Ex-minister wees Watergate-inbraakplannen niet van de hand
Aartsbisschop
houdt op met
P
hongerstaking
'5
Amerikanen
zijn gek op
aarde van
Populariteit
Labour Party
Rumor krijgt
ie
vertrouwen
van Senaat
Steun voor Berkhof
in Zuid-Afrika
Wienand ontkent omkoping
t
Verkiezingsstrijd
Suriname
sterk omhoog
„Heimat”
„Ik gaf Steiner geen 50.000 mark voor stem”
■f
Bevrijding
in
ging niet
door
It
©Klapper/ j
WWaanbieding
560X15TUB. ra
JAN^BROEK
vaco dé autobandenspecialist bovaq
MMl
JUWELENDIEFSTAL
IN TOULOUSE
DONDERDAG 19 JULI
1973
Voor Israëlisch parlement
In een maand tien percent
Frankrijk tekent verdrag
Prestige
Campagnes
voor kernwapenvrije zone
ft*
- IÉ»
3
Larue spreekt Mitchell tegen
(Van onze redacteur in Washington, mr. Henk Leffelaar)
les
lat
(Van onze redacteur in Bonn)
(Van onze correspondent)
JD
ADVERTENTIE
AMSTERDAM WESTNOORDOOST-ZUID
BONN (Reuter). Kanselier Wil
ly Brandts voornaamste partijsecre
taris Karl Wienand heeft nadrukke
lijk ontkend dat hij een lid van de
oppositie heeft omgekocht tijdens
het voor de Ostpolitik zo belangrijke
vertrouwensvotum van vorig jaar in
de Bondsdag.
eboot
1 van
*n n«
ening
voedt
vincie
atting
leide-
laten.
nmen
nog
hoe
ivzee-
■r 120
ruroa,
wor-
het gesprek ging toen voornamelijk over
de kansen die de Ostverdragen in de
Bondsdag zouden maken.
schafte en aan zijn broekriem hing, om
voortdurend klein geld bij de hand te
hebben voor zijn talloze gesprekken.
Volgens het instituut Gallup is de
voornaamste reden van deze ommezwaai
te zoeken in de prijzen en de kosten van
levensonderhoud.
Bij het onderzoek was de vraag ge
steld welke partij men zou steunen als
er morgen verkiezingen werden gehou
den. De Conservatieven zouden volgens
de analyse van de peiling de steun van
35W percent van de kiezers krijgen en
Labour 45 percent. Tevens is de popula
riteit van Labourleider Harold Wilson
gegroeid ten koste van die van de Con
servatieve premier Edward Heath.
kost-
ekers
rmde
at op
s in
aan
i ge-
Ge-
rzoek
lering
Klaus
van
voor-
van
I me-
olaats
ndijk
deren
s. Na
'rouw
srver-
Am-
al op
nder-
veest,
aan-
ont-
reeds
Alt-
kkel.
her-
Altr
leemt
lie in
iroor-
andse
liepen
ijheid
werd
s zich
i" te
de
ch
rt-
he
en
P-
P-
an
tig
is-
11-
rië
en
oor-
Vere-
tjacht
nning
tuiten
geva-
loven,
ht al
haar
en in
iet er
'nblik
ieder
men.
a-
ge
ir-
an
ou
tie
;e-
ir-
nu
n-
Hoofdredacteur Richard waarschuwt,
dat de bladen in het Zuidafrikaans wel
bereid zijn om de regering in beginsel te
blijven steunen, maar dat zij geen steun
kunnen verlenen aan „politieke blunders
en vergissingen of aan administratieve
stommiteiten”.
LONDEN (Reuter). De populariteit
van de in de oppositie zijnde Britse
Labour Party is in een maand bijna
vertienvoudigd, zo blijkt uit de uitslag
van een vandaag gepubliceerde opinie
peiling. In juni stonden de socialisten
nog maar een percent op de conservatie
ven voor, maar in juli bleek hun voor
sprong tot negeneneenhalf percent te
zijn gegroeid.
Ook in de drie kerken van Nederland
se oorsprong (de Nederduits Gerefor
meerde Kerk, de Gereformeerde Kerk en
de Nederduitse Hervormde Kerk) be
treurt men dat prof. Berkhof de toegang
werd geweigerd, zonder dat hiervoor re
denen werden opgegeven.
Het nieuwe kabinet kan ook in de
Kamer rekenen op een ruime meerder
heid. De volksvertegenwoordiging zal
naar verwacht wordt morgen een motie
van vertrouwen in stemming brengen.
De nieuwe regering heeft zich ten doel
gesteld om de inflatie, die nu 18 percent
bedraagt, af te remmen en de steeds
zwakker wondende lire te schragen.
In deze kringen wordt erop gewezen
dat' prof. Berkhof goede contacten on
derhoudt met het koningshuis. Volgens
anderen is dit juist een extra-argument
om hem een visum te weigeren, omdat
hij de koningin indertijd zou hebben
aangeraden om een gift te schenken aan
het anti-racismefonds van de Wereld
raad van Kerken. Koningin Juliana
heeft dit later ook gedaan.
Deze schandalen zijn koren op de
molen van de politieke partijen in
Suriname, die nu al met hun verkie-
JOHANNESBURG (Reuter). De weigering door de Zuidafrikaanse regering van
een visum aan de bekende Nederlandse theoloog prof. dr. H. Berkhof heeft in Zuid-
Afrika zelf van meerdere zjjden kritiek ontmoet. Het meest onverwacht was de
kritiek van hoofdredacteur Dirk Richard in het Zuidafrikaanse dagblad „Vaderland”.
Het blad vraagt zich af: „Is het voldoende reden om iemand een visum te weigeren,
omdat hjj kritisch staat tegenover Zuid-Afrika, temeer als hij in aanzien staat in
zjjn eigen land en wordt beschouwd als gezaghebbende inzake Zuid-Afrika?”
Algemeen hoopte men dat degenen
die het beleid van Pengel veroordeel
den, het beter zouden doen, wanneer
zij de macht in handen zouden heb
ben. Het viel echter bitter tegen met
deze PNP, die na de val van Pengel
samen met de Verenigde Hindoes-
taanse Partij (VHP) de regering van
Suriname vormde. Er werd veel meer
„geregeld” dan in de dagen van Pen
gel, en er werden meer dure buiten-
PARAMARIBO. Op 19 november gaan de Surinamers naar de
stembus. Volgens vele kiezers had dit al eerder moeten gebeuren,
omdat het duidelijk is dat het parlement niet langer een weerspie
geling van het Surinaamse volk vormt. Vooral de Progressieve Na
tionale Partij (PNP), die zes van de dertien ministerszetels bezet,
heeft bij het Surinaamse publiek veel aan goodwill verloren.
JERUZALEM. (UPI) De Grieks-ka-
tholieke aartsbisschop van Galilea heeft
zijn driedaagse hongerstaking beëindigd.
Hij vindt dat hij al succes heeft behaald
bij het wijzen van de Israëlische rege
ring op haar plichten ten aanzien van de
Arabieren die 25 jaar geleden uit twee
dorpen aan de Libanese grens werden
geëvacueerd.
Zo vertelde hij hoe hij dagenlang met
ongeveer 300.000 gulden in bruin pakpa
pier, als een lunchpaket onder zijn arm
door Washington liep, en het geld niet
kwijt kon raken bij de hem aangewezen
contactpersonen. Iedere keer moest hij
zich dan weer naar een openbare tele
fooncel begeven om zijn opdrachtgever
Herbert Kalmbach, toen Nixons privé-
advocaat, in Californië op te bellen voor
nieuwe instructies. Het opbellen vanuit
deze cellen werd tenslotte zo’n probleem
dat hij zich een wisselgeldteller aan-
ROME. (AF) De Italiaanse Senaat
heeft gisteren zijn eerste vertrouwensvo
tum uitgesproken over de nieuwe cen-
trum-linkse coalitieregering van premier
Mariano Rumor, die zich als voornaam
ste taak heeft gesteld het land op te
heffen uit een van de ernstigste naoor
logse economische recessies. Rumor
kreeg een comfortabele stemmenmeer
derheid van 190 tegen 120. De vereiste
meerderheid is 156 stemmen.
Maar in een kruisverhoor van drie
uur herhaalde Wienand nadrukkelijk dat
hij die bewuste dag geen voet in zijn
bureau had gezet. Hij erkende wel dat
hij Steiner een maand eerder had ont
moet in het huis van de Bauchle in
Zuidwest-Duitsland. Op dat moment had
de CDU echter nog niet besloten een
motie van wantrouwen in te dienen en
Twee blanco-stemmen de ene van
Steiner en de andere van een onbekende
CDU-afgevaardigde, redden op 27 april
1972 de links-liberale regeringscoalitie
van de ondergang waardoor de weg
werd vrijgemaakt voor de ratificatie van
de verdragen van Bonn met Warschau
en Moskou.
Geld was uitsluitend indirect aan de
orde geweest toen zij het hadden over
de vergoedingen die Erich Mende en
andere FDP-leden mogelijk hadden ge
had voor het verlaten van de regerings
coalitie en het zich aansluiten bij de
CDU-CSU.
De ondervraging van Wienand wordt
vandaag voortgezet.
Ulasewicz, die over dit aspect van zijn
activiteiten in de toekomst nog uitvoerig
gehoord zal worden in de tweede fase
van de Senaatsverhoren, werd gisteren
echter voornamelijk aan de tand gevoeld
over zijn rol als de koerier, die de
zwijggelden moest toespelen aan de ge
arresteerde inbrekers. Zijn relaas produ
ceerde een soort galgenhumor, die ver
schillende keren tot lachbuien van de
aanwezigen in de Senaatszaal leidde.
bureau en overhandigde hem een enve
lop met 50.000 mark in biljetten van
1000.
Een poging van het IRA om een aantal
leden van de organisatie die gevangen
zitten in de gevangenis van Mountjoy te
bevrijden, werd gisteren verijdeld. Een
patrouille bewakers arriveerde ter
plekke voordat de „ontzetters” in actie
konden komen. Zij namen de vlucht met
achterlating van touwen en touwladders.
Deze partij werd enkele jaren gele
den opgericht door enkele mensen die
het sterk persoonlijke bewind van
minister-president Pengel de rug
hadden toegekeerd. Men beschuldigde
Pengel vooral van het benoemen van
partijgenoten en vrienden op belang
rijke posten. Indien deze personen
over de nodige kennis en ervaring
zouden hebben beschikt, had men
met dit „regelen”, zoafs dat in Suri
name wordt genoemd, vrede gehad,
maar vaak waren het niet de meest
bekwamen die in deze gunsten moch
ten delen.
Steiner vertelde de commissie vorige
week dat hij na het verliezen van zijn
parlementaire zetel vorig jaar september
een betaalde geheime agent voor de
DDR was geworden.De 50.000 mark die
hem waren betaald waren naar zijn
zeggen echter niet afkomstig van de
DDR of elders van het Oostblok. Een
paar uur na de belangrijke stemming in
april 1972 riep Wienand hem naar zijn
werking zette, na aandringen van Char
les Colson. Colson was toen één van
president Nixons adviseurs, en op het
ogenblik één van diens felste verdedi
gers. Colson heeft echter ontkend iets
van het plan afgeweten te hebben, en
zegt daarover vrijwillig al een leugentest
te hebben ondergaan die dat bewijst.
Voordat Larue gistermiddag aan bod
kwam, hoorde de Senaatscommissie An
thony Ulasewicz, de gepensioneerde poli
tieagent uit N ew York, die door het
Witte Huis werd aangenomen om in het
geheim belastende gegevens te verzame
len over de „vijanden” van de regering
dat wil zeggen voornamelijk politici
die het Witte Huis niet aanstonden. Deze
gegevens bestonden uit inlichtingen over
het seksuele leven van deze politici, hun
drink- en uitgaansgewoonten, financiële
manipulaties, en hun huiselijke omstan
digheden.
MEXICO CITY. Frankrijk heeft
een in 1967 opgesteld verdrag onderte
kend waarbij Latijns-Amerika tot kern
wapenvrije zone is verklaard. De onder-
tekeningsplechtigheid in Mexico City
vond plaats op het moment dat de
Fransen zich voorbereiden op het nemen
van een nieuwe serie kernproeven in de
Stille Oceaan.
China en de Sovjet-Unie zijn de enige
twee kernmachten die het verdrag nog
moeten ondertekenen, maar ze hebben
aangekondigd dat ze het zullen doen.
op de vuurpijl was wel de arrestatie
dezer dagen van een vooraanstaand
lid van de Progressieve Nationale
Partij op verdenking van het aanne
men van steekpenningen op grote
schaal. Het betrof hier geknoei met
terreinen die aan de overheid toebe
horen. In Suriname bestaat het ge
bruik dat overheidsgronden niet wor
den uitgegeven. Deze uitgifte ge
schiedt gratis; men is slechts ver
plicht jaarlijks een bepaalde vergoe
ding aan de Surinaamse overheid te
betalen.
De gearresteerde politicus ontving
grote bedragen voor het verhandelen
van deze overheidspercelen. Hij ver
leende zijn tussenkomst bij de toe
kenning van het erfpachtsrecht; de
terreinen werden naderhand ver
kocht, soms aan grote maatschappijen
voor het opzetten van kantoren, en
de winst werd gedeeld door degenen
die bevoorrecht waren om van de
Surinaamse overheid een perceel in
erfpacht te verkrijgen.
In het bulletin van de ex-stakers,
dat thans als dagblad verschijnt, wa
ren dergelijke praktijken vaker gesig
naleerd, maar de overheid vond het
niet nodig een onderzoek in te stel
len.
WASHINGTON. Er zijn nu drie onder ede af gelegde tegenstrijdige
versies van het kritieke moment dat de plannen voor de Watergate-in-
braak al of niet werden goedgekeurd. Jeb Magruder, tweede man van de
herverkiezingscommissie, die heeft verklaard dat ex-minister John Mit
chell, die toen de verkiezingscampagne leidde, er zijn goedkeuring aan
gaf. Mitchell zelf heeft dat ontkend en gezegd dat hij niets meer van dat
plan wilde horen. Gisteren verklaarde Frederick Larue echter dat Mit
chell op die bewuste bijeenkomst geen beslissing nam, en het plan ook
niet van de hand wees.
Larue verklaarde echter ook dat het
mogelijk was dat Magruder het inbraak-
plan van de spion Gordon Liddy in
Daarna werd het uitdelen van de
fondsen overgenomen door Larue die op
dit punt een volledige bekentenis heeft
afgelegd. Larue vertelde verder dat Gor
don Liddy, die nu ook in de gevangenis
zit en die het inbraakplan ontwierp en
uitvoerde, op een bijeenkomst kort na
het mislukken van de inbraak, had ge
zegd dat hij nooit iets zou loslaten over
de achtergronden van de inbraak. Liddy
stelde zelfs voor om zich op een af te
spreken straathoek te laten vermoorden.
Het was een van zijn suggesties waar
dan niet op ingegaan werd.
Na een aantal mislukte pogingen
maakte hij tenslotte een afspraak met
de advocaat van de gearresteerde spion
Howard Hunt, om het geld (300.000 gul
den) op te halen in een telefooncel waar
het door hem was neergelegd. Later
werd Hunts vrouw (die later omkwam
bij een vliegtuigongeluk in Chicago
waarbij 30.000 gulden in haar handtas
werd gevonden) ingeschakeld.
Een andere methode werd nog weer
later toegepast, waarbij Larue envelop
pen met geld in ontvangst nam die door
Ulasewicz op de vensterbank van een
motel tegenover het Watergate-complex
waren klaargelegd. Bij alle gesprekken
die Ulasewicz voerde werd gesproken
over „het manuscript en de toneelspe
lers” waarmee de opzet van de distri
butie van de zwijggelden en de gearres
teerde inbrekers werden bedoeld. In to
taal transporteerde Ulasewicz bijna drie
kwart miljoen gulden naar aangewezen
contactpersonen.
Pas toen mevrouw Hunt stèeds meer
bedragen ging vragen stelde Ulasewicz
Kalmbach op een geheime ontmoeting in
Californië voor ermee op te houden.
Kalmbach had blijkbaar dezelfde con
clusie bereikt, ook al zou hij blijven
volhouden niet geweten te hebben dat
de fondsen niet voor zoals hij zei, „hu
manitaire doeleinden” (voor de advoca
ten en de familie van de inbrekers)
werden gebruikt, maar voor het afkopen
van de inbrekers.
TOULOUSE. Twee gewapende
bandieten hebben gisteravond een juwe-
lierswinkel in Toulouse overvallen en
zijn er met juwelen ter waarde van
meer dan één miljoen frank vandoor
gegaan/ Een der rovers werd door een
voorbijganger overmeesterd en gearres
teerd. Daarbij ging zijn geweer af, waar
bij twee voorbijgangers licht werden
gewond.
De tweede rover vluchtte met de buit
in een auto.
zingscampagnes begonnen zijn. De
feilen van de huidige Surinaamse re
gering worden breed uitgemeten, en
het grote publiek raakt ervan over
tuigd dat vele Surinamers zich verrij
ken ten koste van de gemeenschap
waarin zij leven en werken.
Alle drie waren aanwezig in de huis
kamer in Florida toen het plan ter
sprake werd gebracht. Larue, die later
een belangrijke rol zou spelen in de
Het prestige van de Surinaamse
regering kreeg een gevoelige tik door
de massale staking van ontevreden
leraren, onderwijzers en ander perso
neel in overheidsdienst. Maar de klap
Het zeer regeringsgezinde dagblad „Die
Burger” laat een heel ander geluid ho
ren. Het noemt prof. Berkhof iemand
met zeer sterke kritiek op Zuid-Afrika,
die de Zuidafrikaanse blanken als „blan
ke terroristen” getypeerd zou hebben.
Ook wijst het blad erop dat de Neder
lands hervormde hoogleraar lid is van
het Centraal Comité van de Wereldraad
van Kerken, dat financiële steun ver
leent aan bevrijdingsbewegingen in zui
delijk Afrika.
Bij de opening van de studiedagen van
het „Dogmatisch Werkgezelschap van
Stellenbosch”, waar prof. Berkhof enkele
gastcolleges zou geven, heeft prof. D. A.
Heyns een brief van de Leidse hoogle
raar voorgelezen, waarin deze zijn diepe
teleurstelling over de weigering van het
visum uitspreekt.
Prof. Berkhof schrijft het een bijzon
der veeg teken te vinden dat Zuid-
Afrika nu nog moeilijker visa verstrekt
dan voorheen. Volgens Berkhof wordt
door deze verscherpte maatregelen de
dialoog over Zuid-Afrika tussen perso
nen van verschillende opvattingen steeds
meer bemoeilijkt.
Vooral de partijen die tot de lin
kervleugel in de Surinaamse politiek
behoren, zijn thans bezig om zich
samen te bundelen. Zo heeft de orga
nisatie van ambtenaren in Suriname
dezer dagen bekendgemaakt, dat zij
bij de komende verkiezingen zal sa
menwerken met de Partij Nationalis
tische Republiek van de advocaat
Bruma en met een afgesplitste vleu
gel van de Verenigde Hindoestaanse
Partijen, onder leiding van de huis
arts Hirasingh. Deze combinatie
wordt door velen gezien als een begin
van de doorbraak van de etnische
polarisatie in Suriname.
Ook de communisten in Suriname
hebben deze week verklaard dat zij
aan de verkiezingen zullen deelne
men. Er bestaan in Suriname thans
verschillende communistische cellen,
waarvan de leden gemiddeld onge
veer 20 jaar oud zijn. Eén van deze
groeperingen heeft enkele weken ge
leden de Communistische Partij Suri
name opgericht. De communisten
hebben echter weinig kans om ook
maar één zetel in het parlement te
veroveren, omdat de kiesgerechtigde
leeftijd in Suriname wettelijk is vast
gesteld op 21 jaar.
landse reizen gemaakt dan Pengel
ooit op zijn naam geboekt had.
Niet alleen ministers vertrokken
maar al te vaak naar de buitenlandse
hoofdsteden, ook statenvoorzitter
Lachmon was slechts zelden in Suri
name te bekennen. Daarbij bleek dat
de Statenvoorzitter, die ook juridisch
adviseur is van enkele grote maat
schappijen in Suriname, verschillende
dienstreizen naar het buitenland
maakte om de belangen van zijn
maatschappijen te behartigen. Een
dergelijke opeenstapeling van macht
was juist een doorn in het oog van
deze Statenvoorzitter in de dagen
toen minister-president Pengel Suri
name als zijn persoonlijk eigendom
beheerde.
In zijn getuigenis voor de parlemen
taire commissie van onderzoek in Bonn
zei Wienand gisteren dat hij weliswaar
het betrokken oppositielid, Julius Stei
ner, heeft ontmoet en dat zij bespraken
wat een parlementaire zetel in geld
waard zou zijn. Maar hij ontkende de
beschuldiging die Steiner vorige week
ten overstaan van de commissie deed dat
hij hem (Steiner) 50.000 mark had be
taald als beloning voor zijn blaneo-stem
over de door oppositieleider Rainer Bar-
zel ingediende motie van wantrouwen
tegen de regering-Brandt.
BONN. Een Westduitse zakenman uit
Frankfort probeert zijn Heimat per
ons aan Amerika te verkopen. Hij
biedt voormalige Duitsers in de VS
zakjes echte vaderlandse aarde aan en
is blijkbaar niet ’s werelds grootste
zot, want de eerste bestellingen zijn al
binnen.
Rüdiger Thöne, een hoteleigenaar,
plaatste in een Duitstalige Amerikaan
se krant de advertentie waarin hij
zijn waar aanbiedt: „Geliefde Duitse
Heimat-aarde in uw huis, dicht uij bw
geliefden, dicht bij uw hart”. Hij ge
looft dat met Heimat-gevoel nog altijd
een kaptaal te verdienen is.
De aanbieding wordt voor ex-Duitsers,
die naar een bloemetje met geboorte
grond voor het raam snakken, extra
interessant gemaakt door Thöne’s
voorbereiding. De 32-jarige - aardever-
koper biedt gewone grond uit de Tau-
nus aan (100 gram voor vijf dollar),
maar ook uit „Midden-Duitsland”
(DDR) voor negen dollar en zelfs
„Ostsand” uit de Poolse en Tsjechische
provincies die eens bij het Duitse Rijk
hoorden. Dat laatste voor 14,50 dollar
per ons.
„Ostsand,” krijgt Thöne, naar zijn zeg
gen, van hotelgasten die het op zijn
verzoek meebrengen. „Doe wat gene
raties geleden uw voorvaderen deden:
breng Heimat-aarde in uw huis”, aldus
zijn advertentie. Die voorvaderen lie
pen het gevoelloos met hun vuile
laarzen naar binnen, dat natuurlijk
wel.
Aartsbisschop Joseph Raya was in
hongerstaking gegaan tegenover het ge
bouw van het Israëlische parlement
(Knesset). Kort voordat hij zijn actie
beëindigde liep hij met ongeveer 200 van
de dorpelingen naar het kantoor van
premier Golda Meir om zijn eisen
kracht bij te zetten maar hij kreeg de
premier niet te zien.
Israëlische troepen evacueerden de
Arabieren in 1948 uit Ikrit en Birim.
„Om veiligheidsredenen” hebben ze
sindsdien geen toestemming gekregen
naar hun woonplaatsen terug te keren.
Sinds enkele jaren is de aartsbisschop
hun grote pleitbezorger.
distributie van zwijggelden voor de ge
arresteerde inbrekers, verklaarde dat
Mitchell hem vroeg wat hij van het
inbraakplan dacht. Volgens Larue zou
hij daarop geantwoord hebben dat het
hem, gezien de risico’s, de moeite niet
waard leek.
JKRtett-.Sba.
feL --
