Nieuwe Europese formule
1
1
FAO-functionaris in Genève:
wereld blijft ver
Weer twee militairen omgekomen
DE CITRO-BENZ
acties in
beroofd
verkoopt
met Tunesië
Suriname
Nederlanders in
Middellandse
Zee verdronken
plantage in
Britten verscherpen
Ulster
Jordanië breekt
„Rubber”
Man in „taxi”
ii jr iiiii
achter”
Israel start proces tegen
tien Arabische guerrilla's
hen, de 25-jarige Jamal Asjkrat uit Jor
danië, wordt voorts beschuldigd van het
volgen van een opleiding in het gebruik
van wapens en explosieven tijdens een
verblijf in China in de jaren 1970-1972.
„Voedselproductie in derde
I
i
I
1
„_S BROEK
©Klapper/ j
Wfaanbieding
56OX15TUB.
I H
I
WOENSDAG 18
JULI
197 3
r
Waldheim
produktie met vier percent tot 1980,
zo heeft een functionaris van de
Voedsel- en Landbouworganisatie
(FAO) der Verenigde Naties, Char
les Weitz, gisteren meegedeeld in
Amnesty International
COMMENTAAR OP ACTUELE ZAKEN
een bijeenkomst van de Economi
sche en Sociale Raad van de Ver
enigde Naties (Ecosoc) in Genève.
GENÈVE De voedselproduk
tie in de ontwikkelingslanden
wordt kleiner in plaats van groter
ondanks plannen van de Verenigde
Naties voor een toeneming van de
Weinig demonstranten
I
I tl
v Ar
Wilson haalt uit naar Caetano
i
s
van
dominee
n
rinvra*Aw»v.w$^iwAa
in naar
3
ADVERTENTIE
waren
t
1
het
kre-
een
stro
iade
:hat.
uit
stige
lens
trof
De
over
ock-
nen.
ern-
zoor
Iden
weg.
igen
met
sver
;nd
ilag
ien
lale
een
i,
De tien Arabieren worden beschuldigd
van het voorbereiden van oorlogsactivi-
teit tegen Israel en lidmaatschap van
Arabische guerrilla-organisaties. Een van
De voorzitter van Amnesty Internatio
nal, Sean MacBride, heeft in een tele-
AMSTERDAM. Een 39-jarige be
lastingconsulent uit Muiderberg is bij
het Ajaxstadion in Amsterdam beroofd
van zijn portefeuille met 2000 gulden.
gent geadresseerde bombrief openmaak
te. De brief was onbestelbaar geretour
neerd. Simpson werd gewond aan ge
zicht en benen.
Een strafpeloton van het IRA heeft
tenslotte in Belfast nog twee jongeman
nen in de benen geschoten.
op
benade-
voor de
het
:eft
er-
VD)
■vet-
gus-
in-
’ele-
ilin-
ken.
Vre-
iftig
net-
rens
van
ond
Dit
rei
de
i de
an-
ede-
lRP)
tdu-
leeft
wijs
rden
ring’
van
leel-
la-
van
van
chte
jcht
in
mde
iden
de
Ja
de
ge-
?ve
be
de
bes
gs-
;en
an,
dat
ge-
lals
Wffl DAG Hï DAG
In Belfast zijn gisteren twee Britse
soldaten om het leven gekomen en drie
burgers en twee soldaten gewond toen
in een blok huizen in de rooms-katholie-
ke wijk Lower Falls een bom explodeer
de. De bom was vermoedelijk verbonden
aan een transformator bij een lift.
In Londonderry werd gisteren de 38-
jarige postsorteerder Samuel Simpson
gewond, toen hij een aan een politiea-
AMMAN (AFP). De Jordaanse re
gering heeft gisteravond besloten de di
plomatieke betrekkingen met Tunesië te
verbreken. Dit heeft een regerings
woordvoerder in Amman meegedeeld.
gram aan premier Caetano toestemming
gevraagd om twee Spaanse priesters te
mogen bezoeken, die in de gevangenis
van Machava, Mozambique, zitten. De
twee paters, Martin Hernandez Robles
en Alfonso Valverde Leon zitten zonder
proces gevangen omdat ze inlichtingen
wilden publiceren over een andere
moordpartij op dorpelingen in Mozambi
que, ruim anderhalf jaar geleden.
In 1971 is de voedselproduktie van
de ontwikkelingslanden met twee per
cent toegenomen, verleden jaar nog
maar met één percent. De bevolgings-
groei bedraagt 2,5 percent per jaar zodat
duidelijk is dat de produktie per hoofd
van de bevolking kleiner is geworden, zo
zei Weitz.
De maatregel is een gevolg van uitla
tingen van Tunesië’s president Habib
Bourguiba die Jordanië in een vraagge
sprek met een Libanees blad een „kunst
matige eenheid” had genoemd. Bourgui
ba had gezegd dat Jordanië het konink
rijk zou moeten opheffen en een Pales
tijnse staat zou moeten stichten.
recht toestaat dat iemand die de veilig
heid van de staat bedreigt, in Israel kan
worden berecht, ook als hij actie voerde
buiten dat grondgebied.
en degenen die hem voor zijn dood
hebben gezien, verklaarden dat hij ge
folterd was, aldus het rapport van de
jurist Van Nierkerk.
Amnesty International herinnert eraan
dat de voorzitter zich al twee keer tot
de Portugese autoriteiten heeft gericht
met inlichtingen over martelingen en
slechte behandeling van gevangenen in
Machava en andere gevangenissen, maar
hij had nooit antwoord gekregen.
Amsterdam Rubber is al enige tijd
bezig om een gegadigde te vinden voor
de Peperpot. „Er is interesse voor deze
plantage, ook bij de Surinaamse over
heid”, zo voegde hij er aan toe. Mocht
de nieuwe eigenaar, die uiteraard nog
mbekend is, niet van plan zijn om het
personeel over te nemen, dan zullen de
werknemers van de Peperpot, „indien ze
riet geplaatst kunnen worden op de
suikerplantage Mariënburg, worden af
gevloeid onder inachtneming van de
voorgeschreven wettelijke regelingen”,
aldus de woordvoerder van Amsterdam
Rubber.
De plantage ,De Peperpot” produceert
onder meer koffi een cacao.
In de jaren tot 1980 zou de produktie
met tenminste vijf percent per jaar
moeten toenemen om het gemiddelde
van vier percent te halen waarnaar de
Verenigde Naties streven.
Als oorzaken van de achteruitgang
noemde Weitz door mensen veroorzaakte
rampen, slecht weer, traag binnenko
mende hulp van de industrielanden en
de onzekerheid van de handel. Van gro
tere invloed is naar zijn mening moge
lijk dat de landbouw in veel ontwikke
lingslanden niet kan rekenen op de
overheidssteun en de zakelijke
ring die van groot belang zijn
economische ontwikkeling.
De FAO stelt een onderzoek
de sleutelproblemen en probeert ze dui
delijker te definiëren. Dat geeft regerin
gen, ontwikkelingsorganisaties en instel
lingen van de Verenigde Naties betere
mogelijkheden tot bevordering van de
agrarische o ntwikkeling van de derde
wereld, aldus Weitz.
dé autobandenspecialist bovag
LOD (UPI). Voor een militaire
rechtbank in Lod, Israel, is gisteren het
proces begonnen tegen tien Arabieren
die bij een actie in Libanon tien maan
den geleden, door Israëlische militairen
gevangen waren genomen. Hun advocaat
betwistte de rechtsgeldigheid van het
proces omdat de beklaagden geen mis
daad in Israel hebben begaan.
LONDEN (DPA, Reuter en AFP). Tijdens een stormachtig debat in
het Britse Lagerhuis zijn gisteren de meningen van regering en oppositie
over het bezoek op dit ogenblik van de Portugese premier Marcello Cae
tano aan Londen in botsing gekomen. Het debat vond plaats op verzoek
van de Labour-oppositie na de recente beschuldigingen in de Times over
een massamoord op honderden dorpelingen in Mozambique door Portu
gese militairen.
Te midden van geroep „humbug" door
de Conservatieven zei Labourleider Ha
rold Wilson dat premier Edward Heath,
alvorens premier Caetano te ontvangen,
erop had moeten staan dat de Portugese
regering een onderzoek instelt naar een
„walgelijke en beestachtige wreedheid.”
Minister van Buitenlandse Zaken Sir
Alec Douglas Home gaf ten antwoord:
„Het annuleren van het bezoek van
premier Caetano op basis van een arti
kel in de Times, waarachter op zijn best
een vraagteken gezet kan worden en dat
uit de tweede of derde hand is, zou
betekend hebben dat wij voortijdig con
clusies trekken en bij voorbaat oordelen
over een oude en trouwe bondgenoot.
In een door boe-geroep onderbroken
rede zei Wilson dat Portugal geen recht
heeft op Britse gastvrijheid. De Labour
leider richtte zijn bijtendste persoonlijke
aanvallen tot premier Heath toen hij zei
dat Portugal meer dan enig ander land
de sancties tegen Rhodesië gesaboteerd
had. „Wij zouden u voor een enkele keer
wel eens woedend willen zien bulderen
tegen het blanke racisme.”
Heath antwoordde: „Ik heb de afgelo
pen acht jaren van mijn leven tegen het
racisme in dit land gestreden.” In een
storm van protesten van Conservatieve
zijde antwoordde Wilson: „Maar niet
met dezelfde kracht als tegen het racis
me in Rhodesië.”
Aan het slot van het debat in het
Lagerhuis werd een Labourmotie om te
protesteren tegen het bezoek van pre
mier Caetano met 299 tegen 271 stem
men verworpen.
VN-secretaris-generaal Kurt Wald
heim zal de gemelde massamoord op
meer dan 400 Afrikanen bespreken met
pater Adrian Hastings die daarover in de
Times een rapport gepubliceerd heeft.
Pater Hastings wordt morgen in New
York verwacht waar hij op verzoek van
de speciale dekolonisatiecommissie van
de Algemene Vergadering zal getuigen.
De Wereldraad van Kerken in Genève
heeft zijn ontzetting uitgesproken over
de massamoorden in Mozambique. Een
woordvoerder zei in een radiogesprek
dat de raad voorstander is van het
onmiddellijk instellen van een onderzoek
door de dekolonisatiecommissie van de
VN.
Hij zei dat de berichten over de ter
reurdaden in overeenstemming zijn met
de algemene politiek van Portugal in
zijn Afrikaanse gebieden welke politiek
door de Wereldraad herhaaldelijk werd
veroordeeld.
BELFAST (UPI en Reuter). Het
Britse leger in Noord-Ierland heeft in
Londonderry gewaarschuwd dat zijn sol
daten geen onderscheid meer zullen ma
ken tussen de sluipschutters die het
vuur op hen openen. Tot nu toe werden
vrouwen en jonge jongens gespaard en
werd alleen het vuur van mannen be
antwoord.
Voor het stadhuis in Kopenhagen werd
deze eend met een dure neus gefotogra
feerd. Een vorm van face-lifting met
opvallend resultaat.
De (Labour) Lord Mayor, Lord Mais,
uitte in zijn tafelrede twijfel aan de
beschuldigingen inzake massamoord en
betreurde de acties tegen de Portugese
premier. Een feestelijk diner op Buc
kingham Palace besloot gisteravond de
tweede dag van het bezoek van Caetano.
AMSTERDAM WEST NOORD OOST ZUID
HAARLEM PüRMEREND- KA1WUK HILVtRSUM,
Dit toekomstbeeld, volgens ingewijden
louter theoretisch en alleen bedoeld ais
afschrikking, betekent dat er voor West-
Europa geen enkele ontsnappingskans
meer bestaat op het moment dat het
gebruik van tactische atoomwapens
wordt gevolgd door zwaardere troeven uit
het atoombomarsenaal. Dat is immers
onherroepelijk het geval, zodra een van
de partijen het op andere wijze niet
meer redden kan. Het droevige lot dat
West-Europa beschoren is, kan in een
paar woorden worden uitgedrukt: iedere
toekomstige oorlog wordt op Europese
ruggen uitgevochten. Niet Europa zelf,
maar de oostelijke macht met haar on
afzienbare achterland zal partij zijn in
de oorlog en aan de andere kant staat
de Amerikaanse macht met haar achter
land aan de andere kant van de Atlanti
sche Oceaan.
Daartussenin gaan de Europese part
ners het allerminst vrolijke lot tegemoet
van graankorrels tussen molenstenen.
Maar men moet zich toch verdedigen?
Zeer zeker, alleen moet men zich in de
eerste plaats inspannen om te zorgen dat
het niet zover komt. Verdedigen bete
kent voor Europa sterven. De eerste
Europese verdedigingslinie ligt niet meer
aan de Elbe, maar aan de conferentieta-
fel waar de Europese veiligheid met
woorden en verdragen moet worden ge
smeed. En hoe meer men zich op de
atoomoorlog voorbereidt, hoe minder die
woorden zullen uithalen. Een vastbeslo
ten Europese houding tégen een eventu
ele atoomoorlog bevat Europa’s enige
behoudskans. Ook in Frankrijk begint
men dat nu gelukkig in te zien. Daar is
het conflict tegen een atoomdorstige re
gering uitgebroken en neemt het verzet
tegen de kernmachtillusie toe. Als de
grote mogendheden er niet toe kunnen
komen hun atoomwapens op te geven,
laten zij zich dan noodgedwongen, onder
druk van een ferme Europese afwijzing,
bepalen tot de lange-afstandsraketten
waarmee zij elkander kunnen raken, en
zich niet met zogenoemde „schone en
kleine atoombommen” begeven in een
machtsstrijd op het betrekkelijk kleine,
drukke, kwetsbare gebied waar zij zelf
de minste schade lijden.
Het Europese besef dat het tijd wordt,
de traditionele theorie te toetsen aan de
rauwe praktijk en de eigen overlevings
kansen voorop te stellen, begint nu door
te breken. Een nieuwe formule voor de
Europese veiligheid moet niet in Moskou
of Washington worden opgesteld, maar
in West-Europa zelf, waar mensen ge
noeg voorhanden zijn die de werkelijk
heid onder ogen kunnen en durven zien.
De Portugese minister-president heeft
inmiddels zijn bezoek aan de Britse
hoofdstad vervolgd. Sterk beveiligd te
gen demonstranten was hij in de middag
eregast aan een lunch van de Londense
bank- en zakenwereld op de residentie
van de burgemeester van Londen. Een
vijftigtal demonstranten riep vijandige
opmerkingen toen hjj aankwam. Evenals
eerder bij het verschijnen van Caetano
in het openbaar was het aantal politie
mannen te voet, te paard en op motor
groter dan dat van de demonstranten.
Namens een groot aantal linkse groe
peringen is gisteren op de Engelse am
bassade in Den Haag een petitie over
handigd, waarin de gruweldaden in
Mozambique worden gehekeld. Verder
wordt solidariteit betuigd met de En
gelse oppositie tegen het bezoek van
Caetano aan dat land.
In Haifa heeft de politie gisteren vijf
Arabieren gearresteerd die verdacht
worden van het plaatsen van granaten
in twee bioscopen in deze stad maandag.
Zij drong er bij de bevolking op aan
waakzaam te zijn en op te passen voor
pakjes die er verdacht uitzien. Een van
de granaten was geplaatst in een nylon
zak met groenten.
Amnesty deelt mee dat de Zuidafri-
Hij was op het Damrak in aangescho
ten staat ingegaan op het aanbod „taxi
meneer?”, dat kwam uit een gewone
personenauto. Wel werd hij naar de
door hem gewenste plaats gebracht,
maar bij het uitstappen werd hij gesla
gen en beroofd door chauffeur en bijrij
der. De politie heeft geen duidelijk sig
nalement van de daders.
kaanse jurist Barend van Nierkerk twee
maanden geleden namens Amnesty en
de Internationale Commissie van Juris
ten Mozambique heeft bezocht om de
omstandigheden waaronder de paters
worden gevangengehouden, te onderzoe
ken.
Hij had de indruk dat die Omstandig
heden weliswaar na zijn komst verbe
terd waren, maar toch beneden interna
tionaal aanvaarde normen waren. De
twee priesters zitten al anderhalf jaar in
voorarrest.
Van Niekerk heeft tevens een onder
zoek ingesteld naar de dood van de
Zedequias
Toen de zeilboot tijdens slecht weer
vijf mijl uit de kust was omgeslagen,
trachtte het drietal zwemmend aan land
te komen. Slechts Ineke Hogendijk
slaagde erin uitgeput de rotsen te berei
ken. De stoffelijke overschotten van de
jongens zijn gisteren door een reddings
helikopter geborgen.
AMSTERDAM. De Rubber Cultuur
Maatschappij Suriname, dochter van
Rubber Cultuur Maatschappij „Amster
dam” zal op 15 augustus in Paramaribo
op een openbare veiling haar plantage
„De Peperpot” te koop aanbieden. Deze
verkoop heeft te maken met „accijns
verplichtingen die de tot de maatschap
pij behorende suikerplantage „Mariën
burg”, eveneens in Suriname, heeft tegen
over de Surinaamse overheid”, aldus
een woordvoerder van Amsterdam Rub
ber.
De advocaat, Aharan Barkay, zei dat
het voor het eerst sedert het proces
tegen Adolf Eichmann in 1961 is dat in
Israel iemand terechtstaat op beschuldi
ging van een misdaad die hij buiten dit
land heeft begaan. De rechtbank ver
wierp de argumenten van de advocaat
en verklaarde dat Eichmann een prece
dent was en dat het wetboek van straf-
Het valt te verwachten dat zowel in
het parlement als in de boezem der
regering een toenemende af keer zal rij
zen tegen medewerking aan de voorbe
reiding van een nucleaire oorlog. Binnen
het kader van de NAVO zowel als in
strikt Europese kring zal Nederland of
ficieel steeds meer dwars gaan liggen op
de stroom, die militair-strategisch uit
mondt in de aanvaarding van atoomwa
pens op Europese bodem.
Dat kan ook niet anders, want eigen
lijk kan geen enkele regering in Europa
de verantwoordelijkheid dragen voor een
dergelijke oorlogsvoorbereiding, zelfs als
die voorbereiding met louter defensieve
oogmerken geschiedt.
Verantwoordelijkheid ten opzichte van
het eigen volk zowel als tegenover de
buurvolken in het dichtbewoonde Euro
pa verbiedt de bereidheid, atoomwapens
te gebruiken ook al zou dat uitgelokt
worden door dreigende aanvallen of in-
valsmanoeuvres. Het gebruik van atoom
bommen kan slechts binnen de verant
woordelijkheid vallen van een regering,
die er bijna zeker van kan zijn dat de
strijd niet op haar eigen grondgebied zal
plaatshebben, zoals dat met de Ameri
kaanse regering het geval is. De Ameri
kaanse regering aanvaardt tenvolle de
verantwoordelijkheid en bereidheid van
een atoombomoorlog.op Europees ge
bied. Daarom is zij van plan de Ameri
kaanse eenheden in Europa uit te rusten
met tactische atoomwapens van handiger
formaat, „die minder radio-actieve
neerslag veroorzaken en dus niet opti
maal gevaarlijk voor de burgerbevolking
zijn”. Niet optimaal gevaarlijk, maar
men behoeft zich maar even voor te
stellen wat er in de dichtbevolkte en
engbebouwde Westeuropese agglomera
ties zou gebeuren, als daar atoomwapens
zouden worden gebruikt. Maar die
atoomwapens zijn bedoeld voor de Rus
sische agglomeraties, niet ovor de West
europese? Dat klinkt als een troostrijke
theorie, althans voor degenen die er
geen been in zien een burgerbevolking
van Russische nationaliteit in radio-ac
tieve wolken te smoren. De praktijk ziet
er anders uit: de tactische atoomwapens
van de Amerikaanse eenheden, opgesla
gen in Nederland en elders, hebben een
kleine reikwijdte en dienen uitsluitend
voor gevechtshandelingen op korte
schootsafstand. Dat wil zeggen: als een
beweeglijke oorlog zou worden gevoerd
tussen de Russische grens en de Noord
zee zou de zich daartussen bevindende
burgerbevolking opgesloten zitten op het
slagveld, waar atoomwapens de strijd
moeten beslissen.
Een legerwoordvoerder zei gisteren
dat de opheffing van het onderscheid
nodig was omdat het Ierse Republikeinse
Leger zich hoe langer hoe meer bedien
de van jonge jongens en vrouwen om
opengevallen plaatsen van mannen in te
nemen.
Presbyteriaanse
Manganhela in december 1971 in de
gevangenis van Machava. Volgens de
Portugese autoriteiten had hij zich in
zijn cel opgehangen. Maar mensen uit
zijn omgeving geloven niet in zelfmoord
BANYULS-SUR-MER. Twee Ne
derlandse jongens, de 16-jarige Rob Ho
gendijk en de 18-jarig« Ebo Pheifer, uit
Appingendam zijn maandagavond in de
Middellandse Zee ter hoogte van Arge-
les-sur-Mer in Frankrijk verdronken,
nadat de zeilboot waarmee zij met Robs
zusje Ineke een tochtje waren gaan
maken, was omgeslagen.
J::----
n.i..nümWhtr—
