juwelen
(waarde ruim tien miljoen) te be
schrijven. Neem er eens de tijd voor
om ze in al hun schoonheid te be
wonderen. Dat kunt u doen tot eind
augustus. Hopelijk zult u er net zulke
fijne herinneringen aan blijven be
houden als ik.
ANDREW GRIMA IS ’s werelds
meest bekroonde juwelenontwerper.
Voor het Britse koningshuis creëert
hij alle juwelen, maar ook andere
vorstenhuizen, Jacky Onassis en Pat
Nixon kan hij tot zijn steeds weder
kerende cliëntèle rekenen. In een ge
sprekje met hem zei hij mij onder
andere: „.Jarenlang zijn juwelen
voornamelijk als investering gekocht.
Nu gaat het ontwerp als kunstuiting
gelukkig een steeds belangrijkere rol
spelen. Voorts moeten juwelen een
mooie vrouw nog mooier maken. Het
sieraad dat zij kiest, moet bij het
dragen haar schoonheid accentueren
als een verlengstuk van haar per
soonlijkheid.” Niet dat uw modere
dactrice zich nou bepaald een
schoonheid zou willen noemen, maar
zij zou haar persoonlijkheid best een
extra dimensie willen geven met een
Grima-juweel. En bdj het aanschou
wen van die collectie zal het u even
zo vergaan.
AMSTERDAM- Mies Bouwman
wilde, maar kón niet. Adele Bloemen-
daal kon niet en zei het toch ook niet
aangedurfd te hebben. Maar cabaretière
Natascha Emanuels wilde wel en kon
ook. Net voor ze op vakantie gaat,
presenteert de Amsterdamse de eerste
grote Nederlandse travestie-revue, Gol
den Rainbow, in Carré op donderdag 12
juli ’s nacht om kwart over twaalf. De
opbrengst gaat in de spaarpot voor een
hartoperatiezaal in het Wilhelmina Gast
huis.
Gouden armbandhorloge beschermd
door een geslepen peridot van 42,46
karaat en bezet met diamanten van
10,09 karaat. Ontwerp Andrew Gri
ma.
I HOORN. Het Westfries Museum in
Hoorn is een juweel. Het Gouden-eeuw-
1 se karakter is er bijzonder gaaf be
waard. Dat nogal prachtlievende
Karakter heeft het te danken aan de
(vroegere functie. Het Statencollege was
er in gevestigd. Er zijn vrij veel ver
lekken in, die nog aan die functie
herinneren door de grote schilderijen
Ivan Jan van Teijlingen, die Hoomse
(magistraten in vol tenue en grote groe
pen vereeuwigde. Het museum bezit een
[schat aan oude Westfriese herinneringen
i in allerlei vorm, zowel kunst- als ge
bruiksvoorwerpen Alleen al om die za
ken is dit museum een bezoek waard.
I Maar op het ogenblik is er meer. In
(verband met de Toer-in is er, met de
hulp van hfet Helderse Marinemuseum
leen tentonstelling ingericht van werken
van Pieter Aartz. Blauw, een Hoomse
tekenaar van schepen, die van 1744-1808
leefde. Van hem is weinig bekend, maar
wel, dat hij aan de marine verbonden
was in een burgerfunctie en dat hij
enorm veel schepen heeft getekend,
meestal dobberend of uitvarend voor
Hoorn en Enkhuizen.
Pieter Blauw was geen groot tekenaar,
maar wel een goed observator. Hij ken
de alle typen schepen uit zijn tijd, de
tuigage en de uitrusting. En dat alles is
dan wel knap, maar nogal droog op
Papier gezet in heel veel tekeningen.
Daarnaast schilderde hij ook behangsel-
ontwerpen voor de „Vaderlandse Maat
schappij van Reederij en Zeevaart ter
liefde van ’t Algemeen” in Hoorn, die
onder meer ook geschilderd behang le
verde.
Het is een kleine, maar heel aardige
expositie, die vooral belangstelling
waard is van liefhebbers van oude
scheepstuigen, die ze bij tientallen heel
bekwaam „geportretteerd” zullen vinden.
Als Flor van Noolen de
Mf
.i',
i DF
