alle mannen mee en vermoordden ze
Scherpe kritiek op brochure van GKN
Corruptie-zaak
op dood spoor
in Paramaribo
ontdekt
0
B
IfT WHS
Lambton was
wèl gevaar voor
staatsveiligheid
Twee hoofdpersonen alweer op vrije voeten gesteld
Italiaanse afluisterzaak in de doofpot
T
Vervolging Duitse
verkeersleiders
m
IAj
KERNENERGIE ZWAK”
Groen licht op
auto bij
gordelgebruik
„VOORLICHTING OVER
Intereamhio-affaire
d d si h
„Portugezen namen
Hoofdverdachten veilig in Nederland
WEER VERTRAGING IN FRANKFURT
V R IJ D A G
VR1
JULI 1973
1 3
2
Geloof
Twee ambtenaren
t
Britse commissie:
(Van onze correspondent)
Chantage
gate-schandaal” te weten zal ko
men”
UTRECHT De voorlichtende brochure over kernenergie en elektrici
teit, die is uitgegven door de „NV Gemeenschappelijke Kernenergiecen
trale Nederland” (GKN) wordt in het blad „De Ingenieur” van deze week
zowel fel aangevallen als fel verdedigd. „De Ingenieur”, het blad van het
Koninklijk Instituut van ingenieurs, wijdt het gehele nummer aan de
discussie rond de Kernenergie.
Suggestie voor controle:
aangehouden
ROME De voornaamste ver
dachten in het Italiaanse afluister
schandaal, waarbij zelfs de telefoons
van de president en de eerste mi
nister afgetapt werden, zijn op vrije
voeten gesteld. Het Italiaanse hof
van cassatie heeft besloten dat deze
zaak niet door het hof van Milaan
maar door dat van Rome moet wor
den behandeld. Men vreest hier dat
in Rome het uitstel nog langer zal
duren en de invloed van de politici
in de hoofdstad niet onopgemerkt
zal blijven. „We moeten ons wer
kelijk afvragen”, schreef de Corriere
della Sera gisteren, „of Italië ooit
de waarheid omtrent zijn „Water-
(Van onze correspondent)
te
31
(Van onze redacteur in Genève)
0.2
zw.
w
Hebt u de twee gevangen Spaanse
missionarissen nog ontmoet?
En waarom zitten de twee Spanjaarden
gevangen?
En de Spaanse paters van de missie
in Tete stelden hierover een rap
port op?
GENèVE. Omdat de hoofdverdach
ten in Nederland zitten en niet worden
uitgeleverd zit de justitie in Genève op
een dood spoor in de Intercambio-affai-
re. Drie van de vier arrestanten in deze
zaak zijn in voorlopige vrijheid gesteld.
De hoofdverdachten echter de Panamese
consul in Amsterdam en de Nederlandse
ex-directeur van de bank heeft de poli
tie nooit kunnen pakken.
Wie
gate-a
heeft
opgem
als de
nomer
men d
maakt
ram d
31
34
19
27
23
27
29
23
24
24
25
26
21
uur
uur
Zestien van de achttien verkeerslei
ders konden attesten van hun huisartsen
overleggen, die later door ambtelijke
artsen werden bevestigd. Twee van hen
konden dit niet, en het onderzoek con
centreert zich nu op deize twee verkeers
leiders. De politie in Frankfurt heeft
alle achttien verkeersleiders thuis ver
hoord.
priesters „staatsgevaarlijk” zouden
zijn geweest.
Een van de Portugese missionarissen
verklaarde tegenover de rechtbank
dat hij persoonlijk, met zijn eigen
handen, nog een aantal slachtoffers
van het bloedbad in Mucumbura
begraven had. Het was duidelijk,
dat de rechters geloof aan zijn
woorden hechtten, want de straffen
die zij oplegden waren opvallend
laag in vergelijking tot de eis: een
van vijf maanden en een van twin
tig maanden gevangenisstraf, maar
beiden voorwaardelijk. .De openba
re aanklager tekende hoger beroep
aan, maar het Portugese hoogge
rechtshof van Lissabon bevestigde
inmiddels dit vonnis”
„Diezelfde eis had de openbare aan
klager ook gesteld tegen de twee
Portugese missionarissen. Overigens
ontkenden de Portugese autoritei
ten tijdens het proces niet dat het
bloedbad in Mucumbura plaatsge
vonden had; waar het hen om ging
was dat de missionarissen er niet
over hadden mogen spreken”.
Vier van de onlangs uitgewezen Spaan
se priesters. Tweede van rechts is pater
Buendia.
Die
de toe
niet g
klarin
diging
opgebi
verdei
kwets'
vindt.
Lissabon
Locamo
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zürich
nno
w
nw
n
n
ozo
w
nw
15
15
14
11
12
15
15
13
14
14
12
22
19
15
13
13
15
12
14
13
14
17
16
16
12
20
21
22
13
19
15
13
20
17
16
16
14
15
16
14
15
3
0
3
0
0.6
3
0
4
0
0
0
3
0
7
0
0
0
14
0.2
4
0
0.4
2
0
0
0
12
0
4
0
0
0.2
0
0.1
1
0
0
0
0
Een
Nixon
naatsv
re mi
afgelo
van d<
ge pof
te do(
zich m
repute
stoorb
presid
(of na
minisl
rijn o
stond
presid
tot de
Ameri
neigin
gevoei
marte
ment
hetzel
het A
zo OVi
zers
volgei
Mitch
bare
comit
„belai
Mit
ven,
rend
worde
verke
senaa
ook i
zien 1
naar
omda
digd
event
PA
lagie
eergi
is ni
van
avoni
twaa
derin
Hu
omst
dessc
pass;
hun
bewe
tijdii
Bove
staai
comr
cock
den.
He
nen
pass:
afge
door
hen
uit 1
Ee
onde
het
men
void
al d
te h
men
verb
spar
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
T<
heel
de i
ter
zij
te t
D
site:
juni
V
duii
iun
Portugezen optraden in Wiriyamu,
en een lijst van de slachtoffers van
wie wij concrete gegevens hebben
kunnen krijgen, zoals naam, leef
tijd en geslacht”.
Zijn dat de enige gevallen waar u
van heeft gehoord?
Volgens drs. P. J. B. Wasser, verbon
den aan de GKN is de genoemde bro
chure een bestseller. Tot op heden zijn
er naar zijn zeggen meer dan 100.000
exemplaren van aangevraagd. Hij con
stateert ook een duidelijke behoefte aan
muggenzifterij van enkelen, getuige de
kritiek op de brochure. Volgens drs.
Wasser is de brochure bedoeld om het
normaal denkend deel van onze natie
dat nog weinig van kernenergie weet
voor te lichten over wat kernenergie is,
hoe men er electriciteit mee kan opwek
ken, waarom dat nodig is, wat de risico’s
„Inderdaad. In januari vond in Lou-
renco Marques het proces plaats
tegen twee Portugese missionaris
sen, tegen wie soortgelijke beschul
digingen waren ingediend omdat zij
de massamoord van mei 1971 in
Mucumbura aan de kaak hadden
gesteld. De twee Spaanse missiona
rissen, Alfonso Valverde Leon en
Martin Hernandez Robles, werden
daar naar toe gehaald als getuigen.
Het was maar een rommeltje in
die rechtzaal en ik heb nogal vrij
uit met hen kunnen spreken. Zij
bevestigden het relaas van de Por
tugese missionarissen.
Mij vertelden ze dat ze zich lichame
lijk en geestelijk goed voelen, maar
nog geen idee hebben wanneer hun
zaak eindelijk zal voorkomen. Er
wordt 20 tot 24 jaar gevangenis
straf tegen hen geeist”.
(Van onze redacteur in Bonn)
BONN. Het Openbaar Ministerie in
Frankfurt heeft gerechtelijke stappen
ondernomen tegen achttien verkeerslei
ders, die gisteren niet op h un werk
verschenen. Zij worden ervan verdacht
geprobeerd te hebben de Westduitse re
gering te chanteren en ongeoorloofde
dwang te hebben uitgeoefend op lucht
vaartmaatschappijen en luchtreizigers.
In Hannover wordt het noordelijke
luchtruim van de Bondsrepubliek gecon
troleerd, zodat ook op de vliegvelden
van Bremen en Hamburg vertragingen
ontstonden.
In Bonn wordt het niet onwaarschijn
lijk geacht dat de commissie van Bin
nenlandse Zaken en de commissie van
Verkeer van de Westduitse Bondsdag het
parlementsreces zullen onderbreken om
over de ontstane toestand te beraadsla
gen. De CDU-CSU-oppositie heeft om
het bijeenroepen van beide commissies
gevraagd.
Het luchtverkeer in de Bondsrepubliek
ondervond gisteren weer vertraging om
dat een aantal verkeersleiders van het
vliegveld van Hannover niet op hun
werk verscheen.
PARAMARIBO De politie in de
Surinaamse hoofdstad heeft een ambte
naar aangehouden, die wordt verdacht
van oplichting. De man, die een voor
aanstaande functie bekleedt in de rege
ringspartij PNP en tevens uitgever is
van het blaadje „De Anti-Kommunist”.
wordt ervan verdacht samen met een
andere ambtenaar en een zakenman een
in Suriname gevestigde oliemaatschappij
te hebben opgelicht voor Sfl 24.000.
Tom Ponzi, de privé-detective die als
een van de voornaamste verdachten
geldt, werd al weken geleden op vrije
voeten gesteld omdat hij zwak van ge
zondheid zou zijn. In Milaan werd nu
ook de andere hoofdpersoon uit het
afluisterschandaal, de oud-commissaris
van de Milanese opsporingsdienst, Wal
ter Beneforti, in vrijheid gesteld omdat
Milaan de zaak niet mag behandelen en
nu de Romeinse rechter moet beslissen
of hij verdachte nog langer vast wil
houden.
„Ja. Wat zij bedoelen is dat het nu
niet meer bestaat: na de massa
moord werd het dorpje namelijk
met de grond gelijk gemaakt. De
preciese ligging is als volgt. Als
men de rivier Zambezi afdaalt
vanaf Tete, komt men bij de uit
monding van de zijrivier Mazoe. De
hoek die beide rivieren vormen,
wordt afgesneden door de weg tan
Tete naar Beira. In de noordelijke
punt van die driehoek tussen de
rivieren en de weg, lag het dorpje
Wiriyamu op ongeveer 20 tot 25
kilometer van Tete over de weg”.
geh. bew. ono
half bew.
zw. bew.
bew. nno
U weet, pater, dat de Portugese rege
ring zegt dat Wiriyamu niet eens
bestaat.
gewerkt waaronder de fiscale recherche.
Het is moeilijk in Italië om vergunning
te krijgen voor legaal af luisteren. De
rechters moeten daarover beslissen en
het kan maanden duren voordat daartoe
wordt besloten.
Istanboel
Las Palmas
Tunis
no
nw
windst. 33
uur
3.25 uur
DEN HAAG. Om de controle op
het eventueel verplichte gebruik van
autogordels te vergemakkelijken heeft
het eerste-Kamerlid Meester van de
PvdA minister Westerterp van Verker en
Waterstaat de suggestie gedaan om au
to’s te faten uitrusten met een ook
overdag duidelijk zichtbaar groen
licht aan de achterzijde, dat brandt bij
gebruik van de gordels.
In een verslag aan premier Edward
Heath zei de uit vijf leden bestaand»
commissie dat de 50-jarige Lambton
een neef van minister van Buitenlandse
Zaken sir Alec Douglas-Home een
gemakkelijk doelwit voor chanteurs was
omdat hij in het huis van een prostituee
verdovende middelen had gebruikt. Ern
stiger was volgens de commissie het
risico dat Lambton onder invloed van
verdovende middelen inlichtingen zou
hebben doorgegeven die voor buiten
landse spionnen van grote waarde had
den kunnen zijn.
Lambton, die getrouwd is en zes kin
deren heeft, bekleedde bij het ministerie
van Defensie de functie van minister
van Luchtmacht.
De commissie verklaarde dat lord Jel-
licoe, een tweede lid van de regering dat
heeft toegegeven in bordelen op bezoek
te gaan, dat slechts „af en toe op zeer
discrete wijze” deed. „Zijn optreden was
noch misdadig, noch abnormaal” en
bracht slechts zeer geringe risico’s van
chantage met zich mee, aldus het ver
slag.
29
30
21
25
20
23
windst. 27
26
windst. 22
20
26
28
20
19
Begin dit jaar werd bekend dat meer
dan 700 telefoons van ministers en par
lementariërs, van bankdirecteuren, in
dustriëlen, journalisten en vertegen
woordigers uit de filmwereld werden
afgeluisterd. Het was duister wie daartoe
de opdracht had gegeven. Verschillende
regeringsinstanties zouden hebben mee-
n
windst. 17
n
De Italiaanse staatstelevisie en -radio
heeft in stilte al opdracht gekregen om
zo weinig mogelijk te rapporteren hoe
het met de Watergate-affaire in Ameri
ka zelf gaat. De openheid daar wordt nu
zeer gevreesd. Voorlopig zal het maan
den duren voor het nu onderbroken
vooronderzoek in Milaan in Rome zal
worden heropend. Al die tijd lopen de
verdachten op vrije voeten en verdwij
nen er banden waarop de gesprekken
waren vastgelegd.
zijn en welke veiligheidsmaatregelen
daartegen kunnen worden en zijn geno
men
„Omdat zij het bericht over het
bloedbad in Wiriyamu bekend ge
maakt hadden, waar op 16 decem
ber 1972 door Portugese militairen
400 personen, onder wie vrouwen
en kinderen, werden vermoord”.
Weer tn binnen- en
Mtentand
BARCELONA. De 29-jarige pater
Miguel Buendia Gomez is een goe
de maand geleden door de Portuge
se overheid Mozambique uitgewe
zen op de niet-bewezen beschuldi
ging dat hij samenspande met de
Afrikaanse vrijheidsstrijders. Pater
Buendia bevestigde ons tot in alle
details het relaas in de Londense
„Times” en gaf ons ook de juiste
ligging van het dorpje Wiriyamu,
waar het bloedbad plaatsvond,
maar dat volgens de Portugese re
gering niet eens zou bestaan.
De Intercambio de Panama wist dui
zenden spaarders te bewegen hun geld
naar deze bank te brengen door een zeer
hoge rente in het vooruitzicht te stellen.
Tot 1 januari was de Nederlander direc-
teur-generaal van deze bank. De man
was in Nederland al een bekende van de
justitie. In het noorden van het land
heeft hij ooit een autorijschool gehad
onder de fraaie naam Cum Laude. Die
autorijschool kreeg later in de volks
mond de naam Cum Fraude.
Op 10 mei van dit jaar werd het
kantoor van de Intercambio in Genève
door de politie gesloten. Alle activa tot
een bedrag van circa 100 miljoen gulden
bleken verdwenen. Duizenden spaarders
„Welnee, er vinden daar regelmatig
soortgelijke gevallen plaats. Een
hoge Portugese militair zei ons
eens dat je terrorisme alleen met
terrorisme kunt bestrijden en dat
alle Afrikanen daar terroristen
zijn. Wij krijgen de indruk dat zij
de bevolking systematisch angst
aanjagen, om te voorkomen dat zij
de guerilla steun verlenen”.
„Vlak voordat ik weg moest hoorde
ik weer van zo’n geval in een
dorpje op drie uur afstand te voet
van Canduleve in het district van
Beira. Er was een aanval geweest
tegen een politiepost. Toen de Por
tugese versterkingen aankwamen,
gingen zij regelrecht naar het
dichtstbijzijnde dorpje, namen alle
mannen mee en vermoordden ze op
korte afstand”.
„Ja, nadat Alfonso Valverde en Mar
tin Hernandez gevangen genomen
waren, en nadat wij uitgewezen
waren stelden wij een rapport op
van een viertal pagina’s. Toen pa
ter Hastings drie weken geleden
hier in Madrid was, gaven wij hem
een kopie van dat rapport. Dat
bestaat uit een relaas van hoe de
De oliemaatschappij betaalde dit be
drag, omdat was beloofd dat een erf-
pachtsterrein, waarop een benzine-ser-
vicestation kon worden gebouwd, zou
worden „geregeld”. Na het betalen van
dit bedrag kon echter de toezegging niet
worden gerealiseerd, waarop door de
eveneens aangehouden zakenman bij de
Justitie een aanklacht tegen beide amb
tenaren werd ingediend.
Welingelichte kringen hebben meege
deeld, dat de man zich ook schuldig zou
hebben gemaakt aan valsheid in ge
schrifte, om het geld van de oliemaat
schappij los te krijgen. Hij zou een
beschikking van het ministerie van op
bouw, waarin erfpacht aan het bedrijf
werd toegezegd, zelf hebben opgesteld.
zw. bew. w
zw. bew. wnw
motregen
zw. bew.
Eindhoven geh.
zw. bew.
zw.
De Vereniging Milieudefensie verwijt
de GKN een probleemloze benadering
van de kernenergie te presenteren in de
brochure. Met een kwasi-filosofie wordt
aangetoond dat kernenergie in de lijn
der ontwikkeling ligt, aldus de vereni
ging. Er is volgens de vereniging sprake
van misleiding waar de schone energie
wordt gesteld tegenover de vuile afval-
produkten bij het gebruik van olie, ko
len of aardgas voor de produktie van
electriciteit. Een ander punt van kritiek
op de GKN is: stijging van het electrici-
teitsverbruik, groei van de bevolking en
van de industrie worden als feiten aan
vaard. Milieuproblemen worden gebruikt
als argument om de energiebehoefte nog
verder op te blazen.
De vereniging gaat verder in op de
problematiek rond beveiliging van de
omgeving van de centrale tegen radio
actieve straling die bij het kemsplij-
tingsproces vrijkomt en op de problemen
rond de verwerking en opslag van de
radio-actieve afvalprodukten die in de
centrale vrijkomen. Sommige van die
produkten behouden hun radio-activiteit
van tientallen tot duizenden jaren. Een
definitieve oplossing voor de vernietiging
ervan is nog niet gevonden.
De Groningse hoogleraar prof. dr. J.
Kommandeur verwijt de GKN een een
zijdige en onvolledige opstelling bij het
geven van de voorlichting. De brochure
heeft duidelijk tot doel gehad de kerne
nergie in een zo gunstig mogelijk dag
licht te stellen. Gezien echter de enorme
consequenties die de invoering van kern
energie de komende eeuwen met zich
mee zal brengen, zou een objectieve
voorlichting voor het grote publiek,
waarvoor de brochure bedoeld is meer
op z(jn plaats geweest zijn, concludeert
h|j.
Drs. Wasser verdedigt de brochure
door te stellen dat alleen verbranding
van olie, gas of kolen een grotere mi
lieubelasting met zich meebrengt dan de
kernsplitsing, ondanks de lozing van ra
dio-activiteit. Die radio-activiteit voegt,
zo zegt hij, vrijwel niets toe aan de dosis
die ieder mens van nature oploopt door
de straling in atmosfeer en aardkorst.
Hij noemt het in strijd met de democra
tie wanneer men aan anderen een ener
gietekort wil opleggen door met onjuiste
argumenten de ontwikkeling van de
kernenergie te stagneren.
Pater Buendia was 2J£ jara in ver
schillende missies in die streek,
waar nog vijftien Spaanse priesters
werken. Twee andere collega’s zit
ten nu al anderhalf jaar in de
gevangenis van Lourenco Marques.
Vlak voor zijn vertrek kreeg pater
Buendia een brief van de bisschop
van Beira waarin hij het Portugese
optreden scherp kritiseert. Ook
schreef hij niet te geloven in de
Portugese beschuldiging dat de
„De inlichtingen over het bloedbad
van 16 december kregen wij van
de weinige inwoners van het dorp
die er aan waren ontsnapt. Maar
iedereen in Tete wist dat het ge
beurd was. Ik kan u bijvoorbeeld
vertellen dat de bisschop van Tete
naar de Portugese gouverneur van
de stad was gegaan en hem had
gevraagd of de autoriteiten er niet
over dachten om tenminste de
slachtoffers te begraven; want zo
niet, dan was de bisschop bereid
om zelf met enkele paters naar
Wiriyamu te gaan om dat te doen”.
waren gedupeerd. Al gauw bleek dat
aan het hoofd van de organisatie de
Panamese consul in Amsterdam stond.
Hij vormde samen met zijn vrouw de
Raad van Bestuur, die de Nederlander
tot directeur-generaal had benoemd.
De Zwitserse politie arresteerde vier
verdachten. Maar kon de zaak niet
voortzetten, omdat de hoofdschuldigen
nog werden gezocht. Nu is dan gebleken
dat de hoofdverdachten niet worden uit
geleverd, omdat de Nederlandse schuld
eisers van de Intercambio zijn betaald.
Intussen schijnt de Panamese consul een
brief te hebben geschreven naar de jus
titie in Genève, waarin hij vraagt met
rust gelaten te worden.
VOORUITZICHTEN TOT ZONDAG:
Zonnige perioden, plaatselijk ook buien en
ongeveer normale temperaturen.
Aantal uren zon: 2 tot 10. Minimum tempe
ratuur: 0 tot 4 graden boven normaal. Maxi
mum temperatuur: omstreeks normaal.
Kans op een droge periode van ten minste
12 uur: 80 percent. Kans op een geheel droog
etmaal: 50 percent.
Normale temperaturen tot 19 juli: minimum
14, maximum 19 graden.
WEERRAPPORTEN
20
20
19
19
21
19
20
18
20
20
Men heeft sterke aanwijzingen dat
sommige instanties toen besloten hebben
om zelf iets te organiseren en daarbij
hebben ze de hulp ingeroepen van privé-
detectives en oud-politiefunctionarissen.
Daarnaast was er ook een wijdvertakte
organisatie voor industriële spionage en
politieke chantage.
Plotseling ontdekte men deze winter
dat er op grote schaal werd afgeluisterd
en de Italiaanse caribinieri laten nu nog
dagelijks speciaal omgebouwde vracht
wagens door de grote steden rijden om
te zien en te horen of er nog meer
schandalen zijn. Men kan hier ook een
speciaal telefoonnummer draaien als
men bang is dat er op de telefoonlijn
meegeluisterd wordt en daarna volgt er
dan snel een onderzoek.
Langzamerhand begint men zich hier
af te vragen wie de werkelijke schuldi
gen zijn in dit schandaal. Steeds meer
gaat men geloven dat de ene helft van
Italië luisterde naar wat de andere helft
zei. Omdat talrijke politici bij het
schandaal betrokken kunnen zijn, zal
het lang duren voordat men de ware
schuldigen zal vinden.
LONDEN (AP). Een Britse commis
sie heeft gisteren verklaard dat twee
vroegere ministers die bij een sex-
schandaal betrokken zijn geweest, geen
staatsgeheimen hebben verraden. Een
van hun echter, lord Lambton, is aldus
de commissie wel degelijk een gevaar
voor de staatsveiligheid geworden.
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
-ibi
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbrück
w
w
bew. wnw
w
bew. wnw
zw. bew. wnw
zw. bew. nnw
Z.-Limburg geh. bew.
mist
onbewolkt
licht bew. nno
geh. bew. wnw
licht bew. -
geh. bew.
half bew.
onbewolkt
onbewolkt wwn
zw. bew.
Kopenhagen Jicht bew. wnw
o
zw
ZW MOW. 41A1O AST
half bew. windst. 35
licht bew. wnw
zw. bew. ono
zw. bew.
onbewolkt nnw
regenbui
onbewolkt
onbewolkt
regen nno
zw. bew. zzw
regen
zw. bew.
Casablanca licht bew. zzw
half bew.
mist
licht bew.
ZATERDAG 14 JULI
Hoog water 2.54 uur en 15.21
Laag water 10.58 uur en 23.25
ZATERDAG 14 JULI
Zon op 4.36 uur onder 20.55
Maan op 20.19 uur onder
